binnenland.
Binnenlandse!) Nieuws,
Katholieke Universiteit.
GEMENGDE BU1TENL. BE
RICHTEN.
EERSTE KAMER.
Gemengd Nieuws.
Nederland en België.
Korte Berichten.
Orde en Arbeid
weerhouden oim één gepaste ïnscihüklke-
lijkheid aan den dag tc leggen, die die
z-oo gewenscihte en zoo noodzakelijke
hervatting van onderhandelingen aan
zienlijk zou bespoedigen.
Naar het „Centrum" verneemt, is aan
Dr. J. H. E. J. Hoogveld, tot lieden pro
fessor aan liet Seminarie te Culoniborg,
opgedragen de voorbereidende werkzaam
beid voor oen eventueel te stichten ka-
Korfanty vertrekt heden met generaalS tholieke Universiteit. Dr. Hoogveld is
Lerond naar Parijs. I d'ensvolgens ontheven van zijn pra/esso-
raat te Cnlemborg, en zal le ULvee1'1
De Duilscho plebiscielpolitie vertrekt en j Wc0nachig zijn.
masse uil de industrieete districten van I HULPVERLEENING GEESTELIJKHEID
Opper-Siiezië, waar de meerderheid der, OOSTENRIJK—HONGARIJE,
gemeenten zich vóór Polen heeft uiige-s Prieslercomité wt hulpver-
ieeriaig aan de Geestelijkheid van Oos-
en Hongarije, Zwijsenstraat 6,
Tilburg, is ingekomen van 1 tot en met
«Verklaren, niets van de zaak af te welen
pn de onderneming te betreuren.
Volgens een W. B.-bericht zal de Oos-
lenrijksche nationale vergadering Vry-
dag 1 April, vier uur 's middags, bijeen
komen,
OPPER-SILEZIë.
De intergeailieerde Commissie heeft aan
Korfanly verzocht, voorstellen in te die
nen betreffende een eventueele verdeeiing
tan Opper-Siiezië, in overeenstemming
met de resultaten van tde volksstemming.
sproken, en trekt zich terug in de dis-
trioten aan de andere zijde van de Oder. J
Men beschouwt dit als een voorteeken
van de verdeeling van Opper-Siiezië.
Dr. SIMONS MET VERLOF.
De minister van buitemlandsche zaken,
dr. Simons, is enkele dagen geleden in
Zwitserland aangekomen en vertoeft thans
te Lugano.
EEN VLIEGTUIG ZONDER
BESTUURDER.
Te Viilacou-biay worden proeven geno
men met oen vliegtuig izonder bestuurder;
het toestel wordt bestuurd door Hertz-
golven. Het „Journal" vreest het ergste
van deze nieuwe uitvinding. Zeker, als
men die automatische vogel in de lucht
ziet manoeuvrecren zal een ieder paf
6taan over deze nieuwe schrede voor
waarts. Maar, helaas, aan den militairen
kant van de zaak zal blijken het grootste
nut en voordeel ie liggen. Prachtig zal dat
zijn, als een vlooi van duizend vliegtui
gen zonder mensclien aan boord een stad
komt bonihardeerenl
En nogmaals: zeker, het betreft een
Fransche uitvinding en de vijand zal sid
deren in zijn kelders. Maar telkens
twanneer de Fransche geleerden een
nieuwe oorlogsmachine uitvinden, zijn de
eerste slagen voor ons zelf. "Wij hebben
immer onze e'igen voeren zien gébruiken
ivoor de fabricatie van de pijlen, die togen
ons moet-en worden afgeschoten!
Het vliegtuig zonder pilote verontrust
Iderhalve het blad. Dat mechanisme kan
niet het minste toevoegen aan de
trouwens ai zeer weinige geneugten
ynn hot leven hier beneden, betoogt het
„Journal", en men k-an zich gemakkelijk
het soort Paasch eieren voorstellen, dat
bei ons van daag of morgen zal bezorgen.
Op den weg van de „vooruitgang" ech
ter moet men, evenals de wandelende
jood, steeds voorwaarts schrijden, zon
der noch thans ook maaT eenigszins te
Weten, waar -die weg heen lleidt. Dit vlieg
tuig zonder bestuurder het is als de
mensdhheid zelf: indien ergens een groot
ingenieur doende is haar kromme spron
gen te besturen, dan is zij niet hij machte
«om te beseffen, naar welk doel zij voort-
iriiegt.
De Fransche uitgaven worden goed-
Jtooperi De klassieken, die steeds in alles
het voorbeeld hebben gegeven en van ge
zond en wijs inzicht blijk gaven, zijn ook
hierin de eerste. Maanden geleden ver
hoogd mei 40 zullen zij van heden af
125 verlaagd worden. Dit zal niet alleen
gelden voor de nieuwe uitgaven, maai- ook
ivoor de exemplaren die in voorraad zijn.
Deze prijsdaling is, hopen de uilgevers.
Slechts een begin! De papiercrisis is veel
ruin-der scherp: de toekomst ziet er niet
Zoo somber meer uit. Men hoopt, dat
voor de andere boeken het gezonde voor
beeld der klassieken zal worden gevolgd
en dat van de 50 A 75 die -op deze
hoeken gelegd zijn, eveneens een zeker
percentage zal vervallen.
De Amerikaansche stoomvaari-maat-
Ischappijen venvachten dezen zomer een
grooten toevloed van Amerikanen, welke
zich maar Europa zuti-ra hegeven. Reeds
zijn tal van plaatsen op de booten der
Trans-Atlantische Stoomvaartmaatschappij,
de Cuniard-üne en de White Starlme be
tsproken. De „Aquitania", die thans op
Weg is naar Engeland, bevat 713 eerste
klas passagiers, het grootste aantal sedert
juli 1914.
In het noordwestelijk deel van Tokio
heeft in den nacht van 26 Maart een groote
brand gewoed, waardoor duizenden
huizen, banken, handelsondernemingen en
drie ziekenhuizen zijn verwoest. Er ont
stond een ontzettende paniek. Duizenden
personen zijn dakloos.
Dezen Zondag is 'het voetstuk vnn
tde beroemde Obelisk, die zich te Route
verheft op het plein vóór den St. Pieter,
licht beschadigd door blikseminslag.
15 Maart 1921:
Vorige opgaaf bedroeg:
f 1.087.50 Kr. 5.422.50 R.M. Nihil
4*869.Kr. 35.0-14— R.M. 4.512.45
Zoodat in totaal is ingekomen:
f 5.956.50 Kr. 40.466.50 R.M. 4.512.45
DE BEGROOTING VAN ARBEID.
Zonder hoofdelijke stemming is in de
Woensdag gehouden rilling der Eerste
Kamer, de begrooting van Arbeid aan
genomen.
DE SALARISSEN TOT 3000.
De Minister van Arbeid zal een spoed-
onlwerp indienen tot verhooging van de
salarisgrens, bedoeld in de Invaliditeits
wet, van f 2000 lot 3000.
Vergadering van Donderdag 3' Maart.
Aan de orde is de
SUPPLETOIRE OORLOG SBE-
GROOTING 1918.
(22 millioen).
De heer VAN EMBDEN, V. D„ licht
een motie toe, mede-onderteekend door de
heeren Polak en Wittert van Hoogland,
vragende om uitstel van behandeling tot
dat de res uitaten van de enquête der
Tweede Kamer, naar het besteden der
gelden bekend zal zijn.
De heer VAN LAN SCHOT. R.-K., acht
de geoefende critiek grootendeels juist,
doch meent, dat het ontwerp moet worden
aangenomen, nu de geiden toch eenmaal
rijn uitgegeven en het resultaat der
enquête daaraan toch niets veranderen
kan
MINISTER POP erkent, dat de over
schrijding aanzienlijk is op zichzelf, doch
wüst er op, dat 22 miffioen toch 9lechts
6.3 pet. van de totale uitgaven bedraagt.
Dat er opzet in '-t spel zou zijn ten aanzien
der late indiening, ontkent spr. ten stel
ligste.
De heer VAN DER FELTZ, U. L.,
is het eens met den heer Van Lan-
schot. De motie wordt verworpen met
30 tegen 4 stemmen on het ontwerp aan
genomen met 28 togen 8 stemmen.
LANDBOUWBBGROOTTNG.
De heer DIEPENHORST A. R„ dringt
aan op een krachtige uitvoer-politiek, ten
aanzien van de landbouwproducten. Hij
wil, dat bij de belastingregeling reke
ning zal worden gehouden met de boe
ren, die hun grond duur moesten koopen
tijdens de crisisjaren. Spr. bepleit maat
regelen in het belang der pachters, in
stelling van osn landbouwraad, steun aan
het bijzonder landbouwonderwijs volgens
vaste regelen en een ruime plaats -or
den landarbeider in de agrarische wet
geving.
Een gezaghebbende persstem.
Over de jougsle besprekingen in zake
de Nederlandsch-Belgische kwestie in de
Eerste Kamer der Staten-Generaal, laat
do gezaghebbende Katholieke Belgische
„Standaard" zich o.m. als volgt ujt:
De twee landen zijn zoo duidelijk op
mekaar aangewezen, dat een spoedige
uitweg niet door hooghartige terughou
dendheid mag worden verhinderd, en
het zal de meesten niet ontgaan zijn,
dot de heer Van Karnebeek wel neiging
tot Benige bereidwilligheid scheen te ver-
iooncn. De laatste tijden mocht het
eveneens in Nederland Mijken, dat men
in invloedrijke kringen het Wielingen-
Vraagstuk niet meer van een zoo eng
standpunt uit als te voren bleef beschou
wen. Zoo België op hel standpunt blijft
staan, dat het onaannemelijk zou zijn,
indien de haven van Zeebrugge «eniger
mate door vreemde sonveTeiniteitsrcch-
ien zouden worden gestremd, blijkt het,
dat men aan de redelijkheid van dit ver
langen meer en meer plaats zou willen
veTgunnen. We kunnen daar dan enkel
den wensch aan toevoegen, dat men zioh
te Brussel niet door een overdreven
I 'chteu aan vormelijkheden zou laten
„HADT JE ME MAAR."
Een familie-drama.
Dezer dagen bezocht een fatsoenlijke
jonge inan de redactie van „Het Volk" en
verleide daar de tragedie zijner familie.
„Mijn naam is De Gelder, zoo zei hij,
„ik ben een zoon van „Had-je-me-maar'
Ein ik kom u vragen wat ik doen moet
O-in een einde te maken aan het schandaal
waarvan mijn vader het middenpunt is.
Het verpest mijn leven en ik word er aan
herinnerd bij eiken stap dien ik' doe.
Ik weet het, mijn vader is een zwerver,
een door den drank ontaard individu, maar
waarom -laat 'men hem niet loopen, of
brengt men hem niet in een gesticht, waar
•hij een menschelü'ken levensavond kan
hebben? Want wat er nu gebeurt is vreese-
Iijk, voor mij zoowel als voor mijn zuster.
Laat ik u, om u dat duidelijk te maken,
kort onze geschiedenis vertellen. Mijn
vader heeft, zoolang ik hem kende, nooit
goed willen -oppassen. Mijn moeder, die een
door-en-door fatsoenlijke vrouw was, heeft
daar veel verdriet van gehad, rij is er zelfs
voor haar tijd -door gestorven. Toen ik van
school kwam, liet mijn vader mij niet een
fatsoenlijk handwerk leeeren, maar nam
mij meê op zijn zwerftochten langs de
cafés en liet mij kunsten maken om op
deze wijze geld op te halen. Toen ik 'n
jaar of 15 was en ik tot het besef kwam
van mijn totstand en van mijn toekomst,
liep ik van mijn vader weg. Ik had niets
geleerd en om in mijn onderhoud te voor
zien ging ik voor de café'g op de fluit
spelen. Later zocht ik werk en ik heb nu
een behoorlijke betrekking. Ik leerde een
fatsoenlijk meisje kennen, trouwde met
haar en nu leid ik een gelukkig huwe
lijksleven. Ook mijn zuster is fatsoenlijk
getrouwd.
Het groote verdriet van ons leven is de
toestand, waarin onze vader verkeert. Wij
hebben van alles met hem geprobeerd. Ik
heb hem zelfs bij mij in huis gehad ge
durende een paar maanden. Maar er is
niets met hem te beginnen. Hij is een echte
zwervers-natuur en drankzuchtig erbij. Hij
gaf bij ons tot groote schandalen in de
bunrt aanleiding, zoodat de politie erbij te
pas moest komen. Hij was ook al een paar
keer in het Armhuis, maar ook daar ging
bet niet. Zoodat wij onze handen heele-
maal van hem moesten aftrekken.
En tiet men hem nu maar met rust, dan
zou het nog alles te dragen ziin, Met ziin
door drank' vergiftigde hersens weet 3e
man niet wat hij doet. Hij is een speel
bal voor iedereen. Maar wij worden er
ongelukkig mee gemaakt. Zelfs op mijn
werk heb ik geen rust meer...."
Tot zoover het lijdensverhaal van den
jongen De Gelder.
En zoo'n trieste figuur als „Hadt je me
maar" wordt door een troepje communis
ten c.s. misbruikt voor politieke doelein
den!
ONJUISTE BESCHULDIGING.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Wijnkoop, betreffende het oplre-
den van den burgemeester van Kamerik in
een openbare vergadering vanwege de af-
deeKng Woerden der Communistische Par
tij, heeft de minister van Binnenlandsche
Zaken o.m. geantwoord, dat er voor eeni-
gcrlei aanmerking op het gedrag van den
heer Talsma ten deze, in verband met het
door hem bekleed ambt van burgemeester
van de g.meente Kamerik, naar de ziens
wijze van den minister geen enkele aanlei
ding bestaat.
BALDADIGE VERNIELZUCHT.
Dinsdagmiddag werd het kantoorperso
neel van de cargadoorsfirma v. N. G. Co.
aan de Parklaan te Rotterdam opgeschrikt
door een lawaai van vallend glas, dat
werd veroorzaakt door 'n baldadige die één
der in het trappenhuis van het kanloor
slaande scheepsmodellen tegen den grond
geworpen had.
De glazen kast werd geheel vermeld ter
wijl het model zelf groote schade bekwam.
Als vermoedelijke dader van deze onzin
nige vernieling zulk een model wordt
op ongeveer 3500 geschat is in be
waring gesteld de 44-jarige stoker C. H.
TREURIG ONGEVAL.
Dinsdagmiddag 5 uur is de 5-jarige M.
E. R. wonende Hooglandstraat te Rotter
dam, in die straat door een vrachtwagen
bestuurd door G. v. d. Z. overreden. Twee
wielen gingen het meisje over het lichaam.
Per auto naar het ziekenhuis aan den
Bergweg overgebracht, stierf het kind
spoedig daarop tengevolge van zware in
wendige kneuzingen. Den bestuurder treft
geen schuld.
HET HARINGVAT DOOR DE RUITEN.
Men schrijft uit de Lemmer:
Den vorigen zomer (oen in ons dorp de
visschers in opposilie kwamen tegen de
hun opgelegde belastingen, was hnn ver
houding tegenover de raadsleden allesbe
halve vriendschappelijk. Op 23 Juli werd
's avonds ongeveer 11 uur bij het raadslid,
den vischhandelaar J. de Rook, een ledig
haringvat door de ruiten gegooid. In ver
band hiermede schijnen door uitlatingen
en vermoedens tegen enkele jonge vis
schers van dien aard te zijn geweest, dat
eenigen door onzen burgemeester aan een
streng verhoor zijn onderworpen, 't Resul
taat is geweest, dat de 19- en 20-jarige
visschers G. P. en R. V. bekend hebben
bedoeld vergrijp te hebben gepleegd.
Laatstgenoemde heeft tevens bekend, me
de-dader te zijn van de toen gepleegde
brandstichtingen in het badhuis.
DE ONRUST IN DE VENEN.
In de verschillende veenstreken der ge
meente Emmen zijn thans militairen gede
tacheerd ter voorkoming van ongeregeld
heden.
Optochten en betoogingen worden voort
durend gehouden, steeds onder 't oog van
de politie. Een groote optocht langs Ter-
Apel (Gron.) gaande met 't oogmerk naar
Onstwedde en verder te trekken is aan
de grens der gemeente Onstwedde door
militairen ontbonden, waarna ieder huistoe
ging.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is te Borger Compascum 16 dagw. onver
zekerde turf in brandgestoken. De politie
is de daders op 't spoor.
EEN ARRESTATIE.
Zondag liep in Box Iel het gerucht dat
de vermoedelijke dader van den moord op
P. v. d. Broeit, in begin Februari 1920, in
de gemeente was gezien, 's Nachts stelde
de gemeentelijke en rijkspolitie een onder
zoek in. Drie woningen in verschillende
deeien der gemeente werden afgezet. In
zijn eigen verblijf werd hij niet gevonden,
in de woning zijner moeder de wed. L. W.
ook niet, doch in de derde bij zijn broer
zag men iemand naar den zolder vluchten.
Achtervolgd door den veldwachter Dame
viel de vermoedelijke dader van den
moord in handen van den veldwachter P.
v. Vechel die hem arrest-eerde. De gearres
teerde was niet gewapend. Bij onderzoek
vond men in de woning nog voorwerpen,
die vermoedelijk gestolen zijn. Deze voor
werpen zijn in beslag genomen.
EEN EIGENAARDIG VERSCHIJNSEL.
Vrijdagmiddag, zoo wordt aan de „Ned."
gemeld, ging enwe per fiels van uit Baarn
over de Eemhrug naar Hoogland en zagen
daar geen dnizenden, neen, milliocnen en
millioenen spinnen op het land, in de
struiken, langs den weg, in de Iuoht, in één
woord overal. Het was een prachtgezicht,
al die (het meest te vergelijken met herfst
draden) door de zonneschijn zoo mooi
glinsterende draden. De géheele omtrek
ieek één groot tapijt van spinrag. Maar
wat minder mooi en aangenaam was, we
hadden verschrikkelijk en last met al die
draden en spinnen, zwevend door de lucht.
Ons haar, gericht en kleeren, alles zat on
der de spinnen en draden. Een gekriebel
van belang. Een boer, die daar in den om
trek woonde, vertelde ons, dat er dienzelf
den middag voor een uur nog niets te zien
was. Ook hij had zooiels nog nimmer mee
gemaakt. De spinnen waren iets kleiner
dan een gewone vlieg. Zouden die beestjes
(zooals iemand vermoedde, wien ik dit
meedeelde) vanuit Amerika over zee zwe
vend in en aan de draden naar hier geko
men zijn? Voor de Eembrug en later tot
even vóór Hoogland (dorp) heb ik er niet
één meer gezien. Toen wij het Vrijdagmid
dag ontdekten, waren ze nog aan het ko
men gezien de ontelbare spinnen met
de daaraan verbonden draden, zwevend
door de lucht. Als wij dit-alles niet met
eigen oogen aanschouwd hadden, maar
iemand vertelde het mij, ik zou het dan
bijna niet kunnen gelooven.
1*5*' INBRAAK TË VÉNLÖ.
In de kantoren der Limburgsche Coöpe
ratieve Inkoopvcrceniging te Venlo is
Wiensdagnacht ingebroken. De dieven
hadden zich door een zijgang toegang tot
het gebouw verschaft, drongen het kan
toor binnen, waar ze de brandkast for
ceerden. Het slot was er uitgebroken.
Alle waarden, die er zich in bevonden,
werden meegenomen; de rest lag in wan
orde over den vloer verspreid.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Ter hoogte van de Papelaan op den Am-
sterdamschen straatweg, roden twee auto's
in volle vaart tegen elkander, doordat de
bestuurder* eikander niet konden zien
tengevolge van den rook der juist passee-
rende Gooische stoomtram. Een dame uit
Hilversum, die zelf stuurde, werd zwaar
gewond in een andere auto naar Mui-den
gebracht en van daar, na verbonden te
zijn, naar Hilversum. Sen dame uit de aulo
uit Amsterdam, kreeg eveneens ernstige
kwetsuren aan het hoofd. De auto's zaten
zoo vast in elkander, dat twee paarden
niet in staat waren ze van elkander te
verwijderen. Takels en blokken moesten er
aan te pas komen.
De vrouw verdronken. Te Driel (Gel-
derl.) is tijdens een hevige stormvlaag de
vrouw van een schipper, die met zijn vaar
tuig bij het Duitsche veer voor anker lag
over boord jreslagen en verdronken.
Dochtertje verdronken. Te Roermond
is gisteren het 8-jarig dochtertje van den
spoorbeambte P. al spelend in de Roer
gevallen en verdronken.
Omgekomen. De 66-jarige verpleegde
F. Nijdam, uit het Armhuis te De Lemmer,
is Zaterdagavond door de duisternis mis
leid, te water geloopen en met groote
moeite gered. Gisteren is hij aan de ge
volgen overleden.
Geslaagde inbraak. In den afgeloopen
nacht is ingebroken in het gebouw van de
afdeeling Militaire Zaken te Den Haag. De
daders hebben een geldkistje geforceerd,
de inhoud, beslaande uit.... een halve
cent is medegenomen.
Verdronken. Woensdagmorgen ver
dronk in het Zaandijker Wijd onder Wor-
merveer de schippersknecht van den mo
torboot de „Onderneming", varende van
Leiden op de Zaanstreek. Pogingen tot red
ding faalden en in het bijzijn der politie
werd het lijk spoedig gevonden en naar
het ziekenhuis vervoerd.
VERGADERING VAN HET CENTRAAL
BESTUUR DER IC. S. A.
In de eerste na de vargade ring van den
Centralen Raad der K. S. A. op 7 Maart
j-'l- gehouden vergadering van het Centraal
Bestuur, waren de afgevaardigden van de
volgende organisaties aanwezig; van de
Diocesane Comité's van Utrecht, Breda en
Haarlem: de Federatie van R.K. Werklie-
denvereenigingen; de Algemeene R. K.
Werkgversvereenigingen; de Ned. R. K.
Boerenbond; het R. K. Verhond van Werk-
geversvakvereenigingen; de St. Jozcfgezel-
lenvereeniging; de R. K. Leerarenvereeni-
ging „St. Boiaventura"; de Alge-m. R. K.
Officierenvereeniging; de R. K. Jong-
Werkgeversverecniging; de R. K. Journa-
Hstenvereeniging; de R. K. Handelsreizi
gers vereeniging en „Voor Eer en Deugd".
Overeenkomstig art. 25 van de Alge-
meene Statuten had de verkiezing plaats
van een Voorzitter en Penningmeester, met
het resultaat, dat tot voorzitter gekozen
werd Prof. L. van Aken en tot penning
meester de heer J. van Rijzewijk. Daar de
Directeur van het Centraal Bureau secre
taris is van hel Centraal Bestunr, en Voor
zitter, secretaris en penningmeester samen
het Dagelijksch Bestuur vormen, is dit
laatste thans als volgt samengesteld: Prof.
L. van Aken, voorzitter; Mr. A. Tepe,
Secrelaris; de heer J. van Rijzewijk, Pen
ningmeester.
In deze Centrale Bestuursvergadering
werden vervolgens ontwerpen vastgesteld
van de Statuten dar Diocesane en Plaatse
lijke Comité's, gelijk deze naar aanleiding
van de gewijzigde Algemeene Statuten
moesten gewijzigd en aangevuld worden.
Deze gewijzigde model-statuten van Dioce
sane en Plaatselijke Comité's zullen, tege
lijk met de gewijzigde Algemeene Statuten
in het eerstvolgend nummer van „Katho
liek Nederland" worden afgedrukt. Naar
aanleiding van het agendapunt: regeling
van den financieélen toestand van het
Centraal Bureau had een uitvoerige ge-
dachtenwisseling plaats, waaruit bleek
hoezeer door alle aanwezigen de noodza
kelijkheid gevoéld werd, om niet alk-en
onmiddellijk maatregelen te treffen tol af
schaffing van den betreurenswaardigen fi-
nanciceen toestand, waarin het Centraal
Bureau thans verkeert, doch tevens om
met bekwamen spoed de bronnen op te
sporen waaruit de middelen zouden te
putten zyn om de voor eene krachtige
werking van het Centraal Bureau zoo
noodzakelijke uitbreiding mogelijk te ma
ken. Na uitvoerige bespreking van onder
scheiden middelen die tot het doel zouden
kunnen leiden wordt aan het Dagelijksch
Bestuur opgedragen in de eerstvolgende
vergadering een uitgewerkt plan van het
Centraal Bestuur voor te leggen, terwijl
reeds onmiddellijk die stappen zouden ge
daan worden, waarvan, ook zonder nade
re voorbereiding, resultaat te verwachten
was.
Tenslotte werd nog aan het Dagelijksch
Besluur opgedragen om nopens het reeds
op de vergadering van den Centralen Raad
geopperde en in de vergadering van het
Centraal Bestuur van vele zijden krachtig
ondersteunde denkbeeld tot centralisatie
van de onderscheiden bureaux der Natio
nale Organisaties in één groot Centraal
Bureau der R. S. A.; (met behoud natuur
lijk van volmaakte zelfstandigheid dier or
ganisaties), een onderzoek in te stellen;
van de verwezenlijking van dit denkbeeld
tóch wrd niet alleen éefi ïiet aanzienlijke"
vermindering van onkosten verwaeht, doch
men zag daarin tevens en bovenal bij uit
stek het middel om te gereken tot een
hechte en onverbreekbare samenwerking
van alle sociale vereenigingen en den
■waarborg ©ener onrerbreekbare eenheid
in de lading op sociaal gebied.
HET CONFLICT IN HET HEEREN-
KLEBDINGBBDiRlJF.
Men schrijft ons namens de Federatie
van Werkgeversbonden in het Kleedingbe-
drijf het volgende:
In brieven van 6 Januari en 8 Januari
1921 deden de Werknemersbonden aan de
Centrale Commissie uit de Patroons-Fede
ratie voorstellen, walke inhielden: lo. een
belangrijke verhooging van het uurloon,
n.l. in de eerste klasse-plaatsen van 87 cl.
op I (eischen van de niet-oonfessioneeie
Bonden); 2o. eene wekeiijksche garantie
van 45 uren, ook voor huisarbeiders; 3o.
een toeslag van 50 pet. op het loon gedu
rende de vacantie; 4o. verhooging van de
tarieven en vervallenverklaring van Tarief
I (het laagste); 5o. beperking van het
recht tot ontslag; 60. ziekteuitkeering, ook
voor thuiswerkers, van 80 pet. van het
loon gedurende 26 weken per jaar.
Deze voorstellen aéhlte de Centrale
Commissie onaannemelijk en wel op de
volgende gronden:
Io. dat voor een vcriiooging van het
uurloon geen reden is, omdat de kosten
van levensonderhoud een niet onbelang
rijke daling verioonen en als gevolg daar
van een algemeen streven is waar te ne
men om de, gedurende de laatste jaren
zoozeer opgevoerde ioonen tot oen meer
normaal peal terug te brengen, zooais in
veie bedrijven reeds is geschied. Boven
dien had een gehouden enquête welke
over een zeer groot aantal werklieden liep
der Centrale Commissie aangetoond,
dat de weekloonen, welke de kleermakers
door het stelsel van stukwerk kon
den halen, vrij wat hooger waren dan in
de meeste vakken worden betaald.
Meenden de werkgevers aanvankelijk,
dat reeds nu lot eene loonsverlaging kon
en moest worden overgegaan, later hebben
zij getracht den vrede te bewaren door
zich bereid te verMaren, de beslaande
uiirioonen te handhaven.
Waar het publiek echter goedkoopere
prijzen voor de kleeding begeert, kon aan
eene verhooging van het uurloon welke
natuurlijk ook weer verhooging van den
verkoopprijs ten gevolge moest hebben
niet gedacht worden.
2o. dat het verlecnen van een garantie
van 45 uren per week hetgeen feitelijk
gelijk staat met het geven van een vast
weekloon in een bedrijf ais het onder-
werpelrjke, waarin steeds op stukloon is
gearbeid, niet wenschelijk is. Wijl de
werkgevers echter aan hunne arbeiders
gaarne bestaanszekerheid willen garandee
ren hebben zij toen de wekeiijksche
werktijd nog 48 uren was eene garan
tie gegeven van 1170 Joonuren per half
jaar.
Waar echter de wekeiijksche werktijd is
ingekrompen met 8 uren per week
spreekt het vanzelf, dat ook de garantie
evenredig moest worden ingekrompen en
wel met 26 X 3 78 uren per half jaar.
Om een rond getal te nemen, werd dus
voorgesteld de garantie te stellen op 1100
uren per half jaar. De werkgevers achtten
dit zeer billijk en weigerden een garar.1
per week in te voeren omdat zij vreesde::
dat dan door de kleermakers niet meer
zoovee! mogelijk zou worden geproduceerd
om daardoor hun weekloon op te voeren,
maar dat deze zich niet te zeer zouden
inspannen, wetende, dat hun toch een
weekloon van 45 X het uurloon zou wor
den uitgekeerd. De ondervinding, opge
daan door sommige werkgevers, die een
proef hadden genomen met vaste week
loonen in plaats van stulkloonen, wetligde
deze vrees maar al te zeer.
De voorgestelde 1100 uren garantie per
half jaar waren natuurlijk alleen bedoeld
voor werklieden, die bij hunnen patroon
op atelier werkzaam zijn. Immers de
thuiswerkers houden zich aan geen werk
tijd. Zij werken voor verschalende pa
troons en bovendien heel dikwijls voor
eigen klanten. Wie in het Irieedmgvak be
kend is, weet, dat de thuiswerkers zich in
geen enkel opzicht beschouwen in dezelf
de verhouding tot de zaak waarvoor zij
werken te slaan, als de atelierkleermakers.
Een atelierkleermaker moet het hean op
gedragen werk aanvaarden en op lijd leve
ren, terwijl een thuiswerker dc vrijheid
neemt, werk, helwelk hem wordt aange
boden, te weigeren als het hem niet be
valt en zich ook niet laat binden door
voorschriften omtrent datum en uur van
aflevering. De eisch, aan die werklieden
eene garantie te verleenen van 45 uren
per week, is dat zal ieder begrijpen
daarom onaannemelijk. Mag men boven
dien niet verwachten, dat de werkman in
den drukken tijd ook iels weet over te leg
gen voor den stillen tijd?
3o. dal een verhooging van het aantal
voor de werkstukken vastgestelde werk
uren door niets te wettigen is, aangezien
zooals reeds boven werd gezegd een
enquête heeft aangetoond, dat verreweg
de meeste kleermakers in de 45 uren zóó
veel stukwerk kunnen leveren, dat zij tot
55 en zelfs tot 64 uren uitgekeerd krijgen.
Het do-en vervallen van het eerste tarief
zou beleekenen, dat voor de mcnschen
met smalle beurzen geen manfeostuum
meer kan vervaardigd worden.
De werknemers spréken in h-unne be
richten steeds van knoeien mei de tane
ven, waardoor de kleermakers in hun
loon zouden worden te kort gedaan; doch
dat is een onjuistheid. Elke kwaliteit moet
natuurlijk verwerkt worden in het tarief,
waarin die past. Maar bovendien zijn de
eischen, welke aan het werk worden ge
steld, in overleg met de werklieden vast
gesteld en zóódanig verschillend voor de
verschillende tarieven, dat ieder kan be
grijpen, dat als een werkman bij gebrék
aan beter eens werk te maken krijgt in
een lager tarief, hij dan ook zooveel min
der werk heeft te verrichten aan die stuk
ken en dus evengoed aap eenzelfde weak-
looa kas komen,
dal een KopétVfaij v** e»*
als dat door do Werknemersbonden IJ
voorgesteld, een ondrageityken band yoöR
den patroon zou bsteekenen, sf-f goq 4
een werkman, die rjjn werk njel goed
niet op t(jd aflevert of dia rich Met a
gestelde regelen onderwerpt, n?*t
eenigerlei wijze meer kunnen corrlgeo
omdat hij weet, dat toch geen ontslag ka
worden gegeven dan in den allerdrukste^
tijd, waarin aanvulling van personeel tert
«enenmale onmogelijk Is.
6e. dat het ver.eenen van ziekteuilkce*
ring aan thuiswerkers prartjiéh niet i*
door te voeren: niemand heeft eenige cos*
trole op deze groep.
De werkgevers hebben aanvankelijk
voorgesteld de vacantie voor thuiswerker*
die in de vorige collectieve arbeidt
overeenkomst op aandrang van de werft*
memersbondeu was opgenomen te doertf
vervallen. Dit voorstel had niet ten grond?'
slag een drijven van de werkgever* en da'
arbeidsvoorwaarden van die menscben tg
verslechteren, doch er was hun in he?
vorige jaar gebleken, dat vele thuiswerker^
van meer dab één patroon vacanttegehl
ontvingen en dan geen vacantie namen.
Zij werkten rustig door en gebruikten hel
ontvangen vacantiegeH ails bedrljfskapi*
taaltje om - voor particulieren werkende
hunne patroons te beooncurreeren. Di(
laatste heeft zulke afmetingen aangeno-.
men, dat den werkgevers alle lust is ver*
gaan aan hun thuiswerkers vacantie lel
verleenen. Wel heeft de Centrale Commis
sie gedurende de onderhandelingen dd
.toezegging gedaan, aan de gefedereerde
patroonsbonden voor te stellen, d-en thuis
werkers een uitkeering in geld te doen,
waarvan het bedrag zou overeenkomen:
met hetgeen anders als vergoeding voor
vacantie zou worden uitgekeerd. Verder
hebben de Werkgeversbonden voorgestel-
een Collectieve ArbeidsayerseBkomgt af te
sluiten tot 15 "Februari 10227 met dien
verstande echter, dat daarin de gelegen-,
heid werd geopend, om omstreeks Sep
tember a.s. nog eens met elkaar te over
leggen, of het uurloon herzien kan en*
moet worden. Zij hebben dit voorstel ge
daan, oerrdat de bedrijfstoestanden zeep
onzeker zijn, daar sterke prijsdalingen let
verwachten zijn voor sommige artikelen,
als gevolg van de valuta-verschillen en dé
opleving der buitenlandsche industrie.
Echter is aan de werknemersbonden na
drukkelijk medegedeeld, dat het niet de
bedoeling was, in ieder geval de loonen
met September a.s. te verlagen. Ja zelfs
is hun gezegd, d-at a 11 e e n een verlaging
van de kosten van levensonderhoud daar
toe geen aanleiding zou zijn, doch dat een
voorstel tot verlaging alleen dan met de
werknemershonden besproken zou worden,
indien allerlei omstandigheden tezamen dit
noodzakelijk maakten. Ook hébben de
■werkgevers zich bereid verklaard, indien
een verhooging der uurloonen tegen Sep
tember a.s. noodzakelijk mocht blijken té
rijn, daarin evengoed toe te stemmen.
Zich echter, met een zoo onzekere toe
komst voor oogen, voor een geheel jaar
aan een bepaald uurloon vast te leggen,
lijkt niet in het belang van het bedrijf.
A'ls de concurrentie uit het buitenland'
toeneemt en de koopkracht van het pu
bliek niet vergroot, dan kan het verstan
diger en ook meer in het belang der werk
lieden rijn, het product zoo laag mogelijk
;n prijs te houden, althans den prijs niet
ger te mrJken dan strikt noodzakelijk
Over ai oeze puu-.en was geen overeen
stemming met de werknemers te verkrij
gen. Men hield- vast aan alle eischen. zij
het dan ook, dat de eisch tot verhooging
van het uurloon eenigszins is gewijzigd. De
Christel, en R.-K. Kleermakersbonden ver
langden n.l. ten slotte een verhooging van
het uurloon 5n de cerste-klasse gemeenten
van 87 tot 92 cs„ de drie overigen tot 96
cent.
Nu doen de Werknemersbonden het
voorkomen, alsof de werkgevers een con
flicthebben gezocht. Maar dat zal toch wel
niemand gelooven. Men zet zijn bedrijf
niét stil in het drukst van het seizoen, als
het iok slechts eenigszins mogelijk is tot
overeenstemming te komen. Doch waar
eischen werden gesteld als hierboven ge
méld, zijn de werkgevers, (welke hierdoor
hun bedrijven bedreigd zien) verplicht
zich te verweren. De Werknemersbonden
hebben willen beproeven enkele zaken le
„kraken", om vervolgeus hunne eischen
overal elders te kunnen doorvoeren. De
Werk'geversbonden hebben die tactiek
echter doorzien en hebben de geproclameer
de partieele stakingen beantwoord met een
algemeene uitsluiting.
De Centrale Commissie is zeer gaarne
bereid onderhandelingen, welke lot oplos
sing van het conflict kunnen leiden, te
voeren, doch dan moeten de Werknemers
honden toch ook begrijpen, dat zij hun
eischen tot loonsverhooging en de andere
bovengenoemde punten niet zullen kunnen
handhaven.
Opmerkelijk acht de Centrale Commissie
het tenslotte, dat de werknemersbonden in
hunne aan de pers verstrekte inlichtingen
met geen enkel woord melding mak'en van
het feit, dat zij hunnen eisch tot belang
rijke loonsverhooging niet hebben terug
genomen.
De Federatie van Werkgeversbonden in
hef IClcedingbedrijf verzoekt ons mede te
deelen, dat alleen die van patroonszijde
verstrek^ berichten door haar als offi
cieel kunnen worden erkend, welke afkom
stig zijn van de Centrale Commissie uit
bovengenoemde Federatie.
Staking opgeheven. De voor juist
drie maanden begonnen staking op de
sigarenfabriek van de firma Brinkman
en Pamides 1c Sleenwijk is opgéheven.
Heden, Donderdag, wordl de arbeid her
vat.
De eiscih: toetreding tot den Patroons
bond is door de patroons ingewilligd.
Bedoelde toetreding sluit in, dat als
nog aan de werknemers zal worden uit
betaald, toeslag op het loon over 't tijd
vak Juni 1926 tot en met Februari 1921,
respectievelijk 5 en 10 pet. benevens kin-
derloeslafr
