FÜNSTE MELANGE ONS BLAD •JURGEMS' VERVANGT CE FIJNSTE BOTER ingezonden Mededeelingen BE BANK VAR W28SELINK Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: tmSrffü^S» BUITENLAND. WoeBSöag 7 Juni 1922. 31 Abonnementsprijs Brieven uit Frankrijk. ■rtO. OOÏ. 14* Jaargang, HOLLANDSCH DAGBLAD 53 Per kwartaal voor Alkmaar Voor buiten Alkmaar Met Qefllustreerd Zondagsblad Aan alie abonné's wordt op aanvrage gratis een poüs verstrekt, weike hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f~40ö^*T2GQ,—, f 100,—, f 60,—f 35,—, f 15,-J 0 50 f f 2 f 2 85 hooger. Advertentieprijs: Van 5 regels f 1.25; eikeregel meer f 0.25; Recta.» per regel f 0 75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij voc uitbetaling per plaatsing f 0.60 BIJ PROF. MOURRET IN HET SEMINARI ST. SULPICI. Mijn eerste kennismaking met Prof. Mourret, den ook in Nederland zoo bekenden kerkelijk en geschiedschrijver, etaleert van eeuige maanden geleden. Naar aanleiding van enkele artikelen door den oegaafden van „week tot week-schrijver" Prof. Geurts, in „Dc Tijd"' aan hem gewijd, zocht ik hem op in de stilte van het Seminarie St Sulpici. Hartelijk ontving mij dezen kenner van de geschiedenis in zijn een voudige werkkamer, van waaruit hij niet slechts zijn 9 deel en „Algemeen e Kerkgeschiecb is", maar nog zoovele andere werken, de wereld heeft inge zonden De schrijfmachine, waaraan hij jnjst to voren nog was gezeten, bezig voort te werken aan het tiende deel, handelende over het Pontificaat van Pius X en do kerkelijke geschiedensi van de jaren 19031913, dat binnen kort hot licht zal zien, werd op zij geschoven; huiselijk deed hij injj naast zich plaats nemen en aanstonds waren wij in een levendige conversatie ge wikkeld. Hoe levenskrachtig is mij deze grijsaard of liever hoogbejaarde pries ter, want van grijze haren valt bij dezen 68-jarigen geleerde weinig te be- «jseuren. Zijn oogen zijn vol leven en zijn ietwat gebogen gestalte is meer het gevolg van zijn onafgebroken zit ten aan den schrijftafel dan van den druk der jaren. „De Tijd"-artikelen waren hem bekend, hij had ze ontvan gen, maar de inhoud was hem, bij gehrek aan kennis van de Nederland- sciie taal, een geheim gebleven. Het was voor mij een voorrecht, hem deze ln het Fransen Te mogen vertalen en den indruk ie mogen waarnemen, die deze prijzende, maar niet van kritiek verstoken artikelen op hem maakten. Eenvoudig als alles, wat om en aan dezen grooten man, luisterde hij slechts half als woorden van oprechte waardeering tot hem door drongen, om geheel oor te zijn als kritische opmerkingen tot hem werden gerient. Deze betroffen enkele hoofdstukken uit Zijn 9e deel, over het Pontificaat van Leo XIII, waar hij beschouwingen geeft over Duitschland en den Duit se hen geest Prof. Geurts had gezegd, dat, indien Prof. Mourret dit werk vóór den oorlog had geschreven, zijn ooidee» zeker minder partijdig zou hebben geluid, zich hierbij beroepend op Mourrets landgenoot, Yves de Ia 3riere, die hem eveneens in de „Etu des" de kritiek niet had bespaard. Zijn bevestigende hoofdbewegingen onder de voorlezing bewezen mij reeds, dat iiij deze kritiek niet als onjuist beschouw de, zijn woorden achteraf bevestigden dit Ongetwijfeld, zeide hij, beiden heb ben gelijK, de oorlog heeft onmisken- oarer. invloed op mijn werk uitgeoe Tend. Kan het wel anders? Men moei sell die iaren hebben medegemaakt hebben geleefd in een land, dat zoo onrechtvaardig is behandeld, zoozeer de ellende van den wreeden oorK heeft ondervonden, om dat ten vollt te beseffen. Terwijl hij dit zeide, wa-. er niets in hem van den geleerde, di nlecn de wijsheid in pacht meent ti hebben en wat hij eens geschrever- hcctt ais onfeiloare wil zien foe sr.houwd. flij erkende het juiste oordeel »an zijn critici, slechts een verkla- 'ing gevend van de begrijpelijke mo tieven die op sommige punten tot een nijdigheid hadden geleid. Hoe sterk had juist uit die houding zijn edel karakter naar voren, bleek zijn grootr liefde voor zijn dierbare Frankrijk. In Duitschland, voegde hij er aan toe, is men aan een dergelijke eenzijdig heid op menig gebied zeker niet ont komen. Heeft men zelfs den meest onpartij- digen geschiedschrijver, George Goyau, die mij voor den oo-rlog van Duitsche zjjde werd aanbevolen ais de oeste bron om voot mijn kerkelijke geschie denis uit dat land uit te putten, in de oorlogsjaren niet onkundig ge noemd Geruimen tijd spraken wij nog over den tijd die achter ons ligt, over zijn werken uit het verleden, om onge merkt te komen op zijn nieuwe en hoogstwaarschijnlijk laatste deel. dat tiij onder handen heeft Hij deed een greep in een van de laden van de talrijke kasten, die een plaats Hebben gevonden langs de wanden van zijn rustig studeervertrek en een lijvig dos sier kwam te voorschijn. Al bladerende kwamen wij aan het hoofdstuk, dat over de Nederlandsche Kerkgeschiede nis tijdens het Pontificaat van Pius X handelt. Geheel las hij het mij voor, teikens vragend of het overeenkom stig de waarheid was, waar hij, Ne derland en de taal niet kennende, noodgedwongen zijn stof uit bui ten- landsche bronnen had moeten halen Hij liet mij vertellen over de Neder landsche politiek van Dr. Schaepman en Dr. Kuiper, voor zoover deze sa menhangt met den opbloei van hel maatschappelijk godsdienstig leven in Nederland en net was mij een voor recht hem te mogen wijzen op een hém onbekend werkje, handelende over dc oud-katholieken in Nederland. Een vol gend maal bracht ik 't voor hem mee, de brochure „Van Utrecht naar Kome",- van Kap. D. Huurdeman en Prof Knuif, in 1914 door de Apologetische Vereenifiing uitgegeven. Na eengen tijd opnieuw terug gekeerd in de werk kamer van dezen geschiedkundigs, waar ik thans het niet genoeg tewaar- deeren voorrecht heb mij vrij te mogen aanmelden, verzekerde hij mij van en kele gegevens uit genoemde brochure te hebben gebruik gemaakt. Hoe verleidelijk liet ook- is, u nog uitvoerig over Prol. Mourret, zijn wer ken en zijn persoonlijkheid te spreken, «en courantenartiael dwingt tot beper king. Alleen Drong ik nog in herin nering, hoe ook de, God zij dank ach ter ons liggende, beillooze integrale beweging, etn langdurig onderwerp van onze gesprekken heeft uitgemaakt. Tot in de kleinste kleinigheden is hij van deze beweging op de hoogte, zelf een van de personen, die menigmaal aan gevallen, niet geschroomd heeft hel verderfelijke er van aan te toonen. Een nieuw dossier haaide hij te voor schijn, toen dit onderwerp ter sprake kwam, do naam van den leider der integralen, Mgr. Benigni, in het geding Het is neler dat alles niet te pubü- ceeren, zeide mij Prof. Mourret. Vv aio - toe zou het dienen, op te halen wat tot het verleden behoort en niets kan bijdragen tot meerdere «er Gods. Al kwam mijn journalistiek hart even in opstand, oegeerig te grijpen naar zulle een rijke en interessante copie; gaarne iegde ik mij bij zijn verlangen, dat niets anders beoogt dan de werkelijke Dtiangeii der Roomsche Kerk te die nen, neer. Eindigt meestal «en inter view met bekende persoonlijkheden met een woord van dank en van af scheid, toen ik de studeerkamer vau Prof Mourret de eerste maal en na herhaalde bezoeken verliet, kwamen wel woorden van dank telkens over mijn lippen, omdat hij mij in die uren zooveel schoons wist te geven, maar woorden van afscheid sprak ik niet Tot weerziens was het steeds; zoo, moge het blijven ook in de toekomst, dat is mijn hariewensch. Mr. P. v. S. Parijs, 31 Mei 1922. DE IERSCHE KWESTIE. Eet incident te Pettigo. Volgens den correspondent van de „Times" to Dublin acht Collins het incident te Pettigo waar Britsehe troe pen Zondag' zijn binnengetrokken ern stig. Hij heeft er bij de Britsehe regee ring op aangedrongen een onderzoek in te steilen. Het hoofdkwartier van het Iersch Republikeinsch leger te Dublin, ge wag makend van deze gevechten, spreekt van „onze troepen" en zegt dat het" bombardement niet uitgelokt is geworden. - Het hoofdkwartier in Ulster heeft 'n rapport gepubliceerd, in zake bet inci dent. Het zegt, dat Zaterdagavond ge vuurd werd op Britsehe troepen te Lough Erne en dat ook Zondagmorgen vuur werd afgegeven op Britsehe troe pen, die zich in het gebied van Ulster in de richting van het dorp Pettigo voortbewogen, waarbij de bestuurder van een auto werd gedood. Gewapen de troepen hebben naar aanleiding hiervan de gewapende machten, die Pettigo bezetten, aangevallen en hen daaruit verdreven. De herziening der Iersche grondwet. De rijksregeering maakte verleden week bezwaar tegen de bepaling, ge maakt krachtens het pact tusschen Col lins en De Valera, dat het Iersche hof, van beroep de hoogste instantie zou zijn voor alle zaken betreffende de grondwet van den vrijstaat Naar ver nomen wordt, aanvaarden de leiders van de voorloopige regeering van den Ierschen vrijstaat thans den Privy Council des rijks als hoogste instantie met zekere reserves, waarvan er een is dat er'Iersche vertegenwoordigers zul len zitten in den Privy Council. De verkiezingverklaring van Collins en De Valera. Collins en De Valera hebben een nieu we groote verrassing veroorzaakt door bun gemeenschappelijke verklaring, die ten doel- heeft te voorkomen, dat onafhankelijke candidaten de zetels bji de aanstaande verkiezing bestrijden. Door deze nieuwe wending wordt het effect van het befaamde pact tus schen Collins en De Valera onder streept. Er wordt op gewezen, dat de meeste onafhankelijke candidaten .vóór het verdrag zijn. Gisteren had de candidaatstelling plaats voor de algemeene verkiezing in den Ierschen vrijstaat. Tegenover alle leiders der partijen van Collins en De Valera zijn o.a. ook tegen De Valera zelf, tegencandidaten gesteld. Een ziekenhuis beschoten. Te Belfast heerscht groote veront waardiging wegens het schieten op 'n katholiek ziekenhuis eergisternacht, waarbij gedurende drie kwartier ko gels door de ziekenzalen vlogen, die vol lagen met protestantsehe en katho lieke gewonden van de jongste schiet partijen op straat; het naargeestige gillen der gevangenen in een naburige gevangenis verhoogde nog de ver schrikking. Er zijn protesttelegrammen gezonden aan Lloyd George en Chur chill en ook aan de militaire autoritei ten, waarin om onmiddellijke bescher ming wordt gevraagd. Het schieten op het ziekenhuis geschiedde bjj eeu aan val op de gevangenis in Crumlin road die aan het ziekenhuis grenst. FRANKRIJK EN DE IIAAGSCHE CONFERENTIE. Havas meldt, dat de Fransche regee ring zich onverwijld zal uitspreken no pens haar deelneming aan de eonferen tie van Den Haag. Waarschijnlijk zul len financieele en economische deskun digen Frankrijk vertegenwoordigen op de bijeenkomst van 15 tot 25 Juni tusschen geallieerden en neutralen met uitsluiting der sovjets. Echter zaJ Frankrijk niet deelnemen aan het ver volg der besprekingen met de Russen als het in den loop der voorbereiden de bijeenkomst zou eonstateeren, dat de voorwaarden van het memorandum van 1 Juni niet werden nagekomen, welke voorwaarden het als noodzake lijk beschouwt voor het succes van nieuwe onderhandelingen. Anno Ï8SÖ. Volgestort kapitaal f 1.000.000.—. Ressrvefonds f 270.000. Jla |ef|lf opent rekening-courant en eliéqae-rekealngen me! eeae rentevergoeding Tan 3 ik casseer! en disconteert handelspapier op binnen- en buitenland, verleent bedrijfseredieten aan Landbouw, Handel en Nijverheid, betast zich met den aan- en verkoop van effecten voor geldbelegging, neemt gelden in deposito legen de navolgende rente: mat 1 dag opzegging 3 voer maand vast 3% 3 3* i) 4 1 jaar 44 Bedragen tot 125 000 zijn desgewenscht direct opvraag baar, mits de opvraging geschiedt op de kasnreu der Nederland sche Bank. verhuurt in hare zwaar gecon strueerde ondergrondsche Safe- Deposit loketten, waarvan de huur edraagt Model A per jaar f 6. B f 12.— C f 18 D f27— De inrichting biedt tevens ge legenheid tot plaatsing van eigen brandkasten der cliënten. DE OPSTAND DER H0TTEN- TOTTEN. Uit berichten uit Kaapstad blijkt, dat de opstand der Hottentotlen in Zuid- West-Afrika, dien men reeds meester waande te zijn, bij nader inzien nog niet onderdrukt Wijkt te wezen. Ge meld wordt, H.I., dat 500 Bondelzwar- ten ontsnapt zijn en dat de politie groo te moeilijkheden ondervindt bij de ach tervolging. De -ontsnapte leiders zijn druk bezig met werven onder de kleur lingen in het Zuid-Westen eu zijn vast besloten, den strijd voort te zetten. Een groote macht bereden politie, die te Kaapstad is geconcentreerd, zal naar Port Nollat.h vertrekken met het doel een demonstratie te houden langs de Oranjerivier. DE KONING TAN BULGARIJE GEVANGEN GENOMEN? Uit Boekarest wordt gemeld: Het hier verschijnend blad „Lupt-a" meldt, dat koning Boris van Bulgarije tijdens een wandeling door een Bulgaarsche bende is gevangengenomen. Het blad zegt, dat in diplomatieke kringen de schuld der gevangenneming wordt ge geven aan den minister-president Stamboelinski. Uit Sofia werdt gemeld, dat de agra rische partij en resolutie heeft aange nomen, waarin koning Boris wordt aangemaand een streng constitutioneel monarch te zijn. De regeerihg bevindt zich in handen der agrarische partij. Indien de tegenstanders een putsch zullen beproeven of een minister ver moorden, dan moet onmiddellijk de bocrendietatuur worden uitgeroepen. DE AANSLAG OP SCHEIDE- MANN. De toestand van burgemeester Schei- demann was gisteren in zoover verbe terd, dat hij in den loop van den dag een autotocht kon ondernemen. Schoi- demann heeft bij den aanslag geen en kele verwonding opgeloopen. De tot dusver ondernomen pogingen om den dader te vinden zijn vruchte loos geweest. Volgens het oordeel van deskundi gen is de aanslag met blauwzuur ge pleegd. Pas laat op den avond kwam Sehei- demann, die intusschen naar zijn wo ning was vervoerd, weer tot volle -be wustzijn. In een onderhoud met vertegenwordi gc-rs der pers heeft Scheidemann er den nadruk op gelegd, dat de motie ven, welke den dader tot zijn aanslag kunnen hebben geleid, al te doorzich tig zijn, opdat daarover een woord be hoeft te worden gezegd. In den laat- sten tiid hoeft hij tal van dreigbrieven gekregen, waarin op meer of minder duidelijke wijze werd aangekondigd, dat hem eenzelfde lot als Erzberger wachtte Op bitteren toon verklaarde Schei demann, hoe reeds sedert jaren de re actionaire kringen in de stad Kassa1 de bevolking tegen hem ophitsen. De aanslag heeft bü de arbeidersbe volking van Kassei groote beroering gewekt, welke in politiek opzicht nog zou kunnen nawerken. Vandaag zullen de arbeieders in een betooging tegen, den aanslag protesteeren en den burge meester hun sympathie en hun voldoe ning over het mislukken ervan betui gen. Van 12 tot één uur zou in alle be drijven te Kassei liet werk stilliggen, alhoewel de arbeiders in de werk plaatsen zullen blijven. Om vier uur zal de groote betooging der arbeiders bevolking plaats vinden. De recherche te Kassei heeft alles ia beweging gezet om den dader te vat ten. Reeds werden verscheiden sporen gevolgd. DE INTERNATIONALE LEENING VOOR DUITSCHLAND. De commissie van horstel heeft gis termorgen een officieuze bijeenkomst gehouden, waarin het standpunt der re geeringen is uiteengezet en waarin Du bois heeft te kennen gegeven, zooals Poincaré reeds in de Kamer had aange kondigd, dat de Fransche regeering van geen vermindering van het totaal der Duitsche schuld weten wil. Onder deze omstandigheden verwacht men, dat de bankiers niet vee1 -roders zullen doen dan eonstateeren. dat geen groo te lbniidatieleening mogelijk is, maar meent, dat zij misschien zullen richten, een kleine leening van een n >rd ii elkaar te zetten, die Duitschiami zou in staat stellen zijn schulden over 1922 en 1923 te betalen. HjoRTh BERICHTEN De „Times" verneemt, dat de Sovjet-regeeringf binnenkort zal be einnen met den uitvoer van den in houd der vroegere keizerlijke wijt, kelders. Aan Engeland zullen het eerst offertes van zeldzame merken, worden gedaan. Bisschop Alexis, de patriarch Tichon en een ander prelaat, In; nocesti peheeten, zijn veroordeeld FEUILLETON HKl SLACHTOFFER ai. Een vriend, dien wij hadden, dokter Bernau, de vriend van uw vader, die Paul met mij beweend had en die hem nog steeds beweende, drong mij ook tot dat huwelijk. Wie kon aan den mar kies twijfelen"? -Toen heb ik hem aan genomen en deed die opoffering mij ner liefde ter wille mijner moeder en vooral ter wille van u." Zij keek ha'ar zoon aan. „Luistert ge goed." „Ja moeder." Zij herhaalde als in verrukking „Moeder En daarop ging ze voort? „En gelooft ge mij „Ik geloof u. Men spreekt niet op die wijze, als 't een onwaarheid geldt." „Ik heb nooit gelogen en gij zoudt «e laatste zijn t genover wien Ik onwaarheid sprak. Ik ga dus voort. Mijn tweede huwelijk werd gesloten. ik verliet mijne moeder om te gaan '»e«Ven -met den man> die n" m5jn echt- «ettoot geworden va». Hij scheen mij te beminnen, maar zonder dar ik wist waarom, wa gden mij zijne Uefkoozingen. Gedurende de eerste dagen was hij erg lief tegen u, maar daa op werd hij plotseling hard en grof. Op zekeren avond, toen ik u uitkleedde, bemerkte ik, dat uw lichaam met blauwe plekken bedekt was. Die man had u geknepen." „De markies," vroeg Mark. „De markies," antwoordde Chris tine. „Vergist ge u niet, moeder," riep de jonge man, „vergist ge u niet r' „Bij God, die mij hoort, bij de liefde, die ik voor u ko.ester, spreek ik de waarheid, niets dan de zuivere waar heid." Mark stond verstomd, maar toch kon hij bijna niet twijfelen. Hij moest wel gelooven, en het scheen hem toe, alsof de schellen hem van de oogen vielen. Jeanne, die ln de hoogste spanning verkeerde, drong zich dichter tegen hare moeder aan. Hare oogen stonden vol tranen bij de gedachte aan het geen de jonge man. dien zij zoo Hef had, had moeten lijden. Christine ging voort„Ik wa» als krankzinnig, lk eins naar dien .dsn cn verweet hem zijne wreedheid. Ik behandelde den ellendeling, zooals de beul van mijn kind verdiende ik weet niet meer, wat ik gezegd heb. Toen verweet hij mij, dat ik hem niet beminde en hem zelfs haattedat ik voortdurend aan den andere dacht en nooit aan hem. En werkelijk, mijne ziel was nog geheel vervuld met Paul. 't Was mij onmogelijk, uit mijn geest zijn beeld, uit mijn hart zijne liefde te verbannen. Hij bemerkte 't en toen ontsnapte hem het woord s ,,'t Was wel de moeite waard, om er een moord voor te begaan - Mark, Jeanne en mevrouw d'OIne geen van allen konden eene rilling van afschuw onderdrukken. Mark riep„Dgt is niet mogelijk. Ge moet verkeerd verstaan hebben, moeder 1" „Verkeerd verstaan," zei Christine, dat dacht ik ook. Ik wilde niet ge looven aan zulk een afschuwelijke misdaad. En toen hij mij zoo diep' rampzalig zag, door de gedachte, dat ik voor mijn geheeie leven ge ketend was aan den moordenaar van den vader van mijn zoon, smaakte hij er het grootste genot in, het staal nopnja^QRj ln de wonde, weike mij zoo ontzetxenci oeed lijden. Ja, ja, herhaalde hij, ik ben't.die hem doodde. Ik ben 'tEn ik las in zijn gelaat, in zijne oogen, die van bloeddorst fonkelden, waaruit ja loezie en haat straalden, dat hij niet loog, dat hij werkelijk de moordenaar was. Ik stierf bijna van afschuw en schrik „Mijn God 1 Mijn God," jammerde Mark. „Ge hebt mij niet willen gelooven, toen ik u de eerste maal over die mis daad sprak." „Dat is waar, maar wie zou zoo iets ook kunnen veronderstellen „In het eerst heeft niemand mij geloofd j noch mijne moeder, noch de dokter, die mij toch kenden. Ik had' geen bewijzen. Ik kon niets doen. t Was mij onmogelijk Paul te wreken. Het monster had mij gezegd, dat hij alles zou ontkennnen. Door het af schuwelijke voorval openbaar te ma ken, zou ik niets anders gedaan heb ben dan geheel nutteloos een naam te bezoedelen, dien wil belden droe gen. O, hoe gaarne had ik u op dat oogenblik dien naam weder willen ontrukken. Ik wilde met u vluchten, ik wej»! n{*j Faa%«©. els Ik verdween. Het denken was mi] ons mogelijk, maar een ding was mij helder Ik wilde den ellendeling niet meer terugzien, die met het bloed van Paul geheel bezoedeld scheen, ik kon geen oogenblik langer in zijne nabijheid leven 1 Het was nacht, een pikdonkere nacht en de regen viel in stroomen van den hemel. Het was koud en 't stormde ontzettend. Maar daarop lette ik niet. ik nam u in mijne armen, en wankelend van vrees, nauwelijks in staat mij op de beenen te houden, droeg ik u weg. De orkaan woedde om mij heen en met loshangende ha ren snelde ik voort. De regen drong door tot op mijn huid en in merg en been was ik ijskoud." Mark huiverde, ,,'t b afschuwelijk," zuchtte hij. Ik bereikte het huis mijner moe der, gebroken, stervend. Ik had nog slechts de kracht, een wanhoopskreet te siaken, die in den nacht weerklonk en buiten kennis viel ik neer op den drempel van het huis. Geheel ver kleumd hield ik u nog steeds in mijne armen." Jeanne en hare moeder spraken geen woord. Zwijgend met angstig ktoppendhart, hdajMea Hl diep droevige verhaal. Zij konden bijna niet gelooven, dat er op aarde zoo veel geleden kon worden. Mark was bleek van angst en af schuw. Hij voelde, dat het waar was wat hij hoorde, hij begreep het. Het leven zijner moeder werd voor hem ontsluierd en hij gevoelde hoe vreeselijk zij gemarteld was geworden. Hij voelde zich zonderling ontdaan. En 't was deze vrouw, die hij ver- stooten, bijna vervloekt had. Huiverend wendde hij zich tot Chris tine en fluisterde„Ga voort, moeder ga voort 1" Zij vervoigdet „De ontzettende nacht werd door nog vreeselijker uren gevolgdWant toen heeft het waarlijk weinig gescheeld, of ik had u verlo ren. Ge hadt een zware koude gevat,j waarvan een keelontsteking het ge-; volg was. Ik zag u stervend, ontrukt' aan mijne liefde, en alles door de, schuld van dien man. Uwe ademhaling; was schor. Uwe kleine oogen, die oog-' jes welke ik aanbad, hadden reeds ietsj glazigs, Ge waajt op het punt te stïic-i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1922 | | pagina 1