giüengd
Kerk en Schooi.
SPORT EN SPEL
Sociale Berichten.
Hét dadelijksch bestuur werd ge
jnaditigd met het federatie-bestuur
ider A. R. K. Wl V, zoodra de
reorganisatie dezer vereeniging!
haarbesüag heeft gekregen over
leg te plegen omtrent den meest
§esdhikten vorm van s&menwer-
ing en taakverdeeling.
Een kraöhtige actie zal' worden
voorbereid om te komen tot veria,
ging der kolenprijzen en der
.vrachttarieven van de spoorwegen.
De samenstelling der advies-com)
jnissie voor de export-creöieten
achtte men algemeen een bespot
ting van de industrie, vooral omdat
de industrie daarin vertegenwoor
digd is door één werkgever en
twee voorzitters van arbeiders-cen-
tralen, terwijl als regeerings-com
missaris een beslist tegenstander
van exportcredieten is gekozen.,
althans iemand, die openlijk ver
klaard heeft, dat van zulke credie-
ten slechts een zeer matig gebruik
moet worden gemaakt.
Het bestuur werd opdracht ver
strekt aan den Minister van Finan
ciën de meening van het R. K. Ver
bond kenbaar te maken en tevens
een ontwerp-regeling voor de ex-
•port-credieten in te dienen.
HULDJG1NQ OUD-BURGE
MEESTER VAN KARNEBEEK.
Zaterdag is in Pulchri Studio te
Den Haag1 aangeboden het portret
van jhr. mr. dr. H. A. van Karne-
beek, oud-burgemeester van 's-Gra
venhage.
Na het binnentreden in de zaal',
welke geheel met belangstellenden
was gevuld, zong het koor van de
Koninklijke Zangschool eenige lie
deren.
Daarna voerde namens hét co
mité generaal De Meester het
woord.
De burgemeester van Den Haag.
mr. J. A. N. Ratijn, zeide dat hii
met groot genoegen zou voldoen
aan het verzoek om den Raad voor
te stellen het geschenk te aanvaar
den. Spr. zeide, dat er weinig .ge
schenken meer welkom konden
zijn dan dit.
Nadat de zangschool nog een
nummertje ten gehoore had ge
bracht, was er gelegenheid om
Minister Van Karneoeek te com
plimenteeren, Van welke gelegen
heid door velen werd gebruik ge
maakt.
Jhr. Van Karnebeek dankte in
hartelijke - bewoordingen.
DE FRANSCHE GEZANT Bil
HET. NEDl HOF?
Opnieuw gaat in verschillende
Parijsche kringen het gerucht dat
de mutaties in het Fransche dipio
jnatieke corps ook het vertrek van
den Franschen gezant te Den
Haag den heer Ch. Benoist zouden
tengevolge hebben.
NIEIWE MINISTER VAN
MARINE?
Naar de „Msb." verneemt wondt
In parlementaire kringen te 's-Gra
yeniiage druk gesproken over de
mogelijkheid van een benoeming
tot Minister van Marine van den
kapitein ter zee A. F. Gooszen,
dén geestelijken vader van de
Vlootwet en den man. die door de
regeering uitgezonden is geweest
om de wet in den Volksraad in
Indië te verdedigen.
.Welke waarde aan dezf geruch
ten is te hechten, kan het blad niet
•achterhalen. In ieder geval zou het
't blad sterk verwonderen, wan
neer zii waarheid bleken te bevat
ten, aangezien voor zoover bekend
kapitein Gooszen zich in politiek,
niet bekent tot een der christelijke
partijen, en bij de kabinets-recon-
structie zoo op iets op het
rechtsch karakter der dignitaris
sen dient te worden gelet.
WONINGBOUW!.
Door den R. K. Bond van Wo-
ningbouwvereeniginigen in het
bisdom Haarlem is aan den Minis
ter van Arbeid een adres gericht
waarin aan den Minister verzocht
wordt een maatregel te willen tref
fen, waarbij aan üe Woningbouw-
vereenigingen de kosten van tge-
keriingen, en plannen, gemaakt
voor bouwplannen, welke buiten
de schuld van de betrokken veree
niging niet doorgaan, door Rijk
Df (en) gemeente vergoed worden.
mede, dat het bureau geheel hel stand
punt in deiie heeft van „St. Raphaèl"
en drong er op aan pen dé politiek v»n
de vaknetie te scheiden
Met algemieene stemltaen werd de vol
gende motie aangenomen:
„Da vergadering enz, gehoord de
besprekingen over de reeds tegen iedere
redelijke verwachting in door den Mi
nister van Waterstaat goedgekeurde
loonsverlaging van 10 procent en over
de voorsteden tot verslechtering van
den Raad van Commissarissen vervat
in zijn adres aan da reeering, onder
steunt ten kractitigsvp het protest van
het hoofdbestuur dato 12 April tot diei
regeering gericht j
Eischt dat hét qpoorwegpersoneel
geen minder" rechtspositie en geen la
gere bezoldiging sad genieten dan het
rijkspersoneel
Dringt er ten krachtigste bij de re
geering op anin, dat ten amvrien van de
bezuiniging eto. bij onze spoorwegen
zal te werk worden gegaan al? aan
gegeven in het adres dato 13 Juli aan
de regeering gericht
Besluit zich tegen ieder*» poging om
de positie van het personeel te ver
slechteren, Zoo sterk mogelijk te ver
zetten;
Roept het R K Werkp! aatsp ersoneet
op ziah aan te sluiten bij „St Raphael"
en besluit deze motie te zenden aan de
regeering en te publioeeien in de pera."
DE LOONSVERLAGING BIJ
DE SPOORWEGEN
In aansluiting aan het bericht be-
treifende de goedkeuring door den Mi
nister van Waterstaat van de verla
ging der uurbezoldigiag van het werk-
pp 1 aaLspersonoüt der Nederl. Spoorwe
gen, kan medegedeeld worden, dat deze
verlaging reeds 30 Juli as, zal in
gaan
In de groots zaal van het Jaar
beursgebouw ie Utrecht werd giste
ren ecu drukbezochte vergadering ge
houden door deur R. K. Bond van
Spoor- on Tramwegpersoneel „St Ra
phael", speciaal voor het werkplants-
personéel Door den heer Th. van Leur
uit Utrecht werd in een uitvoerige
rede geprotesteerd tegen de door dan
Minister van Waterstaat goedgekeurde
loonsverlaging van 10 procent voor liet
werkplaalspersoneel en tegen liet schrij
ven van den Raad van Commissarissen
der Nederanldsone Spoorwegen, waar
in aangedrongen wordt op nog ver
dere loonsverlaging voor dat personeel.
Bjf het debat deelde de heer D«
Jiruin namens het' R. K. .Vakbureau
BEGRAFENIS VAN DEN SOLDAAT
ALBERT KEÏJ.
Vrijdagmiddag* werd op de alge-
meene Cegï aafplaats te Wageningen
ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van den soldaat Albert 'Keij
die in het begun der vorige week bij
een oefening te Arnhem «op zoo nood
loftige wijze otm het leven kwam.
De lijkkist werd grafwaarts gedra
gen door bestellers van het postkan
toor. daar de overledene in de bur-
g.eimaatschappij hïripbesteller was.
Een zestal Kransen was op de baai-
gelegd. terwjjï de belangstelling zeer
groot was.
Aan de geopende groeve werd het
woord gevoerd door den commandant
van ae apleidingscoovpagnie, kapi
tein Vroolijk, die er op wees,, dat
de overledene bij' zij'n kameraden en
bij' zij'n autoriteiten zeer bemind was.
Hij1 prees zij'h open karakter, zlijn hulp.
vaardigheid. Zijn streven om een goed
mensen te zijn. noemde hem een
plichtsgetrouw soldaat die door zijn
prachtige karakter-eigenschappen ze
ker een eigen plaat» in de maatschap
pij zou hebben veroverd. Hij schetste
de ontroering door het ongeluk te
weeg gebracht bij de geheele compag
nie en eindigde diep ontroerd met:
brave makker, vaarwel.
De heer Lijbaart. directeur van het
Pest- en Telegraafkantoor, schetste
hoe Keil, ais fó-jarige jongeling* op
het postkantoor kwam. hoe hij ztóh
in z'ijn werk had 'ingewerkt en zijn
taak blijmoedig Vervulde. Hij deed
wat noodig was en soms meer. wat
voor hem niet noodig was maar hem
nuttig en doelmatig voorkwam*. Spr.
wees er op. dat de overledene aller
genegenheid won zSjh leven is kort
peweest,.de geest was Voortreffelijk.
Het beeld van den ij'verigen jongen
man zullen wij in onze herinnering
bewaren. Spr. richtte vervolgens en
kele woorden van troost tot de fa
milieleden
Diep onder den indruk verliet men
den doodenakker.
EEN STEM OP VAN DIJK.
De gedachtengang* eens kiezers is
vaak onberekenbaar. Dat bewijst dé
stem vanwij zullen maar zeggen
Willem Pieters. Hij is Van huis uit
katholiek, maar „doet er nooit wat
aan"
„Op wje heb je gestemd?" waagt
z'ijn kameraad iie socialist Is.
Wel. ik heb vroeger al'iifd rood
gestemd, .op iroelstra; maar Van
daag stemde ik op Van Dijk, Nogal
wiedes.
Zoo en waarom?
Och, de sodaal-democraiem doen
niks. mnar ze betover, oiksde katho
lieken dóen niks. maar ze beloven
■ook tril s Dat 's ten minste eerlijk.
Daji had de kameraad niet van
terug.
DE FINANCfËELE TOESTANDt
.VAN WORMERVEER.
Er fe m den fitnandeelen toestand
nogt weinig v erandering ten goede ge
komen en ook' na herhaald Verzoek
kwam' er noch Van de Regeering,
noch van Ged. Stalen daadwerkelijke
stenu totdat we verledn week in de
raadszitting eindelljkT vternamen dat
er was ingekomen een schrijven van
den Minister van Bintienlandsdhe Zar
kan Van 5 Juli waarin deze mededeel
de. met zlijh ambtgenoot van Ftoan-
ciën in overleg te zijn getreden ^om
trent de v erstrekking van een tijde
lijke geldleeniug door Jrét Rijk. ech
ter 'behoudens voldoening door de
gemeente Wórmerveer aan daarbij
te stellen voorwaarden".
Van de fa illissemehts aanvrage bij
den Hoogten Raad heeft men verder,
na ruim 2 maanden, niets meer ver
nomen de gemeentüiiiishcmding mar
cheert, dodh er js giroot geldgebrek
en slechte met Iteel veel moeite houdt
men iinanaièel de zaken gaande al
hoopt men door extra ontvangsten
en dofor uitkheringen die nog Je
wachten zJijin in deze en de volgende
maand den toestand te ktinnen be-
heersdfen. Vaste leeningen plaatsen
daar is vioiorioopig althans niet aan
te denken en aan kasgelden komen
kan men evenmin zoodat er
ten slotte wel geen andere uitkomst
dan regeeringsh'ulp k'an overblijven.
EEN OPLICHTER1?
Eenige dagen geleden logeerde te
Rotterdam in een van de eerste ho
tels een ad\ocaat uit Czas-Lotharin-
gen die een bank te Rotterdam wil
de oprichten Hij huurde een groot
Lankgebouw in de Van Oldenbame-
veldlsüaat er. vilde de huur voor
vier jaar vooruit bet dl es echter niet
voor 15 Juli Hij plaatste In de kban-
ten advertenties, waarin hij perso
neel VTOeg tegen vooruitbetaling.
Aan een meubelhandelaar vroeg
hij. dc bank te installeeren vooir f7500
en wilde nog f 150.000 besteden voor
het ko.open van een villa en h'et meu
bilair daarvan. Alles moest direct ge
leverd worden en b!ij zou op 15 juli
betalen.
Al deze bedragen kwamen de po
litie verdacht voor en bij onderzoek
bleek, dat de „advocaat" in bezit was
van een valscïien Franschen pas en
dat hü een Hamburgsdhe kantoor
bediende was.
Zijn hotelrekening kon Wij niet eens
betalen, want z'ijn bezitting was
slechts 27Va cent en 50 pfennig, Zfijn
opdrachtgever uit Cöimar zou hem
geld sturen, zeide hij'. Maar dit geld js
tot heden toe nog niet gekomen. De
„advocaat" is naar h'et Huis van
Bewaring overgebracht
JUBILEUM TER HALL'S REVUE
In Scala te Den Haag is h'et 25-jarig
bestaan van Ter Hail's revue-gezel
schap gevierd. De zaal was stampvol
gedeeltelijk ook mee genoodigden. Na
de sterrenfinale van hei tweede be
drijf, werden vele bloemstukken aan
gedragen. waarbij' geen der medespe-
ienden ov ergeslagen werd. Voor Ter
Hall en z'ijn echtgenoote mevr. Ter
Hall—Kchl er. werden afzonderlijke
bloemen en krans er. geplaatst, waar
onder een vaas op een piëdestal, in
gedreven koper, geschenk van Het
gezamenlijk revue-personeel. Zoowel
door den lieer Louis Bouwmeester
jr. als door een lid van het revue-
gezelschap werden huldigende woiotr-
den gesproken.
De heer Ter Hall dankte.
Na afloop Van de voorstelling' var-
eenigden het géffeele artistengie-
zels-chap en vele genoodigden zidi
in h'et Scala-cabaret, waar, onder lei
ding v an den heer Paul Carré een
cabaret-avond gegeven werd. g:evol«d
door een souper.
Dr. Rademakër bracht daar Ruide
aan de leden v'a-n het revue gezelschap
EEN ONGELUK! BIJ NACHTELIJ
KEN VELDDIENST.
Te Arnhem' Reeft wederom' een
ongeluk bij1 de militaire oefeningen
p-laats gehad.
Vrijdagnacht werd door een oplei
dingscompagnie van het 19e regi
ment infanterie een nachtelijke veld
dienst gehouden, hierbij had de 2ide
luitenant Pauwen het ongeluk zich
zoodanig met een li-cpt-pistool te ver
wonden. dat Rij met ernstige brand
wonden aan de borst na-ar het militair
hospitaal moest worden overgebracht
Zijn toestand was later bevredigend.
'DOOR EEN TREIN GEGREPEN DN
GEDOOD
Zaterdagmiddag werd 'fiet 4-jarig
dochtertje van den arbeider Gielis
ie Oss. terwijl het tussdi'en do kettin
gen v an de neergelaten afsluitboom en
hij wachtpost 37 doorkroop. ,do£>r
den juist passeerenden sneltrein 150
gegrepen en een tiental meters mee
gesleurd. De ongelukkige kleine was
ah eet dood. Een jonger zusje o ver-
wam -eenigen tijd geleden eenzelfde
ongeval, .doch' bleef doordat Zij' tus-
schen de spoorstaven viel geih'eel on
gedeerd, niettegenstaande twee ge
koppelde locomotieven over baarbeen
gegaan waren. Dt machinist schijnt
niets bemerkt te hebben daar de
trein doorreed.
KtS?» AMEIrEI.
Nabij Leidödhendam is eeta auto
tegon eetn boom gereden en over den
kop geslagen. Dan der inzittenden,
de heer Bus uit 's-Gravembage, kwam
onder de auto terecht en werd
zwaar gewond naar het 0t. Anthre
niusgestioht te VoorSöhotes: vervoerd,
waar hij eenige >-*ran later overleed.
Op het bureau van den bur
gerlijken stand te Delft werd een
paartje ter ondertrouw ingiesahreven
dat niet minder dan 0! jaar ver
loofd is geweest.
Door het spel-en met lucifers
van kinderen geraakte de hooiberg
van den landbouwer B. ia da bunrt-
sdhap Honesoih in br^nd en ging in
vlammen op.
Tussohen Best en iBöxtöl viel
een 6-jarig jongetje uit een in volle
vaart zijnden trein. Onmiddellijk
werd de trein tot stilstand gabraoht
Inmiddels was de peuter al opge
krabbeld; alleen klaagde hij over
pijn in den sohouder. t
Toen de landbouwer Pi de
Vries te Gorinctam naar het veld
reed, sohrokken de paarden en sloe
gen op bol. De V, startte van dien
wagen; hij was onmiddellijk dood.
Toen na een tweetal dagen
de woning van de alleeuhuizetnade
vrouw U| te Huizen gesloten bleef,
verrenafte de politie zioh op aanwij
zing der buren toegang. Men vond
de vrouw dood te bad, ten gevolge
van gasverstikking. i
De mijnwerker H. uit Gangeit,
die in de Staatsmijn „Emma" on
der esn locomotief kwam, overleed
in bet Hospitaal te Heerlen.
.Ta 'Zcavenaar heeft zinh een
geval van 'Jjoutfedaiheid voorgedaan
Dia aangeiasto hond reuda een rog-
1 gevtefS m en is spowlon» rierdwehen*
Zaterdag passeerden te Zeve-
naar op weg* naar Döorn de doch
ter en de schoonzoon van den ex-
keizer de liertogin en den hertog
van Brunswijl;. t
Te Nenz-en za-t tte veertigja
rige P. de Rijk' op een rustbank ter
zijdie van de Axslsohe straat toen
daar een paard met wagen kwam
aanhollen, waar hij onder geraakte
en met feen aohédelbrefnk' dood
werd opgenomen.
Zaterdag 'is te Tiel gevankelijk
binnengebracht een 24 jarige man uit
Deest, die bij een twist zijn broer
met een zwanen paal zoo in de zipie
heeft geslagen, dat men voor het be
houd van zijn leven vreest. Die ge
troffene is in het ziekenhuis te
Nijmegen opgenomen.
Te Heel-sum is Zaterdagavond
de 56-jarige arbeider W. van Grol,
door een automobiel, die een ander©
auto passeerde, overrc-len en op
slag gedood.
Gisterennacht zijn te Stadska
naal eenige kampen aardappelen
totaal zwartgevroren.
Uit Delfzijl wordt gemeld, dat
daar noch van het sohoenersohip
Waterploeg, op -18 Januari 1022 on
noch van het schip Do Zeebloem
op 17 Januari 1022 uitgevaren se
dert niete vernomen, beide schepen
zijn verongelukt en die bemanningen
omgekomen.
Te St. Oedenrode is uit de
Dommel opgehaald het lijk van den
heer Bass ink, oud-kommies der be
lastingen.
Het 4-jarig zoontje van den
landbouwer A. van Vucht op Heullje,
kwam door het breken van de bur-
rie onder een zwaar beladen kar te
recht, zoodat het ernstig word ge
wiond en do dood bijna onmiddellijk
intrad.
Gisternacht brandde te iHmmiere
Cbimpaseiun de groote behuizing,
waarin gevestigd een winkel, café
en bakkerij, in eigendom toebehoo-
rend aan A. W., en bewoond door
A. N„ J. W„ H. B„ en J. W., tot
den grond toe af. Van de inboedel
kjra aeter weinig wordien gered.
Huis en inboedel van A. W, waren
verzekerd, van de overige personen
was niets verzekerd. Ourzaak van
den brand is onbekend, i
a fC'h0Ui™ stemm'n£ wer(l vervol T gemaakt: „daar hebben de gemeenten
gens de motte aangenomen, in take [eigenlijk bij aanvaarding, van de nioa
'eLCj[n" Taa beroepsvoetbak lui- -■ we tarieven niets meer mee noodig,
daar zij er geen belang meer bij heb!
den de:
„De A. V. machtigt het Bestuur,
op grondslag van de beginselver
klaring van 7 September 1918 over
te gaan tot organisatie van het he-
roepsspeR indien dit zich voordoet.'
Na de pauze kwam het belangrijke
voorstel van het Westelijk district tot
wijziging door Geografische indeeling
van dat district in behandeling.
De lieer Spaan deelt mede, dat het
bestuur voornemens is om met in
gang van hot seizoen 1922'24 de in
des-ling van het Westelijk district als
volgt te wijzigen:
Eén le klasse afdeeling.
Twco overgangsafdeelingen.
Vier afdeelingen 2e klasse.
Acht afdeelingen 3e klasse.
Het voorstel van het Westelijk dis
trict werd verworpen met 40 tegen 32
stemmen en 2 stemmen blanco.
EEUWFEEST VAN „HET GEZEL
SCHAP VAN JEZUS, MARIA EN
JOZEF".
De Congregatie vam de Zusters d#r
H. Maagd Maria, genaamd „Het Ge
zelschap van Jezus Mar,ia en Jozien,
herdenkt, zooals bekend, op 29 Juli ajS.,
haai' honderdjarig be3taa,n.
Met rechtmaligen trots en Wijden jubel
in het hart, vain, dankbaarheid Jegens
God tovervoi, mogen de Zn>iers van
liet Gezelschap op dit eeuwtijdperk te
rugblikken
Een veel-omvatteude, grootscJtia ar
beid toch is door deze God-gevrijde
maagden, onder Gods At-wijze leiding
an bestier gewrocht
Het mosterdzaadje, door den stichter
pater Matthias Wolff S_J. uitgewor
pen, is opgewaa&w tot een reumehd-
lim boom. Het kleine religieuze ge
zelschap op 29 Juli 1822 gevestigd inl
oen heererïhuis in de zgn. rr.uurhuizen
te Amersfoort, is uitgegroeid tot een
machtige Congregatie, welke aan de
zwoegende en lijdende wereld zoovee'
troost en opbeuring heeft gebracht on
welke vooral op onderwijsgebied in
garsch Nederland en daarbuHen een
vermaardheid h©eft verworven, welk»
velen haar wel benijden, doch door
geen deskundige kan worden betwist
Is het dan wonder, dat dp over
vloed ig-vruch Ibare oogst van een eeuw
in ean gedenkboek is samengebundeld,
In dit rijk-geïllustreerde gedenkboek
door C. N. Tculings Kominkl. drukkerij
te 's-Hertogenbosoh, typografisch op
waarlijk schitterende wijze verzorgd,
wordt in groote lijnen dé ontwikkeling
van de Congregatie met knap schrij
verstalent geschetst en de geschiedenis
en detn werkkring verhaald der vele
succursale huizen, wolke de Congrega
tie onder haar beheer heeft.
Katholiek Nederland zal de niet te
schatten verdRinsten van de Zusters van
het Gezielschap van Jezus, Maria va
Jozef op haar a.s. eeuwfeest zeker
weten te waardeereu.
JAARVERGADERING N. V. B.
Gisteren werd in „De Twee Ste
den" te Den Haag de jaarvergadering
gehouden van den N. V. B.
De voorzitter de heer Ir. J- W. Kips
vond in zijn openingswoord gelegen
heid, Go Ahead als Nederlandsche
kampioensclub te huldigen en het on-
darscheidingsteeken voor jarenlange
goede diensten aan het Nederlandsche
voetbal bewezen, nit te reiken aan de
heeren H. S. Isbrueker. Mr. M. H. de
Boer en G. A. Burger.
Het jaarverslag werd goedgekeurd
alsmede het financieels verslag.
Op voorstel van het bestuur werd
besloten, in de Financieele Commissie
te herkiezen de heeren: Dirkzwager
en Sajet, en tot plaatsvervangende le
den de heeren A. J. Bronkhorst en L.
J. J. Lobaek.
In de commissie van beroep werden
herkozen de heeren A. J. Gronkhorst
J. H. v. Drooge, J. E. de Man en J.
Wanner, terwijl in de plaats van Mr.
M. H. de Boer, die voor een herbenoe
ming niet ia aanmerking wenschte te
komen de heer L. J. J, Lobaek werd
gekozen.
ZEILWEDSTRIJDEN.
Voor d© wedstrijden deze week ter
viering van het 40-jarig bas taan der
Zaaniandsohe Zelivereieniging 13 een
zeer aardig© geiegenheidsprijs mr
goloofd n.l. ©en jubileum schild van
geglazuurd aardewerk ontworpen en
vervaardigd door den bakenden Wil
lem Brauwer te Leiderdorp- Het be
vat d© wapens van de aan de Zaan
g©l©g©n gemeenten miet d© herin
neringen aan Ozaar Peter en den
scheepsbouw ben&vens dat van de
jubileerende vereeniging, een zeilboot
met d© opkomende zon.
Het is bestemd als dagprijs en
ter onderscheiding van eersten,
tweeden of derden prijs in drie
kleuren uitgevoerd.
Een zeer aardig© attractie bij de
ze Zaanweek to, dat all© feesten
worden gefilmd, waarbij dan eiken
dag het gebeurde van den vorigien
op het witte doek gebracht wordt
Het dezer dagen versohenen pro
gramma ziet er wel verzorgd uit.
DE TARIEVEN VAN HET P. E. N.
De afdeeling Noord-Holland der Ver
eeniging van Nederlandsche Gemeen
ten hield Vrijdag ten stadhuize te
Amsterdam een zeer druk bezochte
vergadering.
Van de Statencommissie aldu3 het
„Hdbl." die indertijd is ingesteld voor
onderzoek van de voorstellen van Ge
deputeerde Staten, onder meer inhou
dende kwijtschelding door de provin
cie aan het P.E.N. van een kapitaals-
last van ruim 6M millioen gulden,
was de mededeeling incekomen, dat
die oommissie aan de Provinciale Sta
ten adviseert dit voorstel aan te ne
men ingeval de gemeenten de voorge
stelde nieuwe tarieven aanvaarden.
De voorzitter deed verslag van het
met de provincie gevoerde overleg.
De voorstellen, daaruit geboren,
werden nader uitvoerig toegelicht en
verdedigd door dr. R. Kuipers, di
recteur van het gemeentelijk electri-
citeitstoedrijf te Beemster.
Aan diens rede ontieenen wij het
volgende:
Voorstel I. De vergadering besluit
de gemeentebesturen te adviseeren, ta
rieven te aanvaarden, opgesteld on
afhankelijk van de bedrijfsresultaten
van het P. E. N. en wel op de basis
van de kostprijsljjnen der Vereeniging
van Directeuren van Electrieiteitsbe-
drijven in Nederland.
Mede uit een zekere medeverantwoor
delijkheid voor het overheidsbedrijf is
een zekere bereidwilligheid bij de ge
meenten gekomen, mede te helpen, 't
weer gezond te maken. De gemeenten
begonnen zich een weinigje als barm
hartige Samaritanen te gevoelen, die
het geplunderde P. E. N. bijstand ver-
Ie enen. Bij aanneming van ons voor
stel gaat dit geheel verloren. Het P.
E. N. is dan voor ons een vreemde,
die zaten met ons doet voor prijzen
door de wereldmarkt geregeld. De in
williging der gemeenten ln nieuwe ta
rieven Is dan uitsluitend een zaak ren
koud recht en billijkheid en ten slot
te van wijs beleid en solidariteit, van
recht en billijkheid, voor zoover wij
tarieven krijgen, die wil zouden moe
ten betalen, wanneer wfl niet willen
profiteeren van omstandigheden,^ die
niemand in de hand had: van wijs be
leid, omdat verschillende gemeenten,
die nog moeten electrificeeren, en ve
le andere, wier contract krachtens
ei ven verkiezing over 214 jaar af
loopt, bij weigering van de aangebo
den tarieven, van de genade van het
P. E. N. afhangen, terwijl ook het de
partement van justitie in dat geval ze
ker een woordje mee zal gaan spre
ken; van solidariteit, omdat de ge
meenten met een langdurig contract
niet zuilen willen, dat, wat zij tegen
alle 'billijkheid in te kort betalen, ver
haald wordt op zustergemeenten.
Wat moest men nu doen? Eerst be
palen, hoeveel kapitaal in totaal moet
worden afgeschreven, om dan de ta
rieven te berekenen tot sluitingma-
•king van de exploitatierekening van
het P. E. N. of eerst volgens andere
maatstaven de tarieven vaststellen om
dan te berekenen, hoe groot het kapi
taal zou moeten zijn, dat direct zou
moeten worden afgeschreven van de
schuldenlast van het P. E. N.
Besloten werd den tweeden weg te
bewandelen, ma r v toen er voor de tar
rieven een maatstaf was gevonden
buiten de exploitatie van het P. E. N.
om, toen werd, ook al wegens de
moeilijkheid een som vast te stellen
ter in evenwicht bienging van de
winst- en verliesrekening wegens de
malaise in de grootindustrie, van den
kant van de provincie de opmerking
ben."
Dit was juist, al was hét voor ons
allen een verrassing.
Welke basis moeten wij nu kiezen
voor een rafcioneele en billijke tariefs
regeling?
Door de groote gemeenten Alkmaar
Hilversum, Bussum, de Zaanland is
gedurig geprotesteerd, dat zij in do
gevraagde tarieven van 1919 en later,
mede zouden moeten betalen in dc
kosten van de sociale tendenzen van
het sociaal bestuur inzake de electri
citeits voorziening.
In de onderhandelingen van de e-
tactcommissie met de Stateneomm
sie voor de P.E.N. kwam men tot 1
principe „de kosten van zelfopwc
king in iedere gemeente."
De basis daarvoor werd gevonden
in de jaarlijks uitgegeven kostprijslii
nen der Vereeniging van Directeuren
van Electrideitsbedrijven.
Deze lijnen of „krommen" geve;
de gemiddelde kosten aan in alle een
trales in Nederland van iedere opge
wekte Kilowatt en iedere afgegeven
kilowattuur. Daar die kosten per een
heid bij grootere afname dalen, wer
den die kosten niet do-or een enkel
cijfer aangegeven, maar grafisch door
een lijn, waarvan ieder punt do hoe
veelheid eenheden en den correspon
deerenden prijs per eenheid aangeeft
Van af 1910 tot 1920 zijn deze kost
prijslijnen gepubliceerd, terwijl de aa
dere successievelijk zullen volgen. Al
le economische veranderingen vindei
daarin hare weerspiegeling.
Voor de kleine belastingen tueschcn
100 en 1000 K. W. zijn de lijnen van
1914, indertijd voor Limburg expres
op grooter schaal aangebracht, de
meest betrouwbare gebleken, daar er
toentertijd nog central en van zooda
nige capaciteit 'bestonden. Door dr
algemeene concentratie op dat gebiei
zijn die kleine centrales langzamer
hand bijna alle verdwenen en behoor
een centrale met een belasting va
5000 K. W. reeds tot de kleinste. F
lijnen, die over de latere jaren daa
1917 den kostprijs per kilowatt bene
den de 5000 K. W. aangeven, zijn dra
ook niet betrouwbaar gebleken en h"
is slechts mogelijk de zelfkosten vat
kleine centrales met behulp van ver-
hoiidingscijfers, mede op de ervaring
gebaseerd, te berekenen.
Door aanvaarding van dit principe
komen wij op een gezonde basis.
Vooretel II: De vergadering beskti
de gemeentebesturen te adviseeren,
met ingang van 1 Juli 1922 te
vaarden de tarieven volgens dat be
ginsel opgosteld door de gecoxnbinecr
de vergadering van de Statencommi?-
sie voor het P. E. N. en de afgevaiï-
digden van de Vereeniging van Neder
landsche Gemeenten Afdeeling Noord
Holland echter met deze beperkingen,
dat het gemiddeld bedrag van 14)
per K. W. niet te boven wordt go-
gaan.
Uit de gecombineerde vergadering
van de Statencommissie voor het P.
E. N. en de Afdeelingsafgevaardigden
is een subcommissie benoemd, ter be
rekening van de tarieven op den zoo
straks genoemden grondslag.
In de subcommissie is wel gevoeü,
dat de ontworpen tarieven voor de
kleine bedrijven te hoog zullen wor
den. Derhalve werd in het uitgebrach
te rapport aan het slot het uitzicht g«,
opend, dat deze kleine bedrijven dooi
provinciale subsidie zouden wordw
bijgestaan. In de groote oommtosto®
gadering is op grond hiervan »?a 011
ze zijde voorgesteld, dat d"01 ,e. Kfi
meenten nimmer meer, da» gemi-diaeW
140 per K.W. zoud^
taald en de pro vin a'0 f8" ,"et ",E
het ontbrekende subsidie zou ver-
leenen, zonder dat de provincie Meruit
het recht mag putten, ach met de ex
ploitatie ren de G. E. B. s te bemoei-
en. Txx>r Gedeputeerde Staten is clt
voorstel overgenomen.
Een geheel nieuw principe voor
Nid.-Hoilan-d, neergelegd in de tarief!
voorstellen, is de 150 huur per K
M. kabel tusschen de transformatorei
Dit principe vloeit consequent v-oort
uit den aangenomen grondslag vat
de kosten van zelfopwekking van
iedere gemeente. Alkmaar heeft zij'
eigen hoogspannigenet en ook Bus
sum verkeert in hetzelfde geval; niet
meer dan billijk, dat ook de andere ff
meenten zelf voor haar plaatselijk'!
hoogspanningsnetten zorgen, voorzot
ver ze meer dan één voedingspua'
noodig hebben.
Voorstel III: De vergadering spreek
den wensch uit, dat er een organisch*
baud tusschen het P. E. N. blijft be
staan door doeltreffende vertegen
woordiging in den Raad van Toezie'
Het derde voorstel komt Meroi
neer: Of P. E. N. en gemeenten wer
ken geheel los van elkaar en is nie*
een vertegenwoordiging in den Ra»
van Toezicht noodig, maar wel ee'
sterke organisatie der gemeenten;
P. E. N. en gemeenten hebben vel
dingen gemeenschappelijk te doen e»
hebben gemeenschappelijke belangen;
dan is een organische band tusschw
beide publiekrechtelijke -factoren i"
de electriciteitevoorziening zeer £'-
wensoht, die dan ook zoo goed, to
doeltreffend mogelijk moet zijn en zo
niet kan beperken tot het gewone lh
maatschap van den Raad van Te*'
zicht. Voor het eerste is veel te to.
gen, voor -het tweede meer. Aan u
voorloopige keuze.
Vele afgevaardigden van ge mee"
ten voerden vervolgens het W00 L
Eenerzijds werd daarbij als
zwaar geopperd, dat de nieuwe ta"
ven een grooberen financioelcn <ln
zullen leggen op de gemeentel tik®
idrijven, anderzijds werd er iW.$ fi*1
