ONS BLAD
buitenland"
binnenland
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon:
uit
Polen.
GEM. BUiTENL BERICHTEN.
feuilleton.
DE VIOOL.
Kd. 3-ï«
DINSDAG 8 NOVEMBER 1921
14e JAARGANG
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
IS
IS
Abonnementsprijs
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Wet Geïilusfreerd Zondagsblad
...f2.—
f 2 85
0 60 f hooger.
ADMINISTRATIE No. 433
REDACTIE No. 633
Advertentieprijs:
Van 1 5 regels f 1.25; eikeregel meer f 0 25; Reclame?
per rege! f 0'. 5: Ru riek „Vraag en aanboc" oij voou
uitbetaling ptpiaat ig f 0.60
Aan a!ie abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—f 100,—, f 6Q,—f 35,—, f 15—,
VI.
Een beroemde bedevaart De
treinen. Ongelooflijke toe\!oed„
De Maagd van Czenstockowa. De
Kapel. Semper fidel s.
't Is onmogelijk, zoo werd ons van
alie kanten verzekerd, Polen goed
te kennen, als men Czenstockowa niet
bezocht heeft, het nationale heilig-
e.oii van de Maagd, Koningin van
Polen, de oudste en beroemdste bede
vaartsplaats van Oost-Europa.
verlieten Warschan reeds op
di o d, dat het congres gesloten
weru, en kwamen 's morgens drie uur
te Czenstockowa aan. Bij het bleeke
licht van cenige kleine electrische
ampjes op bepaalden afstand van
ei iaar geplaatst bemer ten,wij een
o gelooflijk groote menigte pelgrims,
cie op de kade mgen te slapen, in de
wachtkamers opeengepakt zaten, of
o de perrons waren ineengehurkt.
Zij waren gewikkeld in dekens of veel
kleurige sjaals en sliepen rustig op
het plaveisehun beurt om te ver
trekken afwachtend. De prior van het
klooster, welks geestelijken het heilig
dom bedienen, vertelde ons, dat er
fcsieren, den feestdag van de geboorte
ei er H. Maagd, 200.000 pelgrims waren
genomen. De meesten hadden te voet
groote afstanden afgelegd en droegen
in rugzakken levensmiddelen mede.
Degenen, die wij zagen, wachtten op
ee ochtendtreinen, welke zij hoopten
te kunnen nemen. Zij waren er echter
in 't geheel niet zeker van, want
treinen zijn hier zeldzaam. Het Poo!-
sche gouvernement beschikt nog niet
ever het strikt-noodzakelijk materiaal
ten behoeve van den dienst. Wanneer
men de menschelijke „samen-pak-
baarheid" tot het uiterste heeft be
proefd, is men we! verplicht den laatst-
komenden den toegang tot den trein
te ontzeggen. Men verzekerde ons., dat
die dappere lieden niet weggaan, en
geduldig wachten op den -avond-trein
of tot den volgenden dag.
Veronderstel eens, dat zoo iets bij
sns zou voorkomen. We vragen ons af
wat liet gouvernement zou te slikken
krijgen, en of er, na verloop van 8
dagen nog een gedeelte van het sta
tion of nog iets van den stationschef
mi overblijver).
.oodra het begon te dagen, richtten
wij onze schreden naar het heiligdom,
dat gelegen is op een heuvel, vanwaar
men den geheelen omtrek kan over
zien. Zeker was er niet meer de onge
looflijke toevloed van gisteren, maar
toch.... wat een menigte pelgrims
reeds. En het was nog pas 6 uur in den
morgen.
troepen boeren en boerinnen, voor
afgegaan door eeri kruisdrager, volg
den den breeden weg die naar het
Heiligdom leidt. Het kruis, dat elke
groep voorafging, was groen-omlijst.
Alle pelgrims zongen Poolsche hym
nen. Zoodra zij op het plein, waarop
het heiligdom staat, kwamen,stonden
zij stil en knielden. Voor hen is deze
plek geheiligd, en de meeste mannen
en vrouwen wierpen zich languit ter
aarde, het gezicht in 't stof, en de ar
men gekruisd. Soms blijven ze langen
tijd in deze houding, die een betooging
van liefde en vari nederigheid is,
zooals men ze nergens anders ziet.
Hinds, n de verte, heel hoog, rechts
van de kerk, bemerkt men een groote
crap, welke leidt naar een altaar,
beschermd door een glazen dak. Een
priester leest er de H. Mis, gevolgd
door het volk, dat zich op het plein
verzameld heeft. Om bij de kerk te
komen moet men een -aantal steenen
galerijen doorgaan, welke onderling
gesciiemen zijn uoor binnenplaatsen.
Niets is zoo merkwaardig als de aan
blik van die plaatsen, waar de pel
grims in groepen gezeten zijn. De mees
te boerinnen dragen de nationale
kleederdracht van levendige en ver
schillende kleuren, waarop de zomer
zon straks haar warmste stralen zal
werpen. In de hoeken en langs de mu
ren zijn biechtstoe en geplaatst, waar
omheen de menigte zich verdringt.
Elke poenitent wordt aan alle kanten
omringd door menschen, die al hun
krachten inspannen, om vlug aan de
-beurt te komen, en wij vragen ons af,
hoe hij er in slaagt, ni"t door zijn buur
man gehoord te worden. Om de waar
heid te zeggen de poenitenten schij
nen zich hier niet erg bezorgd over te
maken. De H. Communie wordt in de
open lucht uitgereiktde kerk kan al
die menschen niet bevatten.
Ten slotte komen we aan in een
Sacristie, gevuld met een woelige
menigte. Men zou zeggen een over
dekte markt. Nauwelijks laat men den
priester de strikt-noodige ruimte om
zich te kleeden met de gewijde gewa
den. De priester, die belast is met het
geven van inlichtingen en het wijden
der rozenkransen, heeft zich 'n plaats
je achter een kleine toonbank ver
zekerd, dat hem beveiligt tegen het
gevaar, tegen den muur verpletterd,
te worden.
Voor één zich n ons gezelschap
bevindend priester is Fortuna zeld
zaam gunstig gestemd, want Z. Eerw
kari dadelijk de H. Mis lezen aan het
altaar van "de wonderdadige H. Maagd
Zonder onderbreking worden er H
Missen gelezen, en de priesters, de
van verre gekomen zijn, wachten som
verscheidene uren, of zelfs verscheide.
ne dagen, alvorens zij toegang hebben
Toen wij de kapel, waar het beeld
van de Maagd van Czenstockowa ten
toon gesteld staat, betraden, voelden
wij, dat wij moeite zouden hebben,
om ons tot het einde der H. Mis goed
te houden. De lucht was niet om i'n te
ademen, want deze zijkapel ge
bouwd om hoogstens 500 k 600 perso
nen te bevatten was bezet door een
menigte, die zie" er op een ongelooflij
ke manier opgehoopt had. Er was geen
enkele stoel of bankdat zou maar
plaats innemen.
Na de H. Mis gingen wij naar het
zangkoor, vanwaar wij de geheele me
nigte konden overzien, die zich vo rt-
bewoog, om bij het altaar van de
H. Maagd te komen, waar omheen
deze pelgrims traden, net als bij ons
b.v. op het genade-oord van O. L.
Vrouwe ter Nood. Op 5 a 6 M. afstand
van genoemd altaar heeft men een
groot ijzeren hek opgericht, waardoor
men den stroom van bedevaartgan
gers eenigszins in de goede richting
kan leiden. Bij de twee hekdeuren
ontstond, terwij! we toekeken, een on
gelooflijk gedrang. Van de hoogte,
waarop wij ons bevonden, waslret
schouwspel zeker indrukwekkend. Men
zag niets dan groote, witte of roode
hoofddoeken. (Dit zijn de kleuren van
Polen). En dit alles vormt één massa
die wemelt als de aren op een korens
veld. Kinderen werden door de ouder
gedragen, daar van die kinderen niets
terecht zou komen als zij niet tegen
het gedrang beschermd werden. Elk
oogenblik vernamen we pijnlijke kre
ten uit den omtrek van het hek. Dat
waren boerinnen, wier luchtpijpen
door het gedrang afgesloten werden.
Wij gelooven niet, dat men ergens
anders een zoo vrome betooging zal
zien, als deze hier.
Hier, bij deze vroomheid der klei
nen en nederigen, begrijpt men het
best de onverbreekbare gehechtheid
van Polen aan den godsdienst zijner
vaderen.
De geslachten, die gedurende eeu
wen Czenstockowa opvolgden, lieten
hun nakomelingen na een kinderlijk
en rein vertrouwen in Haar, die voor
hen de incarnatie is van datgene, wat
het mooiste en het zuiverste in den
mensch is. Heel Polen is hier gekomen,
zal er zonder twijfel onophoudelijk
terugkomen, en telkens weer vertrek
ken, versterkt in de stoïcijnsche over
tuiging van altijd te blijven de trou
we natie „Polonia semper fidelis."
De Washingtonsche Conferentie.
Prins To'koegawa, het hoofd van de
Japansche delegatie ter Waslhingtonsohe
conferentie heeft in een interview met een
vertegenwoordiger van de ,,New York
World" Ie Washington verklaard, dat wat
Japan en de rest van de wereld wensehen,
is een steviger grondslag voor internatio
nalen vrede. Hij geloofde dat de beste
verzekering van een zoodanigen vrede de
vorming zou zijn van een entente cordiale
tussohen de Vereenigde Stalen, Japan,
Groot-Brrtamrië, Frankrijk en Italië. Uit
zijn eigen naam sprekende, verklaarde de
prins dat hij ter conferentie kwam niet
het verlangen als van een kleinen jongen,
dde oen lang-gekoesterden droomi van
vrede in den Stillen Oceaan vervuild wil
zien. „Ik hen er weer", zeide hij, „om van
het begin lot het einde de kaarten op
fofel te leggen. In onzen honger naar cn
jacht op vrede hebben wij, volk van Nip
pon, ons over ndels le schamen en niets
te verbergen."
De Japanners, verklaarde hij verder,
kwamen ter conferentie mei de bedoeling
president Harding's hooge verwadhtingen
le doen triomfeeren, docih prins Toikoe-
gawa en zijn Iandgenooien moesten door
hun naburen dan ook worden behandeld
als men.sciheliji'kc wezens als menschen,
die bezig waren le worstelen met duizeml-
en-een verwikkelde vraagstukken. De prins
verklaarde dat de achterdocht, die som
mige Amerikanen koesterden, dat het
Engelsch-Japansche verdrag tegen de Ver
eenigde Stalen was gericht, monsterachtig
en krankzinnig was.
De Staatsgreep in Hongarije.
De onttroningswet.
De Ilongaarsche Nationale Vergadering
heeft Zondag de onttreningswet betreffen
de het huis Habshurg met algeuiecne
stemmen in derde lezing aangenomen.
Het afscheid van Karl en Zita.
Sauerw'ein, de bekende medewerker van
de „Matin" is de cenige journalist ge
weest, die tegenwoordig was bij Karl's
afscheid van Hongarije. Plaats en uur van
Karl's vertrek waren zorgvuldig gehoiim
gehouden. Sauerwetin wist er toch achter
te komen, huurde een auio en na vele
avonturen kwam hij aan den oever van
den Donau, waar de twee kanonneerboo-
teu lagen. Hot was er heel eenzaam in de
streek. Sleehls een paar boeren waren
gekomen om bloemen te brengen. Op de
kanonneerboot „Gloworm" waren voor
Karl en Zita ingericht een tamelijk groot
slaapvertrek met twee bedden en een
kleine werkkamer. Het ex-keizerpaar
wordt vergezeld door gravin Boerolriczeny,
graaf Eslerhazy,' een knecht en een kamer
meisje.
Kari hield zich goed loen hij aan boord
stapte. Het scheen Zita, die een baby
verwacht, moeite te kosten over de kleine
loopplank te gaan. Engelsöhe matrozen
haalden een leuningstoel, dde bedekt was
met de Emgclsöhe vlag, en wilden Zita
naar het schip dragen. Maar zij dankte
lachend en liep toch dapper de plank over.
De Hongaarsehe officieren, die Karl
vergezelden, gedroegen zich heel-ruw en
onbcleetd. De entente-officieren daarente
gen probeerden hem het afscheid zoo ge
makkelijk mogelijk le maken.
Toen Kari de deur van zijn kajuit open
maakte om naar den oever te kijken, zag
hij geen enkelen Hongaarscheii officier
meer. Die waren allen al weg geloopen.
Hij zag alleen een gendarme, een recher
cheur en een ouden, idioten boer, die ge
komen was omkeizer Franz Joseph
Ie begroeten. Karl ging de kajuit in en
sloeg de deur achter zich dicht.
VRIJ RONDLOOPENDE MISDADIGERS.
Er wordt terecht geklaagd over de K-e-
nemeritfe misdadigheid en het ontstellend
aantal moorden, die op de meest onbe
schaamde wijze worden bedreven. Maar
wanneer men leest, op welk een onver
antwoordelijke wijze politie en justitie de
misdadigers laten rondloopen en kans ge
ven tot ontvluchten, dan behoeft men zich
over de vermeerdering van de misdaden
niet meer te verbazen.
ZichicT een twee'tal feiten van de laat
ste dagen, welke op die lichtzinnige han
delwijze der Overheid wijzen:
De gewezen voorzitter van de commu
nistische partij in Duitschland Brandler
werd wegens het deelnemen aan den op
stand in middel Duitschland in April van
dit jaar veroordeeld tol 5 jaar vesting
straf, die hij moest doorbrengen in Goll-
now. Hij schreef maanden geleden tij
dens een „verlof van tien dagen aan
het partijbestuur, dat hij zooveel vrijheid
genoot, dat.hij den indruk had gekregen,
alsof men niet ongaarne zou zien, dat hij
ontvluchtte. Maar hij dacht er niet over
van doze uilnoodiging gebruik te maken.
In de stad Gollnow mocht hij eigenlijk
vrij rondloopen. Dat deed hij den 29en
October t weer. Doch van deze wandeling
keerde liij niet terug. Hij is hoogstwaar
schijnlijk naar Danzig gegaan en men
vermoedt, dat hij den weg heeft gevon
den naar Rusland.
Een tweede feil:
Zaterdag werd te Weenen vertelI, dat
een der moordenaars van Erzbergor, liurt
Tillesen, le Man-bach a. d. Donau gevan
gen was genomen, doch weer had weten
'ie ontsnappen. De gendarmerie le Mar-
bach had den jongen man, die het voor
Tillesen karakteristieke lidteeken in het
gezicht had, gearresteerd. Tijdens het es
corte in den trein sprong hij echter uit
een coupéraam en men kon hem niet te
rugvinden.
DE VERLAGING DER POST-
TARIEVEN.
De min. Iter der posterijen, de heer Kel-
iaway heêl-L gelijk reeds met een enkel
woord .ayed gemeld, gezinspeeld op een
mogelijkeverlaging der posttarieven in
het volgende jaar. Hij deelde dit mee in
een vergadering der liberale vereeniging
van Rushden, waarbij hij er op wees, dat
de uitgaven van den postdienst voor het
loopende jaar 70 miUioên bedroegen,
waarvan 45 miltioen werd besteed voor
salarissen en looien. Een tekort betee-
kende' volgens hem, dat er een subsidie
werd gegeven-voor salarissen en loonen;
dit noemde de minister een demoralisee
renden stand van zaken en als men dit
ongclhlmdierd liet voortduren, zou dit een
precedent gevormd hebben, dat in ban
den van een socialistische regecring gebe
zigd had kunnen worden voor corruptie
op groote schaal. Het ideale middel om
de tarieven te verlagen was volgens den
minister de kosten te verminderen. Het
deed hem genoegen, te kunnen mededee-
len, dat hij hiermee bezig was. Het per
soneel was voortdurend aanzienlijk ver
minderd en daarmee zou worden voortge
gaan zoolang de dienst er niet onder leed.
Bovendien was nog op andere wijze op
den dienst bezuinigd, en de minister
hoopte dan ook hij de indiening der vol
gende bcgrooUng te kunnen medtedeelen,
dat er geen subsidie van bijna 7 millioen
uit de schatkist meer noodig was, maar
lat in plaats daarvan de dienst zich niet
alleen zelf kon bekrimpen, maar dat bet
ook mogelijk was af te koimen van de
verhoogde tarieven."
Ook besprak de minister het denkbeeld
om het stuiversport en de briefkaart van
een halven stuiver weer in te voeren.
Keerde men aldus terug tot de tarieven
van vóór den oorlog en ware liet aantal
poststukken even groot als toen, dan zou
het grooter aantal brieven, briefkaarten
enz. een millioen pond meer opleveren.
Maar het verlies door de verlaging van
het port zou 19 millioen pond bedragen,
zoodat dit denkbeeld een verlies zou be-
teekenen van 18 millioen pond per jaar.
DE BELASTINGEN IN ENGELAND.
Hoe noodzekelijk het is dat er wijziging
komt in de belastingheffing, blijkt uit het
officieel verslag omtrent de heffingen
van 'belastingen van hen, die van belegd
kapitaal leven. Iemand die op deze wijze
een inkomen heeft van 100 pond st. 's
iaars, kan slechts 15 sh. van elk pond
voor zich houden. Degene, die 150.000
pond sterling 's jaars inkomen heeft be
taalt 15 sh. 5 d. in het pond belasting, be
houdt dus van eikponddus 4 sh. 7 d. Nu
kan degene, dlie weinig bezit gemakkelijk
zeggen „dat hij best tevreden zou zijn als
hij jaarlijks nog meer dan 20.000 pond
sterling te verteren had", maar een feit is
toch dat dergelijke heffingen het ge
heele Bngelsche leven gewijzigd wordt en
niet ten goede. De verkoop der oude land
goederen is niet steeds een goed dung,
want zulk een verkoop treft velen in de
maatschappij en vernietigt veel waarop de
Engelsdiman trotscfh was, ook al behoor
dé hij niet tot de gegoeden onder de
„edelen" van het platteland.
De toestand in Ierland.
De onderhandelingen
Sir James Craig, de premier van Ulster,
heeft aan het eind der week verschillende
langdurige conferenties gehad met dén
Britscheui premier en andere ministers,
onder wie Chamberlain Craig heeft
eveneens geconfereerdmet lord Carsou,
zijn voorganger als leader der Ulster
partij.
DRAADLOOZE DIENST THUIS.
De directie van de Rij'kspost te Berlijn
is thans bezig een draadloozen „Rund-
spruchdicnst" in te richten in de hoofd
stad, waardoor lang draadloos-telefoni-
séfoen weg van een centraal bureau uit
den alxmné's voor hen belangrijke eco
nomische berichten onmiddellijk worden
medegedeeld, b.v. de koers der beurzen
in New-York, Londen Parijs, Amster
dam. De ontvanesltoestellen worden bij de
abonné's in huis geplaatst. De buur kost
4000 mark pér jaar. Bovendien moet dan
nog het honorarium betaald worden van
de maatschappij, xlie voor het nieuws
zorgt, de „Eilddenst für amtlichc und
private 'Handelsnachriöhten".
DE KELLNERSSTAKING IN BER
LIJN OPGEHEVEN.
Aan le kéllnersstaiking le Berlijn is Za
terdag een eind gemaakt, door dat beide
partijen verklaard hebben zich tc zuilen
houden aan de beslissing van een scheids
gerecht.
De kcliners in bier- en tuinlokajen
krijgen een minimum loon van 1600 mark
per maand, in koffiehuizen en wijnloka-
len van 1800 mark. Van alle spijzen en
dranken zal een toeslag van 10 procent
gehcv envvorden. Van de som, die deze 10
procent opbrengen, zal het minimumloon
worden afgetrokken. Wat er over blijft
zal verdeeld worden onder de kellners
van de inrichting.
Er zullen plakkaten aangeplakt worden,
waarin het personeel vraagt geen fooien
meer te geven, daar het aannemen con
tractueel verboden is.
Soi .de, wegens deelnemen aan den Kaap-
'Pulsch.
Officieel wordt gemeld, dat er schik,
kingen zijn getroffen voor de vestiging
van duizend gezinnen uit Groot-Bri'tannië
op oen terrein van 200.000 acres (acre is
ruim 4000 vierk, M.) in Britsöh-Columbia.
STORM.
I
Zondagmorgen heeft boven dé Britscbc
eilanden de hevigste storm gewoed, die
sedert vele maanden is voorgekomen. H;j
heeft groote schade aangericht. De ge
heele Kanaalschcepvaart slond stil. De
pieren te Calais stonden blank. Een Fram-
sche mailboot di euit Dover vertrok, werd
gedwongen tc Folkstone binnen te loe
pen, daar zij Calais niet konden bereiken.
Driehonderd passagiers uit Londien, die
•het vasteland tot besteming hadden,
moesten te Dover blijven. De storm in
het Kanaal hield gisteren den geheelen
dag aan. Van vele schepen kwam bericht
da! zij in moeilijkheden verkeerden. Tot
nogtoe is geen bericht binnengekomen,
dat levens verloren zijn gegaan.
Voor den Hoogen Raad ie Leipizjg
gullen den 7en December terecht slaan de
hoeren von Jagow, von Wapgenheim en
AFKEURING VAN LIBERALE
ZIJDE.
Over de nieuwbakken anti-papistiseho
partij, waarover wo onlangs onze mee
ning gezegd hebben, is ook het liberale
„Vaderland" allerminst te spreken.
Het bevat een scherp afkeurend artikel,
waarvoor de aanhef als volgt luidt:
„Wij kunnen de nieuwo partij, die
zich als Hervormde (Gereformeerde)
Staatspartij is komen aandienen, aller
minst welkom toeroepen. Aan anderen
de verheuging, dat Rechts daarvan na
deel zal lijden, voor ons is het beslissend
dat die partij er eens is, dio als ze
vasten voet krijgt, den godsdiensthaat, in
casu tegen de Katholieken, in hooge mato
zal bevorderen. Dat dit ook het doel
ie, blijkt reods uit de voor de Katholieken
hoogst beleedigende woorden, waarin art.
2 vervat is, nl.: „Zij erkent in tegen
stelling met do beginselen van Rome
en van de revolutie, enz." Wie voelt
niet wat het is voor den Roomeghe, om
met den revolutionair in één adem ge
noemd te worden Wie bespeurt hier
niet den opzettelijken wil om anders
denkenden zoo onaangenaam mogelijk ta
zijn?
Zeer juist is ook do uiteenzetting van:
het Vrijzinnige blad van de houding
des heeren do Savornin Lobman in de
allerlaatste jaren.
Men heeft blijkbaar gehoopt, aldus het
„Vad." vooral van Christelijke-Hietori-
sehe zijde, dat men door zich met allo
macht tegen de opheffing van het pro-
cessieverhod te verzetten, de oprichting
van de nieuwe partij, dio feitelijk niets
anders is dan eene continuatie van d«
Eriesch-GhTistelijk-Historische, zon kun-,
nen voorkomen. Maar nu dat doel niet
bereikt is, zal de heer de Savornin Loh-
man toch wel moeten bekennen, dat hij
met zijne felle anti-Rcomsche politiek
van den laatsten tijd eene groote fout
heeft begaan. In do eerste plaats lag
die niet in zijn lijn, waar hij altijd krach
tig voor de conscientievrijheid van an
deren heeft gestreden. Wat heerlijke her
innering hebben wij te dien opzichte niet
aan hem uit de Staatscommissie voor het
Onderwijs, waarin hij, als een tweede
Aristides, den naam van den rechtvaar
dige ten volle verdiend heeft, omdat hij
zich tegen alles verzet heeft wat on
recht jegens de voorstanders van het
Openbaar Onderwijs of jógens dio van
bet Bijzonder Onderwijs geweest zou zijn.
Maar daar is nog iets anders. Het is
niet aan te pemen, dat een staatsman
van den rang van den heer Lobman
niet zou inzien, dat de opheffing van
het processieverbod slechts eene kwestie
van tijd is hier te lande, waarin de idéo
van godsdienstvrijheid meer en meer veld.
wint. Welnu, was het dan reeds uit oen
politiek oogpunt voor het Protestantscha
deel der Coalitie niet beter geweest, als
zij zich de kies maar dadelijk had laten1
trekken, al zou dit op verlies hij de stem
bus van 1922 zijn komen te staan? Nu
blijft de kwestio er eene, waarop iedere
candidaat van de Cbristelijk-Histori-
echen bij volgende verkiezingen zal wor
den geëxamineerd, om niet te neggen
getorqueerd, en komen de Ohristelijk-
Historischen in de weinig benijdbare po
sitie van den man, die aan kiespijn leed,
en wel telkens naar den tindarts wan
delde, maar bij diens deur gekomen, we
derom den terugtocht aanvaardde.
Roman door MYRTLE REED.
Vertaald uit het Engeisch door Hén
r riEtte v. d. Waarden.
.40
Da zomer liep ien einde. Er was al ecn
bonte tak in den ahorn bij het tuinhek;
dc nachtvorst had haar stempel er op
gezet en haar belofte om terug te komen.
Vele vogels waren al vertrokken en dé
wind nam gevleugelde zaadjes op om ze
nog een veilige haven te bezorgen.
Vreemd genoeg ontweek hij nu zijn
Moeder. Hij voelde haar sympathie, haar
^grijpen, én toch trok hij zich van haar
terug. Zij was teeder en geduldig, ging
dp iedere stemming van bem iu, en lief
koosde hem bijna nooit, toch bleef hij in
Zichzelf gekeerd.
!ili bj.ad geen vrienden in Oosl-Lancas-
M'rhoon hij twee of drie jongelui
zijn leeftijd kende, maar hij hield
zoo op distance van hen, dat ze het
3m hadden hem op le 20e-
hiel<J z'-ch terug van dokter Bin-
Iris fnn 0mdal, hij "eesde, dat hij over
jimt.au, l ,SI> en en dat er zich nieuwe
1 «Ie o' Tor zouden doen, en zeifs
hadden geen vat op hem. Deze miste
Iris ook, en vroeg dikwijls naar haar,
ofschoon het hem veel opgevallen moest
zijn, dat er nooit brieven voor Lynn kwa
men.
Toen de slag pas gevallen was, toen
het haast niet te dragen scheen, had hij
zioh afgevraagd of het erger zou zijn
als Iris dood was. Toen opeens wist hij,
dat lie! erger zijn zou; dat de koude
hand, en het stille hart de grootste ziele-
pijn veroorzaakten, omdat er dan geen
enkele mogelijkheid voor verandering
meer bestond. Toen begreep hij ook hoe
Iris zich gevoeld moest hebben loen Tan-
Ie Peace stierf en hij had dat onver
schillig en onontreerd aangezien.
Voor vergoeding bedekte hij het graf
op het kerkhof met bloemen, hij zag
zich zooals hij loen geweest was en bran
dende schaamte vervulde zijn hart. „Het
f5 geen wonder, dal ze me een domkop
noemde," zeh hij tot zichzelf, „want dat
was ik ook."
In de duisternis, die hem omringde en
waar hij ziöh door heen zocht te worste
len, was slechts een straal van verlich
ting de- Meester. Lynn voelde onbe
stemd, dat hij iemand gevonden had op
wien hij steunen kon. Hij wist niet, dat
het zijn eigen persoonlijkheid was, die
Herr Kauffmaiui had wakker geschud,
zoo geneigd zijn wij den persoon met de
zaak, dc geöachie mei de daad te verwis-
ukn,
Dag na dag zwierf hij over de heuvels
rond Oost-Lancaster; dag na dag zocht
hij vermoeid, met pijnlijke voelen naar
vrede op die zonlichte velden, 's Avonds
kwam hij thuis, wanhopig vermoeid,
flauw van den honger, en dan sliep hij
onrustig met altijd die vrceselijke hand,
die zijn hart ineen deed krimpen.
Heel vaak ging hij naar de rotsengroeip
in het woud, zoowat een mijl van zijn
huis gelegen Er waren geen voetsporen op
den grond om bem heen; blijkbaar kwam
er niemand dan Lynn Er was een soort
altaar opgericht, op den grond een bree-
de plank waar men kon knielen, en ho
ven aan de rots een stevig, ruw, indruk
wekkend, gebeiteld kruis.
Hier had Lynn vaak lrost gevonden.
Iemand anders wiens hart zwol en
brandde, met een poging te ontvluchten,
had dat kruis in het graniet gesneden.
Zoo kwam hij langzaam in een intie
me, onzicTitbare vriendschap.
Herr Kaufman sprak niet meer over
lessen, ofschoon Lynyn af en toe naar
hem toeging, en bij hem zat, terwijl hij
werkte. De Meester had hem opgenomen
in die hooge vriendschap, die geen ge
sprekken vraagl om elkander te begrij:
pen. Een uur of langer kon Lijnn dan
daar zitten en den Meester gade slaan,
zonder dal er een woord gewisseld werd.
Zooals mei Dr. Brinkerhoff kwamen er
bezoeken voor waarin niels werd ge
zegd als „Goedenmiddag" en „Adieu"
Fraulein Frederika was altijd hoven be
zig mei haar huiselijke beslommeringen,
en stoorde hen zelden door de werk
plaats in te komen. Lynn vroeg zich af
of het huis dan nooit schoon was, en hij
vroeg lrtt eens aan Herr Kaufmann,
„Medn" huis is altijd schoon," ant
woordde liij, behalve hier beneden.
Tweemaal in het jaar sla ik Frederika
loc in „mein" werkplaats te komen met
borstels cn schuiers en emmers. De rest
van dien tijd is de werkplaats van mij.
Ik geloof, dat zij gelukkiger zou zijn, als
ze hier zooals boven altijd schoon kon
maken.
Jij mag hier óok in „mein" werkplaats
komen als ik er iet ben. het is „ein"
rustige plaats, waar men ongestoord kan
rusten en aan vele dingen denken.
Frederika zal het ook goed vinden.
Weken naderhand dacht Lvnn aan dit
vriendelijk aanbod. Er was een storm op
komst en hij herinnerde zich, dat de
Meester er over gesproken had met Dr.
Brinkerhoff naar de naburige stad le rij
den.
Ik heb een viool, legde hij nit, die
lang geleden besteld is, en die nu af is.
Als Herr Doctor zijn zieken bezoekt ga
ik „mein" instrument bezorgen.
Fraulein Frederika deed open, cn hij
vroeg vormelijk naar Here Kaufmann.
„Mein" Bruder is niet thuis, zei ze.
Hij is uit, maar ik denk, dat hij
spoedig terug zal zijn. Wilt u misschien
binnen komen en wachten?
Ik zal u niet ophouden, antwoordde
Lynn, ik zol beneden naar de werkplaats
gaan.
Hé, neen, vleide Fraulein. F
Wilt u mij geen gezelschap houden?
Ik voel me alleen, als mijn Bruder
uit is. Komt u hij me zitten, ja? Dal zou
erg vriendelijk zijnl
Zoo vriendelijk uilgcnoodigd, kon hij
niet weigeren, en hij zat onhandig cn wei
nig op zijn gemak in de ontvangkamer.
Zijn gastvrouw begon hem direct bezig
te houden.
Denkt u dat het gaat regenen, ja?
vroeg ze.
Ja, ik denk wei.
Wel, ik geloof het niet, antwoorddde
Fraulein glimlachend.
Ik denk ailijd het beste. We zullen
zien, wie gelijk heeft.
We hebben regen noodig, wierp
Lynn legen, onrustig opp zijn stoel
draaiend.
Maar niet als „mein" Bruder uit is.
Hij en Herr Doctor moeten een heelen
rijtoer maken, „Mein" BruJer heeft een
mooie viool afgemaakt cn Herr Doctor
moet de zieken gaan bezoeken. De vriend
van „mein" Bruder is zeer knap,
Lynn keek uit zijn humeur langs haar
heen het Taam uit..- Fraulein veranderde
van tactiek.
U hebt „mein" nieuwen Wieerhorstel
nog iel gezien, mopperde zij.
Neen, antwoordde Lynn onnaden
kend nog niet.
Ik zal hem even halen.
Ze kwam onmiddellijk !er,g en gaf
hem aan Lynn. Hij was gemaakt van
drie strengen zwaar gevloc.Ven touw met
lussen als handvat, en er was een blauw
lint met franje omheen gestv'kt.
Kijk, zei ze, is hij niet prachtig?
Ja, gaf Lynn verstrooit tue.
Miss Iris heeft mij gezegd hoe ik'
hem maken moest.
Lynn kwam met een schok tof zich !f.
En dit, maar *a??n cl:t -hl u
zelf voor mij gemaakt, Miss Iris zei u
hoe u het doen moest. Ze wees op dm
vlinder, die zoo lang golden gemaakt
was, maar die zijn oorsproa ic'ijke glorie
nog niet verloren had.
Hij zei niels, maar Fraulein las op zijn
gezicht, dat ze een oun.Mir'gheid begaan
had. Alles wel beschouw I was het toch
moeielijk een gesprek met heeren
gaande le houden. Met Franz ging men
heel gemakkelijk om, maar de anderen?
Ze schudde wanhopipg het hoofd, cn gaf
het onmiddellijk op Lynn nog- langer be
zig le houden.
h f (Wordt - vervolgd.)
k.
z
- v V
L k k L k .U
