BlnnenSsndsüh Nieisws.
Gemengd Nieuws.
Korte Berichten
ORDE EN ARBEID.
Parlementaire kroniek
olievelden. Beier Is. net dat wij ons niet'
scharen niyi de zijde1 van een der twee
groole petroleummaehlen. Daarom wil
spr. aan de Bataafscho slechts de helft van
Djamhi geven, met de bedoeling dat de
Standard Oil de andere helft zal kunnen
bekomen.
De heer DE MONTE VERLOREN, A.-R..
acht staatsexploitatie niet in het belang van
Indië. Hij gevoelt iets voor de redeneering
In het adres van de Standard Oil Com
pany, doch de toon in het adres maakte
het moeilijk om met de maatschappij za
ken te doen. Bovendien vond hij dat split
sing van het terrein schade zou doen aan
de uitkomsten der exploitatie. Daarom wil
1 als de opbrengst voldoende blijkt, ook
c.. Standard Oil opnemen onder de af
nemers.
De heer VAN RIJCKEVORSEL, R.-K.,
ac t staatsexploitatie verkeerd in dit ge
val. In het tegenwoordige stadium kan
tiiet worden voldaan aan het verzoek van
de Standard Oil. Het zou den schijn heb
ben alsof we handelen onder de pressie
van die maatschappij. Wel wil spr. aan de
Standard Oil andere Indische terreinen ge
ven. Hij gaat met liet voorstel mee.
De heer VAN RAVESTEYN, C. P.,
noemt het voorstel onvaderlandslievend cn
strijdig met het belang van Indië, omdat
het Nederland en«Indië weerloos werpt in
den belangenstrijd tusschen twee groot
machten van het kapitalisme. Spr. dient
een motie in, waarin wordt uitgesproken
dat Djainbi onontgonnen moet worden ge
lalen totdat Indië zelfbestuur zal hebben
erlangd.
De MINISTER VAN KOLONIËN meent,
'dat het debat weinig nieuws opleverde.
Spr. betoogt dat bij Staatsexploitatie het
bedrijf niet zou kunnen coneurreeren op
de wereldmarkt. Detaii-verkoop in Indië
zou slechts ten deele oplossing brengen en
is bovendien niet goed mogelijk, omdat de
Indische regeering commercieel daarvoor
niet voldoende is ingericht. Een overeen
komst met de Bataafschc heeft de voor
deden, dat de Bataafsche ook Palembang
exploiteert, zoodat gebruik kan worden ge
maakt van inrichtingen en leidingen al
daar; dat de Bataafsche een krachtig li
chaam is in hoofdzaak Nederlandsch,
waarin de Staat zonder politieke moeilijk
heden overwicht kan doen gelden.
Andere terreinen blijven beschikbaar
voor gelijke of dergelijke overeenkom
sten met anderen. Een monopolie wordt
niet bedoeld.
Spr. betoogt, dat de Koninklijke een
uitgesproken Nederlandsch karakter heeft.
Het aanbod van Kerkhoven kwam te laat
om nog ernstig in aanmerking te kunnen
komen, doch was toch niet te aanvaarden,
om de buitensporige winstbedingen en om-
iat het langdurig uitstel van ontginning
zon beteekenen.
Staatsexploitatie zou meer gevaar ople
veren voor internationale verwikkelingen
omdat bij den voorgestelden vorm het
product het productieland verlaat onder
h ,ede van derden.
Beschikbaarstelling van stookolie voor
het Indische gouvernement is van de ex-
pljilatic niet te wachten; dit is voor het
eigen bedrijf noodig. De Bataafsche kan
die voorwaarde onmogelijk aanvaarden.
Spr. beveelt het ontwerp aan als een
ïniddel voor Indië om uit de financieele
moeilijkheden te komen.
Ten 6 uur 10 min. wordt de vergade
ring gesloten.
k.
f EEN RIJKSKINDEREONDS.
1 Het Tweede Kamerlid de heer Haaze-
voet heeft het oordeel van den minister
van Arbeid gevraagd over vertraging in
de totstandkoming van een Rijkskinder-
ïonds, indien met het ontwerpen van een
wettelijke regeling gewacht moet wor
den op het gercod zijn van de wijzigingen
der Invaliditeitswet en van de Ziekte
wet, zooals de minister op 30 Maart
in de Eerste Kamer heeft medegedeeld.
Hij verzoekt den minister, met 't oog
op de uiteenloopende meeningen nopens
den modus quo van een kindertoeslag
regeling, een commissie te benoemen, die
bij wijze van compromis de grondslagen
heeft aan te geven voor een wetsontwerp,
waarvoor een meerderheid zou te ver
krijgen zijn.
DE VERJAARDAG VAN PRINSES
I JULIANA.
I De acht kinderen die op denzelfdon
datum en in het zelfde jaar als prinses
Juliana geboren zijn 30 April 1009, en die
bij de -huldebetuiging aan de verjarende
«prinses, uitgaande van de vereeniging
Oranjebond te 's-Gravenhage, aanstaan
den Zaterdagmiddag 'n bloemenhulde met
album aan de prinses zullen aanbieden
zijn: Mario Daniels (den Haag); Sophia
Marianne Wilhelmina Domelinne (Sche-
veningon)Johannes v. d. Berg (den
Haag); Dirk Knoester (Scheveningen),
Jan Léendert van Dalen (Delft); Hon-
flricus Philippus Eranclscus Kooy (Delft),
Hendrik Aarts (Dolft) on Philippus v. d.
Gaad (den Haagt.
I NEDERLAND EN TTAT,Të.
1 Den 20sten April is to Rome een hij-
eenkomst gehouden van eenige loden van
den Italiaansehen Bond tot behartiging
van nationale belangen, liet doel der
bespreking was, na te gaan op welke
wijze de goedo betrekkingen tusschen Ne
derland en Italië op verschillend gebied
kunnen worden bevorderd on hoe de lan
den over en weer elkander het best kun
nen leeren kennen.
De vergadering, word gepresideerd door
Prins Scipio Borghese, voorzitter der Lega
Italians.
Dr. Hoogewerff, de zeer ijverige ver
tegen woordiger van Nederland in den
Vreemde, gaf een beknopte uiteenzetting
van het programma, dat het comité zich
voorstelt te ontwikkelen. Do opstelling
van een ontwerp statuut word aan een
commissie van drie- leden opgedragen.
Aandacht werd geschonken o.a. aan de
mogelijkheid om oerlang. een Italiaansche
Kunsttentoonstelling in Nederland te or-
ganiseaeem, terwijl in overleg met de da-
gelijL-ïüSi» bestoren van Leara en Neder
land in den Vreemde deskundigen zullen'
worden uitgenoodigd, om over ons land
en zijn koloniën in Italië conferenties
te houden.
De deelneming aan de jaarbeurzen te
Utrecht en te Milaan zal over en weer
worden aangemoedigd.
DE ARBEIDSWET.
De Hooge Raad' van Arbeid- zal in een
op 13 Mei a.s. to houden vergadering
zijn advies vaststellen betreffende de
wetsontwerpen inzake de ratificatie van
de op de Internationale Arbeidsconferen-
tie te Washington gesloten verdragon. In
dezelfde vergadering zal do Raad een ad
vies vaststellen over de wenscbelijkheid
in de Arbeidswet 1919 een bepaling op te
nemen, waardoor de mogelijkheid zou wor
den geopend in door den minister van
Arbeid goedgekeurde collectieve contrac
ten van enkoio voorschriften van die wet
af te wijken.
DE ZIEKTEWET.
De minister van Arhoid heeft aan den
Hoogon Raad van Arbeid advies gevraagd
over een ziektewet volgens de denkbeelden
der heeren Posthuma on Kupers.
De brand in de venen. Op verzoek
der af deeling Emrnon van het Nederland-
seho Roode Kruis heeft het hoofdbestuur
dezer vereeniging wederom drie kisten
mot kindergoed daarheen verzonden.
Huldiging Prof. Noyons. Zondag
is te Brussel prof. dr. A. K. M. Noyons,
consul der Nederlanden te Leuven, door
Nederlandsche onderdanen uit het res
sort Leuven gehuldigd in hot hotl du
Suède et du Metropole.
Consul Noyons werd bij zijn binnen
komst op bet Wilhelmus onthaald en ver
volgens toegesproken door den heer Rut
gers uit naam van het feestcomité, die
hem eon schilderij, voorstellend oen ge
zicht op do Maas, door Hallet en een al
bum overhandigde. Ridder Huyson van
Kattendijke, gezantsohaps-seor., voerdo 't
woord namen3 den gezant, die verhin
derd was.
In zijn antwoord op deze toespraken
zeide consul Noyons o.m. dat hij hoop
te de vriendschapsbanden tusschen Ne
derland en België steeds nauwer te zien
toehalen.
De huldiging word besloten met de
uitvoering van het Nederlandsche volks
lied en een gezellig samenzijn.
BEELDEN UIT KATHOLIEK
NEDERLAND.
Do Pers-Commissie van het R.K. Huis-
vestings-Comitó schrijft ons
Twee Duitsche Katholieke leeraren,
welke op het oogenblik liefdadigheids-
lezingen met lichtbeelden ia ons land
houden, zijn zoo getroffen door het intens
Katholieke leven in Nederland, dat zij
daarvan thans een ernstige studie maken
en voornemens zijn bij hun terugkeer
in Duitsehland over dit onderwerp daar
in Katholieke kringen lezingen te houden.
Ter illustratie daarvan behoeven zij
lichtbeelden van Katholieke kerken, en
instellingen (ziekenhuizen, patronaten,
enz. enz.), terwijl zij tevens gaarne die
collectie zouden aanvullen met lichtbeel
den uit verschillende streken van ons
land van: natuurschoon, groote werken,
belangrijke gebouwen, kLederdrackien
enz. Wie beschikt er over dergolijke licht
beelden, en wil ze voor eenigen tijd
voor bovengemeld doel afstaan of wie
kan adressen opgeven, tot welke men
zich vervoegen kan? Met het oog op het
vertrek der heeren is spoedig bericht
gewensoht. Voor inlichtingen houdt zich
aanbevolen de Perscommissia van het
R.K. Huisvestings-Oomité, Postbus 5,
's-Hertogenbosch.
DE REORGANISATIE DER K. S. A.
Het Plaatselijk Gomté voor de K. S. A. te
Leiden heeft gemeend, nu de nieuwe Al-
gemeene Statuien voor de Diocesane en
Plaatselijke Comitc's in „Katholiek Neder
land" verschenen zijn, niet langer te mo
gen dralen met de voortzelting der reor
ganisatie.
Woensdag 20 April werd een „afscheids-
vergadering" gehouden, waarin eerstens de
Secretaris, de lieer A. J, Oostdam, een
chronologlsrli overzielht gaf van hetgeen
sinds de oprichting van het Leidische Co
mité op 13 Februari 1905 was verricht, 't
Bleek hieruit, d-at niet alleen meerdere,
thans bloeiende organisaties aan het initia
tief van het Comité haar ontstaan te dan
ken hadden, maar dat ook de bouwveree-
niging „De Goede Woning", die thans aan
haar tweede complex huizen bezig is, in
den boezem van het comité ontstond, ja,
dat ook het Katholiek onderwijs veel aan
het Comité te danken heeft en dat tol het
stichten van „De Leidsche Courant" de
eerste stoot gegeven is door de perscom
missie, in 't Comité tot stand gekomen.
Voorts werden aan meerdere belangen,
zoowel van de aangesloten vereenigingen,
als van algemeenen aard, gestadig zorg
gewijd, vaak met goeden uitslag.
Nadat aldus bewezen was, dat het Leid
sche Comité op een waardig vei'teden
mocht wijzen, werd het beslaande Dage-
lijkscli Bestuur gemachtigd, de oprichting
ter hand te nemen van het nieuwe comité
op den gercorganiseerden grondslag.
De voorzitter, de heer Arnold Smits, ont
bond nu bel beslaande Comité, dankbaar
herinnerend aan hetgeen was verricht cn
toezeggend, dat onverwijld in samen
werking met het Centraal Bureau met
de bijeenroeping van het nieuwe zou wor
den begonnen.
Aldus werd een goede schakel gevormd
tusschen verleden en toekomst. Wij mee-
nen dan ook dit Leidsche voorbeeld ter
spoedige navolging te inogen aanbevelen,
opdat vóór bet nieuwe vverkseizoen aan
vangt de gereorganiseerde K. S. A. over
de gansche linie gereed sta.
Verkeer en Posterijen.
Een vreemde order. Naar de „Stand."
verneemt, mogen de bestellers der Poste
rijen ten plattelands in de wijken, die vol
gens dienstorder te voet moeten woi'den
besteld, hun fiets niet meer gebruiken,
wat vroeger oogluikend werd toegestaan.
Zoodoende weid vroeger de S-urendag
voor de bestellers soms tot 5 uren terug
gebracht, omdat ze n.I. per rijwiel gingen.
Wil men de fiets blijven gebruiken, dan
wordt dit goed gevonden en zelfs een
nader te bepalen bedrag vergoeding daar
voor gegeven, naar dan moet men ook
langer dan 8 uren per dag dienst doen.
De Vrjjheidslond. De Tweede Ka
merleden van de bij den Vrijheidsbond
aangesloten partijen, hebben zictr als Ka
merclub geconstitueerd.
Tot voorzitter weid gekozen: Mr. P.
Rink, tot p laats verva n gend voorzitter Mr.
M. W. E. Treub en tot secretaris de heer
L. de Groot, tot plaatsvervangend secre
taris de heer Henri ter Hall en tot
penningmeester de heer P. J. de Kantor.
DE ZOMERTIJD.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid den heer Braat betreffonde den zo
mertijd, heeft de Minister van Binnen-
lundsehe Zaken geantwoord dat de vast
stelling van het tijdperk, voor hetwelk ter
invoering van de wet van 2? Maart 1918
in 1921 do „zomertijd" geldt, is ge
schied, na overleg met de Ministers van
Landbouw en van Waterstaat.
Tot inkrimping von den zomertijd is
niet besloten, omdat het economisch be
lang der tijdsvervroeging, ook in verband
met den dienst op de spoorwegen, den
doorslag moest geven.
Een maatregel om te bevorderen dat
de plaatselijke autoriteiten de publieke
klokken op zonnetijd doen loopen, zou
niet in overeenstemming zijn met be
doelde wet.
Lecning Nederl. Indië. Ingediend is
een wetsontwerp tot het aangaan eencr
leening van ten hoogste f 250 millioen ten
laste van Ned.-Indië; rente hoogstens 7
pet.
EEN ROOMSCH MIILIOEN?
Op de agenda der algemeene vergadering
van den Alg. Bond van R.-IC. Rijkskies-
kringorganisaties in Nederland, te houden
op Zaterdag 28 Mei te Utrecht, komt o.m.
ook voor een voorstel van den R.-K. Kies
kring Dordrecht, om een propagandafonds
te creëeren, in navolging van hetgeen de
Anli-Revolutioimaii-e Staatspartij tracht te
doen. Dordr. Crt.
Verstekelingen. Het stoomschip Ori
on bracht te IJmuiden twee Esthlanders
aan, die niet de vereischto papieren be
zaten. Zij zullen naar het vreemdelingen-
kamp te Harderwijk worden overge
bracht.
Uit onze Oost.
Treedt de Gouverneur van
Curacao af?
Gemeld wordt, dat de heer O. L. Ilel-
frieh, Gouverneur van Curagao, zijn ont
slag ais zoodanig heeft aangevraagd.
Dit aftreden zou overwacht komen en
een einde maken aan een kortstondig be
stuur van nog geen 2 jaar.
NIEUWE VEENBRANDEN.
Men seiint uiit Exlo (Drente) dat "daar
Woensdagmiddag weer nieuwe veenbran
den zijn uitgebroken nabij de gemeente
Odoorn. Er staat een volle westen wind.
De omvang is niet te overzien.
KERKDIEVEN GEPAKT.
De gemeente-politic te Bemmel (Geld.)
is er in geslaagd de daders te pakken, wel
ke daar en in Angeren de offerblokken in
de R, K. Kerk hebben gelicht Kort na de
arrestatie zijn zij naar Arnhem vervoerd.
EEN MOORDAANSLAG.
Zondagmiddag ontstond te Buitenpost
(Friesl.) ruzie tusschen L. B. en R. de Br.,
uit minnenijd. De eerste stak R. de Br. met
een mes iin de linkerwang. De verwonde
ging naar huis en haalde een z.g. schapen-
spit en ontmoette zijn vijand, waarop hij
hom oen diepe steek gaf even beneden het
linkeroor. Niettegenstaande de gevaarlijke
verwonding ging de patiënt, na eerst ver
bonden te zijn, per fiets naar huis. De da
der is nog niet gevat. De toestand van den
patiënt is zeer zorgwekkend.
OPLICHTING.
Een ingezetene van Rotterdam, vertelt
de „Msb.", schreef voor eenigen tijd op een
advertentie in een der plaatselijke bladen,
waarin in liet Westen een woning te huur
werd aangeboden. Hij kwam met den stel
ler der advertentie overeen, dat hij drie
maanden vooruit zou betalen. Tevens
maakte deze het beding, dat de huurder
eenige meubilair, tezamen nog geen 15
waard, voor 150 zou overnemen. Toen de
huurder de woning echter betrokken had,
maakte de eigenlijke eigenaar van het
pand bezwaren, daar hij in het huurcon
tract had bepaald, dat de woning niet on
derverhuurd mocht worden. De steiler van
de advertentie, die hiervan op de hoogte
was, leeft met den eigenaar in onmin
en de laatste was bovendien met de huur-
commissie in onderhandeling om de wo
ning te mogen doen ontruimen. Maandag
moeat ml de gedeputeerde huurder zijn
pas verworven tehuis weder verlaten zon
der dat hij z'n penningen had terugont
vangen.
EEN WERKLOOZENOPTOCHT.
Dinsdagmorgen trok een schare werk-
looze arbeiders uit Jubbega naar het ge
meentehuis te Heerenveen om werkver
schaffing, waarvoor de gemeenteraad in
zijn jongste vergadering 10.000 gulden
heeft uitgetrokken. Twee afgevaardigden
werden tot B. en W. toegelaten. Het re
sultaat der bespreking was een toezegging
van B. en W. zoo spoedig mogelijk een On
derzoek in te stellen, op welke wijze te
Jubbega werk verschaft zal kunnen wor
den. Daarna trok de schare weer huis
waarts.
VERMINDERING VAN DEN GEMEENTE
LIJKEN BELASTINGDRUK.
Te Utrecht 13 opgericht een vereeniging
tot bevordering van de vermindering van
den gemeentelijken belastingdruk. In een
ommezien tijds was het aantal leden tot
over de honderd gestegen.
Getracht zal worden vermindering van
den gemeentelijken belastingdruk te ver
krijgen door wettige middelen, waaronder
zijn Kei Beleggen Van VÉrga3erIn"gên, Eet'
richten van rekwesten tot den gemeente
raad en het eventueel dienen van advies
in die zaken, welke tot vermindering der
uitgaven in de gemeente-huishouding kun
nen leiden, zonder dat daardoor intusschen
grootere belangen worden geschaad.
VOOR RfUNTLIEFHEBBERS.
Naar de „N. Crt." verneemt, zijn bij het
hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis reeds 90 stellen der Saksi
sche porceleinen noodmunten aange
vraagd. Daar er in Dresden 100 besteld
zijn, waarvan de toezending echter door
de daarvoor vcreischte uitvoervergun
ning op zich Iaat wachten, zijn thans nog
10 stellen bij gemeld hoofdbestuur bestel
baar.
EEN VERZONNEN VERHAAL.
In den nacht van Zondag op Maan
dag meldde zich aan het politie-post-
huis Zeebad, te Scheveningen, de 35-
jarige Rotterdammer P. G., die mede
deelde dat hij zich van het leven had
willen berooven. Hij was in zee geloo-
pen, doch had vooraf zijn hoed en jas
op liet strand neergelegd en daarop een
briefje met „s.v.p. aan de politic". Hij
zou in zee bewusteloos zijn geworden.
Later tot het bewustzijn teruggekeerd,
zag hij oen man naast hem staan, zijn
hoed en jas waren verdwenen.
De politie onderzocht dea man, en
toen bleek dat alleen zijn hovenkleeren
nat waren. Eenigen tijd later verscheen
aan het bureau een tweede persoon, die
een jas en een bood op hot strand
gevonden had en deze nu aan de po
litie kwam overhandigen. P. G. onder
zocht zijn zakken en zeide uit zijn por
tefeuille te missen f 4, een bedrag aan
Engelsch geld en een dasspeld.
B$ onderzoek is de politie echter ge
bleken, dat het geheele verhaal van P.
G. gefingeerd is geweest. Hij had een
reis voor zijn patroon naar Londen ge
maakt en daar geld van zijn patroon
verteerd. Nu trachtte hij op deze ma
nier het verdwijnen van hot geld te
verklaren.
Gouden sieraden. Tc Smilde (Dr.)
heeft men in het veen van den heer Jans-
sens op een meter diepte 2 ongeschonden
massief gouden sieraden gevonden, liet
meest gelijkend op armbanden.
Staatscommissie voor de electriciteits-
vorziening. Naar wij vernemen, is
thans in voorbereiding de instelling van
een Staatscommissie voor de etecfaieiteits-
voorziening, ten uitvosr van de door de
Tweede Kamer aangenomen motie-van
Beresteijn-Marcliant.
Hondsdolheid. Wegens liet te Assen
voorkomen van een geval van hondsdol
heid moeten gedurende 4 maanden altc los-
loopenda honden een muilkorf dragen.
Brand. Te Ecmster (Dr.) is de wo
ning bewoond door den heer A. Baas lot
den grond toe afgebrand.
Doodelijk ongeluk. Te Blerick bij
Ven!o had de metselaar P. liet ongeluk van
een betrekkelijk geringe hoogte van een
in aanbouw zijnd huis te vallen, met het
noodlottig gevolg, dat bij eenige oogen-
bti'kken later overleed.
Doodgevallen. Te Wijk bij Duurstede
had een boerenknecht het ongeluk van een
in beweging zijnde wagen te vallen met
liet noodlottig gevolg, dat hij onmiddellijk
dood was.
Overreden. Dinsdagmiddag wilde de
14-jarige v. E. alhier op de in voile vaart
zijnde tram van den Maasbuurlspoorweg
springen. De jongen viel en geraakte onder
de wagens met 't noodlottig gevolg 'tlat hij
vreeselijke verwondingen opliep, zoodat de
ongelukkige knaap weldra overleed.
DIOC. TUINDERSBOND.
Donderdag werd in St. Bavo de alge
meene vergadering van den Dioc. Tuin
dersband gehouden. De Geestelijk Advis.
Rector Borsboom was mede aanwezig.
Na opening door den voorzitter, den
lieer Jac. Groen Az., werden dc notulen
der vorige vergadering gelezen en goedge
keurd.
Onder dankzegging aan den secretaris,
den lieer P. J. M. Hoeks, werd het jaar
verslag goedgekeurd. Na een korte bespre
king werd besloten te bevorderen, dat men
zoo spoedig mogelijk kome tot oprichting
van een R.-K. Tuindersboad in den Ne-
dciiandschen Boerenbond.
Van het bestuur waren aftredend de
heeren C. de Wit Pz., M. van 't Westeinde
Jz. en G. Duyves, waarvan de laatste zich
r.iet meer herkiesbaar stelde.
Gekozen werden de heeren C. de Wit
Pz., M. van 't Westeinde Jz. en W. T.
Hartman uit Loosduinen.
Hierna werd gepauzeerd.
Na de pauze werd behandeld hel be
stuursvoorstel, betreffende een Kringen-
systeem. Het bestuur stelde zicli voor,
thierdoor een federatieve sainentbimdiig te
verkrijgen, ter bespreking Van de belangen
in de veTBctallieradie cultures. De vakgroe
pen uit de versdhillerade afdeedingen zui
len, met macthknemiiiig van do zelfstandig
heid der afdeeiingen daaruit Kringen vor
men, die met elkander de centrale belan
gen bespreken en de betlvartiging 'Iminuer
belangen zooveel mogelijk bij hef hoofd
bestuur van den Diocesanen Tuimdorsiborad
bevorderen en het contact mol den Bond
zoo nauw mogelïjik maken. Na oen. korte
bespreking werd het bestuursvoorstel aan
genomen.
Dan leidde de heer A. II. Mank, sccre
taris der zaaizadentkeuriug van der L. T.
B., het onderwerp „Zaaiizadenkeuringin.
In een nrooi voorgedragen rede zette sipr.
het nut en de noodzakelijkheid van de
verbetering van de techniek stoor den land
en tuinbouw uiteen. Spr. concludeerde, dat
verspreiding van de bouwkundige kennis
sen verbetering van de t uiubo mvtechr-ick
een voithoogang van de tuinbouw opbreng s t
ten gevolge zou hebben. Spr. meende, dat
op "V Wjvto nuttig wit rerridb» zou
TcuntnJcn Worden 'doof ïnïnS>ouW<vtei®en5gïn-'
gen. Dan gaf spr. eenige middelen aan,
om een welvarende plaftelaiidsbcvolikiiig te
stichten, rooaès het veredelen van luin-
bouwgevrassen en het bestrijden van ptan-
temziekten. Spr. zette uiteen, hoe hot
kweek en van zaaizaad mo et geschieden
onder vakkundige en onpartijdige keuring
en controle en constateerde, hoe tfcoT al
de aangegeven middelen materieel voor
dcel voor de loden zou verkregen worden.
Spr. stelde ten slotte voor:
DM de vakgroep tuinders van den L. T.
B. zdclh tot laak zou stellen, om op inten
sieve wijze de tuinbouw-tedlmische belan
gen van de loden te behartigen door;
1. Het veredelen van tuinhouwgewnssen.
2. Het keuren van gewassen te velde
op monster en partij.
3. Het OTganiseeren ran oen geregolden
dienst voor bes!rijding van plantenziekten.
4. Hot geven van doelmatige adviezen
omtrent bemesting, grondverbetering, kas
senbouw, verwarmingstoestellen, tuin-
bouwmachines, enz.
De vergadering kon zich met deze in
leiding vereenigen en sprak den wensch
uit, dat de hoer Mank voor de afdeeliin-
gen lezingen over dit onderwerp zou hou
den.
Uit de vergadering gingen stemmen op
tegen een wettelijke regeling van deu ar
beidsduur in het landbouwbedrijf, daar
men deze niet gunstig oordeelde voorliet
bedrijf. De voorzitter meende, dat het
beter was, mode te werken aan de tot
staTMikoming der wet, daar men dan
wellicht betere regeling voor het bedrijf
zou verkrijgen, dan wanneer men er zich
tegen zon Mijven verzetten en niet mee-
wei-ken. De wet immers zaï toclh tol stand
kooien. De vergadering bleek het niet ge
heel eens te zijn, met deze idee. Eenige
discussie ontspon, welke ten slotte door
den voorzitter gestoten werd, zonder dat
men tot een bepaald besluit gekomen was.
Na de rondvraag werd de vergadering
gesloten.
EEN NIEUWE LOONRAAD IN HET
TRANSPORTBEDRIJF.
Naar de „Amst." mekit, is een nieuwe
loonraad gevormd in het transportbedrijf,
waarin van de zijde der werkgevers en
werknemers ieder 12 leden zitting hebben.
Van de werknemers-vertegenwoordigers
zijn er 4 van den Ccntralen Bond, 4 van
de Federatie, 2 van den Chr. Bond en 2
van den R. K. Bond.
De toestand is thans zoo, dat er van
toonsvorhooging niets zal komen. Ook
niet van omzeiling van den bestaanden
toeslag in loon. Eveneens staal vast, dat
de leiding der Seheepraartvereemgdiig van
een loonsverlaging afkeerig is, maar dat
ze heel wat tegenstand heeft te overwinnen
tegenover reactionnadre werkgevers. De te
genwoordige loon- en arbeidsvoorwaarden
zullen wordlen gehandhaafd, met weder-
zijdsche opzegging van een maand. Wan
neer dus b.v het contract wordt opgezegd
op 20 Juni, dan gaan de nieuwe voorwaar
den im op 1 Augustus.
In Mei komt de nieuwe Loonraad voor
het eerst in zijn nieuwe samenstelling bij
een, Bepaalde punten zullen dan worden
besproken.
Het Djambt-voorstel. Inter-
pellaties-Dugs en De Jonge.
De behandeling der Djambi-concessies-
in de Tweede Kamer, strekte het vrijizin-
nig-democratisch Kamerlid, den heer
"iirchant, tot gereede aanleiding, om met
zijn békende scherpfflimniigheid te pron
ken.
Vooraf een korte toelichting.
Op 31 Maart1915 diende die toen
malige Minister van Koloniën, de heer
Pleyle, zijn Djambi-oirtwcrp in. Op 15
Nov. d.a.v. verwierp de Tweede Kamer
het oniliwerp en werd een motie-ALbarda
voor Staatsexploitatie aangenomen. Twee
jaar later versoheen een nieuw regeerings-
ontiwerp, op zijn beurt weer vervangen
door het ontwerp dat thans in behande
ling is gekomen.
Hel is bekend, dat de Regeering een be
langengemeenschap mot de Bataafschc Pe
troleum Maatschappij voorstelt. Haar ge-
daoh'tengang is ongeveer deze: de Staat
is niet bij machte zelf het bedrijf te voe
ren, dus is hij aangewezen op een belan
gengemeenschap mot een der grootere
lichamen, die hiertoe wél in staat zijn.
Maar tegen dit webontwerp trad dc
heer Mairohant in 't krijt met een ontdek
king, die hij zelf betitelde als het „me&t
sciLSatiotooeJe" tot op heden in den parle
mentairen bioscoop vertoond. In de con
cept-akte van oprichting nl. der nieuwe
vennootschap, de Ned. Ind. Aardolie-
maatschappij, aan welke de Regeering de
ontginning van Djsmbi's aardolie-velden
wil toevertrouwen, komt ccn bepaling
voor waarvan de strekking aldus blijkt
te kunnen worden saamigevat, dal het ge
heele wetsontwerp in den grond neer
komt op een blanco-volmacht aan het
gouvernement, om op instigatie van de
„Bataafsche', die ten dezen heeft te be
slissen, olie-houdende terreinen in onzen
Archipel door de vennootschap in ont
ginning te doen nemen. Waarom, zoo
vroeg de heer Marcbant niet ten onrech
te, werd dit concept niiet bij de stukken
gevoegd, doch ter griffie der Kamer gede
poneerd. Tot overmaat van ramp had mi.
Marolxant er een artikel (26) in ontdekt,
waarin niet meer of minder stond, dan
dat aan de N. V. de exploitatie van alle
andere terreinen in Indië kan worden
aangeboden cn dat alleen de Bataafsche
hierover beslist! Deze mededeeling maak
te groolvn indruk; bet kiouk vrij onge
looflijk. En de Minister vroeg terstond
na de rede van tnr. Marcbant het woord
era te verklaren, dat dit art. 26 doot
cêfi Vëhglssfaij; iff ïn' WSs fcïifvefi Staan,
De vinnige tegenstander van MinisteC
De Graaff merkte na deze medederiinj
op, dat de Kamer dus onjuiste stukke»
ter beoordeeling heeft ontvangen. H(J
wensch te niet verder te beraadslagen ea
stelde voor da beraadslagingen te schor»
sen' lotdal de juiste stukken zijn overge
legd. Bij de stemming werden er 42 stem,
men vóór en 8 stemmen legen dit voorstel
uitgebracht, zoodat er slechts 50 ledien
aanwezig bleken en de vergadering du»
geschorst moest worden.
De zaak zou echter den volgenden dag
Woensdag, opgelost worden. Na do- ope
ning dor vergadering las die voorzitter ee»
brief van den iminisifer voor, waarin Z.
Exc. nog eens mededeelde, dat het bo
wuste artikel in do concept-acte abusie
velijk was opgenomen, en een brief van
het bestuur der „Koninklijke", waarin
het zich bij dit schrijven gaheol aanstoot
Het motief voor hot voorstel-Marchant
tot schorsing der beraadslagingen was
daarmede vervallen, zoodat deze aam
stands hervat konden worden.
Naar aanleiding van een amendemenb-
Treuh, om aan de Bataafsche slechts de
helft der Djaimhi-veMen te geveu en de
andere helft voor anderen te reserveei-en,
verklaarde de Minister, dat hij zich over
dit amendiemenil nog niet wilde uitlaten;
hij zou het in ernstige overweging nemen.
Maar Z.Exc. gaf er vooralsnog blijkbaar
de voorkeur aan, andere terreinen aan
dertien te geven dan Djamhi aan twee
ondernemingen te gunnen. Van een mo
nopolie wilde de Minister niet weten cn
op zijn aandrang was dan cok het giste
ren beroemd geworden art. 26 uit een
vóór-ontwerp geschrapt. Intusschen sloot
die lieer De Graaff zich evenals de Ka
tholieke spreker, mr. Van Rijokevcrsel,
bij mr. Treub aan, die betoogd had, dat
dit art. 26 toch geen doel kon treffen,
aangezien de Mijnwet (art. 5) ccn wet
eischt voor nieuwe ontginningen. Mr.
Marehanit wilde zijn vondst echter iet los
laten. Minister De Graaff verklaarde „de
eerste' te zijn orn tegen oen monopolie
„hi te gaan".
Vermelden wij over de 'DjambJ-histori»
nog, dat de communistische afgevaardig
de Van Ravesleyn in een lange, vervelen
de ï-ede bo toog de, dat dit omhyenx in de
hoogste mate cnvaderlandlievend is, om
dat het z.i. Indië overlevert aan het Rrit-
schc imperium en ons dus „onvermijde
lijk" in een conflict mot de Ver. Staten
moet storten. Conclusie: niet ontginning,
dus ook geen Staatsexploitatie. Eerst.
zelitbesluur voor de Indische volkoren cn
dan ontginning. Een motie, die dat uit
spreekt, zal Vrijdag wei worden verwor
pen
Wellicht was een der redenen van den
heer Duys, dat hij het noodg oordeelde
om een interpellatie tot den Minister var
Binnenlandsche Zaken te richten over d
weigering van den Burgemeester van
Haarlem om aan die S. D. A. P. vergun
ning te verleen en cm op Zondag I Mei
een optocht met muziek te houden, ge
legen in zijn weinig vriendischaippelijke
gezindheid jegens dien burgemeester.
Het hoofddoel der interpellatie was den
Minister van Binnenlandsche Zaken te be
wegen den burgemeester nog lot anderen
gedachten te brengen, daar met zoo'n op
tocht de Zondagswet niet zou worden
overtreden en er geen kans bestond op
verstoring van de openbare orde. Boven
dien wilde de socialistische afgevaardig
de, dat de Minister bij circulaire de bur
gemeesters zou vermanen om voor derge
lijke demonstralies ook op Zondag vei>
gunning te verteenen.
Minister Ruys gevoelde echter voor een
handelend optreden in dezen al heel wei
nig. In de eerste plaats waren hem de mo
tieven voor de weigering van de vergun
ning niet bekend. Dat de burgemeester
daarmede zou gemeend hebben de Zon
dagswet te handhaven, ontkende hij; ook
dat het hoofd der gemeente voor ordever
storing zou gevreesd hebben, was niet k-t
motief. Wrik wettelijk motief er dan wel
voor de weigering was geweest, was den
Minister onbekend. Hij wilde er nog
wel eens met den burgemeester over in
verbinding treden, maar van hel denkbeeld
door den heer Duvs ten slotte geopperd,
dal de burgemeesters bij circulaire ver
maand zouden worden om aanvragen van
vergunning voor optochten en demonstra
ties met banieren en muziek op Zondag
toe fe staan, wilde hij niets weten.
Dc lieer Duys gaf geen kamp en diende
lm slotte een motie in, waarin hij de Ka
mer wilde laten verklaren, dat zij het ge-
wenscht acht, dat als regel demonstraties
met muziek en banieren op Zondag zullen
worden toegestaan.
Deze motie is gisteren, Donderdag, met
46 tegen 29 stemmen aangenomen.
In hel houden van interpellaties zijn de
socialisten specialiteiten.
De heer De Jonge kwam er met een
aandragen over de internecring van den
Oostenrijker Fieth en in liet algemeen ten
aanzien van de toelating, de aanhouding
cn de internecring van vreenv'-'ingcn in
ons land en omtrent de bevo -n van
het Rijkspaspoortenkantoor.
Op aandrang van den Cc"- n
Ravesleyn werd daaraan gclian;.
tie-Kruyt, als overblijfsel van de r.:
ling der begroeting van Justitie, v: j
geklaagd werd over de weigering der Re
geering om burtcnlandsche passen aan Ne
derlanders te verstrekken.
Minister Heemskerk haalde zijn schou
ders op over deze allerzonderlingste sa
menkoppeling van niet Lij elkaar beboe
rende dingen, doeli benisttc er in.
Over dien z.g. verongelijkten vreemdeling
Fieth, was Z.Exc. terecht niet te spreken.
De man ruide op tot gewelddadige omver
werping der p ■-Tring en tot revolutie.
Daarom is I erncerd. Dat vond de
Minister en o nden wij ook, heel be
grijpelijk en logisch.
