Economische samenwerking moet versterkt worden ZATERDAG De puzzle van de week Ontslag aan notarissen op 7 0-jarige leeftijd Voor jaarsbeurs grootste ooit gehouden DE KRONIEK VAN Producten uit 24 landen Bespreking tussen grote vier Neem Blikgroenten Tweede Kamer accoord: Water in Tigris blijft stijgen Zaterdag 27 Maart 1954 Pagina 7 (Van onze parlementaire redactie) Een doeltreffende gemeenschappelijke defensie-inspanning van de N.A.T.O.-landen is op de duur slechts mogelijk, indien deze gebaseerd is op een gezonde economische basis. Aan dit laatste ontbreekt nog wel het een en ander. Hierin zal spoedig verandering dienen te komen, niet alleen vanwege de ver dediging van het Westen, maar ook om de economische be trekkingen binnen Europa te kunnen versterken. Samenwer king in groter verband bevordert immers samenwerking in kleiner verband, b.v. in de Benelux. Dit was de gedachte van een belangrijke rede, welke de mi nister van Economische Zaken, prof. dr J. Zijlstra, gisteren voor de A-merican-Bussinessmen's Club in de Witte Brug in Den Haag heeft gehouden. Minister Zijlstra begon zijn rede met een opsomming van hetgeen West-Europa reeds aan economische samenwerking o.a. in de Europese Betalingsunie te danken heeft. Sinds 1948 is de industriële productie in West- Europa met circa 40 procent ge stegen, het volume van de uit voer nam in vergelijking met 1938 met 48 procent toe. Het dollartekort, in 1947 nog zeven milliard, is belangrijk vermin derd. De goud- en dollarreserve van de O.E.E.S.-landen is weer hoger dan in 1938. Deze samen werking in Europees verband schijnt thans echter de grens van het mogelijke bereikt te hebben: met de economische eenwording van Europa vlot het niet erg en de export en productie stagneert in de vele landen. Een van de moeilijkheden rond de economische eenwording van West-Europa is, zo oordeelde prof. Zijlstra, voor een belangrijk deel gelegen in de onvoldoende ont wikkelde economische samenwer king tussen de landen van het Atlantisch Pact. Ruimte naar buiten, ontplooiing Over de Duitse oorlogsmisdadigers BONN, 26 Maart. De Russi sche Hoge Commissaris in Duits land, Semjonof, heeft ingestemd met een geallieerd voorstel om deskundigen van de grote vier besprekingen te laten voeren over verzachting van het gevangenis regiem voor de zeven voornaam ste Duitse oorlogsmisdadigers, die verblijven in de gevangenis van Spandau in Berlijn. - In een schrijven van Semjonof, Ai dat Donderdag door de Weste lijke geallieerden is ontvangen, verklaart de Sovjet Hoge Com missaris zich in beginsel bereid tot een bespreking. Gezegd werd, dat de Russen een deskundige voor een bijeenkomst zullen aan- wijzen. De Westelijke geallieer den werd verzocht hetzelfde te doen. In de gevangenis van Spandau, die onder vierijiogendhedenbe- heer staat, verblijven admiraal Raeder, admiraal Öoenitz, Rudolf Hess, Bald-ur von Schirach, Al- bert Speer, von Neurath en Funk. Minister Beyen houdt radiorede over N.A.V.O. 's-GRAVENHAGE, 26 Maart. De minister van Buitenlandse Za ken, mr. J. W. Beyen, zal 3 April a.s. voor de radio een korte toe spraak houden ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van de Noord-Atlantische Verdragorgani satie. Deze rede zal over beide zenders Hilversum uitgezonden worden en vangt aan te 20.05 uur. Mexicaans toestel vermist MEXICO, 26 Maart. Een toe stel vein de Mexicaanse lucht vaartmaatschappij Aereo Naves, is gisteravond ten Noorden van Monterrey neergestort. Aangeno men wordt, dat de 15 passagiers en de uit drie leden bestaande bemanning, om het leven geko men zijn. Katoenzaadolie uit V.S. naar Nederalnd 's-GRAVENHAGE, 26 Maart. De Nederlandse regering heeft naar het ministerie van Buiten landse Zaken mededeelt met de regering der Ver. Staten van Noord-Amerika een overeenkomst gesloten voor de aankoop van ka toenzaadolie uit de zogenaamde overtollige landbouwproducten ter waarde van 4.000.000 dollar. Besprekingen hieromtrent zijn de laatste maanden zowel in 's-Gra- venhage als Washington gevoerd. Volgens deze overeenkomst zal de Amerikaanse regering de door deze verkoop verkregen tegen waarde der 4 millioen dollars in Nederlandse guldens benutten voor de demagnetisering van de Nederlandse koopvaardijvloot. WAARSCHUWING BETER DAN „BON" ARNHEM, 26 Mnt. Arnhem is in ons land de enigie gemeente met een in woner-stal boven de honi- derddiuizend waar de min sten proeessenverhaal wor den .gemaakt inzake ver keersovertredingen,. Dit is waarschijnlijk een gevolg van heit feit, dat er meer ö-a-n eldetrs wordt gewaar schuwd. Hiervan is de hoofdcommissaris van poli tie, de heer C. Borstlap, er. Door een overtreder tof beter inzicht te brengen, bereikt men volgens hem meer dan met een „bon.." van de economische relaties met de buitenwereld is een vereiste voor het welslagen van de Euro pese integratie. De geschiedenis van de Benelux bewijst dat de samenwerking in groot verband nodig is om in kleiner verband tot economische eenwording te geraken: de Benelux zou in de kinderschoenen gebleven zijn als Nederland zijn deficit in het han delsverkeer met België niet in de Europese Betalingsunie had kun nen verrekenen. Hulpverlening Een hechtere economische sa menwerking tussen de landen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan achtte minister Zijlstra verder nog noodzakelijk om door een .gecoördineerde conjunctuur- politiek crises als die der der tiger jaren te kunnen voorkomen om gezamenijlk de minder ont wikkelde landen buiten de Wes terse wereld de helpende hand te kunnen reiken. Deze hulpver lening, die, zo oordeelde de mi nister, nog op onvoldoende schaal wordt verleend, is hierom zo be langrijk, omdat het Westen door de onontwikkelde gebieden te helpen zichzelf een stabiele grondstoffen-voorziening garan deert en grotere afzetgebieden voor de export creëert. (Advertentie) Wat wil je het liefste hebben?" „Kies maardoperwtjes - wortel tjes - spersiebonen - snijbonen - andijvie - spinazie en noem maar op. Ik heb altijd een voorraadje blikgroenten in huis. Dat is ge makkelijk. Dan eten we lekker zonder dat ik een uur in de keu ken sta om de groenten schoon te maken en te koken. Het is inder daad een uitkomst, die blikgToen- tenGeen afval, gewoon even ver warmen en in vier minuten klaar. Vol zomervitaminen I" in 4 minuten klaar op ti Geen eenstemmigheid over pensioenfonds (Van onze parlementaire redactie) Kan aan een notaris, die voor zijn leven is benoemd, op zeven tigjarige leeftijd ontslag worden verleend? Alle fracties van de Tweede Kamer hebben Vrijdag middag bij de behandeling van een wetsontwerp, dat het notaris ambt wil binden aan een leef tijdsgrens van zeventig jaar, be vestigend op deze vraag geant woord. Deze eenstemmigheid bestond echter niet ten aanzien Van de oprichting van een notarieel pen sioenfonds, dat in dit wetsont werp aan de leeftijdsgrens van 70 jaar is gekoppeld. De V.V.D. en het K.N.P. wezen dit pen sioenfonds op principiële gron den af. Nederland telt 847 notariële standplaatsen. Daarvan worden er 109 bekleed door notarissen, die ouder zijn dan zeventig jaar. Hun aanblijven is er de oorzaak van, dat 80 candidaat-notarissen reeds de vijftig zijn gepasseerd. Deze situatie, diep rof. Oud (V.V.D.) weet aan een „schromelijk ver zuim" van de Kamers van Toe zicht, werd door verscheidene af gevaardigden ongewenst en strij dig met het algemeen belang ge noemd. Zij waren van oordeel, dat het algemeen belang de in voering van een leeftijdsgrens van zeventig jaar rechtvaardigt. Over het voorgestelde notarieel pensioenfonds, dat als pleister dienen moet voor het vervroegd ontslag, liepen de meningen sterk uiteen. Volgens het ontwerp zou dit verplicht te stellen pen sioenfonds aan een notaris een maximum-pensioen Van vijfdui zend gulden garanderen en aan een candidaat-notaris een pen sioen van ten hoogste drieduizend gulden. De premie voor de nota ris zou 13,8 procent van zijn in komen moeten bedragen, die van de candidaat-notaris 8,31 procent. De staaf helpt niet bij net vor- Nederlaiids-Finse handelsovereenkomst HELSINKI, 26 Maart. Van daag is een Nederlands-Finse handelsovereenkomst getekend voor het belastingjaar beginnend op 1 April 1954. De overeenkomst voorziet in de uitwisseling van 100 millioen .gulden aan goederen van beide partijen. Een bedrag van 27 millioen gulden is gereser veerd voor betaling van Finse schepen die in Nederland ge bouwd worden. De Finse invoer omvat cacao, olie, machines en textiel. Finland voert naar Ne derland uit: hout, houtpulp en papier. Nederland-Engeland Handelsbesprekingen verdaagd 'S-GRAVENHAGE, 26 Maart De handelsbesprekingen tussen het Verenigd Koninkrijk en Ne derland, die op 11 Januari in Den Haag werden geopend, zijn op 22 Maart te Londen hervat, zo wordt van bevoegde zijde ver nomen. Er kon geen overeenij stemimng worden bereikt over de Engelse invoer van melkpro ducten uit Nederland. De foespr- kingen zijn verdaagd. UTRECHT, 26 Maart. Aan de komende Voorjaarsbeurs (de 62e) zullen producten uit 24 landen door 3653 fabrikanten worden ge- exposeerd. In de rangorde voor deelnemen de landen wordt uiteraard de eer ste plaats bezet door Nederland met 1470 deelnemingen en ver volgens Duitsland als tweede land met niet minder dan 962 deelnemingen. Daarna komen En geland (427), Zwitserland (152), VIER BRUIDSPAREN OP WEG NAAR CANADA SCHIPHOL, 26 Maart. Burgemeester A. G. M. Panis van Berkel-Enschot (N.B.) was vanmiddag naar Schip hol gekomen omdat vier van de zes echtparen, uit twee fa milies, die hij op 23 Februari j.l. in de echt had verbonden, per vliegtuig naar Canada vertrokken. Wethouder H. C. de Kort was er ook, in zijn kwaliteit „van vader van drie dochters, één zoon, één schoondochter en drie schoon zoons". Het zijn de echtpa ren A. J. de Kort-Bertens, G. W. C. Bertens-de Kort, F. A. W. Bertens-de Kort, J. L. C. van Haaren-de Kort, die met het K.L.M.-lijntoestel „Jan Huyghen van Linscho- ten" naar Canada vliegen. Alle mannen zijn landbou wer en zullen in vier ver schillende plaatsen in Zuid- Ontario, zich een nieuw be staan opbouwen. men van fondsen, zodat de mid delen, nodig om de thans voor ontslag in aanmerking komende notarissen aan him pensioen te helpen, dóór dé in functie zijnde notarissen moeten worden opge bracht. Deze etra-bijdrage, 5,12 procent begrepen in de premie van 13.8 procent, zal 50 jaar lang moeten worden betaald om de benodigde fondsen te kunnen vormen. Volgende week Dinsdag zal de minister van Justitie, mr Donker de Kamer antwoorden. Frankrijk (124), de Ver. Staten (.112) en België (110). De overige landen worden door minder dan 100 fabrikanten vertegenwoordigd. Deze jaarbeurs zal de grootste beurs zijn welke ooit te Utrecht werd gehouden. De oppervlakte bedraagt thans 52.833 m2 tegen de vorige voorjaarsbeurs 50.408 m2. Deze stijging is het gevolg van een verdere uitbreiding van het Croeselaanterrein, waar thans een oppervlakte van 33.430 m2 zal worden bezet. Naar ruimte gemeten zal hier het aceent komen te liggen op de machines en werktuigen voor het bouwbedrijf, die een terreinopper- vlakte van niet minder dan 12.000 m2 zullen beslaan. Duidelijk ma nifesteert zich hier de sterk toe genomen mechanisatie van het moderne bouwbedrijf. Waar eens de betonmolen een noviteit was, bevindt zich thans een woud van kraanarmen, lieren, torenkranen en andere hefwerktuigen, die op het moderne bouwbedrijf worden gebruikt. BAGDAD, 26 Maart. Irak wordt door de ergste overstro mingen sinds 659 geteisterd, zo heeft F. Hardy, het hoofd van het departement voor irrigatie, vandaag meegedeeld. Het water in de Tigris stijgt nog steeds zeven cm per uur, ofschoon gisteravond op zes plaatsen ten Noorden en Zuiden vna Bagdad de dijken doorgesto ken zjjn. Het koninklijk paleis en de regeringsgebouwen op de Ooste lijke oever van de rivier staan in het water. De tanks en vlieg tuigen van de legerkampen rond de stad zijn geëvacueerd, terwijl de militairen 24 uur dienst doen bij de dijken. Het weg- en spoor' wegverkeer naar het Noorden en Zuiden is verbroken en in som mige delen zijn de telefoonlijnen verbroken. Verwacht wordt, dat de ko mende 48 uur de gevaarlijkste voor de hoofdstad zullen zijn. Daarna zou de lichte daling van het water in het Noorden van Irak haar invloed kunnen doen gelden. Horizontaal: 1. vloerbedekking; 3. mannetjesbij; 6. grap; 3. rivier in Nederland; 10. onbep. vnw. 11. masker; 13. verlaagde toon; 15. nootvrucht; 17. enkele: 18. heupjióht; 20. pers. vnw.: 21. voorzetsel; 22. denkbeeldige lijn; 27. soort vaartuig; 29. persbureau; 32. rustplaats; 33. kraan; 35. staf; 36. smalle weg; 38. fel; 39. snijwerktuig; 40. keukengerei. Vertica al 1. pl. dn N.-Holland; 2. waterhoogte; 4. reeds; 5. in een register schrijven; 6. maand; 7. rivier in Italië; 9. wig; 10. militaire politie; 11. zoon (schots); 12. deel van het jaar; 14. selerium (afk.); 16. dominee (afk.); 19. jongensnaam; 23. familielid; 24. Europeaan; 25. zoogdier; 26. meisjesnaam; 27. persoonsbewijs (afk.); 28. boom; 30. speelgoed; 31. ails eerder; 34. reeds; 37. lidwoord; 38. oppervl. maat. Oplossing Kruiswoordraadsel P 511078 Horizontaal: 1. journalist; 9. baan; 10. R.R.; 11. Eire; 13. tossen; 15. streng; 17. Rome; 18. Anna; 21. Edda; 22. any; 23. e.o.; 24. een; 25. N.S.; 27. Etna; 29. en; 30. tu; 32. leg; 34. ree; 36. de; 37. ei; 38. are; 39. ion; 40, e.v.; 41. g.g.; 42. Lena; 45. sh; 47. Epe; 49. ge; 50. aid; 52. Nero; 54. zoen; 56. knie; 57. tralie; 59. vonder; 61. knik 62. or; 64. smid; 65. teer hartig. Verticaal: 1. Jasmijn; 2. oase; 3. une; 4. nr; 5. ar; 6. iet; 7. sire; 8. treden; 9. boon; 12. Ende; 13. traktement; 14. na; 15. s.a.; 16 ganzeveder; 19. net; 20. non; 26. slag; 27. egel; 28. aria; 29. eens; 31. ui; 33. er; 35. e.o.; 36. de; 41. gerant; 43. ego; 44. nee; 46. han dig; 48. perk: 51. lied; 53. olie; 54.. ze; 55. N.V.; 56. K.N.M.I.; 58. Ike; 60. Ost; 62. oh; 63. ra. Titel van Deense film verboden AMSTERDAM, 26 Maart. De president van de rechtbank te Amsterdam, mr C. Briet, heeft een filmverhuurkantoor (Fan- film) het gelbod opgelegd de Deense film „Din fortid el glemt" (waarvan de letterlijke vertaling luidt: „Je verleden is vergeten") in Nederland uit te brengen onder de titel „De dokter en het lichte meisje", en daarbij een dwang som gesteld van f 10.000.voor iedere overtreding. Hiermee is de eds toegewezen van een uitgevers maatschappij (De Bezige Bij te Amsterdam), die het filmverhuur kantoor had doen dagvaarden in kort geding, omdat zij onder de laatstgenoemde titel reeds een boek had doen verschijnen vam de auteur S. Vestdijk. Gevangenhouding broer Berkelse arts verlengd 's-GRAVENHAGE, 26 Maart. De Haagse Rechtbank heeft de gevangenhouding met 30 dagen verlengd van F. O., de broer van de Berkelse arts, die verdacht wordt zich aan valsheid in ge schrifte te hebben schuldig ge maakt. HET IS WEER DE WEEK VAN HET BOEK, en wij hopen, van het goede boek. In de algemene Boekenweek is een „Katholieke Lectuurweek" ingebouwd. Van verschillende kan ten men vraagt zich wel eens af, waarom niet meer en beter algemeen eendrachtig? wordt er in die week van katholieke zijde, door uitgevers, door leeszalen, door boekhandelaren, door ver schillende vormen van apostolaat gewerkt aan verspreiding van het goede boek en bevorde ring van de verspreiding van goede lectuur. Men kent de „stunt" van de Sint Willibrordusvereniging voor het binnenlands apostolaat en de Katholieke Actie, om tezamen miet het „Spectrum" de werf- trompet te steken voor een eigen bibliotheek voor h-et katholieke ge-zin, met als aanloop de grootse verspreiding van 250.000 exemplaren van het Oude Testament. Er is nog- een prijsvraag aan verbonden ook en de officiële commissie voor de Katholieke Lectuurweek organiseert ook ai een prijsvraag: „Op zoek naar het -goede -boek". Dat is de slagzin van deze katholieke actie in de Boekenweek en die slagzin wordt letterlijk toege past op de prijsvraag. Er zijn v-er-der plaatselijk nog speciale -activiteiten, in Amster-dam zal ook van de kansels over goede lectuur worden gepreekt, enz. H-eel -die katholieke lectuur-a-ctie staat in h-et teken v-an de propaganda van de goede lectuur voor het gezin. Het is -go-ed gezi-en, ook in deze acti-e uit te gaan van en te komen tot het -gezin. Want, zo heeft Mgr -dr Alfrink het -pas nog gezegd: h-et werk van de katholieke lectuurvoorziening is een stuk zielzorg, een stuk apostolaat, het goede boek is geestelijk voedsel, het doet opbouwend werk, het verspreiden van (h-et goe-de boek is een stuk predi king van de waarheid. Welnu, zielzorg, apostolaat, o-pbouwend werk, prediking van de waarheid, hebben ook het gezin nodig, en zijn wederkerig van grote betekenis voor het gezin- "Bij d-e -propaganda voor het goede boek zegt men ook wel eens en dat gebeurt nu weer dat er van onze kant te lang alleen of vooral gewezen werd op het slechte en verkeerde boek, maar d-at er te weinig aan gedacht is, door propaganda voor het goede boek positief werk te doen. Het g-evagr -bestaat nu, dat er in dit op zicht wee-r aan de andere kant overdreven wordt. Overdrijving schaadt altijd, en dus leek het ons niet ongeschikt, bij de intrede van deze Boeken week nog eens te wijzen op het bestaan' van de Boekenwet en de Inidex, de lijst van met na-me genoemde verboden -boeken. Da-ar bestaat nog altijd veel misverstand over, men kent die voorschriften niet of nauwelijks en dat ze in de vergetelheid of in onbruik raken is mede een gevolg van een-zelfde eenzijdigheid, welke (terecht) in overdreven „nega tieve" actie gelaakt wordt. Zo in de geest van; -praat me niet teveel over verboden-, laten we li-ever iets goeds doen. Accoord, mits men- dan maar o.a. niet voorbij ziet -dat er in de werking van de Boekenwet oo-k een positieve waardering zit, zoals (even terecht) kenbaar werd gemaakt in een vroeger geschrift van de Katholieke Actie, dat ons dezer dagen nog eens in handen kwam, en dat aan „Index en Boekenwet" gewijd is. Wij zullen er straks enige gedachten aan ontlenen, maar eerst eens even nagaan, hoe het denkbeeld, om op dit ogen-blik over -dit onderwerp te schrijven, merk waardig aansluit -bij gedachten, welke in een rap port, dat dezer dagen uitkwam, naar voren worden gebracht. Wij bedoelen het rapport van het Kath. Soc. A Kerkelijk Instituut (Kas-ki) betreffende het 1-ectu-urpr-olblee'm. Men zal zich wellicht her inneren, dat wij indertijd beschouwingen hebben gewijd aan het eerste rapport, dat -het Kaski in November 1952 terzake uitbracht aan de oommissie voor de organisatie van de eerste katholieke lec tuurweek, welke in de maand November van dat jaar gehouden werd onder de slagzin „Boeken -bewegen de wereld". In dat rapport werden de ■grondslagen gelegd van een principiële en socio logische -bestudering van het lectu-urprobleem en het bevatte ver-schillende aspecten, die de betekenis van het boek onder de katholiek-en belichtten. Het was nog maar een principiële terreinverken ning, verdere stappen -bleven nog achterwege. In A-pril 1-95-3 -g-ing men- een stap verder, er kwam een sociografisch ra-p-port over „de verspreiding ■van h-et boek onder de katholieken en naar d-e functie van de katholieke boekhand-els in Neder land". In dit rapport werd de wenselijkheid en de mogelijkheid van een verder „sociologisch" onder zoek van -het lectuurprobleem aan de orde gesteld en in hoofdlijnen geschetst. Dat onderzoek zal nu in de na-astkomende tijd plaats vinden. Uitgangs punt daarbij is de overweging, dat door katho lieken te weinig vormende lectuur gele-zen wordt en hoe dat nu allemaal precies zit, zal vanwege het Kaski haarfijn worden- uitgezocht, waarbij de stad Utre-cht als model genomen wordt. Maar reeds eerder was het Kas-ki tot de mening gekomen, d-at en waarom er dio-or katholieken te weinig (vor mende) lectuur gelezen wordt, en hier stoten wij weer op de kwestie van de z.g. negatieve over weging, dat m-en van onze zijde veelal geneigd is, overal gevaren te zien, gevaren in dit geval, waar tegen de Kerk, als de altijd-wijze Moeder, nog steeds met haar voorschriften van de Boekenwet optreedt In het ra-p-port, -dat thans is uitgebracht, wordt nl. gezegd, dat er twee factoren zijn, welke op d-e plaats van de moderne lectuur onder -de katholieken in Nederland invloed hebben uitgeoefend. In de eerste plaats het feit, dat d-e geestelijke en maatschappelijke emancipatie van de katholieken in de jaren van de massale bewust wording in haar beginstadium verkeerde en de grote sociale beweging niet van hen was uitge gaan, w-eil-ke zich trouwens „voor een belangrijk deel tegen het katholicisme keer-de". Er is echter, zegt het rapport dan, nog een andere factor, welke in dit verband nooit uit het oog mag worden ver loren en deze is: de lectuur als godsdienstig en zedelijk gevaar. Het -boek, zo wordt terecht gezegd, is in de twintigste eeuw een publiek handels- en winstobject geworden en daarmede een werktuig in de handen van weinig constructieve, pu-ur op geld-el-ijk gewin azende krachten. Het boek als „middel van gepassioneerde sensatie" is een typisch verschijnsel van deze tijld. Temidden van -d-e vloed van lectuur, -die rijp en groen, in enorme oplagen over het moderne mensdom wordt uitge stort, staat d-e katholiek rn-et zijn ingeworteld norm besef steeds voorzichtig en behoedzaam. Hij is tegenover het verschijnsel van de lectuur altijd gedwongen het voorbehoud van de goede lectuur te hanteren. Dit voorbehoud dwingt hem zeer veel af te wijzen of te mijden, terwijl er in de hoeveel heid lectuur tamelijk weinig zonder reserve door hem kan worden aanvaard, aldus het rapport van het Kaski. Dit noodzakelijk voorbehoud tegenover de le-otuur maakt de houding van de katholieken, die „toch reeds meer geneigd zijn, op het kompas der kerkelijke leiding te varen dan door persoon lijk zoeken en vorsen tot nieuwe inzichten te komen, steeds tot een meer ingewikkelde dan die van de moderne mens, die tegenover de zedelijke normen ook op idit gebied meer onverschillig staat en -als enige eis aan zijn lectuur stelt, d-at zij hem op enigerlei wijze boeit, ontspant of leert, afgezien van de godsdienstige of zedelijke inhoudswaarde".. Het wil ons nu voorkomen, dat „de neiging, om op het kompas der kerkelijke leiding te varen" geleidelij-k-aan minder aanwezig is en dat h-et in dit verband nu zin heeft, nog eens op -het bestaan van de voorschriften in de kerke lijke Boekenwet te wijzen. Er is een kerkelijke Index en een kerkelijke Boekenwet, wel van elkaar te onderscheiden. De Boekenwet is de nadere uitwerking va-n het leesver-bod, de Index is slechts een lijst, waarin betrekkelijk weinig, -bepaalde, met name genoemde geschriften worden verboden. De kerkelijke Boekenwet is veel wijder van omvang; zij geeft in h-et alge-meen aan, welke soorten van geschriften voor christenen verboden zijn. Men zou de Index een illustratie, een bijzondere toepassing van de Boekenwet kunnen noemen. Index en Boekenwet zijn niet louter directief, m.a.w. men zou zich vergissen, als men meende, dat de lezing van bedoelde geschriften al-leen ontraden wordt Hoe onaangenaam het sommigen ook moge tref fen, hier is sprake van een direct verbod, dat bij opzettelijke overtreding wel degelijk het ge weten raakt. Gp dit punt is geen misverstand mogelijk. De gehele wetgeving in betrekking t-ot boekencensuur en boekenverbod vindt men in het kerkelijk wetboek vanaf Canon 1384 tot en met Canon 1405. Wij zullen de voornaamste -bepalingen even aanhalen uit de betreffende Canons, welke men in onze Nederlandse wetgeving „artikelen" zou kunnen noemen, hoewel Can-on ook „regel" betekent. Waar in die regels sprake is van ge schriften, moeten daaronder -behalve boeken, ook dagblad-en, tijdschriften en andere soorten va-n uitgaven worden verstaan. Er kan in -bepaalde ge vallen dispensatie worden verleend. Daar „alleen hij, die het ver-bod heeft uitgevaardigd, ontheffing van dat ver-bo-d k-an verlenen", zo-u een meer algemene dispensatie aan de Pa-us zijn voorbe houden. Gewoonlijk hébben de Bisschoppen echter volmacht om een dergelijke dispensatie te ver lenen, in zeer bepaalde, beperkte gevallen kan die dispensatie door de biechtvader worden verleend. Het staat er zond-er omwegen in Canon 1395: ie Het recht en de plicht om gegronde reden -geschriften te verbieden komt niet alleen toe aan het hoogste kerkelijke gezag met betrekking tot de gehele Kerk, maar ook, voor hun onder horigen, aan de -bijzondere Concilies en d-e plaat selijke Ord-inarissen (-d.w.z. de Bisschoppen en de waardigheidsbekleders, die bisschoppelijke rechts macht uitoefenen). Het boekenverbod brengt rn-et zich mee, dat -het betreffende geschrift zonder verlof van de bevoegde overheid niet mag worden uitgegeven, noch gelezen, noch bewaard, noch ver kocht, noch vertaald, noch op enigerlei wijze aan anderen medegedeeld". Hier raken wij de op vatting van de macht over het geweten, welke een protestant, in tegenstelling tot de katholiek, aan de Kerk niet toekent. Zonder er nu nader o-p in te gaan, constateren wij als de vaststaande op vatting, dat de Katholieke Kerk het recht heeft, h-et geweten te binden, iets onder zonde te ver bieden. Eigenlijk is de positieve kerkelijke Boe kenwet grotendeels de formulering van de natuur wet. Het eigen -geweten zegt meestal al duidelijk genoeg, dat er geschriften zijn, die we beter on gelezen la-ten. Maar velen kunnen dat uit eigen inzicht niet precies weten. Is het geweten wel altijd de veiligste maatstaf? Neen immers. Daarom is het goed, dat wij worden bijgestaan door een positieve wet, die ons er aan herinnert, dat wij het geweten in zijn waarde moeten laten. Ook voor „de bescherming van de christenen tegen invloeden, die schadelijk zijn voor hun geloof en hun lev-en volgens de regels van het Evangelie". De Kerk verbiedt wel boeken, maar geen schrijvers en velt evenmin in dit geval een oordeel over de strikt-wetensch-appelijke waarde van verboden -boeken. A-an d-e wetenschap wordt door de Boeken wet niet tekort gedaan. Wie het voor zijn weten schappelijke ontwikkeling nodig heeft, kan verlof krijgen-, verboden boeken te lezen, wie verder zijn geest w-il verrijken, kan in de enorme hoeveelheid lectuur van allerlei soort, hoog en laag, voldoende stof vinden, om zijn honger te bevredigen. Er is op dit ge-bied „in het geoorloofde genre" als regel véél meer, dan men in een mensen-leven kan uit lezen. En tenslotte heeft de Kerk een zeer eigen taak, een -bijzondere zending. Die is van een bij zondere orde. De Kerk van Christus heeft niet tot taa-k van -haar gelovigen wijsgeren of geschied kundigen te mak-en-, hoezeer de Kerk de weten schap ook waardeert en in de historie altijd heeft gesteund. Maar de Kerk moet d-e mensen klaar ma'ken voor d-e hemel. Die waarheid glanst ook in de Boekenweek, wier doel van onize zijde van harte wordt gesteund, vooral als men het goede boek kiest, d-at in meer dan één opzicht een gi-ds- op de weg naar het bereiken van het gelukkige einddoel van -het mensenleven k-an zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1954 | | pagina 7