„ONS BLAD" F
I
BUITENLAND.
We JAARGANG
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: redactiFno!£633 438
Advertentieprijs:
pji»anci@©ie organisatie
der Katholieken.
No.^o
DINSDAG 29 NOVEMBER 1%
DAGBLAD
Abonnementsprijs:
Per kwartaal voor Alkmaaro'öI
Voor builen Alk.im.ir
^4et Geïllustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger.
Van 1—5 regels f 25; elke regel meer f 0 25; Reclames
per regel f 013: Ru Miek „Vraag en aanboo" bij voon
uitbetaling P piaatr ig f 0.60
Aan aile abonr.é's wordt op aanvrage gratis een
roïis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag"van f' 500,—, f 400, f 200, f 100, f 60, f 35, f 15,-
Om ons katholieke volk tegen overmoed
4e waarschuwen, is door onze leiders her-
«taaidelak er op gewezen, dal wij de ont
plooiing onzer kracht te eenzijdig gezocht
lebben op het gebied der politiek.
Dank zij liet algemeen kiesrecht en on-
roede organisatie, hebben wij in de po-
Ytivk wel ongeveer de plaats bereikt die
Sms toekomt, en is het vooral aan ons le
danken, dat het liberalisme schaakmat ge-
Vt werd. DH geeft sommige politici aan
leiding tot de meeiiing, dal het liberalisme
reeds dood is, dat het niet meer meetelt.
C Dit is echter nog lang niet liet geval;
-krast al hebben wij de massa achter ons
in al kunnen wij op het beperkte terrein
Sier politiek in de tegenwoordige omstan
digheden ons voldoende laten gelden, loch
^eheersohen wij nog lang niet bet geheele
inaatschappelijk' leven.
Op het gebied van de wetenschap, kunst,
Stoa groothandel, de financiën, de industrie,
de scheepvaart, de koloniale expansie, enz.
regeert het liberalisme nog steeds haast on
beperkt.
Uit ©en a'dg-em-ecn cultureel oogpunt be-
ta ken houdt liet liberalisme dus r,og steeds
me sterkste -o .,cu bezet; alleen uit den
Iw^-weij^oatiSefeSfcclor heeft het zich te-
WUggetUwffiïaa.
is^&pasaste toekomst zal dc katholieke
eawB«tópa^^6ewegiiig hare kracht dus
(enessïïiioeteïi gaan ontplooien op weten
(schappelijk en economisch gebied. DU is
Cook van meet af ingezien door onze sociale
(beweging, die dadelijk begreep, dat zij over
krachtige economische instellingen moest
-beschikken om tof biijvenden bloei te ko
teren.
Vooral op bet gebied der financiën
het zenuwstelsel van het economisch leven
(hebben wij nog heel wat achterstand in te
haten. Reeds tijdig zijn hier de bakens uü
gezet, <loeh het heeft zeer veel moeite ge
bost om iets van beteekenis tot stand te
brengen. Vopral aan de standsorganisa-
Sëu van Inleen en middenstanders komt
ÏÏe eer toe dejsJBrifciKjkheden te hebben
Verwonnen. foöfe'iipop ander gebied heb-
>ai ook hier dc oorlogsomstandigheden de
%atholi»k<vyctei£8n liink-=^tool voor ui!
gebraeu4v«v^'
T'. Wij zullen.'KR-antoöïSen. door.van erAele
fier meest belangrijke katholieke finan-
tieeie instellingen de totaal-ciji'ers van het
jestort kapitaal, reserves" en „opgenomen
Jetderi' per 31 Dcc. 1913 en die per 31
Vee. 1920 vergelijkend naast elkaar te
plaatsen.
Sentr. Boerenieeu-
bank Eindhoven' 1013 1920
15e boekjaar 6.998.887 f 51.707.585.
«ïanzebank 's-Bosch
J 4e boekjaar 1.045.059 34,291.714.
anzébaiïk Delft
3e boekjaar 486.350 20.399.567.
(lanzebank Utrecht
2e boekjaar 275.484 8.759.334.
zaak aan te wenden, maar loch is van
hen niets positiefs ten onzen gunste te ver
wachten. Over de economische belangen
der katholieke streken wordt dus elders
en zonder ons besiist. Zou dit veflies niet
opwegen legen den praohtigen vooruitgang,
dien wij zouerra signaleerden?
De financiën moeten dus een voorwerp
blijven van onze aanhoudende zorg. En
bijgevolg moeten wij ons dus ook verheu
gen over den bloei van elke uit katholiek
initiatief voortspruitende onderneming.
In dit verband wensehen wij daarom
nog even de aandacht te vragen voor ccne
van katholieke zijde in 't leven geroepen
instelling, die, als de teekenen niet bedrie
gen, geroepen is om in de katholieke be
weging een groole rol is gaan spelen.
Wij bedoelen da,in 1918 opgeridlvtc
Stichtmg-spaarfoiKhs voor Bodeaicultuur.
De werk ring dezer onderneming ligt o-p
hot gebied derfand-exploitatie en de ves-
tsgiugscredieien voor laiïdlboiiwe-re en
tuinders
Hiermede raken wij aan een voor de
Katholieken zeer belangrijk wnaagsiuk. On
ze kracht is slechts gebaseerd geweest o-p
een talrijken, wei varenden en bloosenden
boerenstand. De beteekenis van onzen
boerenstand, die vooral gevestigd is in de
zandstreken, is in (ie laatste jaren eer toe.
dan afgenomen. Dank zij den vooruitgang
der laodhouwwetenseliap, de krachtige
booranorganisalie, en het landbouw-cre-
-Jiclvvczcn is relatóef hel Jandibouwbedfnji
op den zandgrond het meest vooruitge
gaan en heeft bijgevolg de katholieke
boerenstand in bèteekeass gewonnen.
Deze vooruitgang nu heeft een eigenaar
dig soort crisis in het leven geroepen;
de boerenstand wil zich uitbreiden, doch
grond ea liuizsa ontbreken om aan dezen
uatnuriiik-en groei te beantwoorden. Wel
zijn er in de laatste 80 jaar niet minder
dan 400.000 H.A. woeste grond in cul-
8.805.780 f 116.158.200.
Voor deze vier katholieke instellingen
beliep de vermeerdering der middelen dus
van f 8.805.708, tot f 115.158.200, in
zeven jaar tijds. Inderdaad een frappant
cu levens verblijdend verschijnsel. De me!
zooveel zorg en moeite gekweekte plant
,(!er katholieke financieele organisatie is
dus in die zeven jaar lot een forschen
boom opgegroeid.
Doch elke medaille heeft eene keerzijde;
ioo is er ook hier weer achteruitgang in
ód"
ruitgang i
fczclfdc periode. Want de in 't 'oog loc
pende concentratie van het groot-kapitaal
is geheel builen de katholieken omgegaan,
liet lokaal l'inancie-wezen in dc katholieke
streken is dus juist in diezelfde periode
weer ouder den invloed der groote banken
gekomen. Wel zullen deze zich als ver-
-standige zakenmenschen er wei voor wach
ten om hunnen invloed tegen de katholieke
posito op langen termijn en spaargeld
vloeiden lot heden ruimschoots toe. Blij
kens de jaarverslagen en tu&sohentijdsehc
„M-edted-ee-iingen", waaraan ook liet bo
venstaande ontleend is, bedroegen de to
iaie bezittingen der Stichting op 31 Dec.
1918 70.879.92; 31 December 1919
f 742.468.66J4, op 31 Decesniber 1920
1,392.015.37, op 30 Sept. 1921
2.339.114.90.
Een regelmatige en gezonde groei dus.
Wamsnc-er men bedenkt, dat op de meeste
katholieke rnsteffiingen de parabel van het
mosterdzaadje van toepassing is, dón twij
felen wij niet of ook dit zaadje zal wel
tot een forschen boom uitgroeien even
als andere instellingen van dien aard,
waarvan wij boven enkele voorbeelden
aanhaalden.
Venhou-dfagsgewills is deze zaak snolier
gegroeid clan dc meeste andere soortge
lijke instellingen, welllke van k-afaoKdke
zijde werden opgericht. Wij zulten om <ttit
aan te ioon-en cnlkcfc gegevens uit de twee
eerste- balansèK va-n het .„Spaarfonds"
vergciijjteii mol dezelfde gegevens uit die
baitensen der straks genoemde insteHmg-en
Eerste beek jaar: 0-zntr. BoerenS-eenbasfk,
Ciestoïl kopilnai en reserven 330, tot
opvr. nadd. f 125.543 ddvid. 4; Hanze-
banfc 36.500, f 81.351, div. 3; Haoa-e-
baxii, Delft, f 22.230, f 77.082, div. 3;
HanaetoBk Utrecht31.506, 78.972,
div. 4; Spaarfonds voor Bodemen!tuur.
73.614, 602.149, div. 6.
Tweede boelejaar: Centx. BoerenSeenh.
Gestort kapitaal en reserven 469, tot.
opvraagbare ml.ite-.ieu f 319.488, dsvid. 0;
i's Bosch 48.800, 291.906,
disv. 3; Hanzetaalk Delft f 45.387,
333.043, div. 3; Hanzebanik Utrecht
40.435, 255.494. div. ,4; SpaariooiKls
v. Bodenic. 144.843, f 1.050,934 diiv.' 7.
Hieruit trekken wij de conclusie, dai
de eerste moealijlkheidien voor de „Kal3io-
ftfke fénaaicaën" thans achter dten rug zijn
en dat bet voor cene goed beheerde ka-
tteoltoke instelling onder -die iegenwoor-
tum-grond omgezet, docii deze nieuvze dige omstandigheden gemakkelijlker vaM
om te stegen dan een 25 jaar geleden.
Moge deze concJusie aan Spaarfond-s
voor BodeancoK-uur bewaarhekl warden
en moge deze ioxetelK-ng in de ioetkontvt
nog veel bereiken ten nutte vain hot ka-
ttKüüdlte pJalitelamd.
In dÉt verband villen wij nog een door
veten gevoelden wensen in aügenicene ter.
men jiitsjireken. - Wij bezitten dus op fi-
naiaa-v:i gebied reeds eêtl aantal iitslefflto-
gen,- die or waarlijk mogen zijn. en wij
nebben gezien, det andere jonge insteil-
lingen beag. zijn, z-ioli lol krachtige licha
men te ontwikkelen.
Wanneer elke instelling op zich zelf
blijft staan bsteekent de financieels or-
ganlsalio der katholisken. nog maai- wei
nig. Eomi er echter eon krachtige sa
menwerking dan kunnen wij zeer veel
'-eteekencn. Wij ba lden in dit artikel
slechts enkele voorbeelden aan van groo-
tere instellingen. Daarnaast bestaan er
tDriseliieii wel honderden finan'.iceïe in-
iailingen van bijzobderen of plaatse-
1 ijken aard. Als er nu op dit gebied oens
enheid en samenwerking te bereiken
vvpre, wat een groote macht zouden wij
!an reeds dadelijk vormen.
De andersdenkenden hebben d t inge
zien en daarom bobeorsehon zij do kapi
taalmarkt en het economisch leven. Laten
wij van hen leeren.
grond li|-' nog meerennteels in groote
lanrjgooderen, waarop slechts weinige
boerderijen voorkomen. Immers zij zijs
voorai in de laatste jaren voor het groot
ste (teel aangelegd door dB groote kapi
talisten uit de inidustrieele en handelswe
reld, <Èie daarbij andere oogmerken had
dien don de uitbroi-diug van (icn iniheani-
schen boerenstand.
Die 400 000 H.A. ndeuxw-e gromt bene
vens da nog altijd aan-wezage 500.000 H.A.
woeste grond geven, dus eene prachtige
ruimte voor dc expansie vaai onzen boe
renstand.
Spaarfonds voor Bodemculteür, die
door eigen expIoSinties en door crediet-
geróng in deze xlchtnrg w-rl weaken is dus
juist op tijd gcSeOmen.
Immers na het sluiten van (ïen vrede
worden de zooeven be-dsoe&die groote com
plexen tot lage prijz-en aamgeboden. En
wel, daiak zij de malaise in den handei
en industrie, fcn zoo groote ma-te, dat d-e
groote complexen zdfs tegen albno-renaai
lage prijzen nést meer te verkoop en zijn.
WaaT de vraag naar boerderijen thans
grooter is dan ooit, is dus hii de tijd
gsk-ooien, om deze belioefte te bevredó
gen. Het „Spaarfonds" iieeft van m-eel
af üch vooriiohltg in deae 'richting bewo
gen.- Toen werden in de eerste helft van
dit jaar over de 200 H.A. aanvaard én
verbeterd en is reeds begonnen met den
bouw van 16 nieuwe boerderijen en tuin
derijen, waaiwoor bouwpremic ward aan
gevraagd en reeds gedeeitriijk is toege
staan. Ai-s rnen verder bedemkt, dat in hel
tweede haifjaar groaid-aanibiedtngen to be-
-hamdeSiiiig zijn tot een totaal van meer
dere dniz-enden H.A., dan is het duidelijk,
dat bet slechts van de medewerking van
het publiek afhangt om in korten tijd op
den weg naar bovengenoemd doel! een
fkn& eind te vorderen.
Aan. medewerking van het geteEbeteggend
publiek heeft het tot op heden niel oat-
broiken. Zoowel aand-eelen-ttapitaal als de-
FEUILLETON
BE G0NFERE1ÏT1I TE
WASHINfiTON.
De beweerde anti-ltaliaansche
uitingen van Briand.
ïjiPetii Pari^üien,, m<il-dt, <ial de Frau-
sche reg£eri% lelegrufjsch aan Wnsbijigioii
verzond 'fy&ext -een -idterzoek Ie wijlen in-1
öl-cllen naaT-dc-^Vs-clibron dier berichten,
•dié in (hi ÏTaliSanscliie; per.s zijn .tvêci^cg<c-
V6U.
-Het pan Pentinax toegeschreven tele
gram uji Washington aan de „Daily Tele
graph" over de wrijving tussclien Frankrijk
en liulië, dat zooveel slof heeft -doen op
waaien en Waarvan tallooze manifestaties
in. Italië tegen Frankrijk het gevolg wa
ren, kond inderdaad voor in het blad van
Vrijdag." De voorstelling van zaken is niet
bepaald malslch.. Dil moge uil do hieronder
volgende vertaling van -liet stuk blijken,
welke wij dn het ;,Hbld." vinden. De cor
respondent of het inderdaad Perlinux
Is,-die, ^ooais nien weel, een heftig Fransch
nationalist: is, moge in het midden blijven
het telegram lieeil sleclits afkomstig van „a
French: oorrespondent" begin'! met te
zeggen,' dat dc laatste dag, dien -Briand 1e
Washington liceCl doorgebracht, voor hem
„inderdaad zeer inspann-end" was, omdat
Mi -n de eoanmissio voor de onltw-apening
te hn3 dien strijd te.' v-oe-ren 'had. dien
-,jn-5,:u«idag te voren reeds gewonnen
waaudé.,To'ên had hij, verti-ouwen-d op suc
ces, het voornemen, van zijn collega's -een
uitspraakie verkrijgèri over .de forareeie
motie,uitsprekende dut een maatregel tot
verdere omlwaiponiaiig zou biggen hullen d'e
■grenzdn der praclische mogcliikhe-den in
verband met de nog steeds in Europa be
staande toestanden, aldus de cor respon
dent. Doch hij moest dit denkbeeld prijs
geven, daar reeds bij den aanvang der
gchedijre zitting hij zich in liet del're: sic' be-
vondpaaoigczien Signer Sclianzer, de voor
naamste Italiaansciwï gedelegeerde, 4e voor
schijn' kwam mot een voorstel, du! oen plan
tot oöHwapening te land -diende te -worden
uifgc-wèrkit, strekkende tot algcmecn-e toe
passing in. West- en -Mirideii-'Fi-jopa, Ier-
wijl Aan Fïurekrij-k -de keuze zou worden
gelaten buiten de toepassing van dit plan
te blijven, in .verband met zijn bi-zoardore
positie. Briand antwoordde krachtig -dat
zoo een Ü-engeS'ijlke gang van za&en wc.rd'
gevolgd, de geheurlijklw-d, waarme* hij
aan -bet eind van. zijn Maandag gehouden
rede bekening had gehouden, en waarte
gen hij protest had aang-at-eoken-d, zon zijn
verwezenKjkt. Frankrijk zon voio -.te ge
heele wereld worden aangewezen als de
mogendheiddie het proces vam algem-qe-
ne pacificatie tegenhield. Daarop- daar
Séliajizer mant had geslagen uit tiet 11a-
iiaiatiséhc veriucgeii r.'ir atócüneem; ont
wapening en 'keer op -k'écr' had -fierliaald'
dat zijn regeering streefde naar -verzoening
met haaa- vijanaen aan de andere zijde van'
de grens door middel van liet doorvoeren
van militaire Ontwapening stelde Briand
hem schamper -de volgende vragen: „Wie
ziin uw vijanden? Kunit u zé noemen?'
Sigaor Sclianzer, niet bereid otn d-e 7.ui-d-
Si-aven te noemen, waarmede Italië verbon
den is -door een- verdrag tot samenwerking
sedert de dagen van Rapafl-o bleef he!
zwijgen bevaren. Briand ging voori: „Wa
de groole legerbepeiikingen helrefil, waar
op u stoft, is hel niet een feit, -dat zij nici'.
werden uitgevoerd op grond van -de -wet
doch als het resultaat van een morcele
ineenstorting van het leger? Maak geer
deugd van noodzakelijkheid". Toen Briand
deze" opmerkingen gemaakt -had; wees
Briand opnieuw op hei fei-l, dici, 'terwijl d-c
drie toonaangevende maritieme mogend
heden z'ondèr dat zij een vijand in de we
reld tegenover zich hadden, hun vlooisterk-
tc met 39 pGt. zouden vennindeneti, doek
desnietiemiii reusachtige vloten zouden be
houder., Frankrijk, staande, tegenover
een vijandig' Duafechiand en twijfelaclilig
Rusland, zijn leger reeds ine! 33 pCt. had
verminderd en op het- punt sion-d lol 50
pCt. le verminderen, vergeleken met 1914.
•Het einde van de rode van. -den F ran-
schcn premier was, gaal -d-e correspondent
voort, or.uuatiseh: „Is a bereid met. oa-s rc-
gelmalig waarborgingsverdiagen ie s'lui-
tón? Indien u daartoe bereid zijl, is de
Franscjhe xegeexin^ -bereid haarinilihurr
begroeting te -herzien ter beperking van de I
effectieve sterkte van haar leger, aldus utl-
tê zicli Briand. Briand wachtte -daarop een
oog-enbli-k, als om «ijnlcollega den tijd te
geven ouf ricSite bêzinneii. Iedereen be;
waarde het stilzwijgen. „Alle göda-chte aan
hel doen herleven van verdragen is dood",
besloot de Fransch-e premier. „Daarom,
cisclien wij het recht om maatregelen te
treffen voor onze nationale veiligheid zon
der dat onze vrienden ons daarin ion-de
ren". Briand eindigde zijn rede met liet
o-nde-rste-uaren van Ihct denkbeeld, hetwelk
vroeger is geopperd, dat drie raden van
deskundigen worden gevormd o.m aan de
Bewapc-niiigseoaiuinssie verslag uil te bren
gen over de ontwikkeling van de militaire
luchtvaart, giftige gassen en re-gelen voor
den beschaafden oorlog om ze vast te leg'
gen in een internationale wol, 'hetgeen al
dus ®on moeten -worden begrepen, dat zij
geen bespreking zouden hebben te wijden
aan -de beperking inzake oorlogsmaleri-eel,
de sterkte van legers, enz.
I-n dc tiiiddagzit-liBg -van -de Co nun! s-
isie raalkle - Briand. die zc'ke-rhc'.d
wen-scSHc dal de conteXenJtie, na-inl hij
wee-r 'naar Fr'atikrijlk- verlrot-.iken was,
geen nee-olutie zou aanneèien in strijd met
-d-e Fran-sdhé" belangen met fetïc&Eiii-ig tot
d-c ou-lwa,peniingisE(westré-, opnieuw slaag-s
fref-i -.dgrior Sehauzer, die zé-cfh ti-a-d ver*,
'kbiard' voor een z-oo-datilge iresolulde:
Briand' verklaarde dot Fr'arikrijk a-lieeil
kon toesjtemmen i-n eer. T-eso!atic. rite het
duidelijlk «naaP-ri, dat in de tegienwoordi-
ge om-stsai'dpglhieKl'en oen -wsrstrfik&end'e
maatregel tot ontwapening or-pracli-sch
w>.is» en rapnak «len -wen-sah -ui-t dat later,
zoo-dn-a- de internationale betreWsingen
weer rionmaat zouden rijneien .polci'ietk
van oilgeim-een-c. o-n-iiwia-pe-nf-ng zou worden
uitgievoerid. Briand schijnt tenminste de
'k-laarbiliijMiijkié toestemiming van zijn col
lega's -Ie Si-eMien veArcgen mict':- (liizoiid-e-
.r.ing vam riir Robert B-or-iien (Canada),
'die -zk-lli o,p -vefsclheidene punten op de
zelfde wijze pijile a-l-s siguor ScSianrzer'.
liendai'&oM ooer de eortfefenfie.
De AiCieidtersafigvzvaair-digidis -Hendeirson
(zeide in éen te Derby geihouden rede,
-dat Snij er nielt slenk aan geloofde dat de
Washing'lonsciie eonvferenti-e iets tot ee-
sulfanrt «oo Mjben dat Keieek op^ eén
dkiurzaroe beperSiii-iig der Ihew'ajpemngien,
tenzij er een- algi-imeene. internationale
-r-ecfiilvaardige. T-cgctfeg, ipl'aa-ls had- van
-diuiuxzarai-en aard. UcipcTlkii-Tïg van -die wtoot-
-u-ewapeni'-igen -was ndèaï' vöMoertdé, et*
d-iencfc o-cilx -een hcpcriking plaats' -te -h'èb-
Sien van militaire en maritieme toebereid'-
seaeii- en de volkomen oipfieffang. van de
TVOtecSlc wrni-eïende to-riefiit-itigen, die
■dc .«hentie bezig was te perfectaomneoren.
Dtf houding van Japan.
De New-YorkseSu- correspondent va-n
■de Daily Espres-s" steJt vast, dal het
aspect van -de kwestie der verBi-oud-iug
van de feeava^rendingstieipeirki-nKen ipüolse-
jv-ng is verbéterd' tengevolge van d-e vér-
mindering vk-u -den invloed van veld-
maarsclhalh Yamagata te Tokio, Ihel hoofd
van de zoogenaauAle „o-ude -StantslieKten",
ontstaan door het ojjlired-en va.n prins
Hirohilo als regent.
!>c co-iiesipopjdcnl meent -tevens lie We
ten, dal de Jaipan-séhe geiielegeerdén te
Wa-shdmgl-on in «dcl-fo-nmcele be-stprc-kin-
,<;cii met de Brilsehe en Amérik'aansche
Seil.etcgcenden ower opzegging vun -het
Eaigelsch-Jajpazrsob verdrag, zi-ch bereid
to o-n dien het verdrag te anm-u-leeren ten
gunste van een drievoudige overeen
komst.
Llogd O e Orgs.
De Ëmg-eü-séhc bladen vernemen, d'a-t -de
premier, Mo-y-cl George, hcctll geïnfor
meerd -of bij uog plants 8ta.il Ikrijgen dp
de „Aq-ii 1 ariia 'die Zaterdag van Sout-
•hamptein naar New-York vertrélct, en dat
zoo de biiarnenlandsdlie .poli'tiéke vraag-
si-uCiten - het, -veroorloyeD, bij anel d-it
lïi@f g@fi€?Ma2i van
۩sy Deli,
m zijn iümi-enste was 't echter niet
- - rustig als 't uiicrljjl; scheen.
c;ds van.af zijn vroegsle jeugd
i - .k:rde hij 'n stei'ken hartstocht,
d-3 hoogmoed: Hij geloofde tot iets
-te. .verkoren to ...ijn dan anderen
u i-.-ncn. Hat hij van aa*me ouders af-
'i3de ea dat' zIj» iage afkomst hem
11 toezag verk de tot die kringen,
i ana zich de liooge;*c standen he-
1 'gen, was voor hem een brandende
H.!. t Was zijn geheele stieven zich
i-aor uitstekende kennis en builen.ye-
t.oae daden een plaats-van beleekenis
in dc wcre.d te veroveren. Men moest
hem keren kennen en achten en zich
gelukkig gevoelen met hem bekend le
f-yn; dat hoopte cu droomde hij.
Door dc goedheid van mijnheer Ge
orge Stiihvorth had hij een opvoeding
ver boven zijn stand genoten. Op de
universiteit had hij met zeldzame la
tenten geschitterd en zich zoo o:n-
vungrjjke wetenschap verworven, dat
alleen de dankbaarheid jegens zijn.
weldoener hem kon binden aan. de
bescheiden plaats, die hij op Cozv Dell
ueklced-de; hij wist zich lot groot®
Laiieji bekwaam ca trok cici gratie
•".'crha.ii vt-sgi'iijking.u luscrke i v er-
wajkc tcrdleastai en ImvaUige
vwreeii'. van ïiccg: inUomqi. IIü z.-.£
zooveel werkelijk hoogbeschaafde
mannen in de schaduw gesteld, terwijl
oppervlakkige, geestelooze zweteers cër
en onderscheiding verwierven.
Overal omringde en verwelkomde
men den hooggeboren jonker.voör
den kosterszoon van Cozy Dell blöef
iedere salon gesloten. En vandaag veel
de hij dit onderscheid weer dubbel
pijnlijk. Edith had hem 'gekrenkt,
Frank Mordaunt hem bëleedïgd; daar
voor zou hij genoegdoening hebbm
en door zijn eigen worstelen zou t*j
die bereiken. -
Hij zou eindelijk ophouden de arme
secretaris te zijn; hij zou hooger stij
gen; aanzienlijker worden dan zij. al
len, die hem nu durfden hooiien. On
sterfelijk zou hij zich maken voor
t welzijn der meuschen of'vóór de
wetenschap. Ach, hij wist niet dat
nederigheid alleen ware grootheid
schenkt 1
i bel'tige ontroering schreed hij
n wijle zijn kamer óp en neer. Nu
keerde hij zijn gezicht naar ds tafel;
daar lag het Boek der boeken, zijns
vaders exemplaar van "de Heilige
Schrift, waarin hij gewoon was dage
lijks wat te lazen. Met' '1 onverklaar
baar gevoel, dat zoo dikwijls onze
gedachten van een voorwerp af en
pp 't tegenovergestelde richt, keek Bunt
tit 't oiida boek, dat daar nog openge
slagen lag, en he: eerste woord, waar
zijn blik op' viel luidde:
„Onvervulde 'wensehen, teleurgestel
de hopp verontrusten het-lteït; bij God
a'lecii e'oKtcr ,s do vervulling." Hoe
her. dj', pa den woorden bij zijn
-stoiiiiitifig!' IIjL-baaldeljjk streek hij
peinzend over hst voorhoofd en over
dacht telkens en telkens weer, wat
hij zooeven gelezen had. Ging T ooi;
bij hem slechts om oen oavervulden
wensch Was ook dc voldoening van
zijn verlangen slechts uitgesteld? Och-,
dat 't zoo wasl Hoe gaarne zou !vij
met nieuwen moed en rusteloos voort-
werken aan 't algemeen welzijn der
menschhetd
Weer overlas hij die passage en
vroeg zich opnieuw af, wat zij betec-
kende.
Ook 't vliertakje lag nog vóór hem.
een biltere herinnering aan de kren
king van straks. Hij nam 't op en
legde 't in het Heilige Boek om de
beteekenis voile plaats daarmee aan te
teekencn. Hierna las hij een ingekomen
brief en was spoedig in zijn werk
verdiept. -
VIERDE HOOFDSTUK,
Na 't o-naangpname onderhoud mei
Blunt was Mordaunt in de ontvang
kamer achtergebleven. In greiizenlooze
woede J;eek hij met donkeren blik
het venster uit in 't park en overwoog
de vernedering, die hij zooeven onder
gaan had. De eenige man, die op
Cozy Dell een bcteekenende rol speel
de, was de secretaris en juist dezen
haatte hij als geen ander. Hoe ken
hij zicli nu volledig op hem wreken?
Dat was de brandende gedachte van
zijn bewogen gemoed.
1,0," dat -ik dc macht ea het middel
had oin tem uit den weg Ie ruimen."
züchlie hij in machleloozen-loom.
Zoo zal hij daar 'n poon, alleen
met zijn wraakgedaehton.
Plotseling sprong hij op; hij meen
de 't rechte gevonden te hebben.Ver
schillende uitingen zoowel als ..de ver
standhouding tussejien Biunt en Edith
lieten meer' dan gewone hoogachting
voor de dochter van ziju gebieder blij
ken. Hier bestond, een stille, angstig
verborgen genegenheid. Frank herin
nerde zich bovendien Ida's uitlating,
dat liaar vader, fier. op zijn onden
adel, liever zijn beide dochters naar
'1 graf zag dragen, dan onder hun
stand getrouwd en op dezen tróts van
den ouden heer bouwde hij voor zijn
wraak* de schoonste verwachtingen.
Wat zou er gebeuren, als de edel
man ondervond, dat zijn secretaris on
bescheiden genoeg was qm zijn oud
ste dochter le beminnen? Zou hij den
aanmatigenden jonkman, die zóózeer
zijn positie vergat, niet dadelijk dc
deur wijzen?
Frank gloeide van verbuigen naar
bewijzen om deze den ouden, drifti-
gen slotheer voor le leggen.
Blunt had zjch reeds sedert den
middag niet meer in 't gezelschap
vertoond, maar liezigheden voorwen
dend, zich teruggetrokken. Waarheen?
Dat wist niemand. Ook Ed-th was
niet als gewoonlijk in den salon geble
ven, maai* had zich even na den se
cretaris verwijderd om in de roode
kamer nog een en ander te bered
deren.
Van daar was Biunt straks geko
men zou hij in 't geheel niet van
huis zijn geweest, maar den heelen
langen namiddag in Ediih's geselschap
gebleven zijn?
- Snel verliet Mordaunt den salon en
irad zacht de roode kamer binnen,
nadat hij op zijn kioppen geen anl-
worird ontving. Vergeefs wierp de
jonge man zijn speurenden blik in alle
lichtingen, hij ontdekte niemand en
wilde reeds teruggaan, toen hij meen
de een diepen zucht te hooren. Hij
stond als vastgenageld stil en luisterde.
Maar sleclits de wind schudde in '1
park de dorre bladeren van de hoo
rnen. Plotseling wendde Mordaunt 'n
blik naar- een der. roode damastgor-
nem, dat wanordelijk neerhing. Zacht
sloop hij naderbij en zag duidelijk
de schaduw eener vrouwengestalte
zich legen liet gordijn alt eekenen. De
gestalte zat half naar 't venster ge
koerd en hield den eenen arm op den
vooruitslekenden rand, terwijl de an
dere 't hoofd ondersteunde. Mordaunt
kon nog niet zien, wie zij was, of
schoon hij 't vermoedde.
„Stoor ik," vroeg hij zacht.
De schaduw bewoog zich niet.
„'Ik vraag verschooningik wist
niet, dat er iemand hier was."
Nog geen antwoord.
'Nu trad hij nog naderbij, schoof
den voorhang ter zijde en herkende,
trots de zwakke belichting, freule
Editlh J i"'1
-.IV - -
„Ik zou uwe vredige eenzaamheid
niet verstoord hebben, als
Nog altijd geen antwoord, geen be
weging. Hij boog zich. voprrii:en blikte
vorschraid in Edith's gezicht. De re
gelmatige diepe ademhaling overtuigde
hem spoedig, dat de jonge dame vast
sliep; doch hgar .aangegjcjil „hM iïon
schóp aai verl-reklken voor liet bijwonen
der Wasbirglooisélhe Conferentie.
EEN REDEVOBRIjNG .VAN POlN-CARé.
In oen Z-oandiag te B-oavleaoix fa-den Notie-
naton Kring uügesprolken rede-voering
heeft Ptóneair-é, naar Havas oneidit, g-eregd
dat Franikrijt; er tin slagen zal zijn crextiet
te versterken:, •wamneev het zokerheirf zal
liébfan, geregeïd d-oor DuaUcshHa-nd óieiaald
te wo-irien en weer valïlg aan -dien albeid
te knonen gaan. De- bo-ndg-enop-in hspben
zïcii sedert twee jaar jegens "D-ritscikmid
zoaBdieJÜag la-nkm-oodtg geloond1 en- het
-lieefi -daarvan imisbru-ilk geanaaikt. Wij zon
den A gezag én' waardigheid v-eraozen,
vorvoigde Po-jnearé, wanneer vrij ons n-og
meer eomeessims lieten on-lritldeen. W j
hébben liet recht en hét jnijd!(!ie;l om S*
eïsxriieni, -dat 'DuèlscihJaaVd -hel veida-ageer-
btodEgt. Het zou -wel hot tméas! onver-
draaglijke schandaal rijn, waaznecr dé'm-
tie, die zelf -verklaard heeft dén oorlog op
bari>aaa®éhe wijze 1e voerenmtot -de -cioo-r
liaar aa-ng-ericb-tc 'schade vergoedde. Vresdie
Slicliten op zulk een om'-adlilcvaardilg-ha'd1
ZO'U iK'teckencn, <fen ooifag aa-rnn-o-sdi'igen,
•den vrede on-toenen. De DnJtsche naöo
Iteoft loén-emeniüè h-ulpbroain-en en woay
neer kïfe sïaat faiilli-ét gaat, as rietmatte
schuldenaar. Haar beiittcrsgen zijn liet ort-
d.frrp-ajiiiï vim -die sch-ujd-öischers en "wij
m oaten ous (Se niet Jaten coitoiH-ppeni.'
Maar, zéide Pqfare-rë.' het ,awa- sseg riSeS»
rijm Iwl-aaüi -te wonden, zoo wij o-nrier rato
beriirc'lpsig bk-verv, 't rij -voor b'.to-entkoiiS
af Voor d-s todkosnst, va-n czu terugkéei
van can offens&ef van fHpscSilaad, weMes
i-nipedaft-jo» «teedis gereed- staat -dlan kop
op -tf. (f.-aken. Het gedieeStrip: o-KuiaclitiigB
faipciplaSronw- is Anns onmaolilrg lot eanfigte
■cm5iViii.te.51ijk-e poging, an-aar, gelijlk -Boia-nkl
Ie W-aisfsl-n-gboii zoo goed hoeft ati-toenge®e!t,
het Cmftsdte rijk tteboédt zijii -rooegeoe
kaders, -produceert g-eüiaimrfawÊge oail'p-tof-
ba-re stoffen. Wij miogen weroiMferskiiitoiii,
-A-.it de eammissde van" toezicht «Jan gaaS-
ï-eeiSian .beletten eaU, dat idlie m&usa-cüiiGige
nthustfmg van versohnilkikfag en vergiiiti-
gi-ng opnieuw door Duitschiand gevoimi-dl
woodfe, Duslis-cSifeind-, dtit fclijlft besobSklken:
over een veel iairijker bev-o.lkéns dlam
Fraai ikritkwaair-van die orerhe-arsdhiankSo
ge-cst (böv-antfcn.' nog omé! aasHrjcrkelijk 6s
vera-nd-ercr.
Dia OaD-r-iagewooteu-, zoo beï-oogdie iPoBil-
car-é vender, ii-eiAneit orns «rog fa den Viol-
k-srih-oaiic!. reodi op aindêaia vvijiz» dé ibe-
toofkSe -waarbongea goegeven. 5ïB®i®en wei
syonpaiSffie, hoe -zeer zij., op prijs igosüeid:
daetifeiiii iié -woivSeit, kumoani aifet osal Stoeteo
«reus o-f die z-ékédtiéiSd van «hShUtre easmeif-
weriiSmg vervairkgèn. Wij 4\vijf<3en -neet aam!
de OTireoiiiheêd noch aan <fe trouw -oalesr
vs-ÉEiirefeeii; '-kwéiifkic geïienittenfeaeir Koutlian
-iien we-dérom a-an onze rijde fbilecgien.
.Maar Biebbeit wij jïief, ouwtot -wij saij&rs
aan -de genade -vtarn oen osi!bal(iciii4!snl fiaioi
tor overgeleverd rijn, liét medhil oau teigiep*,
over dé geheéie WMéM, jge^k ÊhfaoS llW;
iveSlspirekerad g-étSaaoi Jieéft, -ie efecSien!, <ïat
wii ameester zijn over ide ■vériteKf^iSg' -ooiBeff
vrijihriM en over onizo bewa/penSnigl. Wjf
zoatden daa-itvam woo'it ..-isbreiSS; snaikeni éii
wij aouideiï ffak zijn, zoo vrij tStSL «Bh
krachten unade-faspainldien -oan den oorlog
c-remègotii-ii fe m-alkisn. W-ij Ih-ebbeni ricHdt
maar -vsrette ten wMfert :dé mffltóre testen)
der fairder, weriiéhteii, «naar iwij vwagten,
dai Framkrijik aHeen -nediilteir cü-aü zijn over
liet niiutairuin -va-n zijn vof- toTk! oaiaiiii's-
baire vwiiedfiytinggmadldieSieii, KwÉdSüt i»et cen-
iniaal geduwwnlde -aeni «étioran tijd aEDeran
-kaui -staan otn dien sdhok -voffi «ten vijamld
o-p -te vamgen. Wij zuSien «ïaze ffiöolJSgs
vrijhéld nimmer gobruikieni ïogen den geeeit
•vaai <uii»e 8>oaid|geTiooi!iscltopp&n( teg-en1 ooirao
y-rienris-ehapp-en. Wij ws-Eeui «Sé oag-escihaii-;
den IbewaDeni, «Sa .ie JVeeSvuSc6i®e suAüiier-
standM. l<Ke hen fa gewscar hreaaent
ojienha-rtige wijae -ui-t dten wieg riEiiiWeu. eri
zoo mauw niogeïijk in vreife saareiweïiken.
met -die bomdgeniooteiï, als évu réoEt, kTait
vertuomwen heeft fa rijn Sxasi-aaii-.
Aain hot s3ol va-n rijn Rsdeweisaig .izeüdo
weemoedige uitdrukking. Frank be-,:
merkte sporen van hanen ea soma
kwam er ook een zachte zacht over»
liaar lippen.
Ze had geweend; zij wasbedroefd.'-
Waarom
- .7,
Terwfjl Mordaunt hierover nadacht,;
viel zijn oog op 't boekje op den
schoot der slapende; hij nam 't weg,
sloop naar den haard terug en las den
titel. Dan doorliep hij snel met zoe
kenden blik het gedicht en zag ein
delijk de niet potlood neergeworpen,
regël®, die hij bijna niet lesen kon.j
Eindelijk gelukte 't hem ia tui ging -
hom eeii helder licht op.
„Ei, ei, schooiie slaapster, zoo komt-
men achter uw geheimen," mompelde
hij met boosaardigeax lach. 1
Maai* misschien was Blunt met cénsj
de schenker dezer verzen?, [Waarom-
zon juist hij 't zijn?...,"
Op de eerste kladzijde yan jlf boeltje]
stond: „Freule Edith Stillw-Órth, van!
haar oprecht toegenegen vriend." J
Geen nrj.ni, geen onöersclirfftT'ï-j^
Nooit had 'Franlt 't bandschrift van)
den secretaris gezien en tocli vermoed
de hij dat geen ander
ge-ver van dil boekje was
Nogmaals naderde de I«esjw
zfju teenea de slapende, légde voor
riehtig 't geschrift weer rop baar F
schoot ew verbet, geruischiaos'ti&ls "fefj
gekoiaeti,: was, de noode k'anier. In\.
de ltól bleef hjj 'n oogeabbkésta
Dé beredvtgiug van zfjn Vff&aJtg
scheen 1 dichterbij, dan hg itti
