6EMEN6Ü NIEUWS
HÜKLDSTEH.
PURM ERE NO.
be Martelaren van Biknunr en Iran tijd.
ALKMAAR
SPORT EN SPEL
FEESTAVOND JONGELINGS-
O0NGREGATIE ST. DOMINICUS.
'e leden van bovengenoemde con-
atie worden er nogmaals aan her
werd, dat zij morgen, na afloop der
congregatie, in het Catechismuslokaal
aan de Laat, kaarteu kunnen krijgen
voor den jaarlijkschen feestavond op
Zondag 7 Mei a.s. in het lokaal van
den heer Mooy, Choorstraat.
Ook één der ouders wordt in de ge
legenheid gesteld, deze uitvoering bij
te wonen. De ouders worden aange
spoord, zooveel mogelijk, door hun
aanwezigheid, blijk van belangstelling
te geven voor het werk der R. K.
Jeugd organisatie.
Ten slotte raden wij allen dringend
aan, plaats te bespreken, aangezien
zeer velen de uitvoering van „De Jon
ge Club'' wenschen bij te wonen. Ook
daarvoor bestaat morgen gelegenheid
in liet Catechismuslokaal.
MERKWAARDIG JUBILEUM.
Maandag 1 Mei a.s. hopen de dames
G. J. en G. A. Morsch den dag te her
denken, waarop zij voor 25 jaar in
dienstbetrekking traden bij den heer
en mevr. Conijn, Emmastraat 12, al
hier.
liet zal deze twee bescheiden we
zouden haar „ouwe getrouwen" willen
noemen dienstboden zeker niet aan
belangstelling ontbreken.
ZONDAGSSLUITING APOTHE-
THEKEN.
H. Mis de relikwie van het H. Bloed
worden vereerd.
Meer willen wij hiervan niet zeggen
de devotie moge groeien onder God's
"cgen; méér dan op eenige mensche-
o reclame vertrouwen wij op Zij
nen onmisbaren zegen,
De schoone devotie, door velen-van
goeden-wille zoo spontaan in 't leven
verlangd, moge groeien in stilte!
ATTENTIE.
Blijkens de dezer dagen verschenen
Hjst van R. K. Organisatie's zouden
de heeren W. C. Duin en G. A. Keijs-
per, bestuursleden van de Propagan-
daclub St. Petrus zijn; dit is evenwel
onjuist, beide heeren hebben voor het
lidmaatsehap bedankt. Voorzitter is
thans de heer Mr Kusters, Secretaris
de heer J. Middelhof.
GERESTAUREERD CAFé.
De heer F. J. H. Nettebreijer opent
hedenavond aan den hoek Zevenhui
zen-Geest zijn geheel nieuw gerestau
reerd Café ..Berger Wapen."
Het café is modern ingericht, voor
zien van goede biljarts en van alle
comfort en draagt ook een goed cachet
DE EESTE ASPERGES.
Vrdiïag werden door de heeren
Westrienen vaD Hei'oo en v. d. Burg
INGEKOMEN PERSONEN.
Tr. Schouten N. H., apotheker ass
Ritst voort 23. dg Rijp. Th. Mantel,
N. H z. b., Snaarmansjaau 83, Hei-
loo. O. P. Ellcs, N. H., arbeider.
Stationstr. 31, St. Paneras. J. Hoi-
ties N. H. timmerman, Zï|verstr. 2,
Den Haag. C. Mosk, N. H., lo?
werkman, Verl. Landstr. 2, Norg. A.
M. Lune R. K. huish,, Laat 122a,
Amsterdam. H. W. M. Bonnes N
H. bouwk'. teekenaar, Ouder. 4
Schoor], C. Rijswijk R. K dienst
bode. Var nebroek 9, Purmerend. E.
Rocs, R. K. Wuish'., Molenbuurt 15
Haarlem. C. Berldioinver, N. H., café
houder, Magdalenensfr. 22, Bergen.
J. Leegwater. N. H., veehouder, Ber-
gcrweg 141. Wink'e]. K. Eggen, N.
H. „z. b., Stationstr. 8, Haairiem. S.
de Haan. R. K., los werk'nran, C|a
rissenbuurt 29, Hoorn. J. Molenaar,
R. K., koopman, Fnidsen 37, Koe
dijk. J. Efdéé, operateur bioscoop
Langcstr. 92. Leeuwarden. R. Tromp,
N. H., z. b., Nieuwpoorfslaan 99,
Wcumerveer. C. Menke, R. K„ z. b„
Kanaaijkade 31 Duitschjand. H. G.
Tli. Mann. N. H„ z. b, Steijnstr. 13,
Zijpe. O. S. Parma, N. H., kantoor
bediende. Hccrenstr. 7a, Z.-Scharwou
o de. J. D. Sptiijs—v- d. Laaken, z. b„
van Scboorl de eerste asperges aan Lindenlaan 123, Zaandam. W. Kaij,
BAKKEN ZONDER GIST.
Het is niet van belang ontb'oot,
Sr de aandacht °P vestigen, dat
de N.V. Koopmans Meelfabriek en
Grutten'j te Leeuwarden er een
middel op heeft gevonden het bak
poeder gescheiden te houden van
H. Mie tot intentie van de leden
en weidoenera der St. Gatbarina-ver.
Deze week zullen de dames van dé
Clatharinavere n g'ng de gebruikelij
ke col'ecte houden tot versterking
en verp] g ng van arme zieken, wel
ke collecte ten zeerste wordt aan
bevelen, Ma. avond g en vergade
ring der Derde Orde, doch de vol
gende week.
Di. lo Dinsdag der maand, bijz.
toegewijd aan de verering van den
de Exporveilting aangevoerd.
VERTROKKEN PERSONEN.
A. P. Kuijt, N. H., dienstbode,
Laai 219. Amsterdam. P. J. Kofin,
R. K.. kapper, Langestr. 34, Helder.
Koppers R. K., pakhuiskn^c'
Op a.s. Zondag 30 April zal de apo- Viouwcnsfr. 1. Doetinch'eni. J. Kaan
/heiMr v ,vr't Wef I dorp'. R. K., los werkman, Baansinge]
Schouten. Verdronkenoord 121, ge- 3Jb> Heiloc. P. A. de Munk, R. K,
hakfcer- Ritsevoort 58, Egmond aan
gesloten van Zaterdagavond 10 uur
tot Maandagmorgen 8 uur.
De apotheek, die den Zondagsdienst
heeft, is gedurende de geheele daarop
volgende week 's nachts geopend. De
andere apotheken zijn behalve 's Zon
dags en op feestdagen ook gesloten op
werkdagen, van des avonds 8 uur
's Zaterdags 10 uur tot den volgen
den morgen 8 uur.
DE STILLE OMGANG.
Wat langen tijd in de hoofden van
vele Roomschen uit Alkmaar en omge
ving geleefd had: in de plechtige stil
te van den eersten Mei-nacht een stil
len ommegang te houden langs Alk-
maa'r oude straten en pleinen, ter vro
me na-viering van de heerlijke Pro
cessiedevotie, waarvan onze voorvade
ren zich zoo innig doordrongen ge
voeld hebben: het natuurlijke ge
volg van hun krachtig- en diep-ge-
wortelde godsvrucht tot het Allerhei
ligste Sacrament, die vrome wensch
is sinds ettelijke jaren in vervulling
gegaan.
Omtrent de gebeurtenis van het H.
Bloedwonder en over de heerlijke
plechtigheid, waarmede in do 16e
eeuw de groote processie het H.
Bloed-wonder ter eere gehouden
werd, behoeven wij hier niet verder
uit te weiden.
Wij vermelden bij deze nog slechts,
dat de deelnemers zich te 4 uur op
het Kerkplein verzamelen.
Op de Steenenbrug wordt gebeden
voor den bloei van ons H. Geloof. In
de Kapelsteeg tot intentie van Z. H.
den Paus.
Op de Laat bij de Kerk tot ieders
bijzondere intentie.
Te 5 uur worden H.H. Missen ge
lezen in de St. Laurentiuskerk en St.
Dominicuskerk. Onder de H. Mis zal
eene algemeene H. Communie plaats
hebben, terwijl in beide kerken ge
preekt zal worden.
In de St. Laurentiuskerk zal na de
Zee. J. N. B]eek'er R. K. [eeraar,
Paansmefd 33, Venlo. B. van Onna,
R. K„ kapper, Langestr. 34, Zufplién.
P. Houtkooper, N H„ los werkman,
Omval 23, Velsen. E. Hondius, R. K.,
z. b., Hekejstr. 33, Anisterdaim. H
M. Ooijkaas. E. L., z. b, Geestersin-
gfcl 8 Amsterdam. H. Siezen—Jon
ker. N. H., z. b„ Nieuwlandersingel
43. Bergen. C. Piomper, N. H„ grut-
tuknecht. Varnebroek 20, Bergen. F.
I. RoestenLurg, R. K., varensgezel
Wcsteiburgstr. 6 New-York. J. Rolff,
N; H.. z. b„ Kenn.sfr.weg 26, Heiloo.
C, van der Post, D. G., piano-re-
pa. ateur Tuinstraat 23. Arnlfem. B.
Th". van der Lee. R. K. bakkersknecht,
Ritsevoort Apeldoorn. D. A. Fogte-
loo—Giteuw, N. H„ z. b., Oudegr,
269 Velsen. J. F. Bulens, Ger. mach.
bankwerker Druiveniaan 19, Broek
op Langendijk. H. P. Broers R. K.,
kok. Spoorstraat, Amsterdam. P. M.
M, Oushoorn. R. IC, z. b., Emmastr.
19 Duitsdhland. Tr. 'Hovenier, N. H„
dienstbode West er weg 39, Enkhui
zen. A. Oskam ambt. Arbeidsraad
Eikelenbugstraat 20, Rotterdam. A.
C. Klugt. N. H., dienstbode, Lin
denlaan 66 Amsterdam. D. Lie-
kt.les—Oebles, N. H., stoffeerder, Rid
derstraat 15, Haarlem. j. Jonker, N.
h.. dicnstboQe, Verdr.oord 85, Am
sterdam. C. Jonker, N. H., dienst
bode, idem, idem1. J. Bakker, N. H.,
slagersknecht, Fnidsen 101, Amster-
Sterdanr. B. J. Prinz R. JC, Z. b.,
St. Annastr. 29, Oudenbosdfi'. TB". J.
Patei. R. K, z. b„ Keizerstr. 11
Oudenbósch. J. Korver. R. K. z. b.,
St. Annastr. 21. Opdenbosoh. H. de
Boer, R. K., reiziger, Koningsweg
83, Bergen. Ie. Febre, N. H., sdfil-
dersknrdlrl. Vrouwenstr. 1, Leeuwar
den. A. kt C. Kuïme, R. K., z. b.,
Boter straat 22. ^.mersofort. J- Dek
ker, R. K., z. b„ Nieuwstr. 8, Ouden-
bosdft.
N. H., bakker, Laai 34, Hejjoo. J. Vol
ger, N. H., hbutrijder, Friesdneweg
44, Hensbroek. E. de Boer, kantoor
bediende, Lutt. Oudbrpi 80, Amster
dam. A. H. Posthuma R. K. olt.
mach'. K. M., Oudegr. 19, Ned. O.-
indïë. W. L. van der Vegt, N. H.
z. b., Prins Hendriksfr. 52. Delft
V. Conneman, R. K„ z. b., Geest 11,
Den Haag. A. W. J. de Groot Ger.,
z. b.. Prins Hendrikstr. 12, Heem
stede. J. N. Kjokman N. H chef-
winkelbediende. Rid'derstr. 17a, Hel
der. D. C. J. Verhorst. R. K. kin-
derjuffr., Nassaulaan 19, Arnhem. M
Louwen, R. K., dienstbode, Sehbo]-
sfraat 3. Amsterdam. J. J. van der
Heijden, N. H., bussensluiter, Dreb-
bejstr. 24, Leiden. D. Bos, R. K.,
spoorwegbeambte, Kinheimstraat 25.
Purmerend. J. F. de Nijs. ,R. K., ver
pleegster. .Sluartstr. 6, Maastricht. J
de Vries N'. H., stuurman, Nieuwl
Singel 13 Ned. O.-indië.
L J 1'77* HOUUV11 voiii UJÜ VC/ UCT
het meel, totdat het door de huis- LI. Vader Dominions, 9 uur sez H
vrouwen gebruikt wordt. De fa- j Mis tot zekere intentie en kw voor
brikanie heeft zich daarvoor in ver 10 g-z. Huwelijksmis. D'nsdagnamid
binding .gesteld met een der eerste dag moeten te kw. over 4 alle kinde
rabrieken van bakpoeder, welke! ren biechten om Woensdagmorgen
aar het bakpoeder levert in klei- te kw. over 7 g z. te Ocwnnrartieeeren
ne pakies, unst voldoende voor i/,
♦kg. meel. Deze pakjes worden in
Koopmans' pakken bloem bijge
voegd. Aldus verpakt is bederf of
verzuren van het meel door het
bakpoeder uitgesloten.
Door deze vinding, welke even
eenvoudig als logisch is, is dit fa
brikaat uit een oogpunt van duur
zaamheid te prefereeren boven
merken, welke niet aldus zijn sa
mengesteld.
JUNIOREN-COMPETITIE.
Wij brengen de aangespten veree-
nigingen nogmaals in herinnering, dat
a.s. Dinsdag 2 Mei, 's avonds te
hafi 8 uur ten lokale van den heer
De Wit (Noord-HollandsCh Koffie
huis). Luttik-Oudorp Alkmaar, de ver
gadering der Junioren-competitie van
het district Alkmaar wordt gehouden.
De vereetugingen mogen OFFI
CIEEL vertegenwoordigd zijn door
.twee spiers van e[k deelnemend elf
tal. Meerdere leden en spelers zijn
welkom; hun aanwezigheid op deze
belangrijke vergadering zal ten zeer
ste geapprecieerd woorden.
Ten overvloede zij hier nogmaals
medegedeeld, dat dien avond ae me
dailles uitgereikt zullen worden. Ver
der zullen door den secretaris-pen
ningmeester rekening en verantwoor
ding uitgebracht worden, terwijl nog
meerde punten op de agenda voorko
men.
Het bestuur vertrouwt, dat zeer
velen aan dezen oproep gehoor zul
len geven en ter vergadering verschij
nen.
ALKMAAR.
H. LAURENTIÜS.
Zb. hajf 7 kwart voor 8 en 9 uur
de st'lle PI.H. Miss.®, half 11 Hoog
mis, Jaar!, collecte voor het „Ge
sticht do Goods Herder" en voor de
bescherming van meisjes, half één
Lat., half in de kérk prijsuitidipeling
voor de jongens n meisjes van de 2e
Naleering. 6 uur Lof met predikatie
kw. voor 7 Oo"igr. v. d. H. Aloysius
Ma. herdenking van het Mirakel
van het H. Bloed te Alkmaar, te 4
uur stille omgang, te 5 uur H. Mis
met predikatie, na de H. Mis ver
eering d»r relikwie van het H. Bloed
te 8 uur pl .H. Mis voor de leden
v. d. Vriendenkring. Den geheelen
dag blijft de relikwie van het H.
Bloed ter vereer!ng uitgesteld. 7 uur
pl. Lof met feestpredikatie, proces
sie en Te Deum. Na het Lof het
Ued van Lof en Dank.
Oen Oongr. dpr meisjes.
Di. kw. voer 8 fkmgr. v. d. mannen
Wo. half 8 Oongr. v. d. vrouwen.
Do. van half 7—8 u. biechthooren.
Vr. 7 uur Lof, 4 uur moeten dp
meisjes komen biechten van de lee
ring v. d. Weieerw. heer Kap. B.
Hoeman., voor wie Za. 7 uur algem.
H. Paa.sc-h communie.
Za. van 4—6 en van half 79
uur biechbooren.
ST. DOMINICtU&
Heden feestdag van de H. Oafhari-
na van Senen, maagd onzer H. Orde,
met voile aflaat, 6 uur, half 8 ea 9
uur de stille H.H. Missen met onder
richting, half 11 de Hoogmis met
predikatie, onder de H.H. Missen de
schaalcolleote vocrr het liefdewerk
„de Goede Herder", na de Hoogmis
pauselijke negen voor de leden der
Derde Orde van den H. Dominions,
half 1 Gat, voor de 7e klas, half 4
voorbereiding voor de kindereu der pl.
H. Communie, half 5 Oongr. voor de
mannen, kw. voor 6 voor de jonge
lingen 7 uur Lof en Veaii Creator
ter opening der Meimaand. Geduren
de de Meimaand iederen avond te
7 uur Lof, geheel te zingen door
de geloovigian.
Ma. 6 uur H. Mie, predikatie en
Qommunieuitr. voor de deelnemers
aan den stille omgang, 8 uur giez.
Wo. avond half 8 Oong-egstte voor
de vrouwen.
Do. half 8 Ctongr. v. d. meisjes.
Wo. avond van 68 uur gel. olti
te biechten voor de ouders der Oom
muniokinderen.
Do. half 7 en 7 uur stille H.H.
Missen 8 uur Solemn®le Hoogmis
waaronder p ed k'-tie. Geloof-beiijde
nis en H. Oommunie der kinderen
na de khder -n kunnen de ouders en
familieleden der kinderen oimmuni
oeenen. 's middags half 5 Lof, her
nieuwing der Doopbeloften en opdr.
aan Maria. Van 6—8 uur biechth.
half 8 Cbngr. v. d. meisjes.
Vr. Ie Vrijdag der maand, bijz. toe
gewijd aan de vereer'ng van Jezus'
Godd. Hart. met vol'e aflaat. 6 uur
de eerste H. Mis, half 8 gez. H.
Mis met uitstelling van het Allerh.
Vr. tevens feestdag van den H. Pïuc
V, Paus en Belijder onzer H. Orde.
met volle aflaat.
Zo. Ie Zondag der maand met voll
aflaat van rten AiteGi. Roz"mkran3.
ST. JOSEPH.
Zo. feest van do H. Oatharina van
Senen, Maagd van ooze H. Orde, vol
le aflaat, collectie voor het g°et:cht
„De Goed© Herder" half 8 en 9 uur
stille H.H. Missen, half 11 Hoog
mis, half 7 Lof.
Ma. 7 uur Lof met V<mi Creator
tot opening der Meimaand.
D'i. le D:n=d*i'» der maand, bij
zonder toeg-wiid aan den H. Vadpr
Ltominacius, volle aflaat, 7 uur Maand
dtenst voor Willem van Vliet, 9 unr
Veni Creator ©n gez. Huwol"'A-mis
Wo. 9 uur gez. Maandd'enst voor
Johanna Kabel Shoekes, Van 57
uur biechthooren.
Do. 8 uur p], aanneming der
k'nderen. 3 unr T©f, Van 5—7 uur
gel. om te biechten.
Vr. le Vriidi," der maand, bijzon
der toegwijd aan het Godd "Fik
Hart van Jezus, tevoirs feest van den
H. Pius V, Paus en TV-lütLr van
onze H. Orde, voile aflaat, half 8
gez. H. M% met uitstelling van het
Allerhe'iigsbe.
Za. le Za. der rnttand volle aflaat
Gedurende de Meimaand eiken
avond in de we-k te 7 uur Lof, Ro
zenhoedja en g°z.
A.s. Zo. Hoogfeest van dsn F
Jozef en le Zondag der maand, vol
le aflaat, don Buch. dag in onze kerk
den geheeleo dag uiteVLng van het
Allerheiligst», half 7 Lof en proces
sie ter ©ere der Koningin van den
Allerh. Romer-krans.
Wo. a.s. 9 uur gea. H. Mis op
het Kerkhof en gelegenheid om te
aemmmroeeren.
SCHERMERHORN.
Zo. Vroegmis voor Th. Ruïjter.
Hoogmis voor de parochie, half 2
Gat., half 3 Lof.
Ma. voor Maria van Saa-aen—Da
bema.
Di. half 10 gez. H. Mis voor
bruidegom en bruid, j i i
Wo. ter eere van den H. Jozef. j
Do. voor Oorn. Jonk.
Vr. voor overl. ouders, te half 8 Lol
Za. voor de overl -denen. ,Van 4
tot half 9 biechthooren.
HEEMSKERK.
Zo. de H.H. M'ssen te 7, half 9 en'
10 uur de Hoogmis, te half 2 Oat.,
half 3 Vespers met Eozenh. Na de
Ve-pers Ro cnkransgebed voor Jacob'
Du n lid van de Wesü. processie te
half 5 MSr iacongr. voor de jongens
van het Pa ronaat, half 7 H. Familie.
Ma. 7 uur H. Mis, 8 gez. H. Mis
met Veni Greater tot opening van
het schooljaar, en te half 10 gez.
ut vaart en begrafenis van Jacobus
Duin.
Di. De H.H. Missen te 7 en 8 uur
e half 10 gez. H. Mis met Veni Gre
ater bij gel, van een gouden Huwe-
I ijksfeeet.
Wo. de H.H. Missen te 7 en 8 uur
over ge dagien te 7, half 8 en 8 uur.
Do. de H.H. li sen te 7 en 8 uur
en te 9 uur giz. H. Mis met Veni
Cheater voor Bruidegom en Bruid
's Avonds van half 6 gel. om te
biechten en te 7 uur Lof ter eere
van het Alterb. Sacrament des Altaars
met Rozenhoedje.
Vr. le Vrijdag der maand, 7 uur
gez. H. Mis tor cere van het H. Hart
S uur gez. H. Mis met Veni Greater
bij g'I. van een zilveren Huwelijks
feest, 's avonds 7 uur Lof met Eoz.
en ecrelo te aan het Godd. Hart.
Za. middag van 4 uur af gel. om
te biechten, 7 uur Lof ter oer© van
Maria. In deze week Oat. als naar
gewoonte ©n biechthooren voor de 5e
en 6e klasse.
ANNA PAULOWNA.
Zo. hajf 8 voor Paulus Neuvel ©n
Anna Eva Pijl. 10 uur voor de par.
Ma. kw. over 8 tor ©ere van G
L. Vr. van Alt. Bijstand.
Di. kw. over 8 v. Johannes Komen
Wo. half 10 voor Bruidegom ej
Bruid.
Do. kw. over 8 ter eere van he
H. Hart.
Vr. 8 uur voor Jan Jonker.
Za, kw. over 8 ter eer© van O. It
Vr. van Altjjdd. Bij .-'and.
DE HANZi. EN DE OVERWO
GEN GASPRüJSVERLAGING.
Op de Donderdag goho" '"n ve»
gader ng van de Hanze werd besloten
om aan de gasconvnissie te vrager
d - deer den h er Pte-ger over-vo-re»
reducte v or dn pr'js van de ho-
voel.i, .d gig welke men ti ans in
maand meer verbruikt dan m d»
oorre-ponóe rende ma jid van het v4
rig jaar, niet in bet advies van de
raad over te nomen.
Hoe: r men d n grond lag vaa
deae maair -g 1, nam-lijk om door
meerder ver era k tot een lagere»
prijs te komen, op zeer hoog» prij
stelde, m-ende men to Ah dat de&
maa regel onr -h vss d'<f ed tot
ge-'v- L' aou hebben.
Nu toch wordt iemand die vorig
jaar aeer weel petroleum of ander©
r ind tof g bruke nu ver l gas
gaat afnemen, beoordeeld, op hen die
reeds langir ults ui rend op gas wa
ren aangewezen of dat vrijwil g af
namen.
Beier achtte men het een g lijke
min.mum afname te stellen en vooi
wat daarboven werd verbru kt een
g redneoerd" pr'b te benal m.
Door Pater Dr. Willibrord LAMPEN, 0. F. M.
DE EERBIEDWAARDIGE PATER DANlëL VAN ARENDONCK.
Aan bet hoofd der AlkmaaTSche Minderbroeders stond in 1572 de heilige en
geleerde Pater Daniël van Arendonck.
De uitgever of vertaler van Opmeers Martelaarsboek zegt, dat P. Daniël ge
boren is te Kampveere of Veere in Zeeland, maar de Latijnsche handschriften
geven algemeen aan, dat hij uit Arendonek, niet ver van Turnhout, geboortig
is. Ziehier, hoe de Belgische Pater Salesius van Duyse O. F. M. er over schreef
in een brief, ons door den gedienstigen archivaris P. Goyens gaarne ter inza
ge gezonden.
„De eerbiedweerde Pater Daniël, waarover wij gaan handelen, ontving het
levenslicht te Arendonck bjj Turnhout.
Nooit, denken wij, ware daaromtrent eenige twijfel ontstaan, indien in de
Historie der Hollandse Martelaren niet eene feil geslopen ware. Wij hebben de
waarheid nagegaan en in onzen geest blijft er geen twijfel over. Het zal niet
onnuttig zijn hier aan te duiden, waarop wij onze overtuiging steunen.
Vooreerst overal vinden wij bij den naam van Pater Daniël, den martelaar
van Alkmaar, de woorden ab Arendonck in 't latïjn of van Arendonck in 't
Vlaamse,h, wat hetzelfde beteekent. Nu, het was vroeger gebruik in de Orde
der Minderbroeders bij den kloosternaam ook den naam der geboorteplaats
van den religieus te voegen; zoo zegt men Franciscus van Assisië, Bernardus
van Senen (SiëDa), Theodoricus van Munster, enz. Het gebeurt wel eens maar
zulks is de uitzondering, dat men eenen heilige noemt naar de plaats, waar hij
stierf of schitterde door mirakelen b.v. Antonius van Padua, Margs-etlu van
Gnrtona. Zoo had men kunnen schrijven Daniël van Enkhuizen, omdat hij in
die llollandsrhe stad den marteldood onderging of Daniël van Alkmaar, om
dat hij daar zijn klooster had; niettemin heeft men hem nooit anders genoemd
dan Daniël van Arendonck.
Dikwijls ook wordt de familienaam bewaard nevens den kloosternaam b.v.
S. Nicolaus Pieck, P. Adam Sasbout, enz. Was misschien Arendonck of van
Arendonck de familienaam van P. Daniël?
Dit zou men kunnen opmaken uit de schrijfwijze van het hierboven vermel
de boek, waar het zegt: „welkers hoofd en leidsman, alsook regeerder van het
klooster.was eenen Daniël Arendonck, gebooren binnen Kampveere, geen
onvermaarde plaats in Zeeland." Doch de schrijver (of vertaler) spreekt die
schrijfwijze Daniel Arendonck zelf tegen in zijne „Bijgevoegde Aanmerkingen
op het Hollands Martelaarsboek" bl. 40, wanneer hij onzen Patel Daniël van
Arendonck" noemtHet is waar, wjj vonden nergens den familienaam
van Pater Daniël opgeteekend; de schriften van zijn tijd maken er geene mel
ding van. Niettemin houden wij staan, dat Arendonck de geboorteplaats is
van onzen Martelaar en hoegenaamd niet zijn familienaam. Wij beroepen ons
daarvoor: le. zooals wij reeds zegden, op het gebruik der Orde. 2e. op al de
oorkonden der Minderbroedersorde; nergens troffen wij een enkel woord aan,
dat onze meening tegenspreekt, integendeel alle stukken staven ze. 3e. op de
stellige verklaring van Pater Henricus de Vroom (bijgenaamd Sedulius) in
zijne Historia Seraphica in 1613 te Antwerpen verschenen, dat Pater Daniël
ïrebofp.n werU A-*cn8cnCV "cti vprmoo*,fl rtom ÏTï dp Ur.ih^nKemnen.
Die getuigenis is van de koogste beteekenis. Ziehier waarom. P. Henricus de
Vroom was schier een tijdgenoot van Pater Daniël. Inderdaad P. Daniël stierf
in 1572, P. de Vroom in 1621. Hij was Provinciaal der Minderbroeders; hij
kon dus de nauwkeurigste bronnen onderzoeken, daar hij door zijn ambt al de
stukken in bewaring had. Hjj werd ingelicht door de oudere kloosterlingen,
die P. Daniël gekend hadden.x De gebeurtenissen waren nog versch in het ge
heugen. Hij was een geleerd en ernstig man, die om zijne uitstekende begaafd
heden, zijnen heiligen levenswandel en zijnen grooten arbeid verdiende ge
schreven te worden in het Menologium Sancti Francisci. Welnu die man be
werkte zijne Historia Seraphica volgens de nagelaten handschriften van den
Amsterdamschen geschiedschrijver Petrus Opmeer 1595)."
Kampveere schijnt slechts ontstaan uit Campiniensis (uit de Kempen), al-
thans"avolgens den schrijver van een artikel over de Martelaren van Alkmaar
in het maandschrift „Sint Franciscus" 13de Jaarg. 1898 blz. 27. Ook in een
latijnseh handschrift, door P. van Lommei S. J. uitgegeven, wordt gezegd, dat
Daniël Brabander van geboorte was.
Ofschoon de vraag naar P. Daniels geboorteplaats nu niet zoo gewichtig is,
heeft men reden genoeg omtrent deze martelaren zooveel mogelijk met zeker
heid te weten, omdat van Protestantsche zijde wel eens beweerd wordt, dat de
verhalen over deze martelaren met elkaar in tegenspraak zijn en dus de ge
heele geschiedenis verzonnen. Dit gaat te ver, zooals wij misschien later nog
zullen bewijzen. Intusschen volgen wij de meest betrouwbare-geschiedboeken.
In de orde van Sint Franciscus getreden werd Daniël in het kloosterlijk le
ven onderricht door P. Livinus Brecht of van Brecht, die als dichter in zijn
tijd nogal bekend was en in 1558 overleed. Eveneens onderwees hem P. Fran-
ciseus van Dommelen 1563); leerling van den vermaarden Godgeleerde
Franciscus Titelman van Hasselt, van wien Erasmus zeide, niemands kunde
meer te vreezen dan die van Titelman (t 1537). In de Godgeleerdheid werd
Daniël onderwezen door den beroemden P. Adam Sasbout, professor te Leu
ven. Toen men dezen eens vroeg aldus P. Kronenburg in „Neêrlands Hei
ligen in later eeuwen" (I, 5) „Wien uwer leerlingen acht gij het hoogst?",
gaf hij ten antwoord: „Over velen heb ik mij te verblijden, maaT twee zijn er
volmaakt in heiligheid en wetenschap, namelijk Nicolaas Pieck en Daniël van
Arendonck, beiden bestemd om wonderbaren luister bij te zetten, niet alleen
aan de arme Orde van St. Franciscus, maar aan de geheele Kerk van Jezus
Christus."
„De uitkomst zegt P. Kronenburg verder heeft dit woord tot eene
profetie gestempeld: Nicolaas Pieck werd de eerste der martelaren van Gor-
eum, terwijl Daniël van Arendonk aan het hoofd staat der martelaren van
Alkmaar."
De overste van Pater Daniël kon met vreugde getuigen, „dat hij een man
was, die door schitterende wetenschap en hooge heiligheid^ steeds uitblonk.
Het studieklooster, waar P. Daniël weldra de leiding der jonge religieusen
op zich moest nemen, wordt door niemand minder dan den beroemden bis
schop Lindanus geprezen als een school van deugd en tucht en wetenschap.
Hij stelt in zijn „Memoriaal voor de hervorming der Belgische geestelijkheid"
het Minderbroedersklooster te Leuven als voorbeeld aan de andere studiehui
zen. Ook Estius prijst deze school in zijn „Geschiedenis der Martelaren van
Gorcum" (III, 2).
Volgens P. TTorentius van Leiden heeft Daniël in verscheidene plaatsen het
ambt van Gardiaan bekleed. Mogelijk was het in dezen tijd, dat onze marte
laar den termijngang of collecte hield in het dorpje Grez, nabij Wavre, gelijk
een handschrift van het klooster te Weert aangeeft Go het. provinciaal ka
pittel, dat in 1570 te Amsterdam gehouden werd, op den derden Zonuag in
Juli, schijnt Arendonck gekozen te zijn als Gardiaan (overste) van het kloos
ter te Alkmaar. Men wist zeer goed, dat er te Alkmaar een man noodig was,
die door woord en voorbeeld, door wetenschap en heiligheid de zwakken in
het geloof moest sterken. Een handschrift van de abdij Parck nabij Leuven
roemt zijn kennis der H. Schrift, kinderlijke eenvoud, statigheid van zeden en
ongeveinsde nederigheid.
De Amsterdamsche geschiedschrijver Petrus Opmeer prijst hem in deze
woorden: „Dese man was gelieft bij alle vroomen en een ijverig liefhebber
van de Katolijke Godsdienst, aansienlijk door sijn gedurige sorgen, vasten,
waken en bidden, waardoor hij selfs in de kragt sijner jaren, seer mager en
bleek geworden was, van een seldsame kennis en geleerdheid in de H. Blade
ren en Schriften der Oudvaders. Waarvan hij dagelijks een heerlijk bewijs
gaf, dewijl hij sijn Broeders seer geleerd en opregt uitleijde den Catechismus
door bevel van het concilie van Trenten in 't ligt gegeven." Vooral zijn oot
moed wordt zeer geprezen, waarvan wij overigens een bewijs hebben gezien
toen hij met den vromen pastoor Eijlard op de knieën viel voor Bossu om gi
nade te vragen voor Alkmaar.
Omtrent den ouderdom van P. Daniel kunnen wij uit zijn levensloop slechts
gissen, dat hij in 1572 reeds tamelijk bejaard moet zijn geweest. Franciscus
van Dusseldorf noemt hein in zijn annalen „een zeer heiligen grijsaard,"' Mis
schien of beter gezegd zeer waarschijnlijk, bezitten wij van den eerbiedwaar-
digen gardiaan nog een afbeelding.
Ziehier wat genoemde P. Salesius z.g. erover aanteekende:
„Toen wij de keilt van St. Pieter te Turnhout herhaaldelijk bezochten en
wétend door de overlevering dat er daar stukken bestonden die tijdens de
Fransche omwenteling uit het Minder br.klooster overgebracht waren, op al
le bijzonderheden onze aandacht vestigden, bespeurden wij boven den ingang
der sakristij eene tamelijk groote schilderij eenen Pater Minderbroeder voor
stellende. Nieuwsgierig vroegen wij ons af: „Wie mag dat zijn?" Het kan
geen heilige zijn, tenminste geen heilig-verklaarde, want rond zijn hoofd is er
geen lichtkrans of aureool. Het is nochtans een martelaar, ten bewijze de lau
wertak, dien hij in de hand draagt; hij heeft een koord rond den hals, dat be-
diedt, dat hij opgehangen werd voor de getuigenis van zijn Geloof. Beneden
en op den achtergrond ziet men een stadje aan een zeeoever.Ik dacht na
en ik zegde tot mijzelven, dat kan niemand anders zijn dan Daniël van Aren
donck; in hem alleen worden al die uiterlijke kenteekenen bewaarheid. Ik
sloeg Waddingus open (XX. XLV1I1, 419) en las daar: Daniël, bijgenaamd
van Arendonck, naar een zeer gekend, beroemd dorp uit de Kempen, waar hij
vandaan was, was bleek eg, uitgemergeld van aangezicht, ten gevolge van me
nigvuldig waken, vasten, onophoudelijke zorgen; hij was van half-gevorder-
den ouderdom." Dat bevestigde mij in mijn vermoeden, ook die trekken wor
den in de schilderij bewaarheid.
Hoe kwam die tableau hieT? Priesters en wereldlijken zegden mij; dat i«
nog een stuk uit nw oud klooster. Er valt niet aan te twijfelen: die schilderij
is de beeltenis "van P. Daniël, Minderbroeder te Enkhuizen opgehangen en ali
martelaar gestorven. Onze Paters van Turnhout, op slechts twee ipen afstand
van Arendonck gelegen, hébben de gedachtenis van hunnen heiligen mede
broeder willen bewaren en die schilderij doen vervaardigen. Zij hielden die in
eer _"'in afwachting en in de hoop, dat de H. Kerk Daniël en gezellen op de
altaren zou plaatsen, tot de Fransche omwenteling de kloostergemeento
van Turnhout vernietigde. Die schilderij was een der stukken, die gered wer»
den van de roofzucht der Sansculotten.
