erken
1
ilgingen
Hlkmaar.
BUITENLAND
teil
mpapier.
snpoeder
**1318
S3de Esperantisten
congres.
FEUILLETON'1
Onder Valsclss Vlag
l/
TING van de
©ring
ta Bergsn.
3e Rustende lager".
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: S^SI'^I'433
/-
No. 248
DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1921
14e JAARGANG
AAN, Langettr. 77
OOT.
DONK.
P. ZWART.
2e Prijs een üarnes-
js een Kaleigh Rijwiel
schilder Malth Wig-
r D Filarsky, 6e Prijs
Rijwiel, 8e Prijs een
op Sport- en Kunst-
rting door de leveran-
in in den Bergenschen
Rijniersce, Postma,
tar bij de Debitanten
traat en Jb. de Vries,
en A. Jongejante
angst van postwissel
an de V. V. V., Kerk-
;n Ge kunt
illijke prijs
'BIES,
iltiZJF. No. 334.
'-J-
iLiA'D".- Vil'. -*
tfty' G
aiddel bij
bt.
j snijwon»
I, zuivert,
In weg en
jidïen een j
jlen» zeer©
en, aam»
Iddel bij
en, etc.
1 gr*ni i 3.-
CKER, Rotterdtia.
MOORD-HOLLANDSCH
Abonnementsprijs
Per kwartaai Alkmaar
Voor buittn ir
I t Oeïlluslreeiu Zondagsblad
...f2.—
f 2 85
0 60 f hooger.
„ONS BLAD5
Advertentieprijs:
Van 1 5 regels f l .25; eikeregel meer f 0 25; Reclames
per regel f 0 75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voor-
uitbeta! g per plaatsing f 0 60
Aan alie abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—. f 400,—is-uO,—f tOQ,—f 60,—f 35,—, f 15,-
Provinciale misere.
Sinds de Provinciale Staten van Noord-
Hclland zich in afwijking va., wjjt voor
heen usance was meer en meer zijn
gaan bewegen op sociaal en economisch
bestuursterrein en op dat terrein ingrijpen
de bestuursdaden zijn gaan stellen, is het
er voor den provincialen belastingbetaler
niel beter op geworden.
Méér dan in ecrige andere provincie zijn
dr Provinciale Stalen in Noord-Holland
geneigd, overheidszorg op zich te nemen
er ..ten gerieve" van de provinciale onder-
hoorigen bedrijven en instituten op te
zetten en te exjrtoilceren.
Wij zijn in algemeen geen voorstan
ders van provinciale overheidszorg, om
de eenvoudige reden, dat een provinciaal
hestuur uit zijn aard niet liet aangewezen
lichaam is voor het verkenen van over
heidszorg, voor zoover die overigens ook
al gewenscht of geboden mocht zijn.
Een provincie omsluit niet een op zieti-
zel aangewezen samenleving zooals dit
't geval is met Rijk en gemeente; de his
torische beleekenis der provinciale indee
ling is vervallen; de provinciale eenheid"
bestaat nog vrijwel uitsluilend in. adminis
tratieven zin en berust vrijwel in niets op
werkelijkheden.
Móét er nu overheidszorg wezen, dan
dienl deze uit te gaan van de besturen der
een-geheel-vormende samenleyji jen, van
besturen resp. van Rijk en gemeente, al
naar gelang de zorg in kwestie over de
gansche bevolking tegelijk of meer spe
ciaal over (de] afzonderlijke gemeenten
van noode is.
Dti wil niet zéggen, dal wij het Provin
ciaal bestuur zonder meer zouden willen
uitschakelen; geenszins: 't is goed, dat hel
Rijk onderverdeeld is in gewesleu, waar
van de afzonderlijke besturen speciaal
voor de belangen van die gewesten optre
den bij de Kroon en bij de Stalen-Gcne-
raal, 't is goed, dat in iedere provincie
eer college van Gedeputeerde Staten toe
zicht houdt op de gemeentebesturen, zorgt
voer liet maken van provinciale verorde
ningen, voor het uitvoeren van provinciale
reglementen en verordeningen enz. enz.
Doch dil alles hcefl dan ook mee" uit
sluitend administratieve beleekenis en
komt daardoor overeen mei het karakter
der provinciale indeeling zelf.
Waarin dan ook juist de reden gele
gen is, waarom wij deze en aergeHike
weikzaamheden en bemoeiingen der pro
vince niet uit den booze achten.
Geheel anders slaat de zaak echter, wan
neer de provincie zich op sociaal en eco
nomisch terrein gaat bewegen; een provin
ciale samenleving (gesteld, dat daarvan ge
sproken zou kunnen worden) heeft niet
het karakter van een maatschappelijke
huishouding; neemt de provincie nu
toch huishiudelijk-bestierende allures .-jon,
dan verricht zij werk, dat uiteraard niet
„der provincie" is.
Nu kan het provinciaal beheer van be
paalde bedrijven, welke op overheidszorg
zijn aangewezen, in sommige gevallen
(b.v. in overgangsperiodes, wanneer het
boog tijd is, dat een bedrijf den particulier
uit handen wordt genomen en wanneer het
Rijk nog niet bij machle is, het gansche
bedrijf tot Rijkszorg te maken) zijn goede
zijde hebben, doch, wat wij tot op he
den van provinciaal beheer ondervonden
hebben, stemt nu juist niet ten gunste van
dat behcerl
Vrijwel alles, wat de provincie op sociaal
en economisch gebied ondervonden heeft,
is heel zacht uitgedrukt weinig ge
lukkig uitgevallen.
De provinciale overheidszorg verslindt
geld.
Heel wijselijk hebben de Staten er nu
voorloopig maar van afgezien een derde
provinciaal krankzinnigengesticht te bou
wen; met de beide andere te Caslri-
cum en te Bloemendaal schijnt men
voorloopig leergeld ge: g betaald te heb
ben.
Het Provinciaal Electrisch bedrijf kost.
kosttot sommen, welke doen duize
len.
En danhet Provinciaal Waterlei
dingsbedrijf!
Er is een g-oede, oude tijd geweest, toen
een particuliere waterleidingmaatschappij
een groot aantal gemeenten in Noord-
Holland van leidingwater voorzag, even
accuraat als het thans geschiedt door de
provincie.
Die maatschappij had met de gemeen- j
ten bepaalde overeenkomsten in verband
met de concessie; wanneer die maat
schappij haar tarieven wilde wijzigen, na
tuurlijk duurder maken, dan moest er met
het gemeentebestuur ter 'ego geconfereerd
worden, dan moest de maatschappij haar
boeken openleggen en.... bewijzen-as-je-
blieft, dat de gevvenschte hoogere tarieven
inderdaad onvermijdelijk waren, dat de
maatschappij het heusch niet goedkoopcr
doen konl
Toen het bedrijf eenmaal door de pro
vincie was overgenomen en toen men ten
vorigen jare een voorheen steeds gewikt
en gewogen tarievenverhooging noodig
achtte, toen zette de provincie doodleuk
een annonce in de krant om hét publiek
mede te deelen, dat met ingang van eenige
dagen vóór datum de tarieven met 50 pCt.
waren verhoogd!
Kort geleden heeft men een wijziging
gebracht in de tarieven berekening: de
verbruiker betaalt voorlaan volgens be
woonde vloer-oppervlakte.
Bij de aankondiging van deze wijziging,
welke voor sommigen weliswaar een voor
deeltje, doch voor zeer velen ook een
verduurdering van het water beduidt, was
de directie van het provinciaal waterlei
dingsbedrijf „leuk"; zij wilde nu niet
meer na datum decreleeren: „zooveel
moet u meer betalen," neen, ze kon
digde een en ander neljes van te voren
aan, maar onder bijvoeging, dat degene,
die zich inct die wijziging niet vereenigen
kon, vóór een bepaalden datum zijn con
tract met de waterleiding maar noest....
opzeggen.
Wij gelooven, dat de directie haar
overheidsmachtsbewnslzijn niet fijner had
kunnen laten voelen; de directie weet
natuurlijk drommels goed, dat de provin
ciale onderdaan het water wel van liaür
bedrijf betrekken móét, nu zij immers zelf
de particuliere watervoorziening tot zich
trok, zoodat haar uilnoodiging tot des-
gewensehte opzegging van het waterlei-
dingsconlract in de meeste gevallen zoo
veel beleekent als: „Doe het maar eens
zor.der water als je kunt!"
Een particuliere maatschappij had zich
aan dergel,,e „stoutigheden" eens moeten
wagen I
Dan was het „gezag" onmiddellijk tus-
schenbeide gekomen!
Maar nu is „gezag" en leverancier
één vandaar dat de gebruikers gerin
geloord worden, machteloos.
Heeft derhalve de provincie hier alle
concurrentie uitgeschakeld en zichzelf zoo
doende ae macht verleend de waterver
bruikers heel willekeprig te behandelen,
zonder dat dezen met succes kunnen te
gensputteren, door hare „goedé zorgen"
is het water bovendien ook nog schande
lijk veel duurder geworden, en betaald
moet er worden, want niet waar?
..provinciaal, d.w.z. Overheidsbedrijf!
Een Zaansch blad beeft uitgerekend, dat,
practisch gesproken, de prijs voor het
water den kleinen gebruiker op 0 75
per M3 komt te staan.
Voor het kleinste huis n.l. rekent men
60 M2 vloeroppervlakte en een waterge
bruik van 12 M3 per kwartaal.
Dit theoretisch verbruik komt neer
op 940 Liter per week, of 135 Ijler per
dag, d.i. circa 13 5 14 emmers van 10
Liter. Deze 50 M3 worden berekend te
gen het op het eerste gezicht zeer bil
lijke tarief van f 0.25 per M3.
Aangezien men echter van die 13
emmers toegestaan gebruik er ten hoog
ste 3 of 4 gebruikt en de resl toch be
talen moet, komt de prijs per M3 prac
tisch neer op f 0.75 1/1.
Van dit standpunt bezien, is het dus
zeer begrijpelijk, dat men hier (in Zaan
dam) niet, zooals b.v. in Haarlem of
Den Haag, water voor huishoudelijk ge
bruik over den nieter tan betrekken.
Een prijs van f 0.75 5 1 per M3 durft
zelfs een provinciaal bedrijf niet te be
rekenen.
Men laxeert nu echter eenvoudig hel
gebruik 3 5 4 maal te boog en laat
dan met een royaal gebaar slechts f 0.25
per M3 betalen, bij een minimam pi ijs
van f 0.40 voor industrieële doeleinden.
De particuliere maatschappij, sinds eni
gen tijd overgenomen door de provincie,
was een goed rendeerend bedrijf en bere
kende tarieven voor huishoudelijk gebruik
van ongeveer... 1/3 der nu ontworpen rege
ling!
En nóg krijgen we te hooren, dat het
provinciaal bedrijf voorloopig nog liéél
veel geld zal vergen: in het eerste half
jaar van zijn bestaan had het bedrijf al
een tekort van f 25.000.
Ziedaar de zegeningen van he4 provin
ciaal ambtelijk beheer!
Waarbij we eerlijkheidshalve niet
willen vergeten, dat de provincie door
haar drang tot algemeen leidingwater-ge
bruik wèl len gunste der volkshygiëne
werkzaam is, welk resultaat o.i. echter
veel goedkooper verkregen moest kunnen
worden.
Wij meenen niel te veel gezegd te heb
ben, toen wij hierboven beweerden, dat de
bemoeiingen en werkzaamheden der pro
vincie op sociaal en economisch gebied
„weinig gelukkig uitgevallen" zijn tot op
heden.
De huidige „provinciale ir'sère" moge
tot wijziging van inzicht, tot inkeer bren
gen.
Tot het besef, dat men er héél voor
zichtig mee zijn moet, het provinciale be
stuur in de sociale en economische sa
menleving een rol te doen spelen, welke
met zijn werkelijke beleekenis, met zijn
werkelijk karakter niet in overeenstem
ming is.
Het vóór-congres te Dresden.
Omtrent het vóórcongres te Dresden, de
réunie, welke het groote 13de Internatio
nale Espcrantistencongres te Praag voor
afging, wordt ons nog gemeld:
Ongeveer 400 deelnemers vereenigden
zich Donderdagmiddag in het groote ten
toonstellingspaleis aan een feestmaaltijd
22 landen waren vertegenwoordigd. Er
wérden tal van redevoeringen gehouden.
Dr. H. Arnold, las als voorzitter van het
plaatselijk centraal comité een telegram
voor van den president van het 4de Con
gres, gezondheidsraad dr. Wybs uit Alto-
na, welk congres in 1908 in Dresden werd
gebonden.
>e zwitsersclie professor dr. Priva hul
digde mevrouw dr. Hankel, een dichteres
wier werken het bewijs hebben geleverd,
dar ook in Esperanto poëzie kan bestaan.
Hij roemde de vrouwen, die gedurende den
oorlog in alle lauden steeds offervaardig
zij» geweest. De vrouwen verafschuw-én
den oorlog en zij mogen met de opgedane
ervaringen vooraan trekken in de interna
tionale cultuurbewegingen, zooals het Es
peraulo er eenc is.
Mevrouu Ceuse uit Parijs wees daarop
op het Teit, dat hot gedurende den oorlog
door middel van Esperanto gelukt is een
informatiedienst aloor te voeren en vele
vertuisten op te sporen.
Van zelfsprekend houdt ieder van zij
eigen land, maar daarom moet men hei
land van anderen nog niet haten, integen
deel, de zeden en den arbeid van andereu
respecteeren en leeren verstaan.
Ken uitstekend hulpmiddel hiervoor is
Esperanlo, dat in alle landen hulpvaar
dige vrienden verschaft.
Lé vertegenwoordiger van Uraguay
bra,cht daarop de groeten over en den
daiik van alle zoo ver wonende Esperan
tisten. Ofschoon uit alle streken der we
reld, gevoelden zich de gedelegeerden in
Dresden als één familie.
Het feestmaal verliep in prachtige har
monie.
De openbare propaganda-vergaderdng
des middags zag, ondanks de tropische
hitle, een zoo talrijk gehoor bijeen, dat de
geheeie zaal en zelfs de galerijen van het
vercenigingsgehouw gevuld waren lot de
laatste plaats.
Mevr. prof. Hankel, de reeds bejaarde
voorvechtster van het Esperanto-ideaal in
Dresden, werd stormachtig toegejuicht.
Consul Frenckell sprak de begroetings
rede uit: Geen hindernis kan zoo groot
zijn, lat het de doorvoering van een we-
rehl^-il ernstig in den weg staat, want
de esperantisten vechten voor een groot
beschavingsideaal. Het congres moge liet
bewijs brengen, dat de kunst-taal een le
vende taal geworden is.
De begroeting van de vertegenwoordi
gers van 22 landen, welke te begroeten in
iiun moedertaal onmogelijk zou zijn, kon
de spreker nu in het ééna Esperanto doen.
Daarop.'volgde oen rede in vloeiend Es
peranlo door het gemeenteraadslid, dr.
Tomper.
Daarna sprak de heer Legrand, als of-
ficieele vertegenwoordiger der Regeering
van llrugay.
Daarop had een onopzettelijke, maar
daarom niet minder uitnemende proef
plaats om de bruikbaarheid van Esperan
to te onderzoeken. Achter elkaar hielden
de lieeren Haye uit Melbourne (Australië)
Gelcla uit Finland, Gervois uit Frankrijk,
Keltelina uit Danzig, Atanaroff uit Bul
garije, Bonnevie uit Noorwegen, Hallor uil
Zweden, Devenliuizen uit Nederland als
officiecle vertegenwoordigers van het Mi
nisterie van Onderwijs, Kunsten en Welen-
schappen uit hun land, een korte rede.
Daarbij bleek, hoe de spraakkundige
eigenaardigheden van het taaleigen bij
gebruik van Esperanlo spoedig afslijten.
Men verstond elkander in finesses, wat
uit korte schertsivoorden en humoristische
redevoeringen duidelijk merkbaar was.
De eigenlijke propagandarede werd des
middags door prof. dr. Lcdcrmann uil
Nürnberg in hel Duitsch gehouden. Hel
was een enthousiaste schildering van den
geweldigen vooruitgang van Esperanto.
Dit was nog slechts de voorbereiding
voor de groote dagen, welke ons in Praag
wachten.
HET CONGRES TE PRAAG.
Omtrent het op 1 Augustus te Praag ge
opende congres, wordt geseind:
Het algemeen congres der Esperantisten
is hier vandaag plechtig geopend. In naam
der regeering heette minister Soesta de
congressisten welkom in een rede, waarin
hij wees op de belangrijkheid van het
Esperanto voor hel internalionaal ver
keer.
De vice-president van de Universele Es
peranto Associé, Edmond Prival, bracht
hulde aan.de Tsjecho-Slowaksche natie,-
wier helden hun triumfen niet op militair,
doch op wijsgeerig gebied zochten, zooals
Sj&vwc-nlks en Masseryk.
Van minister Benes was een brief inge-
ko -..ij ter begroeting van liet congres, dat
'en oorlog toe zal mede werken om
1t denkbeeld van verstandelijke toenade
ring tusschen de natiën te bevorderen.
Een internationale eenheidstaal is thans
geen droombeeld meer, doch een probleem
waarmede de intellectueelen van alle lan
den ziel) bezig houden. De deelnemers aan
bet congres kunnen zich overtuigen hoe
zeer de Tsjecho-Slowakschc natie den vre
de tusschen de volkeren begeert en de
minister belooft zijn algeheelen bijstand ter
bevordering van het esperantistïsch ideaal.
Op den eersten dag van het congres voer
den afgevaardigden uit België, Italië, Li-
tauen, Nederland en Saksen liet woord,
evenals Nitobe, de afgevaardigde van den
Volkenbond en Urgusy, lid van de Oe-
kralnsclie afvaardiging.
Er was één groote dissonant, n.m.
het eten zelf. Door een abuis van een der
leden van de regelingscommissie was de
maaltijd een dag te vroeg besteld en ook
klaar gemaakt. Men kreeg dus eten van
den vorigen dag en dat met deze afschu
welijke hitte!
Wat hierdoor aan de stemming werd
bedorven, werd later weer door het
avondfeest met bal in nationale kleeder
dracht, goed gemaakt.
Nederland was vertegenwoordigd door
Marker, Volendammer en Staphorster boe
ren cn boerinnen.
FINANCIEELE CONFERENTIE.
De „Daily Chronicle" meldt, dal -irne
Engeland zal vertegenwoordigen tor con
ferentie van financieeie deskundigen, die
in verband met de bijeenkomst van den
Oppersten Raad waarschijnlijk 8 Aug. Ie
Parijs zal vergaderen ter bespreking van
de Ouitsche schadevergoeding enz.
FRANKRIJK EN ENGELAND.
De politieke directeur van het-bekende
Fransche weekblad „l'Europe Nouville" en
van de „Petit Parisien", Philippe Millet, is
tevens Parijscli correspondent. van de
Londen sehe „Observer".
De „Éclair" vestigt verontwaardigd de
aandacht er op, dat Millet in dit laatste
blad, (na verklaard te hebben, dat de
Franscli-Engelsche crisis vermeden had
kunnen worden, indien beide mogendhe
den voldoende moeite hadden gedaan om
eikaars standpunt 1e begrijpen), in een on
derzoek naar den oorsprong van het con
flict o.a. schrijft:
Zonder cenigcn twijfel moet de eerste
fout worden gesteld aan de zijde van
Frankrijk. Na ontvangst van de nola der
hooge commissarissen te Oppeln had de
Fransche regeering klaarblijkelijk bet ant
woord moeten afwachten van Londen alvo
rens te Berlijn test te geven tot het verge
makkelijken van de reis van t' iepen
dwars door Duitschland. Een dusdanig
ondoordacht initiatief is zoozeer strijdig
met de wijze van doen van Briand en diens
raadsman Bcrthelot, dat men elders een
verklaring moet zoeken.
Inderdaad werd hel besluit genomen
in den ministerraad onder leiding van
Millerand. Het schijnt, dat de meerderheid
der ministers dien dag eigenlijk een te
rugkeer tot de politiek van Film!; 4
.heeft aanbevolen. De leden der rcgccrir.g
begrepen echter weldra, dat het oen
dwaasheid was en Millerand zelf toonde
zich een voorstander van een soort com
promis. De Britsche regeerinig heeft vol
komen gelijk gehad te proleslecrcn tegen
het afzonderlijke initiatief van Frankrijk.
DE PLANNEN VAN LLOYD GEORGE.
De „Even. Stand." zegt, dat Lloyd
George voor het einde dezer maand naar
Schotland hoopt te gaan en niet voor hel
eind van September naar Londen zal te'-
rugkecren. Als nieuwe Tersche wetgeving
noodig mocht zijn, zal hij daarvoor in
October of half December beschikbaar we
zen. Indien hij naar Amerika mocht gaan,
.VRIJ NAAR HET DUITSCH,
TWEEDE DEEL. _A
„Helena vertelde het mij."
„Zij heeft zich niet lang' bij mij op
gehouden. Naar zij mij vertelde,heeft
het toeval haar dezen kant uitge
bracht."
„U heeft haar niet verzocht haar
bezoek te herhalen.
„Neen, ik. dacht, dat het beter was
zulks n.et te doen. Een ontmoeting
zou voor u beiden niet anders dan
pijnlijk kunnen zijn."
Max antwoordde niet. Zijn moeder
sloeg hem heimelijk gade; maar zijn
Kalm uiterlijk zeideniets.
„Zij neeft mij allerhande dingen van
Erzenbach en van den heer Berling
verteld," ging zij voort ont het ge-
tprek op een ander onderwerp te bren
gen. „Hij heeft zijn fabriek verkocht."
„Verkocht
Mevrouw Wallhagen knikte. „Hij
heeft ongeluk gehad in den laatsten
tijd. Daarna kwam de werkstaking,
juist toen groote bestellingen ont
vangen waren, die op een bepaalden
tijd moesten worden geleverd."
„Hij heeft niet anders gewild. Ge
lijk men zaait, zal men oogsten," her
nam Max.
„Herinnert gij u nog dien Karei
Dinter op het kantoor Het is dezen
gelukt, gedurende den opstand, zich
bij den heer Berling onontbeerlijk
te maken, er zelfs toegang tot zijn huis
te verkrijgen. Daar wist hij die zwak
hoofdige Emma zoo voor zich in te
nemen, tot zij een werktuig werd in
zijn hand. Haar vader weigerde zijn
toestemming tot een verloving, die
achter zijn rug had plaats gehad en
joeg den pretendent de deur uit. Ten
gevolge zijner hevige aandoening bij
die gelegenheid heeft hij echter een
beroerte gekregen en ligt nu geheel
lam en hulpeloos."
„Mijn God, welk een slag voor den
ijverigen man riep Max. „En Em
ma
„Hij heeft zich genoodzaakt ge
zien haar in een geneeskundig gesticht
te plaatsen. O, Max, ik huiver, als ik er
aan denk, dat dit ongelukkig schepsel
nu uw_, echtgenoote .zou 7i\p. ipóien
wat zeker schijnt, <Jan zal hij daar eind
October heen gaan.
ZEELIEDEN EN TRANSPORTWERKER!.
De Engelsche nationale bond van malro
zen en stokers heeft bestolen zich teruf
te trekken uit de nationale federatie vai
trausportwerkers. De reden daarvan is dal
het in Juni te Edinburgh gehouden fede
raiie-congres een motie aannam, waarii,
bet federatie-bestuur machtiging kreeg
zonder raadpleging der aangesloten ver-
eenigingen, indien zulks noodig zou wor
den geacht, een algemeene staking te pro
clameeren. Men weet dat de voorzitter van
den zeelicdenbond, Havelock Wilson
steeds tegen cene dergelijke algemeen;
staking gekant is geweest.
DE ENGELSCHE DELEGATIE NAAR DE
VOLKENBOND-VERGADERING.
Officieel is aangekondigd, dat Lloyd
George niet zal deelnemen aan de verga
dering van den Volkenbond, die de vol
gende maand zal plaats hebben.
Engeland zal daar vertegenwoordigd
worden door Balfour en Fislier.
SPOORWEGSTAKING IN IERLAND OP
KOMST?
In Dublin gaan geruchten over een mo
gelijke staking van het Iersehe spoorweg
personeel, naar aanleiding van de loons
verlaging tengevolge van de intrekking van
het regeeringssnbsid-ic aan de spoorwegen.
Men vreest, dat zuLk oen conflict het tot
stand komen van een politieke overeen
stemming zou tegenwerken.
De toestand in ferland.
De Valera's plannen.
De „Daily Tel.' meldt, dat het bericht,
volgens hetwelk De Valera heden te Lon
den zou worden verwacht, te Dublin of
ficieel wordt tegengesproken. Desmond
Fitzegerald heeft verklaard, dat De Valera
een. dergelijk plan niet heeft en dat noch
het kabinet, noch de Dail Eireann deze
week zouden vergaderen.
DE REV. ONDERWIJZERS IN
FRANKRIJK.
In verband met het a.s. congres te
Parijs heeft de secretaris van de extre
mistische federatie van de onderwijzers
syndicaten het „rapport moral" gepu
bliceerd, hetwelk een overzicht geeft van
de rev actie onder het onderwijzend
personeel.
Do rapporteur constateer! o.m., dal het
afgeloopen jaar een jaar was „van so
cialen achteruitgang," en dat de federatie
zich er toe bepalen moest „stand te
'houden legen de krachten der repressie".
Volgens den rapporteur is dit doel be
reikt, hoewel de federatie den steun had
noch van -de C. G. T., noch van het na
tionale syndicaat der onderwijzers.
De rechterlijke vervolgingen -ingesteld
tegen de gefedereerde syndicaten hcb'jen
geleid lot den afval van de federatie van
de syndicaten van Corsiika. Konslantinê
(Algiers) la Corrèzc, Marne, Yonne,
Meulhe-et-Mosel'le, Dröme, Gard. Nievre,
Hauie-Pyrênées. Aisne. Jura cn Cóte-d'Or,
zoodat de getalsterkte zeer verminderd is.
Hoewel de ra-pnorleur geen cijfers
noemt, memen niel-rev. bladen, dat het
ctff-er der c.onmbul-iehefalendc federair-e-
leden van 13.000 verleden jaar tot ruim
de helft verminderd is.
Twee der ontslagen onderwijzers (o. w.
■de rapporteur zelf) ontvangen uit de fede
rale weerstandskas hun volle onderwij
zers".'!'! ris; de and-eren krijgen oen raaaa»
deliiksohe toelage teesrh'Hi de 100 en 300
frs. Aanger'én echter de finantiën uitge
put raken, stelt de rapporteur hel congres
voor om onder het gaheelc onderwijzend
personeel van Frankrijk een. inschrijving
te organisecren ten behoeve van de ont
slagen onderwijzers.
Het schijnt n-iet uilgesloten, dal onder
de gegeven omstandigheden d-e meerder
heid der syndicaten van extremistische
onderwiizers op het a.s. congres ral be
sluiten het plan te aanr ïrd-en tot fusie
met het Nationale syndicaat (de oude
Fédé-rai'on des A licales), hetwelk d-au
natuur opgesl-okl zal moeten worden
door de extremist-om
CholeraT
Uit Reval wordt gemeld, dal alleen in
de maand Juli in Sovjet-Rusland 24.090
choleragevallen voorkwamen. Dat dit een
gij u door het geld had laten verblin
den
„Het arme meisje," zeide Max me
delijdend. „Tot zulk een boevenstreek
had ik Dinter toch niet in staat ge
acht."
Mevrouw Wallhagen had haar brei
kous opgerold en wendde zich lang
zaam naar de deur. Op den drempel
bleef zij besluiteloos staan en keerde
dan terug.
„Max hare stem beefde,
„Wat is er, mama Hij was eenig-
zins getroffen door den toon harer
stem.
„Ik wilde u wel een vraag stellen,
maar ik vrees, dat zij u onaangenaam
zal aandoen."
„Vraag maar."
„Het betreft Augusta Wilhelmi."
„Wat dan, mama
„Max, ik weet niet, of ik tot een
verkeerd besluit gekomen ben maar-
hare visite hier, hare manieren en ge-
h*el haar voorkomen maakten o? mij
den indruk alsof zij berouw had...."
„Dat zij het zekere voor het on
zekere heeft opgeofferd," voegde Max
er bij. „Waarschijnlijk heeft u gelijk,
mama maar wat verder
,En_ gij, Max?" Mevrpuy V/aJl-
hagen legde hare hand op den schou
der van haar zoon en keek hem vol
zorg in de oogen.
„Ik, mama Dus dat was de oor
zaak, waarom uw lief gezicht den ge-
heelen avond een zoo bezorgde uit
drukking had
„Wees gerust, wat u vreest, zal
nooit gebeuren
„O, Max," riep mevrouw Wall
hagen en hare oogen vulden zich met
tranen. „Gij weet niet welk een troost
deze woorden voor v*ij zijn. Gij hebt
dus deze ongelukkige neiging over
wonnen Gij hebt haar vergeten
„Ik heb meer gedaan dan dat,"
hernam Max op ernstigen toon. „Ik
heb ingezien, dat mijn gevoelens voor
haar weinig hadden van een ware,
innige neiging des harten. Haar schoon
heid boeide mij, maar ik weet nu, hoe
zeer ik mij vergiste. Is Elfriede Rank-
horst niet alles, wat u kan wenschen?"
„Ni had een andere hoop," zeide
mevrouw Wallhagen zacht, „en ik
gdloof, dat men u niet afgewezen had.
Ik verbeeldde mij de toekomst zoo
rooskleurig voor u, Max."
„Mama," hernam deze na een pauze
,,een arm man, die de hand vraagt
van een rijk meisje, is of een geluk
zoeker of h;j loopt gevaar er voor ge
houden te worden. Maar deze ver
klaring is meer dan overbodigik
bemin Elfriede en hoop, dat zij eens
mijn vrouw zal worden."
De moeder schudde neerslachtig
het hoofd. „Elfriede is een goed kind,
en ik zou zeker niets tegen uw keus
hebben, indien gij beiden niet zonder
fortuin waart. Gij vergeet, dat wij
allen van uw salaris moeten leven."
„O, mama, begin niet te rekenen
riep Max half lachend en half pijnlijk
aangedaan. ,,U weet toch, dat ik van
harte gaarne voor u werk. Elfriede
is nog jong, wij kunnen nog wachten."
„Hebt gij reeds met haar gespro
ken
„Neen, mama, en ik denk, dat ik
het voorloopig ook r. -iet zal doen.
Het zou verkeerd van i.. zijn haar nu
al voor jaren lang te binden."
Mevrouw Wallhagen stond op.
„Goeden nacht, Max. God zegene
u zeide hij aangedaan. Met een half
onderdrukten zucht verliet de be
zorgde moeder de kamer.
X.I II.
Een gure Novemberavond. De koude
noordoostenwind drong bij iedere
nieuwe windvlaag tusschen de reten
van het slecht gesloten raam door in
het zolderkamertje, waar Augusta,
bij 't flauwe licht eener vetkaars bezig
was de gapende wonde te herstellen,
welke Marsa „voor de grap" de huis
japon harer bonne had toegebracht.
De vingers, die van koude blauwrood
waren, konden de naald nauwelijks
meer vasthouden, maar een oogopslag
op het snelvermin derende kaarsje,
spoorde haar tot haast aan. Eindelj'k
was de laatste steek gedaan. Augusta
wierp met een diepen zucht het ver
stelde klèedingstuk over ds leuning
van den naast haar staanden stoel.
De laatste maanden waren voor het
jonge meisje niet spoorloos voorbij
gegaan. Hare wangen waren niet rnec.-
zoo fijn gerond als vroeger donkc. a
randen ongaven hare oogen ende lijnen
om neus eiuunond hadden een nieuwe
uitdrukking aangenomen zij gaven
iets hards en terugstootends aan het
gelaat en deden Augusta ouder schij
nen, dan zij was.-Zooals zij daar zat te
midden harer armoedige omgeving,
zou wel geen harer vroegere vrienden
die trotsche, veeleischende Augusta
Wilhelmi in haar hebben herkend.
.(Wordt vervolgd.)
M
