Hoe onze missionarissen
in werkelijkheid zijn
Mindiptana's ziekenhuis:
stal met lemen vloeren
,ïMgk?Sen,M 1i,f flëSFS I"
Mgr H. Tillenians, ervaren
kenner van Nieuw Guinea
're Door en door practisch en handig
man're onverwoestbarebemodderde
optimist en taai woudloperonverbidde
lijk gedreven door een grote liefde.
Bij ee
nota
Vi
Jubileui
gro<
Expositie-i
volgebo
lk geloof dat ik die vuurtjes maar op
ruimzegt de dokter. Mere zegt dat de
zieken zonder die vuurtjes niet komen
maar ze komen toch niet
Gesprek met 're missiebisschop in de rimboe
BREEZAND Tijdi
commissie van de i
v. Bloembollencultu
ledig op de hoogte
heden, die nodig
voorbaat van succes
duidelijk, dat de bol
Breezand in het bv
naam hebben en gri
Dat is op zich a
dige reclame. Maar
reclame-in-zich heef
sie niet stil gezeten
streekbladen inges
grote advertenties
huis aan huis een
verspreid; hangen
een 150 affiches; dl
ken lang in 4 biosco
filmvoorstelling e<
filmpje. En deze r<
rechtvaardigd gezier
ge exposities van
jaren.
Ja, als die er nof
in Breezand, dan zo
hartewens van de c<
vuld zijn. Maar
wens nog geen real
men roeien met de
zijnde riemen.
De tentoonstelling
bracht in een drieta
a. de huisbroei in
café Blokdijk; b. de
het gratis ter beschi
de H.B.G.-veilingget
extra, daarachter ge]
tent van 23 x 11 m
tenverhuurbedrijf S
Spanbroek. Totaal
positie een 1000 vie
Het aantal inzenc
18, hetgeen een reci
daar vorige jaren
rond de 11 a 12 was
zijn er drie van buite
tot de afd. Anna-P
horend.
De inzendingen
tisch het hele blo
waarmee we bedoelei
pen, hyacinten, nare
sen en alle mogelijk
gewassen geëxposc
worden. Alleen van
zijn er al een 100 scx
Het algehele arr:
rust bij de heer
Schagen, terwijl di
ders nog een eiget
hebben.
Decoratief zal de
zeer smaakvol word<
trouwens gewend
schreven het reeds,
tengewoon veel en
geschonken en ook
drag vormt een reco
De jury, die geen
taak zal hebben, be
heren: Chr. Eggink,
J. T. Ch. Dix, Hei
Roozen. Heemstede.
De grote roem va
die een naam verwoi
het hele land, en
commissie gerust bev
uitgaat boven Lisse
pel en andere exposil
opnieuw twijfelt de
dige jury, of het in
broei geëxposeerde
broei is! Dat zegt
huisbroei is opgesteh
Blokdijk! Naast de f
broei is er dit keer e
tere inzending dan
hyacinten op glas, er
„bindcursus" weer
voor zich krijgen.
De schoolbroei, res
der de huisbroei, is
gesplitst. Het gaat
de best gebroeide
gezien tot op heder
steeds in Breezand
het gemeentebestuur
selbekers voor de
Vervolg van
termen voor de spre
„vele duizenden kl
doenden zijn door dt
tiek der laatste ja
daarmede gepaard
bedelstaf gebracht;
naar de bureaux vai
standsorganisaties,
(vaak ten onrechte
„Tijd") „de exponent!
machten, die de mi
naar het leven staan"
Dit kan de heer K~
Bachg, en Mr v.d
Hooij en al die and<
maar in zijn zak stel
sen noemt de „Tij a
tenliefde de kern der
moraliteit"
Het treft inderdaad
lukkigst, dat, na een
de reeds van kentei
waarin op verschill
het mógelijke ook
neringdoenden werd
befaamde Nota over
«tand, waarop velei
richten van een pos
nieuw beleid op dit
hoop hadden gesteld
dunkt orfs, thans is
verschijnen in deze
sfeer.
Het heeft ons leed
die sfeer is verwekt
als waarvan het nu
Er zijn éndere plaa
gelegenheden en am
toe bestemd, critiek
daden van practische
Critiek mag en
maar dan gefundeerd
woord, anders speelt
kaart van nog erger
een gezonde middens
l'aaina 4 Zalerda-ï J3 Februari
Op verkenning in Nieuw Guinea
VVANGGIN.
(Van onze speciale verslaggever).
Op de pastorie in Mindiptana hangt in een bescheiden
de mens-vijandige wildernis en
zichzelf daar kunnen handhaven.
Het gemakkelijk sprekende en
schrikzaaiende geweer is niet zijn
instrument, maar tact, geduld en
tegenwoordigheid van geest. En
een behoorlijke portie moed,
een Franse prefectuur kunnen want met apostolisch vuur kan
zijn geweest, maar hij was pas- men ,let ,det 111 alle voorkomende
toor Thieman. die wij in de li- hachelijke ogenblikken doen.
Het is toch niet zo vanzelfspre-
pionier
bruin lijstje een indrukwekkend tafereel. Op groene krulletjes-golven teratuur kennen a]s de
komt een prauw aangevaren, geroeid door trouwe bruine mannen, van een (lei. allerzwaarste missie- kend> dat een missionaris we-
die van het Christendom reeds standvastigheid en schroom hebben gebieden op Nieuw Guinea de gens de kracht van de Genade,
geleerd. Voor in de prauw zit een gebaarde missionaris in een modderpoelen en muggenwolken <Ie t,00(igewoiie hoedanigheden
smetteloos witte toog en onder een blanke tropenhelm. Hij heft van Frederik Hendrik-eiland. van ecrl vastberaden en zijn
bezwerend het kruis op tegenover de papoea in het gras op de ansst beheersend man wel mis-
Pastoor Thieman was omwille sen kan.
voorgrond, die daar druk zijn speer staat te drillen. Net gekleed van de uit Nederland geïmpor-
Cliristendom en barbaarsheid staan bezwerend tegenover elkaar, teerde journalist de voorgaande De missionaris kan daaren-
Na,r ik v„„,™ d„ mafgedragen eï, ïijlSafe SS gg, gg£
shorts en khakihemden aan de tafel zitten, heeft dit stuk missie- tocht naar de Casuaris-rivier. We In een boek als dat van pater
kunst zijn plaatje aan de wand te danken aan hun gevoel voor
galgenhumor. Een braaf soort van missie-lyriek lieeft de voorstelling
gangbaar gemaakt, dat de missionaris er net zo proper uit ziet als
het Christendom zelf en naast het apostolaat voor het ware geloof,
ook een ongewilde propagandist zou zijn voor de wasmiddelen, waar
aan wij onze onvolprezen Hollandse helderheid te danken hebben.
Er zijn van die geestelijke heid' ontlokken. En dan die
uithoekjes in de sfeer van onze missiepEeken van rhetorische
goed-bedoelende missievrienden, kanselredenaars, die de missie
waar vooral foto's opgeld doen, enkel maar van horen zeggen
waar heidenkindertjes U ont- kennen. „Wat gebeurt er in --
roerd met glanzende ogen aan- de missie. Men neemt een neger- T a nr i.». t
staren en U rillingen van teder- kind en zaagt het in tweeën, bekeken een door de missionaris Ludwig Wolff S.C.J. De missio-
Daarom beminde gelovigen gemaakte kaart van Zuid-Nieuw naris als onderzoeker" vindt nij
spaart Üw zilverpapier en post- Guinea. De Casuaris-rivier stond de methode om op geografisch,
zegels er nog met op; op velletjes ge- ethnologiseh, linguïstisch, biolo-
blokt papier had pastoor Thieman gisch en cultureel terrein eerste,
de aantekeningen meegebracht voorlopige onderzoekingen te
Toen wij op de landingsstrip aan de hand waarvan hij sche- doen. Hij volgt medische cur-
van vandaag.
Papoea's van Nieuw Guinea, aller
waarschijnlijkst nog de mensen
eters van gisteren, de parochianen van Tanah Merah arriveerden, matisch de nog onbekende loop sussen om met medicamenten en
stond daar een heertje op ons ™n deze ,ïivifr °P de kaart zo.u de injectienaald de eerste hulp
kunnen uitzetten. De missionaris tegen framboezia-tropica te kun-
- te wachten m een vale, blauw- js immers de eerste exponent nen toepassen. Hij dient acht te
katoenen broek en een vaak ge- van moderne beschaving en we- slaan op de economische en socio-
wassen overhemd en met een tenschap in nog onbekende stre- logische structuur van de samen-
baardie waaraan de schalkse ken" HiJ mag geen twee linker- leving, welke hij als eersteling
naaraje, waaraan ae scnaikse handen hebben: ak allround- ontmoet, want deze elementen
natuur een rose kleurtje had sportsman moet hij opgewassen en de godsdienstige staan ge-
verleend. Hij zou de chef van zijn tegen de moeilijkheden van woonlijk in nauw verband met
elkaar.
MINDIPTANA. Dr. J. A. Goorhuis, die uit Denekamp afkomstig hand boven de grond, een zwart-
aohtige planken brits aangebracht
is. is een grote krachtige figuur, die mij met een paar staalblauwe en daarop zitten de zieken ons
ogen strak en vorsend aankijkt. Hij ziet er wel uit, dat hij de onverschillig aan te kijken, in het
v J roet en vuil van de vuurtjes,
bezwaren van de rimboe aan kan. Rimboe is er genoeg om liem heen. waarop zij naar 's lands wijs hun
eigen geliefde potje koken en
Mindiptana is een open plek binnen onatzienbaar oerwoud, onafzien- waarbij ze zich warmen, want het
baar in alle windrichtingen. Toch zegt dr. Goorhuis, dat hij zich arüligrberga^tig^%pinlaSddlt
soms ontmoedigd voelt. Hij draait zich om en tuurt naar beneden. -^k geloof, dat ik die vuurtjes
maar opruim zegt de dokter. „Ik
Daar ligt zijn ziekenhuis. Wel, het ziet er daar vanuit de verte in betwijfel of ik daarmee de zie-
-j, -i i j - ken aanlok. Men zegt dat ze zon-
die kleine vallei nogal idyllisch uit. Verteerd zink geett weliswaar der die vuurtjes niet komen.
een desolate aanblik, maar die daken zijn tenminste lekvrij. En maf,r ze ko,njen toch niet.
J „Waarom komen ze met dok-
verder lijkt alles zo vredig als een stille voorpost van de schone, Ier? Zo'n ziekenhuis is toch een
ii weldaad voor het land?"
klare, heil- en heulbrengcnde Westerse wetenschap. ..ja ziet u. de Minju's hebben
nu eenmaal hun eigen gewoonten
We wandelen kalmpjes langs de „Wel dokter", zeg ik. „ik heb en hun eigen adat. Als ik in een
helling omlaag, voorbij de zaciit nu verschillende dorpen gezien, kampong kom, vind ik daar door-
geie tuitmonden van de immer een uiterst zindelijke indruk. Is gaans niet de helft van de bevol-
bloeiende Alamanda's en we ko- zo'n hut niet ver te prefereren king. Die kampongs zijn er eigen-
men bij de gaanderij langs het boven uw lemen en. scheve, gam- iik maar pro forma, omdat het
ziekenhuis. „Hier is de poly- mele ziekenhuis??" bestuur ze wenst. Hun eigenlijke
kliniek", zegt dr. Goorhuis. „ik ..Zo'n soort bouw zou ik voor leventjes leiden die mensen in
heb er zelf een cementen vloer mijn zieken niet kunnen gebrui- hun boshuisjes en wat daar ge-
ingelegd." Cement gladstrijken is
niet ieders werk. dat hebben we
hier kunnen waarnemen, maar
dit cement lijkt bedriegelijk op
een opengebroken, lemen vloer.
„Ja, ik heb eerst de cement
kapot moeten kloppen", legt dr.
Groothuis uit. „en toen heb ik de
verhouding genomen van 3 op 1,
zoals ze het me aanrieden."
Het beeld dat wij in Nieuw Het dagelijks leven van 'n missie-
Guinea van de missionarissen bisschop is 'n gans andere affaire
hebben gekregen is dat van een Jan fflen }n h#t vaderland
priester met een hard gestel, van
een door en door practisch en sewend 18 ™»r stellen' en °P
handig man met een veelzijdige vormreis naar Wanggin
wetenschappelijke belangstelling schrok mgr. Tlllemans M.S.C., de
en een groot incasseringsvermo- Apostolisch Vicaris van Merauke,
gen, van een onverwoestbare, niet voor de boomstam terug, die
bemodderde optimist en een taai als brug dienst deed.
woudloper, onverbiddelijk gedre
ven door een grote liefde. Dat is
een ruig, mannelijk beeld. We daarmee verbaasde hij ons niet
zouden willen, dat méér flinke zozeer. Wij raakten eenst ont-
getrainde, stevige knapen met hufat' toen,,^ deae voet-
reis onze dikke dubbele sokken
idealisme, gezonde geest van hadden aangeschoven en daar-
avontuur, doorzettingsvermogen, over onze zware spijkerschoenen,
speurzin, Godsvertrouwen en be- Ge pastoor schoot een paar sok-
hendigheid wisten wat een mis- «liechte desub^tantll
sionans eigenlijk is. Hun jonge vall een vertegenwoordigde,
kracht is in Nieuw Guinea zo
allerdringendst nodig. Hi.1 stulpte er zijn lange linnen
m en -rubber djungleschoenen over-
Pastoor Thieman gaf ons de h _=in hinj„
eerste cursus voor beginnelingen hee"' wreet Ja* k"lee"
in het oerwoud. Als wij amechtig muggenolie tegen de bloed-
neerzegen, keek hij ons door zijn zuigers in en verklaarde: „Het
brillenglazen met glunderende, ;s nog z<mde van de sokken. Ais
kanariekooi had schoongemaakt, haak, naai ik ze van hoven
In normale gevallen liep hij de- dicht en trek ze omgekeerd aan.
zelfde afstand, waarover wij vijf 7A- dan wéér ot dan
dagen tobden, m drie. Maar
knip ik ze bij de hak af en
maak van twee sokken een.
Enfin, er staat een metalen kast
voor instrumenten en nog het een
en ander, en de verpleegster-zus-
ter. M. Berlilla (mei. Jacobs uit
Hengelo) zit aan een echte plan
ken tafel de administratie bij te ken", zegt de dokter, „het tocht beurt is moeilijk te achterhalen,
houden. Daarnaast heeft de ge- er van alle kanten doorheen. Ja. Ze slepen er ook hun zieken
neesheer-directeur zijn afgeblad- eigenlijk hier ook. De wanden heen. behalve als het bijv. van
derde bureau en daar prijkt zo- Ze zijn licht en dicht gebouwd die framboezia-tropica gevallen
waar ook een echte notenhouten van gespleten rond hout en met zijn, waartegen wij geneesmidde-
kast voor medisch instrumenta- luchtige bamboeaehtige vloeren, len hebben die heel spectaculair
riumDe cement was toen Er staat niets in, maar zii maken werken. Als een zieke naar het
echter al op, ook voor het ope- zouden met cement netjes moeten ziekenhuis wil, zal hij de dragers
ratiehok en voor de „eerste klas" worden bestreken. Nu is het on- moeten betalen. Sterft hij onder
lokalen, welke voor zieke Euro- gedierte en het stof tussen dat weg dan zijn de dragers verant-
oeanen en Indische Nederlanders gespleten rondhout niet tegen te woordelijk en moeten zij betalen,
en andere niet-Papoea's zijn be- gaan. Maar gaat u eens even mee In die omstandigheden vindt men
stemd. De lemen vloeren zijn ge- naar de mannen- en vrouwen- niet gauw iemand om een zwaar
söheurd, zoals droge leem overal zaal". zieke te vervoeren. In een oog-
doet. Ze liggen met bulten en We steken een binnenplaatsje wenk kan men er door in de
gaten. over en gaan een duistere stal moeilijkheden zitten en ook dan
binnen. Was het een paardenstal is. als het zo uitkomt, voor een
„Maar waarom maakt u die in het lieve vaderland, dan zou paar „arts" een wraakmoord
smerigheid niet een beetje ge- de dierenbescherming het uitgil- gauw gepleegd."
lijk?" vragen we belangstellend, len van verontwaardiging. De
„Daar kan ik niet aan begin- lemen vloer ziet er uit alsof er
nen". zegt dr. Goorhuis, „dan een week lang hout op is gekloofd
krijg i'k wolken stof en weet niet met spleten, gaten en butsen
Van het ziekenhuis in Mindiptana
Van dit laconiek staaltje van
uiterste zuinigheid en heilige
moet men zich beslist geen al te armoe kan men moeiUjk een
rooskleurige voorstellingen ma- plaatje maken. Maar dit zou wel
ken. Een kijkje In de wasserij, waarheidsgetrouwer zijn dan dat
zoals op deze foto, is stellig al van de missionaris In zijn smet-
genoeg.teloos witte toog.
d rukkingswijizen, gebruiken en
zinnebeelden opnieuw, maar nu in
Christelijke zin konden worden
bezield. Dat zulke overwegingen
in de kring van onze geloofsver
kondigers niet zonder bewogen
heid en zong worden besproken,
moet ook mede oorzaak hebben in
het gevoelen, dat het Christelijke
geloof niet zo spontaan en op
recht en levendig wordt aan
vaard, blijkbaar niet zo intens
WANGGIN. Gerst kwam er een kudde bruine, blote lummels, Mgr Tillemans is zeker de laat- schijnt aan te spreken dan men
die met strakke bedrijvige beentjes en met boogjes en pijlen in de ste- die, zioh daardoor gekwetst mag verwachten De een ziet geen
J ZOU voelen, wanit hij is juist d<e- andere oplossing dan in een vol-
i nuwsen hand achter hun lange Kei-ese dorpsonderwijzer aanholden. Uit de gene die naar wegen zoekt om ledig afsterven van de oude geest
wanneer dat ophoudt en de kas- Langs de donkerbruine, berookte ^even van "e mis" Emko en Minipko zeulden vrouwen, het hoofd met een meter op het aanvaardbare^in het vroe- en de andere hoopt dat dit lang
ton die mijn voorganger dr. Dor- wanden van gespleten bonensta- siebisschop: mgr. Tillemans temid
ren (uit Heerlen) van pakkisten ken (we besparen u de inlandse den van zijn vormclingetjes in
meen geknutseld heeft, kunnen benamingen van deze gekloofde
daar ook niet tegen." stammetjes en takken) is, een Wanggin.
uitgedijd duo, en „g„ ,„„e de twee eers.l—, dagen Z" SgteTÏ
en hun mannen liepen er losjesweg achter en hieven een paar dunne ehristelijken, gelijk ook de hei- zinrijk leven. In de nacht hoor-
speren als een deel van de bagage. En toen trappelde een stevige dense feesten van onze Germaan- den we in de huizen het eento-
V se ouders m een nieuwe Christe- nige gezang, waarmee het dansen
Europeaan de steile, gladde helling af naar de boomstam toe, die lijtee betekenis zijn blijven voort- werd begeleid, dat het a.s. feest
over het riviertje was gehakt. Een ferme blozende vijftiger met leven en zelfs hoogtepunten wer- inluidde. En in de vroege ochtend
rustige blauwgrijze ogen in een expressief gezicht, het volle grijze ^denkt^TiU™^ Sd We wrakke kZ»
haar in lichte golven: een bedachtzaam man met een gevoelig hart. zouden wij niet kunnen spreken Wanggin een soort open hal, over-
Zo konden we hem opnemen toen hij in zijn korte khakibroek, zijn over de jaarvogel in plaats van koepeld door een wijd dak van
'de duif, als we weten dat som- sagobladeren en zijdelings afge-
beenwmdseis en open hemd over die boom balanceerde. Deze ver- mige st'a,mmj?n de jaarvogel be- sdhermd met vlechtwerk.
schijning uit het oerbos was Z. II. Excellentie mgr. Tillemans M.S.C. schouwen als de vogel der liefde? Honden liepen binnen en speel-
Apostolisch Vicaris van Merauke, geboren te Grave en een der meest eens e™. H. Vormselfeest den, enkele kleine varkens kwa-
gevierd, waarbij de bevo.king te- men rond snuffelen, maar wie al-
ervaren Nieuw Gumea-kenners. ruggreep naar een oud zinvol ge- tijd, thuis en buiten, altijd var-
bruik door een enorme feestkoek fcens om zich heen heeft stoort
Monseigneur wac op vormreis witte en zwarte vegen, hadden zij te bakken, waardoor ieder zijn dat niet.
in het Muju-gebied. gemijterd, ge- een kittig paradijsveertje in hun deel gaf en welke later gezamen- Raadselachtige oude gezichten
staafd en in vol Bisschoppelijk neusgat gestoken en zioh een In- üj'k werd gegeten. En toen duid- van mannen, die de sfeer van het
gewaad op Zondag hel H. Vorm- diaanse verenhoed gecomponeerd de mgr Tillemans er op, dat te- oerwoud en van de oude levens-
sel toedienend aan zijn nieuwe met de slagpennen van een ca- gelijk in het gezamenlijk eten vormen, en wie weet welke?
Christenen. Op Maandag op suaris. Zwaar gewapend met bo- van de feestkoek de eenheid in nog met zich droegen, werden op-
jungle-laarzen en in khaki-katoen gen en pijlen kwamen zij in een het geloof aanduidde, het ver- geheven naar de priester en de
uren voortlopend over de wortels hortig tempo en dit met schorre band van een geestelijke stam aan ciborie. En vervolgens zat men
van het oerwoud om Dinsdag kreten scandetend op de pastorie een mystieke gemeenschap. dicht naast en op de grond en
weer in een ander dorp de han- aangestormd. Soms stopte de rij Maar wel is het noodzakelijk, luisterde naar de bisschop, die
den op te leggen aan andere hon- en .ging ieder over tot een zij- zo zeide ons monseigneur, met het sprak over het H. Sacrament, dat
derden. En zo in een forse af- waarts gestamp, zoals een ja- overnemen van zulke oude cul- de mens sterkt in zijn geloof en
wisseling van kerkelijke hoogtij- loerse haan dat doet. En dan tuurvormen van tekens en sym- jhem bijstaat de beloften, gedaan
dagen en uren sjouwen onder de draafde men weer nader, vormde bolen uiterst behoedzaam te zijn bij het H. Doopsel, na te komen,
benauwde stolp var het oerwoud, een woeste ronde, pakte zioh op- zolang wij niet volkomen zeker Niet meer de tovenarij-practijken
wekenlang. een tot krijgshaftige apotheose en zijn van hun eigenlijke betekenis, van de Mau Mau, niet meer de
Een ogenblik latei trad uit het besloot mi-t een felle yell onder Juist bij onderzoekingen van de geest der ouden mocht overheer-
stulpje. dat pastoor W. Putman voetgestamp. Deze „Kelmon" laatste maanden is gebleken, da; sen. Wie desondanks toch viel zou
(uit Amsterdam) zijn pastoors- (storm) is eigenlijk een kracht- veel aap oude cultus voor ons nieuwe steun en hulp vinden in
huis noemt, een in het wit ge- vertoon van de gasten jegens de- verborgen wordt gehouden en de H. Eucharistiehonderden
klede priester naar buiten, om de genen die hen op een varkens- heimelijk voortleeft. Wij weten ontvingen het H. Vormsel. Des
hulde in ontvangst te nemen wel- feest hebben uitgenodigd. Wie nog veel te weinig van de ver- nachts klonk in de verre huizen
ke de Muju's uit Wanggin en weet, welk een grote betekenis schillende stammen maar van de weer de doffe, schorre melodie
naaste omgeving hun Bisschop het varken in het leven van de andere kant zou het wellicht er van de dans. Van middernacht af
wilden bereiden. Daartoe hadden Papoea heeft zal er zich niet aan toe bijdragen het Christendom tot de eerste zonnestralen mono
zij hun gezioht in Iakrood ge- stoten dat men met deze martiale sneller ingang te doen vinden dan toon, een voortdurend herhaalde
verfd en verlevendigd met enige demonstratie zijn bisschop wil eren nu, als vertrouwde vormen, uit- roep: Waarnaar?
