WOENSDAG 30 NOVEMBER »sV. J hol. en Markt i ja- >•*4 NO. 347 14e JAARGANG assiers. n te |fe. ».is •a1/. ■0 261/* 25a 75 3« 131 3781/' -fJA IS1/' 230 2-2lh '451/! pi :11.5.3a io5 8V, 129 3*1/» 2ÓO 75 343 131 330 lutl/s 140 I53/l 98 v8 231 34a 22l/f JLlliuLviC vu.! uCfl ids. Deze koren hoorders en veel mg" zong men en minder be- i Volkslied echtei dan moet eed I-vierde onbezet |eer Ohlen, open- iid met een kor113 'geleidster, (Me- eii werden dool inn-e belangloozU anwezigen opgei meer aan detl Er gaven zich |k. A. MAAS. DE VLOOT. |uth (Enge,and) ling News" la1 dat wij (ven len volgen: |eon Nederland jiser. [de Portsmouth' nclub brach etl interessant be> landschen krul- iovinciëii", waai leid door den l'an de leden dei pperantlst. Merit te hooren hot lin met zijn gas- pperantO' onder- ier andere Hol tO'gingen dede; aan in gebrokei rondwandeling rllefen de -Espe 000rd, ten zeen le hartelijke ont- in boord. grichtsm IJS. 29 Nov. Tenge- nagenoeg de g<i vaart op de Zui- In de eers.'S uiderzee de zeil- doch vervolgens en enkel stoom- n bestemming M sleepbooten, di2 ,ar Zwolle rr.o.s- lennacht va,i ^m- b.tVc.i op detl teken er. zijn om en steiger terug- Msche boot was uur nog niet te ekomoen, evettmi» 1. j'ders kunnen nt n van het ijs ge lur hedehmorger rdamscne Ysclut 9 Nov. De eartlap^ heden: Fries eb"» dem red star (F— geuh. i d. 7üi*L (i, Sócuwsehe blau- bonte S8.40, id. id. bl, eig. 7.24 1 lading. NOORD Abonnementsprijs Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaarf 2 85 Met Geïlustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger. DAGBLAD Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: tSSSStS^433 Advertentieprijs: Van 1 5 regels f I 25; elkeregei mevr f 0 25; Reclames per regel f 5' R' riek „Vraag en aanbo. ij vooi- U'tbetaline' p picat T 60 Aan alle abonné's wordt op aanvrage gratis een poüs verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—. f 400,—f 2Q0,—f lOO,—f 6Q,—t j5,—, f 15,- lÉikl, Grondwetsherziening. De Eer ste Kamer. Het Referendum. Leeftijd der kiezers. Be groeting Waterstaat. Onze verwachting, waaraan wij in onze vorige Kroniek uiting gaven, dat <le Ka-' ■ner zich vóór het behoud der Eerste Ka mer zou uitspreken en tegen de invoering van het referendum, is in vervulling ge- Zban. Het amendement-March.anl tot afschaf- img van de Eerste Kamer is verworpen met 46 tegen 38 stemmen; tegen stemden de geheele rechterzij de en de heeren Van Rappard en Drion. Voor deze stemming ha nog 'n gedaehtenwisseling plaats tus- sc'ien den Vriiheidsfconder Drion en den Voorzitter. De eerste had -namelijk voor- «e*M. om eerst over het vegeeringsvoor- stelverkiezing'der Eerste Kamer door ie Provinciale tetalen en volgens 'het stel sel der evenredige vertegenwoordiging en daarna over het'tamenderoeSj te slem- men. Nadat de voorzitter hiertegen had aangevoerd, dat het meer logisch is, om eerst over de principieele vraag der hand having en eerst daarna over de technische kwestie der samenstelling te beslissen, en bij de stemming over het vooretel-Drion, de geheete rechterzijde zich met deze zienswijze vereenigd had-, verklaarde her Dresscl'huys, dat, nu de rechterzijde eerst de Eerste Kamer bleek „te willen binnenhalen" en een zuivere stemming daardoor onmoglijk had gemaakt, hij te gen het behoud van den Senaat zou stem- Uien. Het regeeringsvoorstel zelf werd daar op met 68 tegen 17 st. (die der chrisle- lijk-bistoriscben en anti-revolutionnairen, behalve de heer Smeenk) aangenomen, na- dal de heer Van Sasse van IJsselt nog tevergeefs had aangedrongen, om dit ar tikel aan te houden, tot de behandeling van het amendement-BongaeTts-Rutgers betreffende de uitwerking der evenredige vertegenwoordiging, welke bij de addi- tioneele artikelen aan de. 01de zullen ko men. Het aroendement-Marcliant lot invoe ring van bet referendum ten siotte werd verworpen met 71 tegen 14 stemmen. Als vooi slanders van de volksstemming ver klaarden zich. behalve de vrijzinnig-de mocraten, de Vrijbeidsbonder Visser van IJzendoorn. de sociaal-democraten Ger hard, Van 7 ,V,e.I kof f. Ai-bard a en Van der Waerden, de communist van Ravesteijn. de christen-sociaal Van de Laar en de so cialist Koithek. De rede. ■waarin de Minister van Rin- nenland'sobe Zaken vóór deze si aril min,* het regeeriDgs voorstel verdedigde, was knap. Hij betoogde op de eerste plaats, dat één enkele instantie bij de wetgeving hoogst ongewenscht zou wezen en stelde '.ast, dat dit ook door de meeste bestrij ders van de Eerste Kamer volstrekt niel werd verlangd. Na aldus de zaak te heb ben teruggebracht tot het alternatief Eer ste Kanier, of referendum, verklaarde de Minister veh&aasd te zijn dat juist door - "-neef vooruitstrevende partijen aan ihet '"remfum de voorkeur word! gesclion- Een verwijzing naar de lange lijst van wetsontwerpen, gedurende de laatste jaren, in ZwiSerlaiKT ibii referendum ver worpen, en( daartegenover de herinnering 11 liet feit. dét*dnze Senaat sedert 1815 middeld slechts één besluit der Tweede imer per jaar heeft tenietgedaan, voerde ter verklaring van deze verbazing aan. ferigeus ontkende de Minister, dat hef ^eerirrgsvoorstel van de Eerste Kamer p doublure der Tweede Kamer zou ma- daar èn de verkiezing door de Pro- T, vtnciale Staten en de tudroovende beslom meringen van het lidmaatschap der Twee de Kamer een samenstelling der Eerste Kamer zullen waarborgen, waarbij de le den van dit college de zaken uit een ge heel ander oogpunt zullen bezien. Tegen het referendum trad Minister Rtiys op met een 3-tal argumenten. Voor eerst wees hij op de vertraging, welke de toch al niet vlug werkende staatsmachine door het instituut der volksstemming zou ondervinden; ten tweede op de moeilijk heid om den gewonen kiezer een juist beeld te geven van de zaak waar hei om gaat; om ten slotte de moeilijke positie tc schetsen, waarin Rsgeering en voiksvcr legenwoordiging kunnen komen, wanneer een belangrijke wclsvcordracht, met groo. te meerderheid in- 8e Kamers aanvaard, door een combinatie van minderheden aou worden verworpen. Men kan tegenover ddt rieëel bezwaar wel met breed gebaar verwijzen naar Zwitserland, waar het toch zoo goed gaat. maar men verzuimt daar bij dan te bedenken de beduidende ver schillen, welke beslaan tusschen de portie- ke verhoudingen in ons land met zijn his torisch tweekamerstelsel en de Zwitser- sche republiek, waar bijv. dezelfde minis ters zo tot 30 jaar aan 't bewind blijven. Nog werden behandeld socialistische en communistische amendementen om den leeftijd voor het kiezerschap op 21, resp. 18 terug te brengen. De communist van Ravesteijn wees er op, dat de communis tische kinderen uit de communistische jeugdorganisatie „De Zaaier" z.i. een meer bezonken oordeel hebben dan menige man of vrouw in afgelegen streken des lands! En de heer Kleerékoper sleepte er zelfs clericale aclie op bewaarscholen bij, waar kinderen van vier jaren reeds „bewerkt" zonden worden. Dr. Beumer heeft even geprotesteerd tegen de vastlegging van het algemeen vrouwenkiesrecht in de Grondwet. Hij wilde vooral niet. dat men nu wéér zou kunnen zeggen, dat d an tl-revoluticnvnai r e 11 zich iniet tegen het vrouwenkiesrecht ver zet hebben. In de avondvergadering van Donder dag, waar de begroeting van Waterstaat aan de orde was. was alles wat de klok sloeg, bezuiniging. Alleen bij <fe Zuider zeewerken moest de Kamer oiels van be zuiniging weten. Bij 'hel punt subsidie aan de Kon. Luöhtv. Maatschappij wilde mr. van Rappard het subsidie voorloopig te rugbrengen op 200.000, welk bedrag ten vorlgcn jare was toegekend. Minister Kö- nig betoogde, dat de K.L.M. den dienst dan niet zou kunnen volhouden, gezien het groofe tekort, waarmee zij thans werkt en ontried ten sterkste het amende ment, doch mr. van Rappard gaf geen kamp en bleef zijn voorstel handhaven. Later kan de Minister z.i. een suppletoire begroeting indienen en de Kamer heler vooilich.ten. De heer .hek was geheel tegen den post, waarin hm'» een stuk gecamoufleerd mililairisme n„d ontdekt, de heer Coüjn daarentegen verdedigde het in 't leven 'houden van de K.L.M. Het slol was, dat de Minister er in toestemde voorloopig met 2 ton genoegen te zullen nemen, in 't vertrouwen, dat de Kamc verder za! willen gaan, indien dit dringend nood zal e! ijk mocht 'blijken. Vandaag, Dinsdagavond, zal de begroo ting voor Waterstaat worden voortge zet, wanneer ten minste de agenda van den dag, dien middag niel afgewerkt zal zijn Reeds zijn voor Spoorwegen 15 spre kers ingeschreven. Dat belooft wat! Vergader ng van den Ned.r- Jandschen Boerenbond. Gisteren, Maandag, hield de N-ed. Boe renbond een buitengewone vergadering in de hoofdstad van Noord-Brabant. Om elf uur werden 3 afdeelingsverga- dcrinffen gehouden. In ih:l gebouw van den R.K, WerMie- denbond sprak mr. H. van Haastert te 's-Gravenhage. r. v. Haastert 'besprak de wettelijke regeling der jacht. Spr. 'betoogde met kiem, dat het een onrecht is, dat inen het wifd laat parasi teeren op de landbouwers, met het doel anderen sportief genot te verschaffen. Hij eischt het recht op voor den grondgebrui ker zich van de schadetoebrengende Wilde dieren te ontdoen. Na een korte hialorisch'e schets van de Jachtwet sinds onze Nationale onafhan kelijkheid loont spreker uitvoerig aan, dal de tegenwoordige regeling absoluut on voldoende is. Nadat spreker daarop, zijn eerste conclusie liad gesteld n.l. ,.De regeling der jacht, neergelegd in de Jachtwet van 1857, eischt in het belang zoowel van de boeren en den landbouw als van de gemeenschap dringend een al- gelieele en grondige herziening", besprak hij hel aanhangige wetsontwerp, dat hij voor de boeren onaannemelijk noemde, „omdat het evenals de Jachtwet van 1857 het wild beschérnrt, tegen den boer in plaats vaij den boer tegen het wild" Dit ook toonde hij uitvoerig aan. Tot zijn derde conclusie komende, be oogde spreker, dat de boeren slechts be vredigd kunnen worden door een wette lijke regeling met de volgende grondbe ginselen a. hel uitoefenen der jacht is een plicht (n.l. 0111 de landbouwgewassen te bescher men) en geen recht (n.l. o-m zich eenig sportief genot te verschaffen); b. alle heerlijke en andere zakelijke, op omroerend goed gevestigde, jachiroohtem worden ais,in strijd lust de 'hedendaagsche reohtsbeschouivingen opgeheven; c. de grondgebruikers zijn uitsluitend d< waarlijk belanghebbenden in dezen, om nat het wild op hunne kosten leeft; d. aan de gromgebruikers derhalve 'komt, op grond vam heil Onder c'. ver melde, •feverselhilldg of zij tevens eigenaar' zijn of miet, het omvervireenrdbare recht loe, om alle dieren, -op en in dclr grou'd ■en in de luelbl, die sdhtadelijlk zijn voor ■den landbouw mei uillwHidering van die, we!ik.e uit'drulkkcliilk door de wet tol d-e nuttige 'diersoorten zijn of worden gerclkemd oip 'te ruimen of lain aantal te Ibeiperken met alle middelen, noditaus met inac/htmemilng vail de bepalingen der Vuupwapenwct. Sipr. gaf vervolgens aan o.p welke be ginselen dé nieuwe Tegeling zou bcllioo- ren te berusten. He't „JadliLschaip" een oagamiisalie, 'die -de bevoegdheid heeft om de jacht bij verordening te regelen, be schouwt hij als de beste oplossing. Wcr- ktag en bevoegdheid der Jiaotóschappen. zelte aPT nader uileen. Dit stelsel voldoet aan dó eiscihen, die hij voor een goe'de en bevredigende jaahtregeüng had gc- slelid, waalt nu koimt tol zijn recht hel beginsel, dat wild voor de landbouwers een maatschappelijk kwaad is. dat dus anaal schappelijk moet worden bestreden, liet mae&it de ve<reenag>de grond'gebruilke'rs stank tegenover de macht der gro-ndcigc- inaren, aan het stroopen komt een eind, omdat dan h'et stro open door de boeren niet ineeir wordt begunstigd, maar tegen- geweiktj.'en de mogelijkheid o-ntslaai om I le kemen lol een deugdelijke roseling d'cr wildsciliade, zoo die ei dan nog is, door steeds het Jadhtsöhap voor die schade, aai'.spi'akelijk le stellen. Spr. laatste conclusie was dan deze: Daar het jachivraagstuk voor een groot gedeelte veroorzaakt wordt door de machtópositio van de grondeigenaars verpachters moet de positie der grond gebruikers versterkt worden door deze bij do wet te .vereenigen in jaehtschap- pen, aan welke bevoegdheid moet wor den gegeven om, binnen de grenseit der wét, alles wat de uitoefening der jacht betreft, bij veroT<1 cuing te regelen. Na nog het goed recht der boeren verdedigd te hebben, om aan de regeo- ring' to vragon een jachtwet, dia niet is êen compromis tuss hen boeren belang en jagersgenoegen, maar die eerlijk do rechten en belangen beschermt van hen, dia uitsluitend rechten, en belangen in deze' heBbon,eindigde spr. aijn luid toe gejuichte role. De heer Jac. Vos Azn. uil Roosendaal sprak in Casino. Deze spreker hield een inleiding over liet voorontwerp der Land'bouwai'beids- wet, Ilij betoogde, dat het zeer begrijpelijk was, dat waar de regeerinsi in 1919 de positie der industrie-arbeiders bad gere geld, zij dal nu ook wilde doen bij de landarbeiders. Uitvoerig brfjandelde hij daarna de leefwijze van den tegenwoor- (fgen landarbeider en hel al of niet nut- lige van dien 8-urigen aröeidsdag. De Qin- sl'antkfiSieden, waaronder de landbouwaT- beider,werkt, zijn liècl anders dan bij de industrie. De. La-iuifcouwarEêldswet ls nfe-t ivoodig. Er word't niet le veel ge wenkt op Ret land; do verhouding tns- seiten onzen Brabantseben boer en zijn knecht is veel beier dan overal elders, de wel zou 'Kar slech'ls verwijdering breng*?n. Geen enkele organisatie juichl. J»a* uit. oen onderzoek vaij den Neder!. Boerenbond is, gebleken, het voor-ont werp toe. Velen zeggen er niets van, dodi velen noemen de we1! ónsymp l'hiek».ongewenscht en on-modig. Over (le onzer arbeiders hoeft men zöeh in D'eo Hang niet ongerust le ma ken. Door die wel, zege s-pr., zouden er nog maar meer omvhllenaren koneen1, wat weer zwaardere lasten oplegt. Ambtenaren zijn er reeds meer dan gen-oeg, juist voor die ambtenaren moeten wij zooveel be lasting betalen! Dit moesten onze Ka merleden wel eens goed in de ooren knoop en. De wet zou veel Initiatief slootten, meent spr Iii onze zandstreken zou zij er velen er van afhouden boer te worden, en zo-u minder onideenomen worden waardoor «r weer minder arbeidskrach ten zouden zijn. Te Gt-rève is bestolen, dal .de arbeids duur in den landbo-uw -niet beperkt mag worden. Zal daar svu liet kleine Neder land legen ingaan, ten k-os'le van zijn welvaar l? Tegen beperking van arbeidsduur var schoolgaande kinderen, vindt spr. geen bezwaar, evenmin legen die der gehuw de vrouw. Voor hygiëne wordt op onze dorpen steedis beter gezorgd. DJt kan nog wet worden uilgebreid. Resumeerend besloot sipr., dat wanneer men zich zoo uitslooft voor do belangen vam den arbeccler, men niet uit het oog- mag verliezen de belangen van den boer. die de grootste arbeider is. de sleun van kerk en maal schappij cn die boven dien de zorg heeft voor zijn bedrijf en de risico's. Tenslotte kwam do ke.;r V03 tot de volgende conolvaies voor wat betreft de regéiórg van den arbeidsduur voor vol wassen mannen: Wettelijke beperking van 'den arixdds- «'r.'ur, zooals dce wordl geregeld in hel voorontwerp ecner landtouwarbeids- wet, dat door den Minister van Arbeid bij den Hoogen Raad is aanihaug-'g ge maakt; 1. a. Is overbodig: Overmatige ar beidsduur komt in don landbouw slechts uitzondering voor. b. Matige arbeidsduur is daar reds verkregen door on lerling over'eg en door don imlustrieirb i l op den landbouw. 2. Is onbillijk: a. Wegens ongemotiveerde beperking van bedrijfsvrijheid. b. Omdat zij het algemeen belang be nadeelt. c. Wegens ongelijlcen druk op ver schillende bedrijven. d. Dcor finanei elon druk op werkge vers, dis in veel gevallen minder draag kracht bez't e 1 dan hun we knemees. b. Is schadelijk: a. De exploitatiekosten van het land bouwbedrijf zullen vermeerdoren. b. Onnooclige admin'atratio en u'tbrei- ding van het corps ambtenaren leggen zwaardere lasten op. c. Do verhouding tuss hen werkgevers cn werknemers wordt verscherpt, 4. Ia onmogelijk: De vorechei enu il in den lmdirb id. do invloeden die daarop inwerken zijn voor geen wettelijke regeling van den arbeidsduur van volwassen mannen vat baar. In bet gebouw van do R. K. militeï- rou vere'-ni ing \e ded g'e do h or J. Th. Verkeggen do volgendconclusies: 1. Do voorgenomen verhooging van de grondkelnsting is: a. Vcor getouw e eigendomtroon nog meer voor ongebouwd," ei endornmen niet op deugdelijks"grinden te verdedigen; b. Voor het grondbezit van den land- of tuinbouwer als onderdeel van zijn bedrijf een uitzondering,--' easting,, in strijd mot de rechtvaardige voFcIéolizig der lasten. 2. a. De ons bekende voorgestelde wij ziging om de belasting te herzien naar do verkoopvoorwaarde) c-n niet naai- de belast', ara opbrengst m-ot wor 'en afge wezen. b. Het némen tót basis voor de be- belasting der verkoopwaarde voor 1923 is onaannemelijk. Ten 3 uur n.m. had do algemcene vergadering plaats in de gi-oote zaal der Militaire Vereeniging, die slamvol wis.. Met den inlci 'er op deze vergadi- ing waren aanwezig do Kamerleden Mr. W. van Lanschot on J. Wintevmans, be lovens vele Eerw. adviseurs. Dr. Do-kers behandelde het onderwerp: Meer eenhe'd b do regeoringszorg voor den land'couw. De boereest nl, a dus spr. heofi gr o- ten eerbied voor gezin en gezinsleven, ilij is kalm en streeft mot geestdrift hot ideaal na dat hij zich heeft gesteld. In 'iet bijzender voorons vaderland i3 de '.Joerenstandvan boteekenl3, die meor an drie-vierden van den grond in ge- gebruilc hoeft. Do bovordaring van den landbouw komt daarom heel de maat schappij ten goedo en het nadeel dat aan len boerenstani wordt toegebracht treft bijgevolg ook de ganscbe maatschappij. Toen voor vele jaren de Middon-tind zich tot de Regeeiing wondde en om 'liuip vo,,o,--t, e. 0c„a .V 01 o 11 en. organiseer u en kom dan torug. Zoo iets kan tot den boerenstand niet wor den gezegd, want reels lang hadden de boeren zi; h grooio offers ge .roost voor hun stan S, geen spr. met eeuigc voor beelden in bet licht stc'.lo. Door de moeilijkheden die men aller wegen ondervond kwam mr-n lol samen werking en een ding. zei de spr., is daar bij jammer. Men schenk alle aandacht aan het landbouwvraagstuk, maar niet aan den beer Dp prh cipieele organisa- lie 'heeft daarin ir.tusïohen verandering gebracbl en dal zal de onsterfelijke eer blijven van Pater van den Elzen. 'Spr. schetste d'aaro-p wat 111 de jaren door de organisatie van den boeren bond is tot «tand gehraehi en consta teerde da' boerenbond daarom met recht lo v.Ti.eio miag gaan, wit hij zelf nk'K eeft nageiaten om den boer ':e helipen. De overheidszorg voor öcn landbouw heeft een hceien lijdenswet; afeelegcl en ook dit vind! wederom zijn oorzaiken in !e overdreven zorg voor ten landbouw als zoodanig, vaarbij geen rekening ge houden werd mei de belangen van den boer. Men zog o m. een groote versnippering van krachten. Zorg voo-r landhouwon- lenvijs, voeartsenij en andere lessor'eer den onder het ministerie van band- bouw, ter-,viiil andere onderdeden bij Handel en Financiën waren onderge bracht. Gevraagd is reeds aang naai een 'ministerie van Landbouw en alles wijst er op dat hel Bureau van ten Landbouw aanvankelijk ia opgericht om tol een afzonderlijk departement uit te groeien. Twee nieuwe ministeries zijn lot stand gekomen, n.l Onderwijs en Arbeid en 'het ligt ia de lijn dat de tegenwoordige minister van Landbouw hoofdzakelijk iandtouwaangMcgenft'ecien heeft tt be handelen. Ora die reden nsag gevraagd worden, da' een deskundige m'nislcr van Landbouw wordt aangesteld en dat in den vervolge Handel en Nijverheid wordt toevertrouwd aan een ander be windsman. Een afzonderlijk ministerie van land bouw zal ten goede komen aan de; een heid en bereikt zal daardoor worden bet noodzakelijk overleg mei landbouw- orgaz7asrtl!<ee. Onmo^eiijk... :vi'M-f lirl bi de ioekomst zijn, dat een ontwerp als Ihans in voorbereiding is. voor den land arbeid gehee-l buiten het minislefie var landbouw om zou tol 3iand komen. In d-it verband, wekte spr. de boeren op, onr in de II. K. Kiesvereemgmgen cr op aan Ie dringen, nat de oprichting van een afzonderlijk ministerie van Lama- bouw alsnog op hel program der II. K. Staatspartij wordl gebracht, Spr waarschuwde er rinmiddels legen dat im de organisaties wordl gestieefd naar liet stellen van slanitecandirfciten. Spr. waarschuwde er inmiddéls tegen; gegaan. Hoog meet v.-orden gehouden liet Kaihol.ek beginsel der' solidariteit. Niet 'slechts hei reöh! van hen zelf, doob ook van anderen moeten ie boeren ge ëerbiedigd willen zien. Hartelijk, 7 'ie spr., zij-n ook w'j de Ohristelii'kc Rtgee.- ring dankbaar voor heigeen zij in de drie jaren van haar bewi- -I deed. De boeren die niet blind zijn voor de boererbelangen zijn evenmin blind voor de be. ngen van bet algemeen. In een gee-ddriflige peroratie wees spr. op 't vete dooi de tegenwoordige Regeer'ng lol stand gebracht, waarbij hij de mededeeling U->n doen dal binnen kort twee belangrijke wetsvoorstellen zuilen worden ingediend ter oplossing van het paohtvraagstaik. Hei eerste voorstel zal een einde ma ken aan den nopdloiligen invloed bij ver- FEUILLETOM. Bfet g@li©lsii i^asa €a%y Dell. 11. Zoo bleef dan de voorname man van de wereld voor 't sleutelgat staan en leende aan ieder woord een oplet tend oor. Hij had reeds lang vermoed 'lat er tusschen Edith en haar stief- juoeder niet de ware genegenheid be- eiond en was nu geheel ervan over- ftegd, dat mevrouw Stillwortli dc tlocnter van haar gemaal haalte. Kon ook deze haat niet dienstbaar gemaakt worden aan zijn plannen? ée stiefmoeder niet bereidwil- sponde hand bieden, waar 't Ediths verderf gold?.... .jidaar hoe kunt ge toch voortgaan imju arm, schuldeloos kind te ha len" begon weer de zwakke stem van deneenzamen man. „Omdat ge me daartoe dwingt 1" J „Dwing ik u Editli le haten? Wat *1 dwaasheid! Waardoor dan?" „Door 't testament, het testamen!" „O, 't testament! Waarom moest u dat ook onder de ringen komenWaar- tot heb ik 't ook niet beter bewaard 'ai liet ik 't in oen ongesloten les.se- 3a,u' iiggca'.Gij liadt 't eerst' «a mijn fccd mogen zien.* _„Was 't u dan liever geweesl, dat .Cijii vlpek a volgde in 'f graf? Is f niét beter dnt ik 't stuk las cn u ?ansporaE ban 't thajis nog te vcran- tesnJP „Neen, ik kan en zal 't niet meer veranderen?' „Gij weet toch dat het uw vrouw is, welke gij haar recht ontzegt!" „Esther, wees wijsGij weet, dat gij ook zonder mijn vermogen een rijke vrouw zijt." „Dat mag zoo zijn! Doch waar blij it mijn recht als uw echfgeno.oteV" „Dring niet verder aau. Gij kwelt tevergeefs u zelf en mij ik kan en mag niet anders handelen!" „Dus wordt Ed'.th cenige erfgenaam van d;t slot en uw vermogenV" „Zoo zal 't en zoo moet 't zijn!" „Moei? O, George!" De vrouw brak in heftig schreien uit. Haar koppigheid' was gebroken cn 't hart der diepgekrenkte vroitw kreeg de overmacht. De luisteraar aan de deur stond i.ji gespannen verwachting. Wat had hij al vernomen I Wat zou hij nog meer hooren Er verliep echicr gerui- men tijd eer de slotheer weer begon: „Esther, ik beu niet zoo hardvochtig als jc denkt: maar ik ben door ge wichtige redenen gedwongnea zoo te handelen?' „Sülhvorth," gaf zij hartstochtelijk ten antwoord, „vergeel niet, dat ik mc niet zoo gedwee naai' uwen wil zal schikken als ge gelooft. Integen deel, n:ct alle rechtsmiddelen, die me ten dienste staan, zal ik trachten uw besluit tc doen vernietigen. Maar als «r werkelijk een gewichtige oorzaak is, die h dwingt tot deze ortnatuur- lijke beslissing, dan ben ik tóch wel de eerste, effe déz« oorzaak kermen icoelF' Zacht maar beslist antwoordde Still- woirtlr: „Neen en nogmaals neen! Hoe veel leed 't me doet, hoe zwaar 't me valt-,een vernieuwing der kwel lingen van mijn jarenlang lijden zou me nog niet kunnen bewegen u deze reden te vertellen." „Maar waarom dan niet?" „Dat is een geheim!" „Een geheim?" Nu daalde zijn slem tot een zacht gefluister. De wind joeg huilend dooi den schoorsteen en Mordmmt, bijna niet meer in staat een syllabe te ver staan, drukte zijn oor nog vaster tegen 't sleutelgat. Duidelijk, hoe zacht ook. hoorde hij: „Ja, 't geheim van Cozy Dell." Nu trad weer een stilte in en Mor- daimt vreesde, dat de dame haar be zoek hij den echtgenoot eindigen en de aanwezigheid van den luisteraar ontdekken zou. Hij vond 't daarom geraden, zich stil le verwijderen. Wat hij gehoord .had, hield hem echter zoozeer bezig, dat hij liever nog niet in 't gezelschap verscheen. Daar om spoedde hij zich naar beneden in den tuin, om zijd gedachten den vrijen foop te laten. Dat Edith univcrseele erfgename van dat kolossale vermo gen zou worden, overtrof zijn stoutste vcnvach tingen. „Nu zal zij de mijne worden, tot eiken prijs," fluisterde hij voor zich heen, terwijl hij onder de ceders van "t park op en néér liep. - 1?.'- rxJ&jfj ri VIJFDE HOOIT/STUK. Tyt-ee duiten na dit ondcritoml jn tic kamer van den eenzamen heer van Cozy Dell zat zijn gemalin in diepe gedachten verzonken in haar eigen vertrek. Reeds tweemaal had 't ksmenrcis'e haai' 0111 iets gevraagd zonder ant woord te krijgen, zoodat zij maar weer wegging en dc meesteres aan zichzelf overliet. Nu drukte deze de beide handen tegen de slapen en schudde, 't hoofd; ónn sprong zij plotseling op, sloot da deur af, schreed gejaagd de kamer op en neer en begon met zichzelf te praten: „Hij bemint zijn kind, hij bemint haar méér dan mij, zijn recht matige eclitgenoote; dat mag niet,want Edith benadeelt mij in mijn rechten. Om haar za! ik Cozy Dell verliezen en onterfd worden; als geen ander middel liclpt, dan moet ik vader en kind van elkander vervreemden. Kan ik door goede middelen geen recht verkrijgen, dan moet ;'lj een krijgslist gebruiken. Ik ben zijn vrouw! Was ik echter ook trouw en lief voor hem? Heb ik hem niet al die zware, bange uren der laatste jaren hulpeloos aan zichzelf overgelaten in zijn eenzame teruggetrokkenheid en me weinig be kommerd om zijn wel en wee? Ti-acht te ik zijn vertrouwen, zijn liefde te verwerven? Zocht ik met troostwoor den den somberen geest, die zijn ge moed bebeerécht, te verbannen?.... Neen, zeker niet 1 Maar toch heeft hij niet 't recht, mij bij Edith achter te stellen. Ik kan niet anders: ik moet tweedracht zaaien tusschen deze twee." Geklop aan dc deur onderbrak Baar alkciisfirphkj „Binnen," j> mevrouw Stillwortli. 't Geklop werd heviger. „Wie is daar?" „Ik ben 't mevrouw, dé kamenier ik kan er niet in, mevrouw heeft de deur gesloten." „Hoe is 't mogelijk! Ja, waarachtig, Fanny; ik moet vanmiddag wel erg verstrooid zijn," sprak de dame en sloot de deur open. „Wat heb je dan?-' „Mijnheer Frank Mordaunt is in de bibliotheek en vraagt u '11 «ogenblik te spreken." „Ik kom direct." Mevrouw Sii'lworth maakte vlug toi let en begaf zich naar de bibliotheek. „Vergcëïi me, Sat ik u verzocht h er le komen, mevrouw," groette tic ba ron haar beleefd; „maar ik was ge noodzaakt iets belangrijks met u te bespreken?' „llt dacht dat u bij 't gezelschap was, mijnheer Mördaunl; waar zijn de anderen?" „Allen zijn om mijnheer Blunt ver- eenigd." „Om Blunt?" „O, hij weet zich zeer aangenaam te maken als hij wil; ik echter ging hierheen en verzoek u om een ge willig gehoor." Intusschcn was hij naar de deur gegaan en schoof cr den grendel voor; dan nam hij aan de zijde van zijn voorname gastvrouw op de sofa plaats. „Wat 'q vreemde voorzorgen, mijn heer Mordannt?' lachte de dame. „Gij sluit de deur af en doel zoo geheim zinnig, alsof iels buitengewoons maag laten yrij ter stke tomett." „Ja mevrouw, ais. ik 't verzoeken mag; ik spreek vrij en openhartig en zonder veel omhaal. Zoo kunt u be grijpen, dit ik...." Het ging hem echter niet zoo vlot af, als hij gemeend had; hij bleef ste ken en blikte verlegen naar den vloer. „Nu, mijn waarde?" „In Godsnaam dan! Gij vermoedt misschien niet, dat ikuw dochter bemin?" „Is dat 't vreesèüjke geke m," lachte de dame spottend. „Daarvoor ha "t u de deur niet behoeven ie slüiteni" „Dus u bemerkte reeds..,.?" „Hoe zon ik niet?" „Nu, dan smeek :k 11 dringend, dat u mijn verlangen begunstig 11 cn mij de hand uwer dochter scheuren moogt." „Ha zoo, heer vos! Sinds wanneer verbergt men zich achter de moe-ter? Naar 'k weet, heeft alleen dc vader 't vecht over dc hand van zijn kind le beschikken." „Mijn geval maakt een uitzondering, mevrouw; mijnheer rw echtgenoot is ontoegankelijk cn ik weet niet. hoe ik hem bereiken zal. Als 11 'n vrien delijk woord voor mij doen wilt, ben ik u zeer verplicht." „Aha, u deukt Edith's hand door mijn bemiddeling te winnen? Nu goed, gij zult u in mij niet bedrogen hebben. Wie is trouwens beter in slaat over 't geluk van een jonge dochter te waken, dan 't oog dar liefhebbende moeder? Ik zal Still worth voor nw aangelegenheid trachten te winnen; Brij zfjt gij als ïehaanzoon welkom i" nerets&i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1921 | | pagina 1