1 -
„ON
S
BLAD"
BUITENLAND.
VRIJDAG 3 JUNI 1921
14e JAARGANG
Bureau: HOF 6, ALKMAAR
- Telefoon:
Üe toestand in Ierland.
•i;« 'll .l.RTON
.->• i/alsGtie VSag
No. 196
DASBLAD
Abonnementsprijs:
Pee kwartaal voor Alkmaarf 2.
Voor buiten Alkmaarf 2 85
Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.10 f hooger.
ADMINISTRATIE No. 433.
REDACTIE No. 633
Advertentieprijs: >-
Van 1 5 regels f 1.25; elkeregel naeer f.0 25; Reclames,
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voor
uitbetaling per plaatsing f 0.60.
Aan alle abonné's wordt cp aanvrage gratis een poiis verstrekt, weike hen verzekert tegen ongevallen tot eer? bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,
R.-K. UNIVERSITEIT.
f 35,f 15,-
Om tegemoet te komen aan belangstel
lende vragen omtrent de R.-K. IJ universiteit
wordt ons het volgende medegedeeld:
Na de meer verwijderde actie sinds 1905
gevoerd door dc Sint Radboudstichting, is
in het najaar 1919 door het Doorluchtig
1 „Episcopaat benoemd een „Commissie van
Voorlichting in zake de stichting eener
R.-K. Universiteit". De namen van de le
den dezer commissie werden destijds reeds
gepubliceerd. Onmiddellijke aanleiding -tol
de benoeming dezer commissie was het
verlangen van het Episcopaat om öiis vrije
onderwijs te bekronen door de Tioogslc in
stelling van onderwijs, een verlangen, dal
gesteund werd door den steeds groeienden
drang onder de katholieken naar een eigen
universiteit en door een voorstel, dat was
gedaan aan het bestuur der St. Radboud -
.stichting door een commissie, gevormd in
een onzer steden met overwegend kalho
lieke bevolking.
De Commissie van Voorlichting kon in
Maart 1920 aan het Episcopaal verslag uit-
omtrent de werkzaamheden, die
haar waren opgedragen. Het Episcopaat
heeft dit rapport in studie genomen en in
de zomervergadering 1920 aan twee leden
v;n het bestuur der St. Radboudstichting
opgedragen om de matcrieele vragen in
verband met de stichting eener R.-K. Uni
versiteit nader onder de oogen te zien.
Drie personen van de Commissie van
Voorlichting werdén daarbij aangewezen
om als Commissie van Advies de bestuurs
leden der St. Radboudstichting ter zijde
ie staan.
lïet rapport van de vertegenwoordigers
ran hel bestuur der St. Radboudstichting,
Jhr. W. E. Bosch van Oud-Amelisweerd en
Jhr. Mr. P. J. A. A. M. van Nispen lot
Sevenaer en van de Commissie van Advies.
Mr. A. 1. M. J. Baron van Wijnbergen, Prof.
Dr. J. C. F. H. Schrijnen en Dr. J. II. E.
J. Hoogveld, werd in de vergadering van
September 1920 door het Episcopaat in be
handeling genomen. Het bleek, dat voor
slichting en onderhoud eener R.-K. Univer
siteit bedragen van noode waren, die den
steun, welke de Si. IladboTidstichtlng- kan
verlceuen, ook in rekening gebracht ruime
-finanliceie medewerking der eventueele
universiteitsstad, zeer aanzienlijk overtref
fen. De rijkssubsidie voor een vrije uni
versiteit bedraagt niet meer dan vier dui
zend gulden per jaar gedurende vijf-en-
twintig jaren.
liet Episcopaat besloot daarom op de
eerste plaats op te richten een „Comité
van Actie voor stichting dver R.-K. Univer
siteit". dat tot doel heeft de belangstelling
voor de R.-K. Universiteit te wekken en te
bevorderen en gelden ten behoeve van
stichting en onderhoud bijeen te brengen.
Na terugkeer van Z. D. Hoogwaardig
heid den Aartsbisschop uit Rome, werden
bovengenoemde personen belast daarom
trent het Episcopaat van advies te willen
dienen, welk advies in Februari 1921 kon
worden verstrekt.
een speciaal daarvoor belegde ver-
f ring op den 22 Maart 1.1. heeft het
Episcopaat beslissingen genomen over dc
te voeren actie. Er werd besloten, dat de
actie zou gevoerd worden door een af
zonderlijk daarvoor gevormde organisa
tie, die zoo aansluit bij die der Sint Rad
boudstichting, dnt zij in de toekomst ge
heel door deze kan worden Overgenomen.
hel Eereeomilé en tiet Hoofdbestuur van
deze organisatie is reeds samengesteld.
het eerste wordt gevormd door Zijne
Eminentie Wilhelmus Marinus Kardinaal
van Rossum, H. H D. D. IE U. den
Aartsbisschop en de Bisschoppen Ne.
Ierland en door de HoogEcrw. Oversten
van a tie Orden cn Pric-; congregaties,
lie een eigen Nederlandsche provincie be-
ziilen.
Het-ISbofdcomïté is samengesteld uit;
U>. de dei-vaste leden van hei bestuur
dei' M. iindbouds!' >m-g n.l.:
Mgr. B. A. de Wil ie Utrechl; Jhr. W. E.
Bosch van Oud-Amelisweerd Ie Utrecht;
Jhr. Mr. P. J. A. A. M. van Nispen tot
Sevenaer te Arnhem; M. J. B. G. M. J.
Graaf Le Grelle le Delft; C. L. Bressers te
Dongen; Jhr. P. J. J. S. M. van der Docs
de Willebois te 's-Herlogenbosch; Prof. Dr.
G. A. H. Bauduin te Roermond.
2e. de leden van de Commissie van Ad-
vies, reeds boven vermeld.
3e. de vertegenwoordigers van:
a. de R.-K. nalionaal-federatieve stands-
organisaties:
J. B. van Dijk voor de A. R. K. W. V.;
W, Fransen Jr. voor den Ned. R.-K. Mid
denstandsbond; H. Hermans voor de Fe
deratie v. d. R.-K. Volks- en Werklieden-
bonden; Mevr. F. Sleeiiberghe-Engeringh,
v. d. Federatie van den R.-K. Vrouwen
bond; J. Th. Verheggen voor den Neder
landsehen Boerenbond; Mr. E. L. H. M.
Baron Speyart van Woerden voor de R.-K.
Vereeniging der Hoogere Standen, georga
niseerd in de Zuidelijke Diocesen.
Andere organisaties zullen in de dioce
sane comité's'vertegenwoordigers vinden,
b de Pers:
J. B. Vestcrs, voorzitter van de R.-K.
J o u rna li s ten vereeni gin g.
c. het Onderwijs:
Dr. C. J. Vinkesteijn voor de Vereeniging
tot het bevorderen van de beoefening der
Wetenschap onder cle katholieken in Ne
derland; II. J. A. M. Slein, voor de R.-K.
Vereeniging van leeraren bij het middel
baar en gymnasiaal onderwijs; F. A. Moe-
rel voor de Federatie van de R.-K. On
der wsjzersbonden; J. Drost voor de Unie
der R.-K Studenten.
liet Hoofdcomité beeft den 6 Mei een
vergadering belegd te Utrecht om de actie
te bespreken en als dagclïjkseli bestuur ge
kozen:
als voorzitter: Jhr. W. E. Bosch van
Oud-Amelisweerd, secretaris der Sint Rad-
boudslichling;
ats leden: Prof. Dr. J. C. F. H. Schrij
nen, secretans van de Commissie van
Voorlichting en Mevr. F. Steenberghe-
Engeringih. terwijl als secretaris-penning
meester door het Episcopaat reeds was
aangewezen Dr J H. E. J. Hoogveld.
De leden van liet lagelijksch bestuur
zijn allen woonachtig le Utrecht en bet
secretariaat i-s aldaar gevestigd in he'i
Bisschop Kamerhuis, Parkstraat 2.
Binnenkort zullen - worden gevormd de
verdere diocesane comité's en 'wel:
lo. Voor hel aartsbisdom drie comité's:
a. één voor de provincie Friesland,
Groningen en Drenthe;
b. één voor dc provincie Overijsel;
c. één voor de provinciën Gelderland
en Utrecht en voor Noord- en Zuid-Hol
land. voor zoover zij behooren lot hel
Aarlsdioceés
2o. voor het Bisdom Haarlem drie co-
iniló's:
a. één voor de provincie Noord-Hol
land:
b. één voor de provincie Zuid-Holland
met uitzondering van c;
c. één voot Rotterdam, de Zuid-Hol-
landsche eilanden en Zeeland, voorzoover
dit behoort ',ot het Bisdom Haarlem;
3o. voor de drie zuidelijke Bisdommen
ieder één d'ocesaan comité.
Onder leiding van de diocesane comi
té's zullen daarna parochiale comité's
worden opgericht Het is het voornemen
van het Doorluchtig Episcopaat om, als
de organisaties over 't gehecle land ge
reed zijn een gezamenlijk schrijven lot
de Katholieken van Nederland le
richten.
indien alle mo reële en finantieele
krachten meewerken, dan kunnen zij het
aan het Episcopaat mogelijk maken, al
terstond over ie gaan tot de stichting
van een eigen universiteit met drie facul
teiten, die van de Godgeleerdheid, die
van de Rechter- en die van de Letteren en
Wijsbegeerte, waarvan de uitrusting niet
ten achter zal staan bij die der Rijks
universiteiten.
De Poolsche opstand in Opper-
Silezië.
De Engelschen in Gross-StrehUtz
Woensdagnacht waren de Engelsche
troepen gereed oin op te trekken. Tegen het
aanbreken van den ochtend rukten ze in
twee richtingen langs den sraatweg in de
richting van Malapane naar Lublinitz en
in de richting over Tarnau naar Gross-
Strehlitz op.
Voor zoover men tot nu toe weet, zijn
onderweg geen gevechten voorgekomen,
daar de Polen hun vooruitgeschoven pos
ten hadden teruggetrokken. Tegen den
middag bezetten de Engelschen het ver
woeste Stubendorf. Toen zij ongeveer drie
kwart van den weg naar Gross-Strehlitz
hadden afgelegd, werd plotseling' onver
wacht de opmarsch gestaakt. Naar uit Op-
peln wordt gemeld, moet dit hieraan wor
den toegeschreven, dat van Fransche zijde
Woensdagochtend in Oppcln tegen het
vertrek van de troepen is geprotesteerd.
Generaal Lerond moet tot nu toe bij zijn
eisch gebleven zijn, dat met Polen en
Duitscliland onderhandeld moet worden
en dat tusschen beide partijen een neutrale
zóne moet worden gevormd. De onderhan
delingen zijn nog aan den gang, doch men
verwacht dat het staken van den Engel
schen opmarsch slechts van tijdelijken aard
zal zijn.
Een uit Breslau ontvangen bericht
meldt, dat de eerste Engelsche troepen
Woensdag zonder tegenstand te ontmoeten
in Gross-Strehlitz zijn binnengetrokken.
Aan het „Hbld." wordt nog uit Berlijn
gemeld:
Naar aanleiding van den Engelschen op
marsch is het in den boezem der inler-
geallicerde commissie lot een scherp debat
gekomen. Van Fransche zijde werd be
weerd, dat de nieuwe gevechten tusschen
Polen en Duitsc'hers door 't offensief van
de Duitsche „Selibstsohutz" waren uitgelokt,
een voorstelling, die door de Engelsche of
ficieren zoo krachtig mogelijk bestreden
werd. De meeningsverschillen tusscbêr»
Franschen en Engelschen moeten tot een
heftige woordenwisseling aanleiding heb
ben gegeven. In principe is men het over
de instelling van een neutrale zone tus
schen Duilschers en Polen eens geworden,
waarbij echter va%* Engelsche zijde de
voorwaarde werd gesteld, die na aanvan
kelijk krachtig verzet van de Franschen
werd aangenomen, dat de Duitsche Selbst—
schutz de linie, die zij op het oogenblik in
neemt, bezet mag houden. De instelling
van een neutrale zóne zal op deze wijze
geschieden, dat de Poolsche oproerlingen
door de intergeallieerde troepen worden
teruggedrongen. Omtrent de vraag, welke
troepen aan dezo actie zullen deelnemen
en welken omvang de operaties zullen heb
ben, zijn de besprekingen, die ten gevol
ge van de bestaande meeningsverschillen
zeer moeilijk zijn, nog aan den gang.
UNIE VOOR DEN VOLKENBOND.
Tot op heden hebben zich 162 leden
aangemeld voor de bijeenkomst op 6 Juni
van de Unie voor den Volkenbond en wel
uit de volgende landen:
Nederland, België, Oostenrijk, Ghina,
Spanje, Frankrijk, Groot-Brittannië, Japan,
Noorwegen, Polen, Roemenië, Rusland,
Zweden en Zwitserland. De Deensohe Liga
van den Volkenbond verzocht ook om op
genomen te worden.
Het conflict in de mijnindustrie.
De stand van zaken.
De instructies van de besturen van den
bond van spoorwegpersoneel (de N.U.R.)
en de transportarbeiders-federatie (om bet
embargo op het vervoer van steenkool op
le heffen) schijnen overal te worden uit
gevoerd, als gevolg waarvan bet vervoer
van steenkool thans zonder moeite plaats
heeft. a
De wending, welke hel conflict neemt,
r k' een spoedige bespreking tusschen
v vers en werknemers, zonder lus-
seht -! "jmst der regeering, waarschijnlijk.
t,\ rs en -andere mijnwerkersleiders
heM fc de eigenaars reeds vefzochl, nicu-
we.vcArslell-en ter tafel te brengen, alsme
de e. 3 alternatief voor den nationalen
wlnTpjf.
Gifiijren zouden de eigenaars aan den
preml'T de beslissingen in de districten
overitygen ten aanzien der regeeringsvoor-
stelfer?'
fk-iVn bespreekt de mijnwerkersfedera-
tic dó antwoorden uit de verschillende
districten ten aanzien dier voorstellen bin
nengekomen. De antwoorden verwerpen
iu 1 - algemeen bet rcgeeringsplan, al
thans Voensdag kwamen uit verschillende
kolengebieden berichten. binnen, dat dc re-
geeringsvoorstellen verworpen werden.
Daö'entegen heslool het bestuur der
'rkers van Northumberland het be
stuur-tier federatie le vragen, een nationa
le conferentie bijeen le roepen, teneinde
den frmschen toestand le overzien.
Een schrijven van Lloijd George.
Ijlayd George heeft een schrijven gericht
tot dip secretaris der mijmverkersfedera-
lie Hgdgés, waarin hij protesteert legen
do ve>)nderslelling, dat hij gedireigd zou
hebben de mijnwerkers aan gedwongen
arbitrage te onderwerpen. Noch ik noch
een mijner collega's heeft, aldus de pre
mier, iets gezegd omtrent maatregelen, die
de regcering zou nemen als haar voorstel
len werden verworpen. Lloyd George
spreekt liet vertrouwen uit, dat Hodges
■maatregelen zal treffen om dezen verkeer
den indruk weg te nemen, die in verschil
lende districten wordt gebezigd om de
mijnwerkers legen de regeeringsvoorste'.-
len in ;o nemen.
Hoclres heeft in antwoord hierop ver
wezen naar zijn verklaring, dat toch de
indruk gewekt werd en verklaar!, dal liet
hem genoegen doet le vernemen, dat die
indruk vólkomen ongegrond is.
- Wat gaat er in Ierland gebeurenV
vboofflar'Ikel "wijst de „Westmin
ster Gazette" erop, -dat het Noordelijk
parlement van Ierland a.s. Dinsdag zal bij
eenkomen en dat het Zuidelijk parlement
op 28 Jnni samenkomen moei. Niemand
behalve misschien Sir Hamar Greenwood
(zegt het blad) verbeeldt zich, dat het
laatste zal bijeenkomen of func'ioneeren
als een parlement in den zin der wel, maar
lang voor dien datum zullen de leden er
van, behalve de vier, door de Universiteit
van Dublin aangewezen en met inbegrip
van de Sinn Feinleden voor de Noordelij-
graafschappen, als „Dail Eireann" zijn
bijeengekomen, de gekozen vergadering
van het „opstandige" Ierland: en aan het
eind der maand zal het blijken, dat er
geen vertegenwoordiging in den zin der
wet is voor Zuid-Ierland. Wat za'l dc re
geering dan doen?
Velgens de „Government of I rel an d Act"
is er maar één weg. Zij moet éen commis
sie uit den Jerschen Privy Council instel
len, die dan Zuid-Ierland moet regeeren
als een Kroonkolonie. Dat wil volgens de
„Westminster Gazette" zeggen, dat de re
geering enkele slroomannen zal benoe
men, als zij dezen vinden kan, en in wezen
liet land in handen zal geven aan de mi
litairen, die het waarschijnlijk noodzake
lijk zullen vindien, den staat van beleg tot
het geheele gebied uit le breiden.
Dit beteekent, naar de meeuing van het
liberale blad, een eindelooze voortzetting
van rebellie en onderdirukkbig, die zich
waar soli ijnijk in een forimeelen burgeroor
log zal ontwikkelen. Er is echter volgens
liet blad nog een andere weg. als -de re-
georing dien wil inslaan. Zij kan de beide
parlementen uitnoodigen samen te komen
als een lersche constÜucercnde vergade
ring waarin voor dit doel dan ook de
nationalisten van Ulster en de leden der
VRIJ NAAR HET DUïTSCH.
universiteit van Dublin zouden worden
opgenomen en'hen aan het werk zêtj£n
om hun eigen oplossing te vinden zoowel
wat betreft de bimienlandsche aangelegen
heden als die, welke Groot-Brittannië be
treffen. Bij een dergelijke uitnoodigng zou
men liberaal moeten te werk gaan cn geen
onmogelijke voorwaarden moeten stellen
zooals hel uitleveren van wapens.
Het blad wijst dan verder op dc misluk
king der regeeringspolitiek in Ierland; het
eenige succes is geweest de verschansing
van Ulster in een afzonderlijk parlement,
doch ook voor Ulster is vrede een nood
zakelijk iets.
Het blad wijst vo-orls op een interview
van De Vaïera met het „Journal de Ge-
nève", weergegeven door de DaiÜy News.
Dc leider der Sinn Feincrs, wees er
daarbij op onlangs braciht de „DaiJy
Herald" een dergelijke uitlating -dat
Ierland vrij moe zijn om over ziju eigen
lot te beslissen, maar dat, indien dit werd
toegestaan, (hel niet vijandig of onvriend
schappelijk tegenover Groot-Brittannië be
hoefde te zijn of zelfs een au edegaan ane!
Groot-Britlamnië te verwerpen.
Gevraagd of Dominion Home RuEc van
de hand gewezen zou worden, zei de De
Valera, dal het esseiilioele karakter daar
van. evenalis in Canada of Nieuiw-Zee-
land, het feit is. dat de „Dominions" le
den zijn van het Rritschc Rijk volgens
hun eigen vrijen wil. De meest conser
vatieve staatslieden zooals Bonar Law
(aldus De Valera) hebben liet redui van
afscheiding voor de Dominions erkend
als zij «dit voordeol'ig achtten. Het v- s
volgens De Valera duidelijk, dat als En
geland zulk een aanbod deed het de re
publiek de faol'o zou erkennen.
Zonder het recht van afscheiding zou
den dc Rritsdhe Dominions naar de mee
lang van De Valera niet zijn wat zij zijn
vrije leden volgens hun eigen wcnsch
tol (het Bri'tsche Rijk behooren de.
„Wij werden gedwongen er toe le be
boeren, maar wij ontkennen dat er eeni
ge werkelijke unie ooiit (beslaan heeft tus
schen Engeland en Ierland. Het gebruik,
dat ik zooeven gemaakt heb van bet
woord „afscheiding" is geen beginselver
klaring en moet "niet wórden opgevat als
eenige Hei goedkeuring er van."
Deze woorden lijken ons van groot be
lang, zoo gaat dc „Westminster Gazetite"
voort. De Valera verwerpt Dominion Ho
me Rule niet. doch ontwikkelt een argu
ment om te bewijzen, dat liet vereenig-
baar is met de lersche onafhankelijkheid
De hoofdzaak is, dat Ierland moot zijn
wat De Valera terecht zeg'l. dat de Do
minions zijn. „vrije leden volgens eigen
wemscb tot hei Britsc.be rijk behoorend"
en als er een middel is om Ierland dat le
maken, kan bet ons niet schelen d-oor wel
ke logica of theorie men dit bereik!.
Als De Valera bereid is op dezen grond
slag aan een conslitneerende vergadering
deed le nemen, is er goede hoop op een
practiscfhe oplossing.
Maar hel is nOodüg tol hem 1e zeggen,
gelijk lot alle andere partijen van dit
wilde conflict, dat, alis bij vrede wensch't
hij bereid moei zijn het zijuie le doen om
een vreedzame atmosfeer te scheppen.
Het sluiten van zuivelfabrieken.
Op een vraag van kapitein Wedgwood
Benin heeft Sir Hamar Greenwood in het
Lageihuis meegedeeld, dat besloten was
een beperkt aantal zuivel fabriek en te
sluiten in het in slaat van beleg verklaar
de gebied in plaatsen, waar wandaden
waren gepleegd en waar andere straffen
niet de gewenschte uitwerking liadden
gehad. Hel aantal te sluiten zuivelfabrie
ken was voor ieder bepaald gebied voor-
loopig lot drie beperkt en de militaire
gouverneurs hadden order gekregen om
de redenen aan (e kondigen, waarom die
fabrieken gesloten werden alsmede den
duur der sluiting. De foedoeS'ing was, al
dus aan de inwoners bun verantwoorde
lijkheid duadtelijik le maken voor wanda
den, gepleegd snet hun medeweten of
oogluikende toelating.
Commander Kenworlhy vroeg of de re
den voor het sluiten van sommige zuivel
fabrieken was, dat de boeren niet be-
lellen, dal er loopgraven werden gemaakt
in de wegen. Als de 'boeren geen wapens
mochten hebben, boe konden dit dam
voorkomen en welken zin had bet men-
sclhen te straffen voor misdaden, die zij
niet konden voorkomen?
Onder gelach van de oppositie ant
woordde Sir Hamar Greenwood, dat nie
mand meer dan bij de noodzakelijkheid
betreurde van dergelijke bepalingen.
GEMENGDE BUITENL. BE-
RICHTEN. f
DE REDE VA'N DEN DUITSCH0N 1
RIJKSKANSELIER.
De Parijisehe ochitenklbluiken ven göyieneni
brachten commentaren op de rode van
W'irlh, Over het ailjgeiinieen is mnen daarover
tevreden. Vooral wondli instemming be
tuigd niet hetgeen d>e rijiksikanseliiier zei
over d-e oaii-wapeiiing en hel herstel. Bij de
opsomming van de mo>eilijlkihedi2n bij .de
ontwapening, speciaal in Beieren oinder-
vciïdJen ieelkeail anen aan, dal de adiós zul
len heljpen om den weeir.sla.nid bij de onJt-
"vrapeniimg speciaal in Beieren ondervon-
dten ie breken, zcoals bewezen word!
do r de démarche van den EingeCechen
veiTl'CigexLWiobrdtger lc Miindhen. Tevreden-
heil wordt ook ui'gesproken over Wiir.llh's
aauLvOiidigi-kig, dat hij nieuwe befctsijiugeii
zat invoeren en vooral de groofeduisitrie
zal latten bclalen; maar nriera o-ord'edL!1, dial
de rede bedorven wo-rdlt dOor heigeen
dtaariln gezegd weixl over Opper-Sileziië.
Mot de bewering, dat geheel Opper-Si'Jlezdë
aan DuiilisdMam-d kouien moet, kan nncn
zich Molsl reiki miel vereerJigen en men
noemt dit in O'.rijd met hel verdrag van
Versailles. Van opheffing der sonelies, zoo
voegt men erbij kan geen sprake zijn, zoo-
'lang niet heil) garaimfie-ooimilté voonzuen as
van de bepaadide waarborgen in het
aeooprd van Londien vaisilgosicidmol nanhe
van dfe op do-uaaiegeibied.
Enkele redhl'schê bGoidien als „Gauil'oiis"
en „Fiigaro" laten zich omtrent Wir!(h's
verklarimgien al heel' hoornernd uit. De
„Ganloi's" ziet uiotis dian kwade trouw en
meent, dat Wir'lh een koop voorstelt: „We
■moeien Opper-Süezic hebbenwilKen we
het Lc-ndenische accoord imekordaad' -te goe
der trouw uai'jvioeren." Daartegen (komt het
blad zeer kiracfiikijg op. 'De „Figai^o" oor-
deciM, dat Wirth handig gebruik maalkt
vain die meenóngsverschiMen laissdhen Enge
land en Frankrijk.
SCHADE DOOR OPROER.
Tc Berlijn bestaat een rogeering.Stburea'u
waarin ongeveer twintig aanbtienairan
een vaste aanisleCting hiettiben gekregien -
dat zich u-ijlsilui'iond bezig houdt niet het
omdicnzook van de verzoeken tol schade
vergoeding, ingediend door Beri ijners, die
ten gevoige vögi po'liitueöve omtolen, bena
deeld zijn aan have cn goed. Ruim 16900
montschen hebben zicli voor sclia.de\'iepgioe-
dir.g aangemeld voor den tijd van de
■Noveaiiber-rcvouu 'l:e in 1918 liot dlah Kapp-
Pulsch in Maart 1920. 4000 Verzoeken
meestal van eigenaars van 'huizen, waarvan
de gevel eenigszims wend bcscl
zijn van de liaind gewezen. Evenveel ge
vallen zijn afgchairdcCid door een vcrgolijlk,
waarbij 12 miMlcem mark werd uitibclaald.
In do resl&crerjja 8000 gcval-en, waarbij
een totale som van 30 niiiilkloen gevraagd
wordt', moet' niog -besrisl wordien. Zes
•twaalfde van do ko'stien draagt hel rijk
vier twaalfdie Fruiisien, twee twaalifdie Ber-
lijn.
EINDE DER ALCEMEENE STAKING IfN
NOORWEGEN?
Naar uit Chris'éaria gclcl.egra'pöjeerd
woixlt, Sicerschl onuier de sta/kende arbei
ders reeds dlgomeene ontlevredsnh-eid over
de sitakiaigsl'eid'ers. Zij schijnen in everwe-
genide meerdciheid beshobcn le zijn, de af.-
9.
ludien er bij hem nog eenige twijfel
ov 'i' hare gezindheid had bestaan, zoo
zou deze aanspraak dien reeds hebben weg-
gsuomen. Zijn gelaat werd, zoo mogelijk,
Jiog Meeker dan voorheen, terwijl hij me;1
vcn Gettige handbeweging den hem aange-
b'uien stoel aannam.
ik hen vandaag een beetje vroeger ge
komen dan gewoonlijk, mama," begon hij,
uilerlfju voikomen bedaart!, „omdat ik ecu
ge\vu;hiig0 aangelegenheid met u cn Aligns-
ta E hespreken heb."
•wdijii dochter is, helaas, een beetje on- Wall ha?
oore gekomen was. Nu, zooveel te beter,
u zal mij echter wel toestaan, u de nadere
bijzonderheden mede te deelen?"
„Pardon, mijnheer, dat is mij geheel en
al onverschillig", viel zij hem hoogmoedig
in de rede.
„Voor u misschien, mevrouw," hernam
Max, terwijl hij haar voorbeeld volgde en
het vertrouwelijk „mama" achterwege liet;
„maar mijn verloofde zal zonder twijfel
wenschen, met die omstandigheden, alsook
met mijn plannen voor de toekomst, be
kend le worden. Indien liet dus mogelijk
is, :ou ik u verzoeken, mij een kort onder
hond met Augusta toe le slaan; ik zal u
persoonlijk dan niet meer met mijn eigen
zaken lastig vallen."
De o o geii van mevrouw Wilhelmi fon
kelden van toorn. „Het spijt mij zeer uw
i we as cl» niet le kunnen vervullen, mijnheer
Mijn dochter is, gelijk ik u
gesteld en heeft zich daarom naar haar j reeds zei.lc. ongesteld; maar, indien zulks
kamer begeven," zeide mevrouw WiJhchm
op ijskouden toou. ,,De attngelegeni.ei.i, die
u w®nscht te bespreken, is ons, i.aar ik
Ween, reeds bekend. Md^onderstei na
melijk, dal «ij sariical-.iinjjt mol nelgvcn lus-
selmn u en den heer Berlin* vooiftovaiien
is."
Mai boog toeslesimcad bet iiooiV. „lit
JacSi! niet, dat die gebenrfecu a reeds ter
ook niet bel geval ware, zoude ik, zooals
de zaken nu slaan, moeilijk mijn toestem
ming geven tol een onderhond, dat geheel
doelloos is."
Een oogenblik loonde zich een geweldige
aandaenjiig in de (rekken v^in-jongen man;
spotedig eehlcr had hij zijri gewone be
daardheid herwonnen.
..Augusta i3 mijn ver!oorde
„Zij was het," verbeterde mevrouw Wil
helmi. „Ik had gehoopt, mijnheer Wa'll-
hagen, dat uw fijn gevoel voor heigeen
recht is; u zou doen begrijpen, dat van
een verloving tusschen n en mijn dochter
geen sprake meer kan zijn. Het schijnt,
dat ik mij ook in dit opzicht in u heb
vergist. Dat spijt mij in zoo verre, dat
anders doze, voor ons beiden pijnlijke ver
klaring overbodig ware geweest."
„U zelf zal wel niet verwachten, dat ik
mij aan deze uitspraak eenvoudig onder
werp, mevrouw", hernam Max vastbera
den, „Augusta heeft zich, en wel met uw
uitdrukkelijke toestemming, met mij ver
loofd. U heeft dus geen recht ons nu te
scheiden".
„Deze toestemming, waarvan u spreekt,
is gegeven onder veronderstellingen, waar
in wij ons nu, höiaas, bedrogen zien. Ik
wil niet onderzoeken of u ons wetens en
willens over nwe vooruitzichten misleid
heeft; maar wij willen u n-og eens duide
lijk in mijn naam en dien mijner doch
ter verklaren, dat wij de onder onjuiste
veronderstellingen aangegane verloving als
verbroken beschouwen".
Mevrouw Wilhelmi stond op om aan te
duiden, dat zij het onderhoud wenschte te
eindigen. Max volgde haar voorbeeld maar
hij ging niet heen, gelijk zij het gehoopt
had
„In den naam uwer dochter! Vergeef
mij, mevrouw, indien ik heb karakter
mijner verloofde tegen haar eigen moe
der verdedig. Augusta is niet zelfzuchtig
genoeg om in haar koude berekening de
mij beloofde trouw te breken."
Mevrouw Wilhelmi werd afwisselend
rood en bleek.
„Heb verwijt van zelfzucht heeft in nw
mond een eigenaardigen klank, mijnheer
Wallhagon," zeide zij spottend. „Welken
naam geeft u wel aan de poging om een
jong meisje tegen haar zin te huwen, om
het mede te sloepen in armoede en el
lende? Want dat u ook niet het geringste
vooruitzicht heeft om u weer omhoog te
werken, dat zal u nu toch wel duidelijk
zijn geworden."
„Indien Augusta zelve mij verklaart,
dat zij wenscht vrij te zijn, zal ik oogen-
blikkelïjk terugtreden, mevrouw, maal
eerder niet."
„In Gods naam dan!" riep mevrouw
Wilhelmi uit, terwijl zij beefde van onder
drukte woede. „Indien n liet verlangt,
zal u het besluit mijner dochter uit haar
eigen mond vernemen."
Met trotech opgeheven hoofd verliet
zij de kamer.
Vijf minuten gingen voorbij. Eindelijk
naderden langzame schreden en Augusta
stond voor hem, dien zij zoo kort geloden
eeuwige trouw had beloofd.
Kon dit zijn verloofde zijn, dit bleeke,
koude, als uit steen gohouwen beeld?
Hij was haar tegemoet gegaan, hij had
haar heide handen in de zijne gesloten,
'maar de teedero groet bestierf op zijn
lippen.
„Augusta," riep hij smartelijk uit.
Stom trok zij hare handen terug en trad
een schrede achteruit.
„Augusta", herhaalde liet waar,
wat uw moeder zegt? is hu ;tw wenschr
dat alies tusschen ons verbroke worde?"
„Ja," klonk het zacht, maar vasthe-aden.
„Gij zegt dat, omdat uw moe.! het
verlangt l"
„Ik zeg het, omdat het waar is."
„Gij hebt geen hart!" klonk het bitter
van zijne lippen, „en ik dwaas ik ge
loof aan u!... Vergeef mij, Augusta, ik
weet' niet, wat ik zeg."
Deze had haar gelaat afgewend. Nu
stak zij dralend hare hand uit. „Vaar
wel, Max, Iaat ons als vrienden scheidon."
Haastig greep hij de aangeboden hand...
„Augusta, dat kunt gij niet meencn!
Weinige dagon geleden nog "hebt gij mij
verzekerd, dat ik uw echeeie hart bezat.
En ik houd veel van u; ik kan niet leven
zonder u
Max wilde haar tot zich trekken; maar
'met e?n hartstochtelijk geweld rukte zij
zich los. Zij had immers een besluit ge
nomen, zeido zij tot zi- h zelf; zij kon
niet meat naar hem luisteren! Maar
nooit, nooit hal zij Max zoo bemind, als
op dit oogenblik, nooit li ad zij zoo
duidelijk gezien wat hij voor haar ge
weest was.
Een bittere smart perste haar hart
samen, en op haar gelaat vertoonden ziek
krampachtige trekken. Waarom, o
waarom loOëat haar noodlot zoo wreed
zijn! Waarom had zij kennis met Max ge
maakt, als dit hot einde er van moest
wezen
„Pijnig mij niet." r.c
hartstoch
telijk. „Ik kan uw vrouw niet worden..
ik kan nic.1 en... ik wil niet '.Het is on
mogelijk
„Onmogelijk? Waarom? Ik heb u dezo
vraag to stellen '.Waarom kunt en wilt
gij niet?"
Wordt vervolgd.)
