„ONS BLAD
BINNENLAND.
99
fl'öö I ^ureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon:
Van een schoenmaker en
een leest.
Binneniandsch Nieuws,
Kerk en School.
Kunst en Kennis.
ORDE EN ARBEID.
Gemengd Nieuws.
No. 127
VRIJDAG 4 MAART 1921
14e JAARGANG
D-HOLLANDSCH
Abonnementsprijs;
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met Geïllustreerd Zondagsblad
f 0.50 hooger.
ADMINISTRATIE No. 433
REDACTIE No. 633
Advertentieprijs:
Van 1—5 regels f 1.25; elke regel meer f 0.25; Reclames
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod bij voor
uitbetaling per plaatsing f 0.60.
Aan alle abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, f 1QO,—f 60,—, f 35,—, f 15,—.
De vorige week zond liet roode N. V. V.
(Nederl. Verbond van Vakvereenigingen)
een telegram naar Londen, aan niemand
minder dan aan den Engelsclien eersten
minister Lloyd George, waarin krachtig
geprotesteerd werd tegen de voorwaarden
der schadeloosstelling, door de Parijsche
Conferentie van Duitschland geëischt en
welke eischcn nu op de conferentie te
Londen opnieuw en krachtig naar voren
worden gebracht.
Het N. V. V. protesteerde, omdat, werd
de voorgestelde schadevergoeding van
Duitschland afgeperst, hierdoor jarenlange
slavernij aan millioenen arbeiders zou
worden opgelegd.
De machtige Lloyd George heeft zich
bij al zijn drukke bezigheden nog verwaar
digd het telegram van hot Nederlandsche^
N. V. V. te lezen en was zelfs zoo beleefd
daarop te antwoorden, een antwoord, dat
den gladden Engölschen staatsman ten
voeten uit uit teekent.
Ik ben verbaasd, seinde hij terug, een
telegram van het N. V. V. te ontvangen.
Ik herinner mij niet zegt hij verder
dat de Nederlandsche vakvereenigingen
eenig protest hebben aangeleekend toen
tijdens den oorlog de keizerlijk Duitsche
regeering trachtte om de arbeidende klas
sen in Frankrijk en België van hun vrij
heden te berooven. Evenimin herinner ik
mij, dat zij geprotesteerd hebben legen het
deporteeren van de Belgische en Fransche
arbeiders naar Duitschland, waar zij sla
venarbeid moesten verrichten.
Voor zoover Lloyd George begreep, was
het bedoelde protest alleen berekend om
aan de arbeidende klassen, vooral van
Frankrijk en België, niet alleen de kosten
van den oorlog op te leggen, maar ook
de geweldige lasten van hel herstel van de
schade, veroorzaakt door den oorlog, die
hun door de voormalige Duitsche regee
ring was opgedrongen. Het was daarom
zeker rechtvaardig dat de bewerkers van
den oorlog, wier land niet verwoest was,
een billijk aandeel op zich zouden nemen
van de kosten tot herstel der door hen
verwoeste landen.
Wal zal nu, hebben wij ons afgevraagd,
het N. V. V. met dit telegram doen? Zal
Oudegeest het in een lijstje zetten en aan
een der wanden van het Secretariaat
hangen? Daar is het inderdaad merkwaar
dig genoeg voor. Of zal men de polemiek
met den Engelschen premier voortzetten
met de zekerheid, dat de Londensohe
conferentie doorgaat alsof er geen N.V.V.
bestaat en men te Amsterdam geen ver
der antwoord meer krijgt? 1)
Men voelt de belachelijkheid van het
geval. Dit is nu de tweede maal, dat de
leiders van het Nederlandsche roode vak
verbond zich" blameeren.
Eerst Edo Fimmen voor het zoogenaam
de Internationale Vakverbond, met den
boycot van Hongarije; nu weer met een
protest tegen de Londensche Conferentie,
dat aandoet als het steken van een mug
naar een olifant.
In onze gelederen is nu al jaren en
jaren van boven af het parool gegeven:
politiek hoort thuis in politieke, econo
mische kwesties in de sociale organisa
ties. Dus geen politiek in de vakvereeni
gingen. Dit bevel is niet altijd gemakke
lijk op te volgen; het eischt vaak zelfver
loochening en discipline. Maar men ziet
er dagelijks het nut en de noodzakelijk
heid van; meestal in 't klein, soms ook
in 't groot, zooals hier.
Waarvoor hebben wij onze Kamerleden,
ons departement van buitcnlandsche za
ken, onze regeering, onze gezanten noodig,
wanneer de vakvereenigingen de buiten-
landsche politiek gaan voeren?
Zulke bemoeiingen op vreemd terrein
leiden óf wel tot gevaarlijke uilspattingen
als de stakingsbeweging voor den boycot
van Hongarije, waardoor men aan de Re
geering van een vreemd land den koers
van binnenlandsche politiek wilde aange
ven met als dreigement een uiUiongering
met behulp der internationale arbeiders
beweging; of wel tot een protest, dat
klinkt als de stem van een baby op de
tribune van een parlementszaal.
En dan heet het ten overvloede nog, dat
het N. V. V. niet aan politiek doetl
1) „Het Volk" meldt, dat men vandaag
een antwoord zal opstellen, waarin zal
worden uiteengezet, wal in het bijzonder
het N. V, V. gedurende den oorlog heeft
gedaan om de belangen en Vrijheden der
Belgische en Fransche arbeiders te be
schermen. Nadruk zal worlen gelegd op de
stappen, die gedaan zijn, om een einde
te maken aan de deportatie van die arbei
ders naar Duitschland, stappen, die voor
een niet gering deel met succes werden
bekroond.
Dat kan het N. V. V. wel beweren,
maar niemand in Engeland, Frankrijk of
België, die 't gelooft!
Minister Aafiierse en de 8-urige
arbeidsdag.
In de Memorie van Antwoord op het
voorloopig verslag der Eerste Kamer,
deelt* de Minister van Arbeid mede, dat
hij krachtens art. 26 der Arbeidswet ver
gunning voor overschrijding van de 45-
urige werkweek heeft toegestaan aan dak-
pannenfabrieken, metaalfabrieken, email-
leerfabrieken, brandkastenfabrieken, kachel
fabrieken, instrumenten- en uurwerkfa-
brieken, seintocstellen- en telefoonfabrie-
ken, clectrische apparatenfabrieken, che-
misch-technische industrieën, pharmaceuta-
sche fabrieken, bronswerkenfabrieken, een
vensterglasfabriek, de pijpen- en aarde
werk-industrie te Gouda, de speelgoedfa
brieken te Waddinxvcen, een borstelfa-
briek, een pickerfabriele' en een fabriek van
melkproducten.
Ook krachtens art. 28 der Arbeidswet
zijn met het oog op de buitenlandsche con
currentie verschillende vergunningen ver
leend, deels om in een twee- of drie ploe-
genstelsel te werken in gevallen, waarin
het Werktijdenbesluit niet voorziet, deels
om de 45-U'rige werkweek (soms vrij be
langrijk) te overschrijden en wel aan een
tapijtfabriek, aardewerkfabrieken, scheeps
werven en machinefabrieken, ,'t smidsbe
drijf te Nieuwkoop, gloeilampenfabrieken,
electro-technische industrieën, weverijen
van metaalgaas, een fabriek van kruiwa
gens, een cartonnage-fabriek, een fabriek
van boekdrukkers- en letterkasten, een sna-
renfabrick, een lederfabriek, fabrieken van
zilverwerken, oliefabrieken, margarinefa-
brieken, stoomcichoreifabrieken en stoom-
bleekerijen.
Eindelijk zijn aan een groot aantal on
dernemingen couponboekjes verstrekt om
zonder vergunning van het districthoofd
gedurende ten hoogste 24 dagen per jaar
te mogen overwerken (art. 29 der wet.)
Naar aanleiding van hetgeen in het
Voorloopig Verslag omtrent den arbeids
duur in het buitenland wordt opgemerkt,
wijst de minister er op, dat in Engeland
ingevolge overeenkomsten tusschen de
werkgevers en arbeidersvereenigingen in
de textielindustrie niet langer dan 48
uren per week, in de metaalindustrie en
gewerkt wordt. Ook in Duitschland wordt
de 8-urige werkdag vrij algemeen in acht
den scheepsbouw niet langer dan. 47 uur
genomen.
Zij, die van meening zijn, dat de 8-urige
arbeidsdag, zooals die hier is ingevoerd,
leidt tot onhoudbare toestanden, letten te
veel op de wet zelf, te weinig op de toe
passing, die daaraan is gegeven krachtens
de artikelen 25, 26, 27, 28 en 29. Van ge-
neraliseeren is geen sprake.
Uitzonderingsbepalingen voor de kleine
bedrijven is de Minister bereid te treffen,
voor zoover het seizoenibedrijven zijn (bijv.
de smederijen ten plattelande en het rij
wiel en motorherstellersbedrijf) of door
een verlengden werktijd het algemeen be
lang gebaat wordt (b.v. de bevordering van
den bouw van volkswoningen) en einde
lijk in de zeldzame gevallen,, waarin die
bedrijven met de buitenlandsche concurren
tie te worstelen hebben.
Ofschoon de Minister dus een open oog
heeft voor de moeilijkheden, waarvoor ver
schillende bedrijven in den overgangstijd
komen te staan, en hij steeds bereid was,
om, waar inderdaad noodig, van de hem
gegeven bevoegdheden gebruik te maken,
om langer dan 45 uren per week arbeid te
verrichten, zoo wil'hij toch uitdrukkelijk
verklaren, dat hij niet bereid is mee te
doen aan de reactie, welke' zich thans te-
geen den achturendag openbaart. Hij zou
het zeer bedenkelijk achten, wanneer de
Arbeidswet 1919, kort geleden met vrijwel
algemeene stemmen der Staten-Generaal tot
stand gekomen, thans weer aanmerkelijk
zou wonlen verzwakt.
Dit zou ongetwijfeld den schijn wek
ken, alsof zij toch gelijk hebben gehad, die
beweerden, dat deze wel. slechts tot stand
kwam uit vrees voor revolutie-gevaar, zoo
dat, wat toen afgedwongen werd, thans,
nu dit gevaar minder dreigend schijnt, wel
weer zou worden teruggenomen. De Regee
ring heeft steeds met nadruk de valschheid
van deze voorstelling betoogd. Zij heeft
hare wetsvoorstellen ingediend, niet onder
dwang, maaruit eigen overtuiging. Niet
ernstig genoeg kan daarom worden ge
waarschuwd tegen een agitatie, die redelij
ken grond mist en, had zij gevolg, onder
de arbeiders rechtmatige verbittering zou'
wekken. Het vertrouwen, dat velen hunner
in de Regeering hebben gesteld, zou er
ernstig door worden geschokt. Hoewel dus
bereid, om gebleken fouten te herstellen en
met werkelijke moeilijkheden rekening te
houden, is de Minister niet genegen, met
'voorstellen, die een reactionnair karakter
dragen, te komen.
De samenwerking met Soc.-Dem.
Wethouders.
„De Standaard" noemt de Utrechtsche
Wethouderskwestie een verschijnsel Yan
beteekenis voor heel onze gemeente-po-
litiek en dat kan leiden tot gewichtige
consequenties.
Verder herinnert het blad aan het
geen in Rotterdam en Amsterdam voor
viel.
„In Rotterdam bleek een en ander
maal dat do sociaal-democratische Wet
houders er niet voor terugdeinsden hun
positie te misbruiken om de revolutio
naire gezindheid van het gemeenteperso-
neel aan te wakkeron en tot een aanslag
op de wettige orde aaq. te vuren. En in
Amsterdam gaan de socialistische, „knappe
kerels", hun plaats in het gemeentelijk
leven misbruiken, om gemeente-ambte
naren, die hun plicht verzuimden, en een
aanslag op het staatsleven ondersteun
den, door to -staken, de gerechte straf
to doen ontkoinon.
Zoo bewijst de proctijk, welke de be-
teekonis is van de beschouwing dat do
socialistische Wethouders voor do partij
„vooruitgeschoven posten" zijn in het kas
teel van de kapitalistische orde, om vóór
alles ons staatsgebouw to ondermijnen.
Als dezo stand van zaken hij de
S. D. A. P. als do normale wordt aan
vaard, dan hebben andoren groepen, al
dus het anti-rev. orgaan, nader te over
wegen, hoe zij hun houding bij do sa
menstelling van het college van B. en
W. beliooron te bepalen. Er dreigt tier
een niet gering gevaar.
UTIBREIDING VAN 'T GETAL
RECHTERS.
Naar in de Memorie van Antwoord op
de Justitiebegrooting (Eerste Kamer)
wordt medegedeeld, is een ontwerp van wet
tot samenstelling van de gerechten en uit
breiding van het aantal rechters bij het
Departement van Justitie in voorbereiding.
He kan spoedig worden tegemoet gezien.
DE GEWIJZIGDE RIJNVAART
OVEREENKOMST.
Ingediend is een wetsontwerp in zake
voorbehoud der bevoegdheid van Neder
land, tot toetreding dér gewijzigde Rijn
vaart-overeenkomst.
De politieiroepen. Naar de „Av-p."'
verneemt, heef al het dienstplichtig perso
neel dat bij de militaire politieiroepen
onder de wapenen is, een verbintenis aan
gegaan bij.den vrijwilligen landstorm. Deze
verbintenis eindigt, desgewenscht, op liet
tijdstip waarop zij in het genot van groot
verlof worden gesteld.
Aan het blad werd medegedeeld, (dat
door deze vrijwillige verbintenis dit per
soneel geacht wordt onder de wapenen ie
zijn tot handhaving' van de openbare orde
en op grond hiervan in het genot kan wor
den gesteld van dc kostwinnersvergoeding,
voorgeschreven voor den vrijwilligen land
storm, in dergelijke gevallen verkeerende.
De gedwongen leening. Het lid der
Tweede Kamer, de heer Van Dijk, heeft
aan den minister van Financiën de volgen
de vragen gericht.
Is de minister bereid te bevorderen dat
aan de lijsten van uitloting der schuldbe
kentenissen voor de gedwongen leening
1919 in veel ruimere mate openbaarheid
worde gegeven dan geschiedt door middel
van aankondiging in de „Staatscourant"
en het ter inzage leggen bij de ontvangers
der directe belastingen en de betaalmees
ters?
LLOYD GEORGE'S ANTWOORD AAN
HET N. V. V.
In antwoord op het telegram van het
Ned. Verbond van Vakvereenigingen,
waarin krachtig geprotesteerd werd tegen
de voorwaarden der schadeloosstelling, om
dat die jarenlange slavernij aan millioenen
arbeiders zoudlen opleggen, zegt Lloyd
George dat hij verbaasd was een telegram
van protest van het N. V. V. te ontvangen.
Hij herinnert zich niet dat de Nederl. vak
vereenigingen eenig protest hadden aange-
teekend toen tijdens den oorlog de keizer
lijk Duitsche regeering trachtte om de
arbeidende klassen in Frankrijk en België
van hun vrijheden te berooven. Evenmin
herinnerde hij zch dat zij geprotesteerd
hadden tegen het deporteeren van de Bel
gische en Fransche arbeiders naar Duitsch
land, waar zij slavenarbeid moesten ver
richten.
Voor zoover Lloyd George begreep, was
het bedoelde protest alleen berekend om
aan de arbeidende klassen, vooral van
Frankrijk en België, niet alleen de k'osten
van den oorlog op te leggen, maar ook de
geweldige lasten van het herstel van 3e
schade, veroorzaakt door den oorlog, die
hun door de voormalige Duitsche regeering
was opgedrongen. Het was daarom zeker
rechtvaardig dat de bewerkers van den
oorlog, wier land niet verwoest was, een
billijk aandeel op zich zouden nemen van
de kosten tot herstel der door hen ver
woeste landen.
Dr. P. J. H. Cuypers t.
Men seint ons uit Roermond: Dr. P.
J. H. Cuypers is hedenmorgen overle
den.
Petrus Josephus Hubertus Cuypers
werd/ in 1827 te Roermond geboren, stu
deerde tot 1849 aan de Academie te Ant
werpen, daarna onder leiding van den
grooten bouwmeester Violletle Due.
Daarna vestigde hjj zich als architect
te Amsterdam. Tot zijn voornaamste wer
ken behooren: het Rijksmuseum en het
Oentraal-station in de Hoofdstad. Katho
lieke kerken te Amsterdam, Den Haag,
Breda, Nijmegen, Eindhoven, Groningen,
Leeuwarden, Alkmaar, enz. Vele waar
devolle gebouwenn werden door hem ge
restaureerd, zooals de St. Servaaskork
te Maastricht, de Munsterkerk te Roer
mond, de St. Bavo te Haarlem, hetMui-
dorslot, het kasteel Haarzuilen bij Har-
melen, het Binnenhof te 's Hage.
De overledene was eero-doctor der
Unieversileit te Utrecht en der Tech
nische Iloogeschool te Delft.
Samenwerking der drie rechtsche
groepen.
In de Woensdag gehouden zitting der
Eerste Kamer, heeft het Ohrialelijk-his-
torisch lid, do heer De Vos van Steen-
wijk meegedeeld, dat ten opzichte van
de samenwerking der 3 rechtsche groe
pen, de band tusschen deze groepen nog
steeds dezelfde blijft, niettegenstaande te
genstanders hebben gemeend dat de
gronden hiervoor door het eindigen van
den schoolstrijd verdwenen zouden zijn.
De heer De Vos van Steen wijk was
overtuigd, dat deze samenwerking is ge
grond op de éénheid in beginsel als uit
gangspunt, n.l. het christelijk beginsel.
Er zal z.i. heel wat noodig zijn, om
het cement dat deze éénheid bindt, te
verbreken.
De afgevaardigde eindigde met
de verzekering, dat hij en zijn politieke
vrienden den grootsten prijs zullon blij
ven stellen op een stevige samenwerking
der drie partijen.
TJitvoer van Groenvoer. Met. ingang
van 2 Maart is de uitvoer van gras, kla
ver en ander groenvoeder in verscben en
geconserveerden toestand, weer- toe
gestaan.
Verkeer en Posterijen.
Zomerdienstregeling spoorwegen.
Het ontwerp voor de zomerdienstregeling
1921, aangeboden door de Nederlandsche
spoorwegen, wordt ter kennisneming door
belanghebbenden nedergelegd ter griffie"
A'vsr onderscheidene provinciën en ter se
cretarie van vele gemeen ten. EvCntucele
opmerkingen moeten, teneinde yóór de
vaststelling van de dienstregeling in over
weging te kunnen worden genomen, recht
streeks ingezonden worden vóór 15 Maart
aan het Dep. van Waterstaat.
Geen aansluiting bij het N. V. V.
Naar de Rolterdamsche socialistische
„Voortwaarts" verneemt, is wederom bij
referendum van den Bond van Neder
landsche Onderwijzers de op het congres
aangenomen aansluiting bij het N. V. V.
verworpen.
Te Rotterdam waren uitgebracht 19G
voor en 382 tegen; te Amsterdam 465
voor en 503 tegen en in de afdeeling
's-Gravenhage 199 voor en 155 tegen de
aansluiting.
PELGRIMSREIS NAAR LOURDES.
Evenals verleden jaar, zal ook wederom
dit jaar een groep pelgrims naar Lourdes
gaan onder de geestelijke leiding van
pater A. Abels Heercnweg te Utrecht, ter
wijl het reisbureau van Em. Clais te Ant
werpen, de verdere verzorging op zicfi
neeiht. De datum is vastgesteld op 2
Augustus. Op den heenweg een dag opont
houd te Parijs, terwijl op de terugreis
waarschijnlijk Biarritz zal worden aange
daan.
Inschrijvingen kunnen nu reeds ge
schieden. (Msb.)
De Nederlandsche tentoonstelling te
Parys. De Parijsche berichtgever van
het „Hbl." verneemt, dat het doorgaan
van de Nederlandsche tentoonstelling
thans verzekerdis. Zij zal worden gehou
den in de Salie de Jeu de Paume, zoo
als oorspronkelijk was bepaald.
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE,
bevat deze week het volgende
Platen: Het morgen-onderricht. Het
hoofd van een negerstaat. Een kra
nige hond: Terwijl mama haar stom
biljet invult. Voorjaarsvreugde in de
huisdieren-teelt (2 foto's). De weg
naar buiten. Op wandeling in bet
boseh. De lente komt (4 foto's).
Jufferbondjes die hun kost waard zijn
(3 foto's). De industrie in Opper-
Silezië, (4 foto's). Een wedstrijd in
hardloopen. (2 foto's). Speelhoek.
Personen over wie men spreekt (4 fo
to's). 't Lijkt een arrestatie uit cqn
sensatie-roman. Een groote brand te
Antwerpen (2 foto's). - De zanger en zij jj
lied, naar een teekening van Jan Wieg
man. Een reis om de wereld (2 foto's).'
Tekst: Moedertje-twee, roman doorH.
B. v. d. Sande. - Ode aan een barbier,
door Maks. - Wandelen, door Louis Kuiten
brouwer. Een reis om de wereld in
52 dagen, door M. Berden.. Baby's,
vriendschap, door Ph. Luske. De be
koring door H. Weber. iWat je al nie
leest. Uitslag rebus: De verborgenbo
den van 't woud.
WERKLOOZEN-STATISTIEK.
Zooals blijkt uit do mededeelingen
van. den Rijksdienst der Werkloos
heidsverzekering en Arbeidsbemidde
ling, waren op 31 Januari 1921 bij
de belangrijkste organen der open
bare arbeidsbemiddeling (51 arbeids
beurzen en correspondentschappen in
gemecnlcn boven 10.000 inwoners) in
geschreven in to Laai pl.rn. 47.000 man
nelijke werkzoekenden van 18 jaar of
ouder.
Van deze pl.m. 47.000 ingeschrevenen
behooren tot de groep diamantbewer
kers pl.m. 8000, bouwbedrijven enz..
8277, houtbewerking enz. 1450, klee
ding en reiniging 005, schoenen, le
der enz. 440, metaalbewerking enz.
3523, textielnijverheid 1146, bereiding
van voedings- en genotmiddelen (o. a.
sigaren 5428, landbouw enz. 435, vis-
scherij enz. 1423, warenhandel 1219,
verkeerswezen 4085, vrije beroepen
1258, arbeiders zonder bepaald be
roep 8398.
Rekent men hierbij voor de perso
nen beneden 18 jaar 10 pCt., dan
wordt het aantal pl.m. 52000, Dit
aantal geelt ecliler niet hel juiste aan
tal werkloozen aan, en. wel om de
volgende redenen
a. arbeiders, die een gedeelte van
de week arbeiden, dus in dienst van
den werkgever blijven, zijn hieronder
niet begrepen;
b. arbeiders, die niet tegen werk
loosheid zijn verzekerd, laten zich niet
steeds als werkzoekenden inschrijven
bij werkloosheid.
c. onder de pl.m, 52000 zijn ook
personen, die niet werkloos zijn, doch
van betrokking willen veranderen.
liet aantal ingeschreven werkzoe
kenden bedroeg op 31 Jan. 1919 bij
30 arbeidersbeurzeu en bij de corres
pondentschappen uit 23 districten der
arbcidsbeptkkteliiig 50319 cn op 31
Januari 1920 bij 30 arbeidsbeurzen
26072.
Slapte in handel en bedrijf.
Op de bont- en dekenweverij van de fir
ma Diddens en van Asten te Helmond
„zijn \yegens slapte in het bedrijf 70 arbei
ders aangezegd, dat zij over 14 dagen zijn
ontslagen.
De arbeiders van de Koninkl. Metaal-
warenfabriek J. N. Daalderop Zonen
te Tiel, werkzaam in de afdeeling me-
laaldraaierij, hebben aanzegging ontvan
gen, dat ze voortaan 2 dagen per week
minder zullen werken. In deze fabriek
weiken nu reeds 3 afdeelingen geheel en
1 gedeeltelijk maar 4)4 dag per week.
DE BRAND IN IIET HULPZIEKEN
HUIS TE SCHEVENINGEN.
Omtrent dezen ernstigen brand, die
betrekkelijk goed afliep, worden nog de
volgende bijzonderheden gemeld
In barak 8 was de verloskundige af
deeling gevestigd. Er bevonden zich in
het geheel een vcertiglal vrouwen met
haar kindertjes in. In het gedeelte, waar
de brand ontstond, zullen zich misschien
een acht- 5 tienlal vrouwen bevonden
hebben.
De gesteldheid in alle barakken, wat dc
verwarming betreft, is, dat een kachel in
het midden van het vertrek staat en een
lange kachelpijp langs de hóuten zolde
ringen loopt en door een gat in den zol
der naar buiten uitsteekt. Hierin schijnt
voor zoover men na dc eerste verwar
ring meende le kunnen vermoeden, de
oorzaak gelegen te zijn van den brand.
Er zal nog een nader onderzoek worden
ingesteld.
Hoe dit zij, de zusiers, die nachtdienst
hadden, zagen de vlam en het allereerste
werk dat zij, plichtsgetrouw, meenden te
moeten doen, was niet het harerzijds
waarschuwen van de brandweer, maar een
onmiddellijk kalm en energiek aanpak
ken, om de aan hun zorg toevertrouwde
in dc onmiddellijke nabijheid verblijvende
zieken, in allerijl over te brengen naar
een plek, waar zij althans vooreerst in
veiligheid konden zijnv
Dit is gelukt. Inmiddels trokken de
hoog oplaaiende vlammen de aandacht
'van een op den straatweg langs het zie
kenhuis surveilleerenden agent van poli
tie, die dadelijk de brandweer alarmeer
de. In oen oogwenk kwam daarna op het
terrein van het. ziekenhuis zetf alles in
beweging. De lot dit ziekenhuis behoo-
rende geneesheeren en de inmiddels ge
waarschuwde en spoedig op het terrein
verschenen geneesheer-directeur van het
groote Gemeente-Ziekenhuis aan den
Zuidwal te 's Gravenhage, dr. E. A. Koch,
leidden niet groote kalmte en bezadigd
heid de overige verpleegsters, bedienden
enz. hij hcL werk, om dc verpleegden uil
de gedeeltelijk brandende barak 8 voor
zichtig over te brengen naar en te ver
doelen over andere barakken. Verschil
lende politieagenten, die uit alle hoeken
van de stad" zich voor dienst meldden,
verleenden daarbij zeer goede diensten,
lol niet geringe tevredenheid van den
burgemeester, mr. Palijn cn den hoofd
commissaris van politie, den heer Van
't Sant, die mede spoedig op het terrein
aanwezig waren.
De vuurgloed maakte 't bijna onmoge
lijk in de nabijheid van de barak te blij
ven. Hét uitgestrekte terrein bood ove
rigens een vreemd schouwspel. Men zag
donkere gedaanten die ecu brancard voort
duwden en gestalten op-wier armen moei
zaam een zieke in nachtgewaad steunde,
zich langzaam voortbewegende naar een
veiliger plek.
Binnen in dc verlichte, ver van den
brand gelegen andere barakken, waren
alle zieken wakker. De pas overgebrachte
kindertjes hoorde men zwakjes schreiep.
De pleegzusters traden bemoedigend en
kalmecrend op. '1 Bleef daar de „gerou
tineerde bedaardheid" van een ziekenhuis
iu de meest normale omstandigheden.
Inmiddels deed het gerucht dc ronde
dal een kort geleden bevallen vrouw
haar kindje miste. Gelukkig bleef hel bij
dit gerucht, want korten lijd daarna
werd vernomen dat het kind terecht was.
We) is er, zooals reeds gemeld, bij dezen
brand een sterfgeval le betreuren van een
vrouw, die, een zestal dagen geleden ge
opereerd; tijdens den brand aan hartver
lamming overleed, klaarblijkelijk door
den schrik. Zoo althans werd het geval
van medische Zijde medegedeeld. De fa
milieleden werden dadelijk mqt dit plot
seling overlijden in kennis gesteld.
Ten 4 a i'A uur in den morgen was
het vuur gedoofd. Zooals gezegd van de
eene helft van de barak is niets ovcreg-
bleven. Men mag niet denken aan het
geen er gebeurd zou zijn indien een slerr
ke wind de vlammen zou hebben doen
overslaan naar de andere barakken-com
plexen. Het was dan ook het streven van
den commandant en de zijnen om den
brand lot het terreingedéelle waarop ba
rak 8 stond te beperken.
En daarin is de brandweer prachtig
geslaagd.
Uit 's Gravenhage wordt nog gemeld,
dat de brandweer als de oorzaak aan
neemt, dat de pijp van een hecl-gestook-
te kachel, die in het midden van barak
8 stond, niet brandvrij was gelegd cn te
dicht langs het houten plafond liep.
Er waren in de barak ongeveer 40
vrouwen aanwezig en 30 baby's.
DE OORZAAK VAN DE SPOORWEG
ELLENDE.
We knippen uit het „Vad."; „Al komt
er wat verbetering in de spoorwegtoestan
den, de klachten zijn nog legio. En
niemand wist maar precies, waar 't 'm
eigenlijk in zat. Men durfde 't eenvoudig
niet zeggen, maar nu is ,t er uitgeflapfe.
Nog wel in oen officieel stuk van een
zoo deftig college als de Eerste Kamer
over de Waterstaatsbegrooting 1921, wórdt
do opmerking gemaakt, „dat de sneltrei
nen uit Utrecht bij aankomst to Zwollo
tot ver buiten het porron rijden alleen
om de locomotief gemakkelijk van water
te voorzien, zeer tot ongerief van do
reizigers, die zich nu een lango wande
ling moeten getroosten."
En dan wordt voorzichtig geïnfor
meerd: „Zou het niet overweging ver
dienen, de locomotief alleen naar de wa
terplaats te doen gaan?"
Wat" ieder fatsoenlijk mensch sinds zijn
bewaarschool jaren steeds doet, dat doen
de Nederlandsche locomotieven nu nog
niet. Wat zit daar achter?
Tot meerdere duidelijkheid zeker draagt
het officiëele staatsstuk, waarin deze
mystificatie wordt geopenbaard, het num
mer100!"
DE BEROOVING VAN f 33000.
Te Amsterdam werd op 3 September
ƒ.1. in de St. Olofssteeg 9 een looper
van een der groote industrieels onder
nemingen, die op den morgen van dion
dag een som van f 33.100 had ontvan
gen, van zijn portefeuille, waarin dit be
drag was geborgen, beroofd. Naar hot
„Hbl." meldt, zijn thans in verband mot
deze borooving door do politie aangehou
den eon 27-jarig zeeman en diens
vriendin, huizende in hun gemeenschap
pelijke woning in do Marnixstraat. Te
vens werden gearresteerd een 31-arige
expeditiekneeht en do 40-jarige vrouw,
waarmee hij in de .Polanonstraat samen
leeft. Do vrouwen moeion den geldloo-
per het roofhol hebben binnengelokt. Do
beido kerels sloegen daarna hun. slag.
40-JARIGE ECHTVEREENIGING VAN
DEN EX-KEIZER EN ZIJN
GEMALIN.
Uit Doorn wordt gemeld, dat de 40-
jarige Echtvereeniging van den gewe
zen Duitéchen Keizer en Keizerin, in
stilte is voorbijgegaan. De toestand der
ex-keizerin n* van dien aard, dat aan
