«Ogenblik acht h' ijfcoor wijziging
ït Utulatuur nog geen aanleiding.
De Aft. 23—38 worden goedge
ÊElEMiP NIEUWS.
i 13e MINISTER zal de zaak gaar
ae eens onderzoeken, maar op 't
keurd evenals de art. 39 en 45.
Bil art. 46 (Onderhoud en Ver
betering van de Noord, de Oude
Maas het Sui, het Mallegat en de
Dorkche kil en daarmede in ver
band staande uitgaven") wenscht
de heer VAN ZADELHOF eenige
woonden te zeggen over de verbin
dinp" van Dordrecht met de Zee
langs de Oude Maas. Hiervoor
ziin re-ds eenige iaren metnorie-
po°+en uitgetrokken.
Spr. wifst op den allerbedroe-
vendsten feestend. waarin deze
verb:nd:nTsweg verkeert.
Praktisch kan men wel zeggen
dat Po-drecht van de Zee is af
gestoten, want slechts heele kleine
schepen konden Dordrecht berei
ken.
Na September is de toestand
nog verergerd en moesten -de sche
pen langs de Noord den toegang
tot Dordrecht zoelien.
Spr. v-aagl iv van den "mister
medewerking te verwachten is,
om de wen van 16 November 1919
zoo spoedig mogelijk uitgevoerd
te krijgen en hii hoopt, dat de Mi-
ni'.ster hem een bevredigend ant
woord zal kunnen geven.
De heer VAN GIJN Ls van de
wenschelijkheid van een goede ver
binding van Dordrecht met de zee
overtuigd.
De MiNISTER zegt, dat eerst
voor gang met deze zaak kon wor
den gemaakt, toen de Raad van
DoixJ.c 'ht zich bereid verklaarde
een deel van de kosten te dragen.
De gemeente Dordrecht kan dan
ook s; "fg nadere voorstellen te-
gemoetzien. De artikelen 46 tot
77 worden goedgekeurd.
Bij art 78 (onderhoud en verbe
tering van de buitenhaven te Sche-
veningen) maakt de heer DUY-
MAEK VAN TWIST eenige op
merkingen. De Minister heeft me
degedeeld, dat getracht zal wor
den de beschikking te krijgen over
eenige grootere baggermachines
lerwiil de aanbesteding over lan
geren termijn zal plaats hebben.
Spr. vraagt wat nu de plannen
van den Minister zijn. Heeft deze
reeds antwoord van ziin ambtge
noot van Oorlog ontvangen en kan
een behoorlijke diepte worden ge
waarborgd.
De heer BONGAERTS is van
meening dat de oplossing, welke
je Minister aangeeft, wel voldoen
de zal ziin en in dit verband ver
wijst spr. naar het baggerwerk
te ITmuiden.
De heer MARCH ANT hoopt dat
deze Minister zich nu eens niet zal
storen aan den Generalen Staf
en de haven op de vereischte diep
te zal brengen.
De heer KRI JGER merkt op, dat
de regeering op ondubbelzinnige
wiize heeft doen blijken dat zij de
noodzakelijk van verbetering er
kent
Spr. is van meening, dat de
Scheveningsche bevolking geen
dag langer, dan noodig is, de dupe
mag zijn van de verwerping van
het vroegere wetsontwerp door
de Eerste Kamer.
De MINlSTtK zegt dat hii.alle
tand acht aan deze zaak wiidt. Spr.
.leeft zich onmiddellijk gewend
tot het departement van oorlog
dat overweging .heeft toegezegd,
en ziich bereid heeft verklaard tot
medewerking. Meer kan spr. op
het oogenblik niet doen.
HET ONGELUK AAN BOORD VAN
DE „GELDERLAND"
(Vragen van Kamerleden)
De heer Hugenholtz stelde den
Minister van Marine de volgende vra
gen:
lo. Is een onderzoek gehouden naar
de oorzaak van het ongeval van 13
Sept. j.l. aan boord van de „Gelder
land", dat den dood van een korpo
raai-maohinediij ver tot gevolg heeft
gehad?
So. Is de Minister bereid, de Ka
mer daaromtrent volledig in te
lichten
3o. Heeft een dergelijk ongeval,
zij het ook niet met zoo noodlottig
gevolg, reeds eerder aan boord van
dit schip .plaats gevonden?
4o. Geven de door het vuren ver
oorzaakte trillingen aanleiding tot
reparaties aan de onder vollen druk
staande stoMileidingen?
5q. Worden allo koperen pijplei
dingen periodiek uitgegloeid ©n wan
neer is djt voor de laatste maal
geschied?
6o. Zijn de pijpleidingen naar het
oordeel der off.cieren-macliin.ist, die
mende aan boord van de „Gelder
land", nog betrouwbaar te achten?
TEMPERATUUR IN ONDERZEE-
BOOTEN ONDER WATER.
(Vragen van Kamerleden)
De heer Hugenholtz heeft den Mi
nister -van Marine gevraagd:
lo. Kan de Minister mededeelen,
welke de minimum en de maxi
mum temperaturen zijn, die in Ne
derland en in Indië bij onder water
varen in onderzeebooten worden
waargenomen?
2o. Welke maatregelen zijn geno
men om deze temperaturen te ma
tigen?
3o. Is de geregistreerde temperar
tuur bevredigend, en, zoo niet, wat
kau alsnog ter verbetering geschi©
mi i a.
MAXUNEBEGROOTING.
In zijn Memorie van Antwoord op
het iVoorlooplg -Verslag over de Be-
grootiïig van Marine oeelt de Minister
mede, dat de beginsel-en en richtlijnen
van bet tegenwoordig kabinet op het
gebied van onze maritieme defensie
onveranderd in het ontwerp-Vlootwet
belichaamd zijn. De Staatscommissie-
Patijn zal echter met bekwamen spoed
onderzoeken, in welk tempo de uitvoe
ring van hel werkprogram, in het ont-
werp-Vlootwet neergelegd, zal geschie
den, zulks met handhaving van de
scheepstypen en van den termijn van
aanbouw van zes jaar.
Wat de organisatie van en liet be
heer over personen en materieel be
treft, meent de Minister: lo dat de
opleidingen behooren te worden ver
soberd en voor zoover mogelijk moe
ten worden gecentraliseerd2o dat net
marine-etablissement te Amsterdam
zoo spoedig mogelijk tot den kleinst
mogelijken omvang moet worden te
ruggebracht en dat ook de admini
stratieve dienst aldaar moet worden
ingekrompen
Indien zich geen onverhoopte tegen
vallers voordoen, zal de „Java" eind
1923 voor den proeftocht gereed zijn,
terwijl, tengevolge van den brand bij
Werkspoor, de „Sumatra" eerst in het
voorjaar van 1925 haar proeftocht zal
kunnen houden.
De Minister acht de bestaande
Rijkswerven onmisbaar voor een be
hoorlijk en economisch onderhoud van
de \1oot
De aanschaffing vian geschut wordt
verminderd met f132000; de posl-
aanhouw en aankoop van gebouwen
verhoord met f 155 000.
AAN DE OOSTGERENS.
(Vragen van Kamerleden.)
De heer Hermans stelde den Minis
ter van Justitie de volgende vragen:
Heeft de Minister kennis genomen
van de vele gevallen van mishande
ling, diefstal, berooring en aanranding,
welke den laatst en lijd zijn voorgeko
men in ons oostelijk grensgebied en
waaraan meestal vreemdelingen bleken
schuldig te z(jn?
Kan de Minister mededeelen, hoe
veel vreemdelingen in de laatste drie
maanden wegens misdaden, als boven
bedoeld, met de justitie in aanraking
kwamen en in hoeveel gevallen aan
dergelijke misdaden vreemdelingen
bleken schludig te zijn?
Is de Minister niet van oordeel, dat
strengere maatregelen moeten genomen
worden voor de veiligheid van per
sonen en goederen in oris oostelijk
grensgebied; dal met name de pas-
sencontróle dient te worden verscherp!
eu overtredingen van desbetreffende
he pa ingen strenger moeten worden be
straft?
SOfilILI BERICHTEN.
DE WERKLOOSHEID IN ZUID
LIMBURG.
Gistermorgen werd ten gouverne
mentshuize te Maastricht de reeds aan
gekondigde bespreking gehouden door
den minister van Arbeid met autori
teiten en belanghebbenden.
De vertegenwoordigers van werkge
vers-, middenstands- en arbeidersorga
nisaties, tot deze vergadering uitgenoo
digd, waren in grooten getale opgeko
men. Ook ws- Je Kamer van Koophan
del op deze .gadering vertegenwoor
digd.
Wethouder Nafzger belichte vooral
het vraagstuk uit het oogpunt van de
belangen der arbeiders en van de werk
loosheidsbestrijdieg te Maastricht, ter
wijl de heeren Grcgoire en Kramer we
zen op de belangen der arbeiders.
Door de heeren Kegout, Houx en mr
Schaapveld. vertegenwoordigers der
werkgevers, werd de aandacht geves
tigd op de feitelijke verhoudingen om
trent het werken van vreemde, voor
al Belgische, arbeiders te Maastricht
en omgeving. De cijfers, door deze hee
ren genoemd, wezen op een absolute
afname van het aantal Belgische ar
beiders in vergelijking met den toe
stand van voor den oorlog. Daarente
gen gaven de vertegenwoordigers der
arbeiders en ook de heer Nafzger, cij
fers. die hoofdzakelijk steunden op ge
gevens, afkomstig van den Raad van
Arbeid te Maastricht.
De heer Moonen, voorzitter van de
zen Raad, vond het noodig te wijzen
op de betrekkelijke waarde dezer laat
ste cijfers.
De heeren Schoenbrood en Van
Noorden, vertegenwoordigers van den
middenstand vestigden de aandacht op
de valutas one urren tie van Duitsche
en ook wel van Belgische zijde. Zij
vroegen bescherming van de regeering
Minister Aalberse wee: op de moei
lijkheden, die zich voordoen, wanneer
men op deze aangelegenheid dieper in
gaat en deze zaak beschouwt in ver
band met de economische en andere
omstandigheden, die haar beïnvloeden
Daarom zal de minister het hier bespro
kene, nader overwegen en aan de
hand van alle gegevens, waarover de
overheid beschikt, zieh een objectief
oordeel vormen
Daarbij zal rekening worden gehou
den met de verschillende verlangens
in deze vergadering naar voren ge
bracht.
ARBEIDSOVEREENKOMST BOEK
BINDERIJ.
De Commissie van Onderhandeling
omtrent een vernieuwing der arbeids
overeenkomst in de boekbinderij heeft
Woensdag de voorloopige besprekin
gen beëindigd en met algemeene stem
men een concept arbeidsovereenkomst
vastgesteld, om deze aan de organisa
ties aan te bieden.
De 48-urige werkweek, Juli j.l. in de
boekbinderij ingevoerd, werd gehand
haafd. Het uurion werd voor groep I
van 80 op 75 cent teruggebracht, ter
wijl het totaal der contractueel vastge
.stelde loonen met het oog op den nood
toestand, waarin het bedrijf zich be
vindt, met iö pCt. werd verminderd.Tdcrne stoomtimmerfabriek met bybe-renfcbnd (Juliana van Siolbergkan
overeenkomst werd ophoerende machinerieën, annex een 113, 's-Gravenhage).
De duur der
één jaar bepaald.
COLLECTIEF CONTRACT OPGE
ZEGD.
Het met 28 Februari 1923 eindigend
collectief contract tuaschen de Christe
lijke en R. K. Patroonsvereenigingen
en de Chr. Moderne en R. K. Tuinar-
beidersbonden in de bloembollenstre
ken, is door genoemde patroonsorgani
saties opgezegd.
LOONSVERLAGINGEN.
Te Dronrijp evenals op verschillende
andere plaatsen in Friesland willen de
patroonsorganisaties de loonen der
landarbeiders verlagen. Voorgesteld
worden verlagingen van 12 tot 14 pCt
te Rauwerd van 10 tot 28 pCt. en te
Jelsum van 12 tot 14 pCt.
EINDELIJK OP 'T SPOOR.
Op 24 December 1918 Is 's mor
gens de 62-jarige vissdier Gerrit van
den Oever doacf in rijn bed gevonden
in ïüjti woning in de Nieuwe Laantjes
96 te Scheveningen. Het lijk was aan
het gericht verwond, waardoor dui
delijk te oonstateeren viel dat hier
misdrijf in het spel was De politie
heeft echter indertijd geen enkel
spoor kunnen vinden dat tot ont
dekking der daders leidde.
Thans h'éeft de Scheveningsche po
litie rich weder met de zaak bemoeid
Bij een rurie in de Bloedpoort zijn
tusschen de bewoners harde woorden
gevallen, daar is kwaad gesproken en
verraden, dë politie is dit ter oore
gekomen en reeds hebben eenige aan
houdingen plaats gehad.
P Commissaris van politie te Sche
ver.i ;en heeft nog een ander spoor
gevonden, dat groote kans geeft tot
arrestatie van den moordenaar.
VOOR POSTZEGELLIEF HEBBERS
De Vereenigde Staten van Amerika
geven een geheel nieuwe serie post
zegels uit, waarvan reeds het 11-cents
zegel met de beeltenis van President
Hayes, teT herinnering aan rijn lOOen
geboortedag, verscheen.
Een geheefe reeks presidenten van
de Vereenigde Staten zullen door
dzee uitgave herdacht worden, n.l.
Franklin (1 c.), Washington (2 c.)
Lincoln (3 c.l, Roosevelt (5 p.), Gar
field (6 c.), Mc Kiniey (7 a), Grant
(8 c.), Jefferson. (9 c.), Monroe (10
c.), Hayes,, Cleveland (12 c.).
EEN KRASSE GRIJSAARD.
Te Varssevel'd vierde de 90-jarige
heer B. Colenbrander deze week zijn
gouden bruiloft- Deze grijsaard, die
urenlang raads'id en wethouder was
is nog trouw werkzaam ais voorzit
ter der Coop, boterfabriek Boeren
leenbank en Landbouw vereenigi ng
waarvan hij de vergaderingen gere
geld bezoekt.
EEN AMSTERDAMSCHE UNDER
GROUND"
De heer Gulden heeft bij den Am
sterdamsehen Raad liet volgende
voorstel ingediend:
.De Raad noodigt B. en W. uit het
vraagstuk van den ondergrondspoor
weg voor Amsterdam in studie te
nemen en terijnertijd de resultaten
daarvan aan den Raad mee te dee-
len".
I EEN VERSTANDIG I
ANTWOORD.
Een Jongen had 1200 pakjes siga
retten gerookt. In do vragenrubr'ek
van een blad vroeg hij, wat hij voor
de Miggonde plaatjes, die hij srarza
meld had, wel aou krijgen als ca
deau.
De redacteur van het blad ant
woordde hierop het vo'gende„Rook
er nog 1200 en. ze •sturen je een
doodkist."
EEN BROODOORLOG.
TE BREDA,
Toen twee bakkers t© Breda voor
eenige weken hun brood goedkoo
per prijsden dan de overigen, na
melijk 20 cent per melkbrood van
800 Gram, afgehaald aan den winkel
tegen 24 cent voor een aelftte brood
hetzij afgehaald of thuisgebracht bij
de anderen, dwong het bestuur van
de R. K. Bakkerspa troonsvereeiii-
giag een groothandel in graan en
meel zijn grossier te Breda te ge
lasten niet meer aan die bakkers
te leveren op siraffe van boycot.
Naar aanleiding van een bespre
king tossohen het dage lij ksch be
stuur van Breda en de bakkers
stelden B. en W. den raad voor
van gemeentewege deze bakkers te
gen denzelfden prijs als zij aan den
handel moeten betalen, bloem te le
veren, waartoe met algemeen© stem
men besloten werd. 1
VERDUISTERING, i
Een koopman, die met zijn stal
letje met manufacturen op het iWa-
terlooplein te Amsterdam staat, had
aan een man opgedragen die goe
deren per kar naar zijn woning te
vervoeren.
Deze man droeg het werkje over
aan een andoren persoon en deae
weer aan een derde.
Ondanks al die tusschenpersonen
bereikte de kar, waarop voor een
waarde van pi.m, f 2000 goederen wa
ren geladen, do plaats van. bestem
ming niet.
Zij kwam 'ten slotte in handen van
iemand die het prettiger vond haar
naar ©en ander adres te rijden. De
politie vond haar daar. Zdj gaf den
oorspiomkelijken eigenaar zajn bezit
terug en arresteerde den man, die
de kar en haar lading in bezat ge
nomen had, wegens verduistering,
WAARDEVERMINDERING.
Te Reijen in N.-Br. heeft Woensdag
de verkoop plaats gehad van een mo
hoerenhuis en vijf arbeiderswoningen.
De totale opbrengst van de gebouwen
die nauwelijks twee jaar oud zijn, oa
van de zoo goed als nieuwe werktui
gen was f 42.750. Bij de oprichting
werd de waarde van een en ander op
200.000 geschat. Het fabrieksgebouw-
dat naar de laatste eischen is inge
richt, ging voor 12.000, het heeft
rond 60.000 gekost.
POSTERIJEN.
De Directeur van het Postkantoor
Amsterdam brengt ter kennis dat een
brievenmaal zal worden verzonden aan
New York per s.s. „Rijndam" van de
Holland-Aemrika-lijn. Medegegeven
wordt alleen correspondentie, voorzien
van eene aanwijzing tot verzending
met genoemd stoomschip.
Laatste buslichting ten HooMpost-
kantore te Amsterdam 5 December te
4.30 uur nam. aanteekening tot 4 uur
nam.
Postpakketten kunnen worden aan
geboden aan Bureel Pakketpoat War
moesstraat tot 4 December 2 u. nam.
De Directeur van het Postkantoor
brengt ter algemeene kennis dat op
Zaterdag 2 December a.s. het kantoor
in de Warmoesstraat en de bijkanto
ren voor het ter verzending aannemen
van postpakketten geopend zullen zjjn
tot 8 uur resp. 7.30 av.
KLEIN ALLERLEI.
Dooi- de recherche te 's Graven
liage is gearresteerd een 25 jarige
stuoadoor, wiens aanhouding verzocht
was door de politie te Amsterdam ter
zake van oplichting van f325 on
51.000 mark.
Te Tilburg reed gistermiddag
J. van Engelen per rijwiel langs
het Wilhelminakanaal, toen hij op
het glibberig fietspad slipte. Hij
kwam te vallen, ro-ide ran den dijk
in het kanaal en verdronk. Hij
laat een weduwe met een kindje na.
Te Willes-kop (Utr.) is het 9-
jlar'g dochtertje van den veehouder
J. v. d. V.. van de trap gevallen
en een paar uur later aan de ge
volgen overleden.
De burgemeester van Hengelo
en van Velsen hebban medegedeeld
bokswedstrijden in hunne gemeenten
niet te zuilen toelaten. 1
Te Kessel in L. zijn huis, schuur
en stalling van den landbouwer S. af
gebrand Mede verbrandden twee koei
en. Verzekering dekt de schade.
De totale opbrengst der gemeen
telijke inkomstenbelasting te Warder
N.-H., zal over het bela&tmgiaar 1922-
'23 vermoedelijk wel een derde meer
zijn dan op de begroeting geraamd. De
gemeenteraad heeft nu besloten om aan
alle belastingplichtigen een derde ge
deelte van hun belastinggeld terug te
betalen.
Nu in 't grensgebied de onveilig
heid toeneemt, maakt het een punt
van overweging uit om aan de gren
zen weer burgerwachtpatroiuüedien-
sten in te voeren, speciaal 's nachts.
Gisteren zijn in de buurt van
Coevorden twee, vprmoedelijk uit
Duitschland gekomen,wilue zwijnen ge
schoten, waarvan één 125 pond woog.
Er is vervolgen» 100 voor geboden.
Hoewel de laatste jaren geene wilde
zwjjnen hier zijn aangetroffen, vreest
men, dat er (hans meer rondzewerven.
Het overgroot© deel der bij den
diefstal met braak in het station te
Varaseveld ontvreemde goederen zijn
thans te Wezel in beslag genomen, ter
wijl een der daders te Dusseldorf door
de Duitsche politie gearresteerd is. De
aangehoudene is Duitseber.
De behuizing van de familie R.
Speelman te Buinen in Dr. is een prooi
der vlammen geworden-
De weduwe J. K. te Groningen
heeft een speld ingeslikt en Ls aan de
gevolgen overleden.
Het Bestuur van den
i Ncderl. Boerenbond:
!f. Th. VERHEGGEN, Voorzitter.
'Dr. V DECKERS; Secretaris.
SPORT EU SPEL
VOETBAL. i
WEDSTRIJDPROGRAMMA
VOOR ZONDAG 3 DEC. a.s.
Westelijke Afdeeling.
i le klasse. f'
Den Haag: H.B.S.-H.V.V.
RotterdamSparta—Haarlem.
Utrecht: U.V.V.—Fevenoond1.
AmsterdamBlauw Wit—Ajax
Haarlem: R. C. H.—Quick
Dordrecht: D. F. C.-V. O. C.
Overgangsklasse.
Hilversum: Hilversum—O. D'. S.
Den Haag: V. U. C.-S. V. V.
IJmuiden: Stormvogels—'t Gooi.
AmsterdamV.V.A.—Spartaan.
ZaandamZ. F. C.—H. F. C.
Den Haag: A.D.O.—Excelsior
2e Klasse A.
Wormerveer: Q.S.C.—E.D.O.
Alkmaar: Alcmaria Victrix—A.F.C.
Zandvoort: Zandvoort—Z.V.V.
Amsterdam: Hortus—W.FiC.
HaarlemSchoten—Hollandia.
Oostelijke Afdeeling.
le Klasse.
Enschede: Ensch. Boys—Quick.
Tiel: Theo!©—Go Ahead.
Almelo: Heracles—Enschede.
Deventer: U. D.—Z. A. C.
Zutphen: Be Quick—Hengelo.
'Zuidelijke Afdeeling.
le Klasse.
Bergen op Zoom: Dosko—N.A.C.
Eindhoven: P. S. V.—Wïlhelmina
Breda: Velocitas—M.V.V.
Tilburg: N.O.A.D.—Bredania.
Noordelijke Afdeeling.
le Klasse.
Groningen: Be Quick—Friesland
Veendam: Veendam—Velocitas.
MeppelAchilles—Forward.
WinschotenW.V.V.—Upright.
LeeuwardenFrisia—Aicides.
Pfteuiüëüii, nieuws.
DE KANAALPLANNEN.
Wii wezen aan het slot onzer vo
rige beschouwing even op den
tuig en indijking van den Wierin-
germeer. i
Deze pokier zal de eerste ziin.
die drooggemaakt wordt.
Natuurlijk is dit niet in een
hand-om-draai gebeurd, en zal
er zeker een reeks van iaren ver-
loopen voor aleer wii dezen pol
der over den beganen grond kun
nen doorkruisen. Doch in een af
zienbare toekomst zal dit een rea
liteit worden, wat nu nog pure
fantasie schijnt.
En deze polder, eenmaal gecul
tiveerd zal van groote beteekenis
ziin voor den landbouw- en zijn
aanverwanten handel.
Dat de drooglegging van dezen
polder niet van belang is ontbloot
voor de uitvoering der West-Frie-
sche kanaalplannen wordt in het
rapport nadrukkelijk gewezen.
„Voor de West-Friesche kana
len zal vooral de Wieringermeer-
polder van beteekenis ziin. Het is
dan ook door de „Commissie—v.
Aalst" aangenomen, dat de kana
nalen Schagen—Ko-lhorn en Hoorn
Medemblik en de sluis te Kol-
hor n van het kanaal Alkmaar—Oud
karspel—Kolhorn alleen zin heb
ben, als die drooglegging inder
daad tot stand komt. Het binnen-
verkeer zou o g.deze, zonder die
drooglegging, doodioopende kana
len geen aanleg wettigen tot de
afmetingen als thans wordt voor
gesteld."
Natuurlijk zou het te dol zijn,
om los te loopen, wanneer men
hardnekkig vast hield aan dit ka-
nalen-oomplex, terwijl de Wierin
germeer vanwege natuurlijke
of andere onoverkomelijke bezwa
ren in haar huidige situatie zov
blijven.
Maar indien deze meer eenmaal
wordt drooggemalen, dan juist
krijgt dit complex haar volle waar
de.
Het kanaal Schagen—Kolhorn—
Wieringermeer heeft dan recht
van. beteekenis. En dat deze be
teekenis ook voor onze gemeente
dan groot is als marktplaats en
distributie-centra, die nabii een zoo
uitgestrekte polder gelegen is,
moge blijken uit het volgende,
eveneens uit 't rapport geciteerd:
„Na de drooglegging zal een
levendig verkeer ontstaan van den
polder met Schagen, Alkmaar en
Hoorn. De Wieringermeerpolder
ter grootte van 18050 H.A., met
eventueel droog te komen Wierin- een bodemgesteldheid, waarvan
LHfemra Ei VEETEELT.
EMIGRATIE NAAR FRANKRIJK.
Er is den laats.en tijd in ons land
een steeds s .erker wordende stroo
ming waar te nemen onder or.ze
land- en tuinbo jwende bevolking, om
naar Frankrijk te trekken ten einde
daar hetzij een land- of tuinbouw
bedrijf te koopen oi te pachten, hetrij
werk te zoeken in den land- of tuin
bouw. De Nederiandscue Boerenbond
gevoelt rich geenszins geroepen om
deze emigratie, waaraan toc'h steeds
min of meer ernstige gevaren en
bezwaren verbonden zijn, te bevorde
ren. Anderzijds echter meent bij de
oogen niet te mogen sluiten voor
het nu eenmaal werkelijk bestaande
feit, dat tal van boeren en tuinders
en boeren- en tuinderszoons naar
Frankrijk trekken, daar.oe gedreven
door den wensch om vooruit te kó
men of gedrongen door de omstan
digheden (gebrek aan boerderijen,
grond en werk). De Nederlandsche
Boerenbond voelt rich verpikte deze
menschen te helpen en te beschermen
voor zooveel hij vermag. Daarom
heeft bij een hoofdambtenaar naar
Noord-Frankrijk gezonden, om ter
plaatse te onderzoeken wat de Ne
derlandsche Boerenbond zou kunnen
doen ten gerieve van hen, die zich
daar wensch en te vestigen, of daar
te wefk gesteld widen worden. Dit
onderzoek heeft tot uitstekende resul
taten geleid, zoodat de Nederhnésche
Boerenbond in staat is en zich bereid
verklaren kan, om zijn bemiddeling
te verkenen aan allen, die hetzij
een eigen bedrijf, hetzij werkgelegen
heid zoeken in Noord-Frankrijk.
Dientengevolge noodigt het be
stuur alle R. K. Boeren en Tuinders
die voornemens zijn naar Frankrijk
te trekken, dringend uit, züdi voorat
germ eerpolder.
Sinds menschenheugenis heef)
men reeds het oog op de droogma
king der zuiderzee. Tal van ge
schriften zijn er over verschenen
en uitgebreid is de studie geweest
dergenen, die zich met dit vraag
stuk bezig hielden.
Eindelijk hakte het Ministerie—
Cort van deT Linden de knoop
door. De Minister van Waterstaat
in dit Ministerie, Dr. C. Lely, die
een byijzondere studie van de af
sluiting en droogmaking der Zui
derzee heeft gemaakt, die als voor
zitter van den Zuiderzeeraad tot
in onderdeden, technisch met dit
onderwerp bekend was, is het ge
lukt de Staten Generaal voor zijn
wetsontwerp, betreffende deze wer
ken, te winnen. Hi' heeft het ge
noegen kunnen smaken, voor hii
aftrad als Minister dit wetsont
werp tot wet te zien verheffen, wel
ker wet van 14 juni 1918, is opge
nomen in het Staatsblad No. 354.
De grondslag..voor dit grootsche
werk was hiermede dus geelgd.
ten paar jaar later hebben wii
weieens een poosje getwijfeld of
met dit werk wel voortgang zou
gemaakt vvoiden, doordat in vele
ïladen opzienbarende cijfers .ge
noemd en betoogen werden ge
houden.
Mr. Dr. A. van Gijn, de oud-Mi-
niister van Financiën in het Kabi
net—Cort van der Linden, die die
nen moesten als bestrijding voor
de Zuiderzeewerken. Mr. van
Gijn vroeg zich af of de revenuen
in de verre toekomst wel zouden
opwegen tegen de groote sommen
die voor de uitvoering moesten
uiitgegeven.
Als wii ons goed herinneren
weiden Mr. van Giin's artikelen
nauwelijks aangeroeid in de Ka
mers. maar kwam het alléén tot 't
stellen van een paar vragen aan
Minister König.
Met de Zuiderzeewerken werd
dus voortgegaan en nog steeds
arbeiden vele krachten hieraan.
Vraagt men aan Wieringers of
die werken wel vorderen. dan
hoort men allerlei geluiden, waar
over de een optimistisch, een an
der zeer pessimistisch gestemd is
Een feit is echter, dat men al
langen tijd bezig is met het leggen
van zinkstukken, die op den bo-
der zee komen en al reeds liggen,
zoodat het begrijpelijk is, dat een
leek, hiervan niets merkende,
meent dat het werk niets opschiet.
Dat dit toch wel het geval is
wordt door menige Zuiderzee-vis-
scher beweerd, die aan den stroom
van het water voelt, dat de kracht
hiervan gebroken is. En dit is de
oorzaak tevens, n.l. door het leg
gen der zinkstukken, dat de Zui-
derzee-visscherii .niet meer van
groote beteekenis is. .waarover in
onderscheiden visschersplaatsen
geklaagd wordt
Is derhalve de stroom zoodanig
verzwakt dat wegspoeling van be
langrijke stukken niet zoozeer ge
vreesd wordt, dan naar ons
men, op grond van de tallooze bo
ringen. mag verwachten dat zii
die van Zeeland nabii zal komen,
zal hoofdzakelijk landbouw drij
ven. Volgens het Wieringermeer-
verslap zal de polder bestaan uit
8330 H.A. klei 2970 H.A. Lichte
klei. 2410 H.A. zavel, 1650 H.A.
zand en 250 H.A. begroeide berm
(grasland).
Landbouwdeskundigen in de
„Commissie van 'Aalst' meenden,
■dat men voor een raming van de
productie den nieuwen polder zou
kunnen vergelijken met den 11-pol
der en den Groetpolder. Men
neemt dan aan, dat op de zware
klei wisselbouw zal voorkomen,
en wei in de volgende verhouding
20 pCt bieten, 20 pCt. tarwe. 20
pCt. boonen en 20 pCt paarden-
voer. Op de lichte klei veronder-
ur in verbinding te stellen met het seore-1 wordt medegedeeld zal tevens
f tariaat van den Nederlandsdhcn Boe- worden begonnen met de atsiui-
stelt men gemengd bedriif en op
zavel en zand vooshands zuivel-
boerderij.
Na unzoiUing der gronden is
dan gemiddeld te rekenen op de
volgende opbrengsten30000 K.G.
bieten per H.A., 40 a 50 H.L. tar
we (2.8 a 3.5 ton) per H.A., 70
H.L. haver (3.5 ton) per H.A.,
20 H.L. boonen en erwten (1.5
ton) per H.A.
Deze cijfers als basis komt men
ongeveer als opbrengst uit dien
polder op rond 75000 ton pro
du eten per jaar.
Is de droogmaling van dien pol
der een feit. dan zal voor verhar
ding der wegen noodig zijn rond
21GU0Ü M3 zond. 120000 M3 puin
en 63000 M3 grint Hoewel men
veronderstelt dat het zand, wel
licht voor de indijking gereed is.
binnen de bedijking opgestart zal
kunnen worden, moeten echter
puin en grint toch worden aange
voerd, en zal ten deele door West
Friesland gaan.
Ook veronderstelt men. om de
bevolking van dien polder te huis
vesten, veel bouwmaterialen moe
ten worden aangevoerd, waarvooi
naar schatting 40 a 50000 ton
bouwmaterialen per jaar noodigi
zijn.
Deze getallen bewijzen voldoen
de dat het belang van den Wie
ringermeerpolder bii Waterwegen
in Noordelijk West-Friesland zeer
groot is.
Maar bovendien bewijzen deze
cijfers, waarvan toch een groot
deel naar en van onze gemeente
zal worden in- en uitgevoerd, welk
een groot belang onze gemeente
heeft bii de drooglegging van dien
polder en de graving van het ka
naal.
Wii weten echter ook. dat de
ontwikkeling en den vooruitgang
van een zóó'n grooten polder,
naar onze gemeente ongetwijfeld
nieuwe gezichtspunten zal openen.
Wii denken b.v. aan de stichting
van een graanmarkt, een groenten-
veiling. .misschien weder een kaas
markt en welk een uitbreiding zal
de veemarkt niet ondergaan.
Geheel dit marktwezen zou zoo
successievelijk hier ter palatsc kun
nen tot stand komen, indien het
vaarwater naar en van verschillen--
■•de polders beter w are.
