ngavond
BUITENLAND
LANDBOUW ARBEIDERSWET.
- Arnold Spoel
KERK EN SeüOOL
G@mengd Nieuws.
KERKBRAND IN DELFT:
LANilOUW Ei Wl§S©iiiy8
De toestand in Ierland.
ill. BSJS7EML. raiGISTEHs
De rechtmatigheid der wet be
toogd. De bedrijfshoofden val
len er buiten. Een arbeidsweek
van 5k uur. Uitzonderingen.
Verbod van arbeid. Zon-
dagsrust. Het toezicht.
6*ren wij in ons nummer van gisteren,
5sn t kort, de voornaamste bepalingen van
Biet voorontvrorp van oen Landhouwartsei-
dersrwal. dat <*oor den Mink-ter van Ar
beid bij den Hoo^n Rea-d van Arbeód is
aaniwtJTig-'g £«maa,kt. ('hans o-ntteen-en wij
aan éc tod;cMLng lot dit belangrijk voor-
oiitwern de vo-lgende, meer uitvoerige bij
zon en.
Rechtmatigheid der wet.
Otik ?M. die dc rechtmatigheid van de
a&n^prft&eii der iaivd'bouwaiheiders op
•wettelijke bescherming nog rtiet toegeven,
zull-f-ia ïooeben erkennen, dat iodsen de
tliaaw lieataajRde ongeii'"kSv,i»d tus»c5ien
en industrie door hot acSit-er-
Wi*-*en van bedoelde beecfiierm«n<
werd feeMeiK^gd. de»e eon prikk-H te meer
v<W7£vi «rn c?«ea everfea^ rzn a zh-rö-i-ars c&t
i&esa !e»dr?»-.;vr asar ssndera b-ero=e??ea «a
idsai saarvensha^e^^ea trek «aar
tgo rdeden s-baaote
•ele^s a?ifK-'<®5öen.
DH vrjl echter nog niet 2«^en, dat de
ksndLr-ouwert>eki osviei- wett<ei?j^e
bepas&la^fen zou moeten ^a&en als in d«
Arkeidrwet !91Q voor de industrie rijn
vtishsesbt^-d. De landbouw öteit mi <eenm?.aï
arbd-erc e^söhen daai de nijreriiekl. Met
dor* «pvaKing, weSte meermal-en o.a.
door de Staatscommissie voor den Lnnd-
boïrw, kuu-estókl bij Kon. besluit van 50
Jtjoa 1900 ;x>. 72, vrei-d uileen^eizot, gaat
de sr.tssl&iesr accoord.
Ten aansisen van de vraag, fei hoeverre
•er redenen instaan om de weUfcdljke voor
schriften rnkider ingrijpend te doen zijn
voor sommige groenen van in den hmid-
Ibouw werk.zame personen, wordt in do me-
anorie van loelichLing 't volgende mede-
gec5e?kfc
Het bedrijfshoofd.
ka de eerste plaals komt naar vo-ren de
positie van het bedrijf shoof d in diens ge
zin ef, anders gezogd, de vraag van den
eigen of vrijen arbeid. Wettelijke regeling
van den arbeidsduur voor den onderne
mer persoonlijk behoort in een arbeidswet
$iltj>en thuis voor zoover zij noo<lzake3ijk
o-m de bescherming der arbeiders mo
gelijk le maken. Die omstandigheid doet
izich in den landbouw niet voor en dus
blijft de ondernemer geheel vrij om te
iwerken wanneer hij wil.
Met betrekking tot het gezin van het
bedrijfshoofd meent de Minister het door
)em bij de behaaleling der Arbeidswet
3919 ingenomen «landpunt voor den land-
3>ouwarbeid te moeten verlaten. Hierbij is
meer dan in de industrie de bedrijf sa rfbeid
samengegroeid met het gezinsleven en den
|ïu.isÖK)udeilijken arbeid.
Daarom heeft de Minister de echtge-
^oolte van het bedrijfshoofd en zijn kin
deren van ten minste 16 jaar buiten alle
3vettelijke bepalingen gelaten en inwonende
bloed- en aanverwanten lot en met den
'eersten graad van 18 jaar en ouder van de
bepalingen omtrent aibeid- en rusttijden
laitgozonderd.
Praktische bezwaren leveren daartoe
fook motieven.
Dienstpersoneel.
Ten aanzien der dienstboden doet zich
het aangegeven standpunt in zake het bin
nendringen in het gezinsleven evenzeer
gelden.
Er moet echter in de eerste plaats on
derscheid worden gemaakt tiistsdhen het
vverk van het vrouwelijk en dat van het
mannelijke inwonende dienstpersoneel in
#et landbouwbedrijf.
Hoewel voor de vrouwelijke di-enstbo
fden de huiselijke baznghedeii veelal in meer
of in mindere mate gepaard gaan met be
drijf s werkzaamheden, nemen, daar beide
Jsoort-en werk ineenloop-en, de eerstge-
noemden in elk geval een ruime plaats in.
Hét ligt daarom in de lijn om de werk
zaamheden van vrouwelijke dienstboden,
jniet als landbouwarbeid te beschouwen.
Evenals voor de kinderen van het bedrijfs
hoofd geldt deze uitzonderingsbepaling
(alleen voor personen van 16 jaar of ouder.
Ten aanzien van de inwonende knechts,
as uitsluitend sprake van bed rijf saarbeid.
De aard van hun werk verschilt niet van
dat der andere landbouwarbeiders. Nood
zakelijkerwijs moet echter voor deze groep
maar een andere regeling worden gezocht.
'In vergelijking 'toch met de overige arbei
ders nemen zij een bijzondere plaats in.
De minister acht een alleszins bruikbare
iregeling mogelijk op den grondslag eener
gemiiddeide nachtrust van negen uren.
Wordt daarbij vrijheid gegeven in de
drukke periode met een uur minder te
volstaan, dan kan hiervoor een vergoe
ding worden gevonden in een overeen
komstige verlenging op een tijd, wanneer
de omvang der werkzaamheden geringer
is.
Arbeidstijd.
Bij de beschouwing van den arbeidstijd
In het algemeen doet zich de vraag voor,
welke beteekenis er voor de bepaling van
het wettelijk gemiddelde aan de verschil
lende perioden van meer of minder drukte
fin het bedrijf moet worden toegekend Ten
aanzien van den drukken tijd. dient in het
oog te worden gevat, dat, indien daarvoor
een arbeidstijd van gewonen omvang werd
gesteld, in de meeste streken een tekort
aan met landbouwwerk vertrouwde arbei
ders zou blijken te bestaan, terwijl er zich,
naarmate hel aantal arbeiders beter zou
toelaten om in den drukken tijd den nor
malen arbeidsdag te naderen,'buiten dien
tijd grooter werkloosheid, zou moeien
voordoen. Als een omstandigheid, welke
het vaststellen van een gemiddelden ar
beidsdag veel v -igemakkelijkl, kan fin-
iusschen worden aangemerkt, dat tegen
over de bet rekkelijk, korte periode, waarin
de arbeid tiet sterkst is opgevoerd, tijden
(Staan, waarin het bedrijf veel minicLer werk
geeft.
SAurigc week.
Do Minister is van oordcel, dat, voor
tSOOTer !»t mannen betreft, op den grand-
Wag ran Tier en vijftig uren per kalender,
week oen goede regeling van den arbaids-
Idiuur T«or de verschillende deafen van liet
jaar kan worden getroffen; daarvan is
dan eek m het ontwerp uitgegaan.
Als maximum-duur va-n den dagelijk-
sohen wienklijd wordt hierbij gedacht aan
teven, «abt, negen of tien uren. Het zal
deze regeling over het gelheel zeer ten
gOöSa komen, dat elk jaar met voorHch-
1 ring van commissies uit de beIajig9ieM>en-
den wordt vastgesteld voor welke deelcn
van liet jaar de genoemde werktijden zul
len gekten, zoodot met de bijzondere be
hoeften van de versdhiüende typen van
bedrijven en van de verschillende streken
kan worden gerekend.
Het ontwerp laaf het bedrijfshoofd de
gelegenheid om dc uren, waarop gewerkt
zal worden, naar eigen inzicht te bepalen.
Uitzonderingsbepalingen.
Zal echter de lasidbouwarbeidiswet, wat
de voorschriften omtrent de arbeids- en
ns»Uijden betreft, in dc practijk niet lei
dien tot groote mor rijkheden en oen over
groots kam op niet-naloving, don zijn een
drietal mUoorinngsbopalingen van ver-
ruiirwnds el rekking onmisbaar.
Voor sommee tooren van arbeid, waar
van die, welke bet var worgen van dieren
en vaa bepaa+de hiinbouwgmvassen be
oogen. met name asogen worden genoemd,
komt het den M.u«*ker niet mogeiijlk voor
een in de practijk aan het doel beant
woordende regeling in voorschriften te be-
kc'i3«M«. Het is daarom noodig een be-
os te o «eer. wëtk e de griegeuSaeid
opent ora keseetiia «evksansBheden toe te
htten Kei oversehrijdiKg van dsn wette-
ti.fe bopvjlrten srheldstijd; krsdriens liet
tweorie lid vsa arükcd 18 saSen bedoelde
werkeaamtuxieo bij atgeavsencn mswiregc-f
van best sur L u-.ivm worden sangesreaea.
Voorla dient te worden gewezen op den
arbeid best aarde sn Ivet varzorgen der kas
sen. Dvae arbeid l>eiioort ook met over
schrijding van den vastgcaietden werktijd
toerefsken te wonden.
De tweede ui trootferirff is verval in aadi-
ked 22, le lid, krachtens welke bepaling
bepaalde soorfcea van ItunJbouwarbeid ge
heel of gedeeltelijk aan de voorschriften
omtrent arbeids en rusttijden kunnen
vrord-en onttrokken. Het gent bij deze uit
zondering om die bezighcd n, welke met
werk el ijken arbeid niet voel meer dan den
naam gemeen hebben; typisch voorbeeld
hiervan is de arbeid van den schaapher
der, waarschijnlijk ook de eenlge soort
tarxlbouwarheld. die voor aanwijzing in
den hierbedodden zin in aanmerlcing
komt.
De derde uüjKïRdering betreft de moge
lijkheid om overwerk te -doen verrichten.
Uitgegaan is v u de gedachte, dat aan elk
ïaiKkbouwbedrijf in den drukken tijd zon
der een voorafgaande aanvrage de gele
genheid moet worden gegeven cm den
werktijd voor mannen, met inadhtnemiiirg
van een bepaalde grens, te verlengen. De
Minister meent die grens bij twee uren
per dag te moeten bepalen.
Het aantal dagen, waarop deze verlen
ging van werktijd ten hoogste zal mogen
worden toegepast, stelt het ontwerp, in
verband met den omvang van de drukke
periode in het bedrijf, op 42.
Aan het hoofd der onderneming wordt
echter de verplichting opgelegd eik over
werk le vermelden op een lijst en hiervan
aan het eind van iedere week kennis te
geven aan de plaatselijke commissie, aan
welke bij de uitvoering der wet een belang
rijke plaats is toegedacht.
Ten aanzien van den arbeid met dorsdi-
'madhines en deng. kaïrmen, behalve voor
de gevallen, waarin 'die geoogste gewassen
onmiddellijk van het land worden afge-
dosrsctrt, geen argumenten worden aange
voerd om een belangrijk langoren duur
dan voor den indnslrieeilen arbedd is toe
gestaan te rechtvaardigen.
Vrouwenarbeid.
Wat de gehuwde vrouwelijke arbeiders
betreft beperkt artikel lö den arbeidsduur
tot ten hoogste acht uren per dag.
Verder stelt het ontwerp het absolute
verbod van landbouwarbeid voor vrouwe
lijke arbeiders binnen 8 weioen na hare
bevalling. Ook verzekert de wet aan een
arbeidster, die een borstkind heeft, gele
genheid om haar kind te zoogen.
Voor leerplichtige kinderen acht die
Minister het noodig 'dien loonarbeid geheel
uit te stoften.
Het verrichten van allerlei lichte bezig
heden, die de kinderen in liun onmiddel
lijke omgeving vinden, wordt echter door
het ontwerp aanvaard in dien zin, dat
kinderen van 10 jaar of ouder buiten den
schooltijd, en tussehen 8 uur voormdddags
en .6 uur namiddags gedurende ten hoogste
4 uren per dag lichte werkzaamheden in
het bedrijf der ouders mogen verrichten.
De lamdbouwarbeid yan jeugdige personen
beneden de 16 jaar wordt voor het begin
en het einde gebonden aan bepaalde uren;
een voorschrift, waarvan de naleving door
de gemakkelijke controle zeer goed verze
kerd is.
Zondagsrust.
Met betrekking 'tot den Zondag houdt
het ontwerp zich in art. 12 aan dien bijna
zonder uitzondering voor de landbouwen
de bevolking gevolgden regel, wanneer het
allen loonarbeid op Zondag verbiedt met
de mogelijkheid om bij algemeenen maat
regel van bestuur uitzonderingen te maken
voor de noodwendig eiken dag te verrich
ten werkzaamheden, alsmede voor die ge
vallen, waarin het tot den volgenden dag
uitstellen van bepaalde werkzaamheden
eenig product belangrijk in waarde zou
verminderen of verloren doen gaan.
Zaterdagmiddag.
Den vrijen Zaterdagmiddag heeft de mi
nister alleen voor de gehuwde vrouw in
het ontwerp vastgelegd, terwijl 'hij van de
mogelijHtheid om deze bij algemeenen
maatregel van bestuur krachtens art. 16
aan andere groepen van arbeiders deel
achtig te doen worden, gebruik denkt te
maken voor de ongehuwde vrouwelijke
arbeiders, die een huishouding te verzor
gen hebben.
Rusttijden.
De rusttijden, welke in den loop van
den werkdag den landbou/warbeid dienen
le onderbreken, worden voorgeschreven in
art. 17, dat overeenkomt met art. 31, eerste
en derde tod der Arbeidswet 1919.
Het ligt in het voornemen, in dien alge
meenen maatregel van bestuur ter uitvoe
ring van art 17 een bepaling op te nemen,
krachtens welke bij werkzaamheden in het
open veld onder ongunstige weersgesteld
heid met toestemming der arbeiders door
den werkgever van 't wetsvoorschrift om"
trent de rusttijden afgeweken zal kunnen
worden.
Hoofdstuk III van het ontwerp geeft
bijzondere voorschriften tot het tegengaan
van gevaar voor de gezondheid, de stede
lijkheid of het leven der arbeiders. Het
zwaartepunt ligt daarbij in die krachtens
art. 7 uit te vaardigen voorschriften,
waarvan de strekking overeenkomt met
die van de maatregelen, welke op grond
der Veiligheidswet rijn getroffen
Entrée f 0.60 en bel.) zie groote
b iijetten. Kaarten en tekstboekjes
bij de heeren
K. TER BURG en A. KLOOSTER
Het toezicht.
De Minister acht het het doelmatigst bij
uitvoering der wet gebruik te maken van
de bestaande organisatie dor arbeidsin
spectie, met medezeggenschap vam gewes
telijke en plaatselijke commissies. Vooral
aan de laatste kan een belangrijk deel
der uitvoering van de wet worden opge
dragen.
Een verdwijnende openbare schoot.
Te Groenlo zal, door de oprichting van
eenlge groote katholieke scholen en een
kleine proteslantsche school, het openhaar
onderwijs verdwijnen Israëhetieche ouders
hebben hu ee« actie op touw gezet, tot
behoud der openbare schoot. Evenwel is
ia eea vergadecitsg van het prolestantsch
schoolbestuur verklaard, dal ook de Isr.
kinderen op zijn school zonder bezwaar
toornen toegelaten worden. Zij kunnen dan
bij de lessen in de Bijbelsche gescn.ieleiiis
wegblijven. Het hestaur dezer school
wenscht zich op een liberaal standpunt le
plaats«r""en vindt genoemde actie dus
overbodig.
EEN WINKEL- EN GAiRAliEDIEF
GSPAKT.
Te Leiden is aangehouden de vreemde
ling Sam Weinberg, geboren de Quebec
(Canada) 8 Maart 1896, koopman en dan
ser, wonende te VGravenlhage, Hofwijik-
straat 34, voorheen woonachtig te Con-
stantinopel en Parijs. Hij vervoegde zich
in winkels en autogarages om iets te
koopen of te mogen telefoneeren. Ais de
gelegenheid gunstig was, haalde hij por
tefeuilles uil de daar aanwezige jassen.
Bij een huiszoeking in zijn woning le
's-Graverrhage zijn verschillende porte
feuilles gevonden, welke nog niot alle
herkend zijn. Bovendien zijn in de wo
ning eenige effecten-coupons aangetrof
fen. Zoowei de portefeuilles als de cou
pons berusten op het bureau van politie
te Leiden.
Verwoesting van Let inférieur.
De stand der Landbouwgewassen.
Een goede oogst.
Veevoedergewassen alleen slecht.
Het mooie weer in Juli en Aug. was
bijzonder gunstig voor de rijping en den
oogst der granen. Vooral de wimtergrajnen
hebb en dan ook oen bij zonder goeden
oogst geleverd. Ook die orw ten-oogst was
buitejiigewioon goed. De aardappelen zullen
in hot lagevoen een yrij goed £\SJ leve
ren. Hier eït daar gaam de knollen door
groeien; waar dit niet hel geval as, daar
is de qualiteit zeer goed. Daar de phy-
iophtara-ziekte zich niet heeft voorge
daan en dus zoo goed als alle knollen ge
oogst kunnien worden, mag bij een vrij
goeden stand toch een normale opbrengst
worden verwacht. Ook de suikerbieten
verte onen een bevredigenden stand, ter
wijl de regen in de eerste helft von Sept.
gevallen, dit gewas nog zeer ten goede
komt.
In het algemeen kaïn dus de opbrengst
der geoogste en die stand der nog be veilde
staande ak'kerbonwgewassien lot tevreden
heid stemmen.
Een uitzondering moet worden gemaakt
voor de verschillende groenvoedergewas-
sen. De klavers staan over het algemeen
matig tot slecht en dc herfstloiollen en
spurrie, welke als nagewas wordien ver
bouwd, zijn geheel of ben deele mislukt.
De laatste twee producten moeten in
het najaar en den voorwinler dienen als
veevoeder om een deel van het hooi uit te
sparen En nu is de h ooi-oogst maaT
matig, terwijl van de tweede snede niets
terechtkomt. Het veehoudersbedrijf staat
er dus niet zoo mooi voor.
Uit het overzicht van den sland der
verschillende gewassen op 17 Sept. voor
komende in de Staatscourant, geven we
het volgende:
Tarwe. Van dit gewas werd in Zeeland
26 in Groningen 18 in Noord-Hol
land en Zuid-Holland elk 15 van het
totaal verbouwd. De stand was in de ge
noemde provinciën zeer goed, evenals ook
in Friesland, Gelderland en de kleigronden
van Noord-Brabant. Overal elders was de
stand zeer goed tot goed.
Rogge. Ook de rogge leverde in het al
gemeen een zeer goed gewas. Alleen in
Limburg, Gelderland, zuidefijk Zuid-Hol
land en Friesland was de stand zieer goed
tot goed.
Wmtergerst. In Groningen, waar pl.m. 80
pet. van dd't gewas wordt verbouwd, was
de stand zeer goed, evenals ook in noor
delijk Zuid-Holland. In Friesland en
Noord-Brabant werd een goede stand ge
vonden. Overal elders was het gewas zeer
goed tot goed.
Zomergerst wordt hoofdzakelijk in Gro
ningen, Zeeland en Noord-Holland ver
bouwd. De stand was goed tot zeer goed
in Groningen, Gelderland, Noord-HoHand
en Limburg; overal elders was het gewas
goed.
Haver gaf een zeer goeden oogst op de
ktei vam Groningen. In Friesland, de klei
van Zuid-Hofland en van Noord-Hofland
en in Zeeland was de stand zeer goed tot
goed. In Noord-Brabant en de Groninger
veenkoloniën werd een goede stand ge
vonden, terwijl liet gewas overal eiders
vrij goed was.
Erwten. In Gronilngert, Friesland, op
de klei van Noord- en Zuid-Hollanid en
in N oord-Brabant was het geiwas zeer
goed; in Zeeland, zuidelijk Zuid-Hofland
en op het zand van Noord-Hofland goed,
elders werd een vrij goede stand waarge
nomen.
Bruine en witte bo onen. In Zeeland,
waar de helft der in Nederland verbouw
de boonen worden geteeld, is da stand
vrij slecht, elders loopt de stand uiteen
van vrij Steciit tof vrij goed.
Aardappelen. In Friesland en noorde
lijk Zuid-HoM»l is da stad gosdi fin
zuidelijk Zuid-Hoflaaid en op de ïrici van
Noord-Holland goed tot vrij goed. In
Groningen, Zeeland en Noord-Brabant vrij
goed; in Utrecht en Overijsel vrij goed lot
matig; in Drente en Gelderland matig en
in Limburg en de zandstreken van Noord-
Hoflansd vrij slecht.
De fabrieksaardappelen zijn goed lot
zeer goed in Friesland cn vrij goed in
Groningen, Drente en Overijsel.
Suikerbieten. De stand is eeer goed in
Friesland; goed in Groningen, op de klei
van Overijsel, in Noord-ITollarid, Zuid-
Hoflaind, Zeeland en Noord-Brabant; in
Gelderland en Utrecht is die stand vrij
good cn in Limburg matig.
Voerbielen staan zeer goed in Friesland;
goed in Groningen, Zuid-Hofland, Zeeland
en Noord-Brabant; vrij goed in Drenthe,
Overijssel, Gelderland, Utrecht en Noord-
Hofland; in Limburg en den Achterhoek
is de stand malig.
Koolrapen staan slecSvt in Friesland,
Gelderland, Noord-Brabant en Limburg,
vrij sfeaht op de zandgronden van Gro
ningen, in Drenthe, Overijsel en Utrecht
en matig tot vr.ij goed op de klei van
Groningen, in zuidelijk Zuid-Koliamd en in
Zeeland.
Herfstknollen slaan matig in Friesland
en' Zuid-Holland, vrij stecht in Limburg en
Zeeland en overal elders slecht.
Spurrie staat slecht in Groningen en is
i-br de amdere provinciën ais mislukt te
beschouwen.
Klavers. De oude klaver staat goed in
noordelijk Zuid-Holland, vrij goed in
Friesland en overal elders matig tot vrij
slecht
De jonge klaver slaat ê'vcral slecht; ai"
leen in noordelijk Zuid-Hofland wordt een
matig gewas aangetroffen.
Graslanden. Alleen in sommige Inag-
veenstreken, als in Utrecht cn Zuid-Hol
land geeft een vrij goeden stand. Op de
kleigronden is het gras algemeen vrij slecht
of slecht, terwijl op de zandgronden de
stand slecht moet worden genoemd.
Resumé. Door de correspondenten wordt
'de stand opgegeven in cijfers, waarbij 100
is uitmuntend, 90 is zeer goed, 70 is goed,
60 is vrij goed. 50 is matig, 40 is vrij
slledhf, 30 is slecht cn 10 is mislukt.
Leidt men uit de voor de verschillende
streken opgegeven cijfers, onder inachtne
ming der beteelde oppervlakte, het cijfer
af voor het geheele land, dan verkrijgt
men het volgende resultaat, waarbij het
tussehen haakjes geplaatste cijfer den
stand op 20 September 1920 aangeeft.
Tarwe 86.7 (70), winerrogge 87 (71.4),
winergeit9t 81 (69.5), zomergerst 70 (66.9),
boekweit 34.7 (62), haver 6i,0 (69), veïd-
booneu 50.7 (66 1), erwten 75.6 (68.5),
bruine boonen 45.7 (61.1), kanariezaad
67.8 (70), mosterdzaad 67.5 (60.7), aard
appelen 57.4 (63.2), suikerbieten 70.2
(69.3), voederbieten 61.5 (70.2), knolrapen
29.5 (66), uilen 50.3' (64.51, cichorei 62.3
(68.1), weiland 38.8 (75.5).
(Een gemiddelde oogst wordt aange
duid door hel cijfer 67.)
DE WASHING TONSCHE
CONFERENTIE.
Uit kringen die nauw tot Lloyd Ge
orge in betrekking staan, wordt ver
nomen dat de Engelsche premier niet
onwaarschijnlijk voor zal stellen, de Was-
hingtonsohe conferentie inzake bewape-
ningsbeperking van November tot Maart
an. uit te stellen.
TTFiT VREDESVERDRAG TUSSOHEN
DUITS0HLAND EN DE VER.
STATEN.
Het vredesverdrag tussehen Duitscb-
land en de Vereenigde Stalen is door
den Duitschen Rijksdag in alle drie de
lezingen, met groot® meerderheid van
stemmen aangenomen.
VREDESSTAPPEN DER GRIEKEN.
De Balkan-correspondent van de „Daily
News" verneemt van zeer bevoegde zijde,
dat Griekenland vredesstappen is begon
nen bij de Kemalisten. Men verwacht,
dat Konstatijn met de diplomatieke ver
tegenwoordigers der buitenlandsche mo
gendheden zal oonfereeren in de hoop,
den toestand in Klein-Azië te kunnen
gtabfliseeren. Kemal moet tot nu toe ge
weigerd hebben rechtstreeks met Griek-
eche vertegenwoordigers te onderhan-
EEN ONAFHANKELIJKE STAAT
WEST-HONGARIJEP
De Vossisch. Zei tun g verneemt uit
Boedapest, dat in een proclamatie een
onafhankelijke staat West-Hongarije
uitgeroepen ia deer den „Verdecügings-
ïaad van West-Hongarije," die onder
leiding van Stefan Friedrich, den ge
wezen minister-president, staat.
Priedri-h heeft 29 September te Boe
dapest in een bijeenkomst van den vrou
wenbond medegedeeld, dat „deze koene
daad alle verdere loven en bieden on
mogelijk maakte. Wie het zou wagen
West-Hongarijs binnen te komen, zou
eenvoudig doodgeschoten worden."
In de proclamatie van Friedrich is on
der meer nog te lezen; De gevolgen
van den door de Entente opgedrongen
vrede hebben do Hongaarseiie regeering
genoodzaakt af te zien van de uitoefe
ning van haar hoogheids-rechten op
West-Hongarije. Zoo heeft de landsvor-
dedigingsraad het imperium over West-
Hongarije op zich genomen en zal het
land als e en zelfstandigen staat besturen.
De ambtenaren worden in hun betrek
kingen gehandhaafd.
ONDER BON'DGLNOOTEN.
De verzekering dour enkele Fransdhe
bladen gedaan, dat weliswaar de Gom-
missi'oci des Reparations nog geen offi-
cieele uitspraak gedaan Iheeft, inzake de
goedkeuring van de overeenkomst van
Wiesbaden, imaair dat niettemin onders
hands tussehen de leden der commissie
overoerLStomTuiing verkneden zou zijn,
bl'ijtbt niet geheel juist. Engeland schijnt
'hel nog niet eens met hetgeen LoudheuT
en Rathenau overeenkwamen. Bepaald
ward in Wiesbaden, dat Duitschland tot
1925 voor een vaarde van een milliard
jaarlijks in nalurj zou betalen en daarna
maximaal zooveel als 'het Fransche aan
deel in de algemeene schadevergoeding
bedroeg. Toen F rank rijk dit accoord in
de commissie bracht wierpen de Engel
sdhe experts tegen dat ai-dus Engeland
werd achtergesteld, omdat de bevrijde ge
bieder voor de Engclache industrie thans
vrijwel gesloten werden. Ook oordeelden
zij, dat door deze regeling Frankrijk fei
telijk bevoordeeld werd, omdat 't in de eer
ste vier jaar meer krijgt dan de onder
linge afspraken tussehen -de bond-genooten
het toekenden en dat bet zoodoende veel
beier af is dan die, indien Duitschland
daarna eens insolvent bleek. Hierover
I t thans nog beraadslaagd, maar waar-
scnijnlijk zal Frankrijk moeten toestem
men in den Engefechen eisch zich te ver
binden, indien Duitschland later eens met
betaalt, aan d,e bondgenooten hun (teel
■terug 1e geven, in hetgeen F rankwik aldus
naar verhouding le veelzou hebben ge
toucheerd.
De nieuwe besprekingen tussehen Lou-
dheur en Riathenau worden zes OctobeT
hervat.
OPHEFFING DER ECONOMISCHE
SANCTIES.
Naar d'e inlergeaUieerde Rijnlandcoim-
ni'issio gisteren bekendmaakte, zouden
op 30 September 's avonds om 12 u-ur de
economische sancties, met inachtneming
van zekere voorwaarden, worden opge
heven. De voorwaarden, die de commis
sie stelt, zijn echter van dien aard, dat
slechts van een gedeeltelijke opheffing
gesproken kam worden. De door de geal
lieerden in het bezette gebied gegeven in-
en uitvoervergunningen blijven geldig,
eveneens de door hen opgestelde lijsten
van vrijgestelde goederen voor den duur
van drie maanden. Verder blijft de vrij
heid va-n hel verkeer met postpakketten
tot 5 K.G. over de westgrens van het be-'
zette gebied nog een maand bestaan. Het
inbeslagncmen of belasten van eenig op
grond van deze toestemming ingevoerd
artikel is verbeden, evenals elke maatre
gel der Duitsohe autoriteiten tegen perso
nen, die op grond van de sanctie-veror
dening zaken hebben afgesloten. De op
heffing der sancties is niet van invloed' op
de geldigheid der op grond van de opge
heven verordeningen afgesloten transac
ties, verworven rechten, overeenkomsten,
verbintenissen en opgelegde straffen.
De ontheffing vam de D-uitsche wetten
en verordeningen, welke de inilergea'l-
lieerde Rijnlamdcomimissie op grond van
de sancties heeft uitgesproken, is met in
gang vam gisteren opgeheven. Tot liet in
werking treden vam de intergeallieerde
controlecommissie te Coblenz zet de ini-
en uivocrcommissie te Ems haar werk
zaamheden voort, voor zoover het goede
renverkeer over buitenlamd'söbe grenzen
daarbij betrokken is.
Wat de Berlijnsche berichten omtrent
een opheffing ook van de militaire sanc
ties betreft, merkt de correspondent van
het „iHbL" op, dat volgens de door hem
ingewonnen inlichtingen noch in Dussel-
dorf, noch in Duisburg of andere nïeuw-
bczetta gebieden er eenig voorteeken is
dat de opheffing, oo|k van de jnilfilafire
sahctTëS thans teeïs tg verwachten z<jjj
zijn.
Het antwoord aan de Valera.
Lloyd George's nota vindt gunstig onb
haal zoowel in de Engelsche als in
Iersche pers.
Freeman's Journal zegt: Er is nu een
rationeele gelegenheid ontslaan voor ver.
tcgenwoordigers van dc Iersche natie, om
samen te komen met vertegenwoordigers
van de Engelsche regeering. De nota legt
de afgevaardigden niet aan banden. Wij
vertrouwen oprecht dat de uitnoodighig
tot een conferentie zal leiden. Wij zijn
overtuigd dat de volken van beide landen
hetzelfde vertrouwen hebben dat zulk een
conferentie een weldadige vredelievende
oplossing zal teweeg brengen. De bijeen
komst van de conferentie, lijkt verzekerd
De Irish Independent zegt: Het anu
woord moet naar onze meening zonder
verdere correspondentie den weg vrij raa.
ken voor een conferentie.
De Manchesier Guardian prijst de nolj
van IJoyd George, omdat zij niet alleen
uiterst verzoeniiik van loon is, maar ook
het heele langgerekte cn prikkelende ge.
redetwist opzij schuift, dat eraan vooraf,
gegaan is en een duidelijke kwestie op ren
dukteiüke en eenvoudige manier stelt. !)at
moet de aanneming door Sinn Fein gw
makkelijk maken. Het noodeloos en piet.
lullig gezeur van de Iersche leiders heeft
in Ierland r.og meer ongeduld veroorzaakt
dan in Ergciand.
De Daily Chronicle vindt dat Sinn Fcia
nu alleen nog kan bedanken, indien bet
onverzoenlijk is.
De Times meent dat het duidelijk'
schijnt dat beide partijen de mogelijkheid
van een geslaagde overeenstemming in list
oog hebben. Anders zou het geen zin heb-
hen, de conferentie te houden.. Daarom
mag men aannemen dat de Ieren de fuu.
daxnenleele voorwaarden begrijpen, waar.
op een aansluiting uit vrije verkiezing vin
Ierland bij het rijk alleen bereikbaar ij.
Het is niet onwaarschijnlijk dat zij zulks
voorwaarden als aannemelijk beschouwen
en sedert lang beschouwd hebben.
JDe Daily News zegt dat de boodschap
niets uitdagends heeft, het is een vrienden
lijk stuk. Wij hopeu, zegt zii. dat de Va
lera en zijn raadsleden het eenvoudig mei
jat zullen beantwoorden.
De correspondent te Dublin van de Tm
mes constateert dat het antwoord van den
eerste-mimster. en toestand verbeterd Leeft
Toch is het vertrouwen in den toesta»!
nog niet algemeen, omdat den Sirm-Ftt
nors plannen worden toegeschreven, op
het laatste eog-enlblik de vredeskansen te
laten mislukken.
De Engelsche pers ontvangt Llovi
George's telegram gunstig, met uitzonde*
ring alleen van de Morning Post. Zij druk
ken de hoop uit, dat de uitnopdiging aan*
vaard zal word-eji.
EEN KONINKLIJK GESCHENK TB
KOOP.
In hofkringen te Looiden is men,
schrijft de „Even. Sland." verbaasd dot
een kistje van gesneden esclKloornhout,
dat in 1806 aan den prins van Wales
den lateren Koning Edward VII te»
geschenke werd gegeven, thans le koop
wordt aangeboden. Men vraagt zich af
hoe dit kistje buiten de Koninklijke ver
zamelingen is gekomen, te meer omdat
Koning Edward altijd zoo zorgzaam was
voor dergelijke geschenken.
De aandacht van Koning George is op
het geval gevestigd en deze heeft een on- i
derzoek gelast, met het gevolg dat dit
kistje gevuld met prachtige monsters der
Canadcesche boutsoorten, vermoedeliji
weder tot de Koninklijke verzamelingen
zal terug kunnen leeeren.
LESSEN IN BELEEFDHEID.
De Londensche ander-grondmaatschap*
pij heeft te Lambeth een school, waar d«
spoorwegbeambten lezingen bij wonen
over die wijze, waaop zij zich tegenover,
het publiek hebben te gedragen. Zij krij
gen daar ook een boekje, waarin op
merkingen voorkomen als deze: „Help
vrouwen, die met kinderen reizen; rid
derlijkheid beslaat altijd nog"; „let op dat
passagiers niet in- of uitstappen vóór al.
les veilig is"; „doe een portier open al*
ge ziet d'at een passagier het niet ka»
doen"; „antwoord beleefd op een vraag,
beleefdheid vindt altijd een goede plaats",
.denkt er steed3 om dat een vriendelijk
bescheid het kwaad humeur verdrijft";
„tact is noodzakelijk en voorkomt
moeilijkheden"; ,elke passagier is een
klant, behandel h.em als zoodanig".
Voorts wordt met nadruk gelet op de
noodzakelijkheid' steeds te waken voor de
veiligheid van het reizend publiek.
Het warenhuis van Gamage le Lon
d'n gaal een dienst van gezelscnausautos
instellen op naburige steden teneinde de
bewoners en bewoonsters dier steden ia
de gelegenheid te stellen in haar maga
zijnen le komen winkelen. Tegen den
lunch komt men te Londen aan, kan er
lunchen in een restaurant, door de firma
Gamage geopend en heeft dan den heelen
middag gelegenheid om te winkelen; om
vijf uur keeren de auto's terug. De kosten
met inbegrip van den lunch, schommelen
tussehen 4 shilling en 8% shilling.
De correspondent van de „Daily Te
legraph" te Allahabad meldt, dat er te
Teheran een aantal arrestaties zijn ver-
richt wegens bel ontdekken eener samen
zwering om den premier en den minister
Sar. arsipah te vermoorden. Mit, ter
Mosjar-ed-Moelk is ontsnapt en hecflde
wijk genomen naar bet zomerpaleis van
den Sjah.
Een dweper van den Massalatstam
verzamelde de volgelingen om zich heen
en viel Nvala, in het zuiden van Dar-
Foer, aan. Bereden politie sloeg den aan
val met zware verliezen voor den stam
af. De dweeper zou zijn gedood. Een En
gelsche paardenarts en drie ambtenaren
werden gedood. De opstand, die plaatse
lijk was en geen politieke beteekeni»
had, is thans gedempt
Donderdag is met de gebruikelijke
plechtigheid voor het komende dienstjaar
tot Lord-Mayor van Londen gekozen Sir
JJohn Baiddcley, die 79 jaa oud is en in
'886 tot raadsclid der Cily merd gekozen.
Als oudste van een gezin van 13 kind-eren
was hij op 15-ja-J en leeftijd voor eigen
rekening het beroep van zijn vader, slein-
pelgraveur, gaan uitoefenen, in een werk
plaatsje, waar hij eiken avond tot xo iwr
arbeidde. De kleine werkplaats is nu de
groote firma Baddeley Brothers^ gewor
den, waaruit Sir John zich eenige jaren
geleden heeft teruggetrokken.
