Luxe Meuiieltjes,
Speelgoederen,
VAN CLEEF's
een heerlijk kistje droge Sigaren,
Voor de it. Hieolaas
Extra bijblad van het „Noord-Hollandseh Dagblad"
VERKOOPHUIS
Laat 72 Alkmaar.
St. Nicolaas-Cadeaux
JAC, SLOTEMAKEB,
Op ALLE 8(aalwaren
KORTING
hij 103. «nes. Bolides.
C. HEINIS, Mient 29, Alkmaar.
Sigaren, Sigaretten en Tabak.
Donderdag 23 November 1922,
St>
Si. H5c©la®s»aw©iisi-
Hst Si. ftisaiaasfeest.
Sin! Nicolaas.
Ir 10, 25, 50 en 100 stuks.
HEERENSTRAAT 7,
.Bezint eer U begint,
Aficolaas Is bijna daar.
Payglop 3, Alkmaar.
„St. Nicolaas" fa het Hollamlsche
volksfeest by uitnemendheid.
Dat was het al eeuwen terug, en dat
zal het nog blijven, zoolang de wereld
bestaat.
De populariteit van
Sinterklaas goed heilig man
staat daarvoor borg.
Heel wat oude gebruiken en gewoon
ten mogen aan den tjjd en den nieu
wen geest zijn geofferd. Sinterklaas
heeft zich niet laten verdringen.
Behalve in Rusland, metnen we, is
er nog maar éen land, waar de Heilige
zoo algemeen in hooge en groote ver
eering staat.
En dat land is Holland.
Hier wordt het feest gevierd door
oud en jong, door rijk en ook arm en
de 5 December-avond is voor bijna alle
huisgezinnen, waar liefde en eendracht
de leden bindt, misschien de gezellig
ste avond van heel het jaar De avond
van verrassingen en grapjes, ingege
ven door ware liefde, echte hartelijk
heid en oprechte sjmpathie, welke
vindingrijk en gul maken.
De avond als vader, moeder en kin
deren te zameu zijn in blije, angstige
spanning als de bel klingt en „Zwarte
Piet" of „een gedienstige," „spoorloos
verdwenen" plaatsvervanger een pak
je, groot of klein, op stoep of in gang
heeft neergezet.
De avond als de kinderen, al groot
en overal verspreid, dikwijls van verre
komen, om thuis te zijn. Thuis, weer
allen vereend, als zooveel jaren gele
den, toen ze nog klem waren en moe
der nog waakte over hen met zorg en
liefde, welke alleen een moeder kent
Dien avond wordt de band weer in
nig en vast gelegd om allen, die het
huisgezin vormen; wordt de liefde
weer verinnigd om ze mee te dragen
als een sterk-makend geluk.
Zoo is „Sinterklaas-avond" meer
dan een feestavond van pret en jolijt.
Hij brengt stemmingen, ook van
sprookje en legende. Zelfs de grooten
worden klein met de kleinen.
Ook voor hen is het:
.Vol verwachting klopt ons hart
Wie de koek krijgt, wip de gard.
De gedachte aan verdichting ver
dwijnt en de verbeelding groeit tot
werkelijkheid.
En toeh, hoe weinig weten de mees
ten van den „goeden Sint" anders dan
zijn naam, hoe weinig kent men de ie
genden om zijn persoon en daden ge-
w even.
Naar de oude legenden vertellen,
was de Heilige de beschermer van kin
doren, jonkvrouwen en zeevaarders.
Redenen dus genoeg, om hem de al-
gomeene sympathie te doen verwer
ven. Een sympathie, welke antipapis
ten wel eens een doorn 111 het oog is
geweest. Zelfs beeft het niet aan po
gingen ontbroken, om de viering van
het St. Nieolaasfeest onmogelijk te ma
ken.
Zoo werd o.m. te Dordrecht in 1657
het St. Nieolaasfeest door het heer-
schend strenge Calviinisme als susper-
stitieus geweerd en werd in een Delft
sche keur van 1600 vrboden op 5
Dec. op de markt kraaien te zetten,
waar verscheidene goederen verkocht
worden, „die men den cleijnen kinde
ren dyets maeckt, dat den zelfden Ni-
eolaes hen luyden geeft, tweick een
saecke is nyet alleen strijdend ende
theghens alle goedt ordre ende poli-
tije maer oouk de luyden afleidende
van de ware godsdienst, ende strecken
de tot waengeloof, supersitie ende af-
goderije."
Maar de Calvinistische besturen
van Dordrecht en Delft en nog andere
plaatsen hebben met hun anti-katho
lieke actie geen kans gezien, het St.
Nieolaasfeest te (iotn verdwijnen.
Daarvoor was het te veel in den
volksaard ingegroeid.
In onze Sinterklaas-versjes is heel
wat verdichting en fantasie.
„Zie ginds komt de stoomboot van
Spanje weer aan",
is een dichterlijke .lijheid met de
waarheid finaal in strijd.
De Heilige had met Spanje niets te
maken.
De H. Nicolaas was bisschop van
Myra, een zeestad in Lydië, tijdgenoot
van (Jonstantijn gestorvp» in 627 en be
graven in do kerk van den H. Stepha-
nus in Apulië.
Omdat volgens de legende genees
krachtige olit uit lie beendpren van den
Heilige vloeide roofden kooplieden
het lijk uit het klooster op uen Sions-
berg bij Myra
Het Dos ter sell liedje, waarin het heet
„Heo ligt in de kark van Romen,
„Mit sien beide beentjes bloot,"
is dan ook eer: puur verzinsel.
Oorspronkelyk een Oosteisch» Heili
ge, werd hij inter naar het Westen en
laas een drievoudig patronaat.
Oude legenden vertellen in haar naï
viteit het volgende:
Zoo wordt verhaald dat de Bisschop
eens 'n storm voorspeld had en later
door zjjn gebed de zee tot bedaren
bracht.
Hierdoor werd hjj verheven tot schuts
patroon der zeevaarders. In tal van zee
steden, welke den schutsheilige vereer
den als Amsterdam, Kampen en Stavo
ren, werden kerken en kapellen ter zjj-
ner eer gesticht.
Over ,.St. Nicolaas als kindervriend"
is de litteratuur uitgebreider.
Daar is de legende, volgens welke
drie kinderen bij een slachter om nacht
verblijf vroegen. De man was zoo
wreed, dat hij de kinderen slachtte en
inzoutte. Op een dag komt ook St. Ni
colaas bij «en slachter om onderdak
vragen. Ah de slachter den Heilige
alleen brood voorzet, vraagt deze, of
hjj van het vleeseh mag hebben, dat in
het vat zit.
Op deze_ vraag schrikt de slachter
zoo, dat hjj wil vluchten. St. Nicolaas
houdt hem tegen en maant hem tot boe
tedoening.
Daarna laat de Heilige zich naar het
vat brengen, legt zijn vinger op den
rand en de kinderen worden weer le
vend.
Het huls te Amsterdam, hoek Dam
en Damrak, draagt nog een ouden ge
velsteen, waarin deze legende is inge-
beiteld. „St. Nicolaas en de drie kinde
ren in de tobbe".
Dat de heilige eens de drie dochters
van een verarmd man had bewaard
voor 't haar dreigend gevaar van onze-
ddijken levenswandel, door drie avon
den de gelden, benoodigd voor het uit
zet der meisjes, door 't raam te gooien
zoodat het huwelijk der meisjes moge
lijk was, was de oorzaak dat hij ook
als de beschermer der jonkvrouwen
werd geëerd.
Eenmaal beschermheer der jonkvrou
welijke eer, werd hij weldra zoo le
zen we in Mozaitk van F. W. Drijver,
waaraan bovenstaande legenden zijn
ontleend gepromoveerd tot huwelijks
makelaar. Do „vrijere" en „vrijsters"
bewaren hieraan nog een herinnering.
En waar komt het „sehoenzetten"
vandaan?
Ook al eenvoudig. De Heilige gooi
de op een nacht een geldbeurs door
het raam van een arm soldaat. De geld
beurs kwam juist terecht in zijn schoen
die voor 's mans b>'d stond
Dat gelukkig gevolg spoorde aan
tot navolging en in de 16e eeuw was
het sehoenzetten al in gebruik zooals
blijkt uit Bredero's „Moortje".
„Asset Sinter Claes was, so sette men
Hun tot jou went de schoen.
Wat pleger jouw moer, Griet, Jans,
daer een hiele hoop goet in te doen.
-<ol-
.unar fcpanje overge-
mefT speciaal
bracht.
Zooali b»vïngczsgii, bad St. Niee-
lu een coupe eerste klasse van een
sneltrein Rotterdam —Amsterdam zat
de beroemdp kunstschilder De Wolf
en z'n vrouwtje, 'u levenslustige, vroo-
ijjke brunette, wier mondje geen oogen
blik stilstond.
„ik verheug me erin, manlief, het
Sint Nieolaasfeest weer in mijn ouder
lijk huis te vieren
„Ja Lucietje, ik evenzoo, maar hoe
staat het met ons collation?"
„Wat heb je nu al hungerl" lachte
Lucie, maar pakte uit de reistasch 'n
paar gemeubileerde broodjes.
Zelf deed zjj zich te goed aan een
heerlijken appti en legde de schillen
op een kartonnen dekseltie op haar
schoot.
„Bah. wat krjjg ik vuile handen van
dat reizen. Als ik ze maar eens kon
wasschen."
„Wel neem de appelschillen en
wrijf je viugers er mee af", zei haar
man. die al aan zjjn tweede broodje
begon.
„Uch, dat fa ook een mooie manier
van behi>en. Maar enfin, ik zal het
probeeren
Zij had hierbij haar ringen afgedaan
en babbelde verd-r voort, zonder dat
baar man er naar luisterde. Hij ver
diepte zich in de „Katholieke Illustra
tie".
„Ziezoo, dat fa afgeloopen", zei Lu
cie, pakte de schillen vlug in het kar
tonnen dekseltje en wierp het heele
boeltje uit het portierraam.
Het volgend oogenblik stiet zij een
luiden kreet uit, viel verschrikt op de
bank cn staarde haar man ademloos
aan.
„Wel lieve wat mankeert er aan?"
vroeg Frits verschrikt.
„Ikikheb mijn ringen uit
het raam gegooid", stamelde zjj.
„Ja, vrouwtje-lief, daar zal niet
veel aan te doen zijn", cn hij baalde
zijn horloge uit den zak en wierp snel
een blik uit den coupé.
Lucie had haar gezicht tegen Let
raampje gedrukt en staarde droevig
in de verte. Wat een verdriet. Dien
kostbaren briljanten ring van haar
verloving, dan een ring met turkii-
zen en nog het ergste: haar trouwring,
haar gelukalle waren wegl
„Ik was veel liever thuisgebleven.
Als het nu maar geen slecht voortee
ken is, dat ik mijn trouwring verloorl"
„Kom, Lucietje, kom, niet bijgeloo-
vig worden. Ik schilder een paar vier
kante meters meer en koop dan nieu
we ringen voor je en daarmee basta!"
Eenige minuten later reed de trein
bet station binnen.
Nadat zij hun bagage hadden be
zorgd, begaf Frits zich naar het bu
reau van den stationschef, om dezen
mededeeling te doen van het verlies
en gaf het uur van wegwerpen op en
verzekerde den gelukkigen vinder
een goede belooning. En zoo verlieten
ze met een beetje hoop in het hart het
station.
Het rijtuig hield voor de ouderlijke
woning stil.
„Heerejé, onze jonge mevrouw" zei
de gedienstige.
„PsstI hou je stil, Marie, ga even
naar beneden om mijn man met de ba-
gage te helpen."
Dan opent ze zachtjes de deur van
de huiskamer.
Daar stond midden in de kamer pa
pa, de luitenaot-kolonei, bezig zijn
brieven na te zien, terwijl mama op
de sauseuse zat.
„Lucietje. jij? Wel, dat is nu tegen
St. Nicolaas een prettige verrassing!"
riep de oude beer vol vreugde, toen
zijn eenige dochter hem om den hals
viel.
Frits trad nu ook binnen, met uit
gestrekte handen liep papa hem tege
moet en mama kuste haar dochter en
vroeg:
„Maar, Lucietje, je ziet zoo be
drukt, wat is er?"
En Frits vertelde nu wat de oorzaak
was. De jonge vrouw moest eenige
plagerijen over haar slordigheid door
staan. Ze kon niet oegrijpen, dat
Frits heelemaal niets van haar ver
driet scheen te gevoelen.
De St. Nicolaasavond brak aan met
al de gezellige drukte, verrassingen
en geheimzinnigheden daaraan ver
bonden
Aan het einde van het souper wer
den er op een elegante kristallen pla
teau allerlei aardigheden van verschil
lende grootte en 1' ur van fondant en
suiker gepresenteerd.
Frits bood zijn vrouwtje een suike
ren appel aart, en toen zij dezen open
de, vond zjjhare ringenl
Met een jubelkreet: „Mijn mooie
ringen, alle drie!" viel zjj haar man
on den hals. Deze lachte, dat de tra-
ner hem over dp wangen liepen en
allen stemden met zijn vrooljjkheid in.
„Frits. wat kunt ge je toch goed
houden als je een geheim hebt", zei
zijn vrouwtje met een van vreugde
stralend gezichtje.
",t Moest immers een Sint Nicolaas-
verrassing worden", antwoordde Frits.
„Alleen papa wist van mijn geheim af."
Het waren werkelijk Lucie's ringen.
Een wegwerker, uitgelokt door de be-
looning, had nauwkeurig de plek on
derzocht en do appelschillen met hun
inhoud gevonden.
De vreugde was algemeen en tel
kens als Lucie naarh aar vingers keek
zei ze: „Wat hem ik roch gelukkig op
dezen St. Nieolaas avoudl"
Nog iemand anders bracht een goe
den avond met vrouw en kinderen
door: de wegwerker, die een ruime
belooning had ontvangen en de stati-
onsbeambten, die den avonddienst
hadden deden zich te goed aan fijne
sigaren, waarvan de eclitgenoot der
gelukkige Lucie een groote hoeveel
heid had beschikbaar gesteld op dien
St. Nieolaasaetiid
-(O)
Hoe blij fa het herdenken aan Sint
Niklaas, wanneer wij fa avonds, voor
aleer naar t»pd te gaan, nog zongen:
Sinte Niklaas, heilige man,
Met uwen besten tabbaart aan,
Gij rijdt er mee naar Spanje,
Um appelkens ian Oranje.
Om peerkens van Con 16, Condé,
Breng mij toch oog wat ineê.
En wanneer wij 's anderdaags, al
voor het krieken van den dag, bene
den kwamen, om al de lekkernijen en
het speelgoed te zien door Sinter
Klaas gebracht, weergalmde het huis
door: Danke Sint Niklaas! en in de
buurt was het gansch den dag trom-
melgeroffel en trompetgeschal. Geluk
kige tijden, tc ras vergaan!
Alhoewel het Sint Nikiaasfeest een
echt christelijk feest is, zijn er zekere
gebruiker, van den Wodanrit der oude
gentianen in gemengd. Toen reed Wo-
tiati op zijn paard door het luchtruim
en beloonde of bestrafte zijn volk; nu
fa het de goede heilige died e kinde
ren beloont om hun braafzijn en straft
om hunne ongehoorzaamheid.
Onveranderd bleef het Sint Nikiaas
feest bjj ons Vlaamsche volk voortle
ven en, wie de prachtige schilderij
van Jan Steen aanschouwt, kaïi zich
zelve in het midden stellen en meele
ven met die kinderij die lustig spelen
nieuwsgierig zien langs waar Sinter
Klaas is heengevlogen, of spijtig gram
als de jongen die eene roede in zjjn
holleblok vindt. Zoo was het toen. zoo
fa het nog bjj onze brave menschen.
Reeds een tijd lang zjjn de kinderen
braaf geweest en menigmaal heeft
Klaas van uit de schouw appelen en
sneukelgoed geworpen. Brieven, de
wenscb naar geschenken bevattende,
werden geschreven en aan de schouw
irelegd, opdat Klaas zou weten wat hij
brengen moet.
Eindelijk is dev ooravond aange
broken. De kinderen stellen hun
schoen, of hun holleblok, of hangen
hunne kous, aan de schouw, zonder te
vergeten er hooi, wortelen of rapen in
te steken voor Klaas z'n ezel. Dan zin
gen de kinderen een liedje, dat ver
schilt van streek tot streek. Dit van
Brucge is e:,ren aardig:
Kousen en schoenen staan te pronken,
Al in den heerd.
De kinderkens slapen, dat ze ronken,
Daar komt een peerd.
't Is een peerd geljjk een ezel.
O Heilige Man,
'k Zal een deuntje voor u lezen,
Breng mij wat dan.
Te Turnhout zingen zij:
Rinte Nicolaas, mijn goeie man,
Wilt ge mew at geven,
Dan dien ik u al mijn leven,
Geeft gij mij niet.
Dan dien ik niet,
Dan zijt gij mijn St. Niklaasken
niet.
's Morgens vroeg zijn de kinderen
al vroeg uit het bed om te zien wat
Klaas heeft meegebracht. De folklore
is rijk aan al wat Klaas geven kan,
zonder te gewagen van bet speelgoed:
poppen, treins, soldatentnïgen, winkel
en keukengericf, hebben de snoeperij
en iets eigenaardigs, hun vorm heeft
een legendarischen oorsprong.
De bisschoppelijke stad van St. Ni
klaas Myra, ligt aan zee, en menigmaal
heeft de Heilige, de schippers behou
den tijdens de stormen, daarom geeft
men de scheepkens van marsepein.
Hot brood, mild aan den arme ge
schonken door den bisschop, had een
bijzonderen vorm. daarom de broode-1
of koekemannen. ruiters wier hoofd,
ook den kop van het paard, steenen
schilderijtjes zijn.
De onontbeerlijke „speculaas" op
dien dag. schijnt ons te komen van
het Rijnland, waar men „speculaze"
platte koeken met kruiden, bakte ter
eere van den Heilige. Ook de peper
moppen en peperbollen hebben er den
oorsprong van.
In onzen jongen tijd kwamen, fa-
morgens vroeg de bakkers in de straat
„heete brood" toeten, lange broodjes
met worst.
De lekkerkoek „heiligmakerêê of
liever „Huwelijksmakker", gedenkt het
feit dat St. Niklaas een bruidschat
schonk aan drie maagden, die be
stemd waren als slavinnen verkocht
te worden door bun vader en alzoo
een deftig huwelijk konden aangaan.
Op dit feit steunt het gebruik dat men
hier aantreft, aan de geliefden, harten
van marsepein aan te bieden.
Doch St. Niklaas fa niet alleen de
kindervriend, hij werd ook als- be
schermheilige gekozen door de kleer
makers, omdat hij de noodlijdenden ter
hulp kwam; door de oude kleerkoo-
pers, omdat hij, ten einde veel te kun
nen geven, zelf oud en versleten klee-
ren droeg: door de kooplui, omdat
zij met Klaasdag goede zaken deden.
-to)-
Er fa geen heilige wiens naam alge
meen wordt gewaardeerd in ons land,
en geen heilige tevens wiens algemee-
ne bekendheid even groote onbekend
heid mag heeten.
De Katholieken weten dat St. Ni
colaas een heusche heilige fa. In Am
sterdam is zijn patronage gehuldigd
in een monumentale kerk maar ove
rigens staan ook de onzen tamelijk
vreemd tegenover zijn figuur.
En toch, er is haast geen heilige,
wiens voorbeeld nuttiger is voor juist
onzen kouden, hebzuchtigen tijd.
Men leest van hem teekenen van so
bere zeKbehceisching reeds in zijn
prilste jeugd en als jongeling, vroeg
tijdig wees, verdeelde hij zijn groot®
rijkdommen onder de weduwen e* wee
<i
Vindt U nergens zoo goedkoop als in
Geen aangenamer
voor Heeren Rookers als,
Groote sorteering in alle eerste klas merken
Beleefd aanbevelend,
Een cadeau moet toch worden gekocht, vergeet niet als U voor het
rijwiel iets wilt gerei), dat U voor de geschiktste gelegenheid bjj
JAN BLOKEiAN»
moet wezen, die heelt alle kwaliteiten voor extra lage prjjzen.
Moffelen en Nikkelen daar is op dit oogenblik zeer goede gelegenheid
voor en U kunt ze hier kosteloos laten bewaren.
Ruime bergplaats voor den Winter voor rijwielen i 2.tot het
Vooriaar. Beparatie'a zeer billijk. Voor solide tijd wordt ingestaan.
Ook nog verschillende 2de hands Rijwielen tegen zeer lage prijs.
LET OP LEJTTIK-OUOOKP S.
ONDER GARANTIE
ZO'A
/-■ :v--n
HES IK ONTVANGEN:
Handwarmers vanaf f 1 30. Zaklantaarns vanaf f 0.50.
Binnenbanden f 1.met een jaar garantie.
Buitenbanden f 3.Koperen Carbidlantaarns vanaf f 2.20.
Imitatie Solar vanaf f 6.50. Bellen vanaf 25 cent.
TE VEEL OM OP TE NOEMEN.
G'-OOT IS DE OMZET. LAAG ZIJN DE PRIJZEN.
