BUITENLAND
GEMENGD NIEUWS.
KORTE BERICHTEN.
SPOOT EN SPEL.
immpmi.
WIELRUDEN»
KERK EN SCHOOL
Kunst ©n Kennis.
Se ¥si3pesih@isto'.
GEIL BUSTENL BERiGNTEM.
DE MOORDENAARS VAN
ERZBERGER.
Het „U. D." vertelt:
Twee heeren, een Hollander en een
Duitscher, namen in Den Haag plaats
in den sneltrein die te 9.18 in Utrecht
arriveerde. De Hollander was een
Utrechtsch burger, die langen tijd in
Keulen woonde en de Duitsehe taal
spreekt als z'n Hollandsch. Zij spra
ken tesamen alzoo Duitsch. 't Ge
sprek ging over een dagbladartikel,
gisteravond juist gelezen, welk arti
kel handelde over Erzberger, diens
politiek en diens val.
In de coupé zaten méér reizigers.
En zooals het méér gaat in een volle
coupé, de reizigers die niet praten,
luisteren ongemerkt nnar de conver
satie van de anderen: dat geschied
de ook gisteravond in den bewusten
sneltrein van Den Haag naar Utrecht.
- Derhalve geschiedde het, dat een me-
de-passag"er, die het Duitsehe gesprek
over Erzberger aanhoorde, het ver
moeden kreeg dat de twee Duitschers
we! eens de moordenaars van dezen
staatsman konden zijn en hij werd
in dat vermoeden gesterkt, toen de
Duitschers hun gesprek in ietwat
fluisterenden toon voortzetten om en
kele slapende passagiers niet te sto
ren. De mijnheer die aldus te luis
teren zat, voelde z'n vermoeden blijk
baar met de minuut tot zekerheid
groeien, en toen de trein in Gouda
stopte haastte hij zich naar den sta
tionschef otn dezen te vertellen wel
ke ontdekking hij had gedaan: de
moordenaars van Erzberger zaten in
den trein.
Inmiddels was de sneltrein door
gegaan; in de coupé werd het gesprek
in de Duitsehe taal rustig voortgezet.
Te 9.48 werd in Utrecht gestopt.
Nauwelijks gingen de portieren open
of voor het bewuste compartiment
van de twee „Duitschers" stonden
vier politiebeambten, twee recher
cheurs, twee agenten in uniform, ter
wijl de tunneitrappen bewaakt ble
ken te zijn door militaire politie. De
chef uit Gouda, tot koud-wordens-toe
geschrokken door de mededeeüng van
den trein passagier dat de moordenaars
van Erzberger in z'n coupé waren ge
zeten, had onmiddellijk telefonisch be
richt gegeven naar Utrecht en zoo
waren in allerijl rechercheurs naar
het Centraal Station geijld.
Toen de eerzame Utrechtsche bur
ger en zijn Duitsehe vriend dachten
uit te stappen klonk het in de Duit
sehe taal: „Polizei".
De Duitsehe mijnheer begreep er
niets van, meende dat het controle
was van de spoorwegen, haalde dood
kalm z'n spoorkaartje, uit z'n zak en
iei: „Bitte".
Eu de Hollandsche mijnheer die er
nog minder van begreep, zei in per
fect Nederlandseh: „Wat willen de
heeren
Het was wel wat erg gek dat die
eene „moordenaar van Erzberger" zoo
Uardig en goed Hollandsch sprak,
maar de recherche nam het veilige
"V>or het onveilige en bracht de bei
de zoo juist uit Den Haag aangeko
men reizigers over naar het hoofd
bureau van politie. „De moordenaars
van Erzberger."
De Hollandsche mijnheer bleek te
zijn een welbekend bewoner van de
Biltstraat, abonné van Tivoli, bezit
ter van een spoorabomiement, oen
mijnheer op wien niets viel te zeg
gen en die van Erzberger niet anders
wist dan wat een ieder ander weet.
En de Duitsehe mijnheer bleek te
Zijn een doctor in de letteren, op
het oogenhlik logeerende bij z'n vriend
op de Biltstraat, 'n mijnheer wiens
passen en andere papieren volmaakt
in orde waren en die van Erzberger
niet anders wist dan wat ieder ander
weet.
De Utrechtsche polizei maakte een
buiging, bood excuses aan.
De treinreiziger, die al dit kabaal
veroorzaakt had en wiens intellect
misschien wat -was opgestoomd door
de belooning van 120.000 mark 'toch
nog altijd 3600 Hollandsche guldens)'
op de aanhouding der moordenaars
gesteld, was inmiddels verdwenen.
Verstandig van 'm.
Laat hij eerst eens even het signa
lement der moordenaars besludeeren
voor hij weer zulke gekke dingen
doet: hij heeft in alle kranten kun
nen lezen dat de eene moordenaar
van Erzberger een abnormale neus
moet hebben en nummer twee een
abnormaal oor.
De beide reizigers die gisteravond
in Den Haag in- en in Utrecht uit
stapten, hadden normale neuzen en
normale <vren.
De belooning van 120.000 mark is
nog te verdienen.
Alleen
'n Beetje minder zenuwachtig en
niet zoo haastig gebakerd alsjeblieft.
Beroofd. De heer M. K., verblijf
houdende in één der hotels te Sche-
veningen, heeft bij de politie aldaar aan
gifte gedaan, dat hij Woensdagavond half
10 in de Statenpoort werd aangevallen
door eenige mannen, die hem door ge
weldpleging 2000 mark afhandig maak
ten.
Eenige kwartjesvinders worden hiervan
verdacht
Een gewilde betrekking. Voor de
vacature van congierge bij de Middelbare
Technische School voor de Bouwkunde
te Utrecht (opgericht door den Neder-
landschen Aannemershond.) hebben zich
ongeveer 1100 sollicitanten aangemeld.
Uit het raam gesprongen. Woens
dagmorgen is te Goes, in een
vlaag van waanzin de 40-jarige dienst
bode H. P„ die den vorigen dag door
dr. v. d. Berg krankzinnig verklaard
was, ten. huize van den heer R. uit
het venster der derde verdieping ge
sprongen. De ongelukkige werd met 'n
zwaren schedell reuk opgenomen en over
leed korten tijd daarna.
De wonde, lijke zomer. Gobrs. v.
Deurson, tuinders te Rhoon, hebben de
zer dagen driemaal twee tips aardbeien
geplukt. En de pluk is hiermede nog
niet afgoloopen.
De typhus te Zwolle neemt af.Men
meldt dat Dinsdag 12 patiënten her
steld het Ziekenhuis k >n len verlaten, er
zijn thans nog 39 patiënten onder be
handeling. In het geheel zijn 13 patiën
ten overleden.
Ziekten onder de eenden. Bij ver
schillende een lenhouders te Volendam
sterven, plot eling, de beesten. De men-
schen la'.on thans hun eenden inenten,
met oen serum, wat vroeger» een goed
middel bloek ter bestrijding dor ziekte.
(„Hbld.")
Bet onjelik te Wognum. Do mo
torrijder, die te Wognum (bij oen over
weg) in botsing kwam met de tram, en
dadelijk ged >od werd, was de 46-jarige
heer L. G. de Graaf, opzichter van den
polder „Waard en Groet", te Winkel
(N.-H.)
VOETBALOVERZICHT.
Morgen zal tan een aanvang worden
gemaakt mei de competitie van het sei
zoen 1921 22.
Met spanning zien de vele liefhebbers
het nieuwe seizoen tegemoet
In welke plaats zal de kampioensvlag
dit jaar geheschen worden? En welke
vereenigingen zullen donkere dagen tege
moet gaan? Er valt natuurlijk niets van
te zeggen.
Willen we hopen dat het seizoen 1921
—22 met gulden telleren in de voetbal-
historie zal worden opgeteekend. Dat hel
zich zal kenmerken door een vurigen,
cedijk en, kamp. op 't groene strijdperk,
waarbij het zuivere amateurisme bijzon
der op den voorgrond zal treden.
In 't Westen is al direct een wedstrijd
vastgesteld, die heel veel belangstelling'
zal trekken
In Amsterdam hebben we n.l. de derby
AjaxBlauw Wit! Immer een feilen
kamp, met veel en enthousiast publiek.
De eerste Zondag kunen.wij dus reeds
genieten Wat er van den strijd te zeggen
valt is al heel moeilijk.
Beide elflallen zullen elkaar niet veel
onlloopen. We zien met belangstelling
naar den uilslag.
Haarlem's eerste thuiswedstrijd is togen
V. V. A De roodbroeken beschikken over
een achterstel, dat niet zoo heel makke
lijk te pnsseeren is, terwijl de voorhoede
in Jur Haak -weer een belangrijke aan
winst heeft gekregen. Jammer is 't dal
Zwang zich heeft teruggelokken wanl hij
kon reeds aardig overweg met Jur. In
de voorhoede zillen overigens nog wel
meer menschen die in staal zijn om de
diverse keepers tot wanhoop te brengen.
Voorspellen zullen we voor Zondag niet,
maar als de roodbroeken volledig zijn
dan kunnen de Amsterdammers plcizier
hebben an hun reisje.
De andere Haarlemsche eerste klasser,
(ja, dank zij '1 enthousiast werken der
Raeingmenschen. is ouze Spaarnestad
slechts één jaar met één eerste klasser
geweest) gaat haar eerste uitreis voor de
eersle klas-se competilie ondernemen.
De gebroeders v. d. Laan trekken vol
frisschen moed naar Mokum om den
strijd aan te hinden tegen het niet te
onderschatten Spartaan.
'1 Zal de R C. H'ers blijken dat er nog
wel verschil bestaat tusschen eersle klas
se en overgang. De blau,v-zwarte achter
hoede zal handen vol werk hebben aan
den Amsterdamschen aanval waar spelers
als v. Gendl en de Natris in voorkomen.
We wenschen de Raci-ng-menscheu veel
succes op hun eerslen reis.
De club vnn Flip Koopman trekt naar
de familie Buitenweg 't Komt ons voor
dat D. F. C over een betere ploeg be
schikt dan 't vorige jaar, zoodat Jan Vos
c.s. geen gemakkelijken taak zullen heb
ben.
Dank zij 't nog voortduren van de zil
veren bal wedstrijden, zijn eT nog geen
andere wedstrijden vastgesteld.
In 't Zuiden begint ook de eerste en
tweede klasse. De andere afdeelingen
houden nog rust.
„REFEREE"
Nieuw wereldrecords
De bekende Duitsehe snelzwemimer Ra-
demncher van de vereeniging „Helias-
Magdeburg" maakte Zondag op de inter
nationale zwemwedstrijden van de Wie
ner Athletic-club te Weenen een nieuw
wereldrecord. Hij zwom 400 meter
schoolslag in 6 min. 12 2h soc. en verbe
terde daarmede het bestaande wereld-re
cord door hem zelf de vorige rrir-nd ge
maakt (6 min. 15 sec.) dus met 2 3/s sec.
„Tel."
Stadionbaan.
De uitslagen van Donderdag zijn:
Wedstrijd voor amateurs over 2 K.M.,
in 2 rillen en een beslissing. Eersle rit:
1. F. Bcudeker, 2. A. Kloppenburg, 3. F.
Emaus, 4. J Wijnaards; P. Dol gedeclas
seerd,
Tweede rit: 1 H. van Duynen, 2 W. de
Vos, 3 J. Bremer, 4 A v. d. Boom.
Beslissing: l.v. d. Boom, 2 v. Duynien, 3
KlopiHinburg
Intern, sprin(wedstrijd. Eerste rit: 1
Schrage. 2 v. Nek, 3 Schürmaim.
Tweede rit: 1 Schurmamn, 2 v. Nek, 3
Schrage.
Derde rilt: 1. van Nek, 2 Schrage, 3
Sdhairmanm.
Totaal: 1 v. Nek, 2 Schraga, 3' Sohur-
maaim*
Wedstrija op den Brassard: 1 Mazairac,
2 Kossen.
Uurwedstrijd achter motoren: '1 Linaa-t
(Pasquier). 2 Dickentman (Slesker)
baaq. 3. Sawali (Meinhoid), bijna 2 banen,
4 Bauer opgegeven.
Afgelegde afstand 73 K.M. 530 M.
Wedstrijd over 6 K.M. met 6 klas'lo
menben. 1 v. Nek, 2 Engelen, 3 De Castro,
4 Straat, 5 Schürmaam, Aandewiefl, 7
TuWcen. 8 Sdhragn-
R. K„CENTRAAL BUREAU VOOR
ONDERWIJS EN OPVOEDING.
De directeur van het R. K. Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding
heeft aan de Zeer Eerwaarde heeren
Bisschoppelijke hoofdinspecteurs als
mede aan de besturen van R. K. Bij
zondere Scholen de volgende circulaire
gericht
Zich kwijtende van een daartoe
strekkende opdracht van Hunne Door
luchtige Hoogwaardigheden den AartS'
bisschop en de Bisschoppen van Neder
land, heeft ondergeteekende de eer U
de mededeeüng te doen van de vol
gende voorschriften welke H. H D. D.
H. H. hebben vastgesteld, na kennis
genomen te hebben van een schrijven,
-en 9den Juli 1921 ingezonden door de
Commissie van Beheer en van Toezicht
van het R. K. Centraal Bureau.
1. R. K. Schoolbesturen, die voor
nemens zijn tot den Gemeenteraad
een aanvrage te richten, als bedoeld
in artikel 72 der Lagere Onderwijswet
1920, zullen, wanneer inzake die aan
vrage meeningsverschil tusschen hen
en de gemeente te verwachten is of
tegen de verwachting in voorkomt, zich
verstaan met den Bisschoppelijken
hoofdinspecteur of inspecteur.
2. Blijkt bedoeld meeningsverschil
niettemin onvermijdelijk, dan wende
het betrokken schoolbestuur zjch tot
den directeur van 't R. K. Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding.
3. De directeur of diens gemachtigde
zal dan in samenwerking met het be
stuur en den betrokken Bisschop
pelijken Hoofdinspecteur (inspecteur)
beproeven, de pa'rtijen tot overeen
stemming te brengen.
4. Wordt die overeenstemming niet
bereikt, dan onderwerpt het school
bestuur de zaak aan het oordeel van
den betrokken Bisschop, wiens machti
ging noodig is voor eventueel mogelijk
hooger beroep bij het-Burgerlijk Gezag.
5.- Deze voorschriften worden na
mens H. H. D. D. H. H. door den
directeur van het R. K. Centraal Bu
reau ter kennis gebracht van de Bis
schoppelijke hoofdinspecteurs, Zijne
Excellentie den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, en de be
sturen van R. K. Bijzondere scholen.
Dr. TH. VERHOEVEN, pr.
ARROND ISSEMENTS-
B1BLIOTHEKEN.
„De Tijd" schrijft:
,,'t Gebeurde dezer dagen dat een
onderwijzer uit een arrondissements
bibliotheek voor onderwijzers een boek
wilde halen. Sedert meer .dan een jaar
had hij zulks niet gedaan. Daar kreeg
hij ten antwoord, dat sedert 1 Jan. '21
geen boeken meer verstrekt mochten
worden, tengevolge van de nieuwe
Lager Onderwijswet.
„Wat gebeurt er dan met de bibli
otheek vroeg hij,
De bibliothecaris antwoordde, dat
deze nog bij hem aan huis was. Hij had
de Onderwijsinspectie verzocht een
vrachtauto te zenden, daarop de boeken
en kasten te laden en deze zaken te
transporteeren naar de standplaats
der inspectie. Het voorstel was heel
mooi, maar de inspectie had geen plaats
voor de boekerij. In de vroonplaats van
den bibliothecaris zou het gemeente
bestuur wel een plaatsje er voor heb
ben. Dit bestuur heeft evenwel zulk
een plaats niet. De bibliothecaris
stelde dan ook voor tot verkoop over
te gaan, maar de onderwijs-autoriteiten
kunnen dat zoo maar niet doen.
„Het gevolg is dat die bibliotheken
in rust blijven, misschien jaren en ja
ren lang, totdat de mot er in komt.
Dan zullen ten slotte de autoriteiten
zeggen Wat moeten wij met dien ou
den rommel doen Dan komt de boe-
kenschacheraar en krijgt alles voor
een prikje.
„Zou het geen aanbeveling verdie
nen die bibliotheken nu maar te ver-
koopen in de oude hoofdplaatsen der
arrondissementen. Als wij ons niet ver
gissen zijn er meer dan honderd derge
lijke bibliotheken," zegt het blad.
Het schijnt ons toe, dat er nog wel
een andere weg is, dan de bibliotheken
te verkoopen.
In plaatsen, waar een openbare lees
zaal of een Nutsbibliotheek is, zou men
de boekerijen daarin heel geschikt onder
kunnen brengen. In andere plaatsen
vindt men wel een andere gelegenheid.
Zoo b.v. in Deventer, waar ze in de
Atheneumbibliotheek ondergebracht
zouden kunnen worden. In universi
teitssteden zou men gastvrijheid kun
nen vragen in de universiteitsbiblio
theken, enz.
Opruimen is wel het laatste middel,
dat ons geoorloofd schijnt.
In Met bekende vakblad „The American
Stationer" geeft mr. William J. Shannon
'n interessant stukje geschiedenis van de
eerst# Amerikaansche vulpenhouders.
Het was in het jaar 1837, dat de be
roemde uitvinder van Waterman-vulpen
houder geboren werd.
Zijn geboorteplaats was het dorpje
Decatur in den staat New-York, alwaar
zijn vader een kleine boerderij had. Deze
boerenzoon bleek echter heel weinig idee
voor het boerenleven te hebben en na
eenige jaren studie werd hij als leeraar
aan een school te Charlottesville geplaatst.
Deze functie was echiter veel te eentonig
voor den jongen Waterman, en na eenigen
tijd trad hij in dienst van een New-York-
sche levensverzekeringsmaatschappij.
Evenals thans werden de polissen der
inkt onderteekend. Om nu het lastige vra
gen naar deze onmisbare vloeistof te ver
mijden, droeg onze verzekeringsagent
steeds een klein inktfleschje bij zich, dat
filj mei een knoop' aan zijn Jas bevestigde.
Een zakpenhouder had hij in zijn vestzak
en wanneer een verzekeringspost werd af
gesloten, doopte hij de pen in het han
gende inktfleschje en wist zich op deze wij-
se direct zelf te helpen. Een van de cliën
ten lachte om zijn primitieve inrichting
en sprak roet Waterman over de moge
lijkheid om een penhouder te maken,
waaraan een inktreservoir bevestigd was.
Dit denkbeeld trok hom dadelijk aan en
Waterman besloot om eens verschillende
proeven in deze richting te nemen. Het
eerst koos hij hiervoor een glazen buisje,
dat echter door zijn breekbaarheid niet
goed voldeed. Daarna beproefde hij het
met een langwerpig stukje hout, dat uitge
hold werd eu aldus inkt kon bevatten.
Hierin stak hij een pen, waaronder een
toevoerbuisje werd aangebracht. Hij nam
zootang proeven hiermee, ..totdat hij cr
eindelijk ia slaagde om een voorwerpje
te krijgen, waarmede men, zonder met
inkt te morsen, kon schrijven. Een hand
leiding hiervoor waren de z.g. slylogra-
phie-pennen, die echter in de practijk niet
goed voldeden. Bij de vervaardiging van
zijn nieuwe vulpenhouder zocht Water
man de fouten der stylographiepennen te
vermijden en hij slaagde er ook ten slotte
in, om een geheel nieuw systeem te ont
werpen. Achteraf bleek echter ,dat liout
geen geschikt materiaal voor den vulpen
houder was. De inkt tastte het hout aan
en ook de houten inkttoevoerbuis werd
herhaalde malen verstopt.
Tegenwoordig weten wij al niet beter of
een vulpenhouder moet van gehard caout
chouc gemaakt worden, maar Waterman
had zeer veel proeven te nemen, alvorens
hij wist) dat het caoutchouc het eenige
goede materiaal voor het maken van vul
penhouders was. Ook bemerkte hij, dal
een gewone stalen pen niet geschikt voor
een vulpenhouder was cn wilde men een
{ten van blijvende waarde maken, dan
moest men deze uit goud vervaardigen,
terwijl de punten op bijzondere wijze ge
hard moesten worden.
14 cbruari 1884 verkreeg Waterman
het eerste patent op een door hem uitge
vonden vulpenhouder. Hierna liet hij 24
harde gummi vulpenhouders vervaardigen
en maakte hiervoor zelf <le bijpassende
pennen. De groote kunst was nu de ex
ploitatie van deze nieuwe vinding en daar
.Waterman" niet over kapitaal beschikte,
moest deze exploitatie met -zoo weinig mo
gelijk kosten geschieden. Hij huurde hier
voor een tafel in een kleinen sigarenwin
kel te New-York en etaleerde hierop zijn
vulpenhouders. Een advertentiereiziger
van het tijdschrift „Century Magazine"
kwam toevallig voorhij en liet zich door
„Waterman" van de beteekenis van dit
nieuwe systeem vulpenhouder op de hoog
te brengen. Deze nieuwe vinding leek hem
zoo practisch, dat hij Waterman voor
stelde, om door een advertentie in zijn tijd
schrift de aandacht van het publiek er op
te vestigen. Waterman had hiervoor echter
geen geld genoeg -disponibel en dc adver
tentiereiziger nam deze eerste annonce aan
met de conditie, dat de advertentie niet
eerder betaald behoefde te worden, voor
dat er een voldoende aantal bestellingen
binnen was gekomen. In November 1884
verscheen de eerste annonce. Waterman
had reds tevoren door persoonlijk werken
een kleine 300 vulpenhouders verkocht en
slechts enkele weken nadat de annonce ge
plaatst was, kwamen er zooveel bestellin
gen binnen, dat Waterman een bedrag van
5000 Dollar voor de verdere exploitatie ter
leen kon krijgen.
Met vollen moed werden nu de zaken
verder gedreven en in 1888 bracht Water
man het reeds tot den verkoop van 9000
vulpenhouders per jaar. -Dit aantal steeg
geleidelijk en in het jaar IQOO werd reeds'
een omzet van 272,000 vulpenhouders be
reikt. In 1901 slierf Waterman en kon
dus niet meer getuige zijn van de enorme
vlucht, die het bedrijf thans heeft geno
men.
In het jaar 1912 werden door Water
man's erfgenamen 1,250,000 Waterman's
Ideal Vulpenhouders gemaakt en ver
kocht.
De nieuwe fabriek dezer wereldfirma,
die thans onder den naam van „Water
man Ideal Fountain Pen Co." in New-
York gevestigd is, is ingericht op een fa
bricage van 10 millioen vulpenhouders per
j aar.
Het kan thans werkelijk geen verwon
dering meer wekken, dat een fabriek een
dergelijk hoog productiecijfer van een
kostbaar artikel als de vulpenhouder is,
weet te bereiken.
De vulpenhouder wordt met den dag
populairder; evenals het rijwiel geen luxe
artikel meer genoemd kaji worden, kan
men ook den vulpenhouder niet m-eer be
schreven als een gebruiksartikel voor den
meer gegoeden stand.
Over het algemeen bestaat er nog een
zek'ere vrees voor bet vullen der vulpen
houders en toch is dit zeer eenvoudig. De
hoofdzaak, die hierbij geldt, .is het niet
te vol maken van het inktreservoir.
Bij het „Safety"-systeem, waarbij de
gouden pen in den inkt geborgen wordt,
behoeft men slechts een kleine ruimte vrij
te laten. Dit systeem is trouwens al zeer
gemakkelijk te vullen .alleen moet men op
passen, dat, zoolang de pen nog in het re
servoir is, de vulpenhouder niet in omge
keerde richting wordt gehouden, daar an
ders de inkt er uit zou vloeien. De vulpen
houder, die vooral de laatste jaren zeer
veel gevraagd wordt is de „Selffiller".
Door eenvoudigen druk, door middel
van een hefboompje op een gummibuisje
slorpt de pen den inkt op en men behoeft
op deze wijze niets van deii penhouder los
te schroeven.
Het spreekwoord „eenvoud is liet ware
kenmerk van bet schoone", is zeker goed
van toepassing op de uitvoering der vul
penhouders. Van de 1000 vulpenhouders
die er verkocht worden, zijn er nog geen
10 die een extra-versiering dragen. Heet
eenvoudig zwart of donkerbruin moet het
kleed van een vulpenhouder zijn.
Zelfs het smalle gouden handje maakt
het artikel niet beter verkoopbaar en voor
al de zware in goud of zilver gevatte vul
penhouders zijn in Holland al zeer weinig
gewild. Ook kent men bier zeer weinig af
wijkingen van formaten. Het korte zak-
model, dat in bet buitenland wel courant
is, wordt hier zelden of nooit genomendit
kleine model is wel handig, doch heeft 't
groote bezwaar, dat het resevoir slechts
weinig inkt kan bevatten.
De Conferentie te Inverness afge
last.
Zoodra bef antwoord van De Valera
Donderdagmiddag hekend werd en een
ieder dacht, dat de Iersche zaak weer een
stap op den goeden weg was, heeft Lloyd
George aan De Valera getelegrafeerd, dat
(hij tenslotte, nu de Sinn-Fein-Ieidcrs hun
oude aanspraken herfialcn, van de voor
gestelde conferentie afziet.
„Ik deelde Dinsdag 13 September aan
Uw afgezanten mede," aldus Lloyd George
in zijn telegram aan De-Valera, „dat Uwe
aanspraken, om met dc regeering van Z.
M. te onderhandelen als vertegenwoordi
gende een onafhankelijken en souvercincn
staat, de conferentie tusschen ons heiden
onmogelijk zouden maken.
Ik waarschuwde Uw vertegenwoordi
gers voor de ernstige gevolgen van hun
parafrase en ik bood aan om den mij
toegezonden brief als niet besteld te be
schouwen, zoodat U tijd zoudt hebben om
hem opnieuw te herzien.
Niettegenstaande mijn verzoek hebt gij
nu toch mijn brief in zijn oorspronkclij-
ken vorm openbaar gemaakt
Daarom moet ik alle schikkingen voor
een conferentie op Dinsdag a.s. te Inver
ness 'herroepen. Ik zal met mijn collega's
dienen te raadplegen omtrent de thans
te volgen gedragslijn. Die zal ik U zoo
spoedig mogelijk mcdedoelcn, doch daar
ik voor het oogenhlik hier het bed moet
houden, zal een uitstel van eenige dagen
wel onvermijdelijk zijn.
Hel moet U'toch duidelijk zijn, dat in
dien wij met Uwe vertegenwoordigers een
conferentie zouden aanvaarden op de ba
sis Uwer aanspraken, die gij thans opnieuw
formeel uiteenzet, jlit een officiecle erken
ning onzerzijds zou zijn van een afscheu
ring van Ierland van het Britsche rijk en
van het bestaan van een onafhankelijke
republiek.
Door ons zou dan het recht erkend
worden, dat gij, liever dan deel uit te ma
ken van het Britsche stalenverbnnd, een
nauwere aansluiting met een andere mo
gendheid, door middel van een verdrag,
zoud t kunnen g-oeken. Voor dergelij ke aan
spraken beslaat natuurlijk maar één ant
woord.
Naar mijn mcening verdienen de groote
concessies, die de regeering aan l w volk
heeft gedaan, een edelmoediger antwoord.
Tot dusver is elke slap voorwaarts van
onze zijde gekomen. Gij zijt ons in niets
tegemoet gekomen, doch hebt slechts met
een duidelijke uitdaging den letter ep den
geest Uwer oorspronkelijke aanspraken
hcnhaald."
Het is begrijpelijk, dat de consternatie,
in de bladen, die ineenden, dal de Iensche
'kwestie nu op weg naar een oplossing was,
groot is.
De „Daily Chronicle" zegt: „Twee
maanden hebben 1111 'die Simi-Fcin-teL .'ers
een spelletje gespeeld van „ja -r neen
waarbij zinnetjes, die „de deur stoten voor
verdere onderhandelingen" afgewisseld
werden met andere woorden, waaruit weer
hoop straalde. De onwolting, waarin de
Iersche leiders het Britsdh-e aanbod n.u
cunnmair verworpen hebben, kwam niet
uit Ierland en zoiu niet door een plebisciet
van bet Iersche volk zelf onderschreven
ziin. En indien de weigering der Iersche
leiders een technische bedenking is. waaT-
om dan niet het gezaghebbende antwoord
van het gdbeele volk in een volksstem
ming zelf gezocht?
De „Times" zegt; „De crisis welke in de
Engelsch-Iersehe betrekkingen ontstaan is,
is zeer ernstig. Men bdhoeft de oprecht
heid van de verlangens om lot een Ierscibe
oplossing te kernen, niet in twijfel ie trek
ken, evenmin, als er reden is om te venon-,
derstetten, dat de regeering niet tot het'
uiterste gegaan is, om een oplossing voor
het conflict te vinldten. Voorloopig onthou
den wij ons van elk commentaar cn druk
ken opnieuw de hoop uit, welke diep in
•het hart van eiken trouwen vriend van
den Ierscflien vrede wortelt, dat, hoe som
ber het uitzicht ook zijen moge, er zelfs
nu geen reden voor wanhoop moge zijn.
Nog kunnen wijze raadgevingen de over
hand in Ierland krijgen."
Incident aan een station.
Woensdag stopte de trein uit Dublin
aan een klein station, Shankifl. Twintig
passagiers stopten uit. Dadelijk sloten zij
den asséstent-stTUioncibef op in de wacht
kamer en plaatsten daar oen schildwacht
voor. De overigen gingen liet dorp in,
waar zij tien personen arresteerden; deze
werdten alten verhoord en de meesten toen
medegenomen naar een onbekende be
stemming.
Een verklaring van Hindenburg.
In de vergadering, welke dc Beriijnsdhe
centrums-partij naar aanleiding van den
moord op Erzberger gehouden had, deelde
de centrums-afgevaardigde Pf-eifer o.m.
mede, dat Hindenburg Erzberger voor zijn
verdiensten hij liet tot stand komen van
het wapenstilslandsvcrdrag 'bedankt had.
De „Kreuizzlg." heeft 1111 van Hinden
burg hel volgende schrijven ontvangen:
„in no. 414 der „Kreuzztg." van 5 Sep
tember van dit jaar wordt als nieuwigheid
een mectedeeKng gepubliceerd, volgens
welke ik Eraberger hij zijn terugkeer uit
Compiègne voor zijn aan het vaderland
bewezen diensten bedankt heb. Ik veroor
loof mij er op te wijzen, dat deze nieu
wigheid reeds in September van het vorig
jaar door de opperste legerleiding tot hare
ware proporties i'S teruggebracht, en wel
d'oor bemiddeling van de „Tel. Un."
Als mij op het oogcniblilk der vluchtige
ontmoeting reeds alle bijzonderheden dui-
■dellijik voor oogen hadden geslaan, dan
zou waarschijnlijk dit eenvoudig bewijs
van- hoffelijkheid achterwege zijn gehle-'
ven. w.g. Von Hindenburg."
Naar aanleiding hiervan schrijft hel
„Berl. Tagebl.": Het zou wezenlijk tol be
grip van dezen brief bijdragen, als Hin
denburg wilde medodeelen, welke bijizon-
derhed'en hij hier meenl. Men kan in eik
geval aan de categorische, telegrafische
instructie van de opperste legerieiding aan
Erziherger herinneren, waarin Erzberger
verzocht wordt op verlichting der vijande
lijke voorwaarden aan ie dringen. Indien
deze echter niet 1e verkrijgen waren,
moes.t de wapenstilstand in elk geval lodh
gesloten worden."
De „Gennania" laat izich in gelijlduiden-
den zin uit.
De Belgische Katholieke Unie.
Het „Handelsblad: van Antwerpen"
meldit, dat de Belgische Katholieke Unie
thans definitief is gesticht.
HeA yoorzitteschap der Uilig zal ieder
Jaar aan een der nor groepen wor(j
toevertrouwd. Bij doling is beslist dal-0
den vertegenwoordiger der landhoinv'aM
tliet ecrs-le jaar het voorzitterschap
'komt. liet tweede jaar, aan den
loe*
mklrioiv
sand; het derde jaar aan ite chrisie;
valkverecniging;. bet tierde jaar ann' i
federatie der katholieke kringen.
Hot tui reel der Unie is thans
sarnenge.
slcld uit do heeren Helloputte en Brtis-^
maws, landbouw; Segers cn Hoularl, ij
Iholieko kringen; Heymim cn Van Cher"
hergli, christelijke werklieden; Crauwelj
en Toussaint. middenstand. Secretaris i,
barin de Tihijsobaerl.
De toestand in Rusland.
„Berlingske Tidende'" meldt uit Hetsir„_
fors. dat onder de sovjettroepen in Ka.
relië volslagen anarchie hcerschl. De sol.
dalen doen wat ze willen. Zij plunderen
de hurgelijke bevolking uit en de mi!ita;re
autoriteiten zijn hiertegen vólkernen mach.
leloos. Een hoeveelheid zaaigraan, dio
van Hesingfors ten behoeve der noodlij.
demd'C bevolking naar Jvarelië was gezon.
■den, werd door sovjetsoldaten gerooM.
„Petit Pariisi/en" deelt mede, dal op
voorstel van Delacroix besloten werd, da'i
de internationale commissie tot steun aan
Rusland besloot een oproep te richten tot
alie naties, die zich bij haar menschlio.
vend werk wenschen aan le sluiten. Di
tekst der aangenomen nota werd vooube.'
reiid dooT de Fransche delegatie. In do
nota wordt de arbeid der organisatie uit.
cengézet, die een liulpexpklitie naar Rus
land veronderstelt. Na te hebben ver
iklaard, dat het mandaat der commissie
de strekking heeft, dat zij staat boven
alle persoonlijke en politieke kweslies,
handhaaft de commissie haar standpunt,
dat het noodzakelijk is, dal zij met juist
heid wordt ingelicht omtrent de behoef,
ten, aan welke de organisaties zal moeten
tegemoet komen. Aan het slot van den
oproep word't de lvoop uitgesproken, dat
alle belaughelbibsn'de regeeringen verlegen-
Wioordlgd zullen zijn o,p de aanslaande
bijeenkomst der commissie, welke te
Brussel zal worden gehouden,
s Uil Paijis wordt geseind, dat dc te
Brussel te houden bijeenkomst nieuwe
slappen za doen hij de sovjelregeering om
een voorafgaand onderzoek in Ru dar t
te kunnen instellen. Waarshijmlijlk zal men
echter aam de sovjelregeering voldoening
schenken door den oud-ambssadeur in
Rusland, Nouleivs, te vervangen 'door een
anderen voorzit Ier.
DE MOORD OP ERZBERGER.
Er hebben geen nieuwe inhechtenisne
mingen meer plaats gehad. Vastgesteld is
thar.s, in tegenspraak mot een vorig be
richt, dat een aaneengesloten organisatie
voor politieke moorden niet 'bestaat. De
arrestanten zijn van de brigade Ehrhard
af vrienden en hadden om de vriendschap
te bestendigen, zich met el-kaar tegen aan.
vallen en tot verdediging verbonden,
en hielden bijeenkomsten.
UIT HET SAARGEBIED.
In een vergadering te Saanbriick-en waar
in de vroegere afgevaardigde deT nationale
vergadering Schafer, de voorzitter van de
sociaahdemocratisohe partij in het Saarge.
bied' het woord voerde, is een motie aim.
genomen, waarin O.m. gezegd wordt: De
vergadering is van mecning, dat het Saar-
gebied een ramp tegemoet zal gaan, waa
neer in plaats van heit tegenwoordige <lua.
lis-me in het munstelsel een regeling wordi
getroffen, welke op den (handel minder be
leminerend werkt.
Alle omstandig! edfcn edschesi dringend
de instelling van het geëischte parlement
voor het Saargebied. De vergadering- pro
testeert tegen de autocratische wijze van
egeenen welke de regeeringscommissaris
in praktijk brengt. Ten slotte wijst zij
de opvatting van den regeeringscamimissa
ris af volgens welke de gebeurtenissen io
Duitsohland de bevolking van 'het Saarge;
bied niet aangaan.
DE OORLOGSVETERANEN.
Te Genève is 'het congres geopend van
de verschillende banden van oorlogsvete
ranen. Vier millioen leden zijn er verte-
genwoordïgd. Er zijn gedelegeerden uit
Duilschland, Frankrijk, het Engelsche
rijk, Polen en Oostenrijk.
ENGELSCH ESKADER TE RIGA.
Te Riga is, naar Wolff uit Kopenhagen
verneemt, een Engelscih eskader hiiroenge»
loopen uit dertien schepen beslaande. Het
slaat onder bevel van admiraal Nicolson,
EEN RAMP VOOR HET GRIEKSCHE
LEGER.
De correspondent te Konstantinopel van
de „Daily Express" seint, dat het Griek-
sche leger bij zijn pogingen om Angora in
te nemen, verslagen is. De actie tegen de
stad is voor goed opgegeven. Er zijn ruim
10.000 Grieken gedood, gewond of ziek.
De transportmiddelen zijn zeer gebrekkig;
het verslagen leger zal waarschijnlijk over
zee terugkeeven. De Tunken hebben ook
groote verliezen geleden; zij zijn niet meer
in slaal gebruik' te maken van het behaal
de succes; wel zullen zij iederen nieuwen
aanval welen af te slaan.
De correspondent schrijft de Turksche
overwinning toe aan de zeer goede leiding
•der troepen.
VERGADERING UITEEN GEJAAGD.
*,k sdaga.ond werd een vergadering
van den Beierschen Bond te Miinchen
door de nationalistische partij uiteenge
jaagd. De voorzitter wend var. het podium
gesleept en bloedend verwond.
SAMENZWERING TE KONSTANTI
NOPEL.
De ministerraad te Konstantinopell heeft
een langdurige zitting gehouden ter bespre
king var. de Engelsche eischen r verband
met de ontdekking door de EngGsohe re
cherche van een samenzwering, gesteund
Joor Angora, met het doel hier een om
wenteling 1e ontketenen. De openbaarma
king van de Engelsche mcdedeeling over
',e ontdekking van dc samenzwering heeft
gioote beroering teweeg gebracht. 1"
Turksche kringen is men evenwel van
meening. dat het onverwijlde krachtige
"optreden van generaal sir Charles Haring-
Ion de samenzwering in den knop gebro
ken heeft en den ijver van de vrienden der
samenzweerders, wier aanhouding
eischt is. heeft bekoeld. Essad bei. de
hoofdcommissaris van politie, zei in een
interview, dat hij pogen zou voor de aan
houdingen te zorgen. -Inlussohen heeft zich
een klein voorval voorgedaan, dat aan
toont, dat de Turksche overheidspersonen
-en ernstig lesje van noode hebben. Een
Engelsche zeeman, die twist kreeg rne
oen Turkse hen marskramer, is door de
politie doodgeschoten, omdat -hij te rumoe
rig was. De zieeuian was nog wel onge
wapend.
