BUITENLAND. Bureau: HOF 6, -ALKMAAR. - Telefoon REDACTiSRNo!S6S3 l'KIJII I.HTON Onaer Valsclte Vlaq. BINNENLAND. V DINSDAG 31 MEt 1921 14e JAARGANG ;--r~S t L.— f 2 85 0.50 f hooger. Parlementaire kroniek Een onnoozel genoegen. No. 193 Abonnementsprijs Per kwartaal voor Alkmaar Voor buiten Alkmaar Met Geïllustreerd Zondagsblad Advertentieprij's: Van t~5 regels f 1.25; elke regel meer f 0 25; Reclames per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voor- uilbetaling per plaatsing f 0.60. ïan alle abonné's"wórdt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot eer? bedrag van f 500,-—. f 400,—, t 20Q,—t 100f 60,—f 35,—, f 15.—. einde van de commnnïsti De Djambi-inlerpellaties. De stormloop door de interpellaties-Al- barda en v. Ravesteyn, gevolgd door de moties dezer heeren, georganiseerd en op joop van zegen beproefd, teneinde de Re geering ten va! te brengen, is mislukt. Ook de meer zakelijke motie, door den lieer Oresselhuys ingediend, waarin werd te ver staan gegeven, dat de mededeclmgen, die ,n het*Oranjeboek zijn vervat vóór of tij dens de behandeling van het Djambi-ont- werp hadden moeten zijn overgebracht aan de Kamer, „scheitcrte", al verwierf zij 40 van de 83 stemmen. Met de onverdeelde linkerzijde, gingen de heeren A. P. Staal man, Van de Laar en Van Groenendaal mede. Al direct liet het zich bij den aanvang der vergadering van Vrijdag j.l. aanzien, dat de rechterzijde onverdeeld aan de zijde van den Minister stond. De Katholieke heer van Kijckevorsel verklaarde, dat hij in geen geval zijn stem aan de motie-Albarda kon geven, omdat deze een exorbitante pressie op de Regeering wilde oefenen. Naar zijn aaeening hadden de Amerikaansclic belan gen tijd genoeg gehad om te vragen aan deel te krijgen in de ontginning. Uit twee citaten van liet Oranjcboek blijkt, dat dienaangaande een misverstand schijnt te bestaan. In den bewuslen brief van 19 April 1021, schrijft de Amerikaansolie gezant: „In de maand Januari 1921 bad ik we derom de gelegenheid met Uwe Excellen tie te spreken en bij dat gesprek deelde ik u mede, dat ik in mijn gesprekken met het departement van Koloniën den indruk had gekregen, dat dit op zijn minst ge neigd was Amerikaanseh kapitaal te doen deelnemen in de ontginning van de Djam- bi-velden." In zijn brief van 10 Mei 1921, schreef Minister van Kamebeek het volgende: „Intusschen toen Uwe Excellentie mij gesproken heeft over de terreinen van Dja-mbi, heb ik slechts kunnen bevestigen, hetgeen u reeds de heer Minister van Koloniën had medegedeeld, t.w. dat ten aanzien van deze terreinen Hr. Ms. regec- ring reeds een definitieve beslissing had genomen en aan de goedkeuring der Siaien- Generaal het wetsontwerp had onderwor- ma tv fiJralclr*»*»»3-* Tv derlandsoh-Indische Aardolie Maatschap pij, waaraan de exploitatie der Djambi- terreinen zou worden toevertrouwd. Uit hetgeen voorafgaat volgt, dat de ontgin ning dezer terreinen op liet oogenblik, waarop Uwe Excellentie mij daarover heeft willen spreken in Januari j.l. en des te meer nog op den datum van de zending van Uwe even-voormelde nota geen kwestie was, welke in beginsel was vaslgcsteld, behoudens medewerking der Staten-Ge- neraai, en liet is klaarblijkelijk dat er on der deze omstandigheden voor de regeering geen sprake van kon zijn rekening te hou den niet nieuwe oplossingen, welke op liet laatste oogenblik door de belanghebbende partijen werden voorgesteld." Wel heeft het den schijn, alsof deze twee brieven met elkaar in strijd zijn, maar ver moedelijk heeft de uitdrukking „Ameri kaanseh kapitaal te doen deelnemen" bij den Minister de veronderstelling gewekt, dat dit docidc op overdracht van kapi taal B. Het was de Vrijbondcr, de heer Trcub, die op deze tegenstrijdigheid wees en die meende, dat daaruit bie^t, hoe hier een misverstand had beslaan, terwijl er geen sprake van -as, dat de Minister van Bui- Jenlandsche Zaken dc Kamer had willen misleiden. Volgens den oud-minister ging dus de keer Van Karnebeek vrij uit. Anders stond liet echter z.i. met diens ambtgenoot van Koloniën. De houding van dezen was fou tief. De heer De Graaff had moeten be grijpen, dat de Kamer op de hoogte had de Minister dus naar een middel had moeten zoeken om haar op de hoogte te brengen. Dat hij dit niet had gedaan, was een grove fout. Wanneer het mogelijk was, de Kamer een zoodanige uitspraak te laten doen dat alleen deze Minister er door werd getroffen, dan zou de heer Tréub zijn stem aan zoo'n uitspraak geven. De motie- Albarda trof echter de Regeering en dat had de heer Treub er niet voor over. Dc motie-Dresselhuys was hem feitelijk te zoetsappig, maar hij zou zich daartoe be perken. Toen later de heer Albarda zijn motie wijzigde en de Regeering verving door den Minister van Koloniën, bleef de heer Treub er toch tegen. De anti-revolutionnaire lieer Rutgers keer de zich scherp tegen den lieer Albarda, die zijn fractie had aangevallen. Onze conclusie luidt, dat uit dc Djambi- debatten is gebleken, dat de internationale rijde van het vraagstuk der aardolic-ont- ving van zeer bijzondere beleckenis moet „eacht worden, en dat, al strekte de publi catie van het Oranjeboek de Tweede Ka mer nog niet tot aanleiding, om op haar eens genomen beslissing terug te komen, het geheele geval den Minister van Kolo niën tot leering moge gestrekt hebben. Hij moge er uit hebben geleerd, dat hij er niet geheel vreemd aan is, wanneer dc Djambi-historie niet tot de fraaiste epi sodes in onze parlementaire geschiedenis behoort. willen „Het Volk" maakt met verbeten erger nis melding van het voorgelezen schrijven op de vergadering van den Algem. Bond van R.-K. Kieskring-organisaties, waarin het Doorluchtig Episcopaat van Nederland de bestendiging verlangt van de politieke samenwerking met de christelijke partijen en het samengaan noci de sociaal-democra tische Partij verbiedt. Het blad twijfelt er aan, of een dergelijke „ukase" in staat is de „oplevende demo cratie onder de roomsche arbeiders tegen te honden." Wij gunnen hei dagblad voor de arbei derspartij het onnoozel genoegen daaraan te twijfelen. Het blad boude Het zich voor gezegd, dat de „democratie" der Roomsche arbei ders principieel verschilt van de „demago gie" der socialisten cn dat liet nu door het hoogste kerkoliik w-au .samen gaan niet de S. D. A. Fnnê iicll in haar zelfoverschatting de arbeiderspartij noemt, door den Roomschen arbeider stipt zal na gekomen worden. De redactie van „Het Volk" zij er aan herinnerd en knoope het zich goed in de ooren, dat de Voorzitter van bet zoo schit terend geslaagde Congres der R.-K. Vak beweging, aan Z. D. H. den Aarlsbisschoo van Utrecht, die het Congres met zijn te genwoordigheid vereerde, namens de 160.000 leden van het Vakbureau de ver zekering gaf van bun kinderlijke onderda nigheid en gehoorzaamheid jegens hel Doorluchtig Episcopaat. Dat is voor die Redactie wel heel on aangenaam om te liooren ea moéilijk Ie verkroppen, maar zij zal zich daarin die nen te schikken. Voorshands heeft zij zicli al belachelijk gemaaki, door haar kantteekening, waarin zij twijfelt aan de volgzaamheid der geor ganiseerde Katholieke arbeiders aan het verlangen van hel Doorluchtig Episcopaat: geen samengaan met de Sociaal-Democra ten. Door dien twijfel bewijst „Hel Volk", dat het geen kijk heeft op de mentaliteit der Roomsche arbeiders. Dc Poolsche opstand in Opper- Silesië, Weer kolcniransportcn. In de dis'ricten, door de opsüïndelin- ynvan de correspondenties en dat gen bezet, begint het spoorwegverkeer toen Hij deze verklaring hoorde, seherl- acht treinen met 5500 Ion steenkolen zen den naar Poten er. Tsjecho-Slowakrje. De opstandelingen hebben betrekkingen aan geknoopt met de groothandelaren in kolen en organiseeren een regelmatigen uitvoer van kolen naar bet buitenland. Duitsche betooging. Wolff seint dat de vercenigde ver bonden van „h ei-ma 11 reuen" Opper-Siie- ziërs Zondagmiddag in den Lus'gar ten lc Berlijn een indrukwekkende bclooging hebben gehouden, waaraan meer dan honderdduizend mannen en vrouwen hebben deelgenomen. De sprekers van al le partijen, zelfs van de Opper-Silezische communisten, waren het eens in de ver oordeeling van de bloedige Poolsche gru welen en de bonding der entente. Opmerke lijk was hel beloog van den vertegen woordiger der communistische partij te Kaltowilz dr. Weinberg, die o.a. zei: „In Oppcr-Sitezië heerscht moord, onteering, doodslag. In ons allen leeft de hoop, dal 'l niet zoo zal blijven, dat eens de dag zal komen, waarop wij de heerschappij van vreeraden van ons zullen wentelen. AI heb ben wij nu geen wapens, wij, Duilschc ar beiders, zullen toonen nog genoeg merg in onze beenderen te hebben om ons te verzetten tegen de dwingelandij van onze vijanden. Wij, Opper-Sileziers, zonder onder scheid van parlij, zeggen: Wij zijn Duit- schers, willen bij Duilschland blijven. De gebruikelijke lange motie, met de bekende lira-de tegen Korfanty en Lerend, werd ntet de gebruikelijke algemecnc stemmen aangenomen. Na afloop van deze bclooging werd de mokte ter kennis gebracht van den rijks kanselier, die in tegenwoordigheid van minister Rosen en andere leden van dc regeering, de deputatie zijn dank en vreugde uitsprak over deze geweldige ma nifestatie. Do Geallieerden eis Opper-Silezië. Ilel Fransche voorsLel. Volgens inlichtingen door Ilavas ont vangen, behelst de nota, door de F ranse he; regeering aan de Engelsche overhandigd, de meiledeeling, dal het eerste wat ge daan moet worden is hei herstel va*» iJ~. orde en het gezag der - mllLClln.:- T~i- II! VVJ- i folen zijn thans genegen zich te onderwerpen. Hel is te hopen, d:tl "cóïi. ce uiittschers de wapenen zullen neerleggen. De regeering is van ^oordeel, dat de arbeid van den Oppersten Raad moei worden voorbereid door een com missie van deskundigen, die een rapport zal opstellen over dc verschillende ele menten van het probleem. De conferentie van den Oppersten Raad zal kunnen plaats vinden z-aodra de orde zal zijn hersteld in Opper-Silezië en de deskundigen hun rapport zuilen hebben beëindigd. Dit is dc procedure, welke de Fransche regeering voorstelt GEEN SIERADEN VOOR BETALING DER SCHADELOOSSTELLING. Rijkskanselier Wirtii heeft een verte genwoordiger van de Kamer van Koop handel te Pforzheim desgevraagd mede" gedeeld, dat Ie bevoegder plaatse in het rijk geen plannen bestaan omtrent het af slaan van sieraden voor de betaling van de schadeloosstelling. Hst conflict de inijiiindusirie. Wettelijke arbitrage De premier heeft volgens de bladen den mijnwerkers Zaterdag duidelijk ie ver slaan gegeven, dat de kwestie van een na- tionaten winstpot definitief was uitge schakeld. Met nadruk verzekerde hij gelijk reeds werd gemeld dal als men het niet eens werd, beide partijen door wettelijke maatregelen tot arbitrage zou den worden verplicht. Volgens „Central News" zeide Herbert Smith, waarnemend voorzitter van de mijnwerkersfederatie, normaal- te worden. Gisteren kon men send, dat de mijnwerkers in dc gevange nis moesten gezet worden. „Niet alleen de mijnwerkers, - maar ook de mijneigenaars", was het antwoord van den premier, die erbij voegde, dat .niet -jkon toegelaten worden, dat het geschil Ivoortduurde. f- Een der leden van het bestuur van de niijnwcrkersfederalie zeide, dat de verkla ring van Lloyd George het karakter van een ultimatum bad. Volgens de „Eveninig Standard" zou een der leden van het mijnwerkersbestuur .verklaard hebben, dat de mijnwerkers geen arbitrage zouden aanvaarden en dat ook de mijneigenaars er legen waren. De voorstellen van Lïoy-d George zullen door de mijneigenaars evenals door de mijnwerkers, aan vergaderingen in de dis tricten worden voorgelegd^ Men verwacht, dat hel centraal comité der ..Mining As- spcalion" (de verëeniging der eigenaars) Woensdag zal kunnen vergaderen otn de biecninigen der districten 'e overwogen. De „Eveninig Standard" herinnert er aan, dat arbitrage niets nieuws is voor bel mijnbedrijf. In gevolge de wet betref- L nde de mihimum-loonen bij de kolen mijnen, van 1912, werden er in 22 mijn- districten, gemengde distrieiraden gesticht,' beslaande uit vertegenwoordigers van mijneigenaars en mijnwerkers, met een onafhankelijkcn voorzitter aangewezen door beide partijen of, bij gebrek aan overeenstemming, door den Board of Tra- de. De voorzit;er had een beslissende stem. De toestand in Ierland. Uitbreiding van den staat van beleg Volgens de „Daily Chronicle" heeft de regeering besloten den. staal van beleg in Zéid-Ierland uil te breiden. liet lraven- Laezicbt te Cork en andere havens wordt vctsierkt. Ken nieuwe bespreking tusschen Craig cn De Valeral bet Noorden wordt spoedig een niegwe bespreking verwacht tusschen Cra: en Da Valera. De brand in het douanekan- toor te Dublin ■p - vr,ll „Gentral News" nit Du blin mëlal, dat ml een onderzoek ecble- keii is, cat s'.'.C brandkas ten in het doua nekantoor onbeschadigd zijn gebleven en dat tenminste één kluis inlacl is, terwijl de graote steenen gewelven, welke belang rijke documenten bevallen, in tiet geheel niel door den brand geleden hebben De Wii'.c Kruis-bond. Een Reu ter-telegram ui New-Tork meldt, dat O'Neill, burg emeesler van Du blin, die Amerika bezocht ten behoeve van den Ierscheri Witten Kruisbond. Za terdag per Rijndam naar Ierland is te ruggekeerd. Voor zijn vertrek deelde O'Neill mede, dal dc Witte Kruisbond beschikte over vijf mHIioen [dollar, uit sluitend bestemd voor hulp aan behoef tige Ieren. Officiecle represailles. Blijkens een officiecle medcdeeling uit Cork hebben er in dat graafschap in de laatste dagen in zevcn'icn gevallen offi- cicele represailles plaats gehad in den vorm van liet verbranden van huizen of van den drank, die zich or in bevond, wegens aanvallen op ongewapende 'roe pen, het verbranden van een buis van een loyalist, en aanvallen op de politie. BIE VOLKSSTEMMING IN SALZBURG. Naar uit Salzburg wordt geniesd, heb ben volgens de. tol nu loc bekende resul taten, van dc 126.000 stemgerechtigden tenminste 102.000 gestemd. Daarvan heb ben er 95.000, dus ongeveer 93 pet. voor de aansluiting bij Duilschland gestemd. Van de overblijvende 7000 klemmen was oen grool aantal ongeldig, doordat zeer vele geestdriftige voorstanders van de aansluiting zich er niet toe hadden bc- te schrijven, doch er eenige (krachttermen aan toevoegden, die echter het biljet on geldig maakten Het aantal tegenstem mers is zeer gering. Ten einde te doen uitkomen, wat hel aantal van 102.000 uitgebrachte stemmen be eekenl. zij opgemerkt, dat bij de laat ste verkiezingen voor den Duilsch-Oos- lenrijksehcn Nationalen Raad in Saizburg slechts 91.000 stemmen zijn uitgebracht. DE BETERSCHE BURGERWACHTEN. Naar dc ,.Z. a, M." mededeelt, licefl gisteren ook het Beierselie kabinet zich met de kwestie der ontwapening der Beiersche burgerwachten bezig gehouden. Het blad verneemt, dat de meerder,beid, der gouw-üeiders heelt verklaard, dat zij een beslissing der regeering, waarbij do ontbinding der burgerwachten wordt bo- vojen, niet zullen erkennen en niel uit voeren. Men mag met spanning de verklaring in dc begrotingscommissie verwachten, die minister-president von Kahr voor be den lieeft aangekondigd. HONGARIJE ZAL TOELATING TOT DEN VOLKENBONI) VERZOEKEN. Hongarije heef! aan bel secretariaat van den Volkenbond doen weten, dat liet bij de vergadering in September een ver zoek zal indienen, om toegelaten te wor den tot den Volkenbond. GEMENGDE BUÏTENL. BE- RICHTEN. DE LOONSVERLAGING IN DE ENGEL SCHE KATOENNIJVERHEID. De stemming onder de leden van den bond van arbeiders in katoenspinnerijen in Engeland over de loönen toont, dai meer dan 95 pet. tegen het voorstel der werkgevers is om het loon met 30 pet. te Verlagen. Dinsdag kornii een commissie van overleg, bestaande uit aclit vertegen woordigers van elke partij bijeen. Komt men niet tot overeenstemming, dan slui ter. de fabrieken o,p 4 Juni. waarbij een half mill:oen arbeiders betrokken zijn. BRIAND DOCTOR IN DE RECHTS WETENSCHAP '.^f50r.T^-CAvM. rue prins van Wales heeft ter gelegen heid zijner installatie ais kanselier dér universiteit van Wales een brief gericht lot Briand, waarbij hem uit naam van het bestuur der universiteit de titel van doctor in de re.litewetensdia,p,p,en hono ris causa verleend wordt uit erkentelijk heid voor dc groote diensten aan de ge allieerden bewezen gedurende den oorlog en als blijk Van de hartelijke be'rek'kin- gen tusschen Frankrijk en Grool-Britron- nië bestaande. Briand dankte voor deze onderscheiding en verontschuldigde zich, dat hij niet naar Cardiff kon komen' om den titel in ontvangst te ncanen, daar zijn ambtsplichten hem verplichten te Parijs te blijven. Door hot Analoliselie Agentschap wordt meegedeeld, dal vrij ernstige on lusten te Syrië zijn uitgebroken tusschen inboorlingen en Fransche troepen, die daarheen gezonden waren om opstande lingen te bevechten. De Belgische minister van justitie zal een wetsontwerp indienen, betreffen de de rechtelijke ambtenaren, waarin vastgelegd wordt, dat ook vrouwen be noemd kunnen worden lot rechters. De Beriijnsehe politie heeft liet smokkelen van 12 milFoen mark kunnen verhinderen. Het geld, dat in een bank aldaar lag. werd in beslag genomen. Het behoorde aan twee nioJeiteigénaren. die deze seen, door oen z.g. Oekrajiensclien groot-grondbezitter, Kcllniann, die dc op lichter Kar! Re'c.Ii bleek le zijn, en den HoV.iidsefiien juweeïenhandelaar Toens- dragerf?) naar Holland wilde laten bren gen. Deze beiden zijn in hechtenis ge nomen. Het douane-entrepot in de liaven van Buenos-Ayres is door brand ver- VRIJ NAAR HET DUITSCH. 6. Max antwoordde niet. Zijn moeder keek nem mei angslig vragende blikken aan; W?S. 'ar Pl°!seling duidelijk gewor- a.,aar zoon iets voor haar ver borgen hield. „Max zeide zij zacht, mei een half ver wijtende, half smcekende stem. ?.Iuong °P> wierp zicli naast de u zd"ei'm°eder op de knieën en sloeg zijn arm lieldevoi oni haar hals. „Mama, ik lieb u iets mede le doelen. Ik had mij voorgenomen tot morgen te wach- n, ome a omdat men een onaan gename tijding vroeg genoeg verneemt." „Wat is erfluisterde moeder, ter- wip haar bevende hand op het «ebo- geu hoofd van haar zoon legde. „Is hei iels, wat Augusta aangaat?" „Neen, o neen." „Spreek Max. Laai ons niet langer in ongerustheid." Max gehoorzaamde. Hij vertelde zoo doorzichtig mogelijk van zjju geschil met paald. eenvoudig „ja" op hun stembiljet nield. Men vermoedt brandstichtte Aan het selie demonstratie op het kerkhof van Père Lacbaise te Parijs is liet tot een botsing met de politie gekomen. Eer twintigtal mensehen werd gewond, o. w, do afgevaardigde Lafonf. Rapport Syoorwegiiiensteit. (Slot.) Eau factor welke voor een goeie gang van zaken niet kan worden gemizt, is het onderling contact van het personeel van een zelfden dienst; ook dit laat bij het spoorwegbodrij f in Nederland to wenschen over. Niet alleen het dienstbelang wordt hier door ge=chaad, maar ook de daarmede zoo nauw samenhangende belangen val het personeel en van hot publiek onder vinden daarvan de nadeolen. Over wijziging der organisatie wordt o.a. het volgende medegedeeld: De commissie ivan oordeel, dat vele moeilijkheden, welke zich in het laatst van 1920 in 't Nederlandsche spoorweg bedrijf hebben voorgedaan, oon gevolg zijn van of verergerd zijn door uit eene te ver doorgevoerde centrali satie voortspruitende, ongunstige facto ren. Ten einde daarin verbetering te bren gen waro het Nederlandsche Spoorweg net te splitsen in twee of drie exploi tatiekringen met aan het hoofd van elke kring een directeur, -lie be duurder daar van is in den zin van art. 9 der spoor wegwet en in liet beheer wordt ter zijdo gestaan door chefs van den dienst van Algemeene Zaken, Weg en Werken, Trac tie en Vervoer. Zoowel aan dia chefs van dienst als aan hunne e.a. ambtenaren en daardoor dienende stationschefs depotchefs, enz. zouden ruime bevoegdheden Hioeten wor den verleend- de schrijyerjj tot Zr" zou worden beperkt en velen de gelegenheid aóüniT kriijien, om door het maken van vele dienstreizen op de hoogte van den gang van zaken te blijven en voeling met het personeel te houlen. Aan het lagere personeel zou daardoor meer dan thans gelegenheid worden ge geven om mondeling met hunne chefs betreffende wenschen of verbeteringen van gedachten te wisselen, hetgeen ook voor den dienst, b.v. bij het opmakon van trein- en locomotief-diendrogelingen. van veel nut zoude zijn. Voor een goeden en vlotten gang van zaken zoude hot verder noodig zijn, dat de vervoersinsoecties, de sectio5 van Weg en Werken, alsmede do Tractiogrcepen onderling zooveel mogelijk met elkander overeenstemden, ook wat de standplaatsen der e.a. ambtenaren betreft, waardoor deze in de gelegenheid zonden zijn voort durend mondeling overleg met elkander te kunnen plegen. Ook de indeeling der districten van de inspecteurs van het Rijkstoezicht zoude met de vorenbedoelde afdeclingen mcEten overeenstemmen. ALG. BOND VAN R. K. RIJKSKI ES KRINC-ORGANISATIES IN NEDER LAND. Zaterdag j 1 had in het gebouw van K en W. te Utrecht, de algemeene vergadering plaats van den Algem Bond van R K Kieskring organisaties in ons land In zijn openings-ede, memoreerde de Voorzitter Baron v ,n Wijnbergen, de totstandkoming der wet van 9 Oct 1920 waarmede een zcó lange en zware schooi strijd beëindigd, het gelijk recht vpcr allen werd erkend Na voorlezing van het schrijven van het Doorluchtig Episcopaat zie el ders in dit nummer deelde de secre den fabrikant cn van zijn plotseling ont slag, van de plannen, die hij reeds ge maakt had, en van de slappen, die hij doen wilde, om zoo spoedig mogelijk een nieuwe betrekking te vinden. „Ik zeide, mama," zeide hij [en slotte, „ik moet mijn weg opnieuw beginnen. Voor het oogenblik is dat wel hard, maar wie weet of het op den duur niet het beste voor ons isl Ik zal gemakkelijk weer een anderen mij passenden werkkring vin den. Maak n derhalve daarover maar geen onnoodige zorgen, moedertje." Zwijgend had mevrouw Wailiiagea zijn medadeelingen aangeboord. Wanneer zij, gelijk hel in de laatste jaren zoo dikwijls het geval was, dagen, ja weken en maan den lang de canapé niet kon verlaten en onbekwaam was voor ieder lichamelijk werk, dan was bare eenige verstrooiing het bouwen van luchtkasteelen voor haar kinderen. Het punt, waarvan hare tecde- re eerzuchtige droomen uitgingen, was de intrede van haar zoon als deelgenoot in de firma Berlling. En nu zouden ai haar schitterende verwachringen Eet één slag vernietigd zijn? Zij kon 't niel begrijpen. „Maar Max, ik ben overtuigd, dat gij den heer Berling nie! goed hebt verstaan; in zijn eersten ijver heeft hp waarschijnlijk veel meer gezegd, dan liij werkelijk meen de. Gij vergeet, dat hij uw vader her haaldelijk uitdrukkelijk heeft beloofd, u als deelgenoot in de zaak op le nemen, zoodra gij den leeftijd van acht cn twin tig jaren zoudt hebben bereikt. Er ont breken nog maar weinig maanden aan den bepaalden lijd. Hoe kon hij nu, op het laatste oogenblik, zijn woord terugne men? Hij is, weliswaar, in menig opzicht geen beminnelijk karakter, maar desniet tegenstaande is hij een man van eer." „Een man van eer?" herhaalde Hele na. „Zal ik u zeggen wat liij is, mama; een hardvochtig, zelfzuchtig menscli, zon der hart, zonder gewetenl Zijn arbeiders, en over 't algemeen allen, die afhankelijk zijn, lialen hem, en niemand, wie het ook zijn moge, weet een enkele edele daad van hem ie vertellen. Neen, hei is goed, dat 'iet zoo is gegaan. Als jongste firmant in de zaak zou Max de verantwoordelijkheid voor iedere tirannieke daad mei hem ge deeld hebben, zonder dat hij in staat ge weest ware, ze te beletten." „Gij hebt altijd een zooi-oordeel legen mijnheer Berling gehad, Helena" zeide nu mevrouw Wallhagen. „Tegenover ons heeft hij zicli sleed» edelmoedig geloond. Hii ons wel geen schitterend, maar loch een voldoend inkomen verschafte; hij heeft voor uw broer gezorgd en wilde nog meer voor hem doen. Wij hebben dus hei aller minst reden ons over hem le beklagen." „Het eersle kostte hem een paar woor den, een goedkoope manier om den redder van zijn leven zijn dankbaarheid te bewij zen en Max was een bruikbare en boven al een goedkoope werkkracht.'-' „Wij willen daarover niet verder twis ten, kind," zeide mevrouw Wallhagen zuchtend, „Maar, lieve Max, er moet toch een middel zijn om alles weer in orde te brengen. Zoudt gij niet den eersten stap kunnen doen?" „Zal ik hem misschien verklaren, dat het mij spijt een armen man verlof te hebben gegeven, zijn stervende vrouw een laatst vaarwei te zeggen?" vroeg Max hit ter „Zal ik hem beloven, in 'l vervolg zijn bevelen blindelings lc volgen, hoe onrecht vaardig ze ook mochten zijn? Dat kan ik niet, mama." „Neen, neen, het zij verre van mij, dat van u te verlangen," hernam deze snik kende. „Maar tot heden is er nog nooit sprake geweest, dat uw chef niet tevreden over u zou zijn, of dat het houden zijner heeft uw vader een betrekking bezorgd, die I belofte jiog twijfelachtig was. „Max heeft u de eigenlijke oorzaak ver zwegen, mama, om u niet le veroiitrusten," begon nu Helena, toen haar broer niet ant woordde. „Mijnheer Bcrlinr; had met zijn belofte een ander doel. Hij rekende er op, dal Max bereid zou zijn, zijn dochter lol echtgenoote te. r.emen. Ik ben overtuigd, dat wij niets meer van hem le verwachten hebben." „Zijn dochter! Dat naar zie! cn lichaam kreupele schepseltje!" riep mevrouw Wall hagen verbaasd en verontwaardigd uit. „lieeft hij v.-ezenlijk met u daarover ge sproken, Max?" „Niet met duidelijke woorden," ant woordde deze dralend. „Maar waarom hebt gij mij daarvan niets gezegd, maar wel aan Helena uw vertrouwen geschonken?" „Max heeft er ook met mij niet over gesproken, mama," zeide Helena. „Ik begrec-p het uit eenige aanduidingen van den heer Berling zelf en ook uit een aan val van woede, dien zijn dochter had, toen ik eens toevallig in haar tegenwoordigheid over Augusta sprak." „Mijn God, daaraan zon ik 't allerminst gedacht hebben," riep mevrouw Wallhagen uit. „Ja, dan is dc breuk onherstcllaar. Anne Maxi Wat zal er nu van ons won jen! Een uur geleden waren wij nog zoo ver genoegd, Hedwig cn Grela droomen zeker al van de aanslaande reis. Eu Augusta! Hoe zal zij dien slag dragen?" „August is belangeloos en trouw, mama!" riep Max met warmte uit. „U zou haar on recht doen, indien u aan haar twijfelde." De moeder zuchtte. „Mijn lieve zoon, wat kunt gij haar nu aanbieden? En dan haar moeder? Die trotsche dame gaf, gelijk gij -weei. slechts ongaarne hare toestem ming. Het eenige, wat haar mot de keuze barer dochter verzoende, was het voor-alp zicht, dat gij deelhebber, en ln;er misschien aileen hoofd der firma zoudt worden. Ik wil uw leed niet nog zwaarder maken maar indien Augusta u getrouw blijft, staat u en haar een harden strijd te wach ten." „Wij beiden zulten dien strijd doorslaan, mama." „God geve het cn beschikko ailes tea goede," hernam deze zrehts-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1921 | | pagina 7