BANK-ASSOCIATIE NOORDERBANK, Een zeldzaam jaarboek. No. 315 ZATERDAG 22 OCTOBER 1921 14e JAARGANG „ONS BI O59 - 1 1 Bureau: HOF 6, ALKHAAR. - Telefoon: PfiRlEiEMT&SRE KRONIEK. ALKMAAR HOORN Wij vérhuren loketten ter veilige bewaring van effecten en docu menten in onze Lips brandkast F&. J. ASJES Ez No. 2 ZANDBLAD 10 Cis :-l@r VAN PER PÜTT DE VLAM EINDHOVEN. VEITBEIM en MPEKÏZ 1834 S^EOjETÏËREEHIBINS 1353 Kapitaal en Reserve f 19.500.000.— FEUILLETON. iEiESiS NIEUWS. Faillietverklaring eener ge meente, Het nut der uilen. DE VIOOL. NOORD DAGBLAD Abonnementsprijs: Per kwartaal voor Alkmaar f 2.— Voor buiten Alkmaar r Met Geïllustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger. Advertentieprijs: ADIVRNiSTRATtE No. 433 j Van 5 regels 1.25; eikeregel meer f 0 25; Reclames REDACTIE No. 633 I per regei f 0.75; Rubriek „Vraag en aanboü" bij voor- 1 uitbetaling pet plaatvng,f 0.60 Aan°a¥e abonné's wordt op 'aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—. f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,- Wijziging Invaliditeitswet, Ouder- 0 domswet. Steenhouwer swet. Nijverheidswet. Zegelwet. Ondersteuning van mobilisa tie-slachtoffers. Het was met een naklank van Vrij dag, -dat Dinsdag j.'l. -de vergadering van ioo werd ingezet. De heer Weilkamp vroeg het woord voor een „persoonlijk feit'\ niet om een beschuldiging te uiten, maar om zijn verontschuldiging aan te bieden voor zijn 'op 14 dezer ingebrachte beschuldiging over de afwezigheid der sociaal-democr aten. De heer Drion had bezwaar en zijn ■partijgenoten bleken 't met hem eens om de loongrens in de Invaliditeitswet van ƒ2000 op ƒ3000 te brengen. Hij mo tiveerde dit bezwaar hiermede, dat er al gemeen in Europa een neiging is tot ver laging van de geldloonen, er een merkbare prijsdaling is ingetreden en onder de te genwoordige omstandigheden niemand de richting kan voorzien, waarin de schom melingen in de waarde van het geld zich in de naaste toekomst zullen bewegen. Dit motief werd bestreden door den heer Duys met het argument, dat de industrie van deze wetswijziging geen enkele scha de kan ondervinden. De anti-revolution- naire heer Smeenk viel den lieer Duys bij. Het einde van dit liedje was, dat de ver hooging van de loongrens van 2000 op 3000 met groole meerderheid van stemmen werd aanvaard en het wetsont werp z. h. st. aangenomen werd, nadat de Minister eenige technische verbeteringen, door de Commissie van Rapporteurs en de heeten Sannes en Snoeck Henkemans voorgesteld, had overgenomen. Minister Aa^berse rectificeerde bij den aanvang der zitting zijn bewering, van verleden Vrijdag, dat de uitvoering der nolie-Duys over de herziening der loon klasse 14 miilioen zou kosten. Het was maar 9 miilioen. Geen bezwaar ondervond een wijziging der Steenhouwèrswet, die voornamelijk ten doel heeft, om ook voor het steen- hcuwerswerk de 45-urige werkweek in te voeren. De door den Minister voorgestelde ui*-: zonderingen voor het passend maken van marmeren onderdeelen van meubels in meubelmakerijen en het bewerken van marmeren schakel- en verdeelborden in installateurswerkplaatsen (welke werk- zaamheden dus niet onder steenhouwers- arbeid in den zin der wet gerekend woor den) werd ingevolge een amendement-de Groot c.s. in dien zin gewijzigd, dat dit zal gelden voor bij aigemeenen maatregel van bestuur aan te wijzen inrichtingen. Eveneens zonder stemming is goedge keurd een suppletoire begrooting voor On derwijs over 1920, tot een bedrag van schrik niet ruim 43 miilioen. De 6 ton voor gebouwen voor de schoolinspectie jagen sommigen zwaar op de maag; mi- r 'er de Visser betoogde echter, dat het zeer zuinig mocht heeten en de Kamer voteerde de reeds uitgegeven gelden. De voornaamste posten waren verhoo gingen van bijna 23 en 17 miilioen, voor jaarwedden van onderwijzers en Rijks bijdrage in.de kosten van stichting enz. van schoollokalen.' Door de wijziging der Nijverheids-on derwijs web zij er even aan herinnerd, dat hierdoor een verbetering is gebracht in het subsidie-stelsel ten behoeve van nijver heidsscholen, nl. een voor de centrale ge meenten gunstige wijziging van het begrip netto-kosten, terwijl de buitengemeenten verplicht worden bij te dragen in «de kos ten en wel naar verhouding van het aan tal buiten-leerlingen, dat de buitenge meenten aan de school leveren. Aanzienlijk zijn de kosten verhoogd vcor vervolging in zake directe belastin gen. De 5 cis. voor de „waarschuwing" wor den 15 ets., de aanmaning kost voortaan een kwartje in plaats van een dubbeltje. En het dwangbevel zal 1 procent van het in te vorderen bedrag boven de 100 kosten, benevens een vast bedrag van 2.50, welk vast bedrag onder de 100 afloopt tot 40 cents voor bedragen bene den 5. Hoe algemeen het wachten op de waar schuwing door de belastingschuldigen is, moge blijken uit het feit, dat in 1918 niet minder dan 1.632.343 van zulke her inneringen zijn verzonden! Zoolang echter de achterstand bij de verzending der aan slagen niet is ingehaald minister de Geer hoopt 't te bereiken, nu d'e admini stratie der oorlogswinslbelasting op haar laatste "beenen loopt.zal men ten deze niet tot een gezonden toestand kunnen komen en is een, dcör sommigen bepleite, verdere verhooging van herinneringskos- ten, o.i„ niet billijk. Minister De Vries bad indertijd voor gesteld de uitbreiding der zegelbelasting lot bewijzen van opslag, pakhuisceelen, volgbriefjes, cognossementen, vrachtbrie ven', bewijzen van ontvangst van vervoerde goederen enz. Zij wordt geacht 5 miilioen 's jaars op te brengen en Minister De Geer bad ze gehandhaafd. De heer Teenstra achtte die 5 miilioen niet noodig; z.i. moest er meer bezuinigd worden. Maar minister de Geer kon er op wijzen, dat zelfs niet een scherpe be zuiniging de begrooting met een belang rijk te kort sluit. Dat er tegen deze be lasting wel wat aan te voeren is, spreekt van zelf en de beeren J. ter Laan, Gerret- son en van de Laar brachten dan ook de zwakke plekken in deze'heffing scherp naar voren. Vooral de heer Gerretson was zeer scherp in zijn afkeurend oordeel over dit „ambtenaarsvoorstel", dat niet voldoet aan den gulden regel: belasting r.aar draagkracht. Dat al die zegeltjes- pïak'kerij een nieuwe last zal zijn voor d-en handel schijnt moeilijk \.oo\. tegenspraak vatbaar. De beeren J. ter .Laan en Teenstra had den dan ook bezwaar tegen de nieuwe' belasting op de. aanvrage van koninklijke goedkeuring van statuten* of reglementen eener verfeeniging 50), terwijl goedkeu ring van een wijziging voortaan 25 zal kosten. Mr. Oud had er echter geen be zwaar tegen, aangezien vele vereenigin- gen, z.i. zonder eenigen grond, alleen om dat het deftig staat, de koninklijke goed keuring vragen. Tegen het wetsontwerp in zijn geheel slemdcn met de roode belasting-weige raars 'n goed deel van den Vrijheidsbond, de vrijzinnig-democraat Teenstra en de christelijk-historische afgevaardigde Ger retson mede. Op 20 Juni- 1920 nam de Kamr z.h.s. een motie aan van den heer A. P. Staal man, waarin gevraagd werd „een jaar- lij-ksche ondersteuning of een uitkeering in eens, beiden in evenredigheid tot hun verminderde arbeidsprestatie of inkomen, eer. en ander voor zoover hunne economi sche omstandigheden bet overigens ge- wensebt maken" een en ander voor mili tairen, „die sinds Augustus 1914 en gedu rende of ten gevolge van den mobilisatie toestand in den dienst zijn afgekeurd zender dat zij aanspraak op pensioen kon den maken, dan wel bij overlijden, indien zij gehuwd waren, aan hnn weduwen". De. toenmalige minister van Oorlog, Pop, zette zich er aanstonds toe om deze motie uit Ie voeren. Hij verzamelde gege vens omtrent den toestand dier afgekeur de militairen en maakte, toen een stelsel voor.d'e ondersteuning, die echter beperkt bleef tot een uitkeering-in-eens, hetgeen door den lieer Staalman subsidiair werd gevraagd, maar waarmede hij niet tevre den was. Hij vond de ondersleuning een fooi, een schande voor ons land en een niemve motie was het-resultaat, waarin een voortdurende voldoende ondersteuning gevraagd wordt, benevens een deskundige commissie van beroep voor de mobilisatie- slachtoffers. Wat het laatste punt betrof kreeg hij o.a. steun van hen heer Schok- Rijltiigfabriek Heiligland 21-26 Tetofuon 497 Steeds voorraad van alle soorten rijtuigen. Prijzen uiterst laag Reparaties vlug, goed en goedkoop. king, die dit punt speciaal in een motie belichaamde. Hij dacht zich een commis sie 111 den geest van die voor de kostwin ners-vergoedingen. Overigens drongen verschillende leden op ruimere toepassing aan. De heeren Smeenk en Kuiper van rechts, de heeren Kollhok en Marchant van links. De Mi nister bezweek voor dezen sandrang.. Hij zeide in" tweede instantie toe, dat hij voor speciale gevallen een hoogere uitkeering beschikbaar zou stellen. Bijvoorbeeld voor een weduwe met veel kinderen en dan kan de uitkeering ook eventueel eenige malen herhaald worden, Voorts was. hij bereid de gelegenheid voor reclames uit te breiden, desnoods niet een commissie, waarin het burgerlijk' element vertegenwoordigd zal zijn. Met die toezeggingen was de heer- Schok-kingtevreden;- hij trok zijn motie in. De heer Staalman handhaafde de zij ne en de heer K. ter Laan diende een motie in, waarin nog veel meer wordt gevraagd, zelfs steun voor niet-afgekeur- de militairen. De Minister kan die- motie natuurlijk niet accepleeren. Vanochtend ontvingen wij een zwaarlij vig boekwerk van meer dan 700 pagina's, goed verzorgd en in keurigen omslag niet bandversiering van Hans Mengelberg. Wij bedoelen hel jaarboek 1921 van hel Onder wijs en de Opvoeding der R.-K. jeugd in Nederland en Koloniën, uitgave van Bel R.-K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding te 's-Gravenbage. Het is niet de eerste maal, dat zulk een jaarboek verschijnt. Reeds in 1912 werd door den Nederlandsclien R.-K. School raad het initiatief genomen tot de uitgave van een jaarlijkseli overzicht van het R.-K. bijzonder onderwijs en zelfs gedurende den oorlog is dat werk onafgebrokeu voortge zet. Maar in 1920 gebeurde er iets bijzonders: het Doorluchtig Episcopaat zag de gelijk stelling van het openbaar en bijzonder on derwijs komen, met tal van andere nicu we wettelijke voorschriften, welke zeer veel werk en zorg op de schouders der school besturen zouden leggen. Daarbij was lei ding en voorlichting dringend noodig en ook eenheid van actie. Toen kwam het be sluit tot oprichting van het R.-K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding te 's-Gravenhage, een instelling, welke op verrassende wijze de vooruitziendheid van onze Kerkelijke Overheid heeft bewezen. Dat Centraal Bureau komt thans met een jaarboek, hetwelk in menig opzicht van de voorgaande verschilt. Er bestond thans geen aanleiding meer om wettelijke bepalingen met commentaren op te nemen; het Centraal Bu-eau heeft daarvoor gere geld gelegenheid in een eigen uitgave en in de R.-K. dagbladen, bovendien in de voortdurende briefwisseling en mondelin ge voorlichting, waaruit vooreen groot deel zijn taak bestaat. Met deze uitgave voor 1921 voelt men aanstonds, dat wij op onderwijsgebied een nieuwe periode zijn ingegaan. Terecht wordt dan ook in de inleiding geschreven: „Dit Jaarboek is een symbool. Het ver schijnt voor het eerst als uitgave van het Roonische Katholiek Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding, de breed opgezet te stichting van het Doorluchtig Neder- Iandsch Episcopaat. Zijn uiterlijk is rijker en voornamer dan zijn voorgangers. Geheel zijn voorkomen spreekt van opgewekt leven, van frisschen moed en blijden lust tot werken. Zoo treedt het in het licht, als een tref fend zinnebeeld van de heerlijke overwin ning, door Nederland's Katholieken en hunne trouwe bondgenooten behaald, na jarenlangen strijd voor vrijheid en recht op onderwijsgebied; als een dankbare hul de aan allen, die op eenigerlei wijze heb ben medegewerkt tot de wettelijke vrijma king van het R.-K. bijzonder onderwijs in Nederland; als een èprbiedige lofprijzing van de goedertierenheid Gods, die in ons Vaderland zoo gunstige voorwaarden schiep voor het onderwijs en de opvoeding onzer katholieke jeugd, de hoop der toe komst." In deze lofzang schuilt niets overdrevens. Integendeel! Als wij dit lijvige boek door bladeren en wij zien, wat er op den Neder- landschen bodem voor het Katholiek bij zonder onderwijs wordt gedaan; wij zien de organisatie voor 't bewaarschoolonder- wijs, het algemeen vormend lager onder wijs, het nijverheids- land- en tuinbouw- en handelsonderwijs, het middelbaar en gymnasiaal onderwijs, de R.-K. Leergangen en Volksuniversiteiten, het werk der Sint "Raafafiidstichting, de seminaria en Iatijn- sche scholen, het jeugdwerk in de patro naten en speciale honden, de Katholieke schoolpers enz., en wij zien dan hóe heel deze machtige organisatie haar leidend, hel pend en voorlichtend middelpunt gekregen heeft in de Centrale te 's-Gravenhage, dan mogen wij met een der schrijvers in dit jaarboek van harte uitroepen: „Wat zijn wij, Nederlandsche Katholiel*n, toch ge lukkig in dezen ongelukkigen tijdl" Bij veel duisters en benauwends in dezen hopeloos verwarden tijd, komt een werk als dit jaarboek van Katholieke jeugdvor- ming weer moed en vertrouwen geven. Im mers, zoolang er in een land nog zóóveel gedaan wordt voor het opkweeken van een christelijk geslacht, behoeven wij aan de toekomst nog niet te wanhopen. Wij bevelen de lezing van dit jaarboek aan alle belangstellenden in het hijzonder onderwijs van harte aan! Kantoor ALKMAARBREEDSTRAAT 11 Correspondentschap HOORSti GROOTS NOORD 140 Direct.K. VAN NIENES Jr- Credistsij, Deposito's, ilasi- en Verkoop van Effecten. ALLE BANKZAKEN. Naar aanleiding van de aanvrage om de gemeente Emmen in slaat van faillisse ment te verklaren, geeft de Gemeentestem haar meening ten aanzien, van dit punt te kennen. De redactie is van meening, dat de Faillissementswet zich uitsluitend be zig houdt met private rechtsbetrekkingen,. Zij heeft enkel betrekking op 't privaat rechtelijk vermogen van den schulde naar, dat ten behoeve zijner gezamenlijke schuldeischers door den curator wordt ge liquideerd. Men houde echter in het oog, dat waar een crediteur het faillissement eener gemeente aanvraagt, de rechter niet kan uitspreken het faillissement van de gemeente als privaatrechtelijke organisatie maar bij toewijzing tier, ingediende faillis sementsaanvrage alleen zou kunnen uit spreken het faillissement „van de ge meente. met benoeming, van een cu rator. Waar de Grondwet verklaart dat aan het hoofd der gemeente, dj. niet alleen van het publiekrechtelijk orgaan, maar ook van -het privaatrechtelijk lichaam, staat een Raad, daar is geen rechter be voegd: om een curator met wettelijk gezag te bekleeden over het aan de gemeente toebehoorende vermogen. Deze stelling is onbetwistbaar. De re dactie wijst vervolgens op eenige onge rijmde gevolgen, welke een faillissemenls- verkiaring eener gemeente met zich zou brengen. Het faillissement o-mvat bet ge- heele vermogen, zoowel het .privaatrechte lijke als het publiekrechtelijke vermogen. Dit geiheele vermogen zou dan komen on der beheer, van den curator, die intusschen op eigen gezag geenerlei maatregel zou kunnen nemen om dit vermogen te l>e- beeren en te realiseeren. Weliswaar legt de faillissementswet den curator .de ver plichting op om dadelijk ma de aanvaar ding zijner betrekking de boeken, gelden enz. onder rich te nemen, maar da ont vanger zou hem, wanneer bij hiertoe overging, wijzen op dó bepalingen der Gemeentewet, krachtens welke hij alleen op mandaat door B. en W. af te geven uitgaven mag doen en inzage zijner boe ken alleen mag verstrekken aan B. en W. of een door dit college aan te wijzen amb tenaar. Odk verkoop van eigendommen zou niet mogelijk zijn, daar dit slechts ban krachtens raadsbesluit, goedgekeurd door Ged, Staten. Uit alles blijkt, zegt de Gemeentestem, dat de Faillissementswet niet is geschreven voor en geen toepassing kan vinden oo publiekrechtelijke instel- gen, welke beheer uitsluitend door orga nische wetten wordt geregeld. Volgens de redactie .zal de beslissing van den rechter bij een aanvrage om faillissement eener gemeente niet anders kunnen zijn dan niet-on-lvankeiijkverklaring van het onder zoek. WATERGEBREK IN *T NOORDEN. Men meldt uit Hoogezand (Gron.) dat de aardappelmeelfabrieken onder die ge- wegende mate bet voedsel van dezen' meente het bedrijf niet kunnen aanvan- bosóhbewoper, dat men hem als een der, gen, doordat er geen voldoende zuiver allernuttigste vogels heeft te beschouwen. De uilengroep ook nog enkele ande-i re soorten maakt liet ons al bijzonder] gemakkelijk, oim haar dagelijksch menu; aan den weet te komen. De vogels hebben n.i. de gewoonte om de onverteerbare overblijfselen van hun maaltijd in den! voorn van proppen weer uit te spuwen» zoodat een onderzoek daarvan aantoont, wat de dieren nuttigden en zoodoende het percentage van nut en schade kan worden vastgesteld. Dergelijke, serieus uitgevoerde onderzoekingen zijn voor de waardeering der betreffende vogelsoort van het grootste gewicht en reeds me nige specie is er door gerehabiliteerd. Het mooie er van is, dat uien, zooals bij maagonderzoek, den vogeil niet behoeft te do oden, alsook, dat men letterlijk van dag tot dag de spijslijst kan nagaan, door bij liet bout of onder den slaapboom gere geld de uitgebraakte proppen op te za melen. Er bestaat over die dingen een! zeer merkwaardig boekje van Dr. Kurt Floerioke ,4>ete!kti.v-S'ludSën in der Vo- gelwell", dat echter niet in den handel is en uitgegeven werd door de Süddeut- sohe Vogeliwarte in Stuttgart en wellicht voor belangstellenden daar te krijgen!. Genoemde vogelkenner heeft door eenl rondschrijven de beschikking weten tg krijgen over een zeer groot getal proppen, welke hij alle wetenschappelijk onder zocht en naar den inhoud overzichtelijk] rangschikte. Van de kerkuil bad hij nie£ minder dan 8430 proppen, o.w. series tot 90 stuks van denzelfden vogel, welke na tuurlijk een bijzonder leerrijk beeld ga ven. Uit het onderzoek bleek ten duide lijkste dat deze fraaie groole bewoner onzer boerenschuren en torens een alge meen nuttige vogel voor den landbouwer is, want Floerioke kwam tot de conclusie dat 2.6 pet. van het voedsel uit echte! muizen, 46.3 pel. uit woelmuizcn en! slechts 1.2 pet. uit vogels bestond. Haast nog boter rapport vertoont de ransuil, van! welken 1570 bniicu werden uitgeplozen» Aan vogels werden slechts- 2 roodborstjes en 1 kneutje, voor de rest uitsluitendimas- sthen gevonden, tot een totaal van slechts 1.4 pet. Woelmuizcn van verschillende soort (84.5 pet.!) vormen in zóó over- water te verkrijgen is. Het gevolg is, dat de werkloosheid ook hierdoor wordt bestendigd. De aanvoer van het ruwe product zou bovendien door d'en buitengewoon lagen waterstand, met enorme kosten gepaard gaan. Uit de gemeente Slochteren -wordt ge meld, dat de boezems van de binnenpol- ders thans brak water bevatten, blijkbaar ceu gevolg van het binnenlaten van zee water door de sluizen te Delfzijl of F arm- sum. Natuurlijk heeft dit o,p den visohsland in de kanalen en in het Schildmeer een zoodanigen invloed, dat er maar weinilg meer zal over zijn. Het pei' van het wa ter is eenigszins verhoogd', wat de scheep vaart ten goede komt. In de „Tel." houdt de heer A. B. Wig man een warm pleidooi voor de bescher ming der uilen, om de groole voordcelen die deze vogels ons aanbrengen. Wij moeten deze dieren dubbel en dwars dankbaar zijn, zegt schrijver, die het on begrijpelijk vindt, dat nog zoo talrijke mensoben deze dieren zoo onvriendelijk bejegenen en hun afbreuk doen, waar en wanneer ze kunnen. De velduil sluit zich bij zijn genoot waar dig aan met 76.9 pet. woelmuizcn, 15 pet. echte muizen en 1 pel. vogels, terwijl ook' onze meest algemeene soort, de kleine steenuil, die nog zoo ontzettend veel door, jagers en domme boeren wordt geschoten, een goed figuur maakt met zijn bijna 50 pet. - woc-lm.uizen, 1.5 pet. vogels, 10.7, echte muizen en 34.4 pot. insecten. We derom zijn bij den steenuil ide weinige geslagen vogels voor verreweg het over- groote deel gewone huismusschen, die dus nauwelijks in aanmerking komen bij onze schadelijkheids-fanatici. Bosetiwach- ters mogen in hun oor knoopen, dat Floe rioke in de proppen van deze soort vele resten der zoo gevreesde, schadelijke non- vlinders aantrof. y Boerenbehuizing afgebrand. Te Fin- slerwolde is Donderdag de groole boe renbehuizing van K. Kremer, bewoond door B. Kaspers, geheel afgebrand. Er, werd gedorschf. De electrisehe motor en de dorschmachine zijn verbrand. Vèël koren en stroo is verloren gegaan en *n hot algemeen is er weinig gered. Alles was verzekerd. j i ergens Roman door MYRTLE REED; Vertaald uit het Engelsch door Hen. nette v. d. Waarden, 31. Nu moeten we niet te ver gaan, zei bij. Ik zou je voor niets ter wereld moe .willen maken. Zullen we terug keeren? Neen nog niet. Is, hier een moeras? Dat zou ik denken! Laten we dan doorgaan om bet te zoeken; ik voel me als ging ik een nieuw 'and ontdekken. Vind je 't niet vreemd, dat ik hier nooit te voren geweest ben? - "at komt, omdat ik er niet was om Je er heen te brengen, maar nu heb je »u*vi d' cn en Moeder blijven nu «tejd samen wonen. Vind je dal niet pret- 'a' ai,Iwoordde Iris. maar haar stem mei tranen^8 haar VuW<;n rich ih*lu!nllani'C't'a®Z011 slroo'(le baar gouden rtvc-efdeV<W T3n de nabi|e v«ldeiil gegons van de sprookjeswe- «ftld-towonM». IV voge], zongen vrolijk* kapellen zweefden in de geurige lucht, en 't was niet te gelooven, dat er in heel die zonnige wereld ook de Dood bestond. Nu laat ik je niet verder gaan, zei Lynn. Je zult zoo moe zijn. Neen, ik bén niet moe, en boven dien wil ik het moeras zien. Mijn lief meisje, je kunt het niet zien je kunt hoogstens aan den rand er van staan. Nu, dan zal ik aan den rand ervan staan, zei Iris koppig. Ik ben nu zoo ver gekomen, nu moet ik het ook zien. Laten we dan dien berg daar be klimmen, .stelde Lynn voor. Vandaar uit kun. je het im>eras overzien. Dat is uitstekend, antwoordde Iris; nu wil ik wel klimmen, al dacht ik het niet toen we vertrokken. Eerst liep Lynn naast haar, en maande haar aan niet te vlug te gaan, dan nam hij haar hand om haar te helpen. Toen ze den top bereikten was zijn arm om haar heen, «i liet duurde een paar minu ten voor het bij hem opkwam zijn arm weer terug te trékken. Iris keek naar het tapijt, dat zich aan haar voeten ontrolde het groote moe ras beschenen door den parehnoerensehijn der scheidende zon. Wijd welfde zich de hemel, genadig in gou den glans, goedertie ren van rust. Alles leek nu zuiver en een voudig. - - O, fluisterde zij, met stralend ge zicht, hoe mooi is liet! Zie, al dat purper, van hier. gezien, konden het wel viool tjes zijn! -y Jo, antwoordde Lynn droonierig, het is je naam-bloem, de fleur-dc-lys. Toen steeg het bloed naar zijn gezicht en beet 'liij op de lippen. Snel als een bliksemschicht boorde Iris haar oogen in de zijne. Schreef jij de brieven? vroeg ze. Lynn's oogen omtmoelten de hare zon der schroom. Ja, zei hij heel leeder; lieveling wist je dat dan niekl i V - - -i XV i'* Kleine Ladg. Boven op de vliering zat Iris naast het oude koffer, met baar schoot vol papie ren. Nooit had ze zich zoo alleen, zoo verlaten gevoeld als vandaag. De regen likle op het dak en ruischte als een im mer vallend gordijn langs het dakven ster. Het oude buis schudde in den op- stekenden wind, en van heneden kwam als een bevreesde begeleiding het geluid van Lynn's viool. Hij was aan 't.studeeren en Iris hoorde 'hein op en neer loopen, machinaal nauw keurig spelend. Ze rilde, loen ze hel hoor de, want, vreemd genoeg, was ze zich be wust van een bitteren wrok tegen Lynn. Zijn hand had haar dreom verwoest en hem met puin gelijk gemaakt. In de duis ternis, die haar omringde, had ze onbe wust op den schrijver van de brieven ge steund, en nu wist ze dat het Lynn maar was geweest Lynn, die geen hart had. Vroeger of later eert men in de harde levensschool op zichzelf ie steunen. Iris begon te bemerken, dat ze op slot van rekening slechts op zichzelf kón bouwen. Met een zucht verdiepte ze zich weer ln de papieren. Hier was het verslag van den defectief, die tante Peace in het begin bad aangesteld, het was een heel relaas, onduidelijk gemaakt door wettelijke ter men. Een paar brieven, die er. betrekking op hadden waren er bij ingesloten. Onder in de doos lag een breede, gouden "hand, die waarschijnlijk baar moeder's trouw ring was geweest, en tweepliotographieën Een was het portret van een man uit wiens trekken groote zwakheid van karak ter sprak het lage, smalle voorhoofd, de sohuin-ingezeUe oogen, de volle lip pen en teruggetrokken kin. Tantey Peace had achter er op geschreven:- Waarschijnlijk haar vader." Toen ze het bekeek kwam de gedachte bij Iris op, hoe haar moeder van zoo'n man kon gehóuden hebben, een zwak keling, met bet sempel van zinnelijkheid op 't gelaat. Ook lag er een zekere losse zorgeloosheid in die trekken, een zekere vriendelijke „camaraderie." eenigszins ver want aan die innemende goedhartigheid, die een boog er-staand, man tot „een goe den kerel" stempelt. Het andere portret bekeek ze lang. Hier zag ze de oorspronkelijke Iris Temple voer zich in het cosluum van een tooneel- koningin. De kroon van valsche diaman ten op het hoofd, het opzichtige kleed, dat rijkelijk afgezet was met brocaat, en tie vergulde scepter waren alle in dis harmonie mei het gezicht. Onder hel kunstmatig masker leefde een vrouw, een zeer menschelijke vrouw, impulsief, vurig, liefhebbend, wier trouwe oogen Iris met innige verstandhouding tegenlüikten. Het was duidelijk, dat het leven aan het too- neel haar iegen stond; z-e hunkerde, zoo- ais iedere normale vrouw hunkert naar een- rustige haardstede en eenvoudige hui selijke genoegens. In a] haar droomen over bare moeder, had Iris haar zióh nooit zóó voorgesteld, en loch was ze niet teleur gesteld» Soms, als ze terugblikte op haar vreeselijlce jeugd, had ze haar moeder bitlere ver wijten er over gemaak, maar nu begreep ze voor het eerst. „Arm moedertje", zei Iris, li hebt gedaan wat u kon. Als de omstandigheden anders geweest waren, konden zij en haar moeder een eigen tehuis gehad hebben. Hevig verzet kwam eensklaps op in het hart van het jonge meisje, toen haar plot seling -iels te binnen schoot wat Fraulein Fre-derika eens gezegd had. Waar men zich ook bevind!, kan. men zeker er van zijn, dat bet goed is, omdat het Gods wil is. Ze- rolde de papieren ineen en legde zo terug in de doos met de fotografieën en! den trouwring. Een ©ogenblik kw-ani biet hl haar op hoe 'haar eigenlijke naam zou zijn, want Iris Temple was slechts oen. tooJiecluaam. Dan zette ze het van zidh af als van geen belang, want ze zou den' naam van den man, die haar moeder ver liet in het uur, dat zij hem noodig had, niet .willen dragen. Ze vroeg zich af, waarom Tante Peace haar,die papieren niet eerder had laten inzien, maar wat voor nut zou liet eigen)- 1 ijk ook gehad hebben? Wat had ze er zelfs nu bij gewonnen? Opeens voelde ze, dat ze -een blik had geslagen op de vrouvy in d® opzichtige tooneelkleeren, die veel had liefgehad, maar nog meer geleden, da-t, ofschoon een oud graf hen scheidde, ze 'niet geheel moederloos was. niet geheel alleen. Voor het eerst sinds tante Peace door de koorts was neergeveld, voelde he# meisje balsem in baar gewond hart. {Wordt vervolgd.);

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1921 | | pagina 1