Modems foto's,
ONS BLAD
zijn slachtoffer;
No. 48tf
14e Jaargang.'
5J
39
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: ffiSSFSKfr433
Openingswoord
In& ezoncLen MecLedeelingen.
D£ BANÉC VAN WISSELü®
UIT DE PERS.
Tirades en phrasen.
BUITENLAND.
j Portretten, Grospsr
Kinileropnaien.
alkmaar.
Zaterdag 13 Mei 1922.
JOLLANDSGH DAGBLAD
Abonnementsprijs:
Per kwartaal voor Alkmaar ....««.f 2.
Voor buiien Alkmaar f2 85
Met Gei lustreerd Zondagsblad 0 60 f hooger.
Advertentieprijs:
Van 1 5 regels f 1.25; elke regel meer f 0 25; Reclame»
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij vooe
uitbetaling per plaatsing f 0.60
Aan "a"T abonné's wordt do aanvrage gratis een poiis verstrekt, weike hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, t 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,-
van Mr. A. Saron van Wijnbergen
t«r AEgemeene Bondsvergaderina
welke heden (Zaterdag 13 Mei
1923) te Utrecht wordt gehouden
Slechts weinige weken nog scheiden
ons van de verkiezingen, waarbij ook
net Katholieke k ezerskorps zal wor
den opgeroepen, teneinde een aan zijn
gUalslerkte evenredig aantal leden aan
ie wijze') voor de Tweede Kamer der
Slalcri-Generaal.
Mei het oog daarop werd maanden
lang reeds door zoovelen verdienste
lijke arbeid verricht, en wel met goed
resultaat, dc lijsten werden vastge
steld, de propaganda krachtig ter hand
genomen, aan hel program gaat aan
stonds de laatste hand worden gelegd.
Bliitl derttalve nog slechts de taak
allen, tot de laatste vrouw en tot den
taatslen man toe, te overtuigen, dat
liet plicht is zijn stem straks uit te
brengen op de katholieke lijst, en,
naar de regelen van goede partij-dis
cipline, op no. één van die lijst.
Zal ik daarloe wijzen op al heigeen
onder rechlsch bewjnd gedurende de
laatste vier jaren is verkregen of be
houden?
0 zeker, reden te over blijkl, bij de
overweging daarvan, aanwezig te zijn.
om met han en ziel er naar te stre
ven, dal een reehtsch bewind ook in
de toekomst kunne blijven gehandhaafd
1 ast mij uit het vele slechts twee
zaken in uw geheugen terugroeiden.
Naast God is net ongetwijfeld te
danken aan het krachtig, energiek,
lieieiüvol aandelen onzer Regeering,
dat ons vaderland voor den ramp der
revolutie uleef bewaard, dat wij
gespaard oieven niet alleen voor dc
inalericelc, maar bovenal voor de mo-
i-eele ellende daaraan verbonden,
dal ooit hier niet lailoozen in lijden
en rouw jjedomiMdd zijn.
Wordt hel op heden niet al te zeer
vergeten? Er is grond te. meenen van
wél En handelen degenen, die zich
hel recht meen en te mogen aanmatigen
destijds genomen maatregelen thans
scherp te becritiseeren en ze blijkbaar
niet vvensc.hen te bezien in hel licht
der toenmalige omstandigheden, niet
even onbillijk als hij, die in stede van
dankbaar te wezen, later verwijten ging
richten wegens aangebrachte water
schade tegen hen, die, door hem zelf
geroei>en, met de grootste moeite en
met de grootste opoffering juist zijn
percee.en tegen dreigend brandgevaar
hadden beschermd
In de tweede plaats zij gewezen op
het verkrijgen in deze vierjarige peri
ode van datgene, wal tienlallen jaren
lang vóór alles op politiek terrein door
ons werd nagestreefd zij gewezen
op de be eindiging van den school
strijd, wat het Lager Onderwijs betreft,
op eeue beëindiging met volkomen
zegepraal, op eene beëindiging, waar
bij het ideaal, dat ons steeds voor den
geest zweefde: „hel katholieke kind
op de katholieke school", len volle
verwezenlijkt is.
Ik vraag het u nogmaals: Is er,
wanneer wij sleehis letten op deze
heide zaken, niet reden tot groole
dankbaarheid?
Toch zal jk op dezen weg niet
voortgaan, want, al zoude ik, o. a. door
verwijzing naar hetgeen van het in
1918 samengestelde program werd ten
uitvoer gelegd, u aanloonen, hoeveel
goeds de zoozeer te prijzen werkzaam
heid onzer Regeering ons heeft ge
bracht, daartegenover zouden anderen
stellig een aantal ai of niet gegronde
grieven en tekortkomingen meenen tc
mogen aanvoeren. Ook djtmaal toch
blijft ons volk, ook ons katholieke
volk, der traditie getrouw, om aan
liet eind eener vierjarige periode ge
makshalve alle kwade posten te stel
len op rekening der Regeering.
Maar ook om andere reden zal ik
niet in de eerste plaats, teneinde u te
overtuigen, katholiek te stemmen, u
■vijzen op hetgeen daarvoor onmid-
lcj ijk zou kunnen woiden terugontvan
gen, en wel nierom niet, wijl wij sleeds,
naar zeker nu, onze actie hebben te
mengen op hooger plan, ons zelf heb
ben in herinnering te brengen, dat
we op principieele gronden hebben te
streven naar een rechtsche meerder
heid en daardoor naar een rechtsdi
Kabinet.
Plicht is het voor ons, nu op heden
m onze jnoe-geslreden, afgetobde we
reld, de internationale bijeenkomsten
'elk ns toonen, dat de Christelijke ge-
lachte nog niet vermag te zegevie-
eu nu telkens blijkl, dat de geest
van menschelijken hoogmoed de over
hand behoudt cp dien van Christe
lijke berusting en onderwerping te
iracriten althans hier te lande op open
baar terrein te doen beleven het prak-
:isch Christendom.
Plicht is het voor ons, voor zoover
zulks in dezen tijd nog mogelijk is,
ie trachten zoo dicht mogelijk te be
naderen het ideaal van den Christe-
lijken Slaat, waaraan waar geluk en
welvaart zoo nauw verbonden zijn, ge
lijk net ons zoo met nadruk in her
innering werd gebracht in de Vredes-
Encycliek van Paus Benedictus XV,
waar immers juist het loslaten der
Christelijke beginselen in het Slaats-
otsluur als een der grondoorzaken der
huidige wereld-ellende wordt genoemd.
IMet dat doel voor oogen gaan wij
tegemoet den verkiezingsstrijd, om te
handhaven en steeds tot verdere ont
wikkeling te brengen de Christelijke
Slaalkunde, een doel, naar het ver-
leden leerde, voor ons bereikbaar in
samenwerking met de Anti-Revolutio
naire en Christelijk-Hislorische Partij,
een samenwerking, ook door het huidig
Kabinet meermalen verklaard te we
zen in 's lands belang, en derhalve
door ons, als goede vaderlanders, vol-
garrne in stand gehouden.
En in 't bizonder in de komende
jaren, waarin, naar verwacht moei
worden, zulke groole problemen zich
zuilen opdringen, is meer dan ooit
noodig, wil de orde niet verstoord wor
den, dat èn Regeering èn Volksverte
genwoordiging èn Volk zich klaar voor
den geest brengen en houden, wat de
Christelijke beginselen hen voorschrij
ven te doen en te verdragen.
Zeker, het zij volkomen toegegeven,
wij hebben noodig in onze vertegen
woordigende lichamen personen, op-
geawssen tegen de vele en velerlei gè-
wichtige vraagstukken, daar aan de
orde komend, op heden met name die
van finaneieelen en economischen aard
De opmerking, nu van verschillende
zijden gemaakt, dat wij dan loch in
onze rijen menschen hebben, heel wal
meer geschikt voor die taak dan en
kelen dergenen, door de kiezers thans
op de lijsten gebracht, kan niet als
ten eenenmale onjuist worden terzijde
gesteld. Maar wanneer dan straks een
beroep gedaan zal worden op aller
medewerking, teneinde de juiste
methode te vinden, die waarborg biedt,
dat ook in de toekomst de Katholieke
Staatspartij in het Parlement haar pres
tige zal handhaven, zal kunnen blijven
volbrengen de gewichtige taak, haar
daar toevertrouwd, dan mag nu reeds
gevraagd, dat die medewerking dan
ook door allen zal worden geschon
ken, in 't bjzonder door hen, die thans
het luidst hun woord van kritiek mee
nen te moeten doen hooren.
Bij voorbaat zij er echter reeds nu
met nadruk op gewezen, dat ook van
de meest bekwamen, van de jn fi-
iiancieele en economische vraagstuk
ken het meest doorkneeden, de arbeid
vruchteloos, ja zelfs schadelijk zou blij
ken te wezen, indien zij, zoekend de
oplossing dier problemen, nagaand de
eischen der economische wetten, zich
onttrokken aan de leiding der Chrisr
lelijke beginselen, uit 't oog verloren,
wat gevorderd wordt door de wetten
van Christelijke liefde en Christelijke
rechtvaardigheid. Of is het vermetel
te stellen, dat alle pogingen, tot dus
verre onder de natiën aangewend, om
tot vrede en rust te komen, vrijwel
schipbreuk leden hjerom, wijl vergeten
werd, dat vóór alles de mensch zich
zelf moet verbeteren, zjch weer moet
richten naar de lessen van het Evan
gelie, weer moet worden, niet slechts
scnijnbaar, maar in werkelijkheid, van
goeden wil? Is het vermetel te stel-
lejQ, dat van de verschillende Ier-
nationale bijeenkomsten en m-
'ies het resultaat tot dusverre zoozeer
beneden de verwachting bleef, hierom,
.vijl de Christelijke geest de beraad
slagingen niet bezielde, wijl de mensch
/.elf alleen de wereld meende Ie kun
hen herstellen, en niet wilde erkennen
uaarvoor vóór alles hulp, s; un en
voorlichting van Boven te behoeven,
■lie dan ook nederig behoorde te wor
den afgesmeekt?
Welnu, waar zóó de zaken staan,
hebben wij met groole zorg te waken,
d.-i in ons vaderland onze Katholieke
l ..rtij, opgetrokken op principieelen,
retigieusen grondslag, zjch daarop ook
hsndhave.
Ging men" op katholiek terrein zich
splitsen naar verschil van opvatting
over financieele en economische vraag
stukken, onze clfhheid was gebroken,
verloren was een kostbaar stuk apolo
sier het was gedaan met onze een
heid, op het behoud waarvan onze
Kerkelijke Overheid zoo herhaaldelijk
heeft aangedrongen en die wij allen
ook ongetwijfeld als duren plicht be
schouwen in het belang van de Kerk
en in het belang van het Vaderland,
ongerept te bewaren.
Of dan niet het zal kunnen voor
komen, dat, staande op denzelTden
principieelen oodem, men verschlilend
antwoord zal kunnen en zal meenen
te moeten geven op vragen van fi
naneieelen en economischen aard, en
of 2ulbe niet vooral in onze verarmde
wereld in de komende jaren ook bin
nen onze partij tot scherpe tegenstel
lingen zal kunnen leiden? Zeker, die
kans bestaat, maar juist daarom moei
de eenheid steviger dan ooit beves
tigd, moet het beginsel meer dan ooit
naar voren gebracht, opdat bij al hei
geen zou kunnen verdeelen, de ze
gepraal aan hetgeen vereent, bij voor
baat DnUit-g-ïC gewaarborgd zij. Juist,
wint het houden'-cd, behooren thans
a spreking met B. en vertegenwoordi-
gv'kwest e_ m©t de Bergd te worden
•'w foo paprotwaamteid en
-iocpnsA ajeuoijEU ap •a van beginsel-
u-c ...eer dan tot dus-
verrei'vragen zich gaan op
doen, waarbij de belangenstrijd hevig
dreigt te ontbranden, hebben we in
onze vertegenwoordigende lichamen
personen noodig, die zjch daarboven
weten te plaatsen, niet zich richten
naar hetgeen bepaalde groepen van
tien speciaal mochten verwachten,
maar alleen zich afvragen, wat Chris
tenplicht hen in 't algemeen belang
gebiedt te doen.
De zoodanigen zullen ook bij die
strschjllende vragen, waarop met vol
komen inaentneming onzer beginselen,
meer dan één antwoord is te geven,
over en weer oflers weten te brengen,
zullen begrijpen, dat de eenheid
vóór alles door allen moet bewaard
worden, dat die eenheid voor allen
eenzelfde waarde bezit, weshalve door
alien in geüjue mate toegegeven wor
den moet zullen overleg weten te
plegen in liefde, dus toonend dat op
politiek terrein ten volle te verwezeu-
ijken is, jujst krachtens onze begin
selen, de gedachte der Christelijke soli
dariteit.
Moge in de komende weken die geesi
meer en meer in ons volk worden aan-
ifckweekt, en mogen zij, die door iH
raclitige, eendrachtige samenwerking
inzi t »..zirs straks zullen gezonden
worden naar 's lands vergaderzaal, al-
laèr met Gods hulp in dien geesl
werkzaam zijn en zoo aan de nog
deeds zoekende wereld toonen, dal
mze oude, nooit verouderde kathol
ieke beginselen kracht en leiding
geven op elk terrein des levens, kracht
en leiding geven ook in onze hoogst
moeilijke tijden op het Staatkundig
Anno 188Ö.
Volgestort kapitaal f 1.000.006.—.
Reservefonds f 270.004.
opent rekening-courant en chèque-rekenmgen met eene rentev«r#oedln^ van 3
incasseert en disconteert bandelsoapler op binnen- en bollenland,
verleent bedrljfscredleten aan Landbouw, Handel en Nijverheid,
belast zlcb met den aan- en verkoop van effecten voor geldbelegging,
neemt gelden in deposito tegen
de navolgende rente:
mot 1 dag opz^aning*) 3
voor 1 maand ast 3</4
3 3*
6,, 4
1 jaar 4i£
BVragen tot f25.000 zijn
desgewenscht direct opvraag
baar, mits de opvraging geschiedt
op de kasuren der Nederland-
sche Bank
arbeidsveld, lot heil en zegen van het
Vad erland.
verhuurt in hare zwaar gecon
strueerde ondergrondsche Safe-
Deposit loketten, waarvan do
huur bedraagt:
Model A per jaar
9 B
C
0
De Vrijheidsbond begint ook in
de verkiezingspropaganda de al
lures van den als een nachtkaars
uitgeganen Economischen Bond
over te nemen, aldus het „Dagblad
van Noord-Brabant".
De fami'ie-erfelijkheid is er zoo
maar in-eens niet uit
Men kent ze nog wet de adver
tenties, die bulkten van verkiezings
zucht en alles behelsden wat maar
kiezers verlokken kon.
Daar is nu ook weer de Vrij
heidsbond mee begonnen.
Middelmatige strook-adverfenti-
met een inhooid van 'n manusje
van-alles.
Zoo wordt er o.m. in gezegd:
„De Vrijheidsbond strijdt voor 'n
belastingpolitiek, die de algemee-
ne welvaart niet schaadt en de ver
meerdering van het nationaal ver
mogen mogelijk maakt."
wie en weike partij doet dat
niet?
De advertenties zijn er blijkbaar
op berekend om alle mogelijke we
gen ter vrijheid van afwijking open
te laten.
Dat heeft echter een zeer beden
kelijke zijde, en vooral wanneer
moeilijk verkregen regelingen door
de water- en melk tirades worden
aangetast
Zoo luidt een andere spreuk:
„De Vrijneidsoond wenscht bezui
niging door onin.ddeilijke herzie
ning van de JVet op het Lager
Underwits.
Nu mag worden vooropgezet,
dat we met het Lager Onderwijs
niet een ai te weUderig leven moe
ten gaan ie.den. Van katholieke
zijde js daar meer dan eens op ge
wezen.
Maar vast staat ook, dat de j.
lijks.elhng en de eindelijk na j.
ren langen strijd verkregen vri
heids- en gelijkheidsrechten ook
bij en om een noodige en door a.
ten voorgestane bezuiniging, niet
in het gedrang jnogen komen.
Dat is echter bij den Vrijueids-
bond ais linksch en in grond en
wezen anti-clericale partij niet vei
lig-
DE CONFERENTIE VAN GENUA.
De conferentie wordt voortgezet.
De conferentie wordt voortgezet. Dit
is de boodschap, die LlOyd George na
kennisneming van het Russische ant
woord aan de pers beeft laten geven.
Lloyd GeuTge trachtte spoedig een
uiting van Barthou te verkrijgen.
Deze liet Lioyd George zeggen, dat
hij persoonlijk niet meende in het Rus
sische antwoord een aanleiding vooi
zijn vertrek te moeten zien, maar dat
hij instructies uit Parijs moest afwach
ten. Lloyd George wachtte de aan
komst van deze instructies niet af
maar verkondigde: de eonferentie
wordt voortgezet.
Het duidelijkst is tot nu toe bet Ita-
liaansche standpunt geformuleerd,
waarin gezegd wordt, dat Italië niet
afkeerig is van de vorming van een
bijzondere commissie tot gemakkelij
ker oplossing van de gecompliceerde
vraagstukken van den eigendom en
van de andere Russische kwesties, on
der voorwaarde, dat de taak van deze
commissie en haar bewegingsvrijheid
van te voren zoo nauwkeurig mogelijk
wordt vastgelegd.
Eet Russische antwoord.
Alle delegaties hebben bet Russische
antwoord in studie genomen.
Barthou, Llovd George en Schanzei
hadden een langdurig onderhoud.
De eerste indruk is, dat het a voord
onbevredigend is.
Het oordeel der Engelsche pers ovei
het Russische antwoord is in het alge
meen ongunstig.
AtoUW
co
Ie klas werk.
^Qorstfsst
t.o. b. Postkantoor.
FEUILLETON
Zooals wij gezien hebben, had Chris
tine, toen zij hem zag, zich opgericht.
Een kreet ontsnapte aan hare lippen,
en als de markies haar aan hare stem
nog niet herkend had, zou hij haar
dadelijk herkend hebben aan de ont
roering, aan hare blikken, aan den
afschuw, die zich op haar gelaat af-
teekende, toen zij hem zag.
Zonder den tijd te hebben om na
te denken, stond zij in dit beslissend
oogenblik plotseling tegenover den
man, die haar herinnerde aan een ge
heel leven van martelingen en onge
hoorde beproevingen. Dadelijk aan
vaardde zij den strijd.
„Ha, schurk," kreet zij, „eindelijk
gelukt 't mij dus u. te bereiken I Ik
kan dtts al den haat, al de vervloekin
gen, die ge verdiend hebt, over u
uitstorten 7"
Zij wendde zich tot Mark, die met
een gezicht, waaruit bleek dat hij
had naar die krasse begroeting. Zij
ging voort
„Ge ziet dien man hij heeft uw
vader vermoord Den avond van onze
thuiskomst na de huwelijksreis, toen
wij door den tuin wandelden arm in
arm, heeft hij hem lafhartig, verra
derlijk een kogel door het hart ge
jaagd 1"
Mark sloeg de oogen op naar den
man, dien hij als een vader beschouw
de. De markies had geen beweging
gemaakt. Hij bleef uiterst kalm, met
een trek vol minachting om de lippen.
„0, hij zal 't niej ontkennen,"
ging Christine voort. „Hij kan 't niet
ontkennen Hij zelf heeft mij alles
bekend I God alleen weet, met welk
een woede, alleen om mij te martelen.
Ja, ja, ik ben het, heeft hij mij toe
geschreeuwd, ik ben het, die hem ver
moord heb En toen, door een soort
van bovenaardsche ingeving, heb ik
in zijn oogen gelezen, zag ik het op
zijn voorhoofd, dat hij 't wasToen
heeft een vreeselijke afschuw zich
van mij meester gemaakt. Ik heb dien
man, bezoedeld met het bloed van
mijn eersten gemaal, het bloed van
«i uiccn. uai hij iiujii eersten gemaal, net Dioea van nact
vm - fiieL U!iiieo_jt6ttuKiejK .&4<ien
midden in den nacht, onder een stort
regen, ben ik met u, aan mijn hart
gedrukt, gevlucht Ik heb het kasteel
van dien man verlaten, om er niet
meer terug te keeren 1"
Opnieuw keek Mark den markies
aan. Deze stond daar met gekruiste
armen en bewaarde zijn onverstoor
bare kalmte.
De jonge man kon niet nalaten te
zeggen
„Antwoordt ge niet I Komt ge er
niet tegen op
De heer d'Arbois haalde de schou
ders op.
„Er tegen opkomen," zei Christine,
„antwoorden Wat wilt ge, dat hij
antwoorde Alles is waar Die man
is een moordenaar I Hij heeft alle
mogelijke laagheden en alle misdaden
gepleegd. Hij is van het hoofd tot
de voeten bezoedeld met het slijk der
schande. Is hij 't niet, die u vervol
gens aan mijn armen is komen ont
rukken, die mij in een krankzinnigen
gesticht heeft doen opsluiten, om
mijne aanklacht en mijne lufde be
schuldigingen te verstikken die des
nachts door gehuurde ellendelingen
^ulg.eft jQiae>Mk dim rswmt-
den, die u en mij lief had, dokter
Bernau. Want hij is 't, die hem heeft
doen vermoorden, hii is 't."
Tegenover deze nieuwe beschuldi
ging, werd Mark angstig te moede,
hoeveel vertrouwen hij ook in den
markies stelde.
Was al hetgeen hij hoorde waar
heid Droomde hij niet Was hij
niet de speelbal van een ontzettende
nachtmerrie
De markies had nog steeds geen
enkele beweging gemaakt.
Hij had de vrouw, die hem van al
die misdaden beschuldigde, niet aan
gegrepen, om haar den mond te_slui-
ten, om haar de lastertaal weder te
doen inslikken 1
Neen. Met een bovenmenschelijkt
koelbloedigheid, eene bewonderens
waardige tegenwoordigheid van geest
had de markies, bedacht op alle mo
gelijke beschuldigingen, toegeluisterd,
zonder een spier van zijn gezicht te
vertrekken.
Hij glimlachte zöfs en wendde zich
tot Mark.
„Ik moet u waarschuwen," zei hij,
„dat uwe moeder verscheidene jaren
m «es A&UÊL foeeB.
doorgebracht en dat zij er uit ont
snapt is, zonder genezen te zijn."
Christine maakt een heftig gebaar.
„KrankzinnigZoudt ge mij nu
nog voor krankzinnig willen doen
doorgaan Ha, schurkge wist wel,
dat ik niet krankzinnig was, toen
ge mij hebt doen opsluiten, toen ge
mij ontrukt hebt aan alles wat mij
dierbaar was Neen, ik was niet krank
zinnig en dat wist ge
„Inderdaad," zei de markies op
den kalmsten toon ter wereld. „Ik
heb 't nooit geloofd, 't Zijn de ge-
neesheeren."
„De genceshecren
"Hij die u onderzocht heeft. Onge
lukkigerwijze bemerk ik vandaag,
dat hij wel eenigermate gelijk had."
„Gelijk heeft hij in uw oog, omdat
ik u al uwe misdaden voor dc voeten
werp."
„Omdat ge eene zeer overspannen
verbeeldingskracht hebt. Indien alles
wat ge zegt, waarheid was, zou ik de
ellendigste van alle schurken ziin,"
„Als 't niet waar is," zei Christine,
dan bea ik, uwe moeder, de ellendige
lasteraaszter, die den dood verdient,
mrst feta atfeétoïïSkÉöSkeJafc?1
tertaai bedacht, om u van dien man
los te maken
Ik weet niet wat te denken of te
gelooven," stotterde Mark.
De jonge man viel op de knieën:
„Mijn vader, mijn waarachtige vader!"
Christine slaakte een vreeselijken
kreet.
Bij dit tooneel was zij als krank
zinnig van schrik.
„O, mijn God," zei ze, „ik ben 't,
die door hem veroordeeld wordt
Een leven van smarten en tranen heeft
den hemel dus nog niet verzoend 1
En ik heb voor hem alle martelin' en,
'alle ellende geleden. Twintig jaren heb
ik geweend, heb ik zijn naam hon
derden malen per dag herhaald, en
nu ik hem terugvindMijn God!
mijn God 1"
De ongelukkige kon niets meer
zeggen. Zij barstte 1c.. Zij was geen
meesteresse meer over zichzelve.
Te midden harer sni'" en, hoerde
men nog dezen uitroei
„En ik, die hem zoo liefheb, die
hem zee aai