BANK-ASSOCIATIE
NOORDERBANK,
Een zeldzaam jaarboek.
No. 315
ZATERDAG 22 OCTOBER 1921
14e JAARGANG
„ONS
BI
O59
- 1
1
Bureau: HOF 6, ALKHAAR. -
Telefoon:
PfiRlEiEMT&SRE KRONIEK.
ALKMAAR HOORN
Wij vérhuren loketten ter veilige
bewaring van effecten en docu
menten in onze Lips brandkast
F&. J. ASJES Ez
No. 2 ZANDBLAD 10 Cis
:-l@r
VAN PER PÜTT DE VLAM
EINDHOVEN.
VEITBEIM en MPEKÏZ 1834 S^EOjETÏËREEHIBINS 1353
Kapitaal en Reserve f 19.500.000.—
FEUILLETON.
iEiESiS NIEUWS.
Faillietverklaring eener ge meente,
Het nut der uilen.
DE VIOOL.
NOORD
DAGBLAD
Abonnementsprijs:
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar r
Met Geïllustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger.
Advertentieprijs:
ADIVRNiSTRATtE No. 433 j Van 5 regels 1.25; eikeregel meer f 0 25; Reclames
REDACTIE No. 633 I per regei f 0.75; Rubriek „Vraag en aanboü" bij voor-
1 uitbetaling pet plaatvng,f 0.60
Aan°a¥e abonné's wordt op 'aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—. f 400,—, f 200,—, f 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,-
Wijziging Invaliditeitswet, Ouder-
0 domswet. Steenhouwer swet.
Nijverheidswet. Zegelwet.
Ondersteuning van mobilisa
tie-slachtoffers.
Het was met een naklank van Vrij
dag, -dat Dinsdag j.'l. -de vergadering van
ioo werd ingezet. De heer Weilkamp
vroeg het woord voor een „persoonlijk
feit'\ niet om een beschuldiging te uiten,
maar om zijn verontschuldiging aan te
bieden voor zijn 'op 14 dezer ingebrachte
beschuldiging over de afwezigheid der
sociaal-democr aten.
De heer Drion had bezwaar en zijn
■partijgenoten bleken 't met hem eens
om de loongrens in de Invaliditeitswet
van ƒ2000 op ƒ3000 te brengen. Hij mo
tiveerde dit bezwaar hiermede, dat er al
gemeen in Europa een neiging is tot ver
laging van de geldloonen, er een merkbare
prijsdaling is ingetreden en onder de te
genwoordige omstandigheden niemand de
richting kan voorzien, waarin de schom
melingen in de waarde van het geld zich
in de naaste toekomst zullen bewegen. Dit
motief werd bestreden door den heer
Duys met het argument, dat de industrie
van deze wetswijziging geen enkele scha
de kan ondervinden. De anti-revolution-
naire heer Smeenk viel den lieer Duys bij.
Het einde van dit liedje was, dat de ver
hooging van de loongrens van 2000
op 3000 met groole meerderheid van
stemmen werd aanvaard en het wetsont
werp z. h. st. aangenomen werd, nadat de
Minister eenige technische verbeteringen,
door de Commissie van Rapporteurs en
de heeten Sannes en Snoeck Henkemans
voorgesteld, had overgenomen.
Minister Aa^berse rectificeerde bij den
aanvang der zitting zijn bewering, van
verleden Vrijdag, dat de uitvoering der
nolie-Duys over de herziening der loon
klasse 14 miilioen zou kosten. Het was
maar 9 miilioen.
Geen bezwaar ondervond een wijziging
der Steenhouwèrswet, die voornamelijk
ten doel heeft, om ook voor het steen-
hcuwerswerk de 45-urige werkweek in te
voeren.
De door den Minister voorgestelde ui*-:
zonderingen voor het passend maken van
marmeren onderdeelen van meubels in
meubelmakerijen en het bewerken van
marmeren schakel- en verdeelborden in
installateurswerkplaatsen (welke werk-
zaamheden dus niet onder steenhouwers-
arbeid in den zin der wet gerekend woor
den) werd ingevolge een amendement-de
Groot c.s. in dien zin gewijzigd, dat dit
zal gelden voor bij aigemeenen maatregel
van bestuur aan te wijzen inrichtingen.
Eveneens zonder stemming is goedge
keurd een suppletoire begrooting voor On
derwijs over 1920, tot een bedrag van
schrik niet ruim 43 miilioen. De 6 ton
voor gebouwen voor de schoolinspectie
jagen sommigen zwaar op de maag; mi-
r 'er de Visser betoogde echter, dat het
zeer zuinig mocht heeten en de Kamer
voteerde de reeds uitgegeven gelden.
De voornaamste posten waren verhoo
gingen van bijna 23 en 17 miilioen, voor
jaarwedden van onderwijzers en Rijks
bijdrage in.de kosten van stichting enz.
van schoollokalen.'
Door de wijziging der Nijverheids-on
derwijs web zij er even aan herinnerd, dat
hierdoor een verbetering is gebracht in het
subsidie-stelsel ten behoeve van nijver
heidsscholen, nl. een voor de centrale ge
meenten gunstige wijziging van het begrip
netto-kosten, terwijl de buitengemeenten
verplicht worden bij te dragen in «de kos
ten en wel naar verhouding van het aan
tal buiten-leerlingen, dat de buitenge
meenten aan de school leveren.
Aanzienlijk zijn de kosten verhoogd
vcor vervolging in zake directe belastin
gen.
De 5 cis. voor de „waarschuwing" wor
den 15 ets., de aanmaning kost voortaan
een kwartje in plaats van een dubbeltje.
En het dwangbevel zal 1 procent van het
in te vorderen bedrag boven de 100
kosten, benevens een vast bedrag van
2.50, welk vast bedrag onder de 100
afloopt tot 40 cents voor bedragen bene
den 5.
Hoe algemeen het wachten op de waar
schuwing door de belastingschuldigen is,
moge blijken uit het feit, dat in 1918
niet minder dan 1.632.343 van zulke her
inneringen zijn verzonden! Zoolang echter
de achterstand bij de verzending der aan
slagen niet is ingehaald minister de
Geer hoopt 't te bereiken, nu d'e admini
stratie der oorlogswinslbelasting op haar
laatste "beenen loopt.zal men ten deze
niet tot een gezonden toestand kunnen
komen en is een, dcör sommigen bepleite,
verdere verhooging van herinneringskos-
ten, o.i„ niet billijk.
Minister De Vries bad indertijd voor
gesteld de uitbreiding der zegelbelasting
lot bewijzen van opslag, pakhuisceelen,
volgbriefjes, cognossementen, vrachtbrie
ven', bewijzen van ontvangst van vervoerde
goederen enz. Zij wordt geacht 5 miilioen
's jaars op te brengen en Minister De
Geer bad ze gehandhaafd.
De heer Teenstra achtte die 5 miilioen
niet noodig; z.i. moest er meer bezuinigd
worden. Maar minister de Geer kon er
op wijzen, dat zelfs niet een scherpe be
zuiniging de begrooting met een belang
rijk te kort sluit. Dat er tegen deze be
lasting wel wat aan te voeren is, spreekt
van zelf en de beeren J. ter Laan, Gerret-
son en van de Laar brachten dan ook de
zwakke plekken in deze'heffing scherp
naar voren. Vooral de heer Gerretson was
zeer scherp in zijn afkeurend oordeel
over dit „ambtenaarsvoorstel", dat niet
voldoet aan den gulden regel: belasting
r.aar draagkracht. Dat al die zegeltjes-
pïak'kerij een nieuwe last zal zijn voor d-en
handel schijnt moeilijk \.oo\. tegenspraak
vatbaar.
De beeren J. ter .Laan en Teenstra had
den dan ook bezwaar tegen de nieuwe'
belasting op de. aanvrage van koninklijke
goedkeuring van statuten* of reglementen
eener verfeeniging 50), terwijl goedkeu
ring van een wijziging voortaan 25 zal
kosten. Mr. Oud had er echter geen be
zwaar tegen, aangezien vele vereenigin-
gen, z.i. zonder eenigen grond, alleen om
dat het deftig staat, de koninklijke goed
keuring vragen.
Tegen het wetsontwerp in zijn geheel
slemdcn met de roode belasting-weige
raars 'n goed deel van den Vrijheidsbond,
de vrijzinnig-democraat Teenstra en de
christelijk-historische afgevaardigde Ger
retson mede.
Op 20 Juni- 1920 nam de Kamr z.h.s.
een motie aan van den heer A. P. Staal
man, waarin gevraagd werd „een jaar-
lij-ksche ondersteuning of een uitkeering
in eens, beiden in evenredigheid tot hun
verminderde arbeidsprestatie of inkomen,
eer. en ander voor zoover hunne economi
sche omstandigheden bet overigens ge-
wensebt maken" een en ander voor mili
tairen, „die sinds Augustus 1914 en gedu
rende of ten gevolge van den mobilisatie
toestand in den dienst zijn afgekeurd
zender dat zij aanspraak op pensioen kon
den maken, dan wel bij overlijden, indien
zij gehuwd waren, aan hnn weduwen".
De. toenmalige minister van Oorlog,
Pop, zette zich er aanstonds toe om deze
motie uit Ie voeren. Hij verzamelde gege
vens omtrent den toestand dier afgekeur
de militairen en maakte, toen een stelsel
voor.d'e ondersteuning, die echter beperkt
bleef tot een uitkeering-in-eens, hetgeen
door den lieer Staalman subsidiair werd
gevraagd, maar waarmede hij niet tevre
den was.
Hij vond de ondersleuning een fooi,
een schande voor ons land en een niemve
motie was het-resultaat, waarin een
voortdurende voldoende ondersteuning
gevraagd wordt, benevens een deskundige
commissie van beroep voor de mobilisatie-
slachtoffers. Wat het laatste punt betrof
kreeg hij o.a. steun van hen heer Schok-
Rijltiigfabriek Heiligland 21-26
Tetofuon 497
Steeds voorraad van alle soorten
rijtuigen. Prijzen uiterst laag
Reparaties vlug, goed en goedkoop.
king, die dit punt speciaal in een motie
belichaamde. Hij dacht zich een commis
sie 111 den geest van die voor de kostwin
ners-vergoedingen.
Overigens drongen verschillende leden
op ruimere toepassing aan. De heeren
Smeenk en Kuiper van rechts, de heeren
Kollhok en Marchant van links. De Mi
nister bezweek voor dezen sandrang.. Hij
zeide in" tweede instantie toe, dat hij voor
speciale gevallen een hoogere uitkeering
beschikbaar zou stellen. Bijvoorbeeld voor
een weduwe met veel kinderen en dan
kan de uitkeering ook eventueel eenige
malen herhaald worden,
Voorts was. hij bereid de gelegenheid
voor reclames uit te breiden, desnoods
niet een commissie, waarin het burgerlijk'
element vertegenwoordigd zal zijn.
Met die toezeggingen was de heer-
Schok-kingtevreden;- hij trok zijn motie
in. De heer Staalman handhaafde de zij
ne en de heer K. ter Laan diende een
motie in, waarin nog veel meer wordt
gevraagd, zelfs steun voor niet-afgekeur-
de militairen. De Minister kan die- motie
natuurlijk niet accepleeren.
Vanochtend ontvingen wij een zwaarlij
vig boekwerk van meer dan 700 pagina's,
goed verzorgd en in keurigen omslag niet
bandversiering van Hans Mengelberg. Wij
bedoelen hel jaarboek 1921 van hel Onder
wijs en de Opvoeding der R.-K. jeugd in
Nederland en Koloniën, uitgave van Bel
R.-K. Centraal Bureau voor Onderwijs en
Opvoeding te 's-Gravenbage.
Het is niet de eerste maal, dat zulk een
jaarboek verschijnt. Reeds in 1912 werd
door den Nederlandsclien R.-K. School
raad het initiatief genomen tot de uitgave
van een jaarlijkseli overzicht van het R.-K.
bijzonder onderwijs en zelfs gedurende den
oorlog is dat werk onafgebrokeu voortge
zet.
Maar in 1920 gebeurde er iets bijzonders:
het Doorluchtig Episcopaat zag de gelijk
stelling van het openbaar en bijzonder on
derwijs komen, met tal van andere nicu
we wettelijke voorschriften, welke zeer veel
werk en zorg op de schouders der school
besturen zouden leggen. Daarbij was lei
ding en voorlichting dringend noodig en
ook eenheid van actie. Toen kwam het be
sluit tot oprichting van het R.-K. Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding te
's-Gravenhage, een instelling, welke op
verrassende wijze de vooruitziendheid van
onze Kerkelijke Overheid heeft bewezen.
Dat Centraal Bureau komt thans met
een jaarboek, hetwelk in menig opzicht
van de voorgaande verschilt. Er bestond
thans geen aanleiding meer om wettelijke
bepalingen met commentaren op te nemen;
het Centraal Bu-eau heeft daarvoor gere
geld gelegenheid in een eigen uitgave en
in de R.-K. dagbladen, bovendien in de
voortdurende briefwisseling en mondelin
ge voorlichting, waaruit vooreen groot deel
zijn taak bestaat.
Met deze uitgave voor 1921 voelt men
aanstonds, dat wij op onderwijsgebied een
nieuwe periode zijn ingegaan. Terecht
wordt dan ook in de inleiding geschreven:
„Dit Jaarboek is een symbool. Het ver
schijnt voor het eerst als uitgave van het
Roonische Katholiek Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding, de breed opgezet
te stichting van het Doorluchtig Neder-
Iandsch Episcopaat.
Zijn uiterlijk is rijker en voornamer dan
zijn voorgangers. Geheel zijn voorkomen
spreekt van opgewekt leven, van frisschen
moed en blijden lust tot werken.
Zoo treedt het in het licht, als een tref
fend zinnebeeld van de heerlijke overwin
ning, door Nederland's Katholieken en
hunne trouwe bondgenooten behaald, na
jarenlangen strijd voor vrijheid en recht
op onderwijsgebied; als een dankbare hul
de aan allen, die op eenigerlei wijze heb
ben medegewerkt tot de wettelijke vrijma
king van het R.-K. bijzonder onderwijs in
Nederland; als een èprbiedige lofprijzing
van de goedertierenheid Gods, die in ons
Vaderland zoo gunstige voorwaarden
schiep voor het onderwijs en de opvoeding
onzer katholieke jeugd, de hoop der toe
komst."
In deze lofzang schuilt niets overdrevens.
Integendeel! Als wij dit lijvige boek door
bladeren en wij zien, wat er op den Neder-
landschen bodem voor het Katholiek bij
zonder onderwijs wordt gedaan; wij zien
de organisatie voor 't bewaarschoolonder-
wijs, het algemeen vormend lager onder
wijs, het nijverheids- land- en tuinbouw-
en handelsonderwijs, het middelbaar en
gymnasiaal onderwijs, de R.-K. Leergangen
en Volksuniversiteiten, het werk der Sint
"Raafafiidstichting, de seminaria en Iatijn-
sche scholen, het jeugdwerk in de patro
naten en speciale honden, de Katholieke
schoolpers enz., en wij zien dan hóe heel
deze machtige organisatie haar leidend, hel
pend en voorlichtend middelpunt gekregen
heeft in de Centrale te 's-Gravenhage, dan
mogen wij met een der schrijvers in dit
jaarboek van harte uitroepen: „Wat zijn
wij, Nederlandsche Katholiel*n, toch ge
lukkig in dezen ongelukkigen tijdl"
Bij veel duisters en benauwends in dezen
hopeloos verwarden tijd, komt een werk
als dit jaarboek van Katholieke jeugdvor-
ming weer moed en vertrouwen geven. Im
mers, zoolang er in een land nog zóóveel
gedaan wordt voor het opkweeken van een
christelijk geslacht, behoeven wij aan de
toekomst nog niet te wanhopen.
Wij bevelen de lezing van dit jaarboek
aan alle belangstellenden in het hijzonder
onderwijs van harte aan!
Kantoor ALKMAARBREEDSTRAAT 11
Correspondentschap HOORSti GROOTS NOORD 140
Direct.K. VAN NIENES Jr-
Credistsij, Deposito's, ilasi- en Verkoop van Effecten.
ALLE BANKZAKEN.
Naar aanleiding van de aanvrage om
de gemeente Emmen in slaat van faillisse
ment te verklaren, geeft de Gemeentestem
haar meening ten aanzien, van dit punt te
kennen. De redactie is van meening, dat
de Faillissementswet zich uitsluitend be
zig houdt met private rechtsbetrekkingen,.
Zij heeft enkel betrekking op 't privaat
rechtelijk vermogen van den schulde
naar, dat ten behoeve zijner gezamenlijke
schuldeischers door den curator wordt ge
liquideerd. Men houde echter in het oog,
dat waar een crediteur het faillissement
eener gemeente aanvraagt, de rechter niet
kan uitspreken het faillissement van de
gemeente als privaatrechtelijke organisatie
maar bij toewijzing tier, ingediende faillis
sementsaanvrage alleen zou kunnen uit
spreken het faillissement „van de ge
meente. met benoeming, van een cu
rator.
Waar de Grondwet verklaart dat aan
het hoofd der gemeente, dj. niet alleen
van het publiekrechtelijk orgaan, maar
ook van -het privaatrechtelijk lichaam,
staat een Raad, daar is geen rechter be
voegd: om een curator met wettelijk gezag
te bekleeden over het aan de gemeente
toebehoorende vermogen.
Deze stelling is onbetwistbaar. De re
dactie wijst vervolgens op eenige onge
rijmde gevolgen, welke een faillissemenls-
verkiaring eener gemeente met zich zou
brengen. Het faillissement o-mvat bet ge-
heele vermogen, zoowel het .privaatrechte
lijke als het publiekrechtelijke vermogen.
Dit geiheele vermogen zou dan komen on
der beheer, van den curator, die intusschen
op eigen gezag geenerlei maatregel zou
kunnen nemen om dit vermogen te l>e-
beeren en te realiseeren. Weliswaar legt
de faillissementswet den curator .de ver
plichting op om dadelijk ma de aanvaar
ding zijner betrekking de boeken, gelden
enz. onder rich te nemen, maar da ont
vanger zou hem, wanneer bij hiertoe
overging, wijzen op dó bepalingen der
Gemeentewet, krachtens welke hij alleen
op mandaat door B. en W. af te geven
uitgaven mag doen en inzage zijner boe
ken alleen mag verstrekken aan B. en W.
of een door dit college aan te wijzen amb
tenaar. Odk verkoop van eigendommen
zou niet mogelijk zijn, daar dit slechts
ban krachtens raadsbesluit, goedgekeurd
door Ged, Staten. Uit alles blijkt, zegt de
Gemeentestem, dat de Faillissementswet
niet is geschreven voor en geen toepassing
kan vinden oo publiekrechtelijke instel-
gen, welke beheer uitsluitend door orga
nische wetten wordt geregeld. Volgens de
redactie .zal de beslissing van den rechter
bij een aanvrage om faillissement eener
gemeente niet anders kunnen zijn dan
niet-on-lvankeiijkverklaring van het onder
zoek.
WATERGEBREK IN *T NOORDEN.
Men meldt uit Hoogezand (Gron.) dat
de aardappelmeelfabrieken onder die ge- wegende mate bet voedsel van dezen'
meente het bedrijf niet kunnen aanvan- bosóhbewoper, dat men hem als een der,
gen, doordat er geen voldoende zuiver allernuttigste vogels heeft te beschouwen.
De uilengroep ook nog enkele ande-i
re soorten maakt liet ons al bijzonder]
gemakkelijk, oim haar dagelijksch menu;
aan den weet te komen. De vogels hebben
n.i. de gewoonte om de onverteerbare
overblijfselen van hun maaltijd in den!
voorn van proppen weer uit te spuwen»
zoodat een onderzoek daarvan aantoont,
wat de dieren nuttigden en zoodoende
het percentage van nut en schade kan
worden vastgesteld. Dergelijke, serieus
uitgevoerde onderzoekingen zijn voor de
waardeering der betreffende vogelsoort
van het grootste gewicht en reeds me
nige specie is er door gerehabiliteerd.
Het mooie er van is, dat uien, zooals bij
maagonderzoek, den vogeil niet behoeft te
do oden, alsook, dat men letterlijk van dag
tot dag de spijslijst kan nagaan, door bij
liet bout of onder den slaapboom gere
geld de uitgebraakte proppen op te za
melen. Er bestaat over die dingen een!
zeer merkwaardig boekje van Dr. Kurt
Floerioke ,4>ete!kti.v-S'ludSën in der Vo-
gelwell", dat echter niet in den handel
is en uitgegeven werd door de Süddeut-
sohe Vogeliwarte in Stuttgart en wellicht
voor belangstellenden daar te krijgen!.
Genoemde vogelkenner heeft door eenl
rondschrijven de beschikking weten tg
krijgen over een zeer groot getal proppen,
welke hij alle wetenschappelijk onder
zocht en naar den inhoud overzichtelijk]
rangschikte. Van de kerkuil bad hij nie£
minder dan 8430 proppen, o.w. series tot
90 stuks van denzelfden vogel, welke na
tuurlijk een bijzonder leerrijk beeld ga
ven. Uit het onderzoek bleek ten duide
lijkste dat deze fraaie groole bewoner
onzer boerenschuren en torens een alge
meen nuttige vogel voor den landbouwer
is, want Floerioke kwam tot de conclusie
dat 2.6 pet. van het voedsel uit echte!
muizen, 46.3 pel. uit woelmuizcn en!
slechts 1.2 pet. uit vogels bestond. Haast
nog boter rapport vertoont de ransuil, van!
welken 1570 bniicu werden uitgeplozen»
Aan vogels werden slechts- 2 roodborstjes
en 1 kneutje, voor de rest uitsluitendimas-
sthen gevonden, tot een totaal van slechts
1.4 pet. Woelmuizcn van verschillende
soort (84.5 pet.!) vormen in zóó over-
water te verkrijgen is.
Het gevolg is, dat de werkloosheid ook
hierdoor wordt bestendigd. De aanvoer
van het ruwe product zou bovendien door
d'en buitengewoon lagen waterstand, met
enorme kosten gepaard gaan.
Uit de gemeente Slochteren -wordt ge
meld, dat de boezems van de binnenpol-
ders thans brak water bevatten, blijkbaar
ceu gevolg van het binnenlaten van zee
water door de sluizen te Delfzijl of F arm-
sum.
Natuurlijk heeft dit o,p den visohsland
in de kanalen en in het Schildmeer een
zoodanigen invloed, dat er maar weinilg
meer zal over zijn. Het pei' van het wa
ter is eenigszins verhoogd', wat de scheep
vaart ten goede komt.
In de „Tel." houdt de heer A. B. Wig
man een warm pleidooi voor de bescher
ming der uilen, om de groole voordcelen
die deze vogels ons aanbrengen. Wij
moeten deze dieren dubbel en dwars
dankbaar zijn, zegt schrijver, die het on
begrijpelijk vindt, dat nog zoo talrijke
mensoben deze dieren zoo onvriendelijk
bejegenen en hun afbreuk doen, waar en
wanneer ze kunnen.
De velduil sluit zich bij zijn genoot waar
dig aan met 76.9 pet. woelmuizcn, 15 pet.
echte muizen en 1 pel. vogels, terwijl ook'
onze meest algemeene soort, de kleine
steenuil, die nog zoo ontzettend veel door,
jagers en domme boeren wordt geschoten,
een goed figuur maakt met zijn bijna 50
pet. - woc-lm.uizen, 1.5 pet. vogels, 10.7,
echte muizen en 34.4 pot. insecten. We
derom zijn bij den steenuil ide weinige
geslagen vogels voor verreweg het over-
groote deel gewone huismusschen, die
dus nauwelijks in aanmerking komen bij
onze schadelijkheids-fanatici. Bosetiwach-
ters mogen in hun oor knoopen, dat Floe
rioke in de proppen van deze soort vele
resten der zoo gevreesde, schadelijke non-
vlinders aantrof. y
Boerenbehuizing afgebrand. Te Fin-
slerwolde is Donderdag de groole boe
renbehuizing van K. Kremer, bewoond
door B. Kaspers, geheel afgebrand. Er,
werd gedorschf. De electrisehe motor en
de dorschmachine zijn verbrand. Vèël
koren en stroo is verloren gegaan en *n
hot algemeen is er weinig gered. Alles
was verzekerd. j
i
ergens
Roman door MYRTLE REED;
Vertaald uit het Engelsch door Hen.
nette v. d. Waarden,
31.
Nu moeten we niet te ver gaan, zei
bij. Ik zou je voor niets ter wereld moe
.willen maken. Zullen we terug keeren?
Neen nog niet. Is, hier
een moeras?
Dat zou ik denken!
Laten we dan doorgaan om bet te
zoeken; ik voel me als ging ik een nieuw
'and ontdekken. Vind je 't niet vreemd,
dat ik hier nooit te voren geweest ben?
- "at komt, omdat ik er niet was om
Je er heen te brengen, maar nu heb je
»u*vi d' cn en Moeder blijven nu
«tejd samen wonen. Vind je dal niet pret-
'a' ai,Iwoordde Iris. maar haar stem
mei tranen^8 haar VuW<;n rich
ih*lu!nllani'C't'a®Z011 slroo'(le baar gouden
rtvc-efdeV<W T3n de nabi|e v«ldeiil
gegons van de sprookjeswe-
«ftld-towonM». IV voge], zongen vrolijk*
kapellen zweefden in de geurige lucht,
en 't was niet te gelooven, dat er in heel
die zonnige wereld ook de Dood bestond.
Nu laat ik je niet verder gaan, zei
Lynn. Je zult zoo moe zijn.
Neen, ik bén niet moe, en boven
dien wil ik het moeras zien.
Mijn lief meisje, je kunt het niet
zien je kunt hoogstens aan den rand
er van staan.
Nu, dan zal ik aan den rand ervan
staan, zei Iris koppig. Ik ben nu zoo ver
gekomen, nu moet ik het ook zien.
Laten we dan dien berg daar be
klimmen, .stelde Lynn voor. Vandaar uit
kun. je het im>eras overzien.
Dat is uitstekend, antwoordde Iris;
nu wil ik wel klimmen, al dacht ik het
niet toen we vertrokken.
Eerst liep Lynn naast haar, en maande
haar aan niet te vlug te gaan, dan nam
hij haar hand om haar te helpen. Toen
ze den top bereikten was zijn arm om
haar heen, «i liet duurde een paar minu
ten voor het bij hem opkwam zijn arm
weer terug te trékken.
Iris keek naar het tapijt, dat zich aan
haar voeten ontrolde het groote moe
ras beschenen door den parehnoerensehijn
der scheidende zon. Wijd welfde zich de
hemel, genadig in gou den glans, goedertie
ren van rust. Alles leek nu zuiver en een
voudig. - -
O, fluisterde zij, met stralend ge
zicht, hoe mooi is liet! Zie, al dat purper,
van hier. gezien, konden het wel viool
tjes zijn!
-y Jo, antwoordde Lynn droonierig, het
is je naam-bloem, de fleur-dc-lys. Toen
steeg het bloed naar zijn gezicht en beet
'liij op de lippen.
Snel als een bliksemschicht boorde Iris
haar oogen in de zijne.
Schreef jij de brieven? vroeg ze.
Lynn's oogen omtmoelten de hare zon
der schroom.
Ja, zei hij heel leeder; lieveling wist
je dat dan niekl i
V - - -i
XV
i'*
Kleine Ladg.
Boven op de vliering zat Iris naast het
oude koffer, met baar schoot vol papie
ren. Nooit had ze zich zoo alleen, zoo
verlaten gevoeld als vandaag. De regen
likle op het dak en ruischte als een im
mer vallend gordijn langs het dakven
ster. Het oude buis schudde in den op-
stekenden wind, en van heneden kwam
als een bevreesde begeleiding het geluid
van Lynn's viool.
Hij was aan 't.studeeren en Iris hoorde
'hein op en neer loopen, machinaal nauw
keurig spelend. Ze rilde, loen ze hel hoor
de, want, vreemd genoeg, was ze zich be
wust van een bitteren wrok tegen Lynn.
Zijn hand had haar dreom verwoest en
hem met puin gelijk gemaakt. In de duis
ternis, die haar omringde, had ze onbe
wust op den schrijver van de brieven ge
steund, en nu wist ze dat het Lynn maar
was geweest Lynn, die geen hart had.
Vroeger of later eert men in de harde
levensschool op zichzelf ie steunen. Iris
begon te bemerken, dat ze op slot van
rekening slechts op zichzelf kón bouwen.
Met een zucht verdiepte ze zich weer ln
de papieren. Hier was het verslag van den
defectief, die tante Peace in het begin
bad aangesteld, het was een heel relaas,
onduidelijk gemaakt door wettelijke ter
men. Een paar brieven, die er. betrekking
op hadden waren er bij ingesloten. Onder
in de doos lag een breede, gouden "hand,
die waarschijnlijk baar moeder's trouw
ring was geweest, en tweepliotographieën
Een was het portret van een man uit
wiens trekken groote zwakheid van karak
ter sprak het lage, smalle voorhoofd,
de sohuin-ingezeUe oogen, de volle lip
pen en teruggetrokken kin. Tantey
Peace had achter er op geschreven:-
Waarschijnlijk haar vader."
Toen ze het bekeek kwam de gedachte
bij Iris op, hoe haar moeder van zoo'n
man kon gehóuden hebben, een zwak
keling, met bet sempel van zinnelijkheid
op 't gelaat. Ook lag er een zekere losse
zorgeloosheid in die trekken, een zekere
vriendelijke „camaraderie." eenigszins ver
want aan die innemende goedhartigheid,
die een boog er-staand, man tot „een goe
den kerel" stempelt.
Het andere portret bekeek ze lang. Hier
zag ze de oorspronkelijke Iris Temple
voer zich in het cosluum van een tooneel-
koningin. De kroon van valsche diaman
ten op het hoofd, het opzichtige kleed,
dat rijkelijk afgezet was met brocaat, en
tie vergulde scepter waren alle in dis
harmonie mei het gezicht. Onder hel
kunstmatig masker leefde een vrouw, een
zeer menschelijke vrouw, impulsief, vurig,
liefhebbend, wier trouwe oogen Iris met
innige verstandhouding tegenlüikten. Het
was duidelijk, dat het leven aan het too-
neel haar iegen stond; z-e hunkerde, zoo-
ais iedere normale vrouw hunkert naar
een- rustige haardstede en eenvoudige hui
selijke genoegens.
In a] haar droomen over bare moeder,
had Iris haar zióh nooit zóó voorgesteld,
en loch was ze niet teleur gesteld» Soms,
als ze terugblikte op haar vreeselijlce
jeugd, had ze haar moeder bitlere ver
wijten er over gemaak, maar nu begreep
ze voor het eerst. „Arm moedertje", zei
Iris, li hebt gedaan wat u kon.
Als de omstandigheden anders geweest
waren, konden zij en haar moeder een
eigen tehuis gehad hebben.
Hevig verzet kwam eensklaps op in het
hart van het jonge meisje, toen haar plot
seling -iels te binnen schoot wat Fraulein
Fre-derika eens gezegd had.
Waar men zich ook bevind!, kan.
men zeker er van zijn, dat bet goed is,
omdat het Gods wil is.
Ze- rolde de papieren ineen en legde zo
terug in de doos met de fotografieën en!
den trouwring. Een ©ogenblik kw-ani biet
hl haar op hoe 'haar eigenlijke naam zou
zijn, want Iris Temple was slechts oen.
tooJiecluaam. Dan zette ze het van zidh
af als van geen belang, want ze zou den'
naam van den man, die haar moeder ver
liet in het uur, dat zij hem noodig had,
niet .willen dragen.
Ze vroeg zich af, waarom Tante Peace
haar,die papieren niet eerder had laten
inzien, maar wat voor nut zou liet eigen)-
1 ijk ook gehad hebben? Wat had ze er
zelfs nu bij gewonnen? Opeens voelde ze,
dat ze -een blik had geslagen op de vrouvy
in d® opzichtige tooneelkleeren, die veel
had liefgehad, maar nog meer geleden,
da-t, ofschoon een oud graf hen scheidde,
ze 'niet geheel moederloos was. niet geheel
alleen. Voor het eerst sinds tante Peace
door de koorts was neergeveld, voelde he#
meisje balsem in baar gewond hart.
{Wordt vervolgd.);