PLANTA
KG.
STATEN-GENERAAL.
PLANTENBOTER
KLEIN ALLERLEI.
-fWftiei perseiteö van ae iokaalspoor
Lè «luftH 'fteeft hei' werk neergelegd
derwijl de onderhandelingen me<t de
puaMschaFpij nog voortduren. De vak-
irereeniflfingen en de bedsijferaad had
den «iéb. krachtig legem de staking
jterzet.
De Engelséhe gezant ta Berlijn
Lord d'Abernon. i3 voor 14 dagen naar
Londen vertrokken.
De huizenuood te Rome i» oor
zaak. dat Mussolini, de nieuwe minis
ter-president nog geen woning heeft
gevonden. Hij woont nog steeds in het
Grand Hotel
De vroegere Duitsche bandels-
duikboot „Deutadhland", die, gelijk be
kend. gedurende den oorlog naar Ame
rika wist te wren en weer naar
DuilsrijYand terug te keeren. werd in
Engeland bij opbod voor 200 pond ster-
Mag verkocht.
De directie van de tram te Keu
len overweegt een verhooging van het
■tramtarief tot 60 mark per rit Voor
de buitenlanders zal een speciaal ta
rief worden ingevoerd van 150 Mark
per rit.
In Zuid-Slavlê is de nehturendag
afgeschaft, Deze geldt thans nog al-
le£n voor zwaxea arbeid. Voor lich
teden arbeid is- de negenurige werkdag
ingevoerd, voor kantoorbedienden de
tieuurige
I>e regeeringscrisis in Portugal
Is opgelost. Er zal een kabinet worden
gevormd onder voorzitterschap van
Rooha. die tevens minister van Oor
log wordt Pereira wordt minister van
Buitenlandsche Zaken.
1 Te Aken hebben verschillende
duurlerelletjes plaats gevonden. Op de
hiurkt werden eenige winkelruiten ver
nield. De politie was echter spoedig
dan toestand te boven
Lij decreet is het monopolie van
de Fransche vlag tusschen Frankrijk
en Algiers hersteld. Een termijn van
tien dagen is den buitenlands ehe sche
pen toegestaan.
Da opperbevelhebbebr van het
Grieks-hoe leger in Thraeië Nieder is
offi gezondheidsredenen afgetreden,
Tusschen Spa en Pepinster is
een auto van een hoogte van 10 M.
in de rivier gevallen Er zijn 3 dooden,
Het vrijcorps Rossbach. dat eeni-
5Clt tijd geleden was ontbonden en in
Pruisen verboden is onder een ande
ren naam weer herleefd.
D.e Amerikaansche Staatssecreta
ris van Oorlog acht de tegenwoordige
legersterkte onvoldoende voor de vei
ligheid des lands.
De Fransche Kamer heeft de cre-
dieten gvertgekeurd voor de effectie
ven in Syrië nadat de minister van
oorlog had verklaard het huidige ef
fectief van 20000 man niet te kun
nen verminderen.
De vuurspuwende berg Strom-
boli is in werking. Lang de kust van
Cacilië werden lichte -aardschokken
waargenomen. Rookwolken en vlam
men ©tijgen uil den krater op en de
lava begint langs de wanden af te
vloeien. Tot dusver is er niet veel
schade aangericht.
Da werving voor het Oostenrijk-
edh© baadsjeger. die den laatsben tijd
beeft plaats gehad, heeft goede re
sultaten opgelevei-d. Vooral een groot
aantal niei-eocialisten "zou tot het leger
zijn tcegeh-eden
De zorgwekkende geruchten om
trent een stijging der koleaiprijzen in
Oostenrijk voor Decemlm met 100 °/o
zijn onjuist gebleken. De hooging is
niet van beteekenw. nl. 2 wonen per
Daar Smyrna een versterk'e stad
is mag geen enkel schip de ven
voor zonsopgang en na zoosou-cr-
gang binnenkomen of verlaten^ :p'
BINNENLAND.
BUITENLANDSCHE
AANSLUITINGEN.
De Nederlandsche Spoorwegen
fiebben uitgegeven een reisgidsje
betreffende de treinverbindingen
met het buitenland, dat zeer zeker
voorziet in de behoefte van allen,
•die naar het buitenland reizen. Het
boekje ts aan alle stations en of
ficie e Ie reisbureaux verkrijgbaar.
DE VLOOTWETCOMMISSIE.
De Woensdag j.l. geïnstalleerde
Utootwetcommissie zal eiken Vrij
dagmiddag bijeenkomen in het Ge
bouw voor Leger en Vloot aan de
Koninginnegracht te 's-Gaveiiha
Ce.
DE ZAAKGELASTIGDE VAN
OOSTENRIIK.
De heer A. Duffek, die te 's-Gra-
irenhage zal optreden als zaakge
lastigde van Oostenrijk bii de Ne
derlandsche Regeering, werd Don
derdag ontvangen door den Minis
ter van Buitenlandsche Zaken en
beeft zifn geloofsbrieven overhan
digd.
Gisterenochtend hebben de hr.
F. Calice, afgetreden gezant van
Oostenrijk in Nederland en mevr.
Calice per Staatsspoor van 11 uur
26 's-Gravenhage verlaten.
De Minister van Buitenlandsche
'Zaken, jhr. mr. dr. Van Karne-
beek en velen, vooral uit de diplo
matieke kringen, deden de vertrek-
kenden uitgeleide in het station.
INTREKKING VAN EEN
WETSONTWERP.
Het wetsontwerp tot wijziging
van wetten, die den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel
met name noemen, is door den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken.
Voorzitter van den Raad van Minis
Iters, ingetrokken.
tl ftvwHJEUGDWERK.
'j«m ,vL„ *e van Haar-
"•ÖL Mg!. A. J. Callter, heeft aan
de Diocesane Commissie voor 5e
R. K. Jeugdorganisatie in het Bis
dom Haarlem medegedeeld, dat
bet volgend werkprogram is
goedgekeurdi
I. Oprichting of reorganisatie
van Üen Jongevrouwenbond. vol
gens de goedgekeurde Statuten.
II. In elke parochie een jongens-
en een tneisjespatronaat.
III. Een jongens- en een meisies-
vereeniging voor leérlirigen van
Mulo en voor de Middenstands-
jeugd.
IV. De Jeugdverenigingen voor
leerling"" van H. B. S. Gymnasia
en Lycea1 f
V. H' Jl. K. werk voor de gees
telijk vc-\ aarloosde jeugd, n.I. a,
het St. Franciscus Liefdewerk: b.
het St. Francisca Romana Liefde
werk c. het -woonwagenwerk.
VI. Het R. K. werk der vacantie-
bezigheid, vacantiehuizen en kin
derspeeltuinen.
VII. de uitvoering van de leid
draad over de samenwerking van
jeugd- en vakorganisatie.
VIII. Het houden van toezicht
op de bestaande Jeugd-Vereenigin
gen en Jeugd-instellingen en het
onderzoek naar den stand van het
jeugdwerk.
VERVALLENVERKLARING
RAADSLID.
Gedeputeerde Staten van Fries
land hebben den heer G. D. Hoek
stra, te Bergxun, die door den raad
der gemeente Tietjerksteradeél ais
liid van dien Raad was geschorst
op grond dat hii pen aantal ba#
ken had geverfd, bestemd voor de
openbare lage scholen in de ge
meente, en daardoor had gehan
deld in strijd met art. 24 der Ge
meentewet, van het lidmaatschap
van genoemden raad vervallen
verklaard.
DE BRUILOFT TE DOORN.
Naar de „Soir" meldt heeft de Bel
gische minister van Buitenlandsche 21a
ken, Jaspar, geantwoord op het pro
test van Piécard, den socialistischen
afgevaardigde, dat de ex-keizer in de
huwelijksafkondiging was genoemd:
„Keizer van Duitschland en koning v.
Pruisen".
De heer Jaspar heeft gezegd, dat in
een door België geteekende acte Wil
helm II van Hohenzollern wordt be
schuldigd de internationale moraal en
het heilige gezag van verdragen zwaar
te hebben beleedigd. Hij meende, dat
het er weinig toe doet, of nog te zij
nen laste wordt gelegd, dat bij in eau
aete van den burgerlijken stand een
qualiteii heeft opgegeven, die niet
meer de zijne is. Hij geloofde niet, dat
dit op de publieke meening in Duitsch
land ook maar hot minste effect kan
hebben.
HET BEZOEK VAN MINISTER DIOR
De Fraosche Minister Dior en de
hem begeleidende personen hebben gis
terenmiddag om vier uur een bezoek
:aan de Fransche tentoonstelling te
Amsterdam gebracht. De Fransche be
zoekers werden ontvangen met de to
nen van de „Marseillaise" en 't „Wien
Neerlands Bloed."
De heer Paul Kempf heette den mi
nister welkom in een hartelijke toe-
ispraak.
De minister antwoordde dat het hem
zeer verheugde, naar ons land te zijn
gekomen.
Nadat aan mevr, Dior een bouquet
was aangeboden, ving de rondgang
,aanl
Eerst om halfzes verlieten minister
Dior en zjjn begeleiders het Paleis v.
Volksvl t. Voor den uitgang had. zich
een talr k publiek opgesteld.
Z. H. JE PAUS EN HET R. .K.
H JISVESTINGS-COMITE.
Z. D. H. Mgr. A. F. Diepen, die
titans in Rome vertoeft en daardoor
Z. H. den Paus in particuliere audiën
tie ontvangen werd, schreef aan den
waarn. voorzitter van het comité, Mgr
C. C. Prinsen:
„De H. Vader heeft Zijn zegen
geschonken aan allen, in het bijzon
der aan het Bureau en aan ahe le
den van de verschillende oomité's van
het R. K. Huisvestiags-Cornité als
mede alle weldoeners der noodlij
dende volken, die door ons cómité
beschermd en geholpen wordenn".
NEDERL. POLISHOUDERS BIJ
DUITSCHE VERZEKERINGS
MAATSCHAPPIJEN.
De gedachten wisseling over de be
langen der Duitsche levensverzeke-
lingsmaatsdiappiijen en hare Neder
landsche polishouders, welke tas-
schen de regeering te Berlijn en te
's-Gravenhage sedert eenigen tijd
werd gevoerd, is thans zoover gevor
derd, dat de namen kunnen worden
medegedeeld van degenen, die na
mens de regeering de onderhandelin
gen zullen voeren.
Door de Nederlandsche regeering
werden ais zoodanig aangewezen de
heeren: J. Wolff, consul-generaal,
hoofd der handelsafdeeling van H.
M. gezantschap te Berlijn; uit. J. H.
1 elders, juridisch adviseur van de
Ned. Ver. tot bescherming van de
rechten van polishouders bij Duit-
sdhe levensverzekeringsmaatschappij
en; mr. J. Kist, technisch' adviseur
van deze vereeniging.
De heeren tnrs. Telders en Kist
zullen binnenkort naar Berlijn ver
trekken teneinde de besprekingen aan
te vangen.
TWEEDE KAMER. HÈ
Vergadering van Vrijdag.
De marinebegrooting met de in
terpellatie K, Ter JLaan over de
krijgstucht wordt tegen Dinsdag
aan de orde gesteld, de begroo-
tingi van "Binnenlandsche iZakeii te
gen D.ondérdag, Dinsdag yai 3e
VOORZ. voorstellen, tegen Vrij
dag de wijziging der L1. O. wét aan
de orde te stellen.
Bi» de WaterstaatsBegrooting
wordt de post inzake de vluchtha
ven te Zijpe verworpen met 39 te
gen 34 stemmen. De motie VAN
DER VOORT VAN ZIJP inzake
voltooiing van de Vlissingsche ha
ven, worat aangenomen met 70 te
gen 3 stemmen.
De heer KRIJGER trekt zijn mo
tie betreffende genoemde F-Ven
in. Aan de orde is het wetsont
werp inzake de vereeniging van ge
meenten Sprang1, Capelle en Vrif-
hoevecapelle, van de gemeenten
Waal re en Aals en van de gemeen
ten Eersel en Druzel en Steensel.
.De heer ZIJLSTRA heeft be
zwaar tegen de voorgestelde ver
eeniging.
De 'leer BEUMER wijst op de
slordige samenstelling der wetsont
werpen.
De heer VAN SASSE VAN IJS-
SELT is voorstander van de ont-
werepn.
MINISTER DE GEER verde
digt de ontwerpen. De amende
menten van Sasse van IJsselt in
zake verordening van nieuwe ge
meenten bedoeld ïn het eerste
wetsontwerp worden overgeno
men, daardoor worden de verorde
ningen in het ontwerp noodzake
lijk. De stemming daarover wordt
uitgesteld tot Donderdag.
Het tweede ontwerp wordt aan
genomen z.h.st. het derde ont-
wer pfwordt aangenomen met 62
tegen 13 stemmen. A
Het ontwerp inzake maatregelen
van bezuiniging betreffende de mi
litair-rechtelijke macht wordt be
streden door den heer HUGEN-
HOLTZ. De stemming woirdt Dins
dag gehouden.
Het ontwerp houdende nadere
voorzieningen ter voorkoming van
brandgevaar voor gebouwen en
getimmerten wordt aangenomen z.
h. st.
Dinsdag wordt ook gestemd
over wetsontwerpen tot verhoo-
giing van verschillende hoofdstuk
ken der staatsbegrooting jn ver
band met de afschaffing van port
vrijdom, waartegen de heer OUD
bezwaren heeft.
Voortgegaan wordt met de be
handeling van de Waterstaatsbe-
grooting, afdeeling Spoorwegen.
De heer BAKKER bepleit be
perking van Zondagsdiensten.
De heer SCHAPER waar
schuwt tegen te veel beperking
van diie diensten. Hii komt op
voor verbeteringen voor het per-
neel en voor tariefsverlaging voor
langen afstand.
De heer VAN BRAAMBEEK
hoopt dat de Minister een behoor
liike regeling van de dienstvoor-
waarden van het trampersoneel zal
zal tot stand brengen.
De heer HERMANS vraagt be
tere verbindingen in de mijnstreek
en wijst o de wenschelijkheid
van behartiging der personeelsbe
langen door overleg tusschen di
rectie en .personeel.
UURGENSf
VOEDZAAM
HEERLIJK
VÜORDEELfQ
De heer WEITKAMP steunt het
betoog van den heer Bakker.
De heer VAN DIJK klaagt over
verspilling ter zake van zandleve-
ranties.
De heer VAN GI JN wijst op de
omstandigheid dat de reizigers eer
ste klasse, te weinig betalen.
De heer WIJNKOOP sloot zich
op dit punt bii den vorigen spre
ker aan en betoogt dat een ver
keerde bezuiniging wordt gevolgd.
De vergadering wordt tot Dins
dag verdaagd.
SCHOLENBOUW, VOOR
LAGER ONDERWI |S.
Ingediend is een wetsontwerp
tot wijziging der wet van 21 April
1922 houdende maatregelen ter
voorkoming van het zonder nood-
zaekliykheid bouwen van scholen
voor lager onderwiis. In de Memo
rie van Toelichting wordt erop ge
wezen, dat het zich laat aanzien
dat het wetsontwerp tot wijziging
der Lager Onderwijswet 1920 niet
meer vóór .1 Januari a.s, tot wet
zal worden verheven,, zoodat het
wenschelijk is. den termijn, gedu
rende welken de wet van 21 April
1922 van kracht is,, te verlengen.
Het ligt in ide bedoeling tegelijk
met de inwerkingtreding, valt eerst t
bedoelde wet den duur van het
bouwwetje te beëindigen. j i:%
I HET NED CREDIET AAN
DUITSCHLAND. r
(Vragen van Kamerleden.I 1
De iheer Fleskens heeft aan den Mi
nister van Financiën de volgende vra
gen gesteld'
1 Ia de Minister bereid mede te
dtelen tot welk bedrag van bet Ne-
derlandsdh crediet aan Duitschland op
t Deeember 1622 is gebruik gemaakt?
2. Is de Minister niet van meening.
dat 'het gewenscht is van dit crediet
geen gebruik te laten maken ton be
hoeve van industrieën, die ais concur
renten van onze binneniandsche indus
trie moeten worden beschouwd?
3 Zoo ja. rijn ten deze reeds maat
regelen genomen of wel welke maat
regelen is de Regeering voornemens
ten deze te nemen?
SOCIALE BEOIOHTEN.
SLAPTE.
Het gebeele personeel der Turmac
CigareUentabrieken en kantoren, ge
vestigd te Zevenaar en Arnhem, is
tegen 1 Januari ontslag aangezegd. De
fabricatie is stopgezet
HET C. A. DER TYPOGRAFEN.
De afdeeling Arnhem van den Ne-
derl Typografenbond heeft het ont
werp collectief arbeidscontract ver
worpen en aan de afgevaardigden ter
bondsvergadering opgedragen tegen te
stemmen.
GEMEMGD M3EUWS.
OM DB DUITEN. f
Het vermoeden, dat de gisweaea
officier, die door de Oentrale Recher
che te Amsterdam1 is aangehouden
wegens oplichting, nog meer op zijn
kerfstok zou hebben dan toen bekend
was, is juist gebleken. Behalve een
tiental zaken met welker onderzoek
de recherché reeds bez.g was, zijn
er nog een twintigtal gevallen ter
haxer kennis gebracht. Da aangehou
dene blijkt reeds yanaf 1904 zijn
praktijken uitgeoefend (o hebben. De
man is in zijn vroeger leven sergeant
geweest en is in de mobilisatie
bij keuze tot officier bevorderd.
Van verschillende vrouwen heeft
hij maanden achtereen to'toens groo-
tere of kleinere bedragen aan geld
weten los -te krijgen. Ook verschil
lende mannen heeft hij er laten in-
loopen Hij vroeg hen geld te leen
en liet dan brieven zien .van men
schep met een betrouwbaren naam,
van wie hij geld heette te vorderen
te hebben.
Wat hij eens „geleend" had be
taalde hij nooit wear terug. jBen
maal is bij als kantoorbediende
in dienst geweest bdj een maatschap
pij. Hij werd daar ontslagen om de
chronische manier van geld „Jjeeaen"
Nij het personeel. I
MOOI VOORBEELD,
De Hanzegi'lde van R. K. Slagers
te 'sfHertogenbasch heeft beek)ten
bij gelegenheid van het 75-jarig he
3taan der St. Vineentiusvereeniging
te Den Bosch aan de jubileerendie
besturen met Kerstmis en Nieuwjaar
de gelegenheid aan te bieden uitdee-
lingen van vleesch te houden onder
de aiunen.
TRAMBQTSING. t
De expediteurs Gebr. Dorland te
Bussuim hadden Donderdagnacht een
tapissière met meubels op den Amers-
foortsohen straatweg achtergelaten,
omdat een wiel defect was. Later
moest de transport-auto van Banis
daarlangs en om beter te kunnen pas-
seeren, werd de verhuiswagen op de
tramrails geschoven. De eerste Good-
sche stoomtram is toen Vrijdag
vroeg op den wagen gereden. Bij de
botsing schoof de verhuiswagen in
de bermaioot. De train1 bleef jn de
rails, de schade viel nog al mede, d©
passagiers bleven met den solirik vrij.
INBRAAK IN HEIT STATION TE
MIDDELBURG.
In verband met een inbraak jn het
station te Middelburg in dan nacht
van Dinsdag op Woensdag rijn Don
derdag door de politie in overleg met
de justitie aangehouden twee perso
nen, waarvan de een &m oude beken
de van de politie bleek te ziju. Hij
woonde den laatsten tijd bij den an
der in huis. Deze werd eerst aange
houden, zijn vr.end had zich jn huis
opgesloten en weigerde de deur te
openen, terwijl hij een dreigende hou
door het openslaan van de deur met
ding aannam. De politie heeft rich
een bijl toegang verschaft tot de wo
ning en hij is daar aangehouden.
Intussohen wordt het onderzoek voort
gezet.
ZEELIEDEN-ACTIE.
Gisteren vergaderden de zeelieden
aangesloten bij de vereeniging Rot
terdam, onderdeel dor Federatie, broe
derlijk met hen die aangesloten rijn
bij de enkele jaren uit de Federatie
gedeserteerde vereeniging „Eendracht
Het woordd voerden de bestuurders
Sormani en Verhagen. Ze riepen
op tot verziet tegen de door de werk
gevers ingevoerd© gaga verlaging.
De door ongeveer driehonderd zee>-
lieden bijgewoonde bijeenkomst nam
ten slotte een motie aan uitsprekende
het besluit, niet op de nieuwe voor
waarden te monsteren, en rich tot de
andere aangesloten organisaties in
het transportbedrijf te wenden, ten
einde tot een zoo giool mogelijk©
actie in het transportbedrijf hier jé
lande te komen.
De „'Rijndam" van de H. A. L is
gisteren gemoiisteerd op de nieuwe
gage. De bemana.njj van de „Rn
port" van de Rotterdam—Londen lijn
ie op de Oude gagé aangenomen. D©
Miid'Siaud'-equipage is blijven wöige'
Ftieo's ZenuwhoofdoijnpoGdars
per poeder 8 cent.
Tegen Zenuwkoorts, Zenuw in de
tanden, zware Zenuwhoofdpijn doos
25 stuks f 1.70,
Freco's Zenuwtabletten
per koker 60 eent
Tegen Examenvrees, Slapeloosheid
Gejaagdheid 2
Verkriigbaar bii NIEROP
SLOTHOUBFR, ANSJNGH
MESMAN, C. BOL, Schermer-
horn, voor engros JAN DE
VRIES, Alkmaar.
ren, terwijl ook op de „We er dijk"
niet gemonsterd is.
De militaire politie heeft op
Beggelder ©en persoon uit Doetin-
ohem aangehouden toen hij 30 fles-
sche Duitsche cognac vervoerde, die
uit Pruisen waren gesmokkeld.
Te Zwolle zijn vier jfersonesn
en zes honden door een dollen hond
gebeten. Een der personen is reeds
naar Utrecht overgebracht. Het ver
bod betreffende liet losloopen van
honden is voor de gemeente Zwolle
Zwolle in werking gebracht.
Woensdag j.l. was het naar
den datum 50 jaar geleden, dat het
eerste nummer van „Jouster Cou
rant" verscheen, ter grootte van
een half velletje postpapier.
Dezer dagen in de indiening van
een voorstel bij den Gemeenteraad
van Den Haag te verwachten, waar
bij het bezorgen van melk op Zondag
verboden wordt.
De 72-jar.ge H. H. te Rotter
dam zakte Woensdag, toen hij op
den Bergweg aldaar wandelende, in
een. Een toegesnelde geneesheer con
stateerde den dood, tengevolge van
hartverlamming
Te Rottendam, was een koop
man, die er een bestaan in vond om
lorren van kinderen in te ruilen te
gen speelgoed. Op grond der beling-
wet heeft de politie thans ingegre
pen, daar dit soort handel aanleiding
geeft voor de kinderen heeren klae-
dingstukken en dergelijke weg te
nemen.
Te Velp (G.) trek een ruim
1-jarig jongetje een kan met koken
de koffie van de kachel en kroeg
den inhoud over zijn voetjes. Het
kreeg zulke ernstige brandwonden,
dat het enkele dagen later is over
leden.
Bij avond is bij Vrouwen
parochie juffrouw A. 2. te water
geraakt en verdronken,
Te Gennep kregen dezer da
gen de zeventienjarig© T„- en de vijf
tienjarige B. twist. De vechtpartij
ging zoo ver, dat B. rijn mes trok
en aan T. vier steken toebracht. De
verwondingen leken aanvankelijk cru
stag. B, werd door de politie in ar
rest gesteld.
De agent van politie M. te Woel
den is sinds Woensdag J.L uit de
gemeente verwekken zonder aan rijn
vrouw of superieuren hiervan ken
nis 6e geven. Omtrent de oorzaak
van zajn verdwijnen is nog niets be
kend.
Te SpakenburgBunschoten is
een kind van den heer de G. in
een tochtsloot geraakt en verdronken
Ta Ö.rsohot zijn enkele kinde
ren aan kinkhoest gestorven,
PR0VIN6MHL NIEUWS.
PROVINÜE EN PROVINCIAAL
BESTUUR.
IL
Reeds 29 Maart 1814 kwam on
der Wiliem 1 een nieuwe Grondwet
tot stand, welke in 1815 door ae
aanhechting van België werd gewij
zigd. De absolute monarchie werd
een constitioneefe, d.w.x. in den thans
gevormden eenheidstaal werd de
vorst gebonden aan een grondwet
de Staatsmacht werd geconstitueerd
en de rechten en plichten van hét
volk werden geregeld. i
Waren in de oude Republiek voor
1798 de provinciale staten kleine Sou
vereinen de vertegenwoordigers van
twee standen de stedelijke regeerin
gen en de ridderschappenonder
de grondwetten van 1814 en 1815
werden de staten wel is waar als
zelfstandige onderdeden beschouwd,
doch onafhankelijk gesteld van den
eenheidsstaat. Bovendien zouden de
staten voortaan ook uit den lande-
lijken stand worden gekozen.
Door bovengenoemde wet een kwam
derhalve de macht der provinciale sta
ten te staan tussaneii de geweste
lijke onafhankelijkheid van vóór 1798
en de Fransche centralisatie. Tus
schen deze twee werden alzoo de
autonomie en het zelfbestuur van
de provincie uit de geschiedenis ge
boren en ziijn dus een product der
historie.
Practisch kwam er wel is waar van
deze autonomie, van de zelfwetge
vingen van dit zelfbestuur der pro
vincie weinig terecht. Willem I was
zeer autocratisch én de centrale re
geering erg afkeerig- Om in haar macht
te worden beperkt. Niet door de w et
maar door den Koning werd boven
dien alles bij reglementen geregeld,
terwijl liet hoofd der provincie toen
goityerncur geheeten, alleen verant
woordelijk was voor de uitvoering
van wetten en reglementen. i
De staten waren alzo© niet meet
dan adviseerende lichamen, gelijk ook
nu nog de afgevaardigden voor de
departementale besturen in Frankrijk
dat rijn en_ waar dan ook feitelijk
de kneep zit waarom het Franscïïe
volk soms zoo weinig vóór de ver
kiezingen voelt.
Theoretisch was den Staten dus
wel maaht toegekend, doch' in de
praktijk hadden rij niets te vertellen
doordat alles geregeld werd bij ko
ninklijke besluiten en de gouverneur
krachtens zijne instructie de staten
op den achtergrond drong.
Maar ook da* werd anders.
Ontevredenheid over de ïfandelin
gen van den koning die er steeds
naar streefde, alle macht zoovee! mo
gelijk te centraliseeren, wakkerde de
ze overal den revolutiegeest van die
dagen nog meer aan en was oorzaak,
dat in 1848 bij de groote grondwets
wijziging het gezag en de macht der
staten op geheel nieuwe grondslagen
werden gevestigd. Sedert 1848 is de
rondwet nog gewijzigd in 1887 en
1017 doch in hoofdzaak dezelfde ge
bleven.
Wij zouden te uitgebreid worden,
indien hiei alles werd behandeld wat
de Grondwet over de provinciale sta
ten zegt, daarom een enkele greep
uit onze hoofdwet. De leden der Pro
vinciale Staten worden voor 4 jaren
rechtstreeks gekozen. Om lid der Pro
vinciale Staten te kunnen zijn, wordt
vereischt, da» men Nederlander, in
gezetene der provincie zij en minstens
drie en twintig jaar oud. wat in de
Provinciale Wet is gesteld Qp 25 jaar.
De vergaderingen der Staten zijn
openbaar. De leden stemmen zonder
last of ruggespraak met hen die be
noemen. Dit in tegenstelling met
vroeger, toen de afgevaardigden der
provinciën niet zelfstandig konden
handelen, maar alleen volgens ]aSt of
opdracht Kwam toen in een Staten
vergadering een za»k ter tafel, waar
van de lastgever onkundig was, dan
hielden de afgevaardigden eerst rug
gespraak, d.w z. 25 keerden zich om
en gingen eerst informeeren hoe hun
ne lastgeefster er over dacht.
Aan de Staten, zegt de Grondwet
verder wordt de regeling en het be
stuur der provincie overgelaten. Let
hier wel op bet woordje „overgelaten"
Onze hoofdwet zegt niet gegeven, maar
overgelaten. Hier erkent de wet, dat de
regeling en het bestuur aan de provin
cie zelf behoort, omdat ze dat recht al
tijd heeft gehad. De grondwet waar
borgt hier dus de autonomie en het
zelfbestuur der provincie, welke ze
ook altijd volgens de historie heeft be
zeten. De woorden „regeling en be
stuur" zeggen hier veel. Regeling in
den zin der grondwet is wetgeven. Au
tonomie ie zelfwetgeving tegen over
bestuur, waaronder wij uitvoeren heb
ben te verstaan
Vervolgens zegt de grondwet: de be-
grooting der Staten behoeft de goedkeu
ring des konings. De Staten benoemen
uit hun midden een college van gede
puteerde staten eD waaraan, volgen»
de regels door de wet te stellen, de
dagelijkscke leiding en uitvoering van
zaken worden opgedragen.
De macht des konings natuurlijk
nu de koningin om de besluiten van
Provinciale Staten of van Gedeputeer
de Staten, die met de wet of het alge
meen belang strjjdig zijn, te schorsen
of te vernietigen, wordt bij de wet ge
regeld. Hier ziet men duidelijk, dat de
autonomie en het zelfbestuur der pro
vincie nog al beperkt zijn en deze re
gelen ais een rem hebben te werken
voor de uitvoering van regelingen en
besluiten van al te voortvarende Sta
ten.
Vervolgens stelt de konig(in) in el
ke provincie een commissie aan met de
uitvoering zfiner harer bevelen
en met het toezicht op de verrichtingen
der Staten belast. Hoe duidelijk blijkt
hier, dat het Centraal Gezag als 't war
re een wdarskijker aanstelt over de
handelingen der Provinciale Staten-
Opmerkelijk ia het, dat de Grondwet
gever veel meer heeft geregeld ten.
aanzien van de provincie dan van de
gemeente. De oorzaak daarvan is hier
niet ver te zoeken en daarin gelegen,
dat hij bang was, dat anders de pro
vincie te groote vrpeid zou genieten
en misschien wel zou trachten hare his
torische beteekenis onder de Republiek
weer te hernemen tot schade van den
Staat. Toch wilde de geniale Thorbec-
ke, de groote man van de grondwets
wijziging van 1848 niet, dat de koning
door het recht om alles bij besluiten te
regelen, dezen al te grooten invloed
op het bestuur van de provincie zou
behouden. Hierin werd verandering
gebracht door de inlassohing van arti
kel 133, dat zegt: „Het* gezag en de
macht der Staten worden door de WET
geregeld" En aan dit voorschrift v. de
Grondwet werd vrij spoedig voldaan
bij de wet van 6 Juli 1856, S. 39, wel
ke wet wij kennen onder den naam
van „De Provinciale Wet"
VAN BENTHEM.
Heemskerk.
Wordt vervolgd.
DE PROVINCIALE BELASTINGEN
EN HET P. E. N.
De wijziging, welke Ged. Staten naar
aanleiding van de voorstellen-Kooiman
en Verdam in hun voordracht betref
fende opcenteuhetfingen brachten,
beieekent inderdaad een belangrijk»
verlaging. Ged. Staten hadden aan van-
kfclijkr eeds teruggebracht: de opcenten
grondbelasting van 34 tot 26. ,perso-
ncele belasting van 34 tot 24 inkom
sten. en vermogensbelasting vau 17 tot
12 Thans is bel geworden grond- eu
persoueele belasting 20 opcenten
net hoogste door de provinciewet toe
gelaten getal en inkomsten- en yet,'-
