lar.
gsn,
LA
5TEHR,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ERNEMING
den.
lw
en tot
uik varv
HARDT*-/
nuw-
letterr
No. 17Ï
-i
MAANDAG 2 MEI 1921
14e JAARGANG
JKEMA,
.en, Spon-
id° en Zil-
s,
5SKAS
Ie gevraagd.
K
rug
IS
BI
D"
Abonnementsprijs;
*9er kwartaal voor Alkmaar
f2- Bureau: HOF 6,
Beperking van de verkies
baarheid.
j wen
>t door
oker- ?5 cl.
"od,"
nHARD
Tandarts.
Tand-Technlker.
ior pijnlooze opera
ng en het plaatsen
n.
104 uur.
Heer OOIJEVAAK
lkmaar.
mz. enz.
*9
4. Alkmaar
>n
N.- en Z.-H.
AA7.EVOET
en 12-jarige
i f 300, met
inst.
'3. en f2.50
leningen en
geplaatst,
aar.
1 Omstreken,
ppardstraat 9,
baars
ETER 15.5 pCt.
.RDAPPELEN,
ie alle gevraagde
besproeien.
Spanbroek
Kugcwaard
p-,
IN,
1K-
JE
eet geleverd
NOORD-HOLLANDSCH
S3
Voor buiten Alkmaar
Met Geïllustreerd Zondagsblad
I 2.5U
t&söjrirtirïi- administratie No. 433
ieaeiuusa. redactie no. 633
f 0.50 hooger.
Advertentieprijs:
Van 1—5 regels 11.25; elke regel meer f 0.25; Reclames
per regel f 0.75; Rubriek .Vraag en aanbod bij voori
uitbetaliwg per plaatsing f 0.60.
Tan alle abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,—.
Allemans recht is onrecht
ALLEMAN"S RECHT IS ON if ECHT.
De Amsierdamcche Raadsverkiezingen
beloven een staartje te hebben. Donder
dagochtend waren de namen der geko
zenen bekend en reeds 's middags meldde
bet Ilaagsche Correspondentiebureau als,
dat' de Regeering een wetsontwerp voor
bereidde om onwaardige personen buiten
de vertegenwoordigende lichamen te hou
den. „Had-je-me-maar" had dus wol tot
in „höchster Stelle" de aandacht getrok
ken. En we stonden wel oenigszins paf
van het prompte reeds Vrijdagmorgen het
anti-Zuurbierwetje kant en klaar in de
ochtendbladen te lezen.
Ziedaar nu eens een snelle regoerings-
bemceiing, die belaas on-Nederlandscli is,
en die wij bij zoovele gelegenheden noode
missen. Beleekont dit geval een kente
ring? Het wa'-e ts wenscken, maar wij
vreezen
't Is niet onze bedoeling dit noodwetje
te hespreken, al zou er wel iets op te be
tuttelen zijn. 't Is nm. de groote vraag,
of met dit gelegenheidswetje het beoogde
doel wel zal bereikt worden. In de me
morie vau toelichting hij het wetje schrijft
do Minister, dat er wel in art. 3 dor
Kieswet aan gedacht is bepaalde perso
nen van het kiesrecht uit te sluiten,
maar niet om dezelfde personen ook niet
verkiesbaar te verklaren..
Een leemte, die nu toch wel een groot
Verzuim blijkt.
De Minister wil nu om dezelfde reden,
waarom iemand zijn kiesrecht verliest,
hem ook niet verkiesbaar verklaren, n.m.
krankzinnigheid, en ontzetting uit de
voogdijv eroordeeling tot gevangenisstraf
van moer dan oen jaar; veroordeeling
wegens bedelarij, landlooperij of veroor
deeling wegens openbare dronkenschap
meer dan twee maal binnen een tijdsver-
'oop van drie jaren.
Wordt deze aanvulling van de Kieswet
iangenomen, dan zon aan Had-je-me-
maar" dus op grond van deze laatste
bepaling de toegang tot de Raadzaal der
hoofdsfad geweigerd kunnen worden.
Laar wij echter- in Amsterdamscbe bladen
lezen, is de Gelder nooit wegens bedelarij
of landlooperij veroordeeld en ook niet
neer dan twee maal binnen drie jaar ver
oordeeld wegens oponbare dronkenschap.
Politie en rechters zouden dus voort moe
ien maken om de nieuwe Edelachtbare
onder de komende wet te doen vallen.
Ilcel prettig doet zulke gelegenheids
wetgeving niet aan Inog minder zulk
soort justitie, dat een zwerver maar steeds
laat bedelen en dronken langs de straat
laat flaneeren, totdat een veroordeeling
oin andere reden, dan om het misdrijf,
gewenseht wordt
Maar wij schreven hot reeds wij
kunnen ons voorstellen, dat een Overheid
Uaar eigen bestuurscolleges tegen insluip
sels als waaraan de Amsterdamsche Raad
eu waaraan straks Provinciale Staten en
Tweede Kamer blootstaan, tracht te be
veiligen.
Is d an echter dit middel wel voldoende,
is het zelfs wel geheel eerlijk? Wij gaven
bot reeds in onze beschouwing over den
uitslag der Amsterdamscbe raadverkiezing
aan: kan men goedschiks dit verbod om
te kiezen wien men wil, rijmen met den
«iemdwang?
Had-jo-me-maar en zijn collega zijn als
ge neenteraadscandidaten geboren uit de
1:ringen van dogenen, die niets met stem
plicht te maken willen hebben. Ziehier
zoo noodig 't bewijs in een ingezon
den stuk aau 't Algemeen Handelsblad
vau de band van den vader der gedachte,
om de Gelder candidaat te stollen:
Geachte Redactie.
Als „Urheber" en verdediger van de
idee „Had-je-me-maar" candidaat te
stellen voor 't lidmaatschap van don
gemeenteraad, zou ik 't zeer op prijs
stellen als u deze paar regels in nw
blad zoudt willen opnemen:
Wanneer is ooit bet gehalte van de
kiezers zoo geanaliseerd als bij deze
gelegenheid? Als wij en de communis
ten er niet waren, zouden zij toch stel
lig voor een groot deel op een ander
hebben gestemd?
Het is ons volstrekt niet te doen
geweest een zeker soort menschen naar
ce stembus te drijven, noch om den raad
e eleeuigen en te grieven, noch om
een lolletje zonder meer. Het gaat bij
ons egen den stemdwang, die wij hate-
J3 i grievend en beleedigend vinden.
De overheid dwingt ons met geweld
naar do stembus of naar do gevangenis
e gaan, mogen wij ons daar niet met
alle middelen tegen verzotten? Laat
uien den stemdwang uit de grondwet
schrappen en men zal van ons geen
hinder meer hebben op dit terrein. Maar
zoolang men dit niet doet, blijft ons
parool
Men dwingt cms te kiezen? Goed'
Maar dan zal man ar ook plezier van
hebben.
Hoogachtend,
G. RIJNDERS.
In hetzelfde blad komt een protest
^oor van het Kunsttenaarsgonoolschap ,De
Anderen" en de club „Dada," waark al
t protest wordt aangeteokend tegen
bet aangekondigde noodwetje; waarin er
op g ewezen wordt, dat de kiezers van
„Had-je-me-maar" meer stemmen bijeen
wisten te brengen dan de geheela Vrij
zinnig-democratische partij in de hoofd
stad en waarin deze teekenende zinsnede
voorkomt
„Wij zullen ons waarlijk niet met de
(onder eiken naam S.DA.P.-sche) poli
tiek van heden, de polittiek van geklets,
phrases, afwezigheid, geknoei, flauwe
grappen, prcsenliegeldgegap, baantjesge-
jaag, enz. bemoeien, zoolang die zich
niet met ons bemoeit."
Er wordt dan ook gedreigd, dat men
met protest-candidaten als „Had-je-me-
maar" zal voortgaan, totdat de Kiesplicht
uit de wet is genomen. En Let lijkt ons
niet moeilijk om candidaturen te beden
ken, die buiten het noodwetje vallen en
die toch een beleediging zouden zijn voor
een parlement of een gemeenteraad.
Met dit anti-de Gelderwetje bereiken
wij ons doel dus niet. Wil men onze
democratische bestuurscolleges daadwerke
lijk beschermen tegen ongewenschte ele
menten, dan moet men de fout bij den
wortel aanvatten en den kiesdwang uit
de wet wegnemen. Toekenning van alge
meen kiesrecht was al mooi genoog; velen
ernstige mannon hebben indertijd al ge
vaar geducht vau het allemans-kies-
reeht.
Maar dit recht tot een wettelijken
plicht, tot een dwang te maken, dat was
toch een al te groote waardeering van
Jan Publiek.
Die overschatting wreekt zich nu en wij
moeten van den kiesplicht zoo spoedt
mogelijk af.
In do groote steden heeft men de ver
volging van degenen, die van de stem
bus wegblijven al lang opgegeven. In
Amsterdam werden bij de laatste ver
kiezing meer dan 67.000 stemmen niet of
ongeldig uitgebracht, terwijl nog meer
dan 14.000 kiezers bun stemrecht moed
willig tot een bespotting maakten.
Laten wij terugkeeren tot de oude, ge
zonde gedachte, dat kiesrecht toekomt
aan den volwassen burger, die naar zijn
eigen politieke overtuiging op de beste
wijze wil meewerken aan de samenstel
ling van bet bestuur van stad en land.
Wie daarvoor onverschillig is, men late
hem thuis; want kiesdwang voert tot
dronkemanstooneelen, als waarvan de
hoofdstad nu getuige is..
DE BIJEENKOMST VAN DEN OPPER
STEN RAAD TE LONDEN.
Zaterdag en Zondag is dan te Londen de
beslissende conferentie gehouden. Zater
dagavond werd het volgende communiqué
uitgegeven:
De vergadering van den Oppersten Raad
van heden lieeft den toestand besproken,
die ontstaan is tengevolge van het in ge
breke blijven van Duilschland om het ver
drag van Versailles geheel uit te voeren,
betreffende de ontwapening, de bestraffing
der oorlogssoluildigen en de schadeloos
stellingen. Voordat de vergadering werd
verdaagd trof zij maatregelen voor een on
middellijk onderzoek, door deskundigen,
vail de modaliteiten en waarborgen.
Na een bijeenkomst, die vier en een lialf
uur duurde, ging de opperste raad om ze
ven uur uiteen.
Zondagmorgen vroeg bad Rriand een
onderhoud met de Eransche en Belgi
sche gedelegeerden. Daarna ontmoette hij
Lloyd George. Ook de vertegenwoordigers
der geallieerden confereerden met elkaar.
De Opperste Raad kwam om elf uur
bijeen, doch ging spoedig weer uiteen,
daar de deskundigen niet met hun arbeid
gereed waren gekomen. De Raad zou
gisteren om 4 uur nogmaals bijeenkomen.
In den loop van bun onderhoud wees
Briand Lloyd George nogmaals op de
groote bezwaren van een mogelijk ultima
tum.
Lloyd George wees er van zijn kant
op, dat zekere Brilsche finaneieele krin
gen en do arbeiders gekant zijn tegen elk
opti'eden van de geallieerden in Westfalen
en zich niet kunnen vereenigen met het
bedrag van 132 millioen, dat de Com
missie voor Herstel aan Duitschland heeft
opgegeven.
Het Franscho standpunt is dat onaf
hankelijk van de kwestie der schadeloos
stelling de talrijke ingebrekeblijvingen
van Duitschland om zijn verplichtingen
te vervullen en zijn herhaalde weigeringen
om zulks te doen, de bezetting van het
Roergebied moeten meebrengen, waarin
trouwens door de overeenkomst van Spa
is voorzien. De Franscho regeering was
derhalve gedwongen de noodige maatre
gelen te nomen met het oog op een
eventueele bezetting, doch zij zou de
kwostie in overwoging nemen, indien
Duilschland de voorwaarden dor geallieer
den geheel en al accepteerde en voldoende
waarborgen gaf. De Opperste Raad zal
hedenavond een beslissing nemen. Waar
schijnlijk zal deze in overeenstemming
met de Fransche opvatting zijn.
De atmosfeer van de conferentie van
gisterenmorgen geeft voldoende aanwij-
zingen omtrent hetgeen hedennamiddag
besloten zal worden.
In ieder geval zou Briand gisteren
avond na de zitting van den Oppersten
Raad de kwestie van de oproeping van
de lichting 1919 regelen.
Naar verwacht wordt, zullen de geal
lieerden experts tot een accoord komen,
dat bet verschil van opvatting tusschen
de geallieerden wegneemt. In plaats dat
de geallieerden onmiddellijk naar bet
Roergebied oprukken, zal een kort ultima
tum aan Duitschland worden gesteld.
Wanneer de termijn daarvan is
geloopen, zullen bij weigering van
Duitschland, om aan de gestelde voor
waarden te voldoen, de sancties met go-
weld worden doorgevoerd.
Wat de commissie van
herstel eischt.
In overeenstemming met artikel 260 van
bet verdrag van Versailles heeft de com
missie van herstel besloten zich door
Duitschland alile rechten te doen overdra
gen, die de Duitsche regeering en Duitsche
staatsburgers bezitten in on-dcx*nemmgen
van openbaar nut en in concessies, gelegen
in Rusland, Oostenrijk-Hongarije, Bulga
rije, Turkije en in de bij het vredesverdrag
afgestane gebieden. In slrijd met de beper
kende uillegging door Duitschland aan het
artikel gegeven, met name in zake mijn
en petroleuim-cioncessies, vallen onder de
rechten en belangen niet alleen de aandee-
len, maar ook de obligaties. De waarden
zullen ter beschikking gesteld word/en van
de geallieerde mogend-heden, die verlangen
ze te verwerven. De commissie zal zich be
lasten met het beheer der waarden, die
niet dadelijk door de geallieerde mogend
heden worden opgeeischt.
DE BEZETTING VAN DE ROER.
Volgens een bericht van de Tagliche
Rundschau uit Essen hebben de mijnwer
kers in de Roerstreek besloten, aan alle
vakvereenigingen en arbeidersbonden in
hot buitenland een plechtig protest tegen
de voorgestelde verd-ere bezetting te rich
ten, en tevens het verzoek om er bij dc ge
allieerde regeeringen op aan te dringen
d-at zij te elf-dier ure zullen afzien van deze
gewelddaad tegen het Duitsche proleta
riaat.
De communistische kranten de „Ruhr-
echo" te Essen en de „Bergische Volks-
slimme" te Remscheidt zijn door den re-
ge'eringscommissaris tot nader order ver
boden.
De „Dernière Houre" zegt, dat beweerd/
wordt, dat België deel zal nemen aan de
militaire bezetting van het Roer-gebied.
DE VER. STATEN EN DUITSCHLAND.
Volgens de bladen was tot Zaterdagmid
dag te Berlijn nog geen antwoord van de
Amerikaansohe regeering op de nota van
de Duitsche regeering ingekomen.
Het bericht, dat er een nadere Duitsche
nota naar Washington is verzonden,
wordt, volgens de „Deutsche Allgemeinfe
Zeitung", niet bevestigd. Ook heeft het
kabinet in zijn vergadering van Vrijdag
avond geen besluit genomen no;-ens de
kwestie van de schadeloosstelling.
De motie-Knoei} door den Senaat',
aangenomen.
De Senaat heeft met 49 tegen 23 stem
men de motie-Knox, betreffende den
vrede met Duitschland, aangenomen.
CRISIS IN DE DUITSCHE REGEER ING.
Naar aanleiding van de crisis-geruch
ten, meldit die Vossische Ztg., dat dr. Si-
moms dadelijk na zijn terugkeer uit Zwit
serland den rijkskanselier ontslag als
minister van buitenlamdsdhe zaken heeft
gevraagd. Op diens verzoek heef/t hij zich
toen bereid verklaard, nog eenigen tijd
aan te blij/ven, ten eim/de het resultaat van
het beroep op de Ver. S/laten af te wach
ten.
Nu diit beroep vrij zeker vruchteloos
zal blijven, acht de Vossische het waar
schijnlijk, dat dr. Simons binnen enkele
dagen aftreedt. Daar het antwoord uit
Washington nog niet is ingekomen, is zijn
ontslagaanvraag echter nog niet aan het
kabinet voorgelegde
Over de crisdsgeruchten die in parle
mentaire kringen loop-en kan nog worden
gemeld, dat de rijkskanselier zich mei
Simons solidair voelt en in geval Simons
heengaat ook zijn ontslag zal indienen.
In politieke leringen zijn reeds bespre
kingen gehoudlen over de opvolging van
den rijkskanselier en den minister van
buitenlandsche zaken. Het nieuwe kabi
net zal vermoedelijk o-p de tegenwoordige
coalitie steunen. De kwestie van de me
dewerking der sociaal-democraten is ook
ditmaal weer ter sprake gekomen, maar
de houding der sociaal-democraten in
Pruisen heeft doen vermoeden dat deze
niet voor een samenwerking met de coa
litiepartijen in het rijk te vinden zullen
zijn. In dil geval zou dus hef kabinet ook
een minderheidskabinet zijn, dat op den
welwillenden steun van de and-ere partijen
zou zijn aangewezen. De namen der op
volgers zijn nog mi-et genoemd.
in politieke kringen wordt reeds naar de d-ure prijzen die restaurants, pensions
opvolgers uitgezien voor den rijkskanse
lier en voor dien mimi-sier van bui/tenla-nd-
sdhé zaken.
-Er wordt als opvolger van. Fehrenbaoh
gesproken over dr. Schiwan-dor, den la-at-
sten stadhouder van Elzas-Lothari-ngen,
die ook president van Hessen-Nassau
was. Hij gaat voor een knap man door en
geniet veel vertrouwen. De coalitie-,par
tijen zullen hem zeker welkom heeten en
de aangrenzende partijen zullen niet tegen
hem zijn.
Als mogelijke opvolgers voor Simons
worden genoemd dlr Wietfeld-t. directeur
van de Krupp-fabrieken, een behendig en
koel man, diic de Fransche, Engetsclie en
Ameriikaansche economische toestanden
goed kent; vervolgens dr. Melcliior, mede-
eigenaar van het bankiershuis Warburg
e Hamburg, die een belangrijke rol ge
speeld heeft in de economische onderhan
delingen bij het verdrag van Versailles en
de verdere besprekingen met de enten-te.
Onder de diip-lomailien worden genoemd d-r.
Rosen, gezant in Den Haag en baron von
Rosenberg, gezant te Weemen.
UIT IERLAND.
Verleden week viel Potter, districts-in-
specteur van palilte te Cahir, in een hin
derlaag. Donderdag kreeg zij-n vrouw een
geiy-pten ba-lef, waarin haar medegedeeld
werd, da-t haar man „o-p wettige wijze
voor het gerecht gebracht en schuldig ver
klaard was" en daarna ter dood veroor
deeld en op 27 dezer terechtgesteld was.
Zoolang hij gevangen was gehouden, was
hij goed behandiel-d en had men hem a#le
mogelijke considiea-atie betoon-d, voegde de
briefschrijver er aan toe.
De ongelukkige vrouw, moeder van
versdhaLdlene jonge kinderen, kreeg roo'n
schok, dat zij te bed moest gebracht w-or
den.
Het bericht heeft te Cahir groote op
schudding veroorzaakt. De inspecteur was
vele jaren daar werkzaam geweest, was
zeer populair en had al zijn best gedaan,
om de rust in de stad te verzekeren.
--
Kardinaal Logue heeft te CLonoe in
Tyrone het woord gevoerd en daarbij nog
eens gewaarschuwd tegen het plegen van
mis-diadbn. Een groot aantal menschen,
omder wie vele invloedrijke personen, de
den zoowel te Ierland als in Engeland
alle mogeliij'ke moeite om vrede te stich
ten. Hij wiist dan ook zeker dat indien
de Ieren opliielden met het bedrijven van
misdaden, zij alles konden krijgen, wat
het land noodig haidi
Een Iersche republiek zou mien nooit
krijgen, zoolang Engeland nog maar een
man had, om te vechten. Als Ierland een
volledige mate van zelfbestuur kreeg, met
macht over de belastingen, kon men niet
meer verlangen. Hij waarschuwde de jon-
gehmgsehaip van het land voor de oude
heethoofden die de misdaden schenen te
oiganiiiseeren
DE MIJiN-WERKERSSTAKING IN
ENGELAND.
De spoorwegdienst zal spoedig weer de
zelfde zijn als in dien oorlogstijd, ten ein
de kolen te sparen. Over enkele dagen
zal het vermoedelijk noodSg blijken, om
alle exprestrcinen te Ia/ten vervallen en te
veranderen in bo/mmelendte stoptreinen.
Ook op de verbindingen met voorsteden
zal krachtdadig gesnoeid worden. De be
perking van het verweer zal deze week
op alle lijnen op 50 pet. van het vroegere
verkeer gebracht worden. Op het oogen-
h/Bk bedraagt zij al ongeveer 33 K pet.
DE DREIGENDE
ZEELIEDENSTAKING IN AMNRTtTA
De Amerikaansohe zeelieden hebben bet
voorstel v an da reeders in zake do 15'
pet. loonsverlaging verworpen. In alle
Amerikaansohe havens, behalve in dio aan
de groote meren, dreigde gisteren een al-
gemeene staking uit te breken.
GEMENGDE BUITENL. BE
RICHTEN.
SLECHTE HUWELIJKS-KANSEN IN
DUITSCHLAND.
Een medewerkster van den Lokal Anzed-
ger deelt op grond van de offieieele bevol
kingsstatistiek mede, dat het overschot van
vrouwen in Duilschland, ten-gevolge van
den oorlog, van 1026 tot 1155 op de 1000
mannen is gestegen. De huwelijk-skansen
zijn voor de vrouw dus aanmerkelijk
slechter geworden. Voorloopig openbaart
zich dat nog niet in de huwelijksstastisliek.
Tijdens de oorlogsjaren was het aantal
huwelijken uit d-en aard der zaak sterk ge
daald. In 1913 bedroeg het 7,7 op de 1000
inwoners, in 1914: 6,8, in 1915 en '16 mog
slechts 4,1, in 1917 kwam een geringe stij
ging lot 4,7, in 1918 tot 5,3, terwijl in 1919
het cijfer van vóór d-en oorlog weer be
reikt werd, om in 1920 lot bijna het dub
bele, n.l. 12,4 te stijgen. Dat is natuurlijk
het gevolg van de vele huwelijken der "uit
den oorlog teruggekeerde soldaten. De
schrijfster verwaoht echter, dat de cijfers
weldra in dalende richting - zullen gaan,
vooral omdait de economische vooruitzich
ten zoo weinig hoopgevend zijn. Wel zijn
er vele factoren, die het trouwen bevorde
ren (de hooge loon-en in den landbouw,
cn hotels celibatairs it swken/teg brengen),
maar de 1,800,000 gesneuvelde mannen
zijn onherroepelijk van de huwelijksmarkt
verdwenen en de -daardoor ontstane wan
verhouding tusscliec. "Kit aantal mannen en
vrouwen zal volgens de schatting der
sta/listici eerst na 27 jaar vereffend zijn.
Duizende.i vrouwen-, die anders ge
trouwd z-ouden zijn, zullen derhalve een
eigen huishouding moeten onlberen. De
schrijfster trekt daaruit de slotsom, dat het
plicht is, voor de wouw gunstige voor
waard-en te scheppen, om zich een zelf
standig bestaan te verzekeren.
De correspondent te Parijs van een
Engelscli blad weet te vertellen, dat er te
Parijs één uii/tgaand jong meisje is, dat
meer dan anderen aanbeden wordt. Het
is een mooi meisje, maar niet mooier dan
andere; zij brengt een aard-igen bruidschat
mee, hoewel niet buitengewoon en todh
lieeft zij zooveel aanbidders, dat zij maar
geen keus kan doen en telkens komen er
nieuwe candidaten bij.
Wat is nu -wel de bijzondere aantrek
kingskracht van dit jonge meisje?
Deze schijnt te liggen in een van de
geschenken, die baar vader beloofd heeft
haar op h-aar trouwdag te geven. Dit zeld
zame en welhaast onsclialhare geschenk is
niets meer of minder dan een.huis.
Men weet hoe steng de woningnood te
Pa-rijs b-eerschL
De vader van het meisje is huis-eigenaar
en hij houdt, in afwachting van den huwe
lijksdag, een bijzonder gezellige etage voor
zijn dochtertje open. De etage staat nu al
een jaar 1-eeg, want het veel-omzwermde
meisje lieeft nog altijd geen keus kunnen
doen uit al haar aanbidders, wier aantal
steeds toeneemt
Naar men aan de Münohen-Augsbur-
ger Abendzeitang meldt, trekken er sedert
twee dagen voortdurend troepentranspor
ten d-oor de Palts, die bestaan uit Marok
kanen, Senegaiee/zen, Madegassers en an
dere zwarte troepen, die, naar de
Fransche officieren zeggen, bestemd zijn
om spoedig bannen te rukken in het deel
van Beieren, dat rechts van de Rijn is ge
legen, bij Aschaffenbnig.
In de buurt van Bo-u/sk moet volgens
een blad te Memel op Utoianis, den minis
ter-president van Litauen, die in een auto
mobiel naar een vergadering ging, mot een
handgranaat geworpen zijn. Do minister
bleef ongedeerd. De dader, die in soldaten
uniform was, is d-oor de vlucht ontkomen.
De Japansche kroonprins is Donder
dag te Gibraltar aangekomen en daar met
veel maritiem en militair eerebetoon ont
vangen. Behalve parades en vlootrevue
wa-ren er voor den kroonprins wedrennen
georganiseerd en diners. Maar op de bc-tee-
kenis van de Rots als maritiem steunpunt
wordt toch allermeest de nadruk gelegd.
Te Lemibcrg heeft de Poolsche politie
een inval gedaan in een huis, waar valschc
Amerikaansche dollar-biljetten werden
vervaardigd. De valsohe munters werden
bij den arbeid verrast. Er zij-n voor on
geveer 5 millioen valsche dollarbiljetten in
omloop gebracht. Volgens den Amerikaan-
schen consul te Lemberg is de verval-
schimg moeilijk te bespeuren.
Als pendant van de verkiezing van
Had-je-me-anaar te Amsterdam, meldt de
correspondent te Brussel, van de N. R. Ct.,
dat de vorige week Zondag bij de ge-
meen/teraadsverkiezingen van een belang
rijke gemeente van liet arrondissement
Charleroi een individu gekozen is, die lot
de beedelden van hot arm-en-bureau van
de gemeente behoorde en van die bedoeling
leeft. Doze candidaat noemde zich socia
list.
DE KWESTIE „HADT-JE-ME-MAAR".
Het Haagsche Correspondenliebureau
meldt:
Naar wij vernemen, hebben Donderdag
de heeren De Hertog, waarnemend bur
gemeester van Amsmlerdam cn Van Lier,
administrateur ten stadhuize te Amster
dam, on-der wien de verkiezingsdienst res
sorteert, onmiddellijk nadat officieel was
vastgesteld, dat van de lijst van de groep-
De Gel-der, o.a. de candi/daat-De Gelder,
(Hadt-je-me-maar) was gekozen, een on
derhoud gehad met den secretafis-generaal
van het departement van Binnenlandsche
Zaken, mr. L. B. Kan, o-m zich er van op
de h-oogle te stellen, wat er eventueel le
doen stond om de gevolgen van de verkie
zing, met name van De Gelder, te keeren.
Mr. Kan kon toen den heeren de mede-
deeling doen, dal bij de regeering in over
weging was, de indiening van het reeds
aangekondigde en inmiddels uitvoeriger
gepubliceerde wetsontwerp tol aanvulling
en wijziging van d-e provinciale en de ge
meentewetten.
Verder vernemen wij, dat uil den aard
der zaak de rcgcering zal aan/dingen op
een zoodanige spoedige behandeling van
het wetsontwerp, dat het eventueel lot wet
zal kunnen zijn verheven, alvorens de
Amslerdacscmhe raad in zijn nieuwe sa
menstelling bijeen komt.
In enkele kringen hoorden wij voorts
omtrent deze kwestie de mecmng verkon
digen, dat, in/dien inderdaad de gekozeno
De Geler oor aanneming van het nood
wetje door de Staten-Generaal geen zitting
zal kunnen nemen, het niet uitgesloten ge
acht mag worden, dat de gelieele Amster
damsche raadsverkiezing ongeldig zou
mo-eten worden verklaard en er dus een
nieuwe verkiezing zou moeien uitgeschre
ven worlen, oandat de duizenden stem
men, op de Gelder uitgebracht op geen en
kelen anderen candidaatt zou kunnen over
gaan, waar immers de beide eenige oandi-
daten van de lijst groep-De Gelder, gekozen
werden en die stemmen, op Dc Gelder uit
gebracht, zouden blijven zweven.
Hieromtrentt lichtte meu ons. van bij
uitstek deskundige zijde, in, dat een even
tueel nicl-zitling nemen van De Gelder, dat
gevreesde gevolg niet zal kunnen hebben,
Wè] kan het gevolg zijn, dat de Raad van
Amsterdam onvoltallig blijft voorloopig,
door een vacature. Dit komt dan eohlec!
geheel voor rekening van de groep-De Gel
der, die dan maar had mometen zorgen 66
dat er op de lijst vandie groep meerdere
candda/ten dan twee een plaats hadden go-
kregen zoodat casu uo de duizenden stem
men op een der volgende candidaten zou
den hebben kunnen overgaan, óf dal da
lijst van de groep-De Gelder verbonden
ware geworden met andere lijsten.
De schande der Hoofdstad
Dat is het schunnige, dronken straat
type „Hadt je me maar", Lhans Ed vaa'
den Gemeenteraad, maar vooral, en neg
veel meer, de verkiezing zelf van dit in
dividu.
Men had kunnen liopen en velen heb
ben dit met ons ook gedaan, dat dia
schande aan Amsterdam zou bespaard
zijn gebleven. Echter, „Es war zu soliöuj
gewesen, es hat nicht"" sollen sein."
Het aantal minderwaardige kiezers ini
Amsterdam blijkt grooter te wezen, dan
de ldesdeeler, zelfs ruim dubbel zoo groot
Moreel staan deze kiezers met de ge
kozen straatfiguren op één lijn. Al liell
schuim, dat zich op de Amsterdamscliei
vlakte beweegt, heeft natuurlijk op den
thans Edelachtbaren heer De Gelder zijn
stem uitgebracht. Maar daarnaast zijn eil
ongetwijfeld J velen die, niet anders dan
uit een „gijntje" op hem gestemd hebben,
Wij noemen zoo'n stemming de schan
de der Hoofdstad.
Dat tegen het binnenloodsen van ont
aarde wezens als lid van gemeenteraden
en andere vertegenwoordigende lichamen,
geen stokjes, maar ijzeren stangen moe
ten gesloken worden, heeft onze Christe
lijke Regeering begrepen.
Onmiddellijk na liet bekend worden vani
dien uitslag der Amsterdamsche Raadsver
kiezing, heeft zij een wetsontwerp bij do
Tweede Kamer aanhangig gemaakt, waar
bij personen, die onwaardig zijn verklaard!
om kiezer te zijn, ook geen zitting kun
nen nemen in ve r I e g o or dagende li
chamen.
Dit ontwerp zal eerstdaags wel in be
handeling komen en we meeneu gerust la
mogen voorspellen, dat het ook zal wor
den aangenomen. Met groote meerderheid
Eigenlijk moest zoo'n wet niet noodig
zijn, maar de mentaliteit van duizenden
in Groot-Mok urn ook elders zullen es
wel van dat soort zijn lieeft de Regee-
j-ing tot het indienen er van gedwongen.
Het wetsontwerp, dat reeds bij da
Tweede Kamer is ingediend om mis
bruikeu als zich met de candidatuur-
de Gelder hebben voorgedaan le voor
komen, is te beschouwen als een door
trekken van een beginsel dat in de
wet reeds is aanvaard. Reeds llians
zijn wettelijk zekere categoriën van
personen van de kiesbevoegdheid uit
gesloten, o. a. zij die krachtens een
onherroepelijk vonnis tot bepaalde
straffen zijn veroordeeld, waaronder
ook vallen bedelarij eu openbare dron
kenschap. Deze lieden mogen dus niet
kiezen. De wetgever heeft echter ver
zuimd in de wet le schrijven, dat zij
ook niet verkozen mogen worden, blijk
baar uitgaande van de meeuing, dat
't niet denkbaar was, dat menschen,
die onwaardig verklaard waren om
mede te werken aan de vc.kiezing
van leden van Kamer, Staten of Ge
meenteraad, wèl waardig zouden wor
den gëaclit om tot leden van deze col
leges te worden benoemd. i
Nu gebleken is dat zulks in do prac-
tijk wèl geschieden kan, moet dc wet
zoo duidelijk worden gemaakt, dat geen
twijfel meer mogelijk is. Van daar
dat nu met zooveel woorden wordt
neergeschreven, dat dergelijke perso
nen ook niet verkiesbaar zijn.
Dit aanvullend wetje kan binnen,
eenige dagen worden aangenomen, iu
ieder geval vóór dc nieuwe Amster
damsche Gemeenteraad bijeenkomt.
De vraag is echter, meent het „N,
v ,d. D.", of dc wet dan rïnd&iui-
■ÉHiHSÈ
,||k|
