Garage 10. MET. Ingezonden Mededeelingen, No 477 Zaterdag 6 Mei 1922- 14e Jaargang. 99 ONS BLAD 39 Bureau: HOF 6, ALKMAAR: - Telefoon: SSKffiOT#4" Het program der ..Nieuwe Katholieke Partij" dUITENLAND. FEUILLETON 2IJH SLACHTOFFER luxe Muurimhfiiig. TEITON S72. NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD Abonnementsprijs: Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaarf2 85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger. Advertentieprijs; Van 1—5 regels f 1.25; eikeregel meer f 0 25; Reclame» per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij vooti. uitbetaling per plaatsing f 0.60 Aan alie abonné's wordt op aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,t 100,-, f 60,-, f 35,-, f 15,- Het dezer dagen verschenen pro gram der .Nieuwe Katholieke Partij". waarvan wij gisteren het voornaam ste publiceerden zal bij menigeen, die er kennis van nam, de vraag heb- hen doen rijzen: „Was daarvoor nu de stichting van een nieuwe katholieke partij, en ge- volgeliik een scheuring in de aloude, ééne partij noodig?" Tn geen enkel opzicht geeft het pro gram der nieuwe partij blijk van noe menswaardig principieel verschil, 't. kan vrijwel geheel zonder eenig be zwaar door iederen Katholiek in deD lande worden onderschreven. Zeker, er zijn verschillen. men heeft natuurlijk (méér dan zulks in het voorloopig program der officieele partij geschiedde) de bijzondere wen- schen, waaraan de actie van Cranen- burgh haar ontstaan te danken heeft gehad, speciaal naar voren willen brengen, doch daar waar dit geschied is, gebeurde het niet zóó, dat men, bij welwillende lezing graag het beste ge toornd, de samenstellers en aanhan gers van dit program van minder no bele bedoelingen zou kunnen of moe ten beschuldigen. Bij de programmapunten, waar 't op ttón komt, is de formuleering over 't algemeen zóó vaag, zoo weidseh, dat een officieel-katholiek kiezer daarin •wenzeer de uitdrukking van zijn desi derata lezen kan als een nieuw-kahko- l;ek kiezer, en overigens is er zorg voor gedragen, duidelijk te doen uit komen, dat men in de min of meer '■uiver katholieke kwesties met „de" partij eigenlijk volkomen homogeen is. Door aldus hun program samen te stellen, hebben de voormannen van de „Nieuwe Katholieke Partij" on danks hen zelf en hun actie zélf aangetoond, dat de stichting eener af zonderlijke katholieke partijover bodig was, en uit die. overbodigheid blijkt eerst recht, welk een onverant- woordelijk-lichtzinnige daad zij ge steld hebben, die in laatste instantie een scheuring in de katholieke partij tot feit hebben doen worden. De „Nieuwe Katholieke Partij", en dus ook haar program, was over bodig, tenzij men den Swanianen (bij voorbaat) hetzelfde verwijt zou willen maken als deze den vertegenwoordi gers der officieele partij voor de voe ten werpen: dat het program wel mooi en goed is over 't algemeen, doch dat de bedoeling en de uitvoering daar van niet overeenstemt (niet overeen zal stemmen) met de wenschen ten de ze van den goeden Katholieken Staats burger 'in 't algemeen, dat er n.l. te zeer „eenzijdige politiek" gevoerd wordt. Als men het program der nieuwe partij in dit licht bezit, als men bij het lezen van dit program voortdu rend denkt: wat moeten de Swanianen krachtens hun houding ter stichtings vergadering te Utrecht eigenlijk be doelen en op welke wijze moeten zij derhalve dit en dat wenschen titge- voerd te zien, dan zou op dit program een kostelijke persiflage te .everen zijn. En in gemoede: waarom stichten de Cranenburgbers een eigen partij en waarom stellen zij een eigen program samen, als ze daarmede geen bijzonde re bedoelingen hebben en als zij hun vrijwel door een ieder te onderschrij ven programmapunten niet op een bijzondere wijze speciaal in hun geest, welke te Utrecht tot uiting kwam willen zien uitgevoerd. Op de uitvoering van een program komt het maar aan! En gezien de mentaliteit der Swa nianen staan wij juist tegenover de uitvoering van bet program der nieu we partij wij zeggen het ronduit tamelijk achterdochtig. Wanneer hier als richtsnoer voor so ciale politiek de „Rerum Novarum" wordt aanvaard, wanneer hier wet ten worden geëischt, „uitsluitend het nlsremeen belang" bevorderend en zicb richtend „op het voorkomen van den klassenstrijd, wanneer gezegd wordt ..de staatkunde moet uitgaan van de Christelijke sollï» riteitsgedaohte, wanneer wordt geëischt, dat de over heid krachtig dient „mede te werken tot verheffing van de economisch zwakkeren", en (wat het grappigst is: 't, staat er trouwens als punt.... 11 van de „Alg. beginselen"!) dat de par tij „met handhaving harer beginselen naar staatkundige eenheid onder alle katholieken" streven moet, dan zijn dit voor ons grootendeels praktisch beteekenislooze wóórden en nóg eens wóórden, een kiekeboe-gespeel achter nobele, vaststaande termen. Wat verstaat een Swaniaan onder „algemeen belang"? onder „Christelij ke solidariteitsgedachte? Als men het algemeen belang zoekt, waarom wil men dan niet in een kie zersorganisatie daartoe samenwerken met de voorstanders van (schijnbaar) tegenovergestelde privé-belangen, n.l. met de arbeiders? Als men de „Christelijke solidariteits gedachte" wil doen zegevieren, waar om heeft men dan niet tot een goede oplossing van het bedrijfsradenvraag- stuk willen medewerken? En waarom komt er nu. in het program nog niets voor, dat een richtsnoer zou kunnen bieden tot bewerkstelliging van den socialen vrede? Op welke wijze denkt de nieuwe partü mede te werken tot verheffing van de economisch zwakkeren", als zij een Aalberse verguist, die in die rich ting eenige edele pogingen deed? Die pogingen van Aalberse kostten geld, en d&Lrom moet het werk van dezen minister natuurlijk afgebroken worden, doch als de nieuwe partij de verheffing van de economisch zwakke ren wil bewerken zonder dat 't den beter gesitueerden wat kost, dan is hier de liefde tot de economisch zwak keren wel érg platonisch enop koopjes uit! Dat de nieuwe partij, die zich niet ontzag de „staatkundige eenheid on der alie Katholieken" moedwillig te breken, in haar program zegt naar die zelfde eenheid te streven, betitelden wij hier boven reeds als „grappig." We zouden 't ook.... brutaal kun nen noemen. DE CONFERENTIE YAN GENUA. De schadevergoedingskwestie. De perschef der Engelsche delegatie deelde mede, dat Lloyd George er op staat, dat nog vóór 31 Mei in of bij Genua een bijeenkomst zal worden ge houden van de onderteekenaars van het vredesverdrag van Versailles, ter bespreking van de maatregelen, die in zake de sohadevergoedingskwestie moeten worden genomen. Een nieuw memorandum. De Russische delegatie heeft een nieuw memorandum overhandigd, waar in zij uiteenzet, welke waarborgen Rus land wil geven voor de eventueel te verleenen credieten. De sovjetregee- ring is bereid alle gewone en bijzonde 72. Jeanne verliet haar, getroost, ge heel vervuld met hoopvolle verwach ting. Den volgenden dag, stond Christine op, en na zich gekleed te hebben ging zij met wankelende schreden naar den boulevard Malesherbes, waar de wo ning van den verfoeiden echtgenoot lag Al hare ongedwongenheid was ver dwenen, en tevens de opgewonden heid, waardoor zij tegenover Jeanne d'Olne zooveel geestkracht had ten toon gespreid. Thans begreep zij, dat zij tegenover de koude, naakte wer kelijkheid stond. Haar zoon zou haar misschien niet willen ontvangen,weigeren haar te her kennen. Bovendien maakte het groot, rijke gebouw, met al de bedienden, die spottend naar haar keken, haar schuchter. Zij was onder den indruk van een voorgevoel, waarvan zij zich geene verklaring kon geven. Zij vrees- ïe, zii wist niet, welke nieuwe verwik keling, weiKe nieuwe smart, misschien heviger dan al wat zij tot nu toe ge leden had, hoewel zij reeds zoo wreed beproefd was, zich zou voordoen. Zij vreesde de onverschilligheid, de on dankbaarheid, de verachting van ha ren zoon 1 Ziedaar de reden, waarom zij zoo ontroerd was, waarom haar hart zoo angstig klopte, toen zij aan de bel trok, waarom zij bleek was, als een veroordeelde, die naar het schavot gaat. Als haar zoon haar verstiet, zou niet alleen haar leven afgesneden wor den, maar tevens zou alles verwoest worden, waarop zij tot heden gehoopt had, al haar droomen, al het geluk, waarop zij gedurende al die jaren ge hoopt had, zou eensklaps in rook vervliegen 1 XI. BIJ HAAR ZOON. Nadat Christine gescheld had, werd de kleine deur van het hotel, welke meestal door de bedienden gebruikt werd, geopend. Met wankelenden, aarzelenden tred trad Christine meer naar voren." Op het oogenblik, toen zii den drem- re ontvangsten, als waarborg voor de credieten aan te bieden. Barthou. Barthou is gisteren om 11 uur 40 van Parijs naar Genua vertrokken. Een verklaring van Minister Shortt. Op het jaarlijksch diner van het Iron and Steel Institute te Londen zeide de Engelsche minister van Binnenland- sche Zaken Shortt, dat de persoonlijke betrekkingen tusschen Lloyd George en zijn collega's en de vertegenwoordi gers van Frankrijk zoo hartelijk en vriendschappelijk mogelijk zijn. De minister verklaarde te kunnen verzekeren, dat Frankrijk's verlangen tot handhaving van de vriendschap en het bondgenootschap met Groot-Brit- tannië even warm is als dit verlangen bij degenen, tot wio hij het woord richtte. Lloyd George doet zijn best, zeide de minister, de groote moeilijkheden, wel ke zich voordoen, te boven te komen met een energie, welke slechts weini gen met hem kunnen toonen. Minister Shortt zeide te hopen *n te gelóoven, dat Lloyd George zijn streven succes zal hebben. Fransche instructies. Als instructies, aan Barthou meege geven noemt „l'Oeuvre": „De Belgen tot het uiterste steunen in de kwestie van het memorandum, de amendemen ten voorstellen op het te sluiten pact; niet toelaten dat men praat over vrij handel of bescherming, niet toelaten, dat men praat over schadevergoedin gen, zelfs niet indirect door een be spreking van het plan Home over eom pensatie der geallieerde schulden en eindelijk toe te laten, dat de te Genua te teekenen verdragen niet alle hand- teekeningen dragen. Het bericht dat de commissie van herstel met de Duitsche regeering aan het onderhandelen is over hetgeen 31 Mei gebeuren zal, wordt bevestigd; daarvoor zijn Hermes en Bergmann uit Genua te Parijs aangekomen. In elk geval wordt herhaald, dat de commissie van herstel op de nakoming van Duitsche verplichtingen voor 31 Mei zal aandringen. Een ultimatum van Lloyd George? De „Intransigeant" publiceert het volgende telegram uit Genua, gedag- teekend 5 Mei, 10.30 's morgens: „Een der beide Engelsche ambtena ren, belast met de betrekkingen met de pers, heeft me zooeven woordelijk het volgende gezegd: Lloyd George heeft besloten Frankrijk te doen kie zen tusschen de vriendschap van Bel gië en de vriendschap van Groot-Brit- tannië. Als Frankrijk aan de zijde van België blijft en als België door zijn stijf hoofdigheid de onderhandelingen met sovjet-Rusland doet mislukken, dan pel zou overschrijden, oleef zij staan. Hare ontroering was zoo groot, dat zij geen stap meer doen kon. Zij zou hem zien 1 Na zoovele jaren, waarin zij hem beweend had, vervlo gen in wanhoop en in tranen, zoo zich plotseling in zijne tegenwoordigheid bevinden. Wat zou hij tot haar zeggen? Hoe zou hij haar ontvangen Zij wist 't niet. Het was geen kind meer, dat zij zou terugvinden, naar wien zij de armen slechts uitstak, om hem te zien toesnel len, de handen vol liefkoozingen, de lippen vol kussen. Het was een man, een man, dien zij verplicht zou zijn op heldering te geven, die wellicht voor- oordeelen tegen haar had, die haar wellicht niet gelooven zou, en in wiens belang het in elk geval was,haar te ver- stooten. Zij kon hem immers niets anders brengen dan armoede. Zij moest eischen, dat hij den man zou verlaten, die hem fortuin en vreugde bood, om zich verder te wijden aan zijn plicht. In het leven van haren zoon ging zij de smart en de wanhoop brengen, en hare moederlijke liefde was zoo groot, dat- zji zich aarzelend afvroeg, zal er geen sprake meer zijn van het plan-Blaekett en zal ieder zijn oorlogs schulden aan ons betalen." De stand der werkzaamheden. Ook de economische commissie heeft haar taak volbracht. Alle deskundi gen zijn vertrokken. Slechts de poli tieke kern is overgebleven. Het eind der conferentie wordt in ieder geval binnen een week yerwaeht. Omtrent het onderhoud tusschen Wirth, Rathenau en Lloyd George wor den door de betrokken personen zeer beknopte aanduidingen slechts gedaan De verslaggever van de „Corriere della Sera" meldt, dat de leden der Duitsche delegatie met het grootste pessimisme den binnenlandschen toe stand van Duitschland hebben bespro ken. Volgens hun mededeelingen staat het Rijk aan den vooravond eener groote crisis. Rathenau heeft gewezen op de mogelijkheid, dat hij naar Duitschland terugkeert, daar bij het eindigen der commissievergaderingen en met bet oog op Duitsehlands uit sluiting uit de sub-commissie voor de Russisehe aangelegenheden zijn aanwe zigheden te Genua geen doel meer beeft. Op aandrang van Lloyd George zag hij hiervan af. Het Russische vraagstuk. Volgens de „Daily Telegraph" zal subcommissie nummer een niet meer vergaderen voor het Russische ant woord op de nota is ontvangen en dit wordt niet voor Maandag of Dinsdag- verwacht. Barrère heeft aan Facta een nota overhandigd, waarin de Fransche de legatie officieel ter kennis der confe rentie brengt, dat de Fransche regee ring besloten heeft haar handteekening niet te plaatsen onder het tot de Rus sen gerichte memorandum zoolang België niet gemeend heeft zijn hand teekening te moeten plaatsen. De „Corriere della Sera" bevat een bericht, volgens hetwelk de Russisehe delegatie op het memorandum een gunstig antwoord zou hebben gegeven Zij zou tevens hebben voorgesteld een discussie te openen over het crediet aan Rusland. In het antwoord wordt voorts gezegd: Rusland is niet voorne mens tot den Volkenbond toe te tre den, Ook kan het de eischen der Enten te inzake de Russische politiek in Azië niet aanvaarden. Toenmend pessimisme. Er heerscht alom toenemend pessi misme nu België onverzettelijk blijft en Frankrijk solidair is. Ook de kansen van het pact van non- agressie verminderen. Frankrijk zal slechts medewerken als het zich niet gekortwiekt acht in zijn bewegingsvrij beid tegen Duitschland en Duitsch land alleen als het er bescherming in ziet tegen eventueele booze plannen van Frankrijk. of zij niet beter deed,haar zoon geluk kig te laten leven, onbekend met al de ellende en al de schanddaden. Maar de herinnering aan Paul kwam boven dan dacht zij aan die vereeniging men de dochter van Lantin, haar beul, den moordenaar van dokter Bernaud. Neen, zoolang zij leefde en kracht had mocht zij niet toelaten, dat een derge lijke echtverbintenis gesloten werd. Deze laatste overweging had haar besluit onwankelbaar gemaakt. Zij zou spreken 1 Ook de smart van Jean ne had haar getroffen. Wellicht bemin de haar zoon dat jonge meisje, dat hem aanbad en hem gelukkig kon maken. Niet dan met tegenzin en gedwongen, aanvaardde hij dat huwelijk met juf frouw Lantin, dacht Christine. Na hetgeen juffrouw d'Olne gezegd had, raadde de treurende^moeder, of liever zij veelde als bij ingeving, wat er tusschen de vroegere medeplichtigen moest omgaan. Die gedachte was beslissend geweest. Zij snelde toe, zij kwam haren zoon ter hulp, zij moest hem helpen in de liefde. En toch, zooals wij reeds gezegd hebben op het oogenblik, toen zij voor De Britsche delegatie. Lloyd George, Birkenhead en Wor- thington Evans hebben den geheelen dag geconfereerd over de aan de orde zijnde vraagstukken en de gebeurlijk heden. Zjj hadden een lang onderhoud met Skirmunt en vervolgens met Nins- jitsj. Barthou en Lloyd George. Barthou heeft een onderhoud ge vraagd met Lloyd George terstond na zijn aankomst hedenmorgen. In den loop van het onderhoud zal een besluit worden genomen betreffen de een eventueel gemeenschappelijk onderhoud met Wirth en Rathenau. DE IERSCHE KWESTIE. De Valera, De Valera, die te Dublin het woord heeft gevoerd, her-haalde' dat het ver drag verworpen moet worden en de onafhankelijkheid dient te worden ver dedigd, zelfs op gevaar van burger oorlog. In zijn rede zeide De Valera nog het te octreuren, dat de Dail-leden verdeeld zijn, in plaats van aaneen gesloten front te maken tegen lerland's eenigen vijand: Britannié. Er zijn.man nen en vrouwen in Ierland, die nim mer zullen toestemmen in een Britseh burgerschap. Indien zij worden ge dwongen van het Britsche rijk deel uit te maken, zou dit geschieden over hun lijken, De voorwaarden van den wapenstilstand. De overeenkomst bestaat uit de vol gende drie voorwaardenlo. alle krijgsverrichtingen, behalve de gewone legerdiensten en de training zullen women gestaakt; 2o, alle ingrijpende reorganisatie zal worden gestaakt; 3o. beide partijen zullen samenwerken om de orde te handhaven en aanvallen op personen en eigendom te beletten. Het bestond verbroken. Het bestand overeengekomen tus schen ae beide groepen in den Ier- scnen vrijstaat werd twee uur na de onderteekening door de ongeregelde troepen verbroken. Dezen hadden hui zen opgevorderd aan beide zijden van een straal te Canningham en richtten van daaruit een hevig vuur op niets kwaads vermoedende regeeringstroe- peu die in vrachtauto's door de straat trokken. Kennis drawnd van het be stand hielden de geregelde troepen aanvankelijk stil en beantwoordden het vuur niet ,uoeh toen de salvo's voort duurden, zochten zij dekking en ant woordden. Drie man der geregelde troepen werden op slag gedood, een hunner werd levensgevaarlijk cm drie werden ernstig gewond. Men gelooft, dat vier man van de ongeregelde troe pen gedood zijn. BILLIJK TARIEF. WREED OFTRF.DEN DER TURKEN De „Times" verneemt uit Konston- tinopel, dat de leden der Amerikaan- sche hulpcommissje melding maken van de afschuwelijke behandeling der Christenen en Armeniërs in het Khar- putdistrct. Zij verikeeren in staat van slavernij; de eigendommen der Ar meniërs, die bij de jongste deporta ties gestorven zijn, zijn verbeurd ver klaard. De christenen hebben geen rechten. Hun vrouwen worden in de huizen oer Moslims als slavinnen ge bruikt. De toestand der gedeporteerde Grie ken is nog erger. Van de 30000 ge deporteerden, die Sivas verlieten, zijn. er vijf duizend vóór hun aankomst te Küarpul gestorven, terwijl er nog vijf duizend in Kharput zelf of wes telijk daarvan stierven. De Turksche autoriteiten verklaren openhartig, dat het hun voornemen is alle Grieken te laten sterven. DE STRIJD IN MAROKKO. De weerstand, welke door de troe pen van Raisoeli aan de Spaansche troepen wordt geboden, is heviger dan ooit te voren ondervonden. De Spaan- sche autoriteiten melden officieel, dat het aantal dooden bij de laatste ope raties gevallen 350 bedraagt De Inlan ders beweren veel wapenen en munitie van de Spanjaarden te hebben buit gemaakt. Volgens hun zeggen lag het gevechtsterrein bezaaid met Spaansche dooden en gewonden. De inlanders geven toe ook zware verliezen te heb ben geleden, doch volgens hun oor deel hebben zij een beslissende over winning behaald. DE STRIJD IN CHINA. De „Times" verneemt uit New- York: Amerikaanscfie persberichten zeggen, dat Tsnag-tsolin's leger ge steund wordt door Japanners. Op liet slagveld van Tsjang-sin-tien zijn gra naten en granatenkisten gevonden van lapansch maaksel. De militaire gouverneur van Sjan toeng me;dl, dat twintigduizend man van Isangs leger zijn vervoerd over oen Zuid-Mandsjoerijsche spoorweg naar Dairen, en vandaar per schip naar Sjantoeng. Isjang-tso-lin is naar Moekden ge vlucht, Woe-pelfoe beeft Peking in zijn macht.. Het verslagen leger trekt in wanorde terug naar Tientsin. Men ge looft, dat de burgeroorlog uit is. DE HABSBURGERS. In regeeringskringen te Boedapest verlujdl, dat aan ex-keizerin Zila het vern.ijl in Spanje slechts is toegestaan onder voorwaarde, dat zij zich van eike agitatie onthoudt. De Honjjaarsche regeering heeft in net afgeloopen jaar 5.000 000 Hong, kronen ter beschikking der konink lijke familie gesteld. Daarvan zijn 600.000 kronen door de Karlisten voor politieke actie gebruikt. In de laatste weken zijn opnieuw 3.000000 kronen naar Funchal gezonden. UIT HET BEZETTE GEBIED. Ingevolge de jongste incidenten heb> ben de militaire autoriteiten in het bezette gebied bepaald, dal de soldaten bij hun garnizoenstenue wapens moe ten dragen. Bovendien wordt den soldaten aan geraden, om uitsluitend in gezelschap de deur stond, welke haar den'tóegang tot haren zoon moest ontsluiten, had eene laatste aarzeling haar overvallen. Als bedwelmd was zij blijven staan; haar hart klopte zoo hevig, dat zij vreesde niet te kunnen overleven. Zij werd doodsbleek en tegen een muur moest zij steunen, om niet te vallen. De portier die uit zijn hokje was ge treden, zag haar, snelde toefen herken de de geheimzinnige dame, die hij reeds meermalen in den omtrek van het huis gezien had. Hij greep haar bij den arm. „Wat scheelt er aan, mevrouw vroeg hij, werkelijk nieuwsgierig. Bij de klank van die stem herstelde Christine zich een weinig en zij her kreeg hare tegenwoordigheid van geest. Zij stotterde„Het is niets. Eene flauwte." De portier vroeg: „Hebt ge ge scheld „Ja." „Wat verlangt ge dan Met een zoo zachte stem, dat hij haar nauwelijks vkon verstaan, zei zij terwijl hare fijne lippen van ontroe ring trilden) „Ik zou den jongen 'graaf'ifArbois willen spreken.1'' „Mijnheer den graaf Verwacht hij u „Neen, mijnheer." „Kent hij u °p die vraag bewaarde Christine het stilzwijgen. Zij kon het antwoord niet over de lippen brengen. Het was haar zoon. Zij was zijne moeder I Het was haar vleesch, het kind van Paul, en nu vroeg men of hij haar kende En zij was genoodzaakt hierop ontkennend te antwoorden. Werkelijk, hij kende haar niet. Als hij op dit oogenblik langs haar heen was gegaan, zou hij haar gezien, haai' misschien aangeraakt hebben, zonder iets te vermoeden. De portier zag zich genoodzaakt de vraag te herhalen. Zij zag aan zijn houding, dat haar stilzwijgen de nieuwsgierigheid van den man gaande maakte. Zij zeide„Neen mijnheer, hij kent rnjj niet." „Dan betwijfel ik of hii mevrouw zal ontvangen." ÏWordt vemlgdli

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1922 | | pagina 1