ONS BLAD
BUITENLAND.
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon:
Het bestaansrecht der
rapaiüe-parfsj.
FEUILLETON
Onder Valsche ¥Sag.
No. 189
WOENSDAG 25 AvEI 1921
14c JAARGANG
Abonnementsprijs: ,^0^-
Per kwartaal voor Alkmaar 2.
Voor buiten Alkmaar •••••«••■f2 85
Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 f hooger.
ADMSNiSTRATlE No. 433
REDACTIE No. 633
Advertentieprijs:
Van 1 5 regels f 1.25; elkerege! meer f0 25; Reclames
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voor
uitbetaling per plaatsing f 0.60
Aan alle abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 50Q,—. f 400,—, f 200,—, f 100f 60,—, f 35,—, f 15,—-■
Wegens deu feestdag van het
H. Sa-rament, zal dit blad morgen
niet verschijnen.
De vorige week is de vraag, of het nood
wetje tot wering vcv.i ongewenschte elemen
ten uil de Provinciale Stalen en de Ge
meenteraden, als een spoedwetje onmiddel
lijk in behandeling moest worden genomen,
docr eer. meerderheid in de Tweede Ka
mer ontkennend beantwoord. Daardoor
leeft het anti-de Gelder-wetje zijn eigen
lijke belcekenis, welke in zijn actualiteit
gelegen was, verloren. Nu komt het bij de
eindelooze reeks departementale stukken
en verdwijnt daar wellicht met zoovele an
dere ontwerpen, welke het nooit tot open
bare behandeling brachten.
En dat zou misschien ook maar het beste
zijn. Want het is al wel gebleken, dat de
Kamer in meerderheid al heel weinig voor
dat soert gelegenheidswetgeving voelt; en
dan is het maar beter, dat aan de Re-
geering dit echec bespaard blijft.
Maar moet er tegen de uitwassen van
kiesplicht en algemeen stemrecht dan niets
gedaan worden? zal men vragen. Een vrr
echter, die meer klemt, is, of het mogei.jk
is, het ge wen sch te doel 1e bereiken zónder
tot inconsequenties en onwettige middelen
te vervallen.
De jongste verkiezing te Amsterdam is 1
een geweldige teleurstelling geworden voor
degenen, die in algemeen kiesrecht de laat
ste verovering der democratie zagen, ja, het
algemeen kiesrecht zou aan de democratie
eerst de gelegenheid openen, om hare
kracht en macht te toonen.
Die leuze is jaren lang door de roode
partijen, later uit stembusoverwegingen
ook door de vrijzinnigen gevolgd. Het is
goed er eens in dit stadium aan te her
inneren, dat algemeen "kiesrecht bij de
rcchtschc partijen en de overgroote meer
derheid harer aanhangers en voormannen,
sllijd maar matige belangstelling heeft on
dervonden.
Men heeft het in onze kringen nooit bij
verkiezingen als een stokpaardje bereden;
heeft zich ten slotte neergelegd bij de
meening, dal de tijd wellicht rijp was, om
alle staatsburgers en burgeressen mondig
te verklaren. En wie ook daaraan nog twij
felden, gaven hunne bezwaren welke
nGoit principieële, maar altijd opportunis
tische zijn geweest op, om door een
compromis een veel grooter goed, n.m.
de vrijheid van het onderwijs te bereiken.
Wat is er echter van de verwachting,
dat het algemeen kiesrecht ons als een rijpe
.vrucht in den school viel, terecht gekomen?
Bij de jongste verkiezingen tc Amster
dam hieven 65.000 stemgerechtigden, ja
slemplichtigen, van de stembus weg en
meer dan 14.000 kiezels maakten hun bil
jet moedwillig tot een bespotting der de
mocratie, door op een maatschappelijken
drenkeling te stemmen.
Welke moet onze eerlijke conclusie hier
uit zijn? Dat het algemeen kiesrecht niet
aan zijn verwachtingen heeft voldaan. Vele
tienduizenden waren op het oogenblik van
invoering van algemeen kiesrecht, politiek
gesproken, nog niet rijp.
Onze democratische instellingen moeten
^u de wrange vruchten van dezen loop van
zaken plukken. Want iedere stap, welke
thans zou worden taan om de publiek
rechtelijke lichamen voor ongewenschte in
dividuen te behoeden, is noodwendig een
ingrijpen in het vrije beschikkingsrecht der
kiezers, heeft dus uiteraard een reactio
nair karakter.
En nu is het 't noodlot van de ultra-
democratische partijen, de socialisten voor
namelijk, dat zij de beperking van dat vrije
kiesrecht moeten helpen verdedigen, om
parlement en gemeenteraad voor Had-je-
me-maar's te behoeden. De felste voorstan
ders van het algemeen kiesrecht staan nu
in liet eerste gelid om het weer tc be
snoeien!
Het fatum beeft vreemde grillen.
En nu gelooven wij, dat, nu wij eenmaal
met het algemeen kiesrecht gezegend zijn,
wij de gevolgen en volle consequenties zul
len moeten aanvaarden. Het algemeen kies
recht is niet zulk een gezond instituut ge
bleken als menigeen had verwacht. De kwa
len, welke het mee ter wereld heeft ge
bracht zijn de rapaille-partij en de weg
blijvers bij de slembus. Maar de oorzaak
dier ziekte is alleen de misrekening, dat
men voor politiek-rijp aanzag, wie het niet
waren. De genezing ligt dus voor de hand,
n.m. opvoeding tot politieke rijpheid van de
overgroote meerderheid der kiesgerechtig
den.
Gelukt dit niet in zoo'n korten tijd, dat
onze democratische instellingeu van een
\crval, tengevolge dezer ziektekiemen,
kunnen gered worden, dan moet heel het
kiesrecht worden herzien.
Alle andere middelen zullen lapmiddelen
blijken.
De Pooische opstand In Opper-
Sisezië.
De gevechten duren voort.
De telefonische en telegrafische gemeen
schap met het door de opstandelingen be
zette gebied van Opper-Silczië is nog steeds
verstoord. Aan de noordgrens van den
kreits Krenzburg tegenover Reinersberg en
Kostau zijn op Poolsch gebied sterke Pooi
sche troepenconcentraties waargenomen.
De hevige gevechten in den kreits Rosen
berg duren voort. Aan de zijde der op
standelingen neemt een op de spoorlijn
KreuzbergZembowitz rijdende pantser-
trein aan den strijd deel. Daarentegen wor
den van officieele Duitsehe zijde de ten-
dentiieuse berichten van Warschausche
bladen, volgens welke aan de ernsiigc ge
vechten In den omtrek van Kandrzin en
Annaberg Duitsehe rijksweer heeft deel
genomen, met beslistheid tegengesproken.
Nog eens wordt nadrukkelijk herhaald,
dat zich geen enkele rijksweersoldaat in
het plebiscietgebied bevindt.
Overal waar de Polen het tot nu toe
door hen bezette gebied moeten ontruimen,
plunderen zij de dorpen. In den omtrek
van Landsberg en Aft-Rosenberg is al het
vee weggedreven. De bewoners werden
mishandeld en voor een deel over de Pooi
sche grens gebracht. In den kreits Ratibor
gelukte het den Polen een aantal leden van
de plaatselijke burgerwacht op Tsjeeho-
Slowaaksch gebied te dringen, waar ze
ontwapend werden.
Op grond van berichten, die van bijzon
dere zijde van Oppeln naai- Duitschland
zijn gekomen, kan worden medegedeeld,
dat Iïattowitz en Beulhen gisterennacht nog
niet in handen der opstandelingen waren
gevallen. Het gebrek aan levensmiddelen is
lot nu toe nog niet opgeheven en beeft in
het bijzonder in den Iandkreits Beulhen
schrikbarende vormen aangenomen.
Het rechts-radicale blad, de „Schlesi-
sche Tagespost", is op bevel van den pre
sident van politie te Breslau in beslag ge
nomen, omdat het opnieuw een oproep
van de vrijwilligers-formaties had opge
nomen Het orgaan der Silezische sociaal
democraten. de „Breslauer Volkswacht",
wijst er op, dat het der rijksregeering on
eindig moeilijk zal vallen, de onwettige aan
werving van vrijwilligers in den legenwoor-
digen toestand tegen te gaan. De voornaam
ste moeilijkheid zit hierin, dat de vrijwilli
gers-formaties zich onttrekken aan de con
trole van de Duitsehe autoriteiten, door
zich naar het gebied te begeven, dat onder
hel bestuur staat van de intergeallieerde
commissie. Onopgemerkt zouden de vrij
willigers, daar de intergeallieerde commis
sie in de laatste weken haar grenstoericht
aan de Duitsehe grens zeer heeft moeten
laten verslappen, de grens zijn gepasseerd
en zich daar buiten liet bereik van de wet
openlijk hebben kunnen bewapenen en for-
meeren. Het socialisitsche blad wijst er
nogmaals met nadruk op, dat, daar de
termijn van de ontwapening nadert, de
zetel van liet kwaad in Silezië in werkelijk
heid buiten het ambtsbereik van de Duit
sehe autoriteiten ligt.
De geallieerde» en Opper-Silezië.
Franlcrijk's actie.
Het is Ihaus zeker, dat de Fransche re
geering te Londen twee nola's heeft doen
overliani>;en, om te verzoeken, dat de En-
gelsche ambassadeur tc Berlijn de démar
che ran den Franschen ambassadeur zal
steunen, teneinde van de Duitsehe regce-
ring te verkrijgen, dat zij niet alleen zorgl
voor de shilling der O.-S. grens, maar ook
voor de ravitailleering van dat gebied en
voor de zending van de noodige gelden om
liet loon der werklieden te betalen. En
nog een nota om vast te stellen, dat de
Duitsehe aanvallen in O.-S. niet speciaal
het werk zijn van de aldaar wonende Duit-
schers, maar veeleer van georganiseerde
troepenkorpsen, die in het O.-S. gebied
doordringen.
Het „Petit Journal" meent te weten, dat
in 'n door Briand aan Mayer den Duitsclien
gezant, overhandigde nota wordt verklaard:
„De Duitsehe troepen in Opper-Silezië die
nen het offensief tot staan te brengen. Wij
rekenen er op dat zij het dan niet zullen
hervatten. In het tegenovergestelde geval
zal de Duitsehe regoering er verantwoorde
lijk voor worden gesteld, en zullen de re
gieringen der geallieerden gemeenschappe
lijk de sancties treffen, die zij noodzakelijk
„achten".
Volgens de „Gaulois" sprak Briand te
genover Mayer zijn verwondering uit over
het door liet Duitsehe gezantschap be
trachte stilzwijgen in zake de kwestie be
treffende liet sluiten der grenzen. Hij zou
Mayer hebben duidelijk gemaakt, dat, in
dien binnen 24 uur de Duitsehe regeering
de actie der vrijwilligers in Opper-Silezië
niet formeel heeft verloochend, en strenge
maatregelen heeft getroffen ten opzichte
van den doorvoer van munitie en matei laai
de Fransche regeering zich verplicht zal
zien niet langer werkeloos te blijven.
DE FRANSCH-BRITSCHE CRISIS.
Naar aanleiding van het feit, dat de
lalenlte crisis in de Fransch-Bril'sehe
entente in een acuut siadiuun is gekomen
door de rede van Lloyd Geórge op 13
Mei, wijst Philippe Millet in „l'Erurope
Nouvelle" op de noodzakelijkheid de
kwestie, waarom bet gaal, niet te ver
doezelen en den toestand te zien zooals
deze is.
De ernst van den toestand, zoo stelt
Millet vast, is, dat het antagonisme tus-
schen beide landen sinds eenigen tijd
overal en hij elke gelegenheid aan het
licht treedt. Of het nil het Oosten of het
Westen betreft, Tanger of Opper-Silezië,
Turkije of het herstel nergens ontvangt
Frankrijk den steun van Engeland en on
getwijfeld heeft Engeland hetzelfde ver
wijt tegen Frankrijk.
Van waar deze toenemende oneenig-
heid?
Van Engelsclie zijde beschuldigt men
Frankrijk een soort spelbreker ie zijn, die
het herstel van den economisoben vrede
belet. Van Fransche zijde wordt elke te
genwerping van de Engelsclie politiek
opgevat als een aanslag op Frankrijk's
reohiten; men spreekt van het zich be
vrijden van de „voogdij" van Lloyd
George. Men beiooglt. dat de macht van
Engeland denkbeeldig is en dat deze, in
plaats van Frankrijk in Europa te ver
sterken, het een blok aan het been is.
Voor liet eerst hoort men Franschen
pleiten voor verbreking yan bet bondge
nootschap en terugkeer lot een politiek
van isolement Zoo is de slemming. De
levendigheid van taal eenerzijds, de hef
tigheid anderszijds verbreeden eiken dag
m;ér de kloof, welke tussdlten beide lan
den gaapt. Men vraagt zich daarom af.
ot het niet beier ware om, in plaats van
op die wijze voort te gaan, elkaar vier
kant den rug toe te keeren.
Want bijpleisteren is niet meer vol
doende.
Indien, zooals men hier gelooft, hel
bondgenootschap tusschpn belde demo-
cnüvn de een:g mogelijke basis is voor
den Europeesohen vrede; indien een breuk
voor beide zoowel als voor de helft van
Europa fataal zou zijn dan moet men
inzien, dat slechts één operatie mogelijk
is welke ons nog kan redden, en dat is
een algemeene bespreking van den geihee-
Ien toestand.
Wij zijn aangeland op het punt, waar
op het bondgenootschap óf moet her
nieuwd en herzien worden, óf te niet
moet gaan.
Om slechts alleen van het Franscfce
standpunt te spreken: het wordt gevaar
lijk Frankrijk langer in twijfel te laten
over den steun, welke het van Engeland
zal' ontvangen in geval van een nieuwen
Duitschen aanval. Het is gevaarlijk, dat
Engeland ons blijft bestrijden in de Tan-
gersche kwestie en op zoovele andere
praiienl waar zijn levensbelangen niet
eens in hel spel zijn_
Een liquidatie van de Fransoh-Engel-
scbe conflicten, zooals met succes in 1904
is geschied, wordt hoogst noodzakelijk.
Wij weten niet meer waaraan wij ons te
honden hebben, wal- betreft de werke
lijke bedoelingen van Engeland. Deze on
zekerheid moet, ten koste van alles, ein
digen.
Van Engelsche zijde zal men hoogst
waarschijnlijk dergelijke wenschen heb
ben. Zoo zal men daar bijv, de zekerheid
willen hebben, dat Frankrijk zich in Eu
ro;/® allerminst in een avontuurlijke po-
liikk Wil werpen. Buiten Europa zijn er
lal ijke kwesties, welke een overeenkomst
voir Engeland wenschelijk maken.
a.i het conflict over Fasboda is de
eTSia Fransch-Brilsche entente uiige-
Het is hoogs bwaarsatnjnlijkwaarschuwt
Miü'tet den bondgenoot ten slöHe, het is
hoogstwaarschijnlijk dat, indien er thans
wederom een vernedering moet worden
ondergaan, deze niet Frankrijk zal tref
fen. Nieltemin kunnen analoge omstan
digheden een zelfde gevolg hebben. Wel
licht zou men daardoor tot een nieuw
bondgenootscfoap kunnen komen.
Een nieuw bondgenootschap is de laat
ste hoop van degenen, die het betreuren
Engeland zich, zonder bepaalde reden,
steeds verder te zien verwijderen van het
eenige land. dat voor Groot-B rittanië een
stevige en betrouwbare bondgenoot was.
DE ONLUSTEN TE ALEXANDRIë.
Het varen van de balkons [«ussdhen
Egyptenaren en Europeanen duurde tol
laat in den middag vooFt. De militaire
commandant vaardigde een proclamatie
uit, welke er mee dreigt, machinegeweren
1e doen richten op deze huizen (Bed.oeld
zul'len vermoedelijik zijn de huizen der
vurende Egyptenaren Red.) Er hadden
talrijke arrestaties plaats. De troepen
bezetten nieuwe punten met hei oog op
den nacht. Maandag is geen enkel dag
blad verschenen. De gemengde rechtban
ken telegrafeerden aan den minister van
J'uslilie, dat zij de zittingen hadden ge
schorst tot wet en orde weer volledig
zouden zijn hersteld
In totaal werden totnogtoe 23 perso
nen gedood en 130 gewond. Onder de
Brilisohe burgers of militairen vielen geen
slachtoffers.
Het ministerie van buitenlandsche za
ken te Londen heeft een verklaring uit
gegeven over de onlusten in Egypte. Ze
bevat een bevestiging van wat reeds te
legrafisch te onzer kennisse is gebracht.
Over de oorzaak van <te onlusten zegt
de verklaring: „De onlusten waren het
gevolg van het vertrek naar Londen van
de delegalie-Adly, ter besproking van 't
rapport -Milmer, en moeten worden toe
geschreven aan de extremisten, die er
naar streefden het effect van de delega
tie te bederven en wilden bewijzen, dat
zij geen vertegenwoordigend karakter
heeft."
Later werd nog uit Alexandrië gemeld:
De nacht is kalm verloopen. De bevol
king heeft gehoorzaamd aan lie", hevel
op een bepaald uur haar woningen te
sluiten. Officieel wordt medegedeeld, dal
36 inlanders en 12 Europeanen werden
gedood en 131 personen werden gewond.
De banken en eenige winkels zijn weer
geopend. De trams rijden niet. G'.sieren
deden benden opnieuw een aanval op de
vreemdelingen, ook op de S-paansclie en
Zweedsche rechters van de gemengde
rechtbanken. De beweging heeft meer
een anti-Grieksch daneen anti-Euro-
peesch karakter.
De toestand in Ierland.
Een nieuwe beschuldiging
i>an Ci'czicr.
De „Daiily News" publiceert een
•nieuwe, ern/sldgc beschuldiging van diel
ex-commandanit der Britsche hulppolitie lim
lerlamd, generaal Croaier, legen het heor-
sdhende Britsdhe régime. De generaal be
weert, diat moord, brandrtiiohlilinig, ptkwide-
ring en audcre vormen va<n -terrorisme zijn.
bedreven door dte kroonitinoepen gedurende
do zes tmaanlden van zijn ooimmandio in
Ierland. Hij zegt voorts, dat als -gevcCg van
zijn voornemen om de tucht te hersil-eüCen
en een eünd te maken aan de misduiden
door de poli-tüe begaan, zijn posétie onmo-
gciLk werd en hij gedwongen werd ont
slag te nemen. Een 'der Cnisüig.sle beschul
digingen is, dat hooggeplaatste autoritei-
ten op Dublin Gas-tie schul-dlig silaan aan
het vers-lreikiken Van valschen bewijslast
in drie moordzaken, namelijk de zaak van
vader G-riffin, de Drumcondira-z<aak en de
zaaik van het .wacMokaal van Dublin
Gajstöe. De beschuldigingen «kunnen door
veriduriiagen onder eede worden gesteund.
Behalve moorcigevallen, maakt generaal
GroricT meldting van een rooftocht door
alis repubklkeinsche troepen vermomde
..B-Iacik and Tans" op het postkantoor tc
Ivikkenny, waarbij twintég postzakken wer
den geopend en een aanzienlijk bedrag aan
geld geslo&ien, terwijl het roofgebied door
die polii-liie zelf geïsoleerd werd d-oor hel af
snijden van de telefoondraden
De „Datily News" dringt aan op een on
derzoek door een Laigerhuiis-conimaxrie of
een gemengde commissie uit Lagerhuis en
Hooigerhuis. Het blad belooft voorts-ver
dere onthullingen ui't Groziers dossier.
Een schrijven van der. Paus.
In al'le Roomsch-Katholieke kerken tc
Dublin is Zondag een brief voorgelezen
van den Paus aan kardinaal Logue. In
den aanhef daarvan wordt herinnerd aan
de pogingen van den Paus om den vrc+'e
te bevorderen en de ook thans nog aan
wezige gevolgen van den oorlog te ver
zachten.
In hel bijzonder betoont Z. H. zich be
zorgd over den toestand in Ierland dat
onwankelbaar Mijft, ook al kost het
bloedvergieten, in zijn trouw aan liet ou
de geloof en zijn eerbied voor den Hei
ligen Stoel. Thans is het bloo'gesleikl aan
de onwaardigheid van vernieling en
slachting. Et valt zeer zeker niet aan 1e
twijfelen, zoo gaat hel schrijven van den
Paus voort, dat. de harde en wreed e ge
beurtenissen van dezen aard grootendeels
zijn loe te schrijven aan den. jong sten
oorlog, want er is geen voldoende aan
dacht geschonken aan d'e wenschen der
naties en de vruchten van den vrede, die
de volken zichzelf beloofd hebben, zijn
niet geoogst. Maar bij den strijd in liet
openbaar, die thans in Ierland Avoedt, is
•het de Aveloverwogen gedragslijn van den
Heiligen Stoel een gedragslijn, die in
dergelijke omstandigheden steeds wordt
gevolgd om zich niet te scharen aan
de zijde van een van beide strijdende par
tijen.
Déze neutraliteit belet ons geenszins
(zoo gaat hel schrijven van den paus
voort) om te wenschen en zelfs de strij
dende partijen te bidden en te smeekei\
dat de woede Aan den s'rijd zoo spoedig
mogelijk zal ophouden, en dat een duur
zame vrede en een oprechte eenheid der
harten de plaats zal innemen van deze
vreeselijke vijandschap. Want wij zien not
in, hoe deze bittere strijd van cenig voor
deel kan zijn voor een van beide partijen,
wanneer eigendommen en huizen roeke
loos en op schandelijke wijze vernield
worden, als dorpen en boerderijen in
brand worden gesloken, als noch heilige
plaatsen, noch heilige personen gespaard
worden, als aan beide zijden een oorlog,
den dood A*an ongewapende menschen,
zelfs van de vrouwen en kinderen ten ge
volge hebbend, wordt voortgezet
De Engelschen en Ieren worden aange
maand kalm 1e overwegen of de tijd niet
gekomen is om het geweld te laten varen
en te onderhandelen over een of ander
middel van wederzijdsche overeenstem
ming. Mei dit doel zou het geschikt zijn
als gevolg AATerd gegeven aan het plan, on
langs geopperd door mannen van aanzien
en bekwame politici. D.w.z. dat de kwes
tie waarom liet gaat, ter bespreking zou
worden verwezen naar eenig lichaam van
mannen, gekozen door de heele Icrsche
natie en, als deze conferentie baar con
clusies heeft gepubliceerd, laten dan de
meer invloedrijken van beide partijen bij
eenkomen en na het standpunt en de con
clusies, waartoe men van beide zijden ge
komen is, besproken te hebben, het met
wederzijdsch goedvinden eens worden
OA'er een of ander middel om de kwestie
•te regelen in een oprechten g-eest van vrede
en verzoening.
De paus geeft dan zijn groole ingeno*
menheid te kennen met het werk door.
kardinaal Logue verricht tot steun der
slachtoffers door de stichting van het
Wille Kruis en schenkt als teek en van
zijn vaderlijke genegenheid voor het Icr
sche volk 200.000 Italiaansche lire (2770
p. sf. bij den buïdigen koers).
Het schrijven besluit met een bede voos
vrede en liet schenken van den apostoli-
schen zegen.
HET SCHANDAAL VAN DE
ITALIAANSCHE MISSIE.
De arrestatie van d«en gewezen chef der
Ital'ia-aaisohe wapenisilrisiandcommiissie ie
WT«c»enien| gemraal Segre, en een aantal ge
wcizen officieren van dieze matei», heeft in
Oostenrijk levendige .sensatie verwekk O«o®.
«irnïijk moest voor hel onderhoud van deze
lie eren mïhiosnen en. lULflio-eiicn beüa&eiï en
iii'tusscihcn dreven zij met de levxixsmiiddc-
'len, bestemd voor de noodlijdenide bevol-
kdng, een f linken wockerii arndcHZij ver
huurden zu(plaatsen in de voor hen ge
reserveerde afdeel'kigen van den dagelijks
naar hols zuiden Tijdlenden entente-Hiram a
ra-isoii Arain 5000 kronen per pdaals en hiel
pen zoo vaiuitia-sanoik'kelaars en bcliasteng-
on'tdiLikers naar hel buiteiilam-d. Toen in
dertijd een broer van generaal Segne eeu
groole hoeveelheid aandeelen van de
Alpine Montaan kocht en Oostenrijk ge
vaar liep de controle 4e verliezen over de
erl'Simijinen in Stiermarken, inleic'sseerdc
generaal zich zoo voor 'deze zaak. dal de
regeerjng anaar besloot iüc'ls er tegen te
doen.
De oaitfiuCring van di«t schandaal is in
hoofdzaak te danken aan den corresposi-
«dieni van de „Avaavlii" ie Wteenen, die «nu
im overweging geeft liet onderzoek ook
uit Ie strekken «lot den «gewezen cjhe«f van
de ItaliiaanS'Clhe nriilüaürie missie te Boeda
pest, overste P-omano'ili, wien hij er van.
beschuldigt geknoeid te h-ebben op groo-te
schaal met ju weden cn auilomofoitedien en
andere arókdien verkocht te höbfoen aan
d«e itadenrcgeering, «diie «hiervoor 3 mfMoeu
VRIJ NAAR HET DUITSCIT.
«Karei, let op! Hier is wat voor u," riep
de eenc, terwijl hij zijn fijnen bril op den
neus drukte. „Een welopgevoede jonge da-
me niet een disponibel vermogen van hon
derdduizend gulden wenscht in correspon-
'e treilen met een heer, ten einde,
na genoegzame kennismaking, een wettig
huwelijk aan te gaan."
an dat geld geloof ik niet Ie veel,"
meende de andere lachend. „Jonge dames
met fortuin kunnen ook zonder adverten-
lie aan den man komen."
„Zij zal misschien een bochel hebben,
of een ander schoonheidsfoutje", hernam
nu de derde, terwijl bij zijn liniaal even
Jief rusten.
„Zullen wij er eens op antwoorden en de
trouwlustige om een photographie verzoe
ken?" vroeg nu de eerste spreker weer
„Wijdrommels, daar komt do buffel!"
De couranten verdwenen, en toen de heer
Berling vtjt minuten later de deur opende,
jraren de jongelui zoo ia hijn werk yer-
diept, dat niemand het Binnenkomen van
hun chef bemerk; e.
Deze bleef in de deur staan en richtte
een wantrouwenden blik op de ijverige
schrijvers en dan ip den vierden, Ieeg-
staanden lessenaar.
„Is mijnheer Reiners niet hier?"
Snel als de bliksem sprong Karei op.
„Pardon, mijnheer, vraagt u naar mijnheer
Reiners? Die is juist weggegaan, ik geloof
naar de stad."
De fabrikant bromde eenige onverstaan
bare woorden en ging naar de deur van
zijn kantoor. „Zeg mijnheer Wallhagen, dat
ik hem oogenblikkelijk weasel) te spreken."
„De barometer staat op storm," merkte
Frits met zachte stem op, nadat de chef
in het binnenste van zijn heiligdom was
verdwenen. „Haast je, Karei, onze buffel
vcstaat vandaag geen grappen."
„Haast u langzaam," hernam deze be
daard, terwijl hij van zijn hoogen zetel af
daalde, om liet bevel vim den fabrikant ten
uitvoer te breugen en den directeur te roe
pen.
De heer Berling stapte intussc-hen onge
duldig hoen en weer. De afwezigheid van
den boekhouder had zijn kwade luim zeer
verergerd. „Dien Reiners kan men ook al
niet veel meer vertrouwen," bromde hij.
,Eea mooie geschiedenis! Het wordt tijd,
dat ik orde op de zaken stel en dat hoe vertrouwen inboezemde en waardoor
eerder hoe liever. Met dien Wallhagen zal j bijna allen voor zich innam.
hij
ik beginnen. Is die misschien ook gaan
wandelen, dat hij mij zoo lang laat wach
ten?"
lien krachtig kloppen aan de deur en hel.
binnentreden van den verwachte overtuig
den hem, dat zijn vermoeden onjuist was.
Max Wallhagen was een jonkman van
omtrent acht en twintig jaar, groot, van
sterken lichaamsbouw, met een hoog voor
hoofd en dicht kroeshaar, waarvan de
warme kieur hem dikwijls in zijn jeugd den
bijnaam van „Vuurbrand" had bezorgd, en
daardoor tot menig gevecht met zijn kame
raden aanleiding had gegeven. Zijn gelaat
kon geen aanspraak maken op klassieke
vormen. Maar evenals er menschen zijn,
die ons op het eerste gezioht terugstooten,
niettegenstaande hun regelmatige trekken,
zoo zijn er anderen, tot wie wij ons on
weerstaanbaar getrokken gevoelen, al zijn
zij, wat lichamelijke schoenheid betreft,
van de natuur ook nog zoo stiefmoederlijk
bedeeld.
Tot de laatsten behoorde ook Wallhagen.
Al was zijn neus te lang, zijn mond te
breed, het deed geen afbreuk aan de zon
nige uitdrukking zijner bruine oogeu, die
zoo open en onbevreesd in de wereld ke
ken en liein iets verleenden, dat iedereen
,U zai wei kunnen raden, waarom ik u
heb laten roepen," zcide op spijiigen toon
de fabrikant, terwijl hij midden *1 de ka
mer bleef slaan.
„U doet mijn scherpzinnigheid te veel
eer aan, mijnheerl"
„Inderdaad? Ga zitten. Ik kom juist
van mijn notaris, den heer Kragcr," be
gon de lieer Berling, 11a een kleine pauze,
terwijl hij een 'oordringenden blik wierp
op den jongen man, die rustig en vol ver
wachting voor hem stond. ,.Ik heb daar
vreemde dingen vernomen; ik-wist wel, dat
een gedeelte onzer arbeiders gisteren in
een kroeg een vergadering hebben gehou
den, om mij en mijn handelwijze tegenover
de arbeiders te beschimpen cn tc belasteren
maar. ik had er nooit aan kunnen denken,
dat de directeur mijner fabriek bij de.zr:
gelegenheid ook een rol speelde. Mag ik
weten, waarom u die zaak voor mij geheim
heeft gehouden?"
„Van geheimhouding kan hier geen
sprake zijn mijnheer," hernam Wallhagen
niet zonder eenige bitterheid. „Het trestuit,
0111 deze vergadering bij tc wonen, kwam
bij mij op, toen ik de fabriek reeds vei la
ten had, en vandaag heb ik nog geen ge
legenheid gehad, om er met u over te
spreken."
„Dus die gloeiende redevoering was ge
heel en al improvisatie' Ik maak u mijn
con:pïiiniMit, u heef! den aanleg 0111 een
Den'. piiuejiei te worebn, naar hot schijn!."
Eeu donker rood bedekte net voorhoofd
van den jongen man b:> dezen oumiskenha-
ren spot en toornig fonkelden zijn don
kere oogen.
„Jammer maar," ging de fabrikant voort,
„dat u tot nu toe /oo weinig gelegenheid
■heeft gehad, uw talent te doen schilleren.
Ik zou u raden u ais rondreizend agitator
bij de sociaal-democraten aan !e bieden.
De toekomststaat zal niet lang 11 r op zich
laten wachten, indien een man als u zich iiij
de stichters in spe aansluit."
„Mijnheer," riep Wulthngcn verontwaar
digd uil.
„Wei?" zcide deze, terwijl hij den spol-
nchtigeu toon liet varen en in een leu
ningstoel ging zitten, terwijl hij met zijn
dunnen baard speelde.
„Toen ik gisteren de vergadering be
zocht cn daar zelfs herhaaldelijk hel woord
nam, gebeurde zulks niet alleen 'in het be
lang der arbeiders, maar ook in uw be
lang", hernam Wallhagen, terwijl hij den
fabrikant vrijmoedig in de oogen keek.
„Hel is u niet onbekend, dat de ontevre
denheid der werklieden in den laatsten tijd
zeer toegenomen is; uw plan. het weekloon
te verminderen is op welke wijze, weet
ik niet reeds bekend geworden eu he-ft
natuurlijk veel kwaad bloed gezet. Giste
ren nu vernam ik, dat eenige hecfhooM-zi
van dezen staat van zakea gebruik wilden
nuik-ii, om een werkstaking 'li', te lokken.
Het was alieen om dit te beletten, dal ik'
deu slap- deed, die in zoo hoogc nutte uw
afkeuring icbijut opgeweki te hcbbvti."
„in mijn betangl Was t.e' wellicht in
mijn belang, dat u die overdreven cisch/U
der werklieden rechtmatig vervlrardc e->
zoo olie in hel vuur goof? U ziet, ik ben
vrij nauwkeurig onderricht over den in
houd uwer toespraak.'
„Ik heb, wei is waar, moeten bekennen,
dal een gedeelte van de geuite wenschen
vau cischen was geen sprake billijk
waren. De arbeider heeft het recht te
verlangen clal.
(Wordt t'crvo'gd
