1953 WAS GUNSTIG JAAR VOOR
HANDEL EN NIJVERHEID
Zee
tegen
Februariramp en zacht
najaar speelden 'ra rol
Uitbreiding R.K. onderwijs vraagt
honderden millioenen dollars
Marktberichten
Ams
Publiek i
I ding mi? ranSen naar
I' 80 35? Tt, !fn maximui
I s&rij worm ?c haringdrij
Iniene bovendien eei
I van co„ pensatie ten 1
Pagina 6
Woensdag 6 Januari 1954
ALKMAAR In de Nieuwjaarsrede, die de voorzitter
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Hól
lands Noorderkwartier, de heer J. F. Ie Blanscli, lieden-'
middag tijdens de vergadering van de Kamer in het Alk-
maarse stadhuis uitsprak, en waarvan wij het algemene
gedeelte elders in dit blad hebben opgenomen, gaf hij
een gedetailleerd overzicht van de bedrijfsresultaten, zo>
als die vallen op te merken in het district van de Kamer.
Kaashandel
De exportcijfers van kaas ver
tonen naar het volume een stil
ling, doch naar de waarde een
lichte daling.
De uitvoer was in de. periode
van Jan. t/m Oct. 1953: 69.620 ton
ter waarde van 160.272.000,te
genover 65.623 ton ter waarde van
165.838.000,— in de periode van
Jan t/m Oct. 1952.
Deze stijging naar gewicht vond
plaats ondanks de straffe contin-
gentering in enkele landen, zoals
in Frankrijk en de Verenigde Sta
ten. Engeland daarentegen gaf de
invoer van dit product geheel vrij.
De export naar Duitsland gaat
nog steeds gebukt onder de druk
van de hoge invoerrechten.
De surplus-voorraden hier en
elders drukken de prijzen en be-
invloeden nadelig het prijsverloop
van de hier te lande ontstane
kaasvoorraden, waardoor de han
del in opzetkaas wederom een te
leurstellend verloop heeft. Als
gevolg daarvan, dat de noteringen
de van overheidswege vastgestel
de inleveringsprijzen vrijwel be
naderen, werd ook de aanvoer op
de Alkmaarse kaasmarkt sterk
afgeremd. Over het geheel geno
men werd regelmatig een trage,
zelts slepende handel geconsta
teerd
De afzet naar de grote con-
sumptiegebieden der omliggende
landen was kwantitatief gunstig,
maar de priizen waren meestal
niet lonend. De concurrentie op
de markten overzee heeft het af
gelopen jaar een ongekende om
vang aangenomen.
Zuivelindustrie
De weersomstandigheden waren
in 1953 gunstig voor de gras-
groei Door de droge en zachte
herfsi is het vee laat op stal ge
komen, hetgeen de ruw-voeder
positie ten goede is gekomen. Wel
is door de nogal regenruke zo
mer de kwaliteit van het gewon
nen hooi op vele plaatsen minder
goed geweest.
De door de fabrieken van vee
houders ontvangen melk in ons
gebied vertoont in de eerste 10
maanden van 1953 een stijging
van 6.6 ten opzichte van 1952.
In geheel Nederland bedroeg de
stijging ongeveer 5.6 Ook het
vetgehalte van de ontvangen melk
is weer gestegen.
De kaasproductie was in de
eerste 10 maanden van 1953 ruim
2 millioen kg of 11.7 hoger dan
in 1952. De stijging van de pro
ductie is behalve door de grotere
melkaanvoer ook veroorzaakt door
de kleinere productie van melk
poeder in ons gebied. Voor ge
heel Nederland vertoonde de
kaasproductie gedurende de eer
ste drie kwartalen een stijging
van plm. 11
De boterproductie bedroeg in
de eerste 10 maanden van 1953
ongeveer 1.6 meer dan in 1952.
Voor geheel Nederland bedroeg
gedurende de eerste drie kwar
talen de stijging plm. 16 Dat
land aanmerkelijk meer is geste-
de productie over geheel Neder-
gen dan in ons gebied wordt ver
oorzaakt door de grotere Neder
landse melkpoederproductie waar
bij dus meer boter als nevenpro
duct kon vrijkomen.
De stijging van de melkproduc
tie bedroeg voor geheel Neder
land 12.7 waarbij tevens nog
een verschuiving plaats vond van
het volle product naar het ma
gere. In ons gebied is de melk
poederproductie daarentegen aan
merkelijk lager geweest dan in
1952.
De totale productie van melk
en weipoeder tezamen was in '53
ongeveer gelijk aan die in 1952.
Uit het bovenstaande moge te
vens blijken, dat het ..weipro
bleem" in ons gebied nagenoeg is
opgelost, zodat vervuiling van de
binnenwateren practisch niet
meer voorkomt.
De prijzen van de producten
waren in 1953 aanmerkelijk lager
dan in 1952.
De boterpriis was in 1953 van
begin Maart af ongeveer gelijk
aan de z.g. inleveringsprijs, ter
wijl dit in 1952 slechts gedurende
drie maanden het geval was. Ook
zomer, zoals hiervoor reeds mee
gedeeld. slechts enkele centen
boven de inleveringsprijzen. Het
verschil in prijs met 1952 be
droeg ongeveer 20 tot 40 cent per
kg. Ook de melkpoederprijzen wa
ren aanmerkelijk lager dan in '52
en bewogen zich in 1953 onge
veer op inleveringsprijs.
Handel in grove
tuinbouwproducten
Ook na Nieuwjaar 1953 bleven
(dat altijd een kleine afnemer
was, maar tengevolge van de
droge herfst nu ging importeren)
goede afnemers. De Ver. Staten
toonden zich matige kopers, ter
wijl Duitsland in het midden van
Februari belangrijk minder ging
betrekken. Het blijkt nu wel dui
delijk dat Duitsland zich hoe lan
ger hoe meer op het bewaren van
Kool gaat toeleggen. Zwitserland
begon laat te kopen. Als regel
weert dit land onze producten zo
lang. tot het er dringend om ver
egen raakt. Opvallend was, dat
Engeland begin Maart belangrijke
partijen witte kool heeft afgeno
men, vermoedelijk als een gevolg
can de daar. in verband met
j; Kroningsfeesten, vertoevende
vreemde troepen. België is als re
sultaat van de Benelux-overeen-
<oms't een slechte afnemer ge
worden. Zo was b.v. in de herfst
can 1953 de invoer van rode kool
m uien verboden. Ook de heffin-
'en bij de invoer zijn fnuikend
coor de gehele export.
De opbrengst van vroege aard
appelen was zeer behoorlijk. Ook
Je prijzen van consumptie-aard-
appelen waren goed. De poters
werden in verhouding nog beter
betaald. Verheugend was vooral
ook de zeer levendige export van
aardappelen in het najaar.
De herfstmaanden toonden he
laas een geringe uitvoer van gro
ve tuinbouwproducten. Deze be
perkte zich voornamelijk tot de
verzending ten behoeve van de
bezettingslegers in West-Europa.
Rode kool kon voor een klein deel
naar Engeland worden geëxpor
teerd. Voor uien was er eveneens
weinig belangstelling. behalve
voor de picklers en drielingen, die
in Engeland gevraagd werden.
De vooruitzichten voor de gro
ve tuinbouwproducten zijn ook
zeer matig, tenzij er spoedig een
ouderwetse strenge winter komt,
waardoor ook de landerijen weer
eens goed kunnen doorvriezen.
De nogal drastische verhoging
van de Engelse invoerrechten op
vele tuinbouwproducten zal ook
op de prijzen van invloed zijn,
vooral op die van de fijnere pro
ducten.
De omzetten aan de veilingen
in het district beliepen rond
3 18.360.000,tegen 3 19.4oV.000,-—
in 1952.
De aangifte voor de N.A.K.l
keuring van pootaardappelen in
Nederland bedroeg in 1953 ca.
32.000 ha. Daarvan werd in
Noord-Hoiland aangegeven ca.
7a00 ha., waarmede deze provin
cie op dit gebied het grootste keu
ringsdistrict in Nederland is.
Evenals vorige jaren beslaat de
soort Eersteling een belangrijk
areaal, n.l. oa. 3600 ha. Daarop
volgen in belangrijkheid Bintje,
Eigenheimer en Alpha. De teelt is
over het algemeen gunstig ver
lopen en de opbrengsten waren
bevredigend.
Zuurkoolindustrie
De grondstof voor de zuurkool,
de witte kool, is zowel in het
voorjaar, als in het najaar, bijna
steeds voor de vastgestelde mini
mumprijs te koop geweest.
De afzet voor het binnenland
was vrij goed; de export van ge
ringe betekenis.
Door de grote concurrentie tus
sen de oudere particuliere- en de
nieuwe coöperatieve fabrieken,
die in het najaar nog verscherpt
werd. is een lonende exploitatie
practisch onmogelijk.
Groentenconserven
De productie van groentencon
serven was in het seizoen 1953 be
langrijk hoger dan in het vooraf
gaande jaar.
De voorraden van de oogst 1952
werden volledig geruimd, terwijl
ook de eerste maanden van de
oogét 1953 bevredigend verlie
pen. Door het abnormaal warme
najaarsweer verloopt de afzet in
de laatste maanden evenwel zeer
traag. Bij een omslag van het
weer vertrouwt men echter de
verhoogde productie gemakkelijk
te kunnen afzetten.
Bloembollenhantlei
Tengevolge van een korte
warmte-periode in April, waren
gewas en oogst van een gedeelte
der laatste tulpensoorten iets
minder dan in het vorige jaar.
Het gevoig hiervan was, dat de
prijzen in het handelsseizoen op
de binnenlandse markt belangrijk
stegen, hetgeen aan de exporteurs
niet ten goede kwam.
Van hyacinthen. crocussen en
narcissen was de oogst dit jaar
goed te noemen.
Dank zijn een grotere export
mogen de uitkomsten van de
kwexerij redelijk genoemd wor
den. temeer daar het surplus
waarvan de kosten van opkoop
door de kwekers zelf betaald
moeten worden aanzienlijk be
neden de raming voor 1953 bleef.
Geheel buiten verwachting en
volkomen in tegenstelling met
het vorige jaar, was de vraag
naar gladiolen groot, met als ge
volg zeer hoge prijzen. Gezien het
§oede gewas, mag dit artikel voor
e kwekers winstgevend ge
noemd worden.
De export van bloembollen be
droeg volgens de thans bekende
cijfers van Jan. t/m Oct. 1953
130.486.000.tegenover van
Jan. t/m Oct. 1952 119.400.000,—.
Deze toename is mede te dan
ken aan een uitbreiding van de
contingenten in Engeland en in
Duitsland met 10 t
Amerika en Canada betrokken
ongeveer hetzelfde kwantum als
in het vorige jaar. Ook Zweden
nam weer hetzelfde kwantum.
Ondanks moeilijkheden met de
export naar Frankrijk, wist men
toch de uitvoer naar dit land op
het peil van 1952 te handhaven.
Handel in
tuin- en bloemzaden
De oogst van tuin- en bloem
zaden is gunstig verlopen. Door
de weinige regens in de herfst
zijn de meeste zaden iets vroeger
gèoogst en droog binnengekomen.
De voorraden geven een wis
selvallig beeld, Dit jaar bleek op
nieuw. hoe bij een iets ruimere
aandant en een goede oogst di
rect het gevaar voor pnjsval
dreigt. Hierdoor zijn sommige ar
tikelen in prijs gedaald, andere
daarentegen stegen abnormaal.
De vraag naar groenteziden is
niet zó sterk geweest als vorig
jaar hetgeen wel verband houdt
met' de slechte prijzen. die de
tuinders in binnen- en buitenland
voor hun groenten kregen
De resultaten zijn voor de han
del niet ongunstig geweest. Over
het algemeen was men zeer te
vreden.
Het nieuwe seizoen is thans m
volle gang en de afzet verloopt
gunstig.
Handel in granen
In het jaar 1953 is.de import
van granen geheel vrij gegeven.
Ook de distributie van veevoeder
nam een einde. Beperkende bepa
lingen bestaan thans alleen nog
ten aanzien van tarwe.
De import van granen gaat
thans gepaard met een stelsel van
monopoheheffingen. in het leven
geroepen als gevolg van belang
rijke dalingen van de wereld
marktprijzen, die veel overeen
komst hebben met de dalingen in
de jaren 1928/*32.
Door deze monopolieheffingen
wordt de binnenlandse graanver-
bouw op een lonend peil gehou
den.
Cacao- en chocolade-industrie
De bedrijvigheid in deze in
dustrie was, volgens de thans be
kende cijfers, voor de eerste drie
kwartalen 1953 niet ongunstig.
Vooral de cacaoboterindustrie
heeft méér geëxporteerd dan in
1952. De export van chocolade,
voornamelijk in de vorm van het
halffabrikaat couverture, onder
ging een daling als gevolg van de
invoerbeperkende maatregelen
van Groot- Brittannië. De invoer
van cacaoboter in Engeland is se
dert November j.l. geliberaliseerd
In het vierde kwartaal ontstond
het grootste probleem door de
hausse der cacaobonenprijzen. De
hausse in de maand December is
o.a. een gevolg van de publicatie
der officieel herziene raming van
de hoofd-cacao-oogst van de
Goudkust. De noteringen bereik
ten tegen Kerstmis een hoogte
van 150% der gemiddelde prijs in
de eerste drie kwartalen 1953, het
25-voudige van de laagste voor
oorlogse prijs (1938). De afzet m
chocolade en suikerwerken in het
binnenland was niet onbevredi
gend. Echter bleef voor deze in
dustrieën de grote onbillijkheid,
dat voor chocolade en suikerwerk
7% omzetbelasting en voor ban
ket, biscuits e.d. 4% moet worden
betaald.
De prijsstijging van cacaobonen
en cacaoboter maakten het tegen
het eind des jaars noodzakelijk
de prijzen der chocolade-artikelen
sterk te verhogen; ook de prijzen
van cacaopoeder moeten worden
verhoogd. Deze prijsverhogingen
geven geen gunstige verwachtin
gen voor het jaar 1954.
Groothandel in levensmiddelen
In het begin van 1953 was de
handel, na een drukke December
maand, zeer gunstig. De meeste
prijzen handhaafden zich, behal
ve die voor peulvruchten, die r.a
het uitblijven van de koude, in
zakten tot veevoeder.prijzen. De
uitzaai was dientengevolge in het
voorjaar veel geringer. Hierbij
komt nog een slechte opbrengst,
waardoor in Augustus/September
de prijzen zeer hoog inzetten.
Daar er ook een flinke export-
vraag' ontstond, was de voorraad
eapucijners en grauwe erwten
spoedig geruimd tegen abnormale
hoge prijzen. Groene erwten
handhaafden zich ojj flinke aan
kopen uit het buitenland. De
prijzen van witte- en bruine bo
nen waren in verband met het
gedeeltelijk uitvallen van Zee
land als productiegebied, zeer
hoog. Rozijnen en krenten waren
begin 1953 prijshoudend, doch de
prijzen zakten later aanmerkelijk
in. Buitenlandse vruchten- en vis-
conserven werden in de loop van
het jaar aanmerkelijk goedkoper
en kwamen daardoor binnen het
bereik van de consument te lig
gen. Daartegenover liggen Cali-
fornische appelen, abrikozen, prui
men, vroeger consumptie-artike
len bij uitnemendheid, nog steeds
boven de koopkracht van het pu
bliek.
Gememoreerd dient hier te
worden de verscherpte concurren
tie door de reclamestunts van
verschillende fabrikanten, inkoop-
verenigingen en vrijwillig-filiaal-
bedrijven. De hierdoor vaak ont
stane geforceerde verkoop ging
gepaard met een achterstand in
betaling, zowel bij de winkeliers
als bij het publiek
Vee- en vleeshandel
Het uitzonderlijk zachte weer in
de herfst was mede bevorderlijk
voor de goede uitkomsten in het
veehouderij -bedrijf
Ook de varkenshouderij heeft
door de lagere prijzen van de
voedergranen een goed jaar ach
ter de ruig, al had men dan ook
hier en daar te kampen met de
nadelige gevolgen die werden
veroorzaakt door het voorkomen
van varkenspest.
De binnenlandse vee- en vlees-
handel heeft slechts enkele korte
perioden van inzinking gekend.
Over het algemeen zijn de rund
vee-prijzen op een iets lager ni
veau gekomen. De noteringen van
varkensvlees vertoonden meer
schommelingen, omdat hier meer
onzekere factoren, zoals de ex
port van bacon en spek een rol
spelen.
Voor het schapenvlees is de
Hollandse consumptie nog van
te weinig betekenis De schapen
houderij moet he voornamelijk
nog hebben van de export naar
België en Frankrijk, welke lan
den slechts een voorkeur tonen
voor de jongere exemplaren
Visserij en vishandel
De Noordzee-kustvisserij is voor
Den Helder, Texel, Wieringen en
Urk dit afgelopen jaar zeer goed
geweest.
De Waddenvisserii was daaren
tegen zeer slecht. Èr is nog wel
tamelijk ansjovis gevangen bij de
Afsluitdijk, die te Den Oever
werd \emarkt, doen de garnalen
visserij evenals de kamervisserij
waren slecht Sardijn heeft zich
dit jaar niet rinser laten zien De
sardijnvissers geven de schuld aan
de afsluiting van de haven van
Den Helder
Dat de Noordzee-kustvisserij
goed gaaf blijkt wel uit de uit
breiding van de kot.tervloot van
Den Helder en Texel. De verou
derde schepen, zoals botters, ver
dwijnen om plaats te maken voor
kleine kotters.
De omzet aan de visafslag Den
Helder bedroeg f 884.000,tegen
f 920.000,— in 1952.
De handel gaat helaas nog
steeds niet naar wens, daar er
voor Den Helder nog geen export
is zoals vóór 1940, hetgeen wordt
geweten aan het feit, dat de in
voervergunningen voor Frankrijk
slechts in handen van enkele ex
porteurs elders zouden zijn.
Wolhandel
Het jaar 1953 was voor de wol-
handel goed. Na de grote moei
lijkheden van de laatste jaren
waren de constante, licht oplo
pende prijzen van dit jaar een
ware verademing. De hoeveelheid
wol was iets groter, daar door de
goede resultaten van de schapen
houderij der laatste jaren de scha
penstapel een kleine vergroting
te zien gaf.
De afzet vanaf de boerderij
ging vlot daar het merendeel door
de Wolfederatie werd ingenomen
en de rest door de vaste prijzen
vlot aan de handelaren kon wor
den verkocht.
Ook de afzet van deze aan de
fabrieken bracht weinig moeilijk
heden mee, daar de Wolfederatie
een groot deel in het buitenland
nlaatste en het restant gemakke
lijk door de binnenlandse indu
strie kon worden opgenomen.
Kunstmest han de 1
De aanvoeren van kunstmest
verliepen in het verslagjaar vlot.
Het verbruik van stikmeststoffen
bleef enigszins bij het vorig jaar
ten achter. De vraag naar Tho-
masmeel was in het najaar bedui
dend hoger dan in de overeen
komstige periode van 1952. Nu
Chilisalpeter op een lager prijs
niveau is gekomen, mag verwacht
worden dat de import en het
verbruik daarvan zal gaan toe
nemen.
Machinefabrieken,
constructiewerkplaatsen
Ook in 1953 waren zowel de
middelmatige als de grotere ma
chinefabrieken en constructie
werkplaatsen, die oo kwaliteits
werk zijn ingesteld, behoorlijk
van werk voorzien. De export
markt loopt echter terug en een
handhaven en vergroten hiervan
zal onder ogen moeten worden
gezien, waarbij de kostprijzen een
grotere en voornamere rol zullen
igaan spelen.
Een sterke rem voor de uitbrei
ding van deze industrieën is het
gebrek aan vaklieden, waardoor
ook in dit district belangrijke op
drachten moesten worden afge
wezen. De oorzaak hiervan is te
vinden in het kleine verschil tus
sen de beloning van geschoolde
en niet-geschoolde arbeiders,
waardoor de prikkel iol vergro
ting van de vakbekwaamheid
wordt weggenomen, alsmede in de
emigratie. Hierdoor verlaten veel
al de beste krachten ons land,
daar de niet-geschoolde arbeiders
ook elders doorgaans geen em
plooi kunnen vinden.
Scheepsbouwn ijverheid
De scheepsbouwnijverheid als
geheel bewoog zich op hetzelfde
niveau van het vorig jaar.
Daar de afzet in Nederland
steeds minder werd, legde men
zich toe op export, speciaal naar
de V.S. van Amerika en Canada.
Hieruit blijkt, dat een inten
sieve bewerking van deze markt
blijvende resultaten opleverde.
Eén bedrijf, dat geheel voor
export werkt, kon een flinke or
der boeken waardoor een ruime
bezetting ook voor 1954 verze
kerd is.
Bouwbedrijf; bouwmate
rialen- en houthandel.
Het bouwbedrijf had in het af
gelopen jaar niet over gebrek aan
werk te klagen. De grote aanwas
van woningen in stad en provin
cie was daar een duidelijk bewijs
van. Ook het tot stand komen
van vele scholen heeft daaraan
medegewerkt. In bescheiden mate
kwamen daarnevens ook gebou
wen voor handel en industrie tot
stand. Vooral in Den Helder
heerste grote bedrijvigheid.
Als gevolg daarvan is er echter
een spanning ontstaan op de ar
beidsmarkt. Er wordt momenteel
teveel werk tegelijk op de markt
gebracht en het aantal beschik
bare vaklieden is daartoe niet
toereikend. Het gevolg is, dat
zwarte lonen worden geëist en
betaald. De ondernemer, die
zwarte Ionen betaalt, wordt ge
straft, doch hij, die ze afdwingt
en ontvangt, gaat vrij-uit.
De omzet van bouwmaterialen
was in het begin van het jaar
1953 matig, totdat in het tweede
kwartaal een zeer groot aantal
bouwvergunningen afkwam. Het
gevolg was, dat in het tweede
halfjaar de vraag naar bouwma
terialen groter was dan de pro
ductiemogelijkheid der fabrieken.
De drukte in de bouwmaterialen-
handel en de omzetten waren
daardoor groter dan die in 1952.
Ook het gunstige weer in het
laatste kwartaal was er oorzaak
van, dat in die periode meer ge
bouwd werd dan in andere jaren
het geval was. Dit heeft tot ge
volg, dat men van een schaarste
aan bouwmaterialen kan spreken,
hetgeen leidde tot oplopende
prijzen.
Voor de houthandel is het jaar
1953 geen gunstig jaar geweest.
De angst voor een onstabiele in
ternationale marktprijs, waarbij
in hoofdzaak gedacht is aan de
mogelijkheid van een daling,
heeft de verkoopprijzen het ge
hele jaar door gedrukt tot op een
basis, welke maar een zeer ma
tige winst toeliet. Vooral de hout-
koperijen, die hun hout slijten
aan timmerlieden en aannemers,
hebben hiervan te lijden gehad.
Doordat in dit jaar de Engelse
regering het verbruik van hout
geheel vrijgelaten heeft, is men
in Engeland gaan kopen op een
moment, waarop zich wellicht
een prijskentering in neerwaartse
richting had kunnen vertonen.
Door deze manoeuvre zijn de
prijzen integendeel opgelopen en
ook Nederland heeft voor aan
voer voorjaar 1954 een gedeelte
van de behoefte moeten dekken
tegen iets hogere prijzen.
Handel in metalen,
ijzerwaren enz.
De reeds in 1952 gememoreer
de prijsdaling van ijzer zette zich
in de loop van 1953 voort. Alhoe
wel aanvankelijk een vrij onover
zichtelijke situatie ontstond door
het vaststellen van z.g. vracht
bases en later vooral de concur
rentie tussen de Belgische en
Duitse producenten een verdere
afbrokkeling van het prijspeil
veroorzaakte, trad er toch tegen
het einde van het jaar een meer
stabiele toestand in.
De prijsdaling van de non-ferro
metalen kwam tegen het midden
van het jaar tot stilstand. Koper
en koperlegeringen vertoonden
vanaf Augustus zelfs een prijs
stijging.
In het prijspeil van de gerede
producten trad in de loop van het
jaar een stabilisatie op, terwijl
een aantal zelfs een prijsverho
ging te zien gaf.
Door de stijgende vraag naar
afgewerkte producten, naast toe
nemende export, mede veroor
zaakt door de grote activiteit in
de wederopbouw, werden de le
vertijden van deze goederen
vooral in de tweede helft van dit
jaar aanzienlijk langer.
De omzetten vertoonden over
het algemeen geen ongunstiger
beeld.
Confectie-industrie.
In de confectiesector was in het
afgelopen jaar de toegenomen be
drijvigheid duidelijk zichtbaar en
er viel dan ook een niet onaan
zienlijke opleving te constateren,
verband houdende met een gro
tere consumptieve vraag en het
langzamerhand geruimd zijn van
de oude voorraden bij de handel.
De personeelssterkte kwam dan
ook langzamerhand weer op het
peil van 1951. De uitvoer van Ne
derlandse kleding kon zich op
het niveau van 1952 handhaven,
ondanks de scherpe concurrentie
o a. in Duitsland en België. De
toekomstige ontwikkeling wordt
met een zeker optimisme tege
moet gezien.
Borstelfahricage.
Het begin van het jaar 1953
kenmerkte zich door een matige
activiteit. De zomermaanden,
waarin de omzet gewoonlijk lager
ligt dan het gemiddelde, bracht
echter aanzienlijke drukte te
weeg, terwijl ook de bezetting
nadien niet onbevredigend is ge
weest.
Orgel-fabricage.
Deze bedrijfstak rapporteert
een tot tevredenheid stemmend
jaar. De binnenlandse orders zijn
weliswaar in aantal en omvang
teruggelopen, doch daartegenover
ontwikkelt de export zich bevre
digend.
Bankwezen.
Voor het bankwezen kan het
afgelopen jaar gekenschetst wor
den als een periode van rustige
ontplooiing. De in het vorig jaar
verslag gememoreerde gunstige
ontwikkeling van de betalings- en
handelsbalans hield ook in 1953
aan. Onder invloed van de hier
uit voortvloeiende valuta-ver
meerdering was de geldmarkt het
gehele jaar ruim.
De verruiming van de tot zijn
beschikking staande middelen gaf
het Agentschap van het Ministe
rie van Financiën aanleiding in
de loop van het jaar de rente
tarieven enkele malen te verla
gen en de afgifte van schatkist
papier en schatkistbiljetten te
rantsoeneren. Hierdoor waren de
banken gedwongen grote rente
loze saldi bij de Nederlandse
Bank aan te houden.
Dank zij de steeds beter wor
dende deviezenpositie konden de
deviezen voorschriften geleidelijk
aan worden verruimd. Voor de
banken werd weer de mogelijk
heid voor een beperkte deviezen-
arbitrage geopend.
Op de obligatiemarkt daalde de
rente van ca 4Vü tot ca 3 3/8
Mede onder invloed van de
sterke daling van de rente op de
obligatiemarkt bewogen de aan
delenkoersen zich in 1953 in stij
gende lijn. De omzetten op de
beurs waren belangrijk hoger dan
in 1952.
De emissie-activiteit zowel op
de obligatie— als aandelenmarkt
was niet groot.
De credietbehoefte van het be
drijfsleven was het gehele jaar
vrij stabiel.
De financiële uitkomsten voor
het bankwezen als geheel kunnen
als bevredigend worden be
schouwd.
Verzekeringsbedrijf.
De eerste maanden van 1953
leverden voor brandassuradeuren
reeds direct enkele buitengewoon
zware schaden in de industriële
sector op.
De 1 Februari-ramp bracht
voor die assuradeuren, die over-
stromingsschade in hun z.g. uit
gebreide opstal- en inboedelpolis
sen volledig mede verzekeren,
een zware slag. De omvang der
schade demonstreerde overduide
lijk, dat de overstromingsschade
in haar volle omvang een voor
particuliere assuradeuren onver-
zekerbaar risico oplevert.
Voor het overige was het jaar
1953 niet ongunstig, zodat het
voor de maatschappijen, die bij
de hiervoren genoemde evene
menten niet of niet in belangrijke
mate waren betrokken, wel weer
een goed jaar zal zijn geweest.
In het varia-verzekeringsbedrijf
baart de autpmobielverzekering
nog steeds zorgen. Een verdere
verhoging van de premies die
in ons land nog altijd belangrijk
lager liggen dan in de ons om
ringende staten schijnt wel
haast onvermijdelijk.
Het transportverzekeringsbe
drijf kan niet met voldoening op
het afgelopen jaar terugzien
Door de grote concurrentie zijn
de premies beneden een niveau
gekomen waarop een lonende ex
ploitatie mogelijk is. waarbij nog
kwamen de vele schade-aanmel
dingen tengevolge van de 1 Fe-
bruari-famp.
Weg- en watervervoer.
Voor de binnenscheepvaart zijn
de uitkomsten voor 1953 gunstig
te noemen. Door een goede vlas
oogst tijdens gunstig weer begon
al eind Juli vraag te komen naar
vlasschepen voor binnen- en bui
tenland. Tot ver in het najaar
was er vervolgens veel vraag
voor de afvoer van de overige
akkerf/roducten. Door de lage
waterstanden op de rivieren ste
gen de buitenlandse vrachten in
de herfst met 30 tot 50
De verlading der producten in
de Wieringermeer werd vertraagd
door een tekort aan laadkaden en
een beperking van de scheepsma-
ten bij het schutten door de Wie-
ringermeersluizen.
De beurtvaart leed, door de
grote concurrentie van het weg
vervoer, een kwijnend bestaan.
De grootste autobus-onderne
ming in ons district rapporteert
dat het vervoer in 1953 tussen het
platteland en de centra iets is te
ruggelopen. Daartegenover geeft
de lijn van Alkmaar op Friesland
een voortdurende toename van
het vervoer te zien.
De financiële uitkomsten zijn
bevredigend en van dien aard,
dat de per 1 Augustus j.l. inge
voerde loonsverhogingen geen ta
riefsverhoging tengevolge zullen
hebben.
Ook de uitkomsten van het
toerwagenvervoer worden als be
vredigend aangemerkt.
Middens tandsbedrijven.
1953 heeft zich voor de mid
denstand in dit district geken
merkt als een jaar van weinig
ups en downs. Weliswaar viel er
in de eerste weken na de Fe-
bruari-stormramp een algemene
teruggang in de omzetten waar
te nemen, doch later trad een
geleidelijk herstel in, waardoor
op enkele uitzonderingen na, de
omzetten hoger zijn dan in het
voorafgaande jaar. In4 het alge
meen moet wel worden geconsta
teerd, dat de ooncurrentie groter
wordt, hetgeen een lagere winst
marge tengevolge heeft. Om tot
dezelfde resultaten te komen, zal
derhalve meer moeten worden
omgezet.
Vooral voor de kleine bedrijven
is dit niet gemakkelijk en voor
deze wordt de toekomst dan ook
somber ingezien. In vele gevallen
bereiken deze kleine zelfstandi
gen slechts moeizaam en met lan
ge werkdagen een inkomen, dat
niet of nauwelijks gelijk staat
met de doorsnee-werknemer. De
middenstand zal zich daarom die
nen te bezinnen op een uitermate
krachtige samenwerking, wil hij
opgewassen zijn tegen de grote
gevaren, welke de zelfstandige
ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf bedreigen.
Vreemdelingenverkeer.
In de seizoenplaatsen in Noord
holland benoorden het Noordzee
kanaal kwamen dit jaar niet
slechts vele binnenlandse gasten
doch ook tal van buitenlanders.
Desondanks zijn de hotels en
pensions het drukste gedeelte
van het seizoen buiten beschou
wing gelaten niet volledig be
zet geweest.
Het zou overweging verdienen
een opvangcentrum te creëren
om op de ogenblikken dat de
hotelruimte te Amsterdam bezet
is, de vreemdelingen naar de sei
zoenplaatsen te dirigeren, alwaar
buiten het hoogseizoen als regel
nog logeergelegenheid is.
Van de vacantiespreiding viel
dit jaar weinig te bemerken. De
verblijfsduur van de binnenland?
se gasten liep tegenover het vo
rig jaar iets terug. Aan de vraag
naar gemeubileerde huizen en
kampeergelegenheid kon ondanks
de grote capaciteit niet geheel
worden voldaan.
Alkmaar met zijn kaasmarkt
en oud stadsschoon als trekpleis
ter kan wederom tevreden zijn,
De kaas-expresse van de Neder
landse Spoorwegen tussen Am»
sterdam en Alkmaar bleek een
succes.
De bloembollencentra mochten
zich eveneens in een bevredigen?}
bezoek verheugen. Meer en mee*
schijnt het tot de toeristen dooi
te dringen, dat de met bollen
beteelde oppervlakte in Noord-»
holland groter is dan die in Zuid
holland en dat in dit district eei}
rustiger bezichtiging van de vel
den mogelijk is.
Handelsregister en
secretariaat
Op 1 Januari 1954 stonden in
het handelsregister ingeschreven
8854 werkelijk bestaande zaken
tegenover 8794 op 1 Januari van
het voorafgaande jaar. Het aantal
ingeschreven wijzigingen bedroeg
2850.
Het aantal afgegeven certifica
ten van oorsprong was belangrijk
doch bleef nagenoeg constant n.l.
2142 tegenover 2126 in 1952. Uit
het Handelsregister werden 1805
uittreksels verstrekt, terwijl ten
kantore 3002 maal inzage werd
genomen van ingeschreven dos
siers. Het aantal verstrekte in
lichtingen van de meest uiteen
lopende aard bedroeg 7277.
Op grond van de Vestigingswet
Kleinbedrijf werden 528 aanvra
gen in behandeling genomen. De
nauwgezette voorbereiding van
de aan de Commissie Vestigings
wet voorgelegde aanvragen vroeg
opnieuw veel aandacht van de
betreffende ambtenaren.
In 43 gevallen werden na be
handeling in de Commissie voor
Middenstandsbelangen onze Ka
mer aan de gemeentebesturen ad
viezen uitgebracht omtrent con
cept-verordeningen op de Win
kelsluiting.
Onderwijsproblemen in Ver.Staten
Tekort aan scholen
en onderwijzers
De Katholieken in de Ver. Sta
ten staan voor de zware taak bin
nen een jaar honderd millioen
dollar bijeen te brengen voor de
noodzakelijke uitbreiding van het
katholieke onderwijs in de on
middellijke omgeving van de
grote steden. Voor de bouw van
nieuwe scholen in de grote steden
en op het platteland zijn even
eens millioenen en millioenen
dollars nodig.
Het onderwijsprobleem in de
forensensteden van New York,
Washington en andere grote ste
den, is echter het nijpendst. Deze
plaatsen groeien met een verba
zingwekkende snelheid en plaat
sen de schoolbesturen voor een
bijna onmogelijke taak. Iedere
parochie bouwt maar of breidt de
scholen uit. Het tempo is echter
niet bij te houden. Sedert 1943
is de Katholieke schoolbevolking
verdubbeld. Het einde van deze
toeneming is nog niet in zicht,
want van iedere drie adspirant-
leerlingen voor de middelbare
scholen, moeten er twee worden
teleurgesteld. Onder wijsautoritei
ten zijn van mening, dat alleen
in de forensensteden binnen tien
jaar honderd millioen dollar aan
de bouw van nieuwe scholen zal
moeten worden besteed.
Een ander probleem, dat de
uitbreiding zal bemoeilijken en
waarmede ook de openbare scho
len te kampen hebben, is het ern
stige tekort aan onderwijzend
personeel. Onderzoekingen heb
ben aangetoond, dat ofschoon het
leerlingenaantal met 100 pet. is
toegenomen, het onderwijzend
personeel slechts met 50 pet. is
verhoogd. Het is voor de paro
chies dan ook onmogelijk vol
doende competente onderwijzers
aan te trekken. Het gevolg is te
grote klassen en onmogelijkheid
tot splitsing. Hoe nijpend het pro
bleem ook in deze sector wordt,
blijkt uit het feit, dat voor de
komende tien jaar verwacht
wordt, dat het aantal aanvragen
van leerlingen nog aanzienlijk zal
toenemen. Het ernstigst is de toe
stand wel in de voorsteden van
New York.
Het bouwtekort vormt evenwel
de grootste moeilijkheid. Er
wordt reeds veel en snel ge
bouwd, maar de daardoor gescha
pen nieuwe mogelijkheden blij
ven verre achter bij de veel snel
lere groei der bevolking. In de
komende tien jaar zal een groot
scheepse poging worden gedaan
om althans in gelijke verhouding
met de bevolkingsaanwas te ko
men. Dit houdt in, dat de bouw
activiteit een nog nimmer ge
kende hoogte zal bereiken.
De tekorten aan scholen en on
derwijzers beletten niet, dat grote
aandacht wordt besteed aan de
voortdurende bijwerking van het
schoolprogram aan de modernste
eisen van de tijd. Katholieke on-
derwijsautoriteiten betitelen de
onderwijsmethoden, die voortdu
rend worden bestudeerd op mo
gelijke verbeteringen, als conser-
vatief-progressief.
De kern van de methoden, die
de katholieke scholen een uitste
kende naam hebben bezorgd, ligt
in de handhaving van een stren
ge discipline, doch daarbij in de
voortdurende aanpassing aan de
nieuwste methoden. Ondanks
ruimtegebrek en overbevolkte
klassen wordt goed onderwijs ge
geven. Opvallend is hef grote
respect der leerlingen voor hun
onderwijzers. Hieraan zal niet
vreemd zijn, dat vele onderwij
zerskrachten leden zijn van re
ligieuze orden of congregaties. Dit
geldt zowel voor de lagere als
middelbare scholen. De indruk,
die men bij een bezoek aan deze
scholen opdoet, is, dat de jonge
mensen graag en hard leren en
dat zij trots zijn op hun school.
Bronstein leidt in Hastings
De Belg Alberic O'Keüy de
Gal way versloeg de Russisohe
grootmeester Alexander Toloesj
na zeven uur en 14 minuten op
de 69ste zet.
Stand na de vijfde ronde: Bron
stein 4. Alexander 3iX, Tesohner
3, Toloesj, Matanovic, Tartakower
en de Galway 2y2, Olafsson 2,
Wade li/j, Horne 1.
PRIMEUR VOOR DRENTE
Eerste schaatswedstrijd
in dit seizoen
Vanmiddag om één uur zal in
Nederland voor de eerste maal
in dit seizoen een schaatswed
strijd op de korte baan voor
mannen worden gehouden en wel
op een ondergespoten sintelbaan
te Veenoord in Drente.
MEDEMBLIK, 5 Januari 1954 -
Ronde bieten, aanvoer 9000 kg A
5.70 tot 6.10, B 4; breek-peen,
aanvoer 2200 kg, C 5.60, D 5;
uien, aanvoer 13.500 kg, middel
8.30 tot 8.90. grof 7.20 tot 8.—,
drieling 8.— tot 8.20, neb 24;
groene kool, aanvoer 5.200 kg,
7.50 tot 14.20; Rode kool, aanvoer
2.000 kg, 6.— tot 10.60; Witte kool
aanvoer 1.400 kg, 51—; Gele kool
aanvoer 1.000 kg, 6.50 tot 8.20;
Spruiten, aanvoer 105 kg, 28—;
Witlof, aanv. 105 kg, B 45, C 33,
WARMENHUIZEN, 6 Januari
880 kg andijvie 40; 2500 kg
geel 6.508.10; 39.000 kg groen
68.70; 15.000 kg wit 4.506.
GROOTEBROEK 40.000 kg
uien grof 6.10—8.40; middel 7.50
—9.30. driel. 7.10—10.20; nep 22.90
25.90; 2000 kg peen C 5.30;
300 kg spruiten 3640; 2200 kg
rode kool 6.8010.20; 2300 kg
gele kool 6.50; 18.000 kg groene
kool 7—12.60.
LANGEDIJK, 5 Januari.
75.000 kg rood- A 711.70, B
66.30: 82.000 kg groen 10.15
15.20 40500 kg geel A 6.50—10.90;
B 6.507.50; 3900 kg wit 5.50
6.90; 13.000 kg uien 7.90—9.10;
grof 6.908; 3400 kg bieten 6.80—
7.10: 3300 kg witlof IB 38—34; IIB
2935: 800 kg spruiten 2553:
1800 kg peen C 6.90; 950 kg an
dijvie 2853. Doorgedraaid: 7000
kg gele kool; 16.000 kig witte kool;
12.000 kg rode kool.
AMSTERDAM, 5 Jan.
publiek, dat 's avonds
te Amsterdam bewande
sterdamse Rechtbank, n
genisstraf met aftrek
kellner A. J, V., afkoi
woonachtig in Amsterd
dijk „als een panter"
Meer kon ter zitting
den bewezen. Wel k'
te staan, dat het slachi
een blok" achterover v
len en met zijn hoofd h
straat terecht kwam.
hem daarna nog enkel
tegen het hoofd heefl
kon niet worden vastgei
gezien hfet toegestroomd
de enkele ogenblikken
plaatse verschenen agei
re inlichting weigerde.
Het slachtoffer lag to<
teloos op straat. Hij v
een ziekenhuis gebrai
dagen later overleed hij
werd een zware hersen
geconstateerd, die een b
de hersenen ten gevolg
had. Bovendien liep d
nog een dubbele long:
op.
„Het is uiterst betreu
dig," aldus de Officier i
quisitoir, „dat de bevol
de Nieuwendijk niet
bij de opsporing van c
van deze in aantal st
nemende vechtpartijen,
geschieden er misha
van zeer ernstige aard,
met dodelijk gevolg ge
In het afgelopen wei
een Haarlemmer in de
straat door een dronken
messteken vermoord. H
hoog tijd, dat de bevoli
haar eigen bescherming
verontwaardiging over
len toont.
Juist omdat het public
zaak niet heeft mei
heeft het 3 weken gedu
de recherche de dader t,
kon krijgen. Dat is tens
goed uitkijken van ii
Schipper, de chef van d
che van het bureau I
straat, te danken gewei
inspecteur 2ag de man c
verdacht werd, toevalli
Warmoesstraat lopen e
teerde hem zelf."
Verkeerd be
In zjjn pleidooi verteld
Terpstra, dat het slach:
het ziekenhuis ondeskur
„Rijksspijker-affa
BEVESTIGING VC
TEGEN KAPITI
's-GRAVENHAGE, 5
Vandaag heeft de „Rijks
gediend voor he
Militair Gerechtshof te 's-
Terecht stond de
w. J. van den IJ. uit
wie ten laste was gelegc
met planken van het R
vliering in zijn huis hai
vervaardigen, een trap n
vliering had laten maken
sergeant-timmerman van
een kast voor een aalrr
nad laten vervoeren mei
vervoermiddelen en een s
laten timmeren voor zijn
note, eveneens van rijksrr
De advocaat-fiscaal,
zaaijer, requireerde teg
a er IJ. bevestiging van 1
nis van de krijgsraad ti
Gost te Arnhem, die de
had veroordeeld tot een
gevangenisstraf voorwi
met een proeftijd van tv
een onvoorwai
en j Van f 100.si
50 dagen hedhtenis.
Ge. advocaat-fiseaal zeid
wnm 0lr t deze zaak
kei uk geacht moet word
gaat hier niet om een r
?en.. spijiker. maar
2!e/"«n. die voorkon
ar z«n- Het is
p?hr?lwdat dF riikswerk
gebruikt worden vöor pa
ren of geestelijken
De verdediger, mr C.
!iL^rnhem- belichtte de
v? tvai? betgeen van
slecht! hem ten laste
W e een enkel pi
ovw a d fedaan. Het
over drie weken arrest wi
Geen loonsverliojj
in diamantindust
's-GRAVENHAGE, 5
.de bedrijfstak diami
btw! het College va:
bemiddelaars een verzoek
ffk°men voor ontheffing
.i ®e°e loonsverhoging
,-_er,Jamiari 1954. Dit
JL blijkens een bericht
staatscourant, ingewilligd.
Maatkledingbedri
wPRAVENHAGE, 5 Jar
ve?binCn°U!fnt bevat een a
I "dendverklaring van
I be ds^gen in de eoUecti
°e'ds,°vereenkomst voor
1 maatkledingbedrijf.
Loonsverhoging
in de visserij-secl
I StaSa"ScRoPVEPHAGE' 5 Ja<
I Van w Con zijn beschi
delaar! C°Uege va» Rijk;
loomPLi, 0PSen°men inza
netvil b?glng in de hari
uftgêoW ,en 'n de trawl
|log!twnd mat schepen i
wwdtP? Aan de °PV;
weekloon van
D? ander! per mat™
[per matrP,aSt? toeslaS van
K 2ên ri zenc^6sl, de ande
gén naar verhouding^ vê
