ONS BLAD
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: SSBffi,ff«B,4aa
BUITENLAND.
BINNENLAND,
FFUILLRTON.
Vlag
Onder ïalsehe
No. 214
VRIJDAG 24 JUNI 1921
14e JAARGANG
Abonnementsprijs:,1
Per kwartaal voor Alkmaar i 'f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2 85
iMet Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 f hooger.
S3
Advertentieprijs:
Van 1—5 regels f 1.25; eikeregel meer f 0 25; Reclames
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voor
uitbetaling per plaatsing f 0.60.
Aan alle abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, weike hen verzekert tegen ongevallen tot eert bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,—f 35,—, f 15-
Regeling van het Markt
wezen.
De toestand in Ierland.
Het conflict in de Engelsche
mijn-industrie.
®SE1$ÖE BUSTENL. BEBfSüTEH,
Een stem uit het Paradijs.
GERAFFINEERDE POLITIEKE
ONBESCHAAMDHEID.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
S3
Door een middenstander wordt in de
„Nederland-sohe Hanze" de vraag voorge
legd, of het niet mogelijk is maatregelen
te treffen tegen liet aldoor wijder zich
tsübreidcn van. den markthandel, in tal
van plaatsen in Nederland.
Deze zeer lastige vraag wordt in bo
vengenoemd blad door J. van Beurden
beantwoord, die begint met over te ne
men, betgeen bij ten dien aanzien in
bondig en vorm schreef in zijn „Proeve
van een Beginsel- en Werkprogram voor
den Nederlandsehen R. K. Midden
standsbond."
Daar staat op blz. 98: „Zonder twij-
'fel beeft ook nu nog het marktwezen zijn
nut èn voor de .gemeenschap èn voor
een goed deel van den middenstand, die
ter marktplaats is gevestigd.
Niemand zal dat betwisten.
Doch evenmin kan worden ontkend,
dat het marktwezen ook nadeelen met
zich brengt voor hot publiek, zoowel als
vo-or den middenstand.
Eenerzijds toch wordt de beweerde
deugdelijkheid van de mark'tartik-elen
vaak niet gewaarborgd door mogelijk
verhaal op den venkooper. En anderzijds
betalen de markt/handelaars behou
dens een betrekkelijk geringe maiktbe-
lasting weinig of niets aan den fiscus,
die van don gezeten winkelier diens volle
aandeel in den aanslag en meer zelfs vor
dert. De markthandelaar toch betaalt, als
regel, geen grond- noch personeele be
lasting.
En door bet bezwaarlijk te oefenen
toezicht op zijn „zaken", zal hij naar ver
houding allicht ook minder zwaar dan de
vaste winkelier, door de inkomstenbelas
ting en den hoofdelijken omslag worden
gedruikt, en dus scherper dan deze kun
nen concurreeren."
Voorts zij in verband met het hier be
handelde onderwerp nog gewezen o,p
hetgeen ler zake vermeld staat in het
Roomsoli-Kaiholieke Cr e meen lep rog ram
dat doer den Bond van R. IC. Kiesver-
eenigingen is eikend ea aanbevolen als
officieele ..leiddraad" voor het voeren j
eener gezonde gemeente-politiek.
"tedoeld program dan zegt in art 36:
„Het plaatselijk marktwezen worde zoo
danig geregeld, dat daarbij de belasting
betalende middenstand .zoo weinig moge
lijk schade lij-de van de mededinging eter
vreemde marktkramers."
In het licht van een en ander stelle» we
thans andermaal de vraag: Welke maat
regelen kunnen door de gemeentebestu
ren worden genomen ter verkrijging eener
goede regeling van bet marktwezen ter
plaats i?
Bij de beantwoording dezer vraag moe
ten we uitgaan van bet beginsel, dat be
doelde regeling en evenfueele uitbreiding
Van liet plaatselijk marktwezen niet mag
worden boheersaht door de belangen der
inark-than-delaren, maar door heigeen in
]ip' welziin - ingezetenen wordt ge-
ovdord.
regel heeft het gemeente
bestuur te beoordeelen en te beslissen, of
en in hoeverre de openbare stralen
pleinen ter beschikking zullen worden ge-
sleld van den marktverkoop en hoeda-
aig het bedrag zal zijn, dat door rle ®e-
troklkenen in dien vorm van markt-
zal worden betaald in meergenoemd
R. K. Gemeenteprogram en luidende: (Bij
alle van harentwege in hel gemeene wel
zijn der bevolking le treffen voorzienin
gen, zij de gemeente bedacht op bet
krachtig maken en krachtig houden van
den middenstand."
Welnu: wat eischl het belang van het
koopend publiek ten aanzien van liet
mark twezen?
Voor zoover ter markt worden uitge
stald en te koop geboden, incourante of
tweede hands goederen, vordert het be
lang van de economisch zwakkere klasse
■der gemeenle waarvoor het gemeente-
bestuur evenzeer heeft te zorgen dat
deze groeo van personen in de gelegen
heid zij, bedoelde goederen zich aan te
sohaffeji legen lageren prijs.
In verband evenwel met den plicht der
gemeente, om „den middenstand krach
tig te maken en krachtig fe houden,"
n--- zij daarbij niet verder gaa'n, dan mel-
'aad door het belang dier economisch
zwakkere klasse der bevolking wordt
geëischf.
Daarnaar heeft zij dus vast te stellen de
grenzen, binnen welke op haar openbare
slralen en pleinen de markthandel mag
worden gedreven.
Want men bedenke hierbij wei, dat bij1
gebreke eener praktisch uitvoerbare con
trole het niet mogelijk is le voorkomen,
dat ook nieuwe goederen te koop wor
den aangeboden.
En aan den markbhandel in deze soorl
goederen bestaat gemeenlijk geen behoef
te, wijl die doorgaans tegen slechts wei
nig hoogcren prijs, bij den gevestigden
winkelier kunnen worden verkregen.
Waarbij nog komt, dat onderscheidene
der hier bedoelde artikelen van zoodani-
gen aard zijn, dat het algemeen belang
geenszins vordert, den verkoop daarvan
te steunen en te bevorderen met mede
werking van de gemeente.
Zooeven zei ik, dat aan den markl-han-
del in nieuwe goederen doorgaans geen
behoefte beslaat', wijl deze soort goede
ren veelal tegen luttel hoogeren prijs kun
nen worden verkregen bij den geveslig-
den winkelier.
Dat nochtans die prijs ietwat hooger
is. vindt deels zijn grond juist in het
feit dal de winkelier gedwongen wordt
aanzienlijke belasting te betalen soms
in onderscheiden vorm aan dezelfde
gemeenle, die haar pleinen en straten be
schikbaar stelt om hem concurrentie aan
te doen.
Gezien dit feit en gelet op <le omstan
digheid. dat een zeer aanmerkelijk deel
der totaal-belasting van de gemeente
drukt op den middenstand, acht ik bet
een dringenden eisch van gezonde ge
meente-politiek, de concurrentie welke
die middenstand van den marfrihandel
ondervindt, strikt te beperken lot heigeen
klaarblijkelijk door het vorengeschelsle
gemeene welzijn der burgerij wordt be
vorderd.
En dit klemt des te meer, wijl ook de
middenstand een zeer breede groep der
gemeentelijke bevolking pleegt uit ie
maken en ook deze groep aansipraak
heeft op den sleun der gemeente ter be
vordering van hare belangen.
Voorts wenscben we hier nog eens le
wijzen op de nadeelen waaraan juist bet
publiek, dat op de markt koopt is bloot
gesteld1; nadeelen, die we in den aanvang
van dqf stuk, onder verwijzing naar ons
„Beginsel- en Werkprogram" hebben ge
memoreerd.
graafschappen. Doch niet voor de zes
graafschappen alléén, want alles, heigeen
ze belang inboezemt, raakt geheel I-erlands
en alles, heigeen Ierland raakt, vindt zijn
weerklank in de meest verwijderde ge
deelten van het rijlk.
„Er zijn weinig dingen, die de geheele
Engelsch sprekende wereld ernstiger
wenscht dan een bevredigende oplossing
van het eeuwenoude Iersohe vraagstuk,
dat geslachten lang onze voorvaderen in
verlegenheid1 heeft gebracht, evenals het
thans zwaar d-ru-kl op ons. Zeer stellig is
er géén wenséh die méér leeft in mijn
eigen hart dan dat ieder man van Ier
sohe geboorte, wat zijn geloof ook zijn
moge en waar zijn huis ook moge slaan,
in trouwe samenwerkt met de vrije ge
meenschappen, waarop het Britsohe rijk
is gebaseerd.
„ik koester hef vertrouwen, dat de be
langrijke zaken, die worden toevertrouwd
aan het toezicht en de leiding van het
Noordelijke parlement, zullen worden be
hartigd met wijsheid en met gematigd
heid. op faire wijze en met behoorlijk
ontzag voor elke leer en elk belang en
zonder verflauwing van de vaderlandslie
vende toewijding voor het rijk, waarvan
gij zoo manhaftig blijk hebt gegeven in
den grooten oorlog Volledig lidmaat
schap van het Vereenigd Koninkrijk en
godsdienstvrijheid genoot Ierland reeds
sedert lang. Thans is het de taa-k op
gedragen, zich bezig te bonden met alle
groole zaken van land-swelgeving, en noch
de regeering noch ik koesteren twijfel
wat betreft den geest, waarin gij, die
hier heden vereenigd zijl, alle belangrijke
functies zult uitvoeren, die aan uw zorg
zijn toevertrouwd.
„Mijn hoop strekt zich nog verder uit.
De ocgen van het geheele rijk beden op
Ierland gevestigd het rijk, waarin zoo
véle naties en rassen tezamen zijn in weer
wil van oude veeten en waarin nieuwe
naties zijn ontslaan binnen den levensduur
van den jongste hier aanwezig. Ik put uit
dat feit den moed. over den tijd van be
zorgdheid, welke den laatslen tijd mijn
visie van de Iersohe zaken -heeft verduis
terd, heen te zien.
Ik smeek uit het -diepst van mijn bar!,
Niettemin dient daarnevens erkend, dat i dat mijn komst naar Ierland de eerste
de markthandel aan den plaatselijken [stap zal blijken te zijn naar bet eind der
middenstand ook voordeel brengt door I twisten. Ik doe een beroep op alle Ieren
den toevloed van personen,die vanuit om den strijd te slaken en de hand der
den wijden omtrek naar dé betrokken ge-
meeste komen en deels hun inkoopen
■doen ook bij den geves-tigden winkelier.
In bet licht van vorenstaande beschou
wingen m-eenen we dan ook gerechtigd ie
zijn, ten aanzien der regeling van het
marktwezen de navolgende conclusies te
slellen:
1. Het gemeentebestuur is verplicht te
zorgen, dat aan den markthandel geen
grootere uitbreiding wordt gegeven d-an
eensdeels door het belang der economisch
zwakkere klasse van de bevolking wordt
gevorderd, en anderdeels door bet be-
iang der breede groep van plaatselijke
middenstanders is toegestaan.
2. Het gemeentebestuur is gehouden,
zoodanige tmarklnelasling le heffen, dat
de gevestigde winkeliers van de gun
stiger positie der marktkramers geen
scherpe concurrentie ondervinden dan
noo-dig is om bet onder 1 geschetste
doel te bereiken.
De opening van het Noordelijk
Parlement.
De Koning heeft Woensdag voor
een -voltallige vergadering ■van Se
naat en Lagerhuis de volgende rede uit
gesproken:
„Voor allen, die Ierland liefhebben
zooals ik met mijn geheele hart, is dit
een diepontroerende gebeurtenis in de
Iersohe geschiedenis. Ik kon het niet van
mij zelf verkrijgen, om Ierland alleen
door een plaatsvervanger mijn ernstige
gebeden en goede wensohen te schenken
voor de nieuwe era, die wordt ingezet
met deze plechtigheid en ik ben daarom
in persoon als hoofd van mijn rijk ver
schenen om dit parlement op Iersdhen
bodem in te wijden. Ik wijd het in met
diepgewortelde hoop. en ik ben ervan
overtuigd, dat gij uw uiterste best zult
doen om het een instrument van geluk en
goed bestuur le doen zijn voor alle doe
len der samenleving die gij vertegen
woordigt. Dit is een grootsohe en kritieke
gebeurtenis in de geschiedenis der zes
verdraagzaamheid en verzoening uit le"
strekken, te vergeven en te vergeten en
zich te vereenigen lot hét scheppen voor
hun land van een nieuwe era van vrede
tevredenheid en welwillendheid.
„Het is mijn ernstige -wensch, dat ook
in Zuid-Ierland eerlang een zelfde ge
beurtenis zal plaats hebben als welke zich
thans in deze zaal voltrekt, dat zich daar
een soortgelijke gelegenheid zal aandienen
en een soortgelijke plechtigheid zal wor
den uitgevoerd.
„Moge deze- historische bijeenkomst het
voorspel zijn van een dag, waarop het
Iersche volk, Noord en Zuid, onder één
parlement, of twee, zooals deize parle
menten zelf zullen kunnen uitmaken, te
zamen zal werken in gemeenschappelijke
liefde voor Ierland op den hechten grond
slag van wederkeerige rechtvaardigheid en
eerbied".
Aan liet slot van de Woensdag plaats ge
had hebbende plechtigheid in Belfast, ont-
ving Sir James Craig, de premier van
Noord-Ierland, vele gehikwensch-teJegram-
uien. Het meest beteekenisvo-lle was van
Lloyd George en was in de volgende woor
den gesteld: „Ik wil u ter gelegenheid van
de groote gebeurtenis der inwijding door
den Koning op heden mijn ernstig gemeen
de beste wenschen zenden. De regeering,
het parlement en het volk van Noord-Ier-
land hebben hiun capaciteit en patriotisme
bewezen door den geest, in welken zij
zich hebben gekweten van de eerste ver
antwoordelijkheid van zelfbestuur en zij
hebben een goede gelegenheid voor zich.
Ik hoop en geloof dat deze invloed en dit
voorbeeld geheel Ierland zullen leiden op
het pad der practische samenwerking, wel
ke alleen kan voeren tot verwezenlijking
van de Iersche idealen en tot waarborging
der Iersche belangen. De regeering van Ier
land heeft de toekomst van Ierland in
handen van haar eigen volk gelegd. Ik
wensch u van harte succes bij uw regee-
ringstaak en ik bid, dat geheel Ierland
spoedig zal zijn gered door uw voorbeeld."
De Koning te Belfast.
De Londensche bladen wijzen alle na
drukkelijk op het groote succes van de
plechtige opening van het Ulster-parlement
door den Koning. De „Times" beschrijft
do plechtigheid als eene zooals men nooit
zoo heeft gezien.
VP,IJ NAAR HET DUITSCH.
20.
Zwijgend stapten de heeren eenïge
oogenblikken naast elkander. Do fabri
kant verwonderde zicb over het voorval
van zoo even. In welke betrekking kon
mevrouw Wailhagen tot zijn stuursclien
begeleider staan? Waarom had zij liem
uitdrukkelijk verzekerd in de geheele
ifcreek geen kennissen ie hebben? En haar
zoon? Wist deze dan niets, of....? Een
soort van wantrouwen ontstond in zijn
binnenste, en hij besloot het hier heer-
Schend geheim zooveel mogelijk te ont
dekken.
„Indien u het goedvindt, willen wij hier
een oogenblik plaats nemen", zeide de
heer Guthbridge, toen zij een groepje hoo
rnen bereikten in wier schaduw een ge
makkelijke bank tot rust uitnoodigde. „Ik
.wil u slechts een paar minuten ophou
den".
i. >.Mijn tijd is geheel te uwer beschik
king". hernam de fabrikant beleefd, Ict-
wijl hij ging zitten, ,,'n Lief plaatsje hier.
„Zeker en een bekoorlijk vergeziéht",
zeide de gast verstrooid.
De heer Webe-r glimlachte. De plaats,
waar zij zalen, was rondom van dichte
struiken ingesloten, men kon hier van
geen kant gezien worden, noch zelf iets
zien.
„I-k heb de vrijheid genomen u eens be
zoek te brengen omdat ik u cenen kletnen
dienst wilde verzoeken," begon de heer
Guthbridge na een pauze met een sten)
die duidelijk zijn inwendige aandoening
verried.
„Hef zal mij een genoegen zijn, u een
dienst te kunnen bewijzen," verzekerde de
heer Weber. „Indien de zaak dus in mijn
macht ligt, kan u ze als reeds gedaan be
schouwen."
,Zd is zeer eenvoudig. Maar veroorloof
mij vooraf een vraag: Is u bekend met het
verleden van den jonkman, die onlangs
als directeur der fabriek in uw dienst ïs
getreden?"
,Met zijn verleden?" herhaalde Weber
onaangenaam getroffen. „Zeer zeker, voor
zoover ik er belang bij had het to loeren
De regeering tegen de Sinn Feiners.
De „Times" legt den nadruk op het
Woensdag gehouden debat in het Hooger-
huis, waar de Lord Chancellor beslist ver
klaarde dat de regeering niet zachter ge
stemd zou zijn en dat de strijd tot het
hittere einde zal worden gevoerd. Troepen
worden zoo spoedig mogelijk in grooten
getale naar Ierland gebracht en de minister
van oorlog Sir Worthington Evans heeft
in het Lagerhuis duidelijk gezegd, dat de
krijgswet zal worden toegepast op het ge
heele land, behalve Ulster, indien men in
het Zuiden het parlement niet in werking
wil brengen. De „Times" uit haar verba
zing over dit alles, gezien het beroep op
vredesticliting door den koning te Belfast
gedaan.
Een nieuwe militaire maatregel.
Te Cork zijn dezer dagen op last der
militaire autoriteiten acht zaken geslloicn;
de gebouwen moeten binnen tien dagen
door de eigenaars worden ontruimd. Het
betreft hier vijf koffiehuizen, een rijwiel
zaak en twee winkels, waar kranten ver
kocht word-en. De eigenaars moeten zich
naar verschillende steden in het graaf
schap begeven, waar zij zich tweemaal per
week bij de polLlii e moeten aanmelden. De
reden, welke voor de sluiting wordt op
gegeven, is dat de huizen aanhoudend
door rebellen werden gebezigd, met wie
de eigenaars sympathiseerden.
Het Iersche republikeinsche leger.
Bij een interpellatie in het Lagerhuis
-over de moorden op officieren in Ierland,
waarhij aan de regeering werd verwet-en
dat zij niet voor voldoende bescherming
zorgde, heeft de coalitie-unionist majoor
Onnsby-Go-re meegedeeld, dat volgens in
lichtingen, door hem uit Ierland verkre
gen, de gewapende macht van Sinn Fein
a-dig toeneemt, da-t voor lederen ge-
wapenden Sinn Feiner verleden jaar om
dezen tijd, er -lihans tóen zijn, dat er wa
pens worden ingevoerd in Donegal en
aan de weisitkust en dat het militaire pro
bleem, waarvoor men staal, roet den dag
ernstiger wordt.
Een onderzeedienst naar Amerika.
Renter's correspondent te New-York
sein aan de Engel soho blidendat, volgens
de ,yNew York Tribune", 'kapitein S'hanl-ey
secretaris' van den New Yofkschen Raad
Voor de erkenning der Iersche Republiek,
heeft medegedeeld dat twee onderzeeërs,
voerende de Iersche vlag, een geregél den
patssftgiersdienït onderhouden tusschen de
Verecnigde Staten en Ierfand, ten dienste
van ambtenaren der Iersche republiek. Ka
pitein Shanley zou ook hébben verklaard
dat De Valera in 1919 in de Vereenigde
Staten kwam in een onderzeeër en op
dezelfde wijze naar Ierland terugkeerde.
Tal van vooraanstaande Sinn Feiners,
waaronder O'CaHagham, Lord Mayor van
Cork, zon-den da-en onderzeeërsd'ienst ge
steund hebben.
Een bedreiging-
Te Pontypridd het woord voerend heeft
een besluurs/léd der mijnwerkers van
Zuid-Wales gezegd, dat het bestuur der
mijnwerkers pp -liet punt stond tot een
drastischer maatregel te adv-iseeren, die
de regeering zou nopen bétere voorwaar
den toe te staan.
De actie voor een algemeene staking.
Daar vcrsehillenile van de grootste vak
bonden reeds aan de mijnwerkers hebben
meegedeeld, dal' zij niet geneigd zijn tot
een stakingsactie zal het bestuur der
mijnwerkers Vrijdag le Londen bijeenko
men teneinde den geheelen aldus gescha
pen toestand te overwegen.
HET ENGEiLSGH-JAPANSGHE
VERBOND.
Blijkens een bericlj van Reuters bijzon-
deren dienst zal worden voorgesteld in
het nieuwe Engelséli-Japanisoh verdrag
(ofschoon men in Engeland meent, dat
uit het tegenwoordige verdrag duidelijk
blijks, dat Engeland in 'n oorlog tusschen
Japan en Amerika niet de wapens tegen
de V. S. zal opnemen) om allen twijfel
uit den weg te ruimen een uitdrukkelijke
bepaling op te nemen, waarin de Ver
eenigde Staten met name genoemd wor
den.
Het departement van buitenfcmd-sohc
zaken te Washington ontkent echter, dat
liet bericht heeflt ontvangen omtrent de
vordiering-en der onderhandelingen tot
vernieuwing van het Engelsch-Japansche
verdrag. Mot name ontkent het de in een
vorig telegram vermelde verzekering te
hebben ontvangen (dat alle maatregelen
zullen worden gen-omen, opdat in het
nieuwe verdrag niels word! opgenomen,
strijdig met de rechten van Amerika).
Uit Melbourne wordt d.d. 23 Juni ge
meld, dat de Australische Arbeiderspartij
beslot-en heeft tie pro-les-tceren legen de
vernieuwing van het Engelsch-Japa-nséhe
verdrag.
DE ONTWAPENING DER DEUTSCHE
BURGERWACHTEN.
Nauwelijks is de ontwapening der bur
gerwachten in DuitscM-and begonnen, of
het proletariaat maalét zich reeds o-p om
een ei-gen besohermiings-organi-sa tie te vor
men. Uit Breslau wordt ge-meld, dat drie
der bekendste leiders der sociaal-democra
tische parlij een manifest hebben uitge
vaardigd, waarin zij aansporen lot het
vormen van een proletarische zelfbcsoher-
mingsorganisalie der socialisten. In het
manifest wordt hd'oogd, dal deze organi
satie met wettige middelen -de republiek
wil beschermen. De statuien hebben overi
gens vdel overeenkomst met die van de
„Orgesch."
ONLUSTEN TE BROMBERG.
De „Vossische Z-tg," heeft een bericht
■uit Danzig, dat o-p 21 en 23 Juni de Pooi-
-sche bevolking de Duitsche Jocd-
sche bevolking heefl aangevallen en mis
handeld. Duitsche en Joodsche restaurants
werden geplunderd. Een -groote menigte
van ongeveer 2000 mensohen trok naar de
woning van d'en Dui[schgezi11le11 burge
meester om tegen d-en levensmiddelen-nood
en de aanstelling van Dui-tsc-hers als amb
tenaren -te proted'-eeren. De burgemeester,
die op het stadhuis was, werd uit zijn
kamer gehaald en mishandeld.
Vele militairen, -die door de overheid
opgeroepen waren, kozen de zij-de der
oproerlingen. Twaalf personen werden ge-
"waaronder ook eenige soldaten.
dood,
TEGEN ROOKEN DOOR VROUWEN.
In het Representanten Hui-s te New-
iTte, '!eeft>. dus wordt aan de „Daily
Mail geseind, de afgevaardigde Paul
Johnson voorgesteld vrouwen, die roo-
ken, te beboeten met twintig dollars en
verder met 109 dollars voor elke volgen
de gerookte sigaret. Indien de overtreding
in een openhaar gebouw geschiedt, zal
ook de eigenaar van dat lokaal strafbaar
worden gesteld.
De afgevaardigde, die hel voorstel deed,
zeide dat hij aïlijid tegen rooken door
vrouwen gekant was geweest, doch dal
hij d'en avond fe voren meende, cal het
nu uit moest wezen," toen hij te Washing
ton wand-ciende voor een cinema zag hoe
een meisje de hrandend-e sigaret uit den
mond van haar verloofde nam, om
daaraan een paar trekken te doen. Hij
meende dat rooken nog erger was dan
whisky drinken.
Het juist gebrachte bezoek aan Ier
land door Koning George V herinnert
aan vorige bezoeken. De „Western Gaz
teekent aan dat koningin Victoria in Au
gustus 1849 Ierland bezocht en in Zuid-
Ieriand geestdriftig ontvangen werd. Zij
gaf toen een receptie in Dublin Castle en
herdoopte de havenstad van Cork in den
huidigen naam Queenstown. Ook in 1853
en 1861 bracht de koningin bezoekenaan
Ierland, zij was toen vergezeld van haar
gemaal en den prins van Wales, den ia-
teren Koning Edward VII. Laatstge
noemde bezocht Dublin wederom in 1865
toen hij er de internationale tentoonstel
ling opende.
Een polilie-agent te Londen ontdek
te gisternacht dat er rook opsteeg achter
de hekken, die toegang gaven !r-t het ge-
houw der Pers Club in St. Bride's Pas
sage in Fleet Street Men ontdekte toen
dat een hoevee-lhrid in pelroieum ge
drenkt papier in een hoek bij het ge
bouw lag te branden en wist intijds
brand van het gebouw te voorkomen.
Eenig-en lijd geleden had men docu
menten gevonden betreffende gehouwen,
door de Sinn Feiners gemerkt om ver
nield te worden en daarop kwam ook het
gebouw der Pers Clu-b voor. Het gebouw
stond dan ook evenals de andere op die
lijst genoemde, onder speciale politie-be-
waking.
De detectives van ScV-kmJ Yard
te Londen stellen een onderzoek in naar
-den schrijver van een brief, die gister
avond ergens te Lewisham, Zuid Londen,
werd gevonden, en waarin een nlan werd
ontvouwd betreffende een algemeenen
aanval op alle politic-bureaux in de Me
tropolis.
De „Wesbm. Gaz." meldt dat le
Sandwich op hel eiland Yell, een der
Shetiand-eilanden, twee rijke koper-nde-
ren zijn ontdekt, die veel beloven. Een
i 500 voet diepe horing in een der aderetï
heeft een koperhoudende zone getoond,
die gerekend wordt 100.000 ton erls te
bevatten, terwijl de andere cp grooten
diepte, geraamd wordt op een productie
van 300.000 ton.
Er was eenigen tij-d geleden een zonsver
duistering naar men weet.
En wat deed toen onze regeering?
Natuurlijk weer niels. Die is door-en
door kapitalistisch. Die begreep niet, dat
het proletariaat hunkerde naar meerdere
kennis over dit natuurverschijnsel. Maar
zij hoort het kloppen van het volkshart
niet. En slaapt op zulke gewichtige mo
menten.
Dan in Rusland. Daar beseft men wat
het volk begeert. In de „Tribune" staat een
werkelijk aandoenlijk stuk van een Am-
sterdamsch arbeider, die den kapitaiisti-
schen poel is ontstegen en nu in Rusland's
paradijs woont. En die vertelt, dat met het
oog op de laatste zoneclips door het Sov
jet-gouvernement overal kaarten verspreid
waren, met omschrijving wat een zon
eclips is enz., alles tot volksonderricht.
,,'t Was een mooie zonsverduistering en
de meesten stelden er veel belang in," zegt
de schrijver.
Is het niet buitengewoon?
En dan verhaalt de schrijver nog iets
over de moeite, die men deed, om allen
lezen en schrijven te leeren. Velen waren
onwillig, maar daar wisten ze wel raad
op.
„Als het belaaldag was en de niet-wid-
lers melden zich aan, dan was het: „Hier
is de lijst, zoek je naam, want die staat
er op, met de som die je le goed hebt;
zeg nu maar hoeveel je krijgt en ik be
laad je."
„Ik kan niet lezen".
„Dan moei'' je 't leeren, de school slaaf
voor je open, voor je onmisbare levens-
onderhoud wordt gezorgd, maai' je geld
krijg je niet voor je kunt lezen en schrij
ven. Kwamen ze terug, genoegzaam reeds
geleerd om zelf hun naam te vinden, te
zien wat hun toe kwam en voor voddaan
te kunnen af teek enen, kregen zij alles, ook
het leruggehoudene en bovendien meestad
een bijzonder geschenk in voedsel. Wie
werkte, moest naar de avondschool.
Ook voor elk afgelegd examen bekomt
men iets extra's, b.v. een pond suiker,
drie pond brood, drie pond haring, een.
half pond boter of wat thee."
Dus ieder, die niet wil leeren, krijgt
geen geld en mag net zoo lang honger
lijden, tol hij het a b c op zijn. duimpj<
kent.
Het is werkelijk aandoenlijk
En paedagogiscb.
Daar is Jan Ligthart's sinaasappel*
methode niets bij.
Diegenen onder de Protestanten, die
op 'het oogenblik in Nederland bezig
zijn met een opzetten der gemoederen te
gen de Katholieken, mogen wel eens met
aan-d-aoht lezen het begin van de rede
waarmede de socialist Wibaut den nieuw
benoemden burgemeester van Amsterdam
heeft durven verwelkomen.
De nieuwe burgemeester, de heer de
Vlugt, is een anti-revoluti-onnair, een ge-
loovig man van eenvoudige Prolestant-
sche burgerafkomst
Zoodra hij benoemd was heeft de
linksche pers, liberaal en socialist, ter
stond het lied gezongen, dat hij om zijn
ge-loofs- en politieke overtuiging niet
benoemd hac! mogen worden de capa
citeiten niet kon hebben enz. Hel was
een partij-benoeming zooals het heette
en, dat weten we bij algemeene onder
vinding, partijbenoemingen mogen alleen
maar doorvrijzinnigen gedaan wor
den.
Goed. De heer Wibaul nu moest al»
waarnemend voorzitter den nieuwen bur
gemeester verwelkomen.
Hij deed het met het volgende begin:
„Amsterdam begroet in tl zijn nieuwen
■heer en de Gemeenteraad zijn nieuwen
voorzitter!
De Gemeenteraad heeft u tweemaal
achtereenvolgend lot wethouder gekozen.
kennen. U zal toch wel niet gelooven, dat
'k zonder onderzoek iemand mijn ver-
1 rouwen schenk, die mij geheel vreemd
is?"
„Wel neen, maar getuigschriften en der-
gelijke ding-en toonen zich later wel eens
als niet geheel vertrouwbaar", ging de
heer Guthbri-dge voort met een boosaar-
digen glimlach. „Zulke dingen gebeuren
wel eens, gelijk u zelf ook wel zal welen.
De fabrikant fronsle de wenkbrauwen,
„Excuseer mij, mijnheer Guthbridge. Is u
iets ten nadeele van den heer Waïlhagcn
bekend."
„Uit persoonlijke waarneming natuur
lijk niet," hernam Gulh'bridgc, ierwijl hij
met alle macht het zenuwachtig trekken
van zijn mond trachtte te onderdrukken,
„maar toevallig kwamen mij de omstan
digheden ter oore, onder welke hij uit den
dienst van zijn vro-egeren chef werd ont
slagen. Deze omstandigheden zijn, op zijn
minst gezegd, zeer verdacht, en ik hield 't
daarom voor mijn plicht u daarop oplet
tend le maken."
„Ik ben u zeer verplicht, mijnheer
Guthbridge, maar ik was juist in. dien tijd
te Erzenbach en ben met alle bijzonder
heden der zaak bekend," hernam de heer
Webe-r koeltjes.
De heer Guthbridge beet zich op de lip
pen. „Mogelijk zijn de te Erzenbach ver
spreide geruchten gedeeltelijk overdreven,
maar.Nu, indien u tevreden is, laat
zich verder niets er van zeggen."
De fabrikant had gedurende de laatste
minuien peinzend voor zich gekeken; nu
wendde hij zich lot den heer Guthbridge
en zag hem onderzoekend aan.
„U kent mij 'lang genoeg, mijnheel-, om
te weten, dat het mijn gewoonte is, zon
der omwegen op mijn doel af te gaan.
Wat heeft de jonge Waïlhagcn u gedaan,
om zich uw vijandschap op den hals le
halen? Of haat u hem alleen daarom, om
dat hij de zoon zijner moeod-er is?"
De gevraagde antwoordde niet, maar
streek met zijn breede, perkamenlkleurige
hand, die niettegenstaande den aan zijn
vinger fonkelenden kostbaren ring eerder
een gewoon burgerwerkman, dan den heer
van 't kasteel Guruguh scheen toe te be-
hooren, door den grijzen baard. „Van
haat- en vijandschap kan hier geen sprake
zijn," zeide hij met gedwongen -bedaard
heid. „Maar desniettegenstaandeWel,
u was daar zoo even getuige van de ont
moeting tusschen mevrouw Wallliagen en
mij; ik behoef u dus niet te zeggen, dat ik
die persoon vroeger heb gekend. Het is
wei zeer lang geleden, maarkort en
goed, de aanwezigheid dezer familie hier
is voor mij om verschillende redenen on
aangenaam en dus hoop ik, dat u, als oud
vriend en huurman mij wel den dienst
wilt bewijzen mij daarvan te bevrijden,
door Wailhagen uit uw dienst te ontslaan.
Ik geloof dit zooveel eerder le kunnen
verwachten daar zulks in ons beider be
lang is. Iemand, die in zijne vroegere
woonplaats niet den besten naam heeft,
kan toch moeilijk de rechte persoon zijn
voor een betrekking, die vertrouwen
eischt."
„O zoo, zeide de heer Weber met een
gelaat, waarin verbazing en ontevreden
heid elkander de lieerschapp" betwistten.
„Nu, wat het laatste punt betreft, geloof
ik u reeds voldoende verklaring, te heb
ben gegeven. Mijnheer Wailhagen is een
door en door verlrouwbaar jonkman; dit
weet ik niet alleen uit de informaties, die
ik heb yenomen, maar ik heb mij er ook
zelf van overtuigd."
„U zal zonder twijfel gemakkelijk
iemand in zijn plaats kunnen vinden,"
merkte de heer Guthbridge aan met zicht
baar ongeduld. „Het spreekt van zelf, dat
ik gaarne het financieel-e nadeel draag, dat
voor u uit de verandering kan ontstaan".
„Daarom is het niet te doen," hernam
de heer Weber. „Ik weet natuurlijk niet,
in welke betrekking u tot mevrouw Wail
hagen slaat, en ik wensch hel ook niet le
weten. Die dame heeft op mij oen vol
strekt gunstigen indruk gemaakt, en het
zou mij zeer spijten, indien ik overtuigd
werd dat ik mij daarin vergist had. Maar
dat Heeft nog niets te maken met haar
zoon."
„Dus u weigert?" Zijn stem klonk
heescli.
„Er blijft mij niets anders over, u zal
dat zelf inzien, indien u zich in mijn plaats
denkt."
(Wordt vervolgd),
