BUITENLAND.
Handel en Nijverheid
Provinciaal
DE PERS OVER DE MILLIOE-
NEN-NOTA.
Drankbestrijding.
UIT ONZE OOST.
LANDBOUW EN VISSCHER9J.
ORDE EN ARBEID.
IERLAND.
lean uithalen. Tk zou niet durven verzéke-
ren, dat het mij gelukken zou. De Maat is
niet verdedigbaar".
„De Maas is niet verdedigbaar".Deze
uitlating van den grooten Franschen veld
heer is een apologie der mislukking van
de verdediging der stelling Luik. Ter wille
van den krijgsroem van het Belgische le
ger kan men zich daarover verheugen.
De „Limb. Koerier" wijst echter op een
nog andere beteekenis van bovenstaande
uitspraak van Maarschalk Foch.
„Ze ontneemt aan de Belgische annexio-
nisten het laatste restantje argumentatie
voor hunnnen eisch tot inlijving van de
„enclave van Maastricht" op grond, dat
deze noodig zou zijn voor een doeltreffen
de verdediging van de Belgische Maasli-
nie."
Immers, volgens Foch is deze niet ver
dedigbaar. Noch zonder, noch mèt Maas
tricht.
De „Maasbode" berekent, dat wij voor
1922, hei meest gunstige geval in aan
merking nemend, met een ongedekt te
kort van f 22V2 milloen blijven zitten.
„De tijd der overschotten op den ge
wonen dienst, welke de oorlogsjaren
heeft gekenmerkt, is dus al weer
voorbij1920 vertoont een tekort van
f 16 millioen; 1921 stelt een tekort
in het verschiet dat aanmerkelijk groo-
ter dreigt te zijn; 1922 belooft niet
veel beter3 ondanks de grootst mogelijke
bezuiniging; tientallen millioenen voor
nuttige uitgaven werden immers ge
schrapt. De vraag dringt zich op, of
bezuiniging ook daar is aangebracht,
waar naar veler inzicht duchtig met
het snoeimes kon worden rondgespron
gen."
Er zijn lichtpunten, meent het „Cen
trum".
Reeds werd voor de nieuwe hegroo-
ting het snoeimes duchtig gehanteerd,
waardoor de oorspronkelijke raming
met tientallen millioenen slonk, terwijl
de minister hoop koestert voor het jaar
1923 op een bedrag van 2!/a millioen
na den evenwichtstoestand te herstellen.
Eeddeloos is de toestand dus niet,
maar alleen indien voldaan wordt aan
de voorwaarde, dat wij als volk niet
voortgaan met te leven boven onze
kracht.
De N. Bott. Crt. schrijft:
Onmiskenbaar is, dat de regeering
zich hij monde van den minister van
financiën eene nieuwe uiterst zware
taak opgelegd heeft. Zal het niet bij
woorden blijven, dan zal zij uit den
lande de steun der publieke opinie
moeten ontvangen, waarin immers op
den duur elke regeering den stevigsten
steun vindt.
Het liedje heeft men nu ge
hoord, men wacht op daden, en hoeft
niet veel tijd.
f
De „Nieuwe Ct." vreest bovenal, dat
de verschillende ambtgenooten van den
heer De Geer, naar zijn raadgeving in
lamera evenmin zullen luisteren als zij
aandacht hebben geschonken aan de ern
stige pogingen, in de pers al sedert
[jaren gedaan om de regeering te door
dringen van de noodzakelijkheid de uit
gaven te beperken.
BINNEIONDSSfl MEUWS.
Oe toestanden in de krankzin
nigengestichten.
De Ned. Vereenjging van gestiohtsartsen
heeft, blijkens een communiqué, in haar
jongste vergadering het gebrek aan
plaatsruimte in de krankzinnigengestichten
besproken.
Om in dat gebrek te voorzien, heeft
in.l. kortgeleden de minister van Biunenl.
Zak er» bij kon. besluit de eisöhen in zake
■de minimum verpleegnilm te per patiënt
ivrij aanzienlijk verlaagd, zoodat een veel
grooter aantal patiënten dan te voren in
eenzelfde gesticht verpleegd mag worden.
De meeste' gestiohtebesturen maken gaar
ne van dit besluit gebruik om daardoor
'de inkomsten van het gesticht te ver
meerderen. Van de zijde der behandelen
de gestichte artsen kwam edhter spoedig
.Verzet tegen dezen gang van "zaken. Men
Vreest dat door het plaatsen van meer
patiënten in de bestaande gestichten het
peil der verpleging dalen zal.
In de eerste plaats heeft het opeen-
h 0 op en van krankzinnigen het gevolg, dat
d® lijders elkaar prikkelen, waarvan aller
lei conflicten het gevolg zijn; in de twee
de plaats verslechteren de hygiënische
Verhondingen, waardoor vooral een toene
ming van tuberculose besmettingen te
duchten is. Er werd met nadruk op gewe
zen, dat thans de toestand in de meeste
gestichten geenszins zoo gunstig is, dat
■ongestraft de verpleging verslechterd zou
kunnen worden.
Verschillende leden wezen er in be
doelde vergadering echter op, dat door
iuiMbreiding van d-e bedverpleging en iso
latie, door het voorzien in het tekort aan
personeel en door het inrichten van apar
te tuberculosezalen, de nadeelige gevolgen
.van de patiënt-entoenemiug zooveel mo
gelijk moet worden ondervangen.
Ten slotte werd met algem. stemmen
■een motie aangenomen^ waarin wordt
■uitgesproken, dat de vereeniging zich ver
zet tegen het uitbreiden van het aantal
verpleegden in een bestaand gesticht,
tenzij naar de meening der geneeskundi
gen, verbonden aan dat gesticht, voldoen
de maairegelen worden getroffen om de
nadeelige gevolgen van die uitbreiding te
voorkomen.
DE ZUIDERZEEWERKEN.
'Aan de „Maaodelijksehe mededeelin-
gen betreffende de werkzaamheden voor
de afsluiting en droogmaking van de
Zuiderzee" is het volgende ontleend:
1: De grondboringen in de Zuiderzea
bezuiden den afsluitdijk werden voortge
zet, vooral met het doel om een voor-
loopig onderzoek in te stellen naar de
zanwozigheid van voor dijkbouw ge
schikte grondsoorten.
Nabij ITrk ward keileent aangetrof
fen, terwijl verder bleek dat buiten de
kust der Veluwo de laag zand aan de
oppervlakte in het algemeen geen groo-
te dikte bez t en op kleilagen rust, het
geen ook met het zoogenaamde Enkhui-
zerzand het geval bleek te zijn.
Do opnemingen in het Amsteldiep en
het ton zuidén daar aangrenzende ge
bied kwarren gereed. Aangevangen werd
met het opnemen van do geulen ten
noorden van het eiland Wieringen en
van een strook tusschen de Vlieter en
de Wierhalg, gelegen benoorden het in
1920 ogenomen gebied in de nabijheid
van dm ontworpen afsluitdijk.
Ten behoeve van de Staatscommissie
inzake hooge waterstanden in verhand
met de afsluiting van de Zuiderzea wer
den de s.roonnnotingen in het vloedge-
bied van het Vlie, het Eijerlandsche.Gat
en den Texelstroom voorshands beëin
digd.
Met de terreinopeni ngen voor de op
Wier.ngen te maken werxen werd voort
gegaan.
Met den bouw van een workhavenaan
de oostzijde van Wieringen nabij den
oever is geregeld voortgegaan.
Het grondwerk voor de noordelijke
havendam ls gereed gekomen.
Ten behoeve van de havenwerken na
bij Den Lever worden in eigen beheer
zuilen van beton gemaakt welke voor
bekleeding van enkele proefvakken op
de kavendammen en van enkele taluds op
het haventerrein zullen worden gebruikt.
Hierbij wordt gevolgd do werkwijze
in gebruik bij de werken voor den aan
leg van het Maas-Waal-kanaal.
BESTRIJDING VAN HET ALCO
HOLISME IN EN DOOR DE
SCHOOL.
Woensdagmiddag hield de Commissie
lot bestrijding van het Alcoholisme in en
door de School, in het Bi&diom Haarlem
een vergadering in het gebouw „Veritas
te 's-Gravenhage.
Daar op de sectievergadering der R.K.
onderwijzers-drankbestrijders van het Der
de Ned. R.K. Congres tot bestrijding van
het Alcoholisme, op 11 Augustus van het
vorig jaar te 's-Hertogenbosch gehouden,
van verschillende zijden was opgemerkt,
dat de Haarlemsche Commissie eigenlijk
reeds lang plaats had moeten maken voor
de R-K. onderwijaers-drankbestrijders-
vereeniging, waarvoor men den tijd meer
dan rijp achtte, wachtte de commissie
eventueele plannen of pogingen in deze
richting af.
De geest.-adv. van het Dioc. Kruisver
band in het .bisdom Haarlem, de WeLEer-
waarde heer L. J. Schalke deelde echter
een paar maanden geleden aan den voor
zitter der Haarlemsche Commissie, den
heer W. J. van Dam, mede, dat Z. D. H.
Mgr. Callier tegenoprichting van een af
zonderlijke onderwijzersvereenigmg is.
Het schrijven luidde aldus:
Hiermede heb ik de eer UEd. mede te
Mgr. Callier tegen opichting van een af
zonderlijke or.derwijzers-dranikbestrijders-
club in zijn bisdom toe te staan, ofschoon
er in andere bisdommen andere vereeni-
gingen hieromtrent bestaan. Mgr. is er niet
voor om scheiding te maken.
In dat schrijven vond de commissie aan
leiding haar taak weder voort te zetten.
Uit de mededeeiingen van den H. Huij-
bers van Delft bleek dat de aangekondigde
spreuken in bet vorige jaar aan de R.K.
scholen, kweekscholen, normaalscholen,
Lycea en H.B.S. verzonden waren. De 500
exemplaren van de brochure van Paler
Ermann konden niet aan de kweek- en
normaalscholen verzonden worden, wijl
de oplage uitverkocht bleek te zijn.
Besloten werd om propagand'ak'aarten
voor ouders: „Ouders hebt uw kinderen
Lief!" en voor kinderen: „Wat moet het
kind van den alcdhol welen?" gratis ter be
schikking van de onderwijzers te stellen,
die deze aan kunnen vragen bij het com
missielid H. Huijbers te Delft.
Voor rekening der commissie zal aan de
onderwijzers-drankbestrijders in liet bis
dom een proefnummer gezonden worden
van „Ons Jeugdwerk" met een aanvulling
op bet gebied der drankbestrijding.
De commissie zal eventueele samenwer
king trachten te krijgen met de Dioc.
Jeugdorganisatie voor de Drankbestrijding
en Kruisverband en Mariabond.
Hogingen zullen worden aangewend een
voor rekening van de oommissie een spre
ker over drankbestrijding in de school, te
laten optrede® in de afdeeüngen van de
Dioc. vereen, van R.K. bijzondere onder-,
wijzers in het bisdom.
Betreffende een uit te geven orgaan der
R.K. onderwijzers-dTankbestrijdersorgam-
satie werd besloten zulks te steunen.
Tot groote teleurstelling der commissie
zag de secretaresse, mej. M. de Konmg,
zich wegens drukke bezigheden ahi
leerares aan het R.K. Lyceum ti:. s-Gra
venhage genoodzaakt haar funcue van
secretaresse neder te leggen._ Met mstem-
ming van de commissie betuigde de voor
zitter de heer van Dam, haar warmen
dank voor de geboden steun.
De voorziening in de vacature zal ge
schieden door het Dioc. Kruisvenbond
De commissie bestaat thans vooralsnog
uit de leden: W. J. van Dana, voorzitter;
L J. Schalke, geest. adv. van den Dioc.
BÓnd; den Zeer Eerw. Pastoor F Lucas-
sen te 's-Gravenhage; dr. van Baaien, U
Bulten, lid van de Tweede Kamer; J. H.
M. Balvers te H'illegom en H. Huijbers te
Delft.
PEST DOOR EEN VAL UIT EEN
KLAPPERBOOM.
Een dor correspondenten van het Soe-
rabajaseli Handelsblad eohreef aan zjjn
blad het volgende tragi-oomische geval.
Van een mijner oude desa-kennissen
kreeg ik nog de volgende „mop te hoo-
ren. In de dessa Kedong-Ringin, in do
buurt van de Solosche onderneming Ka-
rang gedoh, viel eenigen tijd geleden
een man uit een klapperboom; voordood
werd hij opgeraapt en in buis op de
baleh-baleh neergelegd. Vijf dagen daar
na overleed de ongelukkige vanwege de
bekomen inwendige kneuzingen. De pest-
inliehter van bet rayon puncteerde bet
lijk; de pestbacterioloog (waar is die
ambtenaar gevestigd?) oonstateert lon-
genpest! Gevolg dat familie en naaste
buren werden „eingespeirt" in de model"
barakken, (sifiii
Da 'dessa-bewoners sfonden eenvoudig
paf; na dezen gemoedstoestand overwon
nen te hebben zijn zij tot de overtuiging
gekomen, dat de longenpest veroorzaakt
wordt door een val uit een klapper
boom, zoodat men thans tot de conclu
sie gekomen is, dat longenpest familie
is van de „omo klorpo". Prosit! I
Sigaretten-industrie. Do wereldbe
kende firma Philips, een millioenen-firma
in de tabakswereld, gaat dit jaar een
fabriek te Bandoeng oprichten die spoe
dig in vol bedrijf zal zijn. Er zullen
speciaal sigaretten gefabriceerd worden.
Dagelijks zullen honderdduizenden wor
den afgeleverd. l_| j
«EtêOD NIEUWS.
TREURIGE ERVARINGEN OP EEN'
RIJNREIS DOOR BEZET GEBIED.
De heer M. Michelsen, algemeen sccre-
taris der Nederl. Rdsvereenigimg, schrijft
in liet „Vad.":
O pgeruimd, en vro olijk keerde Zal er-
dag 17 September te 2 uur een gezelschap
van 54 leden der Nederiandsdhe Reisvcr-
eeniging na een pracbttoclit langs d en Rijn
uit Keulen naar Holland terug. Door de
goede zorgen van den welwillende® Duit-
schen stationschef te Keulen werd ons een
afzonderlijk rijtuig aangewezen achter in
den langen, overvollen trein, een rijtuig,
waarin echter 3 afdeeüngen onbezet
moesten blijven, daar er papieren op ge-
geplakt waren: „Reservés poor les offi
ciers des alliés" of iets dergelijks.
Alles ging goed tot Kreféld. Hier aange
komen, bleek onze wagen, daar de trein
enorm lang was, buiten bet perron te
staan, zoodat in- en uitstappen zeer moei
lijk was. Daar kwamen eenige Belgische
officieren en dames aan; die over dat feit
verontwaardigd waren. Een „de hoogste",
■kwam aan 111 ijn coupé, zeggende, dat wij
allen moesten uitstappen. Ik antwoordde
hom beleefd: „Pardon, mijnheer, deze
wagen is gereserveerd voor een Hol-
landsch gezelschap."
„Hollanders hebben hier niets te reser
veeren," was het vriendelijke antwoord,
en (tegen een ander van het gezelschap):
„Als jelui er niet dadelijk uit gaat, laat ik
je er uit smijten."
Ik ried onze leden aan, niet aan het raam
te komen om niet te provoceeren, en ach
terover te gaan zitten, om te zien, of men
dit zou durven doen. Het geschiedde dan
ook niet, maar stationschef en hoofdcon
ducteur kregen 'n uitbrander, waarover ik
niet verder zal uitweiden, daar de zaak
ons verder niet aanging en ik ergerde mij
alleen over het treurige feit, dat op deze
wijze de haat tusschen de vroegere vijan
den zeker niet zou bekoelen, maar inten
ser en heviger zou worden.
Na een minuut of vijf kwamen er weer
eenogen van ons gezelschap aan de raamp
jes staan en keken nar buiten. Mijn buur
man, een gemoedelijke oudere vroolijké
heer deed dit ook en zag blijkbaar, hoe de
Belgische dames door de offiiceren in den
coupé getild werden. Lachend draaide hij
zich aan het raampje om en riep tegen oen
paar medereizigsters-leden: ..Dat gaat
daar leuk; ik wil jelui ook slrats^Jg wel
eens zoo ia dén trein stoppen",- waarop
een vroolijk gelach volgde. Verder ge
beurde er niets; hij zei niets tegen de
officieren, wat bij trouwens niet zou ge
kund hebben, want de goede man sprak
Duilsoh noch Fransch. Deze toedracht der
zaak kan ik onder eede bevestigen, daar
hij vlak naast mij stond.
De trein vertrok. Onmiddellijk daaröp
ging de tusöhcndeur van de coupé open
en de Belgische officier met nog een mili
tair kwam in mijn coupé. „C'est ce viiadn
Ia", zeide de laatste, op den heer W.
wijzende. „Voire passeport", zed de offi
cier. Hij gaf het hem. Hetzelfde gebeurde
met 'n Duitscher, die ook in onzen coupé
stond. Ze verdwijnen met do paspoorten
in hun .Abteil".
„Hoe moet iik nu zonder paspoort over
de grenzen?" zei de dikke. Ik stelde hem
gerust, dat het maar een bangmakerij was,
en hij den pas wel dadelijk terug zou
krijgen. Na eendgen tijd hield de trein in
Kempen stil. Daar gaat de -deur van onzen
coupé open en de officier met 4 man
stond voor op bet perron. „Descendez
tegen den heer de W. Deze gehoorzaam
de. „Vous êtes arrêté, pour avoir insulté
un officier."
Ik slapte uit, stelde mij voor aan den
officier als leider van een groep Hollan
ders, verzocht hem mij de reden van die
arrestatie mede te deelen en mij tenminste
zijn naam op te geven. „Hij heeft me
staan uitlachen, en voor uw brutaliteit
mijn naam te vragen zou ik u ook kun
nen arresteeren." Ik zeide, dat hij daar
toe geen recht had, maar dat ik wilde
blijven.
„Als n niet gearresteerd wilt worden,
dan instappen." Ik deed dat dan ook
maar, daar ik begreep, meer voor den
man te kunnen doen in vrijheid, dan
wanneer ik ook ingepikt was.
De trein, ver-trok en de heer de W. werd
als een misdadiger over liet perron, door
4 man weggevoerd. De officieren stapten
weer in en de trein reed weg, nadat ik
den heer de W. nog toegeroepen had, dat
ik voor zijn bagage zou zorgen. De offi
cieren stegen in Kevelaar uit en de ande
ren gingen mee tot aan de grens Granen-
Burg. Daar verzond ik dadelijk een tele
gram aan den H-oRand-schen consul te
Krefeld en moest nu trachten den koffer
van den heer de W. ongeopend door de
douane te krijgen, daar ik geen sleutel had-
Daar stond een der bovengenoemde offi
cieren bij, die daartoe verlof gaf en mij
zeide: „Vous avez en de bonne chance
qu' il ne vous a pas arrêté au-ssi, paree
que vous lui avez demandé son nom, car
c'était auditeur-militaire lui-mê me".
„Ziezoo, dat weet ik nu ten minste", dacht
ik bij mijzelve.
In Nfjmegien telegrafeerde ik het geval
onmiddellijk aan het Ministerie van Bui-
tenlanidsche Zaken, en bracht daar dade
lijk Maandag 19 September verslag uit
Men beloofde mij daar volle medewer
king en had na mijn telegram reeds maat
regelen genomen, maar de Zondag was
natuurlijk geen geschikte dag, om veel! te
erxiikien
Dat wij én als Hollander 'én als leden
eener vereeniging, die 26.000 leden tót
ten hoogste verontwaardigd zijn, spreekt
wel van zelf. Het betreft hier nu een man,
die uit zaken is, en niets te verruimen
heeft, terwijl door zijn reizen m gezel
schap zijn familie dadelijk pp de hoogte
i geUritdfrt éh gerust gesïeïï vforifcri,
het had evengoed iemand kunnen
treffen wiens -thuiskomst dringend gebo
den was. Maar bovenal is het meer dan.
ergerlijk, dat een Hollander door officie
ren van een bevriende natie op Duitsch
gebied uit om trein kan gehaald worden
op de bloote beschuldiging, „dat Jüj zou
gelachen hebben om een officier."
Van verder commentaar wil ik mij ont
houden daar natuurlijk eerst moet worden
afgewacht, hoe de Nederlandsche regeer
ring een dergelijk feit opneemt en welke
maatregelen zij in deze zaak verder
neemt.
De heer W. zit intussohen in de gevan
genis te Crefeld en weet nog niet, wanneer
hij voor de rechtbank moet verschijnen.
ONREGELMATIGHEDEN BIJ
WONINGBOUW.
Bh den bouw van zestig arbeiders
woningen ten behoove der Vereeniging
tot Verbetering der Volksbuisvesting te
Doetinchem, zijn ernstige onregelmatig
heden ontdekt bestaande in bet verwer
ken van zeer minderwaardig materiaal.
Van bestuurszijde en vanwege bet ge
meentebestuur wordt een ernstig onder
zoek ingesteld, terwijl de soc.-dem. raads
fractie een en ander telegrafisch ter
kennis van de regeering beeft gebracht
Het is niet uitgesloten dat alles weer zal
moeten worden gesloopt.
GROOTE FABRIEKSBRAND
TE HELMOND.
Donderdagmiddag te twaalf uur is
brand uitgebroken bi de stroohulzen.-
fabriek van de Dutch Straw Works
te Helmond. Behalve de machinekamer
was de gelieele fabriek in een paar
uren geheel afgebrand.
Alle machinerieën, groote voorraden
stroohulzen en strookoord zijn in «1e
vlammen opgegaan. De fabriek was
één groote vuurzee.
De brandweer, die met één stoom
spuit inet alle kracht werkte, moest
zich beperken tot het nat houden van
de belendende fabrieken, een cacao
fabriek en de dekcnfabrick van de
firma De Wit.
De brandweer werd hierbij gehol
pen door de eigen brandweer v an
deze beide fabrieken. Een paar voor-
raadloodsen zijn gedeeltelijk behouden.
De schade is zeer groot. Een paar
milli-oen stroohulzen zijn vernield.
Tengevolge van den brand komen
100 arbeiders zonder werk. Daar de
electrische verbinding verbroken is,
kunnen eenige nabij gelegen fabrieken
niet werken.
Door de vonken van do brandende
fabriek is de op ongeveer 500 Meter
afstand gelegen boerderij van dim
landbouwer Kuypers gedeeltelijk al-
gebrand.
De oorzaak van den brand in de
stroohulzenfabriek is onbekends
KÖRTS BERICHTEN.
'Brand te Hilifïrs'im. Tc Hilver
sum is Woensdagavond de bovenwo
ning van het huis Tromplaan 1, be
woond door De J., geheel uitgebrand.
Alles was verzekerd behalve het goed
van een kostganger, ter waarde van.
f 300.—.
De brand ScheueningcinDe
pachter van het onlangs afgebrande
houten gebouw aan de Dirk Hoogen-
raadstraat te Scheveningen, waarin een
café met danszaal gevestigd was, en
die naar aanleiding van dien brand als
verdacht van brandstichting was gear
resteerd, is eergisteren wederom op
vrije voeten gesteld.
Ernstig auto-ongelukDonderdag
middag werd in de Frederik Hendrik
straat, hoek van Oldenbanic-veldtplant-
soen te Rotterdam, een bejaarde juf
frouw door een luxe-auto overreden.
Bewusteloos werd zij in een winkel
huis binnengebracht. De Geneeskundi
ge Dienst bracht haar naar een der
ziekenhuizen. Zij is zwaar gekneusd.
Tegen de auto-bestuurder werd door
een agent van de motor-brigade pro
cesverbaal opgemaakt.
Brand- Te Valthermond is de
woning, bewoond door de gezinnen
W. Kort en O. Ousting, tot den grond
toe afgebrand.
De historisch'", toren 'Ie Garderen,
die reeds lang in een zeer vervallen,
toestand verkeert, zal nu toch ver
moedelijk binnen niet al te langen tijd
worden gerestaureerd. De gemeente
Barneveld hoeft thans op de begioo-
ting voor dit doel een som van
f 4333.33 uitgetrokken, terwijl de pro
vincie reeds een bedrag beschikbaar
heeft gesteld. Bovendien is sedert
eenige dagen van rijkswege een des
kundige bezig ter plaatse de nood:ge
verbeteringen op te nemen, zoodat a
les duidt op het in vervulling gaan van
een wensch door tal van oudheid.-
kundigen reeds lang geuit
Ouder dan een eeuw. Te Hooier
heide in Noord-Brabant hoopt de heer J.
Matthijssen Zondag a.s. 102 jaren oud te
worden.-
Let op uw kinderen. Te Leaden is
het 1K -jarig dochtertje van den werkman
Van H. in een sloot langs het Döftsche
Jaagpad gevallen en kort daarna levenloos
opgehaald.
Herfst-aardbeziën. Te Modemblilk is
een mooie verzameling rijpe aardbeien ge
plukt.
Koninklijke gift. - H. M. de Koningin
heeft de eehtgenooten Hakkins te Hel
mond, die eenige dagen geleden met een
drieling werden verblijd, een gut van J.a
doen toekomen.
Kind verbrand, s- Woenisdag brandde
de woning van G. H. Berken, te Barger
Connpasonum tot den grond toe af. Een
kind van drie jaar kwam in de vlam
men om. Niet» was verzekerd.
Veevervoer. Bij het Hoofdbestuur
der Nederlandsche Vereeniging tot be-
sdhenmiDg van dieren is thans in behan
deling een geval van verstikking van 163
hoenders in een colliwagen tusschen Bar-
nctód en den Haag op 8 S#*
De ramp te Mierlo. -EM.de Ko
ningin heeft f 100 geschonken, voor de
slachtoffers san dg ramp te Mierlo,
Werkloosheid in den tuinbouw. Aan
den Langenddjk heerscht groote
werkloosheid in den tuinbouw. Tal van
arireidens, die los waren, zijn zonder
werk, doordien de weinige opbrengst en
het weinige onkruid weinig arbeidskrach
ten vorderen. Ook ais gevolg van de on
gunstige exploitatie nemen de bouwers
geen werklieden in hun dienst en trachten
zij het zelf of met eigen volk te redden.
CONFLICT BIJ DiE STEENKOLEN
HANDELS VEREENIGING.
300 man staken.
Bij de Steenlko'lenlhandelsvereeniging te
Rotterdam is een ernstig conflict uitge
broken De bannenboord-l remmers, teza
men 300 man, hebben het werk neerge
legd, omdat de directie, ondanks her
haalde onderhandelingen, niet geneigd is
zich te ondrwerpen aan de verplichtingen,
welke haar lidmaatschap van de Scheep-
vaarlvereeniging meebrengt, en welke o.a.
een loonregeling inhouden, die door de
organisatie in overleg met de scihecp-
vaartvereeniging werd vastgesteld.
ill 9M0ELUK TE DPPAU.
Talrijk' zijn de betuigingen van "deeJa*
ming niet alleen uit alle doelen des rijk^
imaar ook uit het buitenland, die voor ds
slachtoffers van de ontploffing te Oppa,,
binnenkomen. Hieronder rijn er van
Koningin van Nederland, van de inten
geallieerde Rijnlandsoomimissie, van
i„ T>I:l
Er komen nog lal van bijizoniderfh-odJen
over do ramp Ie Oppau. Aan een 3>csc>hrij-
vimtg iln -het onlü-eenen wij hel vol
gende
iDe afdeeling „Oppau" van de BaÖisehe
Anil'in- un-d Sodafabrik ligt ongeveer 10
'K.M. verwijderd van 'het (hoofdcomplex der
fabrieken te Ludwigshafen. Dag en nacht
wordt gewerkt in de afdeeling te Oppau,
waar men zich voornamelijk bezag houdt
met het winnen van ammoniak, volgens
tijdiens den oorlog uitgevonden methoden.
Juist toen 'de nachtploeg werd afgelost,
en een arbeiders trein uit Ludwigsihafen het
terrein opreed, te 7.3-2, had de eerste ont
ploffing plaats. Ongeveer een 'half uur
'ia-ter volgde een tweede explosie. Het
hoofdgebouw stond 4n brand en stortte in,
evenals de bijgebouwen. Onmiddellijk -be
gon een algeaneene vlucht voor de uit-
stroomende gassen, tclie kilometers ver
verslikkend werkten. Bijna terstond was
de plaats van de ramp in diepe duisternis
gethuld. Wie zich redden ikon, ijlde de vel
den in, waarbij menigeen nog gewond
werd dooT de neerstortende sbeenbrokken
enz. De luchtdruk was zoo sterk, dat de
grond beefde en menschen vijf tot tien
meter ver werden weggeslingerd.
(Het duurde wel een half uur voor dat
men in de meer verwijderde stadsdeeJIen
van Ludwigshafen en an Mannheim wist
waar de ontploffing had plaats gegrepen.
Na de explosie werd -Ludwigsihafen in
dikke rookwolken gehuld, welke na een
paar uur Langzamerhand verijlden. Tege
lijkertijd verbreidde zich een in tense am
moniak- en safmiakludht. Het meest héb
ben Oppau en Friesenheim geleden. Zon
der overdrijving kan .worden gezegd, dat
geen ruit zoowel daaT als in Ludwigshafen
is heel gebleven. Daken werden ingedrukt
en afgerukt, gesloten deuren uit de posten
gestagen, meubels door 'de kamers geslin
gerd, menschen ter aaTde geworpen. In
Ludwigshafen is alle verkeer stopgezet;
de tram kan niet rijden. De electrische ge
leidingen zijn vernield; de watertoevoer
is afgesloten. Het fabrieksterrein is ééne
groote chaos; de grond is omgewoeld als
na -een gra-natenboimhardcunenL
Op de plaats, waar een ontploffing ge
schiedde, bevind zich waar vroeger een
gashouder stond, een tien meter diep en
dertig meier hreed -gat, waarin zich blijk
baar allerlei zuren tot een niet te defi-
niëeren mengsel hebben samengevoegd.
Een verder doordringen naar die plaats is
■onmogelijk, daar van de tweede cntpl-o-f-
fingsplaats verstikkende dampen opstijgen,
die een groote uitgestrektheid als met
nevels bedekken. Alleen met de gasmas
kers op kunnen hier de redidmgsm an- j
schappen hun werk doen al valt het te
beLwijfeien of de ongelukkige gewonden,
dde urenlang deze dampen hebben doge-
ademd, nog tot het leven kunnen worden
teruggebracht.
De ramp van Oppau is wat betreft het
aantaTidoodien en gewonden misschien wel
de vrecsehjkste, welke de vredesdnduslrie
van de geheele wereld ooit getroffen heeft
De oorlogsjaren daargelaten, toen nmuitie-
oniploffingien met talrijke offers -tot de
dag-c-lijksohe gebeurtenissen behoorden, is
een dergelijke explosie in. zulk een om
vang nog nooit voorgekomen.
De Duitsche bladen herinneren aan de
ramp in iRolhen'steiin bij Konigsbergen op
11 April 1920 tgenervolge van het vervoer
van Russische munitie, waarbij 240 men
schen lh-et leven verloren. Twee dagen later
vloog «een fabriek voor meststoffen bij
Aken in ide lucht, welk onheil aan ruim
190 aibeaders het leven kostte.
Bij al de ellende, die doze catastrofe
over het Duitsche voflk heeft gebracht,
imag ten slotte wellicht gewezen worden
op één wins te, welke er mogelijk uit kan
voorlvil.'o'eiien: aan de hulp, moreel en
materieel, die van alle kan ben wordt ge
boden, noemt Frankrijk een werkzaam
aandeel, liet oorspronkelijke bericht, vol
gens hetwelk de Fransche bezettingstroe
pen zich afzijdig zouden: houden, en dat
dadelijk cl zeer onwaarschijnlijk klonk, is
onmiddellijk tegengesproken door de
feiten. En thans werken Franschen en
Duitscihers broederlijk samen om, als men
schen, lijdende medemenscJien te helpen.
Wellicht, dat een catastrofe als die te
Oppau een noodzakelijke schakel zal
blijken dn <len keten van gebeurtenissen on.
omstandigheden, die heide cultuurvolken
•weder tot elkaar zal brengen en tot ge-
meenschappelij kern freoons l ruclie-arbeid».
De begrafenis der slachtoffers van de
ontploffing te Oppau zal geschieden op
eeen door de stad Ludwigshaven, ter be
schikking gesteld eere-kerkhof. De rouw-
(pleeh tigheid \-oor alle slachtoffers is vast
gesteld opZondagochtend 11 uur. De re-
geering van Brunswijk. beeft voorgesteld.
Zondag in alle kerken van het rijk rouw-
godsdienstoefeningen voor de verongeluk
ten te -doen houden. Het gemeentebestuur
van Berlijn beeft 100.000 mark toegezegd,
dat van Frankfort 60.000 mark; oo(k par
ticulieren hebben groote sommen, ter be
schikking gesteld. In arbeiderskringen
worden inzamelingen georganiseerd.
-»tcu ajn
te Berlijn aanwezige vreemde diplomaten
van wie de Fransche zaakgelastigde
eerste de deelnoming van minisler^,re'j.
dent Briand en den znioisterraad over-
bracht Het Pruisische ministerie heeft p,
imillioen ma rit ter beschikking gesleid
waarover de Beiersche regeering kan i^,
schikken. Rijksdag en Rijksraad lmlbe,
10 millioen aangevraagd.
De j»roeve van het antwoord y«
Lloyd George aan De Valera Is aan a|j,
leden van het kabinet ter overweg'^
toegezonden, waarna Lloyd George,^
hun antwoorden ontvangen te helbm
een definitief antwoord zal opstellen. He(
heet, dat deze gang van zaken gevolg
is, omdat het Engeland's laatste woord zal
zijn.
De besprekingen over De Valera's an
woord hebben: twee esscntieele punt^
naar voren gebracht: lo. In welke twafe
teit de Iersöhe afgevaardigden zic:i
conferentie zullen begeaen; 2o. de bask
der conferentie.
De premier herhaalt, dat de conferee
tie onmogelijk is, indien Ierland niet en
kent een deel van het Brilsche rijk te zijn,
De nota vraagt catagorisch antwoori,
anaar is geen ultimatum. De verzending
van het antwoord wordt in de helft van
de volgende week verwacht.
DE STEMMING IN OPPiHR-SILEZIë.
De stemming in een: gedeelte van liej
Oppcr-Silczische plehisolet-gebied is, zo*
als 'het „Berl. Tagebl." uit wetingejichu
kringen verneemt, op het oogenlbiik wee}
verontrustend. In Hindenburg, Beuthej,
Königshulte en andere plaatsen: worde»
de laatste dagen groote arbeidersdemoae
siralies gehouden. De beweging schijnt
haar oorzaak te vinden in communistisch»
opliitserij.
fiiü» BUITENL. SMHim
EEN KATTEN..RECLAME!
De menschen hier, aldus schrijft eea
medewerker van Reuter te Roime aan 'd<
Engeische 'bladen, hebben zich fcosieijjk
vermaakt met de heridhten in Duitsche en
Fransche bladen ook door ons ver.
■niekl dat Rome bedreigd werd do»
een heirleger van wilde katten. De feilca
tot hun ware proportie teruggdbracht zijn
deze: er is te 'Rome een firma, die ver*
moulli fabriceert en uitvoert en als kan.
delsmcrk een 'kattenkop voert Aanplak*
biljetten daarvan heeft men overal te Ro*
me gezien. Qm reclame te maken adver*
teerde die firma, dat een groote katten-in,
vasie te Rome zou plaats hebben. Daf
reclame begon met de woorden Onze stad
wondt bedreigd door een inval van kat-
ten. Ieder spreekt daarover, en ieder is
natuurlijk zcér angstig. Groote wilde kat*
ten zijn in enorme hoeveelheden geziea
dicfnt bij de poorten van Rome".
Eerst enkele dagen later vermeldde d«
firma welt verband er bestond tusschen
dien katten-inval en haar product, doch
toen was de eerste mededieeling reeds- doot
de Europcesche pers gegaan.
liet Salisbury Hotel in Fleet Streel
te Londen, dat gedurende den oorlog groo*
te bekendheid had, omdat het de zetel was
der commissie, die het Engeische publick
aanspoorde door het nemen der oorlogs*
certificaten niet kleine sommmen deel ta
nemen aan do oorlogs-leeningen, is thans
weder door dc regccring „vrij gegeven",
De commissie, die in stand is gebleven, is
naar een kleiner gebouw in Kingsway ver- I
huisd. Gedurende den oorlog bracht zij
door de oorlogs-certificaten niet minde;
dan 365.000.000 p. st. van de 'Mine beleg,
ges bijeen.
Bij het doorzagen van een iepenboom
in een houtzagerij te Wokingham in
Berkshire heeft men onlangs vier eieren in
het hout aangetroffen, waarschijnlijk van
een specht afkomstig. Men vermoedt dat
'het wijfje, nadat dit de eieren had gelegd;
werd verjaagd, en dat het gat in den
boom daarna is dichtgegroeid. De dikte en
de jaarringen van het hout, dat de ope
ning afsloot, leidden tot de conclusie dat
■de eieren wel 80 tot 100 jaar in dsn boua
moeten jhchben gelzeien.
Een weduwnaar, ESdward Haskell, te
New Yersey had, zoo meldt „Central
News", een kat, die door een hond ver
schrikt, plotseling overleed'. De eigenaar
van het dier kodht een mand van flu-weel,
die hij liet omgeven door een eiken'houien
k'ist met zilveren handvatsels. Daarin
werd 'liet lijk der kat, na gebalsemd tc zijn,
gelegd. De heer Haskell wenschie toen,
dat de kat zou worden bijgezet in het
mausoleum, dat hij destijds voor 8000 dol
lars 'liad 'laten bouwen voor zijn overleden
gade, doch de overheid weigerde die bij
zetting. De lieer Haskell verklaarde,
dat de kat het eenige wezen was, dat hij in
de wereld liefhad en waardig begraven
moest worden, doch de autoriteiten bleven
onvenmurvv.baar. Toen is de kat begraven
in den tuin van den eigenaar, die weeneiid
de ter aarde bestelling van zijn geliefde
poes bijwoonde. Het graf werd beplant
met rozen en andere bloemen door vrieik
den des heeen Haskell gezonden.
De Great Eastern Railway in Enge
land' gaat iels nieuws doen, dat van groote
'beteekenis zal zijn voor de reizigers. Op
sommige lijnen zal worden ingevoerd', dat
de passagiers hun kaartje in den trein
kunnen koopen wan den conductor, ia
plaats van aan het loket. Een „zegen
voor passagiers, die op het nippertje a»
het station komen, zegt de „Daily Chron.
Reuter seint, dat volgens te Bombay
ontvangen berichten uit Pafëhat, Sectai-
fcaya Tangal het komniknjk Khiiafat heelt
gesticht, met zich zelf als heerscheik
NEDERLANDSCH FABRIKAAT,
In de aflevering van 20 September
wordt om. melding gemaakt van. de be
noeming va® den heer lx. J. van
seldorp, tot voorzitter der VerecMgm*
De reeks der artikelen ..La»ffs
vieren" bevat ditmaal bijzouderiied
omtrent de plaatsen, gelegen aan den mr
nCCl!talterfamsdlie labalcsnijverheW*
geeft een beschrijving van den towu>»
handel te Ansterdam en de nijverheid
daar, Eooals het vroeger .was, en zoo
het heden, ten dage i».
I
DE AANSTAANDE
VAN HOOFD1NOEI
VAN HOOFDINGI
PLAATSVERVANGE
HOOGHEEMRAAI
NOORDHOL1
NOORDERKWA
Binnen zeer forten
de eerste inaal de y
Hoofdingelanden en v
landcn-plaais vervangers
we Hciogficemraadsdb
ben. 1
Het kan daarom der
7.ers gewenscht zijn li
zonderheden op de -
trekking hebbende, m
Het bestuur van h-
raadschap bestaat uit
en 0 Hoogheemraden,
College van Dage»ij.<s<
12 Hoofdingelanden,
dien 12 Hcofdingelan
vangers.
De Dijkgraaf en c-
den worden door de
noemd.
De H' o'dingielanaén
Ingelanden piSatsvervai
gekozen door stenig*
feilden.
Voor die verkiezing
heemraadschap verdoe
districten
L, PU R MEREND,
wan liet Hoogti'eemraa
mÏÏdh-iige eigendommei
duiden van den Zui'
jrieschendijk, den Sc!
(dijk en den Hondsho
'dijk;
2. HOORN, fcevattei
den Westfrieschen or
gen eigendommen, dei
ónder begrepen; en
3. HELDER, omvat
dge eigendommen.
In elk kiesdistric
Hoofdingelanden en v
landen-plaatsvervanger
Zij hebben 6 jaar
2 jaar treden 4 der H
en 4 der Hcofdingela
Vangers af, hetwelk
-wordt, dat telkenmale
district ten minste éi
Jand en één Hcofdingi
(vanger aftreedt.
De aftredenden zijn
Voor de verkiezing
gelanden en van Ho
plaatsvervangers zijn
Stemgerechtigd o.a.
fetaan als eigenaars,
vruchtgebruikers van
begrepen gebouwde 1
eigendommen in dat c.
Üe belastbare opbreng
50.— bedraagt.
Het kiesrecht is
Volgens het stelsel vat
dig kiesrecht, d. w. 3
(stemgerechtigde, naar
(opbrengst zijner eige
(één tot zes stemmen
den toegekend.
De verkiezing gescbi
liet meerderheidsstelse
fcerste stemming nier
tvordt dan bij volstrek
Fan stemmen. [Worde
meer candidaten gestel
fcen te vervullen zijn
(le gestelde can did ate 1
);ïaard.
Voor dit jaar is de
ing fcepaajd op Dins
;er; de stemming zc
/rijdag 28 October. I
tohter gehoopt, dat s'te
(riet noodig zal zijn.
Waarom gehoopt, s
bp gerekend wordt,
ting van Hoofdingelar
ingelandcn-plaatsverva:
hij enkele candidaats
tchieden, moge uit he
(lelijk worden.
Toen als gevolg
Wachten verkiezing -
lerschapsvereenigingei
(leringen van p-diii;}
(proken werd, bleek 11
tens over deze zaak1:
Lerklezing- van Hooft
abort dco der politiek
bereid en geregeld.''
Zoodra dit vasts
Wensdh geuit; De ver
plaats hebben bij en
stelling. Daardoor tod
voorkomen en belanj
zoowel aan kiesvereer
Hoogheemraadschap,
bespaard.
Deze wensdh zou e
\n vervulling kunnen
men het eens fon \v
billijke verdeeling
Hoofdingelanden en
landen-plaalsvervange
Aan eene Gommis
schillende politieke p
ile ,uit de! l'.iieerenr
Leesberg (R.-Kath.),
J. Steggerda (Vrijh.
Harms (Anti-re\ ,1,
D. A. P.), W. J. K
Hist.) en F. J. Auk
als secretaris, werd r.
een oempronis of o
zoeken, die als grond
werking door de vt
tijen kon worden aa
In ééne vergaderinl
cbmissie hare inoeil
Stemmig besloot zij
adviseeren tot sainen
■Vloïgcnden grondslag
I>e 12 zetels der I
tin dis jjtir Hoofdir
vervangers zullen wo
^-jftyuinen mannen j
