BUITENLAND.
f-
W| 5jOKS
BLA©"
s
f 2.50
f 0.50 hooger.
Bureau: HOF 6, ALKBMAF
l. - Telefoos
Het rijsje, dat een boom
moet worden*
FEUILLETON
ie wedei-gevondsn dochter
m
No. 149
VRIJDAG 1 APRIL 1921
f14ö JAARGANG
NOORD-HOLLANDSGH
Abonnementsprijs;
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met Geïllustreerd Zondagsblad
v I 2.—
- ADMINISTRATIE No. 433
8 REDACTIE No. 633
Advertentieprijs:
Van 1—5 regels f 1.25; elke regel meer f 0.25; Reclames
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod bij voor-
uitbetaling per plaatsing f 0.60.
Aan a'jIe abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,—
Wij houden niet van
„Rechthaberei".
Wanneer iemand EfaaS zijn meening als
de juiste wil doordrijven en daar zijn geen
groote beginselen mee gemoeid, kan hij
bij ons altijd een schoone gelegenheid vin
den. Evenmin zullen wij ons spoedig zet
ten tot twistgeschrijf over alle mogelijke
zaken, waar met heel veel goeden wil we
een beginsel is bij te halen, omdat wij met
Schaepman nog altijd polemiek uit den
booze achten.
Maar er zijn wel eens dingen-van-be-
lang die uitgevochten moeten worden,
omdat aan de al of niet juistheid van in
zicht daarover groote gevolgen vast zit-
ten.
Daaronder rekenden wij den laatsten tijd
'den strijd ontstaan over de vraag, of de
eisch tot wettelijke regeling der publiek
rechterlijke bedrijfsorganisatie moest ge
maakt worden tot een politieke verkie
zingsleus. Onzerzijds hebben wij deze zaak
zoo algemeen mogelijk' buiten het per
soonlijke om behandeld, maar toch wel
aanstonds, toen prof. Veraart den eersten
strijdkreet aanhief, gewaarschuwd, omdat
naar onze meening een groot gevaar dieig-
de.
Van af de verschijning van het Paasch-
manifest, hebben wij de actie voor het
bedrijf radenstelsel gesteund als een bewe
ging, welke, van onze Katholieke sociale
voormannen uitgaande, bedoeld als hervor
ming der maa schappij in den geest van
christelijke solidariteit, naar onze wijze
van zien het beste middel was om op de
puinhoopen van een verwoeste wereld een
betere samenleving op te bouwen. Als eind
doel lokte daarbij in het verschiet een ge
heel andere verhouding tusschen werkge
vers en werknemers, dan wij tot heden
gekend hebben; een geheel andere rege
ling van het bedrijfsleven zelf eveneens,
"waarbij allerlei excessen door tempering
van den al te feilen concurrentiestrijd van
zelf zouden verdwijnen en voor arbeids
conflicten veel minder aanleiding zou zijn,
doordat de werknemers zelf meer bij den
Moei van het bedrijf betrokken zouden
worden enz.
Maar nooit anders hebben wij dat alles
kunnen zien dan als een verwezenlijking
van een groot denkbeeld, dat jaren en ja
ren van ontwikkeling zou noodig hebben.
Toen dan ook plotseling door eenige jon
geren den weg der evolutie werd verlaten,
hebben wij gevreesd en gewaarschuwd
voor de gevolgen.
Maar zooals te verwachten was, de geest
driftige stemming bekoelde niet spoedig;
nog op den jongsten 2en Paa9chdag heeft
prof. Veraart te Leeuwarden voor den
Frieschen Katholieken Landdag een rede
gehouden, waar Hij den verkiezingsleus:
op voor de publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie! bleef verdedigen.
Nu hebben wij en allen, die voor de
ontwikkeling van het nieuw gedachte be
drijfsleven langs den weg van geleidelijke
ontwikkeling opkomen, Woensdag een on-
vcrwachiten steun gekregen in het woord
van een man van gezag ten deze.
Minister Aalberse heeft in de Eerste
Kamer een ongezochte gelegenheid aan
gegrepen om zijn meening te zeggen over
de groote kwestie, die ons politieke kamp
momenteel beroert. Wij drukken dat ge
deelte van zijn rede hieronder vrij uit
voerig af, zonder verder commentaar, al
leen enkele frappante zinnen onderstree-
pende.
In antwoord dan op eenige opmerkingen
van den heer Jurgens, zei Minister Aal
berse:
„Wat de publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie betreft, door den heer Jurgens
besproken, verklaart de Minister opnieuw,
dat de regeering nog slechts luistert naar
Naar het Fransch
yan RAOUL DE NAVERY,
bewerkt door
E. M. VAN PINXTEREN, R. K. Pr.
de adviezen, die zij van verschillende zij
den omtrent dit vraagstuk ontvangt. Reeds
in een artikel in „De Katholiek'" van 1898
heef.t de Minister uiteengezet, dat we le
ven in een tijd van felle reactie tegen
het starre individualisme, waarin ook het
Jjewustzijn, dat de menschen niet tegen
maar naast elkaar hebben te werken voor
de verbeterde inrichting der maatschappij.
Dat bewustzijn moet van onderen op voort
brengen de sociale wetgeving, die de
maatschappij noodig heeft.
„Van boven af moet niets worden opge
legd. De wetgever kan slechts een dood
ding maken, zonder leven. Een levende
maatschappelijke organisatie moet uit het
leven zelf groeien, evenals de gilden zelf.
Spr. heeft 16 jaar geleden een brochure
over Christelijke politiek geschreven, dat
vele zijner jonge vrienden wel eens moch
ten herlezen. Hij schreef daarin ook een
hoofdstuk over sociale wetgeving. Deze
moest op den bodem der vakorganisatie
worden opgebouwd. Dit moesten de hei
palen zijn, waarop een christelijke samen
leving werd opgetrokken. Een eerste stap
in die richting deed spr. door oprichting
van den Hoogen Raad van Arbeid, waar
uit een commissie is belast met bestudee
ring dezer vraagstukken. Vanwege het Mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken is te
gelijk een commissie onder denzelfden
voorzitter, belast met de bestudeering der
socialisatie. Een leiddraad is aan de com
missie voor de bedrijfsorganisatie ver
strekt, waarvan spr. de vragen voorleest,
om te laten zien, hoeveel er aan dat vraag
stuk, vast zit.
„Men heeft hier te doen met een con
flict van zeer moeilijke problemen, die alle
in elkander grijpen. Met groote woorden
komt men op dit gebied niet verder.
Noodig is historisch inzicht, bezonken
nadenken. Bovenal hoede men zich voor
de waan, dat de wetgever nieuwe levende
organen kan scheppen, gelijk Pallas Athe
ne uit het hoofd van Zeus kwam. Het rijs
je der vakorganisatie wordt een boom; spr.
kan echter geen boom maken. Onder de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie moet
men dus niet verstaan een wét, maar een
stuk' maatschappelijke groei, waarbij de
wetgever alleen een taak zal hebben te
vervullen van leiding, aanvulling en toe'
zicht."
Hiermee hopen wij, zal het rumoer in
onze kringen uit zijn. Zeer duidelijk geeft
Minister Aalberse hier te verslaan, dat
een leus voor directe wettelijke doorvoe
ring van publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie een dwaasheid is.
En daar wij bij de volgende verkiezingen
toch allen op de eerste plaats willen wer
ken voor het behoud van deze christe
lijke regeering en in die regeering zeker
Minister Aalberse niet willen missen, is
dunkt ons, het pleit voor de verkiezingsleus
van prof. Veraart en de zijnen beslecht.
De staatsgreep van ex-Keizer
Karei.
De eerste bericihten omlrent de plot
selinge aankomst van ex-keizer Kar] le
ken aanvankelijk meer op een grap dan
op een ernstig bedoelden staatsgreep.
Hoe onhandig ooik opgezet, blijkt de
bedoeling om zich van de regeering
meester te maken, bij dezen Habsburger
toch inderdaad bestaan te hebben en
nog te beslaan, wat aanleiding geeft tot
allerlei nationale en internationale ver
wikkelingen voor Hongarije.
Gisteren in den loop van den ochtend
zijn ter welingelichte plaatse te Weenen
berichten ontvangen, waarin gezegd
wordt, diat ex-keizer Karl nog allijd in
het aartsbisschoppelijk paleis te Steina-
manger vertoeft en dat hij het verzoek
van de Honganrsohe regeering, den
Hongaarsdhcn bodem zoo spoedig moge
lijk te verlaten, mef kracht van de hsnd
heeft gewezen. Volgens een gisteravond
van de Honganr=che grens ontvangen be
richt, zal in Hongarije de militaire dic
tatuur geproclameerd worden. Het beet
dat 70 pet. van liet leger aan de zijde
van den ex-ikeiz'T staat, die besloten is
in Hongarije to blijven. De ex keizer zou
voornemens zijn met deze troepen naar
Boedapest te marcheeren. Hel is zeer
moeilijk, de juistheid van al deze be
richten te controleeren. daar de censuur
alle telefonisch en telegrafisch verkeer
verboden heeft In Boedapest zelf schijnt
men de situatie kalm op te vatten Een
bericht uit de Hongaarscbe hoofdstad
doelt mede. dal n'etiegenstnar.le atle an
dersluidende geruchten het ]pe r zrn
eed van trouw aan den rijksbestuurder
zal houden en dal er in Hongarije geen
politieke verwikkelingen zullen ontslaan.
Het „Ncue Wiener Tagebl." verneemt
uit monarchistisch» kringen, da! de Hon
gaatsche plaUeleudvhcvolklrg in groote
scharen naar Sjeiniunanger trekt, por
tretten van keizer Frans .Tozpf en ox-
keizer Karl mee dragendTol de afge
vaardigden van het volk spreekt graaf
Julius Andtrassy „in naam des Ironings".
Het garnizoen van Slemamangcr moet
reeds gereed zijn geweest naar Boedapest
op te marcheeren: Karl moe! hiertegen
echter geprotc.-'isSd hebben, om bloed
vergieten te vOorkomen. Hij verzocht
daarentegen, dat men zich rog e>=ns mei
Boedapest in verbinding zou stellen.
Daarop stelde graaf Arodrassy do regeer
ring |e Boedtvix-s! een soort ultima'urn.
Onderhandelaars van den rii':<h»stuur-
der Horthy zijn met den minister van
buifenlandsehe raken en andere ministers
te Sleinamanger. aangekomen. Tusschen,
hen '*en graaf Anvi-rassy wordten onder
handelingen gevoerd. De legitimisten
hebben den indruk, dat de Hongaarscbe
regeering reeds een meer inschikkelijke
houding aanneemt.
Ook volgens andere uit Steijnamanger
ontvangen berichten schijnt het. diat de
onderneming van Karl, die men lot nu
toe als een tragi-komisch en snel geëin
digd avontuur beschouwde, thans werke
lijk een staatsgreep wordt, die me! wa
pengeweld zal worden voortgezet. De be
richten uit Steina,manger zeggen, datdte
toestand voor koning Karl voortdurend
gunstiger wordt, daar zich niet alleen het
corps Lehar, maar ook de aangrenzende
garnizoenen ter beschikking van den ko
ning bobben gesteld en besloten hebben
naar Boedapest op te marcheeren, indien
de Hongaarscbe regeering zidh niet bij
het logitiimistisohe standpunt wil aan
sluiten,
Uit Midden-Duitsc/iIand.
lT:t liet ouroergehicd van Midden-
Duitschland wordt gemeld, dat het ver
hoor der gevangenen van de Leunafabrie-
ken, dat dag en nacht wordt voortgezet,
reeds interessante bijzonderheden omtrent
hei werk en de plannen van het roode le
ger aan het licht heeft gebracht. De meeste
gevangenen spreken tegen, dat zij op eeni-
gerlei wijze bewust een leger hadden ge
vormd; zij hadden ongewapend op post
gestaan, waartoe zij door Hölz gedwon
gen waren. Onder de gevangenen bevindt
zich ook de voorzitter van de communisti
sche partij in Sangerhausen, die, zooals
hij thans toegeeft, gedurende den Putsch
van 5 Maart 1020 met eenige kameraden
de rijksbank en de Darmsladler Bank in
25.000 mark heeft buitgemaakt. Verder is
onder de gevangenen ook de burgemeester
Horniburg, die onomwonden toegaf, zijn
gemeenlenarcn tot dienstdoen in het roode
leger te hebben gedwongen en dit ook in
andere plaatsen door het uitdeden "van
strooibiljetten enz. te hebben geprobeerd.
De wapens, die indertijd1 moesten worden
ingeleverd, had hij weliswaar verzameld,
maar ze niet bij den landraad
ingeleverd, doch onder de communisten
uitgedeeld. Verdere verklaringen doen zien,
op welke wijze de boweging werd geleid
en hoe de communisten in de verschillende
dorpen werden verzameld en gewapend.
In vergaderingen hielden de leiders der
communisten redevoeringen, waarin zij
verklaarden, dat het de plicht van iederen
communist was met de wapens in de hand
do communisten van Eislehen te hulp te
snel sa. Daarna werden de namen der
deelnemers aan de vergadering opgeschre
ven en werd hun medegedeeld, waar zij
den volgenden dag met hunne wapens te
verschijnen hadden. Wie niet verscheen,
werd doodgeschoten.
I Een radenrepubliekje migeroepen.
Nadat de communisten Dinsdag in Hei-
drnau in de republiek Saksen de ar
beiders der fabrieken verzocht hadden het
werk te staken, is thans in dit geheele in
dustrie-district onder dwang het werk
neergelegd. De Communisten hebben een
comité van actie gevormd, dal de algemee-
ne staking heeft geproclameerd cn de Ba-
dcn-repuibliek uilgeroepen.
Syll gewond.
De Berlijnschc coinmunislenleider Sylt
is gisteren ochtend om half twaalf, toen hij
na zijn verhoor op het hoofdbureau van
politie weer naar de pol'itiegevangenis
werd overgebracht, bij een poging tot ont
vluchting neergeschoten.
Sylt was een van de atlerradieaalsten.
Hij heeft eenige maanden geieden.de sta
king bij de «Metrische centrale te Berlijn
op louw gezet en de stakers aangemoedigd
de machines onbruikbaar le maken. Ook
in de werk'ioozenreilletjcj in en bij het stad
huis had hij steeds de hand.
Eerst werd gemeld, dat Sylt op zijn
vlucht zou zijn doodgeschoten, maar thans
wordt officieel medegedeeld, dat de kogel
Sylt in den rug drong. Hij werd onmid
dellijk door en dokter onderzocht, die zijn
toestand wel ernstig, maar niet levensge
vaarlijk achtte, daar noch het hart, noch
de longen getroffen zijn.
De algemeene toestand.
Uit de laatste uit het Rijnsdh-Westfaal-
sche industriegebied ontvangen berichten
blijkt, dat het werk in steeds grooter om
vang wordt hervat. De mijnen, waar het
bedrijf stil stond, doelen mede, dot het
personeel thans bijna voltallig weer aan
het werk is.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat
de leiders der communisten in Rijivland-
Westfalen van den beginne af tegen de be
weging op dit oogenblik zijn geweest en
eerst op uitdrukkelijk verzoek van de Ber
lijnschc centrale het stakingsparool hebhen
uitgegeven, dan is de hoop waarschijnlijk
niet ongegrond, dat de beweging op haar
eind loopt. Of dit werkelijk het geval is,
zal eerst de volgende dagen blijken. Te
Berlijn schijnt men onder de communis
tische leiders nog steeds besloten te zijn,
de arbeiders verder in liet verderf te stor
ten. Dit blijkt tenminste uit een rondschrij
ven, dat het comité van actie te Essen op
30 Maart tot de plaatselijke afdeelingen der
communistische partij in de districten Nie-
derrhein en Westfalen heeft gericht. I11 dit
rondschrijven wordt o.a. gezegd, dat de si
tuatie aan het eind van de vorige week
gunstig is geweest, doch dat verschillende
omstandigheden tot het afbrokkelen van
de staking hebhen geleid. De actie tegen
de gewapende macht kon voor een deel
niet worden doorgevoerd. Desniettegen-
breken van de staking niet worden gege
ven, daar van de centrale geen aanwijzing
hiertoe is ontvangen en de toestand in het
rijk nog niet vold-oende duidelijk is. Aan
bevolen wordt, nog minstens één dag vol
te houden. Op plaatsen waar gewerkt
wordt moeten de kameraden naar de be
drijven worden gezonden, niet om te wer
ken, maar om opnieuw de arbeiders op te
hitsen. Eik oogenblik kan het parool lot
-4 orden j
Herne, wordt heden bijna overal voltallig
gewerkt. Een deel der mijnen links van den
Rijn daarentegen en de fabrieken van
Knupp in Rheinhausen werden in de
'ochtenduren van den 3isten nog door de
communisten bezet. Er ontstond tiaar
hedenochtend een ernstige vechtpartij
tusschen werkwilligen en stakers. Bel
gische bezettingstroepen grepen in, waarna
de communisten terugtrokken.
uitbreiding van de gevechtsaoiie omen jn (jen vorjgSn nacht hebben misdadigers
gegeven. Strooibiljetten met een aanspo- getrapt eenige jaren geleden gebouwde
ring voor de verscherpte algemeene sta- groote spoorbrug van Sonniborn bij Keulen
king zijn ter perse. met dynamiet in de lucht te doen vliegen.
Men kan hieruit duidelijk zien, dal men Gelukkig cte aanslag mislukt. De door
van communistische ijzde nog lang niet alle politie bij de brug gevonden bus met
plannen heeft opgegeven en dat men de dynamiet was voldoende om de brug vol-
hoop koestert, ook de meer bezonnen ar- komen te vernielen. Yan de daders ont-
ibeiders mee te sleepen. Of dit na het tot nu brecki elk spoor.
toe geleden fiasco zal gelukken, moei min- Hamburg.
stens v. orden betwijfeld. Volgens een W. B. telegram wordt uit
De Communistische opstand in i Hamburg aan de „Voss. Ztg." gemeld,
Duitschland. dat na onderdrukking van den opstand
Ofschoon de berichten uit Duitsch- aldaar vele arbeiders, vooral leden van
land nog geen klaar beeld van den toe- vakvereenigingen, uit de communistische
stand geven, wij'zen vele teekenen er loch partij zijn getreden.
op, dat de opstand aan 't verloopen is. 1 fIoe Karl onlkivujn.
Te Berltjn. j.je[ co r re s pon d e n lid u r eau Wilhelm
Gisteren werd uit Berlijn gemeld: ipieldl: Volgens een onderzoek, ingesteld
I11 Berlijn is de (lag van gisteren over .d<,ÜIr de politie te Weenen, is ex-keizer
het algemeen rustig verloopen. ïstermi .j£arj den 25en 's avonds met den ParU-
dag werd weer een aans ag met au gra SQjlen snHt,reki over StraatsburgSalz-
naten gepleegd op de centrale van de T,r
A. E. G. Een onbekende wierp door een
openstaand raam een handgranaat in de
schakelzaal van het machinegebouw en
ontvluchtte daarna. Gelukkig ontplofte de
handgranaat niet.
De stemming in de bedrijven heeft tot
resultaat gehad, dat de arbeiders bijna
burg aan het Station-West te Weenien
bange komen. Van, dit station reed hij in
een auto weg en heeft vermoedelijk den
nacht doorgebracht hij graaf Erdösy
de Landfkrongasse. Den 2ften reed hij
Vergezeld van graaf Erdösy, bij Harz-
'berg in Stiermarken over de Oostenrijk-
eenstommig besloten, aan het stakingspa- soil« grens naar Rotlhentorm in Hongarije
rooi der communisten geen gehoor te ge- het overschrijden van de Oostenrijk-
ven. Alles bij elkaar genomen kan gezegd '^he grens legimiteerde hij zichr m,et 'f
worden, dat voor eenige ongerustheid der valsch paspoort, waarin hij vermeid
bevolking geen reden bestaat, maar dat 'stond als lid van het Roadie. Kruis. Daar
nog steeds op ongeregeldheden gerekend zijn uiterlijk veranderd wry;, wend hij
moet worden. De veiligheidspolitie is 'door de grensaulorifeiten in Salzburg en
daarom nog steeds gereed om onmiddellijk Harzberg niet herkend,
op te treden. I
Dat de politiemaatregelen niet over- De zaakwaarnemer van ex-keieer Kari
bodig zijn, bewijst het feit, dat gisteren ',e Weenen, „Seklionchef" Schrager zei
aan den noordelijken hoek van de „Ora- '*ot de medewerker van liet „Neue Wia-
nienbriicke" een pakket met 2>/3 kilo ont- ner TagWatt", diat au Kari eenmaal in
plofbare stof gevonden werd. Men zocht j Hongarije was, er niets anders op te vilt
onmiddellijk den omtrek af. maar kon den was, dan dat lijj vcAMeM. in Wee
verder niets vinden. De foelooning, die is nen wist niemand van de reis iets af
uitgeloofd voor het opsporen der daders „Het is dus doelloos dat bij mij en aa-
van de aanslagen op de spoorbrug ,te diere als monarchist bekend slaV-de per-
Charlotten-burg en de electrische centrale sonen döor de politie huiszoeking wordt
Unterspree, is van 30.000 tot 60.000 mark gedaan."
verhoogd. j Het standpunt 'der Zvritsersche Regcerin?
Te Bremen, s He bericht va® de aankomst van ex-
De Weserwerj, in Bremen is met ge- koning Karl te feoedapest heeft fa het
weid door de communisten stopgezet. Een Bondspatós verwondering gewekt, «Èalfr
'troep oproerlingen maakte zich meester Jiif-n daar nitSs afwist van zjjn ver-trok.
van de electrische centrale en doofde de Zwitsers** autoriteiten hadden ztdk
vuren in de ketels, zoodat het bedrijf moest oot be2;g te houden met de verzon
worden stopgezet. ging van zijn passen, daar de ex-keizer
Westfalenen jig |e<{en z;jncr familie in het bezit
Uit Munster werd gisteren gemeld: van de getaitó(jke diplomatieke
De toestand is blijkbaar ook' verder rus- legiHmatk,Wen De macMgtng om op
1 rr rrouiAmAn Heit utnrlz nr/vwrl f moor on
Sangerhausen is binnengedrongen en staande kan echter het parool tot het af-
tig geworden. Het werk wordt meer en
meer hervat; zelfs eenige bedrijfsraden,
die tot nu toe onder radicalen invloed ston
den, o.a. in Remschei'dit, hebhen tot her
vatting van het werk' aangespoord.
Van de zijde der Berlijnsche centrale zijn,
volgens gelijkluidende berichten uit Es
sen en Dortmund, aanwijzingen gegeven
om de algemeene staking vol te houden en
de strijdvaardigheid te verhoogen. De
Berlijnsche centrale stelde hulp in uit
zicht.
In het Wupperdal is het rustig. In Len-
nep. waar de arbeid beden is liervat, wer
den twee communistische koeriers gear
resteerd. De staking in Solingen is even
eens geëindigd. In Dortmund sporen de
communistische partijen in een strooibil
jet met het opschrift: „Het begin van den
arbeidersmoord in het Ruhrgebied", tot
verhooging van dc strijdvaardigheid en
het stilleggen van alle fabrieken aan. In
Buer, Bochum, Gelsenlklrchen, Hagen en
Zwitsers* grondgebied verblijf te hou
den, was hem indertijd verieenid op voor-
Waarde, diat Kari en zijn gevolg zich var
alle politieke propaganda in Zwitserland
zouden onthouden. Daarentegen liadl hij
niet den plicht, vooraf aan den Bonds
raad kennis te geven van zijn voornemen
om het gebied der Zwitsersohe confede
ratie te verlaten. Op het oogenblik wordt
een onderzoek ingesteld om er achter
te kotmen, op welke wijze Kari Zwitser
land heeft verlaten. De Bondsraad be
houdt zich het reclbt voor, maatregelen
'te treffen ten aanzien van den eventuee-
len terugkeer van Karl en zijn verbllji
In Zwitserland.
De Oostenrijksche en Ilongaairsdhe ls
gaties ie Bern verklaren, dat zij aan Kari
geen machtiging hadden verleend om te
vertrekken, en nog niet weten op welke
wijze hij Zwitserland heeft verlaten.
De naaste bloedverwanten van Kari
Abbë Regis was in den vroegen mor
gen uitgegaan, om zijn gewonnen geld
aan ongelukkigen te gaan uitdeelen 1
Toen hij thuis kwam was hij aa,n zijn len'
theologische studiën gaan werken. Dep
volgenden dag herhaalde hij die handel
wijze. Tegen drie uur kwam de kamer
dienaar van den mairkies hem! zeggen,
dat zijn meester hem' wenscihte te spre
ken.
„Zoudt gij dan mijne verbeterde ge-
zoiidneid aan uwe aalmoezen gaan toe
schrijven?" r
„Zeker, mijnheer de markies, want ik
heb ze in uw naam gegeven."
„Dan hebt gij ongelijk, abbë, ik heb
u niets gegeven; wat gij gewonnen
hebt behoorde onvoorwaardelijk aan u
Zijt gij nog altijd bereid een partij
schaak met mij te spelen'?'
„Ja, maar ik stel er eene voorwaarde
bij, mijnheer de markies."
„Vv elke
„Wij zullen niet meer om geld spe-
De priester stond vol vreugde op.
„Welaan,'' zeide de markies, het re
gent, ik verveel mijhebben uwe armen
nog geld noodig?''
„Mijnheer de maikies is zeer goed;
ik heb nog maar honderd gulden uit
gegeven en hoeveel zegen heb ik er
reeds voor ontvangen. Zij hebben hun
uitwerking Ireeds gedaan, djaw gü beter
*üt."
„Maar dan zullen uwe armen er on
der lijden."
„Volstrekt niet, ik zal u voor hen
vragen."
„Mijn hart kent geen medelijden,
abbë; ik heb te veel geleden om an
deren te beklagen."
„Gij behoeft niemand to beklagen
zoolang gij dat niet kunt, gif zult
slechts behoeven te geven."
„Ik wil hot nog liever met spelen
verliezen."
„Ik laat u geen keus, mijnbeer de
markies."
„Ik meende nog al dat g(f verzoe
ningsgezind waart, maar
schi-iak kunl spelen, zijt gij dwars en
onhandelbaar."
De markies wilde dat dien dag de
vorige partij opnieuw gespeeld zou wor
den; na zijn eerste stuk verloren te
hebben, bracht hij de reeks zetten,
die hij in den nacht overwogen had,
len uitvoer en overwon den atobe Régis
glansriji Hij was buitengewoon ver
heugd. Hij speelde opnieuw, verloor,
maar ae derde partij eindigde na een
strijd van drie uren met een schit
terende overwinning door den markies
behaald.
De abbë stond op en maakte zich
gereed naar zijn kamer te gaan.
„Wat voert gij des avonds uit?"
vroeg de markies.
De priester veinsde hem niet te be
grijpen en trok naar zijne kamer.
De markies was teleurgesteld. Hii
had gewenscht, dat aibbé Régis aan
geboden had de lange avonden met
hem door te brengen. De tijd kroop
zoo langzaam voorbij voor dien grijs
aard, die de wereld en hare aflei
ding bemind had en nu door de ziekte
aan zijn stoel gekluisterd was. Hij had
wel cenigen zijner oude vrienden kun
nen ontbieden, maar hun medelijden
sou hjj niet kunnen verdragen. Hij had
zijn eemgen zoon veyjaag'd en nu bleef
hij alleen met de voortdurende ge
dachte aan een familie-haat, waaraim
hij het geluk van Humbert had opge
offerd.
Een ongehoopte afleiding bood zich
aan. Abbe Regis behoorde bijna tot de
familie, hij was een bescheiden en ver
trouwd vriend, hjj behoefde hem niets
le verbergen. Maar hij wist ook, dat
de toegevende priester de strengheid
des vaders afkeurde en dat z'ijne ge
negenheid voor Humbert hem in die
zaak partij deed kiezen. Het kostte
hem moeite abbë Régis te gemoet te
komen, maar de-beminnelijke eenvoud
van den ouden priester, de zorg, waar
mede hij vermeed onaangename her
inneringen op te roepen, stelden den
markies gerust omtrent zich zelvcn.
Dagelijks werd het gezelschap van abbë
Régis hem meer onmisbaar.
Hij nam hem weldra zoo zeer in
beslag, dat Iiij er gewetensbezwaar over
gevoelde item zoo van zijne beminde
studiën af te houden.
„Waarde aibbé," zeide hij pp zekeren
Jag, „ik word zeer egoïstisch; gij moet
het mij vergeven, mijne pijnen zjin zoo
hevjg en gij alleen kimt mij wat aflei
ding geven."
„Wij zijn allen egoïsten, mijnheer de
markies."
„Gij ten minste niet; jjij offert u
zeiven voortdurend op voor anderen."
„Dat is, mijnheer de markies, juisf
ten gevolge van dat egoïsme, dat zoo
diep in onze harten wortelt. Ik beoefen
de naastenliefde, of tenminste ik tracht
dat le doen. Maar als gij wist welk een
genot jk er in vind tranen te drogen!
Hoeveel vreugde ik gevoel ont anderen
gelukkig te makenIk ben geheel en a]
en ongeneeslijk een egoïst, want ik
offer mij slechts op omï die onuit
sprekelijke vreugden te smaken."
„Ja, ja," antwoordde de markies mét
een zeker ongeduld. Tusschen u en de
armen bestaat een zekere band, maar
het is toch niet uit egoïsme, dalt gij
God bemint!"
„Helaas, mijnheer de markies, ik
vrees rjat ook dat slechts een ver
fijnd egoïsme is."
„Ik zou u dat wel eens willen hoo-
ren uitleggen!"
„Toen ik twintig jaar was, mijnheer
de markies, had ik een flinke gestalte,
een helderen blik, een teeder hart en
een doordringenden geest. Ik verlang
de naar geluk en liefde. Ik vroeg de
liefde van al wat mij omringde, aan
de natuur en aan alle schepselen. Maai
die zucht om te beminnen was ver.
eenigd met de begeerte om' mijne lief
de slechts te geven aan een wezen
dat ze waardig was. Ik vroeg aan den
mensch meer dan hij kon geven. De
vurigheid mijner wenschen deed mij
het verinogen om te onderscheiden nief
verliezen. En steeds bedrogen mij mijne
verwachtingen. Het leek mij altijd toe,
dat ik op aarde den volmaakten man,
de vlekkelooze vrouw zou ontmoeten
en steeds vond ik den worm in de
vrucht, het gebrek in de vrouw. Toen
mijn geest tevergeefs gezocht en mijn
hart vruchteloos gehoopt had, begreep
ik dat mijn hart niet met een nietig
heid tevreden was en dat ik, om het
volmaakte te vinden, God inoest zoe
ken. Toen ik dat besluit gemaakt had
in een arme kerk in de voorstad, rolden
vreugdetranen uit mijne oogen. Ik kon.
ik moest God alleen beminnen. Der
volgenden dag trad ik liet Seminarie
binnen en sedert dien lijd was ik ge-
sukkig.
s
flYprdt vervolgd.
