oering
Noord- Hollandse!)
Dagblad.
TWEEDE BLAD
IES",
ÜJiS
ncultüur,
nslering
tok."
cit'ring van
ken.
Rechtszaken
HOORN
KUNST EN KEN tri:
niging
JZEH.
pGf.
pGt.
pGt.
pGt.
pGt
ite
Mei a.s,
MER.
eclame
i «ten
Landbouw en Veeteelt
Provinciaal Nieuws
ffermis in den goeden, ouden tijd
iaar,
N.
Woensdag 10 Mei 1921.
Eramits Buys Jr.
pel te Helder,
ijek.
te Botterdam,
nnterdam.
RENNES.
.N,
N.
en anleur»reeht.
dag en Zater-
Alkmaar.
nd.
Correspondenten
n, C HOEdE Jr
TEH.
HEKTZ van Mün-
dbloedpaarden
52—1;62 steek-
dpaarden won
's middags
uur Café
12.15 de Zwaan
1.Gunter.
i.15 Wester.
1.30 Kromhout,
1.45 de Sloomb.
2.de Vier
Heemskinderen.
2 15 Bontje
2.50 Balk.
2.45 op 't kruisp,
veg Hauw.-Westw.
3.Buitenman
3 15 't Tolhuis
lout) 3.30 to. Jon-
gewaard.
3.45 Rol.
4.Gebr. Vis.
..15 Wapen van
Wijdenies.
4.30 v h. Tensen
ker 4 45'b'd. spoor
halte Blokker
5 de Roskam.
V.15 de Ridder
St. Joris
5.30 Teenstra
5.45 de Boer
6.15 de Roskam
iter 6.30 Heei en-
hnisi
6.45 Heuvel.
7.'s Lands
Welvaren
7.15 de Roode
Leeuw
•7.30 O. de Vries
7.45 Renses
8.Wilken
isionaris
INTERN A1DN AAL CONGRES VOOR
RilNDVKETKELT 1923.
Het uitvoerend Comité voor het In
ternationaal Congres voor Run J vee
teelt 1923 4 Mei i.l. door Zne F.xccl-
lentie den Minister van Landbouw.
Nijverheid en Handel greinstaiieerd, is
ais volgt samejigesteld:
A. Bureau van .het Comité: Mr. .T.
T. Linthorst Homan te Assen, Voor
zitter; Dr. E. van Weideren, Baron
Rengers te IJsbreehtum; Ir. Th. J.
Mansholt te 's-Gravenhage; Prof. Dr.
L. Broekema te Wageningen; Ir. H.
*5. A. Leignes Bakhoven te Leeuwar
den.
B. leden van het Uitvoerend Comité
Prof. D. L. Bakker te Wageningen;
Prof. Dr. G. Grijns te Wageningen:
Prof. Dr. H. M. Kroon te Utrecht:
Prof. Dr. B. S. Jollema te Utrecht; J.
Mesdag te Leeuwarden; I. G. S. van d.
Bosch te Oosterbeek; Voorzitter van
het Friesch Rundvee Stamboek, Jae.
Paisma te Huizum; Voomttpr van het
Nederlandsrhe Ruudveestamboek; J.
Oostwoud, Wydenes. Jr. waarn. voorz.
Lambertzwaag N.-H.; Voorzitter van
het. Groninger Blaarkop Rundvee
stamboek. F. Homan Jz. te Noordhom
Hoofdinspecteur van het Nederland-
sche Rundveestamboek. Ir. H. Wib-
bens te 's-Gravenhage; Voorzitter van
de Prov. Commissie voor de Veefok
kerij in Zuid-Holland, Dr. A. A. Over
beek te Rotterdam; Voorzitter van
den Bond van Rundveefokvereenigin-
gen in het M. R. IJ. Veeslag in Gel-
ierland en Overijssel P. Bakhuis te
Marie Wijhe Voorzitter van
den Provincialen Bond van Rundvee-
fokvereenigiiigen in Noord Brabant
A. Bax Czn. te Zevenbergschen Hoek:
roorzitter van de Vereeniging van
leden van het N. R. S. fokkers van
zwartbont stamboek vee O. L. Boele-
raa te Winschoten; Voorzitter van
den Prov. Bond voor Rundveefokver-
éenigingen in Drenthe J. Derks Brou
wer te Ruinerwold; Voorzitter van
den Prov. Bond van Rundveefokver-
eenigingen in Limburg; Voorzitter van
den Bond van Zwartblaarfokkers in
Groningen aangesloten bij het N. R. S.
D. Huizinga Bruins te Usqert; Voorzit
ter van den Bond van Rundveefokver
eenigingen in Zuid-Holland P. Jas te
Dubbeldam; Voorzitter van de Ver
eeniging voor Veeverbetering in Zee
land W. Kakabeeke te Goes; Voorzit
ter van den Prov. Bond van Rundvee
fokvereenigingen van het Zwartbonte.
Veeslag in Overijssel W. H. van der
Kolk te 's Heerenbropk; Voorzitter
van den Boud van Ruiidveefokveree-
nigingen in Noord-Brabant van het
M. R. Y. veeslag S. Martens te
Beers; Voorzitter van den Prov. Bond
van Rundveefokverei nigingen in
Utrecht D. C. de Ridder te Zuilen;
Voorzitter van den Prov. Bond van
Rundveefokvereenigingen in Noord-
Holland P. Stapel Czn. te Hoogkarspel
De Rijksveeteelteonsulent voor Gro-.
ningen, lr, I. Sybesma te Groningen;
idem voor Rrenthe, Ir. W. Bakker te
Assen; idem voor Overijssel, E. J.
Dommerhold te Hengelo; idem voor
Gelderland. Ir. W. de Jong te Arnhem
idem voor Utrecht, Ir. J. S. Swierstra
te Utrecht; idem voor N. en Z.-Hol-
land, Ir. J. G. Tukker te Den Haag;
idem voor N.-Brabant den heer Ir.
Ariens; idem te Limburg, Ir. J. H.
Timmermans te Roermond.
De Rijkszuivedconsulent voor Zee
land C. Zwagerman te Middelburg.
Aan het Bureau van het Comité
ontviel door overljjden Mr. W. J. Ba
ron van Dedem, in leven voorzitter
van het Nederlandsche Rundvee-
Stamboek.
Het Comité zal zich verschillende
leden assumeeren.
KANTONGERECHT te alkmaar
Uitspraak 5 Mei 1922
H. H„ zwervende, W. H., te Heems
kerk, G. M., te Heiloo, J. K„ D. M.,
W. C„ J. K„ te Alkmaar, Dronken-
rhap, de le 2 maal 4 dagm heoh
enis, de 23e, 5e en 6e ieder f 2.—
oete of 1 dag hechtenis, de 4e {10
loete of 5 daa n hechtenis, de 7e
4 dagen hechtenis.
A K. Lz., E. P. Ez.. H. N. de
W„ H. P. Jz., R. Z. Rz„ te Eg
mond aan Zee., A de V., te Bergen
►vertred ng Jachtwet, de le 7 dagen
hechtenis, cle 2e en 5e ieder f20.
oete of 12 dag-n hechtenis. de 3e
1 dagen hechtenis de 4e f10 b. of
dagen hechtenis, de 6e f 16 b. of
3 dagen hechtenis.
P. de L„ te Spanbroek. O. B., te
Ukrraar, H. J. J., te He<rhcg^vaard
>v 'rtred fig ir >rid wet,, de le 3 maal
f2 b. of 3 maal 1 dag hechtenis,
le 2e 11 maal f4 bode of 11 maal
4 dagm hechtenis, de 3e f 15 boete
>f 7 dagen hechtenis.
K. v. E., te Aker-Lot, overtreding
'ri-khnni'onwpt, 2 maal f4 boete of
2 maal 4 dmron heé' t nis.
F. K. M. D., A. G.. te Alkmaar,
de 4e f lü b. of 5 dag n hechtenis.
C. K., te Zuid S"harwoude. F. M
K v. L., te Oudkarspcl, W. Htp
War men hu'zen. K. R.. te Vetsen. Te
-nel motorrijden, de le, 2e en 3e
fder f8 bo-te of 4 dagm hee'-tenis
■T. K., te Ui'a'teri. Na^hteustversto
ron. de 1-e f7 boete of 4 dagen hech
tens, de 2e 3 dagen hechtenis, de
3e f6 boete of 3 dagen hechtenis.
A. B„ J. W. T., te Alkmaar. Over
'rixiing Art. 441 strafwetbo k, ieder
f6 boete of 4 dagm hechtenis.
N. v. d. E., te Limmen. Straat-
-ch"ndrrij, tot voorwaardelijke plaat
ring in een tuchtschool voor dm tijd
van 1 maand met egn proeftijd van
1 jaar.
G. de G„ te Egmond aan Zee.
G. M„ te He pio. Overtreding Wapen
wet, de le f 0.50 boete of 1 dag
h'-chten's. dp 2e f7 boete of 4 da
gen hechtenis.
W. K. Az., J. D, Jz., te Egmond
aan Zee. J. S., te Uitgeest. P. J. F.
te Velten. Loopen over verboden
grond, d" 1e cn 2e ieder f 12 boete
of 6 dagen hec.hten'3, de 3e f5 b,
of 3 dagen hechtenis, de 4e f4 en
f 15 boeten of 2 en 8 d. hechtenis.
C. J. v. V., te Amsterdam. C. A.,
te Hepr hu gewaard. K. v. T„ te Aker
-loot. C. J. E., te Limmen. J, S.,
te Zu'd Seharwoude, J. H„ te Noord-
Scharwoude, J. K., J. B„ .J. J; M.
H„ J. K., G. N., te Alkmaar. Over
'reding pnji ieverorden'ng. de le, 3e
8e en 11e ieder f3 boete of 2 da
gen' hechtenis, de 2e en 9e ieder
f2 boete of 7 dag n tuehtee .ooi, de
4e vrijspraak, de 5s f 1G boete of
8 dagen hechtenis, de 6e f4 bee
of 2 dagen hee t, n:= de 7» en 10e
ieder f7 boete of 4 dag m hechtenis.
K. G., te St. Panera,5, K. F., te
W armenhuizen, P. C. G., te Beem
ster, C'. S.. te Zuid-Scharwoude, J.
B„ J. G., te Schermer horn, T. M.,
te Heiloo, P. H. R, te Oterleek.
K. S., te Oudkarspel, J. D„ K. T.,
C. T„ P. Dl, G. P. E., te Uitgaat.
A. B„ M. J. P., te Limmen. J. v.
v. d. H., te Oudorp. K. S., P. de
B„ te Zuid- en Noord-schermer, J. K.
D. v. d. S„ te Aker-loot, J. G.p te
eer hugowaard, S. M., J. P. BR. S.,
J. C. B., C. P., J. K., te Alk
maar, overtreding rijwiel wet. de le
2e, 3e, 4e, 5e, 6e, 7e, 9e, 10e
11e, 12e, 13e^ l&e, 16e, 17e, 18e,
19e, 20e en 22e, ieder f4 boete of
4 dagen hechtenis, de 8e fl b. of
7 dagen tuchtschool, de 14e terug
gave aan zijne ouders, de 21e 2 maal
f2 b. of 2 maal 1 dag hechtenis, dr
23e f7 boete of 5 dagen hechtenis,
de 24e en 28e ieder f3 b. of 7 da
gen tuchtschool, de 25e en 26e ieder
2 maal f3 b. of 2 maal 3 dagen
heoh ten's, de 27e f4 en f2 b. of 4
en 2 dagen hechtenis.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR WEST-FRIES
LAND.
Bovengenoemde Kamer hield Za
terdag 6 Mei een vergadering in de
Raadzaal te Hoorn. Bij afwezigheid
van den Voorzitter stond de bijeen
komst onder leiding van den heer
P. Oud Gz. van Purmerend
Uitvoerige besprekingen werden g'
voerd over den toestand van den
weg Punncrend— I pendam. Bekend
was, dat thans gewerkt wordt aan
den weg, maar aangezien de Kamer
de*er hersfe l ng zoowel een tijd- ais
geldverspilling acht, besloot men
krachtig bi] de Provincie aan te drin
gen op hel nemen van afdoende maa**
regelen. Waar dit weggedeelte een
onderdeel vormt v den verbin
dingsweg fusschen tFries'anden
Amsterdam en het geheele gewesi
(ook Amsterdam met het oog op den
toevoer van levensmiddelen) drin
gend behoefte heeft aan een alge-
heele verbetering, mag de huidige
toestand naar het oordeel der Kamer
niet gehandhaafd b'ijven. De kwestie
werd gestetd in handen der Com
missie voor de verkeerswegen. Deze
Commissie kreeg eveneens opdracht
den. toestand van den weg Hoorn—
Enkhuizen n*ler onder de aandacht
der Provincie te brengen.
Gewezen werd op een door dc
Kamer behaald succes ten opzichte
van de aansluiting aan het station
Bovenkarspel.
Besloten weid, naar aanleiding van
een missive van den Minister, de
vo-. rtduiende finantiëele controle op
te dragen aan een accountant.
Daarvoor werd aangewezen de N.
V. AdministraiekaritO' r v.h J Paauw
te H oorn.
Van één der ingeschrevenen in het
Handelsregister was een verzoek om
medewerking ingekomen inzake het
vo rkomen van schade door het nieu
we voorschrift der Aussenhandels
stelle te Berlijn.
Daar de Neder1.andcohe Kamer van
Koophandel voor Duitse'.land te
Frankfort bericht had gezonden te
getooven, in deze er misschien wel
Tn te kunnen slagen een gunstige
oplossing te kunnen verkrijgen, werd
besloten den betrokkene aan te ra
den, zich met die Kamer te ver
staan. Met algemeene stemmen werd
besloten aan de Leden der Kamer
geen presentiegeld toe te kennen.
Alen besloot voorloopig niet tot
openbaarhe.d der vergaderingen over
te gaan. Men wilde de Kamer eerst
tot rust doen komen en wachten tot
de leden in de zaken zijn ingewerkt.
Aan twee verzoeken van ingeschre
venen om medewerking tot het ver
krijgen van een betere postbestelling
.n Oosthuizen en in Opperdoes zat
gevolg worden gegeven.
In Beginsel werd besloten tot toe
treding tot de Internaiionale Kamer
van Koophandel, onder beding, dat
de Kamer geen enirée zal hebben te
betalen, daar de Hanidelsregistercom-
missie voer West-Friesland door haar
lidmaatschap daarvoor reeds een be
drag van f 150 heeft gestort.
Besloten werd s.eun te verieenen
aan h et adres der Kamer van Koop
handel f e Groningen aan de Tweede
Kamer om te bevorderen, dat ten
spoedigste een wijziging tot stand
komt in de zegelwet tengevolge waar
van art. 40h sub 1 wordt gelezen
als volgt: „Geenerlei zegelrecht is
verschuldigd over: le. de in art. 40 f
onder 1 en 2 genoemde stukken als
de aan de vervoerders of expediteurs
verschuldigde vracht minder dan 10
gulden bedt aagt en daarvan uit het
stuk blijkt".
Tevens werd aan de Commissie
voor het Geld- en Bankwezen op
dracht gegeven een studie te maken
voer een algeheele wijziging der ze
gelwet.
Hoezeer ook sympathïseerende me',
het doel, werd een verzoek om steun
te verieenen aan de Nederlandsche
tentoonstelling te Kopenhagen voor
kennisgeving aangenomen.
Besloten werd steun te verieenen
aan een verzoek der Coöperatieve
vereeniging „Electra" te Edam, om
te bereiken, dat spoedig uitbreid-nn
gegeven zal ktinnen worden aan het
net, door h et leggen van een kabel
onder de rai's der Tweede N^ord-
Hollandsche Tramweg'maa s ha pij.
De klein-industrie, die thans oj
aansluiting wacht, zal do^r een spoe
dige toestemming zeer warden ge
baat. De Kamer acht, vooral in de
zen tijd van malaise, het noodmke
'ijk, dat alles in het werk wordt ge
steld die uitbreid'ng zoo vlug moge-
Tjk tot stand te brengen.
Een reglement van ürde, alsmedi
een instructie voor secretaris en ad
junct-secretarissen werd vastgesteld
Voor de werkzaamheden bedoeld
in art. 14 sub d, e en t der Wet op
de Kamers van Koophandel werd be
houdens de toestemming van den Mi
nister, het volgende tarief vastgesteld
Legaliseeren van handteekeningen
f 0.50. Afgeven van Certificaten van
oorsprong f 1.—.
Verklar ngen vroeger gelega'Deerd
door den Franschen Consul, dat de
verkooper zijn verblijfplaats heeft in
hef land van oorsprong en dat de
Koop in het land van oorsprong is
afgesloten f 2.50;
Voor buitengewone werkzaamhe
den f 2.50 per uur.
Aangesteld werden de volgende
commissies, waarvoor de daar achter
genoemde leden werden benoemd.
a. Commissie voor het Handels
register: A. de Vries, F. Middel-
hoff, J. v. d Deure en P, de Boer.
b. Commissie voor het Jaarverslag
J. C. T. Utermöhlen, P. Oud, R.
Eilander, G. v. Wijk en S. H. A.
Esser.
c. Commissie voor het Markt- en
Veilingswezen: J. v. d. Deure, Th.
van Kleef, J. Kamp, J. Banning en
F. Middelhoff.
d. Commissie voor Zuivelindustrie
en aankoopvereenigingenJ. Veld-
stra, P. de Boer, J. Kamp, H. J.
Avis en T. Utermöhlen.
e. Commissie voor de Midden-
stands-orgnaisatie: R. Eilander, J.
Banning, G. de Wolf, J. Bot en J.
de Bruijn.
f. Commissie voor Groothandel en
Industrie: J. Sluis, G. van Wijk, J.
C. T. Utermöhlen, M. A. Emimerling,
en P. Oud.
g. Commissie voor het Bank- en
Geldwezen: M, A. Emmerling, F.
Middelhoff, J. v. d. Deure, R. Eilan
der en H. J. Avis.
h. Commies,e voor verkeersmidde
len en -wegen: A. de Vries, G. van
Wijk, P. Oud, J. de Bruijn en Th.
van Kleef.
De begrooting werd vastgesteld
en zal ter goedkeuring aan den Mi
nister worden toegezonden.
Omtient de beiegg.ng der fondsen
zal de commissie voor Bank- en
Geldwezen advies uitbrengen.
Het saldo der Commissie van voor
bereiding werd aan de Kamer over
gedragen. Besloten werd dat de Ka
mer zal overnemen van de oude
Kamer net Hdm<u.._enTap aer wesr-
rriesch'e Kanaalvereeniging.
De uitgifte van een correspmden
tieblad aan de ingeschrevenen en var
een adresboek voor West-F'iesland
werden in handen geste'd van Hei bu
reau der Kamer ter nader onderzoek.
Besloten werd nog bij voorkeu-
op Zaterdagmiddag te vergaderen.
BOEK EN BALD
ON E~LINGE LEVE S
VERZEKERING MAAT
SCHAPPIJ *s HAGE.
Verschenen is het „verslag aan de
algeme ne vergadering van de; Ine
mers en aard el houd ts" ge' ouden 4
Mei j'.l. te 's Grawenh 'gï.
De balans 1921 sluit in actief en
passief op f 5.279.742.42l/2. Op de
verlies- en winstrek ming kont voor
een saldo w n3t 1921 groot f2541.
Deze rekening sluit in totaal op
f 1.464.460.86.
Het algemeen overzicht der be
zittingen wijst e n totaal cijfer aan
van f5.U3.178.98V2.
Verzekerd is voor e°n to'aal bedrag
van 138.221.273.10. U'lgekeerd werd
aan kap'taal en rente gedurende '21
f253.867.25 over 1 91 deelnemers.
KERKCONCERT TE HOORN.
Weinigen hebben Zondagmiddag
gebruik gemaakt van de gelegenheid,
welke werd aangeboden op muzikaal
gebied iets bijzonders te kunnen ge
nieten.
Mej. Gertrud Götzinger (zang) en
de heer R. G. Crevecoeur (orgel) ga
ven beiden een concert in de Groote
Kerk.
Liederen van Back, Schub ere, Mo
zart en Wolf, benevens nummers
voor orgel van Back, Boëlmann, Bos-
si Guilmout en Bonnet.
De heer Crevecoeur begeleidde oy
unieke wijze de zangeres, die mei
mooi, vol geluid, de verschillende
liederen ver.olkte en onder ademloo-
ze stilte werd aangehoord.
De heer Crevecoeur (welke reeds
meermalen in de Groote Kerk het
irgel bespeelde) vertolkte op melo
Jieuse en klankrijke wijze de ver
schillende orgefnummers.
ju ui' i i n
GROOTEBROEK.
GROOTEBRCEK. Geslaagd
Mej. L. v. d. Vo n. legde-te Haar
lem mot gx-d gevolg het examen
als ooderw-'-'-onpg af.
NIBR1XWOÜD.
NIBBIXWOUD. Benoemd
Met 'nrang van 15 Mei a.3. is dn
BdeJAchtb. heer van Gent, Burge
meester ajh'er, benoemd tot burge
moestar van Ftehtete-"?™.
SCHOORL
SCHOORL. - Burg\ Stand,
over April. Geboren; Dirk, z. v.
Simon ae Jong en Neelije Blom.
Ondertrouwd: Willem Frederik
Wognum en Martientje Damiaans
te Warmenhuizen. Theodorus
Noot te Helder en Maartie Koorn.
fo'hannes Wilhelmus Schotten te
Bergen en Johanna Beukers. Cor
nelis Duin en Maaltje Da.enberg.
Getrouwd: Wihem Frederik
Wognum en Martientje Damiaans
te Warmenhuizen. Theodorus
Noot te Helder en Maartje Koorn.
Cornells Duin en Maartje Dalen-
berg.
Overleden: Trijntje Zweed 64 j.
wed. v. Jasper de Vet, wonende
te Warmenhuizen.
Feestavond rianze. Eindelijk
mochten we het genoegen smaken
om het Hanzefeest in plaatselijken
kring, in allen luister te vieren. Hier
voor was iedere week iels weggelegd
'*li unit Z.OUTTCTI XTC nrrcrcn imn nun
dames geze'Iig feestvieren en het was
gezellig-. De heer C. Kager onze
beroepsar'ist, wist weer heel wats'.uk
Jes ten beste te geven. Benevens de
heeren Wever, Louler en Groen en
de dames Zwagerman, De'is Boots,
Denijs Jo', die ook heel aarJije stuk-
:es ten beste gaven.
Ook werd van a le eet- en drink
waar met den meesten smaak gebrr'k
gemaakt. De bed'enTig do' r mej. Ka-
z'enbroot was in orde. Na ailoop
oincren a'I.-n wei vo'-'aan huiswaarts.
HEILOO.
HEILOO. Burg Stand over
April. Geboren: Johann -s z. van J.
Adrichem en Th. de Wit. Sop'tia, d.
van J. Bruin en J. Brrond u-makcr.
Clas'na Erg ina, d. van C. A. Berg-xr
en B. uerduin. G -ertrudis, d. van J.
Kiaasro en G. Bakk r. Ilendrieus, z.
van M. Houten!», en J. D kker. Ma
ria, d. van M. HoutenIkh en J. D k
ker. Klaasje, d. van H. Dijkstia en
G. Raggers. Theodorus, z. van D.
Steeman en A. Kager. Ali'la Agatha,
d, van Th. Velsebo r en A. de Groot
C'atharina, J.,' inna, d van R. Swart
en A. Admiraal. Jan, z. van H
Kleef en A. Sehut. Bernardus, z. van
P. L. Vermouten en A. Nooij, Leven
icos aangegev-n k'nd van P. L. Ver
meulen en A. Nooij.
Ondertrouwd: Jacob Oud en Griet
je Kraakman, Jan v. d. Moten en
Bele'j? Kalverboer. Adrianus G)rne-
lis Smit en Wilhelmïna Maria N<»rt
Johannes Visser en Nelly Winkel
Oornelis de Boat en Guurtje Reik.
N.colaa3 Barkertsen en Maartje de
Groot. Jan Mooij en Elisabeih Pool
W Hem Kaandorp en Maria Out. Pe
trus Bernardus VadiT en Johanna
Out. Huberlus Lourent'us van Rijn
en Agatha Catharina Kraakman.
Getrouwd: J. Oud en G. Kraak
man. O. de Boer en G. Reik. J. v.
d. Molen en B. Kalverboer. J. Visser
en N. Winkel. N. Ban kerteen en M.
de Groot. A. Cl Smit en W. M. O,
Noort. J. Mooij en E. Pool.
Overleden: P. de Pator 79 jaar J.
Admiraal 41 jaar. A. Nnoij 39 jaar
ech geijoot van P. L. Mr eul n.
WijDt WURMLR.
WIJDE WORMER. Oveneden.
Zaterdag 5 dezer overleed alhier on
ze plaatsgenoot, de heer Corn, de
J°ng.
De Heer de Jong was voor het Ka
tholieke leven in onze gemeente een
vooraanstaande persoonlijkheid. Hij
was lid van het parochiaal armbestuur
van de parochie 't Kali, evenals van
het Burgerl. Armbestuur der gemeen
te Wïj'de Worrner. Ook was ae over
ledene bestuurslid van verse.,i.lende
corporaties als L. T. B. en Kiesver-
eeniging, van we,ke laatste hij voor
zitter was.
Ongemk. Donderdag had on
ze plaatsgenoot S. Stam het onge
luk bij het schoonmaken van den
zolder naar beneden te valien. De on
gelukkige kwam op zijn hoofd terecht
en verwondde zich zoodanig, dat hij
voorzien moest worden van de H.H.
Sacramenten der Stervenden.
VOLENDAM.
VOLENDAM. Ernstige aanvaring,
Vrijdagnacht heeft beoosten het Ei
land Marken een ernstige aanvaring
plaats gehad lussehen de Kamperboót
en een Marjierbotter met hel treu
rig gevolg, dat de schipper overbord
geraakte en jammerliik veedronk, ter
wijl de knecht met veel moeite werd
gered. In korten tijd zonk de botter.
Deze is Zaterdag door ongeveer 12
.VLarkerboIters gelicht en naar de ha
ven van Marken geslegpt. De onge-
.ukkig omgekomene Iaat een vrouw en
ier kinderen achter.
Autodiensl. Maandag heeft de
neer Pauw een autodiensl geopend van
uier naar Amsterdam, Voorloopig zal
hij twee keer per dag naar Amsterdam
eden, 's morgens om apht aar en
s middags om half twee. Van Am
sterdam om half Iwaall en zes uur.
Door Mevr. Tine BrinkgreveWicherink.
Onder de oude gewoonten en gebruiken, die reeds door verschalende eeu
wen been, hun bestaan gehandhaafd hebben behoort voorzeker wel de ker
mis. t Mag, in den tegenwoordigen tijd vooral, door velen een verouderd
volksvermaak genoemd worden, dikwijls mogen er stemmen opgegaan zijn,
om ze voor goed af te schaffen, tóch schijnen ze een taai leven te hebben, en
zjjn er altijd weer velen, die de kermissen willen behouden. Uit geldelijk oog
punt hebben ze zeker hun voorstanders, en niet alleen zijn het de kermisreizi
gers zelf, die op deze manier hun brood verdienen; ook de gemeenet heeft er
haar voordeel van. Een stad, waar kermis gevierd wordt, trekt bezoekers, ook
van omliggende plaatsen; en die bezoekers verteren niet alleen hun geld op
de kermis zelf; de café's maken dan tevens goede zaken, eu de winkeliers
trachten door verlokende uitstallingen ook op hun beurt de koopers te lokken
Of het als vermaak nu ook juist iets onmisbaars is? In vroeger tijden mi'S-
schien wel, toen was het volk spoediger tevreden, waren de gelegenheden, om
pleizier te zoeken en te vinden, niet zoo talrijk als thans. In den loop der tij
den is het karakter van het feest dan ook eigenlijk geheel veranderd, en is er
e©n hemelsbreed verschil tusschon den oorsprong, en hetgeen de kermis nu is.
De eerste grondsteen, zou men kunnen zeggen, had een zeer plechtig, ker-
kelijk karakter, n.l.: de inwijding van een kerk, en dan de verjaardag van die
inwijding en van de Beschermheiligen.
Om te zorgen, dat dergelijke inwijdingen zooveel mogelijk bezoekers trok
ken, werd geen moeite gespaard. Want bezoekers brachten meestal geschen
ken mede, of jjaven geld, om het gebouw extra te kunnen verfraaien.
Waren er misdadigers, die wegens hun handelingen uit de stad gebannen
waren; gedurende deze dagen mochten ze ongehinderd, de plaats komen be-
fcoeken; en ook vreemdelingen konden de stadspoorten binnentrekken. Ten
hiervan werd een groot houten kruis dan aan de stadsmuur geslagen.
Rijke, schitterende processies werden er in die dagen gehouden, zoodat het
mot te verwonderen was, dat het volk van heinde en verre toestroomde- Dit
volk kon natuurlijk niet van alles meesjouwen, had voedsel noodig, en drank,
en zoo waren er spoedig menschen te vinden, die hen dat, tegen 'betaling na-
uurlqk, verschaften. Zelfs op het kerkhof, dat rondom de kerk gelegen was,
werden banken en tafels geplaatst en uit boomtakken prieeltjes gevlochten,
en wijn en hier werd er in ruime mate geschonken.
Doch alspoedig kwamen er ook anderen, die bemerkten, dat er, buiten het
verschaffen van spijs en drank, iets te verdienen viel. Waar veel bezoekers
amenkomen, is ook kans tot handel, en geheele groepen kooplieden kwamen
f ou stalden hun waren uit: geweven en linn enstoffen, sieraden, huishou
delijke gebrurks voorwerpen.
ontstoadea uit de .kerk-mis (dat tot kermis verbasterde) de jaarmark
ten, dikwijls onder bescherming van den vorst. En deze jaarmarkten droegen
veel bij tot den rijdom en de welvaart in die streek, waar ze gehouden werden
De hand, die veed verdient, geeft ook vaak gemakkelijk geld uit; men is in
een royale stemming.
En zoo kwam er al gauw allerlei ander slag van volk, om de vreugde te
vergrooten, nl. kunstenmakers, kwakzalvers, liedjeszangers; en een leger van
bedelaars vond ook den weg erheen.
Zoo hadden de Middeleeuwen hier als 't ware hun verzamelplaatsen van al
lerlei soort mensehen, hetgeen zeker zijn goede zijde had. De kooplieden ont
moetten elkaar, men zag er voorwerpen, die men nergens anders zag; en om
dat het reizen in dien tijd niet ongevaarlijk was, de bosschen en wegen dik
wijls onveilig gemaakt werden door allerlei gespuis, vereenigden zich de
kooplieden tot karavanen, om zoo, onder eikaars hoede, „door eendracht
macht", het land door te trekken.
Bij het beginnen der kermis werd deze ingeluid, en aan het einde uitgeluid.
Dit was geen toevallige, of eigenlijk weinig-beteekenende handeling, doch had
wel degelijk een reden. Het inluiden geschiedde nl.: „opdat die coman weten
sal, hem totter marekt op sijn rechten tijt te stellen." Het uitluiden was dus
het officieele teeken, dat ze hun boeltje weer konden inpakken en verder trek
ken. Wanneer de laatste klokkegalm der inluiding verstorven was, was „het
kruijs opgericht", dan zag men aan de poorten der stad of aan de bruggen,
het houten kruis gespijkerd, het teeken van het vrijgeleide, de waarborg van
rust en veiligheid.
De kermis was dus het verjaarfeest van de Kerk, en zoodoende waren er
evenveel kermissen, als kerken en kapellen. Ieder klooster bovendien ieder
bagijnhof, ieder gasthuis, vierde zijn „Kermis", waarbij dan dikwijls ook een
„ommegang" werd gehouden. Zoo was er o.a. vanaf het begin der vijftiende
eeuw dicht bij Amsterdam een gasthuis, dat toegewijd was aan SL Anthonius,
de volksmond noemde liet „het Zieken"; tegen het einde van dezelfde eeuw
werden er melaatschen gehuisvest, waardoor het den naam kreeg van Lepro
zenhuis. Ofschoon de eigenlijke jaardag van dit gasthuis enkele dgen later
viel, vierde dit huis zijn kermis op Koppermaandag en Dinsdag, omdat er dan
veel menschen op de been waren, en er dus meer kans was, op royale giften.
Hun kermismaal kregen de leprozen (zieken, melaatschen) den eersten dag
in 't St. Pietersgasthuis, den volgenden dag in het Burgerweeshuis, dus wel
een bewijs, dat de kerkelijke instellingen iets voor elkander over hadden. De
Moeders van het Leprozenhuis met haar beste kleeren aan, doden ook aan
den ommegang mee, met een tinnen bord in de hand, waarover, sierlijk, een
witte doek met roode kwasten hing. Ieder, van wie ze meenden een goede ga
ve te mogen verwachten, hielden ze het voor, met veelzeggend gebaar.
Deze ommegang, die altijd heel wat nieuwsgierigen op de been bracht, werd
tenslotte, in 1604, door de overheid verboden. Doch van een oude gewoonte
wordt zoo maar niet ineens afgestaptl
Op eigen houtje hielden ze nog enkele jaren aan hun processie vast, maar
dan alleen in den naasten omtrek van het gesticht: aonder drukte echter, zon
der Moeders in haar mooiste klecdij. 't Was feitelijk slechts te doen om een
drinkpenning op te halen, en bij de buren een potje bier te verschalken.
Ten slotte waren het niet alleen de bedehuizen en de kapellen, die, om zoo
te zeggen, ieder jaar hun kermis hadden. Ook gestichten, die geen kapel be
zaten, o.a. weeshuizen, vierden den datum der stichting, eenmaal per jaar, die
ook al kermis genoemd werd en daar verschillende wijken hun bijzondere
heiligen hadden, waarvan een beeldje in een „heylich huysken" aan den hoek
van een hoofdstraat werd geplaatst, werd de dag van dezen heilige door de
omwonenden gevierd met groote vroolijkheid, zoodat men eigenlijk zeggen
kon, dat er ook evenveel kermissen waren, als buurten. Gok hiertegen moest
de overheid op het laatst der 16e eeuw, en in het begin der 17e, te velde trek
ken, want de genoegens, die het volk op deze feestdagen zocht en vond, wa
ren toen ook al niet altijd even onschuldig.
De Dorrttsehe synode kwam er zelfs nog bij te pas: in 1620 werden bijv. te
Delft een zestal van deze soort kennissen verbaden.
Men kan van tweeërlei soort kermis spreken: de particuliere en de open
bare. De naam duidde de beteekenis al aan: een buurtkermis werd natuurlijk
in de buurt en dus op straat gevierd, in het openbaar; een weeshuiskermis
binnenshuis, droeg dus een „particulier" karakter.
Na het midden der 16e eeuw hetgeen waarschijnlijk samenhing met de
Hervorming werden verscheidene kleine kermissen afgeschaft, maar de
groote kermissen bleven niet alleen bestaan, doch namen in omvang en be
langrijkheid toe. Werden in de middeleeuwen de kermisgangers gelokt door
de „graciën ende pardoenen", en was toen dus de kerkelijke bedoeling niet te
miskennen, thans was het wel degelijk de „nieuwigheid en het lustig ver
maak", dat liefhebbers uit alle oorden naar de stad deed toestroomen. De sa
menstelling van de kermis verschilde toen in het eigenlijke wezen, maar wei
nig van de tegenwoordige. In hoofdzaak werd die gevormd door: spellen,
kramen, stalletjes, en de echte onvervalschte kermisklanten, zooais ze ook
thans bjj die gelegenheid nog altijd te vinden zijn, nl. goochelaars, kwakzal-
xers, liedjeszangers, dobbelaars, en allerlei typen van verdacht allooi. Aan
geheelonthouding deden de menschen toen nog niet, dus de kroeger hadden
haar glorietijd. Mocht men nog niet aan poffertjes of appelbeignets zich te
goed doen, er werden toch koekjes gebakken, die den naam droegen van boe-
kendeflensjes.
Zoolang de kermissen bestaan hebben deze ook haar beginstanden gehad,
en hetgeen niet te .verwonderen is. Doch alle ageeren ertegen bielp weinig, de
menschen hielden nu eenmaal van pret en trokken zich weinig aan van sermoe
nen en tractaatjes. In de vaderlandsche Letteroefeningen (uitgave 1869)
schrijft Jhr. C. A. van Sypesteijn, „dat de Raadspensionaris Jan de Wit, de
groote staatsman, gaarne onder de kermisgasten behoorde, en in 1654^ ook
niet verzuimde bij de Haagsche kermis tegenwoordig te zyn. Zijn kernnsvrjj-
ster was Gravin Margaretha van Nassau, die logeerde bij haar neef van Bra-
derode," y
