van het „Noord-Hollandsch Dagblad"
De Middenstand.
m HANZEÏÏM.
hgü, else lid zijn van ds
Hanze.
Wat fesfo ik aan de Hanze?
k
WOENSDAG 12 OCTOBER 1921
Hanze-nummer
Eindelijk begint er de laatste
jaren ook op Middenstandsgebied
wat actie en beweging te komen,
dringt ook daar het besef door,
dat het zich vereenigen niet alleen
een wensch is van onze hoogste
Kerkelijke Overheid, maar dat or
ganisatie om der wille van ejgen
behoud eveneens noodzakelijk is.
De arbeiders begrepen dit reeds
lang en plukten er de vruchten van,
de middenstanders zijn bezig de
kracht van organisatie in te zien.
Eigenlijk komt dat besef wel wat
Iaat, maar'nog niet te laat.
Toch zal men zich moeten haasten.
Oaarne geven wij dit extra Hanze-
nummer uit, omdat wij hopen, dat
de middenstand daaruit zal leeren,
dat zij onze extra aandacht heeft...
omdat het zoo hard noodig is.
.Wie na deze extra aandacht,
extra opwekkingen van ter zake
Kundigen nog niet'beseft, dat hij
zich heeft te organiseeren in zijn
bond „de Hanze", diens toestand
is hopeloos.
Van harte hopen wij, dat wan
neer na afloop van den Hanzedag
er consult gehouden wordt, het
aantal hopelooze gevallen zeer ge
ring zal zijn, nog liever, dat er in
- Hoorn geen enkel hopeloos geval
is.
mid-
Dat zou den Hoornschen
'denstand tot eere strekken!
REDACTIE.
Sulls Gastvrijheid,
Zonder eenige beperkende be
paling stelden Directie en Redactie
van het „Noord-Hollandsch Dag
blad" 'n extra blad ter onzer be
schikking ten dienste van eene
zeer speciale middenstands-editie
ter voorbereiding van den Hanze-
in het district Hoorn.
Ziedaar een staaltje van buiten
gewone medewerking van een or
gaan der katholieke pers, waarop
men na al wat in sommige zuster-
organen aan pessimisme over den
middenstand werd gelucht, nog
ternauwernood zou durven hopen.
Met des te grooter erkentelijk
heid aanvaarden wij dit prachtig
aanbod en vertrouwen dat de ka
tholieke middenstand van, Hoorn
en omgeving in de thans geboden
medewerking eene aanlei
ding moge vinden tot nauwe en
hulpvaardige samenwerking.
Dezerzijds wordt de gulle gast
vrijheid van 't „Noord-Hollandsch
Dagblad" op hoogen prijs gesteld.
CENTRAAL HANZE-BU-
REAU, AMSTERDAM.
„Advienne que pourra!"
Daar is veel hinderlijks, veel
schrijnende tegenstrijdigheid ge
weest in den kamp, die vooral in
de latere jaren tegen den midden
stand is gevoerd.
Zorgen zware en onverzekerde
zorgen zijn het deel van vele nijve-
ren en klein-industrieelen geweest
in dezelfde dagen, dat de genera-
liseerende mop aan het adres
van den „woekerprins", den „O
W.-held", de „onduldbaren para-
sLeV eih wat maar meer aan on
christelijke lastertitelatuur opgeld
kon doen over de groote massa
.van het volk werd heengelachen.
j j beanSstigende spanning
werd de werkkracht aangezet om
dreigend faillissement te voorko
men op hetzelfde oogenblik, dat in
kleineerende oppervlakkigheid het
dubbeldebiet van den middenstand
zoowel als van de publieke kas er
aan gewaagd werd, om onder
grootscheepschen naam van Over
heidsbemoeiing een verpolitiekt
relletje van „gemeentelijk-win-
keltje-spele^T te introduceeren.
Met moeiujk verholen verhitte-,
'"ig moest het optreden van som-
m'ke oorlogsgrootheden worden
ffeauld, die tijdens den oorlog v i a
middenstand alleen
nn. Advienne que pourraWat
°°k gebcure.' -
hadden geprofiteerd en na den oor
log zonder den midden
stand alleen wilden blijven
profiteeren onder de schaamte-
looze leugen-leuze: „Rechtstreeks
van producent naar verbruiker!"
En In lijdelijke berusting hadden
winkeliers en industrieelen te er
varen, dat de-eerste-de-beste onin
gewijde telkens weer volop gele
genheid kreeg, om z'n van de
straat geraapte „axioma's" over
middenstandsdoelmatigheid als
über-wijsheid aan den man te
brengen.
De middenstand zweeg.
De klanten moesten-immers wor
den ontzien!
Als in Haarlem een bos peen
door een niet nader genoemden
groenteman drie cent duurder
werd aangeboden dan een evcn-
min-nader aan te duiden collega
een soortgelijk bosje op. hetzelfde
tijdstip te Leiden verkocht, of
wanneer om allerlei redenen, die
met overmatige winst niets te
maken hebben, in twee verschil
lende etalages dezelfde garen
klosjes ongelijk geprijsd stondeu,
dan kon men er verzekerd, van
zijn, dat de enkele inededeeling
daarvan, aangebracht door Jan
Kalebas, voldoende aanleiding was
om de pers, de vergaderzaal mits
gaders het volksgemoed van Ne
derland in van verontwaardiging
trillende opschudding te brengen
over de ónsociale gedragingen van
den middenstand!
Het zou de moeite waard zijn
naast deze geschiedenissen wat
andere te projecteeren, die er
mede evenwijdig loopen en noch
tans niemand aanstoot geven. Het
zou een merkwaardige studie kun
nen worden b.v. eens te onderzoe
ken waarom de eene werkman/
voor vijftig gulden per week
steenen op elkaar wil metselen en
de andere daartoe ter nauwernood
a raison van het dubbele bedrag
te bewegen is, de vraag van hét
„Hoeveel gezinnen zijn er per krui
denier?" t.e beantwoorden met de
wedervraag.... „Hoeveel ambte
naren zijn er per gezin?"
Het uitspinnen van allerlei anti
middenstands-slimmigheidjes kon
echter gelukkig vrijwel overbodig
heeten, nu de onloochenbare prac-
tijk schier- dagelijks en op de meest
ondubbelzinnige wijze het onwaar
achtige van het beschuldigings-
dossier en vooral het hopeloos
falen van al te vermetele midden-
nen.
Nu vooral, nu het failliet van ge
meentebemoeiing, de onmacht der
wellicht goed bedoelde help-u-
zelf-manoeuvres van consumenten
organisaties, de misoogst eener
socialisatie leuze aan het licht
komen, nu vooral, middenstanders
is het ons uur!
Ons uur voor christelijke re
vanche!
Revanche, die wij kunnen nemen
door op 't allernauwkeurigst onze
plichten tegenover de samenleving
samen vast te stellen.
Revanche door, in de overtui
ging en met de opvordering van
ons goed recht, ons eenheidsfront
te herstellen en tezamen met an
dere groepen aan den opbouw der
maatschappij als burgers en als
katholieken onverdroten mede te
werken.
Het moreel van onze room-
sche middengroep, die ook gele
den heeft onder veel onverdienden
smaad der laatste jaren, moet wor
den hersteld.
Daarom worden in de week van
9—16 October de Hanzedagen ge
houden.
Daarom wordt gelijktijdig in
twaalf districten de massa van ge
organiseerde- en niet-georgani-
seerde middenstanders bijeen ge
roepen.
Daarom zal in t district Hoorn
zoowel voor de plaats zelf als voor
de naaste omgeving verzamelen
geblazen worden op Donderdag 13
)ctober, welke een triumfdag moet
worden voor de vitaliteit van on
zen tegen de verdrukking .in
groeienden middenstand.
Mogen dan alle opgeroepenen den
goeden smaak en 't standsbewust
zijn toonen om op. dezen Hanzedag
vanaf de kerkelijke viering in het
ochtenduur tot in den avond der
feestelijke sluiting alle verga
deringen incluis! aanwezig te
zijn.
Voor geen kleinzielige overwe
gingen is vrijstelling te koop voor
het bijwonen van deze Roomsche
en massale uiting van midden-
standssaamhoorigheid.
Deze Hanzedag is zooveel waard
als het middenstandseergevoel
waard is, en ik weiger aan te
nemen, dat die waarde met opof
fering van een vollen dag te zwaar
getaxeerd zou zijn!
Derhalve, Katholieke midden
standers of gij georganiseerd
zijt of niet geen laffe veront
schuldigingen
Durven, doorzetten,
komen!
Beter, rijper, en overtuigder
socialiseer-woede, dank zij het
initiatief der Katholieke organisa
tie, een solidaristisch program van
R.-K. Vakbeweging werd gesteld,
dat in woord en geschrift her
haaldelijk bij diverse departemen
ten en gemeenten allerlei midden
stands-schadelijke wetsontwer
pen, algemeene maatregelen van
bestuur en verordéningen werden
afgeweerd of verbeterd,
dat de onafhankelijkheid van
het Middenstandscrediet, dank zij
mede het optreden der organisatie
werd gewaarborgd,
dat den leden en den vereemgin-
gen honderden adviezen in aller
lei aangelegenheden werden ver
strekt,
dat wekelijks voorlichting werd
gegeven in diverse organen,
dat de groote stoot werd gege
ven tot het vormen, leiden en bij-
H&HIE"
R.-K. VEREENIGING VAN DEN HANDELDRIJVENDEN EN
INDUSTRIEELEN MIDDENSTAND
Afdeeling Hoorn.
PROGRAMMA
van den te Hoorn te houden Hanzedag op
DONDERDAG 13 OCORF
19 2 1
2 uur n.m. Inspectie-vergadering. (Aanwezig voor inlichtingen
de heeréii E. X TVL. ^TfÜMPEL en R. PELLE.)
4 uur n.m. Groote Propaganda-vergadering. Opgeluisterd
door muziek.
Sprekers: Mr. Dr. JAN VAN BEST en den Wcl-
Eerwaarde Heer B. F. KöSTERS, Kapelaan te
Amsterdam.
N.B. De vergaderingen worden gehouden in de Groote
Parkzaal.
moeten we in grooten getale van
dezen Hanzedag weer huiswaarts
kunnen keeren.
En dan gaan we weer, verzekerd
van krachtgevende eenswillenheid,
met kloeken durf de toekomst tege
moet.
„Advienne que pourra!"
CHRIS. M. JANSEN,
Directeur Centraal Hanze-
Bureau, Amsterdam.
De overtuiging, die U tot het
lidmaatschap van „De Hanze"
noopte, wordt gaarne en erkente
lijk gewaardeerd.
Maar van die overtuiging be-
hooren ook anderen deelge
noot te worden gemaakt.
Dat vordert het algemeen be
lang evenzeer als Uw stands- en
persoonlijk belang.
Daarvoor behoeven wij Uw me
dewerking en Uw voorbeeld.
Komt daarom zonder uitzonde
ring op de vergaderingen van on
zen Hanzedag. -
Uw voorbeeld wint meer,
dan het woord van anderen
Deze vraag werd op de Centra
le Raadsvergadering te Leiden
als volgt beantwoord:
Dat het toekomstig bedrijfsle
ven, dank zij liet rusteloos ijveren
der organisatie, in de goede rich
ting wordt gestuurd,
dat de middenstand nog heel
wat meer het kind van de rekening
zou zijn geworden, wanneer niet
de voormannen dag in dag uit en
overal overleg hadden gepleegd,
dat tegenover georganiseerde?
eenhouden der vakbonden, die er
op ingericht zijn hunne materieele
voordeelen te gaan afwerpen,
dat sprekers voor het doen op
leven van het R.-K. Midden-
standsbelang het geheele Bisdom
afreisden,
dat duizenden voorlichtende
circulaires en verzoekschriften
werden verzonden,
dat de organisatie, dank zij hare
activiteit in diverse regeeringson-
dernemingen werd erkend,
dat advies- en informatie-bu-
reaux, verzekeringen en steun
fondsen op allerlei gebied werden
ingesteld of voorbereid,
dat door de organisatie de beste,
de meest eminente Nederlandsche
geleerden naar voren kwamen om
liet Middenstands-vraagstuk uit
een te zetten,
dat de principieele bewustwor
ding, de algemeene ontwikkeling,
de administratieve opvoeding,
boekhouding en beheer geducht
gewonnen hebben, dank zij de or-
gasinatie,
dat op het stuk van winkelslui
ting, Zondagsrust, onnoodige kor
tingenstelsels, contante betaling
en tal van technische aangelegen
heden de organisatie vaak een be
slissend woord meesprak,
dat in één woord, het midden-
standspeil belangrijk werd ver
hoogd en ook de katholieke mid
denstand, dank zij de organisatie,
naar de oogen moest worden ge
zien,
dat alles en meer verwaar-
loozen en vergeten de niet- en
half-georganiseerden, die wegblij
ven of maar zoo'n beetje meeloo-
pen en die zoo gaarne een voor
wendsel zoeken om aan den
kant te blijven staan!
Haazedlag esi Haazebaisk.
Op een Hanzedag, waar organi
satie en solidarisme troef mag
heeten, daar past zeer zeker een
enkel woord over de instellingen
van de Hanze.
En als we dan de Hanzebank
een beurt geven, dan doen wij dat
met volle gerustheid.
Trouw aan het vooropgestelde
doel stelt de Hanzebank alles in 't
werk, om dat groote doel te kun-
n enbereiken: de regeling van de
credietpositie van den midden
stand in haar geheelen omvang. Is
dat eenmaal bereikt, dan zal de
middenstand de voldoening sma
ken zelf te hebben meegewerkt
aan het voorbereiden van een toe
komst, waarin zijn onafhankelijk
heid kan worden verzekerd. Want
een sterke en onafhankelijke mid
denstand, ziedaar wat gij alien
verlangt.
Om liet gestelde doel te kunnen
bereiken is in de allereerste plaats
noodig een regelmatige opvoering
van het bedrag aan geldmiddelen,
waaruit de credietverleening moet
plaats hebben.
Door hun gelden zóó aan de Han
zebank toe te vertrouwen, dat de
credietverleening, bij 'n goed ge
bruik, liet karakter van duurzaam
heid kan dragen, dienen de beleg
gers voorzeker dan ook in de eer
ste plaats een algemeen midden-
standsbelang.
Niet het in uitzicht stellen van
een hooger rente-percentage dan
waarvan bij andere instellingen
sprake kan zijn moet de geldmid
delen opvoeren, want beleggers,
die om die reden hun gelden aan
de bank toevertrouwden, zouden
den crediet-behoevenden midden
stand allerminst geruststellen in
liet behoud van het crediet.
En in de wijze, waarop hun gel
den worden aangewend ligt voor
de beleggers de grootst mogelijke
zekerheid.
Hoe men tot nu toe heeft begre
pen, dat gelden van den midden
stand bij de Hanzebank thuis hoo-
ren, teneinde hiermede den cre-
dietbehoevenden middenstand te
helpen, en hoe de Hanzebank die
taak kan vervullen, moge blijken
uit onderstaand overzicht.
De middelen bestaan uit:
Spaarkas Deposito; crediteu
ren in rekening-courant, terwijl
bijzonder de aandacht wordt ge
vestigd op liet maatschappelijk.ka
pitaal van de Hanzebank. Dit ka
pitaal (het aandeelenkapitaal) is
een garantiefonds, is dus niet te
beschouwen als werkkapitaal e'n
kan dus niet worden aangewend
voor de credietverleening. Thans
is hiervan ongeveer een derde ge
plaatst en wil de bank geheel aan
het gestelde doel beantwoorden,
dan is het noodzakelijk, dat de res-
teerende twee derden spoedig ge
plaatst worden.
Zooals bekend mag heeten zijn
aandeelen groot 200.- waarop
te storten 20 pCt., alzoo 40.-.
De dividend-uitkeering is, voor-
loopig althans, 5 pCt.
lil het bovenstaande hebben wij
getracht iets over de middelen en
de credietverleening uiteen te zet
ten. Wij hopen, dat in deze dagen,
nu eenieder, allicht meer dan an
ders, aandacht schenkt aan Hanze
en instellingen, daarvan, ook na
der zal willen bezien de Hanze
bank. Dan vreezen wij niet en zal
ieder middenstander doordrongen
worden van het groote belang dat
er in schuilt een eigen bankinstel
ling te bezitten.
R.-K. Middenstanders, weest
één in Uw organisatie, doch weest
ook één in het behartigen van uw
finantieele aangelegenheden, en
treedt in relatie met de Hanze
bank. Doch dat alleen is nog niet
voldoende: ieder Hanzelid worde
aandeelhouder van zijn bank.
Als dat bereikt is, dan kunnen
we in allen deele spreken van een
krachtige Hanzebank.
En een krachtige Hanzebank
beteekent een machtige Midden
stand.
C. J. M. SOMERS.
Fsasds „U. E.
i'
Nog veel te weinig bekendheid
geniet de onder bovenstaande ini
tialen aangeduide Hanze-instelling
het Fonds „Uitkeering bij Overlij
den". Toch verdient het ten volie
uwe belangstelling, welke wij dan
ook met enkele mededeelingen
omtrent aard en doel van deze in
stelling willen opwekken.
't Was in de eerste levensjaren
van de Hanze, in 1909, dat eenige
Hanze-leden de hoofden bij elkaar
staken, en door oprechte deernis
met het lot van hunne standgenoo-
ten gedreven, zich belastten met
de voorbereidende werkzaamhe
den voor de oprichting van dit
fonds. Het fonds werd in 1910 dan
cok opgericht, met het doel: stof-
felijken steun te verleenen in die
oogenblikken, waarin financieele
zorgen zoo bitter de droefheid
over liet afsterven van een huisge
noot, een vader of moeder, komen
vergrooten. Welk een geruststel
ling geeft het niet, te weten, dat in
zoo'n geval anderen zullen bij
staan, die men op overeenkomsti
ge wijze beloofd had in die geval
len te zullen helpenj
Men besloot telkens als er een
lid overleed, een bijdrage te beta
len, verband houdend met den
leeftijd van toetreding, en het ge
zamenlijk bedrag aan de nagelaten
betrekkingen uit te keeren. Voorts
werd verder gezien dan de sociale
nooden, en het fonds zorgde dat
voor elk lid zoo spoedig mogelijk
na zijn overlijden in de Parochie
kerk drie H. LI. Missen werden op
gedragen.
Klein opgezet en als kleine ver-
eeniging'door de oprichters ook
bedoeld, won het fonds spoedig
veler sympathie en breidde het
zïch zoodanig 'uit, dat in den loop
cfer jaren bijzondere maatregelen
adn de orde moesten worden ge
steld. Bonds- en Fondsbestuur
hebben zich daarbij wijselijk de
lessen der ervaring van andere
fondsen ten nutte gemaakt, en zoo
slaagde men er in een grondslag
te vinden, waarop het fonds met
volkomen behoud van hetzelfde
onderlinge stelsel, zich rus
tig verder kan uitbreiden.
Thans telt het bijna 1200 leden,
en deelnemers, respectievelijk
Hanze-leden en hunne echtgenoo-
ten en kinderen. Tegen betaling
van een rijksdaalder contributie
per jaar en van een bijdrage bij
liet overlijden van een medelid,
welke bijdrage varieert van 80 ct.
tot 2.10,"naar gelang men op 18
of 44-jarigen leeftijd toetreedt,
verschaft men zich bij overlijden
:en uitkeering welke de nauestaan-
den in staat stelt voor een alleszins
passende begrafenis te zorgen en
bovendien vaak nog in de eerste
zorgen nadien tegemoet komt.
Met het oog op de vorming van
eene reserve; is de uitkeering ge
bonden aan een maximum-bedrag
van 1000.voor hen die 10
jaar of lang-er lid zijn, voor elk jaar
minder lidmaatschap 100 ver
minderd tot 500. Iemand, die
momenteel daags na toetreding
zou komen te overlijden, is verze
kerd dat zijn nabestaanden 500
'ontvangen. Voor toetreding is ver-
Geldmiddelen:
tot
tot
tot
tot
tot
tot
tot
tot
tot
tot
1 Dec. 1911
1 Dec. 1912
1 Dec. 1913
1 Dec. 1914
Dec. 1915
Dec. 1916
Dec. 1917
77.0.83.74%
333.045.96Mi
418.280.53%
619.488.67
2.809.479.44%
4.952.427.77
7.957.527.87%
Dec. 1918 10.819.786.72%
Dec. 1919 17.817.072.55
Dec. 1920 19.603.887.78%
tot 10 Sept. 192L f, 23.614.680.84%
Uitstaand crediet:
59.919.40 i
358.320.92 1
443.367.21
580.013.05%'
2.066.489.00%
2.794.032.23
4.041.497.56
7.425.343.46%'
12.932.602.03%
16.613.422.41%
14.140.450.17%