BINNENLAND.
r BKTUL ËEKHTEÜ.
OPZETTELIJKE PRODUCTIE
BEPERKING.
EIGEN SCHULD.
BIMNENUHDSOH M1E0W3.
De Staatsbegrooting 1922.
Verkeer en Posterijen.
TWEEDE KAMER.
De bomaanslag in Den liaa".
ÜRBm,
mn®EL efiy¥i§ti»
tio<*gs!« befcoiiimg die Frankrijk" kan
•dhenkon."
Briand leg-de ccn palim'latk op hot graf.
Hulde (tan Wilson.
Uit Washington wordt irtog gemeld, dal
•nil-president Wilson de ontvanger is ge-
vredbt van een treffende hulde. Nadat de
püorintage teraardebestelling van den on-
>ke»deii soldaat wa-s aftg-etooipen, vond
*oor Wj]sion"s woning 'n groote betooging
pdaalis welke niet 'liet karaikter droeg van
een part ij -demon st rat ie. Wils'on kwam
naar buiten en stond een commissie te
wot vat» welke 'de voorzitter het vdl-
geiu. zei'L.
„Wij wenschen u, gewonde strijder van
den wereldoorlog, gehilk met uw herwon
nen gezondheid. Uw werk zal «niet verlo
ren gaan." Wilson antwoordde Hij was
zeer bewogen. Het was de eerste maal'
dat hij, sedert zijn ziekte in het openbaar
heeft geisipi'otkeii. Daarna werd (liet volks
lied gespeeld. Wilson wierp de menigte
een fainshand loe. Mevr. Wilson schreide.
\Yc.. i üE WETENSCHAP TE GOED
VOOR IS-
Dr. Ly, Helton, de gewezen „boven
meester" van Eton, heeft in een rede te
Chatham gezegd, dat hij uit volstrekt ze
kere brom wist, dat het Engelsche minis
terie van ooriog verleden jaar brieven
gezonden had aan die voornaamste schei-
kuau'igen aan de Evlsclie universiteiten,
waarin het hun vroeg moeite te doen een
gas te vinden, dat een heele siad in een
lialivc minuut zou kunnen vernietigen.
Het verzoek werd niet ingewilligd, daar
de geleerden weigerden hun weienschap
tot zink oen ignöbel doel te misbruiken.
Indien, zoo vroeg dr. Lytielton, dit in
Engeland gebeurde, wal zou er dan in
andere landen aan den gang zijn. Indien
men de zaken op hun beioop liet, was een
nieuwe oorlog volstrekt zeker.
Het gebouw van idle VVeensche auto
mobielenclub is wegens hazardspel geslo
ten en door de slad opgevorderd. Ver
schillende leden zuilen, vervolgd worden.
Et ging op de club dagelijks voor anilli-
oenen om.
Naar men uit Weenen meldt, stelt
de politie aldaar een onderzoek in naar
een eigenaardig geval van smokkelarij van
buitemand'sch geld. Drie ambtenaren van
de staatsbank, die Si kisten nat zilver
tiaar Nederland Hïoesten begeleiden, zou
den daarbij nog vier kislen met buiten-
|aodscbe waarden' voor eigetn gebruik heb
ben uitgerust. Het geval hoeft te Weenen
«teel beroering gewelkt. D-e regeering heeft
Je zending toch door laten gaan en bet
jnderzoek der .politie is uitgesteld tot uic
fmbtenaren teruggekeerd zullen zijn.
De gemeenteraad van Boedapest
joelt aan de gewezen kroonprinses Ste-
janic, de dochter van koning Leopold van
België, die na den dood van kroonprins
Rudolf gehuwd is geweest met graaf Lon-
gay vergunning verleent! lot 'het houden
een bioscoop-theater.
Reuter, de Luxemburgsche minister
»ran staat, heeft in de Kamer verklaard,
Jat de vergunning, welke verleend is aan
verschillende leden van 't gevolg van ex-
fceizer Karl om zich in Luxemburg op te
louden slechts voorloopig en voorwaarde
lijk is en dat men hun zal verzoeken het
land te verlaten, zoodra de voorwaarden
Awr de interneering van den ex-keizer
bekend zullen zijn.
De Weenschc gemeenteraad iheeit
ies'loten uit alle gemeentelijke gebouwen
portretten, beeldhouwwerken enz.,
Welke nog aan de monarohie herinneren te
falen verwijderen. Voorzoover zij kunst
waarde bezitten, zullen ze in musea ge
niaalst worden. Ook zuilen die inichlmgen
die nog namen dragen, welke aan die
monarchie herinneren, berdoolp worden.
De Tsjecho-Slowaksche minister van
NaLioreate Verdediging Udrsjal, die thans
}i Slowakije troepeninspectres houdt, heelt
In een interview verklaard, dat Isjecho-
Slowakije zich in zake die ontwapening
van Hongarije geheel en al op de g™Jote
lente moest en zou verlaten. Zij had te
zorgen dat deze kwestie volkomen wordt
ingelost. -
Ook wat Eet begin der ontwapening
betreft wordt de beslissing der groole En
tente afgewacht. Hel «roote vertrouwen
dat Tsjecho-Slowakije in haar heeft,
maalct dat zij ons omtrent de uitvoering
Aer ontwapening zelf geen zorgen maken.
Udrsjal achtte de Hongaarsche politici
handig genoeg om in te zien, dat bet bun
eigen belang is, zich alie moeite te geven,
om de ontwapening te bevorderen. -
De demobilisatie, aldus verklaarde de
minister, zal in Tsje.-.ho-Slowakije in twee
perioden geschieden, tusschen welke bei
de een pauze van vijf dagen zal liggen,
De voorgenomen verhooging van de
posllarieven in Duitschland van i Decem
ber af, is, voordat zij van kracht werd,
nogmaals met 50 pet. verhoogd, zoodat
bet tarief bijna wordt verdubbeld. De
port voor brieven voor plaatselijk ver-
beer wordt,e in verhouding tot de tarie
ven van vóór den oorlog, ongeveer 3°
maal zoo duur, die voor brieven buiten
de gemeente ongeveer 151 maal zoo duur.
De Parijscbe „Information" ver
neemt uit Rome over de laatste ongere
geldheden, dat 15 tot 20 duizend deelne
mers aan het fascistencomgres door^ de
stad bobben gedefileerd. Slechts weinig
menschen waagden zich op straat. De
meeste winkels waren dicht. Een fascist
en een arbeider, die de vaandels niet wil
den grolen, zijn doodgeschoten. Treinen
rijden bijna niet meer, kranten komen niet
uit.
Aangezien er mot dien lagen stand
van de maifc belangrijke hoeveelheden
visch voor het buitenland werden opge
kocht, war. t oor de prijs geweldig opge
dreven worut en er op de binmenlandsche
markt te weinig aanvoer is, heeft de
Duilsche regeering den vischuilvoer voor
loopig stopgezet. Onder het uitvoerverbod
vallen zee- en rivierviscb in verschen
slaat, gerockte visch en gezouten baring.
Gemarineerde haring mag nog uitgevoerd
FISHES
(is een verklaring van den
Jsaris Winökoerof in de Kras-
naja Gazet kan Rusland den hongersnood
zonder buitenlandsc.be hulp niet met goed
gevolg bestrijden. Hel uitblijven van die
hulp zou aan tien millioen menschen bet
leven kosten.
-Het Duitsche rijk heeft tot dusver
In 1 meer dan 8 milliard mark uitge
keerd aan de oorlogsverminkten en de na
gelaten betrekkingen van de strijders uit
den grpoteu oorlog,
In do Economische Kroniek van bet
.JVoIif' heeft de beer P. M. Wibaut
een hoofdstuk gewijd aan de „opzette
lijke productiebeperking'' ah onderafdee-
ling in .do verspilling dor productie."
Hij geeft gevallen van productiebe
perking door de ondernemers, soms met
'medewerking Van de arbeidersorganisa
ties.
Maar er zijn ook gevallen „van even
eens Oj-iéttelijke productiebeperking die
bet gevolg is van de voorschriften van
vakvereenigingen."
De Air.erikaansehe commissie, welke
naar deze dingen een onderzoek heeft
ingesteld, geeft volgens den heer Wibaut
de. volgende voorbeelden aan:
„Zoo bestaan onder de schilders nog
veelal voorschriften, dat geen grootere
kwasten mogen worden gebruikt, dan
door de vakvereenigingen worden toe
gestaan, terwijl vaststaat, dat met groo
tere kwasten meer werk van dezelfde
kwaliteit zou worden geleverd. Zoo ei-
schon een aantal vakvereenigingen van
loodgieters, dat alle bewerking van pij
pen en buizen, het afsnijden, het aan
brengen van de draad enz., op het werk
zelf met de hand zal geschieden, ter
wijl oen economische werkwijze eischt,
dat een en ander m-^V-iaal in speciale
werkplaatsen zal go c en.
Zoo bestaan er ook voorschriften, dat
gedurende de werkuren geen gebruik
mag worden gemaakt van rijwielen. De
weg van de eene karwei naar de an
dere, moet te voet worden afgelegd.
Een aantal vakvereenigingen verzet
ten zich ook tegen gestandardiseerda
werktuigen, tegen modellen dus die om
hun doeltreffend' -id en uit overweging
van economische productie wetenschappe
lijk zijn vastgesteld.
In het bijzonder in het drukkershe-
drijf komt dat verzet Veel voor. Even
eens komen or in een aantal takken
van nijverheid veel voorschriften voor
ten opzichte van het toegelaten gebruik
van machines. Vaak zijn er verbodsbe
palingen om machines door jongens of
jeugdige werkkrachten te laten bedie
nen, waar dit economisch gezien vol
komen aangewezen zou zijn. Een vak-
vereonigingsvoorsckrift van de typogra-
fén, die aan dag- en weekbladen werk
zaam zijn, is, dat alle cliché-werk, dat
voor advertenties wordt geleverd nog
eens' moet worden gezet. Het kómt n.l.
hoe langer hoe meer voor dat door ad
verteerders hun eigen cliohé's worden
verschaft. De vakvereeniging laat dan
wel toe, dat deze cüché's bij het druk
ken der bladen voor de advertenties
worden gebruikt, doch eischt, dat die
cliohé's toch nog op de werkplaats zelve
worden overgezet. Zoo komt het voor,
dat dit volkomen nutteloos werk wordt
gedaan weken later, nadat de adver
tenties reeds zijn geplaatst.
Vrij algemeen zijn de bindende voor
schriften, dat het den vakvereenigings-
leden verboden is om eenig onderdeel
van werk te doen, wat niet rechtstreeks
tot het vak behoort.
Een loodgieter b.v., die een pijp komt
aanbrengen, mag niet een houten latje
spijkeren dat daarbij noodig is. Daar
voor moet een timmerman komen. Zoo
komt 't voor dat aan éénzelfde kar
weitje, dat zeker door iederen ambachts
man alleen zou kunnen worden gedaan,
twee, drie of vier ambachtslieden te pas
komen.
Geheel in dezelfde lijn liggen voor
schriften ten opzichte van de handlan
gers en helpers. Do vormingen en stel-
tingen b.v. bij den bouw van cement
ijzer on beton kunnen zéér goed door
handlangers en helpers worden afgebro
ken. De y k ereen'g ng voorschriften e li
ter verlangen, dat volledige va'.lieden d'.t
zullen doen. Soort elijke vo re hriften ko
men voor bij metselaars en an lore bouw
vakarbeiders, ook in andere takken van
nijverheid. Er zijn ook voorschriften, dat
helpers de werktuigen der vaklieden in
het geheel niet mogen gebruiken."
Het zijn wel merkwaardige medede9-
'iingen, die, naar we meenen, hier te
lande gelukkig (nog) niet alle voor
komen. Wat in de patroons zoo gelaakt
wordt, n.l. het opzettelijk beperken van
de productie en daardoor het meewerken
aan de verhooging der prijzen, wordt
door de vakvereenigingen ook ijverig be
dreven.
Het is allemaal een uiting van het
mensche'ijk egoïsme, dat alleen get-m erd
kan worden door den christelijkon geest
van solidarisme en niet door een louter
mechanische verandering van het maat-
maatschappelijk stelsel.
Dr. Gerard Brom is gewend rake dingen
te schrijven en te zeggen.
In piltigen, bemachtigen stijl verstaat hij
de kuntt (vele gemeenteraadsleden en
andere volksvertegenwoordigers totaal
vreemd) om in weinige woorden veel te
zeggen.
En die 'n rede of lezing van hem aan
hoort, moet met gespannen aandacht luis
teren en volgen, wil hij het „vele opge
hoopte" daarin met vrucht verwerken.
Dezer dagen vloeide weer 'ns zoo'n ty-
peerende zin uit z'n welgesneden penl
Hij schreef:
We worden geregeerd door de school
bank, de toonbank en de werkbankl
Is de toestand hier niet juist en raak
en in weinige woorden geteekend?
En kon de hoogere stand niet 'ns met
vrucht notitie nemen van dit gezegde dat
hun algemeene klacht zoo kernaohitg sa
menvat?
In de „N. Veni. Crt." lezen we daar
over:
„De hoogere stand klaagt dat in den te-
genwoordigen dcniocratisclien -tijd vooral
ook de „werkbank" zooveel mee te spreken
heeft, Dat het peil der gemeenteraden zoo
'gdneét ïuidéïS WAS dan Vïoègër; lieï Intel
lect zwijgen moet voor de uitgesolietterde
holle phrasen van gcraleltongde leiders;
dat de democratie toch ook z'n schaduw
zijden heeft en dat de hoogere stand nu
dikwijls met den hoogen hoed in de hand
buigen en knikken kan als de „arbeiders
pet" verscliijntl enz., enz.
Dat de hooge stand zoo weinig invloed
heeft op de poliiiek, is zijn eigen schuld,
zei de 'Dr. Cassia mis vorige week te Roer
mond.
Eigen schuld!.,..
De adviseur van de R.-K. Werkgevers-
Vereeniging kan liet ook uit ondervinding
wetenl
Hoe lang hunkert het volk al niet naar
slichtende voorbeelden uit hoogeren stand?
Hoe dringend was niet de behoefte aan
bekwame, onzelfzuchtige leiders, naar wien
het volk met liefde en eerbied kon opzien?
En als antwoord op die hongerend-hun
kerende behoefte hield de hoogere 'Stand
zich afzijdig en bleef, een kleine goede kern
uitgezonderd, lijdelijk en onverschillig toe
zien.
Alsof goederen en gaven een strikt per
soonlijk bezit is en de economisch zwak
kere en geestelijk-armere mede-menschen
er niet 'n deel van mochten opeischeni"
En de fout heeft zich gewroken en het
is alles eigen schuld. Mogen de oogen van
velen toch opengaan en de enkele sociale
werkers uit den hoogeren stand spöedig
veel hulp en steun uit eigen kringen krij
gen I
Hun gelederen moeten versterkt worden!
BINNENL. ZAKEN.
(Voorloopig verslag.)
Zomertijd.
Verscheidene leden der Tweede Kanier
drongen aan op de afschaffing van den
zoogenaamden zomertijd.
Vele andere leden noemden den zo
mertijd een zeer nuttige instelling.
Buitengewone traktements-
verh'oogingen.
Sommige leden meenden le weten, dat
in den Raad van Ministers het besluit is
genomen, dat in 1922 geen buitengewone
trafcteuientsiverhoogingen zouden worden
toegekend, doch dat hij de samenstel
ling der hegroo tingelt voor dat dienst
jaar, met uitzondering van den minister
vain Onderwijs, door geen der departe
mentshoofden in overeenstemming met
dit besluit is gehandeld.
Grenswijziging van ge
meenten.
Verscheidene leden wensdlilen den mi
nister hulde te brengen voor de door hem
reeds gedane voorstellen en de nog in
'bewerking zijnde plannen tot vereeniging
van verschillende gemeenten, zij spraken
den wensch uit, dal hiermede oip dezelfde
energieke wijze zal worden voortgegaan.
Van andere zijde werd linlussclten op
het betrachten van de noodiige voorzich
tigheid bij de vereeniging van gemeenten
aangedrongen.
Burgemeestersbenoemingen.
Verschillende leden verklaarden gaarne
te zullen vernemen, door welke beginse
len de regeering zicfli laat leiden bij de
benoeming van burgemeesters, ip het bij
zonder of en in hoeverre zij daarbij re
kening houdt met de godsdienstige en
politieke gezindheid van de meerderheid
der bevolking van de betrokken gemeen
ten. Deze leden zouden, indien hier in
derdaad rokening mee wordt gehouden,
gaarne vernemen, in welke mate dit zijn
invloed heeft doen gelden hij de benoe
ming van den tegenwoordigen burgemees
ter van Amsterdam.
Saiarieering van gemeente
ambtenaren.
Door versoheidene leden werd de vraag
gesteld of de verscliijning van het tweede
deel van het rapport der Staatscommissie
inzake de bezoldiging van de burgemees
ters en ambtenaren en werklieden in
dienst der gemeenten thans binnen kor
ten tijd mag worden verwacht.
Belasting op openbare
vermakelijkheden.
Verscheidene loden brachten de veror
deningen lol heffing van een belasting op
openbare vermakelijkheden ter sprake,
welke in vele gemeenten tot stand zijn ge
komen, Door deze verordening en al
dus de leden wordt aan de kunst, in
bet bijzonder aan de tooneelkunst aan
de beoecning der muziek, groole sohade
toegebracht.
Centraal Bureau voor de Statistiek.
Door verscheidene loden vyerd geklaagd
over de zeer hooge koslen van het Cen
traal Bureau voor do Statistiek.
Subsidie (tan het Roodc Kruis.
Eenige leden verklaarden gaarne om
trent de noodzakelijkheid dezer uitgave
le worden ingelicht.
Verscheidene andere leden wezen er op,
dat de Vereeniging zich tot ©en onmis
baar instituut heeft ontwikkeld, d'at in
ruime mate slciui verdient.
Burgerwachten c.a.
Op schrapping van het subsidie dron
gen verscheiden leden met klem aan.
Vele andere leden meenden daarte
genover ©en krachtige tegenspraak te
moeten doen hooren. Zij betoogden, dat
de burgerwacht een zeer nutlige instelling
is, die zich, verre van een verdwijnend
instituut te zijn, in steeds grooter belang
stelling mag verheugen, en waarvan men
thans kan zeggen, dat zij het burgerrecht
verkregen heeft.
Eenige dozer loden gaven echter als
'hun meening te kennen, dat elke bezui
niging, die slechts even mogelijk is, als
noodzakelijk moet worden beschouwd.
Gevraagd werd, of de burgerwachten
geen diensten zouden kunnen l>ewijzen bij
de vooroefening der militioplichtigen.
Op sterke bezuiniging op de posten, be
treffende den vrijwilligen landstorm en de
politietroepen werd door verscheidene
leden aangedrongen.
Andere leden kwamen hiertegen op.
Krankzinnigenwezen.
Sommige leden gaven opnieuw als hun
oordeel te kennen, dat hel krankzinnigen-
wezen van het dop. van Binnenlandscbe
Zaken naar dat van Arbeid behoort te
worden overgebracht.
Verscheidene leden wezen erop dat op
de exploitatie der Rijkskrankzinnigenge-
stichten bezuiniging noodzakelijk was.
Andere leden, die erkenden, dat de
R ijk ^krankzinnigen verpleghi g thans zeer
kostbaar U, sa dat ook in dit opzicht
1 'daSt1 fozukilgiug^ wo'rïïéfi gestreeld,
spraken intusschen den wensob uit, dat
niet ter wille van-de zuinigheid de llijks-
gestdehten zullen worden gesloten en de
'daarin opgenomen patiënten hl particu
liere verpleging zuBen worden onderge
bracht.
GEIEN ANIMO MEER.
-In Meerssen (Limburg) hebben de so
cialisten voor twee jaren yoor het eerst
aan de gemeenteraadsverkiezingen deel
genomen. Hun aötie werd mat succes bc-
kToonid. De leider der socialisten, zekere
Heuts, kiwam in den raad, in „Liiub.
Toekomst" schreef hij geweldige anti
katholieke artikelen. Hij toornde in de
pers, in en buiten den Raad, tegen alles
wait godsdienstig was. Onlangs ging Ileuts
heen; hij bedankte voor de S.Ü.A.P. Hij
had er genoeg van. Zijn opvolger was
zekere Derhaag. Ook deze hield liet niet
lang vol in den Raad. Zijn opvolgers van
de socialistische lijst, Penismond en
ObemidoTf, zullen de vacature niet be
zetten. De socialistische lijst is nu uit
geput. Meerssen heeft ïvu 10 raadsleden.
Alle candiidaten van de S.D.A.P. waren
van huis ui't katholiek.
EEN BEZUINIGINGSROND.
We lezen in de Msb. dat spoedig een
landelijke Bezuimigingsbonid zai opgericht
worden. Hij zal definitief worden gesteld
heden, Zaterdag, te 2 uur in eene verga
dering in het Gebouw voor K. en W. te
Utrecht. In liet voorloopig comité heb
ben zitting de dames II. van Leeuwen-
Holten en A. TihiadensPrins le Utrecht,
de heeren mr. P. R. Zot referendaris aan
bet departement van Justitie te Rijswijk,
J. Frijda Lzn., raadslid le Utrecht, R.
Zuyderhoff lid van de Algem. Rekenka
mer te Den Haag, J. C. Ramaer oud-in-
specieur-g-eneraal van den Rijks Water
staat te Utrecht; W. Donker te Rotter
dam, A. Weiss raadslid te Amsterdam, H.
v. d. Graaf, secretaris van d'e Mildden-
staudsunie te Utrecht, J. II. Riippe, secre
taris der Bezuinigiugisiparlij te Delft, A.
baron van Harderbroek van Ammerstol
te Heemstede, H. J. Cornelius Cóhen,
voorzatter van de vereeniging legen 'den
belastingdruk te Utrecht en II. F. L. Fau-
bel gep. kolonel-inlenidant O. I. leger te
Den Haag.
BEHANDELING 'VAN SOIUPBEEU-
KELINGEN.
Het Kamerlid Dr. DEOKERS heeft
aan den Minister van Buitenlandscho Za-
kon gevraagd:
Is de Minister bereid een. onderzoek
te doen instellen naar de wijze, waar
op de belangen der Nederlandsche schip
breukelingen van den logger „De Vijf
Gebroeders" SOH. 155, reederij A. deh
Duik Pzn., schipper A. Dijkhuizen, zijn
behartigd door den Nederlandscben consul
te Hamburg, waar zij op 31 October
ji. door het Engelsche vrachtschip „Cis
nero" aan land zijn gebracht?
DE HULDIGING VAN MGR. NOLENS
Het diner door de R.K. Kamerclub
aan Mgr. Dr. Nolens aangeboden, bij
gelegenheid van diens 25-jarig Kamer-
Hdschap zal. gegeven worden op Dinsdag
22 Nov. a.s.
De vice-voorzitter mr. Kolkman zal
daar den katholieken leider huldigen.
(Can.tr.)
VAN HET HOE.
- De Koninklijke Familie is voornemens
den 26en November Haar zomerverblijf
Het Loo te verlaten en naar de Resi
dentie terug to keeren.
ALG. R.K. WiERKGEViERS-VEREENI-
GING.
In.de vergadering der A. R. K. W. V.
van 10 November 1921, werd met alge
meene slcmimen een motie aangenomen,
waarin de vergadering zich uitsprak voor
hot van Regeeringswoge nomen van lijde
lijke maatregelen, waardoor de bestaans
mogelijkheid der NedertandS'dhe industrie
tegenover bot buitenland wordt verzekerd.
Uit zuinigheid. De minister Stambou-
linski van Bulgarije heeft vertelaard, dat
vegens noo dzakelijke bezuinigingen op het
budget, de legatie te 's-GTavenhage zal
worden opgeheven.
ONTSTEMMING TE HILVERSUM.
Eenige inwoners van 'Hilversum hébben
aan de Koningin een adres gezonden
waarin zij 'de aandacht er op vestigen, dat
ouder tal van gemeenbenaren van Hilver
sum een zekere ontstemming hcerscht
over de wijze, waarop de gemeentelijke
financiën tot hiertoe werden besteed.
Deze ontstemming heeft volgens dat
adres ertoe geleid, dat meerdere ingeze
tenen van Hilversum, die belangrijke be
dragen in de gemeentebelasting betalen,
met het oog op deize wijze van besteding,
de gemeente reedis bobben verlaten, of zul
len verlaten, indien hierin geen afdoende
■verandering en verbetering worde ge
bracht.
Door adressanten wordt er daarom op
aangedrongen, dat er bij de benoeming
van een nieuwen burgemeester zooveel
doenlijk rekening gehouden worde met
bovenstaande grief, door de benoeming
van iemand die krachtig leiding geeft en
nauwgezet toeziet op de wijze waarop de
belastingipenniii'gen der gemeentenaren
worden besteed.
HET REOHT VAN OORLOGS
VERKLARING.
Ongeveer 60 artsen, juristen, predikan
ten, ingenieurs, enz., oud-leden van den
Vrijz.-Ohrisjelijken Studenten-Bond, heb
ben, van meening, dat, zeker in onizen tijd
en voortaan, oorlog een onzedelijk en on
deugdelijk middel is ter beslechting van
geschillen tussclien Staten, lum instem
ming betuigd met den wensch van prof.
van Vollenihoveni, neergelegd i-n zijn Gids
artikel „Ontwapening" van October j.i
dat de volksvertegenwoordiger in de
Grondwet een art'kei opneemt, van deze
strekking: .Hot Nederlandsche volk ver
klaart geen oorlog,"
Zij hopen, dal dit artikel een beroep
moge zijn op het geweten van een ieder,
•landgenoot en buitenlander, en een aan
sporing om zooveel mogelijk mede 1e wer
ken tot het wokken van een vrede-lieven-
den en Iegelijk oorlogs-vijandigen geest.
Tegenspraak. Wij namen enkele dagen
geleden een stukje over uit de „Volks
krant," y aariu werd verteld, dat het soeia-
iliisiiseli Kamerlid jlliir. longd op
vraag van. een conducteur om jzijn spoor-
kaart te vertooaio. bou zijn opgestoven,
diens nummer zou hebben genoteerd en
hem met beklag zou hebben bedreigd.
In liet „Volk" spreekt jhr. de Jonge dit
'positief tegen.
„Van het heele venhaal van ,jDe Volks
krant" is me nicis bekend. Een nummer
van een conducteur heb ik niauner geno.
teerd. npch gevraagd'".
DE ST. ELI ZAIBET! IS VJXIHD.
Op 18 dezer is het 500 jaar geleden, dat
de St. Eiisabetlisvloed al het lamdt tusschen
■de Merwcde en de dijken ten Zuiden der
Binnenmaas, en dien Westelijken Maasdam
verzwolg en zoo dien Biesbosch deed ont
staan. Het water stond aan alle ikanten
voor de poorten van (Dordrecht en zoo ver
het oog' reikte, zag men van die stad uit
een zee, opgejaagd1 door den Noordwester-
storm omstreeks middernacht bij hoogtij,
zonder springvloed, zes dagen v>ar nieuwe
anaam.
7'2 dorpen, welke aan Dordrecht grens
den, zijn toen door het water verwoest.
Ter herinnering aan die ramp, waaraan
oo.k het naambord: 't Huis te Kmiderdyck
do memorie bewaart de Kinderdijk
draagt immers zijn naoim naaT het be
kende verbaal van liet in epn wieg aan
drijvend kind is dn 'Dordrecht een iten-
toonstelling georganiseerd.
Postpakketten voor Roemenië. Postpa-
k'etlien voor Roeanianië worden weder ter
verzentelling 'toegelaten.
Bezuinigingen bij de Post. Van den
voorgenomen 3>puw van oen nieuw post
kantoor te Heerlen, "waarvan de plannen
vrijwel gereed1 waren, is afgezien.
Tc Sipekl ïolzcnheide (Limb.) zou d-e een
woning -omgebouwd w-orden i-n een hulp
post- en telegraafkantoor. De aanbesiedang
ha-d reeds piaals, tdodh er w-orden nieuwe
goedkoop-ere plannen ontworpen.
Vergadering van Vrijdag 11. Nov.
Grcuidwelsherziening.
De heer SCHAPER S.D A.P. liclilte
een ameneleinent toe op art. 58, de
Koning verklaart geen oorlog dan na
voorafgaande toestemming van de
Sta ten-Generaal, om voor te schrijven
dal de Koning eerst moet trachten
arbitrage te verkrijgen bij geschillen.
De lieer MARCHANT V.D. verdedigt
een amendement om te 'bepalen dat
de Koning toestemming der Staten-
Generaal noodig heeft voor militaire
maatregelen legen een vreemde mo
gendheid en dat den IConing jaarlijks
verslag uitbrengt van het koninkrijk
tot den Volkenbond.
De heer VAN RAVESTEIJN C.P.
lacht een amendement loe om voor
een oorlogsverklaring beslissing bij
volkss lemming te vorderen.
De heer VISSER v. IJZENDOORN
V.B noemt het amandement-Marchnnt
een phrase, het amendement-Van Ra-
vesteijn is praclisch nooit te aanvaar
den, het amendement-Schaper zou
beter zijn "als het ook een plaats gaf
aan minnelijk overleg alvorens Lot ar
bitrage wordt overgegaan.
De heer DRESSELIIUYS.V.B. steunt
het amendement-SchaJier.
De heer RUTGERS A.R. vindt het
amendemenb-Schaper alken geschikt
is eveneens tegen de amendementen-
zijn onpractisch.
De heer KOLTIIEK S.P steunt het
amendement-Van Ravensleijn.
De heer SCHOKKING CH. bestrijdt
de amendemenlen-Vun Ravesteijn en
-Marchant als onpractisch en ntei toe
te passen. Hij is voor het amendement-
Schaper. echter doet hij een redac
tieverbetering aan de hand.
De 'heer VAN RIJCKEVORSEL R.K.
is eveneens tegen de amendemen te te-
Van "Ravesteijn cn -Marchant en voor
het amendement-Schaper.
Deze verandert de redactie van zijn
amendement zoo, dat gesproken wordt
van schcddsreehtelijken of een anderen
vreedzamen weg.
De MINISTER ontraadt de amende
menten-Van Ravesteijn en De Mar
chant.
Het amendement-Schaper - is hem
niet onsympathiek, wanneer de voor
steller alleen wil spraken van den
vreedzamen weg en niet een bepaal
den vorm van vreedzame oplossing
wil noemen.
De heer MARCHANT V.D. neemt liet
amendement terug betreffende het
voorschrift van een jaarlijksch verslag
omtrent den Volkenbond.
De heer SCHAPER S.D.A.P. veran
dert „seheidsrechtclijken weg in*' door
„rech tspraak".
De stemming is bepaald op Dinsdag.
Alle gearresteerden hebben bekend.
Zooals we roedis meldden, zijn, in ver
band met den Maandag j.l. tegen
•de wioning van 'bet lid van den krijgs
raad, majoor Vensipijak, aan bet Franlken-
slag le 's Gravenbage gepleegden bomaan
slag, behalve de" 24-jarige Aurslerdamsclie
anarchist J- de Haas ,ook door de jus-
tilde en poli'tiie aangehouden de 28-jarige
student in de letteren L v. d. Linde, wo
nende' aan bol Frarikenisiag, de bij dezen
tijdelijk inwonende 20-jarige monteur P.
A. Kooyanan en de 20-jarige eleclricien
C. A. Eeklh'of; (L. van der Linde is ros.
le luitenant der Landweer).
Zooals men weet, beeft De Haas voor
den lioofdconiimissariis van politie, den
heer Van 't Samt, bekend den aanslag
te kribben gepleegd en verklaard voor
zijn daad de volle vcraititwoordellijkilicid
te willen dragen. D drie aangehoudenen
evenwel ontkenden, 'dj 't verhoor na
'hunne arrestatie, iel' de zaak te heb
ben uit te staan. Pol en justitie daar
entegen meenden, dat zij wol degelijk bij
den aanslag betrokken waren cn na her
haalde ondervragingen hebben de drie
genoemde personen dan ook een beken
tenis afgelegd. Omtrent de toedracht der
zaak kan thans nog hel volgende mede
gedeeld worden.
Op Vrijdag 4 November j.l„ de dag
waarop Herman Groenendaal yoor den
1 lu-ijgs'ra'.Td ïér<S<M sïoritf. ten buïzë van'
Van der Linde door de vier aangehoude
nen hét plan van den aanslag tegen bet
hiuiis van den heer Verspijok beraamd, ln
gemeen overleg heblben zij daarbij dén
dag uitgekozen, waarop de daad zou wor
den gepleegd. De Haas zou voor dat
doel uit Amislcriktrin naar Den Haag e,,
mieu'.
Op een afgesproken plaats is het vier
tal Maandagavond' j.l. daarop bij elkaar
geikoim.en met de hom, welke ten huizo
van Van der IAnde was gemaakt. In do
nabijheid van het Frajiikenisimg lieefi
viertal zich gesplitst. Twee liumner hei-
ben zich maar het huls van den heer Ver.
spijclk begeven "en hebben liet rooster',j,
onder 'de raimcn stuikgesloolen. De twee
andere complolgeno'oten hebben toen de
hom in de gemaakte opening geduwd.
Aan hot feit, dat zij de bom niet ver
genoeg maar binnen hebben kunnen dria.
gen, wordt' toegeschreven, dat de explo
sie niet een nog gewéldiger uitwerk'ng
hard dan zij heeft gehad.
Na'dait dp bom eenimaal was geplaatst i|
de lont aangestoken en verspreidde zidl
hot viertal. De Haais ikeerde aanstonds
naar Amsterdam terug niet het bekendo
gevolg, dat hij bij aankomst aldaar dade.
lijk werd gearresteerd. De aangehoudene
Van der Linde begaf ziiclh naar zijn .dicht'
dn de nabijheid van hot Frankenslag ge
legen woning. Nauwelijks wa« hij o,p zijn
kamer, of de slag van de ontploffing
•dreunde. Van der Lïnd© keek Hit het
raam en moet nog daarbij gezegd hebben:
Er ds zeker een ongeJulk gebeurd. Ik ga
eens kijken."
Inderdaad' is bij tot tweemaal toe ie
straat Opgegaan en heeft daarbij op dc
plaats van den aanslag staande tusschen
den hoofdcommissaris Van 't Sant en der.
omder-oomanandant der brandweer, den
hoer Spoelstra, naar de aan het buis van
den heer Venspdjok aangerichte schade
•staan kijken.
HOE DUUR IS HET GAS?
Het volgende lijstje eeeft <ie „Bossche
Crt.":
Tilburg levert liet goedkoopste gas n.l,
ad io ets. per kub. meter. Dan volgen
Bolswiard met 12 ct.; Groningen en As»
sen mot 13 ct.; Dordrecht, Middelburg,
Utrecht en Haarlem met 16 ets; Arnhem,
Zaandam en Enschedé en 's-Hertogen-
bosch met 17 cis; Delft, Amersfoort ea
Roermami met 18 ets Leerdam en Appin.
gadam niet 20 ets, terwijl Tho'len met 24
ets. de twfeladitige eer geniet, bovenaan
te sl'aan.
GEBED DOOR EEN NEDERLANDSCBj
STOOMSCHIP.
Dinsdag j.l. ontmoette bot Nederland
sche stoomschip Wadstroom in do Pin-
sche Golf bet eenige dagen vroeger van
Wiborg met een lading ijzer naar
Duitschland vertrokken stoomschip Ger-
biriiie van Bremen, welke op het punt
was van zinken. Het stoomschip Gerhinna
was cp het wrak van een gezonken onder
zeeboot gevaren en daardoor lek gewor
den. Bij de komst van het Nedorlandscha
schip zonk de Gsrbinne met den kapi-
t-itn en vier matrozen. De overlevenden,
de stuurman en vier matrozen, werttoa
in uitgeputten toestand door belt Neder
landsche stoomschip uit de reddingsbak
gehaald on naar Wiborg gebracht.
DE GROOTE BRAND TE ZWOLLE.
Over den grooten brand te Zwollo,
die Zaterdag liet nieuwe gebouw der
manufacturenzaak van dc fa. Ge'ors.
Bervoets in de ascb legdo, vernemen
we nog, dat de bewoners van een nabij
gelegen perceel bet eerst den brand ont
dekten. Een geweldige vlammenzee steeg
hoog uit boven de omliggende huizen,
Het geheele huis viel aan de vlammen
ten prooi. De groote glazen koepel smolt
weg en het ijzeren geraamte stortte met
donderend geweld naar heneden. De
voorgevel stortte geheel in, behalve de
haïdsteenen steunpilaren.
Aan de overzijde zijn tientallen winkel
ruiten geheel vernield. Zelfs ontstond in
sommige étalages daarvan een begin ven
brand, zoo hevig was de hitte.
Een half uur na het ontdekken van
den brand, was het blusschingswerk in
volle actie.
Met de uiterste moeite werden do be
lendende perceelen, die zeer groote wa
terschade leden, gered. De politie, even
als de brandweer, traden zoer tactiol
op. De burgemeester was spoedig 111
bet uitbreken van den brand tor plaatso. I
De schade wordt door verzekering g»l
dekt. Om ruim 10 uur was .men nogf
aan het blusschingswerk bezig. Het ge
vaar voor de omliggende gebouwen is I
geweken. Niets is gered. Persoonlijke on-
gelukken kwamen niet voor.
Het gebouw der firma Bervoets, moe. I
op beurspolis verzekerd zijn; de lcooH
manSwaren. vo3r 1/2 millioen bij de maat*
schappij „Ncerlandia" to 's-Hage.
OPNIEUW VERLAGING DER
MIJNWERKERSLOONEN?
Uit Heerlen vcneemt de „Tel.", dat
directie van de Staats- en Domaiiiale
•nen in Limburg bet voornemen hcB"
om de inkomsten der mijnwerkers ii'j1
Januari wederom niet minstens 10 pri
verminderen, en wel in verband ■met
slechte resultaten, die bet Limburg*-;*
mijnbedrijf in de 'laatste maanden
opgeleverd.
WIJZIGING DER STOOMWET.
De Vereeniging van gebruikers
stoomketels en kracht werk tuigen in
derland, heeft aan den minister van
beid een adres gezonden waarin betoo®
wordt dat het wetsontwerp tot bet 'iC'
van oen belasting ter bestrijding van
de I
kosten voor de uitvoering van het
op stoomketels en stoomtoesteltem c-
de Stoomwet vereisebt. even antoc.J-
fond als onbillijk is. De Vercenc,
merkt verder op dat. mochten me«c
de kosten van genoemd toenclu
door de gebruikers moeten ^,vc"TerJ.cStie-
dragen, aan hen, een aandeel in de -
rign van dezen dienst dient te wora
Laten
