BINNENLAND.
EEN ONTREDDERDE
1 TOESTAND.
WIE VERANTWOORDELIJK?
DE VERBODEN CIRCULAIRE.
De Bioscoopwet.
Aanvulling R.-K. Staatsprogram.
Het spoorwegongeluk bij Weesp.
Verkeer en Posterijen.
TWEEDE KAMER.
UIT ONZE OOST.
TtBóY «Seri ló'orfcg lïen Jaar geleden! ï<p
jdroej dit percentage 176.
Het s.s. „Maria Louis" k bij de in
vaart vam de haven op een bank geloopen
én vergaan. Van de opvarenden worden
er 50 venmisL Men vreest, dat zij ver-
dronken zijn.
1lien Duitsch vlieger is met een toe-
fclel zonder motor 21 minuten in d'e lucht
gebleven. Iiij -beun d'e vlucht op een
heuivol van een 300 M. hoogte en tegen
den wind ingaande, slaagde hij er in, boven
het punt vaii uitgaing te stijgen. Toen hij,
ma 21 minuten, daalde was hij er slechts
10 M. beneden.
De „Times" zegt diat men in Engeland
niet zeer veel belangstelling "deze proef
nemingen in Duitschiamd volgt, omdat ze
de oplossing van het vraagstuk: een
vliegtuig te maken met een zwakken mo
tor, bijv. van 2'A P.K., aanmerkelijk be
vorderen.
Gehikt het een dergelijk toestel te ver-
vaanoi-Vn, dun zal 'liet vliegen even popu
lair worden als thans liet 'motorfietsen,
Eegt hel blad.
In October zijn aan Frankrijk 543
spoorwegv agons teruggegeven, in het
gel «vei ruim 7000. Aau Bele' zijn in hel
geheel 13000 wagons teruggeven.
Ecn'tge verouderde Bngclsche oor
logsschepen zijn aan Duitsehland verkocht
om daar te worden gesloopt.
Een te Berlijn ontvangen bericht uit
Londen zegt, dat Engelsche scheepvaart-
Ikringen over dezen verkoop, die verband
houdt met het feit, dat in Engeland de
technische hulpmiddelen voor soheeps-
slooperij ontbroken, ontevreden zijn.
Het gaat de Communistische partij, de
partij die naar revolutie streeft, niet naar
den vk-eze.
Reeds meldden we, dat zij, die op 1
'April 1020, 2431 leden telde, op 1 October
1921 er nog slechts 2025 bon boeken, een
[verlies van 406 leden in een half jaar.
Verder bleek uit een mededeeling van
'den voorzitter Wijnkoop op het z.g. con
gres te Groningen, (een bijeenkomst van
een aantal communistische levenmakers,
die onder een verwarde discussie, elkan
der allerlei scheidtaai naar het hoofd
wierpen) dat reeds op 8 October het
partijorgaan „De Tribune" niet meer kon
verschijnen. Het partijbestuur heeft toen
maatregelen genomen. Daardoor is iict ge
vaar voor het niet verschijnen van het
dagblad vooreerst bezworen, maar met
voogo. il afgewend. Het partijbestuur is
uitgeput- Het congres hecPt te zorgen,
zcide de voorzitter, dat uiterlijk 1 Decem
ber a.s. f 10.000 bij den directeur der
j drukkerij van „De Tribune" aanwezig is.
I Komt dat bedrag er niet, dan zal „De
Tribune" niet meer als dagblad verschij
nen.
Een commissie werd benoemd om voor
ide inzameling van genoemd bedrag te zor
gen. De collecte, welke ten congresse werd
gehouden, bracht f 242.67 Vi op, plus een
Jift van 25.
Veel animo heerscht er onder Wijnkoop's
volgelingen blijkbaar niet. Het valt dan
ook nog te bezien of de twee duizend
Teden der communistische partij buiten het
abonnementsgeld er nog ieder 5 voor
over hebben, om hun revolutionnair or
gaan ni stand te houden.
De voeds-eiweigeraar Groen end aal heeft
de wapens neergelegd: hij wil niet solidair
eeaoht worden niet de bomwerpers in Den
Haag.
Ten slotte heeft deze jongeman meer ge
tond verstand getoond dan zijn bewonde
raars en degenen die in troebel water beb-
fcen pogen te visschen.
De sociaal-democraten zitten met het ge-
jétl-G ro-eiï-endaal en wat daarop gevolgd is,
yerlegen.
Zij keuren de voedselweigering, de
ixpioitatie van het geval door de commu
nisten, en den bomaanslag af.
Ze vreezen zelfs, dat het militairisme er
door zal worden versterkt en de reactie
cr door groeien zal.
De „Voorwaarts" schrijft, dat de hoof
den der jonge mannen door allerlei ver
warde denkbeelden zijn verduisterd .en
Ihun karakters zijn bedorven door haat of
[vertwijfeling.
Dit is niet slecht gezegd, maar het
tsociaal-democratische blad zoekt de ver
antwoordelijkheid blijkbaar op een ver
keerde plaats.
Zij denkt ei* blijkbaar geen oogenblik
aan, dat de actie der sociaal-democratie
/elf de schuldige is, constateert het „Hsgz."
„Verwarde denkbeelden zaait de sociaal-
democratie in de hoofden van jonge man-
men en het karakter bederft zij door haat.
Alleen en louter om politieke overwe
gingen heft de Nederlandsche sociaal-
democratie de leus aan: geen man en geen
cent, terwijl in alle overige landen
haar gees l verwan ten het denkbeeld van
een nationaal leger voorstaan.
Zij zet hier de menschen op, niet tegen
hei militairisme, maar tegen elk streven
-om de nationale zelfstandigheid te verde
digen, terwij] overal elders de sociaal
democratie voor de landsverdediging veel
zwaardere offers vergt, dan hier door de
„burgerlijke" partijen gevraagd worden.
Jonge mannen doorzien niet het poli-
Jtieke spel (ka Nederlandsche S. D. A. P.
Zij weten niet, of houden er geen reke
ning mee, dat Schaper nog van den zomer
bereid was tot een compromis met de
(katholieken op den grondslag van een jaar-
lijk scli contingent van 13.000 man.
Zij beseffen niet, dat, als de S. D. A. P.
regeringspartij werd, zij geen oogenblik
aan de opheffing va - leger en vloot zou
(denken of kunnen denken.
Zij houden alleen dit vast, dat, naar de
tS. D. A.<»P. leert, wij onmiddellijk en vol
komen ontwapenen moeten, dat wij vol
doende waarborgen voor onze zelfstandig
heid vinden in den Volkenbond en in de
int-e&na bicnale arbeidersbeweging."
Uit de leer der S. D. A. P. trekken ze
Öus de practische consequenties.
Nu mogen de organen der partij dit ver
keerd achten en daartegen opkomen, zij
/verwarren de geesten en vervullen het ge-
flnoed met haat, zij zijn moreel aansprake
lijk voor de fouten, domheden en misdaden.
Straks, aan de stembus, moge het yolk
SJaarpyer vonnis .strijken!
We lezen onder bovenstaand opschrift
in de „Maasbode":
„Wij deelden dozer dagen mede, dat
de verspreiding der propaganda-cireu-
tairo van het It. K. Vakbureau door
het kerkelijk gezag werd verboden in do
bisdommen Breda en Den Bosch. Ten
aanzien van het laatste diocees volgde
tegenspraak. De ongegrondheid van die
tegenspraak kan hieruit blijken, dat de
redactie der in hot bisdom den Bosch
verspreide civ ulaire van de oorspronke
lijke aanmerkelijk afweek. Ook elders is
men trouwens gelukkig tijdig tot het
inzicht gekomen, dat in den tekst ette
lijke correcties dienden aangebracht.
Dat tegen de ronddeeling der aldus
gemitigeerde eirculiire verder geen be
zwaar werd gemaakt, kan moteen illus-
treeren, hoez.er ,IIet Volk" de plank
misslaat, als het roode orgaan het
geval uitbuitend schampert over ar
beiders, wien zou worden belet de waar-
aid te zeggen. Het gold hier slechts
den toon en daarachter de mentaliteit
der opstellers; niemand zal het onder
ons Katholieken een ander ten kwade
duiden, 'als hij in behoorlijke termen,
die de naastenliefde niet kwetsen, uit
spreekt wat hij ep hot hart heeft,
EftlTCRlANDSCH ÜIEUWS.
E n gunstige ontvangst.
Het voorloopig verslag der Tweede Ka
mer is verschenen omtrent het wetsontwerp
lo-t be-'^ rl'ing van de zedelijke en maat
schap, ke gevaren van de bioscoop.
Benige loden verklaarden zich met het
ontwerp te kunnen vereenigen. Deze leden
wilden niet onIkennen, dat het bioscoop
bezoek voor sommige categoriën van per
sonen eenig gevaar meebrengt. Zij achten
evenwel een inmenging der overheid, op
een wijze als in het ontwerp wordt voor-1
gesteld, allerminst gewenschL Een zooda
nige inmenging zou naar hun meeiiing on
juist en overbodig zijn.
Onjuist achten zij haar, omdat door de
keuring van alle films door de in het ont
werp genoemde centrale commissie in
breuk wordt gedaan op de geestelijke vrij
heid der burgers.
En overbodig oordeelden de leden, hier
aan het woord, de voorgestelde regeling,
omdat in de eerste plaats art. 188 der ge
meentewet den burgemeester de volledige
bevoegdheid geeft om bioscoopvertoonin-
gen, welke in strijd zijn met de openbare
orde of zedelijkheid, te verbieden, terwijl
voorts films, welke door de meerderheid
van het publiek en deze bestaat toch
wel uit niet op sensatie en perversiteiten
belusten worden afgekeurd door de on
dernemers van bioscoopvoorstellingen toch
niet zullen worden vertoond, omdat hier
mede geen financieel voordeel zal zijn te
bereiken.
De leden, die deze beschouwingen hiel
den, waren van oordeel, dat, wil de over
heid er toe medewerken het bioscoopwe
zen in betere banen te ledden, zij dit beter
dan door het voorstel van wettelijke be
palingen als die, welke thans aan het oor
deel der Stalen-Generaal zijn onderworpen,
zal kunnen doen door het verleenen van
subsidies ten behoeve van vertooningen van
veredelende en opvoedende films, welke de
zedelijke verheffing van het volk kunnen
bevorderen.
Eenige andere leden meenden de aanne
ming van het wetsontwerp te moeten ont
raden, met het oog op de uitgaven aan
de uitvoering der voorgestelde bepalingen
verhonden.
Zeer vele leden daarentegen juichten de
indiening van het wetsontwerp zeer toe.
De van andere zijde geuite bewering, dat
de meerderheid van het publiek niet op
sensatie belust is, verklaarden deze leden
althans voor zoover het bioscoop-bezoe
kende publiek betreft, onjuist te achten. En
ook de opvatting, dat de uitvoering der in
het wetsontwerp vervatte regeling groote
uitgaven met zich zou brengen, meenden
zij, gezien ook het feit, dat zij, die films
ter keuring aanbieden, daarvoor een nader
door de Kroon vast 1e stellen bedrag zullen
hebben te betelen, als geheel bezijden de
werkelijkheid te moeien aanmerken.
Verschillende opmerkingen werden ge
maakt over de voorgestelde Centrale keu
ringscommissie.
Op de Woensdag geliouden vergade
ring van den R.K. Rijkskieskring Dord
recht werd aangenomen het voorstel
tot aanvulling van het R.K. Staatspro
gram met een tweetal nieuwe punten.
Deze punten zijn: lo. Opheffing van
het verbod tot inzegening van een hu
welijk door een bedienaar van den
godsdienst voor dit voor den ambtenaar
van den burgerlijken stand is voltrok
ken.
Dit verbod belemmert volgens de toe-
liclit'ng, praelisch, den Katholieken
geestelijke de vervulling van zijn plicht.
2o. Opheffing van het verbod tot bet
aangaan van een huwelijk door personen,
ten wiens aanzien eebtsobeiding is uit
gesproken.
Het huwelijk is onontb'nbaar. Echt
scheiding ontbindt het huwelijk niet. De
wet maakt echter onmogelijk, dat na
echtscheiding do personon weer tot el
kaar komen. De wetswijziging, die men
zich reeds voorstelt aan te brengen komt
aan de verlangens der katholieken niet
voldoende tegemoet.
Beide punten werden door de verga
dering met applaus aangenomen.
In het De"embcr-nuinmer van „Bouw
stoffen" wijdt prof. v. d. K(loes) eenige
beschouwingen aan het spoorwegongeluk
bij Weesp. De hoogleeraar legt den na
druk op het feit, dat de spoordijk van
den aanvang af geen voldoende uitwa
tering heeft gehad, hetgeen met uit
treksels uit het verhoor voor de Staats
commissie wordt bevestigd.
De Staatscommissie heeft een belang
rijke natuurwet over het hoofd gezien:
de voortdurende vochtigheid van het zand
in den aardbodem als gevolg van neer
slag ter plaatse in dien bodem. Daar
door wordt op den duur een hoeveel
heid water gevormd, die, wanneer zij
in 't geheel geen uitweg vond, geen
groot® vermeerdering met regenwater
noodig z»u~Lobbon biïï het fcand vloei-
baar te maken. Feitelijk zal er wel altijd
eenige afvoer plaats hebban, immers is
nergens de ondergrond zoo waterdicht
als een ouderwetsche Fricsche regenbak,
't Is maar de vraag of de ondergrond,
zooveel doorlaat dat de afvoer den aan
voer overtreft. Dit nu laat zich niet
onmiddellijk waarnemen; het blijkt enkel
uit de gevolgen en daarom blijft de
toestand ten allen tijde gevaarlijk zoo
lang niet door een doelmatige droogleg
ging (draineering) van het baanüchaam
voor bovengrondschen, zichtbaren water
afvoer is gezorgd.
De rampen als de hierbedoelde niet veel
vaker voorkomen ligt daaraan dat do „re
genbak" in verreweg de meeste gevallen
lek genoeg is om niet over to loopen,
wanneer het lang achtereen regent, maar
niemand lean den graad van lekheid te
voren vaststellen.
De Staatscommissie heeft in het tweede
deel van haar verslag tal van plekken
in het spoorwegnet genoemd, waar de
veiligheid aan twijfel onderhevig zou kun
nen zijn. Van de maatregelen tot ver
betering, die zij heeft aangegeven, is
de eerste het verzwaren van den voet
van het baanlichaam, hetgeen de schrij
ver in zoover bedenkelijk vindt, dat daar
door de waterlossing nog meer belem
merd kan worden.
Wat de tweede, het aanbrengen van
afvoersleuven, gevuld met zand of kolen-
sintels, betreft, stelt de hoogleeraar de
vraag, waarom geen aarden buizen om
ringd met echelpen en grover zand, vol
gens het denkbeeld van wijlen ing. Stang,
door dezen in de Scheveningsche en Was-
senaardsche duinen voor den watervang
der Haagsehe waterleiding zoo meester
lijk uitgevoerd. Immers kan zand geen
doelmatig materiaal genoemd worden om
zand droog te leggen. En wat weet men
in dit opzicht van kolensintels Zullen
de holten daarin niet met fijn zand
volgespoeld worden?
DE NAGROENTIJD TE LEIDEN.
Enkele dagen geleden, maakten we
melding van een berisping, door dan
rector-magnificus van 17 studenten, die
zich hebben schuldig gemaakt aan het
's nachts binnendringen van woningen,
waar eerstejaars-studenten wonen, met
het doel, deze te molesteeren.
Naar de „N. Ort." verneemt, heoft
de justitie termen gevonden, inzake deze
aangelegenheid een onderzoek in te stel
len. t
HOE ER BEZUINIGD WORDT.
M. C. M. die Groot schrijft in die
„Nieuwe Grt.":
„Een ervaring met een Raad. vam Ar
beid; een jong ambtenaar heeft tnaar
werlk voor een paar uur daags en vraagt
om meer. Vergeefs. Hij schrijft aan den
Minister (den bezuinisinigsininislieT De
Geer) om plaatsing zoo, dat hij arbeiden
kam en zich ontplooien. Het antwoord is
„dat daaraan thans niet kan wordien vol
daan". Eenige diagen Later volgt onti&lag.
Of er verbamid bestaat lusscben -brief en
ontslag, weet ik niet; zeker is, d'at er 'bij
omlsfliaggever en ontslagene geheele over
eenstemming bestond, dat werkkring en
mensdh geenszins bij elkaar pasten. Eeni
ge dagen later wend de opengevallen
plaats door een ander ingenomen. Er wa
ren toen weer 4 mam voor werk, dat ge
makkelijk door 2 en ook wied door i b,a<d
bunnen verricht worden."
HET TEKORT BIJ DE SPOOR
WEGEN.
Het Comité „Actie Duur reizen" beeft
aan de directie van de Spoorwegen en
de betrokken arbeidersorganisaties oen
adres gericht, betreffende het exploita
tietekort. Het Comité is nog steeds van
oordeel, dat de verlaging dor tarieven,
weder invoeren van vacantiekaarten, kilo
meterboekjes en gemakkelijke abonne-
mentsvoorwaarden tengevolge waarvan
een belangrijke toeneming van het ver
keer mag worden verwacht, de richting
is, waarin het spoorwegverkeer zich moet
ontwikkelen.
NEDERLAND EN BELGIË.
Do redacteur te Brussel van de „Msb."
spreekt het bericht tegen, als zou er een
nieuw statuut voor de Wielingen zijn ont
worpen, dat aan de Hollandsehe en Bel
gische regeeringen, voldoening zon geven.
OngevallenverzekeringDe heer
Drion heeft den Minister van Arbeid ge
vraagd, hos het staat met de overdracht
van de administratie der Ongevallenver
zekering van de Rijksverzekeringsbank
naar do Raden van Arbeid.
WIJZIGING NEDERLANDSCHE
SPOORWEGGOEDEREN-
TARLEVEN.
Met ingang van 1 Deo. a.s. worden,
volgens de „Tel.", een tweetal speciale
tarieven ingevoerd.
Het eerste is oen speciaal-tarief voor
den uitvoer van manufacturen (zoomede
nieuw jutendoek en nieuwe juten zak
ken) van de Twentsche stations naar
Rotterdam (Feijenoord, Hande'.sterrein,
Maas en Rechter Maasoever) transiet.
Het tweede speciaal-tarief voor den
invoer via Hardingen ©n Rotterdam
(Feijenoord, Handelsterrein, Maas en
Rechter Maasoever).
Naar Twentsche stations van onder
staande goederen uit overzeesche gewes
ten geldt dit voor:
a. Jute, Katoen (ruwe), Weefgarens
(jutten, katoenen, linnen en wolion)
b. Asphaat (mineraalwit), Lijm (ook
Gallerte), Machines en Machinedeelen
(geen stoomketels) voor de textielindu
strie, geheel of nagenoeg geheel van ijzer
en staal, Mineraalwit, Olie, Weverskam
men (oude, verwerkte);
o. Bleekpoeder (bleekaardo, bloekkalk,
Chloorkalk)Ohinaclay (porceleinaarde),
gecalcineerde soda (sel de soude-sodaa-
sche) Kristalsoda, doch niet de soda,
zooals ze voor onmiddellijk gebruik in de
huishouding gereed, in kleine verpakking
in den handel voorkomt.
Vergadering van 17 November.
GRONDWETSHERZIENING.
MIN. RUIJS DE BEERENBROUCK
laat bsslisstog oyce het amendement
vfiöi Ryckëvbröeï I reSac tae-vcrande ring
vam Ihet artikel, betreffende het opperbe
stuur aver de deeden van het rij'k buiten
Europa) aam die Kaïmer over. Hij ont
raadt tie andere amendementen.
Het amendememt-Vam Ravesteün (par
lementair karakter voor vertegenwoordi
gende lichamen in Inidië) -wordt verwor
pen met 75 tegen 3 stommen; het amen-
demenit-lDressollhiuijs (in de grondwet
mdet dien gouverneur-generaal noemen)
wordt verworpen met 46 tegen 33 stem
men; het amendemjent-iMaochant (zelfbe
stuur vastksseadi) wordt verworpen met
53 legen 26 st; het amenidomenit-Van
Aijokovorsel om de doelen van het Rij'k
buiten Europa met namen te noemen
wordt aangenomen z.lxs Artikel 61 wordt
aangenomen met 46 tegen 33 st.; het
amendement-lDresselh/uiijs (beperking van
de gevallen waarin over Indische ontwer
pen het advies van vertegenwoordigende
lidhamen moet worden gevraagd) wordt
verworpen met 41 tegen 33 st.; de amen
dementen-Van Rijokevorsel ter redactie-
verbetering van artikel 63 worden z.'h.st.
aangenomen.
De heer DE JONGE S. D. A. P. licht
amendementen toe om den Koning niet
langer het recht toe te kennen tot het
vexieenen van adeldom en om de ridder
orden af te schaffen.
De MINISTER ontraadde deze amende
menten. Het amendement betreffende
adeldom werd verworpen met 31 tegen
25, dat inzake ridderorden met 53 tegen
23 stomimen.
De amend-ementen-Troelisilra tot het
schrappen vam het antilkel betreffende toe
stemming tot het aannemen van vreemde
ridderorden werd verworpen met 57 le
gen 20 stemmen.
De heer MARGHANT V. D. lidhit een
amendement toe om de verplichting le
doen vervallen den Raad van Siale le
hooren over aiie ontwerpen van wet.
De Minister laat beslissing aan de Ka
mer Gwesr.
De stemming wordt op Vrijdag bepaald
LUCHTVERKEER.
HOE HOFSTRA NAAR DEN WEG
VROEG.
Op een der slechtste d'agen van de
vorige week verloor de Nederlandsche
vüieger Hofstra op weg van Londen naar
Amsterdam boven zee zijn koers, ten ge
volge van den mist. Toen hij een schip
zag, vuurde hij een Very-signaal af om
de aandacht le trekken. Al spoedig werd
hij opgemerkt. Op een papier schreef
Hofstra 'n mededeeJi-ng, waarin hij vroeg
of iemand op het schip door signalen wil
de aanduiden, in welke richting hij het
spoedigst de kust kon bereiken. Hij stopte
het papier in het pistool en wierp dit met
een bewonderenswaardige nauwkeurigheid
door middel van een vlagsignaal de rich
ting aangegeven, zoodat Hofstra de kust
op het ddk van het schip. Even later werd
spoedig bereikt baid. „Tel."
DE PABIJSOHE LUCHTVAART-
SALON.
De zevende internationale luchtvaart-
tentoonstelling in het Grand Palais te
Parijs, maakt op het allereerste gezicht
den indruk van een groote vogelkooi,
door de. vele vliegtuigen die daar bijeen
zijn. Luchtschepen en ballons zijn er
bijna niet; wel enkele helicopthres (toe
stellen die loodrecht kunnen stijgen).
Men ziet er geweldige passagiersvlieg
tuigen met luxueuse salons, waarin plaats
is voor 25 personen, en daarnaast kleine
1-persoons triplanes, lucktomnibus ren, en
machines waarvan de vleugels opgeklapt
kunnen worden en die dan als auto
over den grond kunnen rijden.
EEN AANSLAG IN ATJEH.
De correspondent te Kota Radja seint
d.d. 12 October aan de „Doli Ot.":
Maandagmiddag werd de controleur
van Lho Soeken, de heer Van Rhijn,
door een Atjehsohe vrouw Halima op
Keude Matangkoelie tijdens een zitting
van het Landschapsgerecht met een pa
rang verwond. Halima viel den heer an
K him van achteren aan en bracht hem
een vleeschwond toe aan den reohter-
spier langs de ruggegraat. De verwon
ding is volgens de geneesheeren niet
levensgevaarlijk.
Het „Nbl. v. Atjek" weet nog omtrent
dezen aanslag te melden, dat do vrouw
haar daad pleegde iu godsdienstige over
spanning. Drie dagen vóór haar daad
droomde zij, dat haar vrouwelijke goeroe
haar opdroeg een ongeloovigen blanda
te vermoorden, waardoor zij geëerd zou
worden als trouw moslim.
OEMEHÊD MTEÜWS
BRANDSTICHTING.
In verband met een brand van Maan
dagnacht te Middelburg is op verzoek
van den commissaris van politie aldaar
te Nijmegen aangehouden het 17-jarig
meisje S. M. A., dio na oen scherp
verhoor bekende medeplichtig te zijn aan
brandstichting. Woensdagavond bekende
nu ook de 37-jarige B. J. P., de bewo
ner van het verbrande perceel, die kennis
Ihad aan het meisje, den brand te heb
ben gesticht.
BRAND OP DE „LINGESTROOM."
Een telegram uit Londen meldt, dat het
Nederlandsche s.s. „Lingestrom" (van de
Hollandsehe Stoomboot-Mij.) groot 1480
ton, geladen met boter, eieren en rum,
gisterenmorgen vroeg in brand is ge
raakt. Na vier uur was de brand ge-
bluscht. De lading is aanzienlijk bescha
digd. De oevers der rivier werden dooi
de vlammen verlicht. Tal van rumvaten
sprongen. De rum werd in de rivier
gepompt.
EEN PASSEN-GESCHLEDENIS.
M. V. S. te Zeist schrijft aan het
„Hbld.":
Een arme oorlogsweduwe, familie van
familie, was door ons te logeeren ge
vraagd. Boekhoudster in een „Waren-
hans", totaal ondervoed, 3 weken va
cantia.
Dit Zuid-Oost-Duitschland kwam zij
naar Berlijn, met een attest van den dok
ter, om visum te vragen in de Doro-
theenstrasse. Zoo hondsch-beminnelijk als
Inen 't daar gewend is, vertelde men
tiaar, dat zij maar eens over 'n week
of wat terug moest komen. Eerst moest
men naar mij informeerenl
Er kwam 'n wanhopige brief. 1 Was
zoo duur in Berlijn, en wat zij nu be
ginnen moest?
Onmiddellijk seinde ik: 'n paar dagen
wachten; ik zou or wol voor zorgen.
Tegelijkertijd schreef ik het „Rijkspas
poortenkantoor" in Den Haag, met ver
zoek, voor mijn rekening naar Berlijn te
willen seinen. Hetgeen men met prijzens
waard! gen spoel gedaan heeft Ook schreef
ik naar de Dorotheonstrasse, onder ver
melding van mijn kwaliteit, dat men uit
Den Haag telegrafisch machtiging zou
ontvangen ter viseeren.
Inmiddels zat onze logé te wachten en
"te wachten, in een vreemde stad, in
een hotel. Tot haar vacantia vrijwel ver
streken was, en zij haar luttele spaarduit
jes had ingeboet. Dat was in Juli. Het
visum is eindelijk losgekomon, eind Oc
tober.
Dit zijn de feiten; en ik geloof niet,
dat ik aan doze schrijnende historio iets
heb toe te voegen. In ons „gastvrije"
Nederland
EEN BEKEERDE DIENSTWEI
GERAAR.
De dienstweigeraar J. B. is losgelaten
en door kapitein Loeffen naar zijn korps
ruggebraekt.
Naar het „Vad." verneemt, heeft de
krijgsraad te 's-Hage verklaard er geen
(prijs op te stellen dergelijke zaken
dus waarbij de beklaagde terugkeert van
rle dwalingen zijns weegs vóór hij ter
terechtzitting is verschenen verder
te behandelen. De betrokkene wordt dan
vrijgelaten zonder dat eenige straf op
hem wordt toegepast, tenzij natuurlijk
van hoogerhand het rechtsgeding om een
of andere roden zou worden voortgezet.
Zoo is ook met J. B. geschied.
NOODTOESTAND TE VAALST.
In de jongste vergadering van den ge
meenteraad van Vaalst (Limb.) werd
door een der leden (een werkman) gewe
zen op dien treil risen toestand, waarin -zich
de bevolking te Vaalst bevindt. Niet al
leen de arbeidersstand, maar ook de mid
denstand is '11 ruïine nabij, tenzij spoedige
hulp komt. Nog nooit werd zoo'n armoe
de geleden dm Vaalst ais thans. Er kan
•niet langer op de Verbetering der Duitsche
valuta worden gewacht. Taü van huisva
ders werken in Duitsehland en ontvangen
daar hun loon in manken, de Nederland
sche regeering verleent geen toeslag. Wij
zijn niet waard, zoo venklaarde het raads
lid, dat we hier in het raadhuis als volks
vertegenwoordigers zilten. wanneer we
niet- aLles op haren en snaren zetten om
verbetering te verkrijgen voor de in nood
en ellende venkeerenide bevolking. Er moet
verlangd wordien dat de Nedenlaindis-che
regeering ingrijpt, opdat Vaals niet totaa!
financieel geruïneerd worde. In naam zij
ner (katholieke) fractie vroeg spreker het
zenidien van een deputatie naar Den Haag.
Een der weihouders meende, diat iu heel
Holland wel geen gemeente is, die met
zulke treurige toestanden heeft te kampen
als Vaalst. Telegrafisch werd den Minis
ter om een audiëntie gevraagd. De com
missie met den burgemeester aan 't hoofd
werd benoemld.
NOG NIET HERKEND.
Hot lijk van den onbekenden man,
Dinsdag op den Grebbeberg, bij Wag-e-
nlntgen, gevonden, is nog niet herkend.
Op het lijk is gevondlen een revolver, ter
wijl een flesch met drank er naast lag.
Het lijk is, na gekist te zijn, Woensdag
op last der Justitie naar Arnhem ge
bracht.
EEN COLLIER VAN ƒ6000 GESTO
LEN.
Een dame kocht Woensdag te Amster
dam in een juwelierszaak in de Kalver-
straat een collier ter waarde van 6000.
Zij borg dit in haar tasohje en bezocht
hierna een onzer groote mode-magazijnen
in dezelfde straat. Toen zij dit magazijn
verliet, kwam zii lot de ontdekking, dat
haar tasch openstond en het collier ver
dwenen was.
Hoewel onmiddellijk door de recherche
een onderzoek werd ingesteld, leverde dit
lot dusver geen resultaat op. („Centr.")
DE JUWEELENDIEF DER
„LIMBURGIA".
De Amslerdamsahe politie van het bu
reau Kattenburg heeft, dank zij haar uit
gebreide onderzoekingen, resultaat gehad
Ln de zaak tegen Heinrich Ewers, den ju-
weelendief, die een bankdirecteur aan
boord der „Limbursfti" edelgesteenten
ontstal voor oen bedrag van 75000. Tot
dusverre hadden bepaalde aanwijzingen
tegen Ewers ontbroken. De recherche van
Kattenburg is cr thans in geslaagd voor
werpen te onl'dtókken. die bij het gestole-nc
behoorden. Zij werden aangetroffen ün de
woning van eenige pers-onen, die men er
van verdacht in deze zaak als helers be-
troikken te zijn. Natuurlijk ontkenit Ewers
hardnekkig. Ook weigert bij nog steeds
den naam van den man te noemen, die
hem verborgen heeft. Met dat al zijn de
aanwijzingen tegen hem ter zaike van
diefstal zoo bezwarend, dat hij heden.
Vrijdag, voor den officier van ju lilie ge
leid zal worden. ..Tel.
PAS OP MET DE ZILVERBONS.
Het „Hbld." schrijft:
Men zendt ons toe een Zilverbon-Suri-
name, groot 50 cent.
Dit wettig betaalmiddel vertoont een
treffende gelijkenis met onze Nederland
sche zilverbons van f 2.50. De toeken ing
is volkomen galijlk en ook de kleuren
wijken niet af.
Waar op de Nederlandsche zilverbon
de cijfers 2.50 staan zijm op bet Suri-
naamsche exemplaar de cijfers 0.50 ge
drukt.
Aan de voorzijde zijn de woorden:
„ZUverbon-Surmame" in een lichte boog
geplaatst. Dit is dus een afwijking van
het Nederlandsche exemplaar. Een ander
verschil is, dat het cijfer aan den rech
terkant bij den bon van 2.50 door een
cirkel, bij die van 0.50 door een zes-
boek is omgeven.
Maar deze afwijkingen vallen zoo
weinig op, dat wij ons beelgoed kunnen
voorstellen ,dat iemand, die er niet op is
voorbereid, het Surinaamsche papiertje
voor een echten Hollandschen rijksdaal
der zal aannemen.
Wij hoorden dan ook ai van men
schen ,die het slachtoffer zijn geworden.
Eenigen tijd geleden moesten wij waar
schuwen tegen de pogingen tot misleiding
met Indische zilverbons van 1, nu komt
oma dit papiertje weer in handen. Wij
kunnen niet nalaten er onze verwonde
ring over ie uilen, dat het Rijk 'betaalmid
delen laat ihaSitri -wëfo tót Kodvèrf jjfj»
zen - er erger aanJeiding
ven. -n gsx
IntuBschra men zij op rik
DE MIDDAGHTER
Naar aanleiding van de alarm,.'
berichten, in de bladen over Bton
iu de Middackter Allee ged^f
jongsten storm, deelt de rentmeesi, 1
Middachfer aan de „N. R. Ort" Vaa
dat deze berichten gelukkig z
dreven zijn. In deze laan ziin „°V6r-
boomen gevallen, maar zijn alk,if 20
3 boomen de koppen gorvaaid en
z°°aaiiig, dat de stammen ook
moeten worden gehakt. Vorder is 6,1
de laan zelf geen schade aangericht
alombekende Kruisboom is evenwel
darng beschadigd dat deze, zooai
dadelijk, dan toch binnen eenige
gehoel zal moe ton verdwijnen.
Minder geruststellend is het voW,
elk ;'aar miJn gewoont) if
schrijft de rentmeester, heb ik ook 5
najaar alle boomen onderzocht en gJ.
stateerd, dat er dezen zomer in (]c
langs den eleetriscken kabol 7 boon
zijn dood gegaan, die dezen winter
morden gehakt, terwijl uit alle hf
andero rijen geen enkele boom beW
te vallen. Dit is helaas cen dmdelS
illustratie van wat ik indertijd over il
leggen van dozen kabol heb geschrev»
HERMAN GROENEND AAI..
De dienstweigeraar Horman Groen™,
daal rs van het vonnis van den Eaa„"
sclion Krijgsraad in hooger beroot, ti
gaan. r b
K0RTE
Onvoorzichtige daad. Den schip,,,.
vaij don dezer dagen bij Egmond gosfcran-
oer, doch later in IJmuidon binnen p§.
brachten Duitschen trawler „Maria"
was door de Scheepvaartinspectie aange
zegd niet uit te varen alvorens oen oa.
derzeek naar de zeewaardigheid was in.
gesteld. Niettemin is de schipper des
nachts stil weggevaren, zonder esne ver-
klaring gekregen te hebben, dat zijn
vaartuig zeewaardig was.
Gasbedwclming. Woensdagmorgen h
op do Hooge Woord to Leiden hét 80-
jarige echtpaar Blom bewusteloos to bei
govonden door gasbedlvelming. Men jj
er in geslaagd do levensgeoston op tt
wekken. In ernstigen toestand is bel
echtpaar naar het ziekenhuis over.
gebracht.
WOEL lil HU¥ERHE5D.
CRISIS IN DE A'ARDAPPELMEEL-
I'ABBipAGK.
In de laalste 20 jaren voor den ourlo»
leen de prijzen der fabriaksaandappdej
60, 'boogsliehs 80 a 90 cis. per ILL. gol
den, zijn de Coöperatieve Aardappoint^,
fabrieken in oaze noordel. Veenkoloniii
de cen 11a de andere verrezen. Zij ha ijk,
reden van beslaan, wan'! de meeLprüza
waren in veriband met de exploitalii-
ten zoo goed dal de aandeelhouders hxi
dezen weg de opbrengst .lil hun aarap-
pelen aanzienlijk zagen stijgen. jVAzt
aandeelhouder heeft een zeker kwanta,
aardappelen te leveren, b.v. 200 HL per
aandeel).
De laatste jaren hebben ook in dit op-
zicht eed beele ounkccring gebracht. D>
fabriek saardappelp r ijzen Stegen bovenma.
ig (uitvoer) tot ?,V2 5 4 gulden de HL
doch eveneens stegen de exploitatiekosten
der meelfabrieken (liioogcre loonen en S-
urige werkdag) en dank zij de overroei
van de imeelmaitkl en den invoer viain Ja-I
panscüi aardappelmeel, daalden de meel
prijzen (in 1920 van 30 tot f 19 ne
100 K.G.)
De Coop, fabrieken konden in het laat
ste jaar niet mecT dan 1,25 5 ƒ1,7!!
per H.L. aan de aandeelhouders uiL1»'
ren en dat voor aardappelen die nHt
3.50 5 4 betaald 1althans verkoop
baar waren.
Geen wonder dat de aandeelhouder -
boer onder deze omstandigheden, lij'
fabrieksaardappelen Bever ad 3 in de»
vrijen handel br i®t, dan ze aan de fa
briek te leveren. En de aandeelhoiiAr
die geen boer is, dus de aardappelen ósra
moet koopen om ze aan de fabriek
leveren, doet liever afsland van zijn aan-
deelenheai't, zij hot tol 26 peil. van il«
waarde, en lager.
Tenzij ook de prijzen van den aarf
apj>el en zoo ook de exploilaliekoslen (ia
meelfabrieken aanzienlijk dalen, is lid
vooruilzidhf dozer laatste niet schil te rent
SRPI EH AR3I19.
SOCIALE WEEK.
Van 1217 DeceunbeT a.s. zal or tl
Ho'le] de l'Europe Vreeburg Utrecht cr
Sociale Weetk gel,ouden werden.
De loegansprijzcn zijn als volgt fieri
geld: J
Voor de geheele weck ƒ.5. Voor 1
dog 1,50. Voor een morgen- of n
dagvengadcring 0.75. Voor een avo
vergadering 0.50. (Voor leden van
de K. S. A. aangesloten vereoniginj-
0.25. Voor alle avondvergadcria
2. (Voor leden van bij de K. S. A
geslnlen vereenigiogen) 1.
Men zal goed doen zich nu reeds vc'j
deelname aan te meJden. Men be'
toegangskaarten aan het Centraal
reau der K. S. A, Oude Singel 78. h'
den.
Stal ing opgeheven. De staking
de stoomwasschcrij „Aurora" te Zaani"
is opgeheven. De meisjes zijn op
at
oude voorwaarden wederom aan het
gegaan.
De werkloosheid in de venen. Naar:i:'
leiding van een telegram uil Emuien a®
den voorzitter der Kamerfractie, had"'
de lieeren Troelslra, Schaper en Van
Tempel Dinsdag, na afloop der Kam°'
zitting, een conferentie mei minister R"
de Beerenbroucik en den Secrelaris-Gen
raai mr. Kan, over den onhoudbaren
stand in de Drentsche venen.
Als eerste punt, dat geen uftste'
lijden, werd gewezen op de vermin
der wefikloozenuiilkeering, ook m
band met dc lage en slecht gcreg-'
zinstoesiagen. De minister zegde toe,
hooging der uiLkecringen tot hel r
peil ernstig te zullen overwegen.
an. m'ierpeilatie-Tempci over ae
loosheid, zullen de andere punten
worden behandeld.
