I3IIK.'
FINE
-Machine
is Vereeajiag
mthoeden,
luGiiarisiiscii Congres te Hmsterdam.
ier, Mien! 21
Bigengsinaakt
OGNAC.
8Ü KATHOLIEKEN
- utrecht!
''trouwen.
'ORT.
ARDIGE
[gbaar.
UNA
fitaanaag 23 October 1922.
14e Jaargang.
s J l'Z Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon REDACTIE
i
-
lis hippen leeren
nder rekenen en
onderkieeding.
sding. Zendt
FKAART en
oek yoor zelf-
0 modellen en
aai om u te laten
[hode is. Terschil-
n werken met
ieuse met diploma
fas v. examen 1923
GTÜS.
■ioBspi'i'd lieerarp*
pa Directrice
loorheen Heerenweg 44
|t 76(550 1
jrafenis Ondernesners,
Inissen zoowel binnen als
Irecte uitvoerders.
|s dispcn M,
TELOOS.
[SAVENIJS, Koorstraat.
ABBES, St. Jacobstraat.
JESEX, Landstraat.
sTADEGAARD, Tuinstr.
ÏOl.KM AN, Koningsweg.
BOSMAN, Baansingel.
iür>p@@!re§igi
icht, kunnen de vol
|worden ter bewaring'
(Eerste klas werk).
Nk
Wagenmakers
ENEDEN ELKE CON-
rr ebting en alle machines
ad.
en Schaveril
Tel Int 176
1
snhagc. Tel. H 5486.
k. Adv. Dr: A. WINTER.
o( meer inschrijvingen
ir Katholieken?
dal hun spaarpenningen
ende wijze belegd zijn.
orengen welke voor den
olen noodig zijn.
verzekeren aan nood-
lissiën in Nederlandsch 1
stermijnen in hel bezit
rije polis ad I 500 per
Uitvaartdienst.
torlingen van tenminste
ringen 11 50 per maand
en recht van contróle
kosten der Maatschappij
in.
achstraat 17, Alkmaar,
Vogelenzang.
rtegenwoordiger worden
NO. ÖDO.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
39
ONS BLAD"
t 2 85
0 60 f hooger.
ADMINISTRATIE No. 433
No. 633
Advertentieprijs)
Van I5 regels f 1.25; eikeregel meer f 0.25; Reclam^
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bij vodi
uitbetaling per plaatsing f 0.60
TÜTlibonné-s wordt op" aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,—, f 400,—, f 200,—, t 100,—, f 60,—, f 35,—, f 15,-S
Abonnementsprijs
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Aan
(o)
v v tvrJnn heerlijke werken: zijn „Eeuwgetij der
e z,ate g. t Heilige Stede" en daarna met zijn uit-
De derde dag van het congres open ynerig leerdicht „Altaergeheimenissen"
de wederom met een treffende kerke- waar in de drie zangen de H. Johan-
lijke plechtigheid op het Bagijnhof, nes, de Aartsengel en de H. Panlus
waar in tegenwoordigheid van talrijke
geloovigen de Bagijnenvader en deken
van de stad Amsterdam, Mgr. Th. Bos-
hera komen onderrichten over Offer-
spiize, Offereere. Offerliande.
En zoo mediteert later, in een der
man, een H. Mis opdroeg met assisten-diepste van zijn vele onpeilbaar die-
tie van den Weleerw. Pater W. van
Dijk O. E. S A. en kapelaan J. Mol.
Deze plechtigheid was een zeer in
nige, een zachte glans in de geweldige
schitterpracht., die ovei het congres
ligt uitgespreid.
's Avonds hield de heer
M. A. P. C. Poelhekke een
rede over „De Heilige Eucha
ristie en de Kunst."
Een der koninklijke gunsten, die God
in Zijn genade den menseh geschonken
heeft, is de gave der kunst. De kunst,
dat is die van het heimwee; heimwee
naar een betere wereld, heimwee naar
de overwinning van de stof, heimwee
naar de volledige harmonie, heimwee
naar de Onbevlekte Schoonheid, heim
wee naar God.
Dat Heimwee, hoe brandt het in de
zielen dier tallocze Roomsehe kunste
naars, schilders en dichters, beeldhou
wers en musici, goudsmeden en ande
re kleinkunstenaars en de machtige
scheppers der weidsche bouwwerken,
hoe talrijk is hun schare en met welk
een liefdebrand overstroomde zjj de
wereld door bun scheppingen. De waar
achtige kunstenaar weet zich Dienaar
en stelt daarin zijn Glorie. Zon hij ooit
meer Dienaar wenschen te wezen dan
hier?
Dat heimwee, hoe brandt het in de
gebroeders van Eijck, als zjj hun
nieuwverworven meesterschap, waar
mee zij ganseh Europa den weg we
zen naar de glanzende heerlijkheid
eener nieuwe kunst, in dienst stellen
der vereering van het Heilig Lam.
Dat heimwee, hoe brandt het in de
billooze afbeeldingen van het Laatste
Avondmaal: In die innige paneelen
der primitieven, in die nog primitie
ver, maar zoo ontroerend doorvoelde
fresco's int de katakomben.
En hoe ontroerend siddert dat heim
wee uit de processie, waarmee Derkin
deren in het Museum hier ieder aan
schouwer tot mediteeren dwingt.
En dit heimwee laait uit in de hym
nen der toondichters, voor wie de rein
Bte klanken niet rein genoeg waren,
om in hun polyphonc lijning een koe
pel van muziek te bouwen over het
Heilig Sacrament.
Gat heimwee, hoe barst het stralend
uit in één machtige symthese in al die
wondere kathedralen, die opgerezen
zjjn uit het midden van de steden,
groot en klein, opgerezen uit de om
geving van vaak nietige houten of lee-
men woningen, opgerezen uit den won
derwerkenden drang ter ontstoffelij-
king van de materie, als een ononder
broken gebed der ateen.
En het orgel, dat universeelste aller
muziekinstrumenten, goot in het wij
de schip zijn stroomen van harmonie,
xot zij in het hoogkoor het Altaar gin
gen omhuiven met teere streeling, en
juichende jubel, en de menschelijke
stem sidderde in de diepste akte van
eerbied als zij haar hymnen zong, en
de dichters knielden neer en verinnig
den zich tot meditatie en bogen hun
hoofden in aanbidding of hieven de
glanzende oogen in extatisch schou
wen naar het Tabernakel en voelden
ontroerd en dankbaar in hun ziel het
leven des Iieds geboren worden, waar
mee zij hun Heer en Meester zouden
loven.
En zij brachten de diepste hulde, de
hulde van het Woord.
En daarom zijn Calderon en Vondel
ZOO groot als dichters van het Heüig
Sacrament, omdat zij in hun werken
hebben vereenigd: het wijsgeerige be
schouwen, het theologische aanschou
wen, het mystieke schouwen.
De Nederlandsche dichtkunst kan
er trots op gaan, dat zoo velen het H.
Sacrament hebben verheerlijkt.
Het is merkwaardig, hoe vooral de
laatste tijden vruchtbaar zjjn geweest
aan voortbrengselen der Eucharistieve
poëzie.
Ik noem Felix Rutten en Alb. Steen-
hoff-Smulders, Hilarion Thaus en Wil
lem Smulders; Huybers met zijn Chris
tus Mysticus en Smoor met zijn Mis
kelk, alle tijdgenooten, warme vereer-
.ders van het H. Sacrament. Ik noem
Schaepman, die in 1895 het Wonder
der Heilige Stede bezong.
Ik noem een trits van de grootsten:
Vondel, Gezelle, Broere, Drie, waarin
net heimwee naar het onsterfelijk sohoo
Be bun gansche leven heeft gebrand
me t verteren den gloed.
^Vondel opent de rij der Nederland-
Eucharistische dichters met twee
pe gedichten Guido Gezelle in zijn 011
volprezen „O. Hemelwaardig Manna",
Vondel na. getroffen als hij is, even
als zoo ontelbaar vpel dichters, door
het mysterie van het eeuwige sterven
en eeuwige herleven der natuur.
Van het begin van het Christendom
af, toen in de schaduw der katakom
ben het eerst in symbolen het heilig
geheim werd gehuldigd, tot op den
dag van heden, nu daar op den heu
vel bij Nijmegen in stralende glorie
op de Heilige Land-stichting de blan
ke Tempel van den waarachtigen Graal
oprijst als een hulde van gansch Ne
derland aan het Zaligste aller Myste
riën, hebben de kunstenaars van alle
landen, alle tijden, alle volken, in alle
materiaal in steen, en hout, en marmer
en goud, in kleuren en klanken en
woorden lof gezongen, dank gestameld
eereboete georacht.
En God. die hun werk ziet, en ziet,
dat het goed was, laat in hun bran
dende zielen den troost van het volle
azuur vau zijn wijden, wijden hemel
vallen, als eindelijke en algeheele be
vrediging van hun onbluschbaar heim
wee naar het Vaderland, naar de
schoonheid, naar den vrede.
i)e Zondao.
In verschillende kerken hadden
plechtigheden piaajs. In de St. Ca-
Hninakerk werd 's morgens de H.
M:s gecelebreerd door Z. D. H. Mgr.
A. J. Cahier, Bisschop van Haarlem,
Door verschil :ende koren werden Gre-
ooriaansche zangen gezongen.
De Meeting.
In het Stadion had 's middags een
groote meeting plaats.
In optocht trok men naar h'et Sport
park. Tegen 11 uur reeds werd het
vol op het IJsclub-terrein, waar de
vei tegenwoordige rs van een zeer
groot aantal leden van alje R. K.
Vereenigingen in het bisdom alsme
de de kinderen van de R. K. Scholen
zich verzamelden. Langzaam aan be
gon de opstelling. De vaandeldragers
stelden zich op vóór het IJsclub-
terrein. In een zeer lange rij trok
men ten slotte naar den Amstelveen-
schen weg, begeleid door po.iiie te
paard en te voet. Langs den weg
stonden fcr.iderden ges.haard om den
optocht te zien voorbij trekken.
In het Stad.on hadden reeds dui
zenden plaats genomen met alleen
aikomstig uit Amsterdam, maar u.i
alie plaatsen van het bisdom. Op de
overdekte tribune had de Bisschop'
met vele geestelijken de eere-
plaats ingenomen.
Toen de Amsferdamsche schoolkin
deren de poorten in vier groepen
binnenkwamen, zongen zij „Adoro
té'" begeleid door de muziek van de
Harmonie Apollo" uit Hoorn. Le
vaandels hadden iïfib iritussciien op
gesteld vóór de groote open tribune.
Om half vier ongeveer begon de
meet.ng op spreekgestoelten die voor
de tribune waren opgericht.
Er waren toen naar schatting on
geveer 40000 personen op het ter
rein.
Na een openingswoord van den
heer B. Th. de Wolf speeide de
harmonie Apollo en zong „Vod et
Affii.itae" met begeleiding van in
strumenten ,,Quam doloeto" van Th.
Loots en ,,0 sacrum convivium" van
dr. Hu-gens.
Vervolgens trokken de vaandels
voorbij de tr.bune van den bisschop
onder het spelen van de Harmonie
Apollo.
De verschillende sprekers betreden
gestoelten. V°°r ^emde spreek
vozende: n°'emen w« de
tol Jezus ChristuïXar"danr?ook
dadelijk begrepen, dat Eucharfe^S
sociale actie is actie voor den ae
heelen Christus, actie voor Zijne leer
met al haar nobele consequenties
Maar is die dan denkbaar zonder den
levenden Christus in de Eucharistie
Beide zijn onmisbaar.
Vraagt men mij: wat is de beste
sociaJe actie? dan antwoord ik'zon
der dralen: de actie voor de H.
Eucharistie. Wilt gij dan den strijd
vóór Christus niet voeren met Chris
tus, met den levenden Christus in ,u?
Hoog de Eucharistie. En aan voor
uit met Jezus .Christus.
Vooruit voor God en Kerk)
Voor Vorstin en Vaderland,
Rede J. Smit.
Spr. hoopt, dat dit Congres vele
zegeningen moge brengen en dat
velen weer zullen gaan tot Hem,
die zegt: komt allen tot Mij en Ik
zal u verkwikken. Die zegenrijke ge
volgen, zuilen naar spr.'s meening.
firootendeels afhangen van ons zelf.
Daarom zullen allen, onverschillig van
welken stand of rang' krachtig moe
ten meewerken.
Als eerste voorwaarde voor een
R. K. organisatie noemt spr. de be
hartiging der woorden uit de „Re
rum Novarum" dat de godsdienst
de vereeniging tot grondslag van haar
regelen moet dienen. Wanneer we nu
die voorwaarden, door Leo XIII z.g.
aan de R. K. sociale organisaties ge
steld, aandachtig overwegen, zal dan
nog iemand kunnen twijfelen aan
iet onafscheidelijk verband tusschen
de H. Eucharistie en de organisa
ties? Is niet de II. Eucharistie juist'
het middelpunt van den godsdienst,
die onze grondslag moet zijn? Velen
zoeken in hun ellende nog te wei
nig troost bij Jezus in de Eucharis
tie. Spr. eindigde met den wensch,
dat dit congres de zegenrijkste vruch
ten moge afwerpen, die we ervan
verwacht hebben. Daarom spoorde
hjj allen aan, vaak de H. Mis bij te
wonen en de H. Communie te ont
vangen.
Red3Z'rnr-yJ?*Bi Bomans.
Mr. J. B Bomans sprak over „Eu
charistie en Sociale Actie."
De Sociale Actie, alous spreker, of
schoon aanvankelijk bedoeld tot ver
betering van het levenslot, is der
menschheid wellicht vaker ten vloek
geweest. Zij kreeg baar moderne ge
stalte in eer eeuvi van toenemende
Godsnegatie, van groeiende stofvergo-
ding. Zij bereikte haar doel niet, wij!
zij steken bleet ui het ondeugdelijk:
middel; het kunstmatig aankweeken-
van bittere ontevredenheid. Zij vergat
het Christelijk princiep.
Het is onze plicht als moderne kruis
vaders, als onvermoeide leekpnaposte-
len Christus uit te dragen tot de mas
sa. Hoe kortzichtig is de wereld om
dezen redderden uittocht van den
Christus in Broodsgedaante tegen te
gaan door een Processieverbod. De
Staat zelf, de wetten van den Staat,
zijn de grootste tegenstreefsters van
den socialen vrede.
Als de menseh verbeterd is, is de so
ciale streving in goede banen geleid,
is de sociale aetu geen arena meer
van bitteren strijd, maar een streven
vol tevredenheid en ocrusti.ig in den
wil van den waarachtigen Heer der
Wereld.
Wij mogen ons niet door materialis
me en socialisme lamn afleiden, maar,
wars van allen schijn, doch met goed
begrip van inhoud, moeten wij het on
kruid van tie tarwe onderscheiden en
de witte taiwc nuttigen ais ons da-
gelijksch brood, niet alléén voor het
lichaam, maar als het Brood der zie
len. dank zij God's wonder, opdat de
gezondheid van lijf en ziel ons vorme
tot wakkere strijders in de sociale
actie, wijl wij, soldaten van Christus
zijn, de zwaargew tpenden van den
Eucharistischen God
Rede pastoor F. X. Duyn-
stee O S. A.
Wij vieren, aldus spreker, op het
oogenblik geer berooging voor een of
ander individueel, groeps- of klassebe-
lang, maar voor een belang, dat ons
allen in gelijke mate aangaat; wij bren
gen hulde en eer en glorie aan den
Eueharistischei Koning onzer altaren.
Jezus Christ a.
Mijnt hoordeis, in den strijd onzer
dagen én op economisch èn op staat
kundig èn op moreel gebied moet de
wereld zich wenden naar den eenige,
die een waarachtige zen ling vervulde.
Christus, van wieu Johannes getuigt:
„Hij is het, ware licht, dat allen
menseh, komend in de wereld, verlicht
Hij was in de wcrcl-i, maar de wereld
kende Hem niet; Hij kwam in zijn
eigendom, jnaar dt zijnen namen Hem
niet aan, maar die Hem aannamen,
gaf Hij de macht kinderen Gods ge
noemd te worden.... En het Woord
is Vleesch gov oi den en het heeft on
der ons gewoond
Rede pater Quirinus O. C. M.
Pater Quirinus sprak over de „Hei
lige Eucharistie en de Sociale Actie"
en had tot tekst zijner rede gekozen:
„Ut omnes unum Siut Geef: dat ze
é-én zijn!'", Joês XVII, 21. Spr. vraagt
zich af, of het geen tegenstelling is:
de H. Eucharistie en de Sociale Actie",
'nze Sociale Actie moet wezen een
middel, een streven naar eenheid, de
band van broeders in Christus is de
maatschappij. Het groote middel daar
toe is de H. Eucharistie.
Spr. wees erop dat er economische
maa*re«sl8n moeten genomen worden
en sociale wetten bestaan, maar eerst
en vooral moet er in den menseh zijn
de katholieke mentaliteit van opoffe
ring en liefde: Christus in de christe
nen. Dat is de ziel van iedere Sociale
actie, het hart van iedere hervorming.
Rede kapelaan Wennen.
Spr. begint zijn rede met een stro
phe voor te dragen uit Vondel's Al-
taer-Geheimenissen, waarin de dichter
spreekt over de bracht van den Offer
aar, voortkomende uit de kracht der
offerande en hij Paus Urbanus verge
lijkt met Caesar, en waarin de groote
bekeerling allerluidelijkst aantoont,
dat de „verzadiging der H. Misse" de
uit het hoogheilig offer ontstane en
volgende H. Communie veel meer in
vloed heeft op het wereldgebeuren dan
de macht van Caesars zwaard, de
macht van recht en kracht.
Heel de sociale actie, d.w.z. het op
lossen van de sociale kwestie, vraagt
niets aners dan vrede!
Vrede tusschen de verschillende vol
keren, vrede tusschen de verschillen
de standen, en daardoor vrede in het
bedrijf, vrede in het huisgezin!
In de H. Eucharistie, waarin Jezus,
de oneindige Godszoon, ons de ware
levenswijsheid leert, ligt de oplossing
alRr strijdvragen ook die op maat-
schappelijk-economisch gebied. Wij
moeten bestrijden den hoogmoed, den
wellust, de hebzucht, alles door Chris
tus, door de H. Eucharistie.
Wanneer patroons en arbeiders méér
communiceerden, dan zou de sociale
kwestie spoedig zijn opgelost.
De indrukwekkende meeting werd
besloten met den zang „Aan U, o Ko
ning der Eeuwen."
Langzaam begaf men zich daarna
stadwaarts.
De sluitingsplechtigheid had
daarna 'savoncls plaats op het Ba-
gijnhof. Dit was feeëriek electrisch
verlicht. Een pontificaal Lot werd
door mgr. Callier, bisschop van
Haarlem, gecelebreerd, waarop
een toespraak volgde. Een pro
cessie werd gehouden door de
vereenigingen van het H. Sacra
ment met hun banieren, waarbij
de gezangen werden uitgevoerd
door het Versterkte koor van de
Bagijnhofkerk. Aan het einde der
plechtigheid werd het Mirakel-*
lied gezongen.
Te Ie gram van
Z. II. den Paus.
Van Z. H. den Paus is het vol
gende telegram ontvangen:
De H. Vader heeft met groot
genoegen kornis genomen van de
aankondiging van het Eerste Eu
charistisch Congres van hei Haar-
lemsch diocees te Ams.erdam.
Dankend voor betuigingen van
kinderlijke hulde, toewijding en
trouw verieeni Z. H. van gamcher
Uaite den Aposto ischen Zegen
a.s onderpand van üoddelijke
punsten voo. rijke en duurzame
vruchten van het congres.
in het St. Willi-
brorduspatronaa.
De vergade..ng in tiet Sc. v/.ili-
Iro.d.. patronaat werd voorgeze
ten door den heer F. J. A. M
Mvierde.s., wediouder van Adam.
De heer L. A. P. M. van den
Bioeke sp a.t daar over „De St ,-
le Omgang en het H. Sacrament
van Mirakel van Amsterdam", in
welke rede spr. uiteenzette, dat
de Stille Omgang blijve een stil
gebed
Inleiding D r s. Th.
N. V la a r O. S. A u g
In het St. Jo„epugezeilengebouw
aan de P antage Middenlaan voer
de het wooni Drs. Tn. N. Vlaar
O. S. Aug. over „H. Eucharistie en
kara .tervorming".
De stekingen van spr. luiden:
I. Christenen van karakter ziin
zij, d.e datgene, wat zij voorge-
uent door ue t-rangelische bcg.n-
selen, als goed erkennen, onver
zettelijk nastreven, ongeacht de
inner.ijke aanvechtingen, onbe
wogen voor invloeden van buiten.
II. De middelen voor den Chris
ten om toe dezen graad van ka
raktervastheid te komen, zijn ge
bed, zeubeneersching en arbeid.
III. Het eucharistisch leven is het
ware gebedsleven, de H. Eucha
ristie voert tot vergeestelijking, ais
kampprijs der ze..beheerscuing en
is de bron van heilige .geestdrift.
Studentenverga de-
r in g.
Deze vergadering werd gehou
den in het gebouw van „Geloof
en Wetenschap" onder voorzitter
schap van den heer J. Cohen, med.
cand., voorzitter der R. K. Stu-
dentenvereeniging „Sanctus Tho
mas Aquinas". Als spreker trad
op de heer Alphons Laudy met
het 'onderwerp „Eucharistische jBe
schavinj?"..
BUITENLAND.
DE CRISIS IN HET OOSTEN.
Tsjitsjerin herhaalt
zijn eisch.
De Russische volkscommissaris voor
buitenl. zaken Tsjitsjerin heeft er in
een telegram aan de Russische ver
tegenwoordigers te Londen en Rome
op gewezen, dal met het oog op den
geogi-atischen to-estand van Rusland en
de geografische banden, die het met
zekere staten van hel Naburige Oos
ten verbinden de bevestiging van den
vrede aldaar en de blijvende oplossing
der hangende kwesties zonder deelne
ming van Rusland onmogelijk is. Het
eischt daarom deze deelneming op den
zelfden grondslag en onder dezelfde
voorwaarden als de andere contrac-
teerende partijen.
De nota zegt verder, dat Rusland
geen uiinoodiging kan aannemen voor
een suppletoirs conferentie, die aijben
de kwestie der zeeëngten bespriekt,
omdat deze kwestie niet ter zijde kar.
worden gesteld e-n afzonderlijk gere
geld. Ten slotte zegt Tsjitsjerin. dat
Rusland zirh bel rec.ht voorbehoudt
de bepalingen van de. Russisch-Turk-
sche overeenkomst le steunen, volgens
welke een regeling van het probleem
der zeeëngten dient te worden over
gelaten aan de Zwarte Zee-mogend-
heden.
De Vredesconferentie.
De conferentie voor bet Nabije Oos
ten is definitief vastgesteld op 13 No
vember.
Naar wordt gemeld, ligt hel fn de
bedoeling op de agenda vaor de con
ferentie de kwestie der zeestra e;i af
zonderlijk te behandelen en tol dal
deel der conferentie ook uit te noodi-
gen Rusland Georgië, d-e Oekraïne en
Bulgarije. Aan de geheele conferentie
zouden dan deelmmen Frankrijk.. En
geland Jtalië, Japan, Roeminiê, Joe
goslavië. Griekenland en Turkije.
DE POLITIEKE TOESTAND
IN ENGELAND.
Lord Derby, die te Manchester bet
woord voerde, deelde mede. dat hij
leel zou uilmaken van het kabinet-
Bonar Law.
De Nalionaal-I.ibernl i Conferentie te
L.ects heelt m.'t algemeene s:e.ivmen
Uoyd George herkozen tot president,
Wincnon Churchill als vice-president.
De koning heeft Bonar Law Zater
dagmorgen in gehoor ontvangen.
lie conservatieve leider lord Derby
heelt in Redevoeringen te Bolton e"
ie Manchester, na lof te hebben toe
gezwaaid aan Lloyd George, den con
servatieven den raad gegeven, zich
niet over te geven aan een vendelta
legen de coalitie-liberalen. Hij spoorde
de beide partijen aan tot samenwer
king in de gevallen, dat een schisma
de verkiezing van den arbeiderscan-
di'daal tol resultaat zou hebben.
Hodgès. de Arbeidersleider, beeft ui
ting gegeven aan zijn moeniuig. dal
de Coalitie onder een anderen naam
zou herleven. Hij verklaarde, dat de
arbeiders stellig zouden worden aan
gevallen. Ofschoon de arbeiders tegen
over zulk een oppositie ni-el de hoop
konden koesleren spoedig aan het be
wind te komen, moesten zij toch tot
hei biltere tinde veelden.
Lloyd George sprak Zaterdag te
Leeds in het grootste biossooptnealer
van de stad ten aanhoore van 3000
aan we ..ien. Hij had een geestdriftige
ontvangst.
De fx-()nmiflr zeide o.a. het vol
gende- De Carbon Club heeft het vaan
del van den partijstrijd omaoog ge
heven. N'u staat het aau bet volk ni
uit le maken of de belangen desiao„i
lan wel het belang van een bepaalde
partij de richting in de politiek dienen
aan te geven. De combinatie stond
bloot aau meer critiek dan schijnbaar
alle andere irgeeringen en zij kon zirii
daartegen moeilijk verweren.
De combinatie werd gevormd tijdens
den oorlog govomid niet het doel den
oorlog zoo intensief mogelijk door te
voeren. De oorlog is echter geen toets
steen voor een staaLsmau. maar boe
-.loml het vóór den oorlog met mij 'I
lk speelde de leidende rol in het tot
stand brengen van het ouderdomspen
sioen en ik voerde de ziekteverzeke
ring in.
Hel eerste, wat na den oorlog ge
daan moest worden, was het resultaat
vau de overwinning voor de geschie
denis vast te leggen en nu kan ik
u zeggen, dat zeer belangrijke deeleii
vun liet verdrag van Versailles aan
de thans gevallen combinatie zijn te
danken.
Wat deden wij verder? Ons nationaal
credict herstellen.
Na den oorlog hadden wij raad te
schallen. Wat deden wij? Opnieuw geld
leenen was verleidelijk, omdat bet lij
delijk de werkloo^Jieid bad kunnen
voorkomen. Maar wij sloegen een an
deren koens in en brarebten evenwicht
in onze begrooiing door onze belastin.
gen te verhoogen. Zoo brachten vqj
'ons crediet er weer bovenop.
Wij zijn op het oogenblik bet eenige
land van Europa, daf zijn uilgaven
met zijn inkomsten kan dekken.
De coalitie werd opgebroken tegen
het advies van groote mannen als Bal
four. Chamberlain en Horne in. Zij,
die daarvoor aansprakelijk zijn. blijken
zekere partijvoordeelen te hehht.n ge
wonnen. Dat is fataal. Het land is ge
wend om te worden geregeerd door
een meerderheid die den wil van de
meerderheid van het volk aanvaardt,
HET COMPLOT TEGEN WIRTH.
Ter aanvulling van de mededeelin.
gen in den Rijksdag gedaan betref-
lende oen voorbereiden aanslag op der
rijkskanselier, meldt de „Soz. Korr."
nog. dat de politic-autoriteiten door een
toeval op nei spoor zijn gek m m van
verschillende plannen van een aanslag
op dr. Wirth. Een jeugdig persoon is
door klingen, die de daders van der
aanslag op Rathenau nauw verwan
Hjn. tegen een hooge belooning. over
gehaald den rijkskanselier te vei moor
den. Gewetenswroeging heeft d0n jon
geman echter doen afzien van de uit
voering van het plan en hem er toe
gebracht de politie in te lichten. Hij
werd daarop gearresteerd en gaf de
politie inlichtingen, welke haar nieuwe
sporen deed ontdekken.
De autoriteiten zouden van plan zijn
voortaan een ieder, die den Rijksdag
bezoekt naar wapens te fouilteeren.
De rijkskanselier had don laatsten
lijd buitengewoon veel dreigbrieven
ontvangen, waarin hem hetzelfde lot
als Rathenau werd voorspeld. Het aan-
(al dreigbrieven nam de laatste dagen
zoo'n groeten omvang aan. dat de cri-
mineele politie zjch uitvoerig met dit
materiaal bezig hield.
Overal waar men meende dat verbin
dingen hestonnen met kringen waarin
een moord op louw gezet kon worden,
werd een briefcontróle ingesteld. Hier
bij werd een brief o iderschi.pt van
een opgeschoten jong.ri uil Leipzig.
SchulLz genaamd, waarin deze een be
kende ni dedeelde. dat hij dr. Wirth
zou doodschieten. Deze brief, en de
verdenking aal de aanslag onmiddellijk
voor de deur stond, hebben er toe
geleid, dat de bescherming van den
kanselier buitengewoon verscherpt is.
In weerwil van de bedreiging met
moord heeft de rijkskanselier Vrijdag
gevolg gegeven aan een uitnoodigiiig
van den Engelschen gezant te B-eriijn.
Een groot aantal poiitie-beambten ver
gezelde hem ter bescherming.
Naar een persagentschap mildt.
schijnt de groep van samenzweerders
Lëgeu den rijkskanselier volgens het tot
dusver verkregen resultaat van hel on
derzoek slechts gering in aantal te zijn.
De rijkscommissaris voor openbare or
de die voor de Dcscheriung der lei
dende slaaslieden zorg heeft te dragen
bevindt zich op hel oogenblik niet in
Berlijn. Ilij is. volgens be trouw nare
berichten, door de mededeelingeu van
den voorzitter van den Rijksdag. Löbö,
volkomen verrast.
TEGEN DE VALUTA-TOERISTEN.
Bij den Duitschen Rijksdag is een
door de Centrum-afgevaardigden on-
derteekfind voorstel ingekomen, waar
in de regeering wordt verzocht den
Rijksdag zoo spoedig mogelijk een wets
ontwerp voor te leggen, strekkende tot
het nemen van krachtige maatregelen
tegen de overslrooming en den uitver
koop vau Duilsrhland door valuta-
krachtige buitenlanders.
Eveneens wordt in tegenstelling met
het afwijzend besluit van den rijks-
spoorwegraad de invoering van eeil
passenden valuta-bijslag op de spoor
wegtarieven geëischl.
EEN FRANSCHE NOTA INZAKE
HET MEMORANDUM.
De Fransche delegatie stelt voor.
ten eerste om de DuiLsche financiën
onmidd-Jlijk onder controle van
Duiiscliland's schuldeischers te stollen
op nader voorwaarden; 2e m iatreg-ien
le nemen om liet budget in evenwicht
te brengen met het oog op hel op
brengen der uitgaven voor de scha
deloosstelling en den dienst der leenin
gen. noodig om deze te betalen; 3e.
net verbieden van de schatkist om door
de Rijksbank onder welken vonn ook
schatkistbiljetten te. doen djsconteeren
en het stellen onder intergeallieerhe
controle van de uitgifte van schatkist
papier; 4e. de Rijksbank ouder inter-
geailieerde controle te pitsen; 5e. het
uanen van maatregelen tegen kapitaals-
afvloeiing; 6e. zoo spoedig de oiu..an-
digheden zulks toelaten beginnen met
de uitgifte v-n goud-schaikislbiljetten;
7e. de Duitsche regeering zal moeten
voortgaan met liet beffen in goud of
in buiteulaudsche deviezen van 25 pCt.
der waarde va* den totalen .uitvoer.
