JUBILEUM-FEESTEN.
Willy Derby
kamt met O k.rmlt In
Hotel Toelast.
COUPON
Garage JAC. MET,
Achterweg C 19-29.
„ONS BLAD”
FEUILLETON.
Door de maan aan het
licht gebracht.
VROOM
A DBEESMAKM,
:-s sm HOR RW.
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: 433
Luxe Verhuurinrichting.
Ghr. J. MEIINE. - Goilfeur, - Bskkira. itm. Gastricmn.
is*.
Voor de
Fa. R. J. NOVWINO, Mleal C 7.
TOUW- EH KINDERWAGENS-
i*
BILLIJK TAHikF
De vrije burger.
V
--
Advartentieprijsi
1.25; elke regd meer f0.:
BUITENLAND.
a. s. Jubileumfeesten brengen wij eene
uitgebreide sorteering
KATIONAA L-ARTIKELEN.
Voer Fteatcoatté'a speciale prijiea.
AbonnementsprU««
Per kwartaal' voor Alkmaar ,-«®eW f 2^-
Voor buiten Alkmaar 1 285
Met Oefflutfreerd Zondagsblad 0 60 f hooger.
ün alle abonné s wordt op aanvrage gratia een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 600,f4OO,-, f 2°OO?-7riod-l. 60.-.' f 3S.- f isl
Colijn aan Flnanolftn.
I
1
POSTGIRO 10486&
»1
d<
een
>t be
VH
TEL.E.FOON «72.
Van 1—51
per regel f
ALKMAAR
diker der bezul
nog
den gaat, rak.
hjj reeds, toen minister de Geer met
begrooting
tot het nit
Maan-
zien
do-
het
met
;eu, die niet anders
9 liberalen in,
modern pakjo, wfl «reed bedenken!
POSTGIRO 104863, jye
NOORD-HOLLANÜSCH DAGBLAD
Besluiten van Gemeenteraden om met de
aa. jubileumfeesten der Koningin een tap-
verbod uit te vaardigen, lokken hier en daar
protesten uit.
in zooverre zulke besluiten overbodig zijn
kunnen wij ons met die protesten vereenigen.
Nu doet men o.i. echter verkeerd met
zulke raadsbesluiten uit te buiten tot „aan
slagen op de vrijheid der burgerij” en bet
voor te stellen, alsof de vrjje burger in Ne
derland zoo langzamerhand geboeid en gek'
tend ligt.
Zoo heeft men b.v. de nieuwe vereeniging
„Civis Liber”, die zich ten doel stelt om
overal protesten heen te zenden, waar zij
door een overheidsinstituut een aanslag op
de vrijheid meent te zien geschieden; iets als
„Heemschut’', dat opkomt voor behoud van
natuurschoon. Maar zoo verdienstelijk wij het
werk van „Heemschut” achten, zoo gevaar
lijk achten wij het optreden van georgani
seerde „vrije burgers” en ongeorganiseerde
protesteerenden, omdat onze volksaard op
het stuk van vrijheid geen prikkel, maar eer
een rem noodig beeft
Het wordt zoo langzamerhand mode, om
af te geven op wetten en verordeningen, op
overheid en overheidsorganen en dat zon
der eenig onderscheid of eenige beperking.'
Dezer dagen schreef het Handelsblad zonder i
eenige aanleiding een boofdartikel tegen de
„normalisatie” van het leven, waarin niets
anders werd betoogd, dan dat wetten in zich
ondragelijke dingen zijn.
De distributietjjd heeft aanleiding gege
ven tot een te veel aan overheidsmaatrege-
on verwacht
aangelegen-
i verloofde
voert mij
Relletjes.
Donderdag en gisteren is het tengevolge
van de dunrte, de voedselschaarschte en
bet geldgebrek in verscheiden stedbn van
het beaMhn getned tot relletjes gekomen. To
Ki rfeid mount de politie herhaaldelgk met de
blanke sabel ohargeeren om de relletjesma-
kers uit de buurt van het stadhuis te ver
drijven. Daarbij zjjn tal van menschen ge
wond. Het tramverkeer te Krefeld staat stil
omdat het personeel staakt. Ook de metaal
bewerkers dreigen wegens looneischen met
staking.
STAKINGEN IN DUISCHLAND.
De radicale beweging onder de werf-*r-
beiders te Hamburg grgpt steeds meer om
zich heen.
Thans is bet ook bjj de Deutsche Werft A.
G. tot oneenigheden gekomen, met als ge
volg een neerleggen van den arbeid.
Ook bg de Vulkan Werft is thans een loon-
geschil ontstaan, waarbij de arbeiden tot
staking overgingen.
De vereeniging van doktoren in Baden
heeft een bekendmaking uitgevaardigd waar
werd bezet, is een tijdbom gevonden.
Een ambtenaar ontvoerd.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung” meldt,
dat enkele dagen geleden de Duitsche op
zichter bg de Fransche spoorwegregie voor
het traject EssenDortmund, een voormalig
stationschef van Hagen, door middel van een
list is gearresteerd, zoodat hjj naar het on
bezette gebied kon worden gebracht Hjj be
vindt zich op het oogenblik iif de gevangenis
te Leipzig.
tend ter zijde stond en do
onschuldig lijden moest, ha<
valler is gedood. De gewone sancties zjjn
genomen.
Er heeft een paniek plaats gehad op de
beurs te Dusaeldorp. Er is een onderzoek in-
geeteld om de speculeerenden, die de oor
zaak van de Kisse zjjn, op te sporen.
Een nieuwe aanslag.
Op de spoorlijn TrierTürkismühle is
weder een „sabotage-poging gedaan. Ont
dekt werd, dat in een der rails een gat was
geboord, met de kennelijke bedoeling, daar
in een bom te plaatsen.
In het station te Limburg welke plaats,
Tegen inlevering van ueze coupon aan onderstaand adres, zullen aan de
eerste 100 koopers gratis ter kennismaking worden aangeboden
2 tien cent* Sigaren, merk „Troef”,
de nieuwe 10 cents Sigaar met de ouderwetsche samenstelling.
Inwisseling van deze coupon bij
onbekend zijn, dat de heer Coljjn na de jong
ste Kamerverkiezingen als de aangewezen
drager der portefeuille van financiën werd
genoemd. Dat hjj het toen niet werd, maar
nu een aangeboden benoeming aanvaardt,
beteekent zooveel als het hjjschen van den
stormbal door de regeering. Het beteekent
dat onze regeering den nationalen zoowel als
den internationalen toestand zóó donker in
ziet, dat zg een hoogst bekwame, maar ook
uiterst zelfstandige krachtfiguur in haar mid
den neemt, om Nederland door de donkere
tjjden heen te helpen.
En met betrekking tot den heer Coign
zelf beteekent de aanvaarding van dit ambt
de overtuiging zijnerzijds, dat Nederland eco
nomisch nog in evenwicht te houden is.
Er is aanleiding tot bet uitspreken onzer
voldoening over de toenemende kans om
onze financiën weer in evenwicht te brengen
door een krachtige politiek van bezuiniging
en economische saneering, een politiek, die
zeker niet het laatst aan de niet-kapitsal
krachtigen ten goede komt En ten slotte
waarborgt deze oplossing der crisis bet voort
bestaan eener christelijke regeering, welke
onze heiligste beginselen zal hoog houden
de leider der anti-rev. partij immers is een
overtuigd voorstander der coalitie. Een ver
zwakking der regeering nu, zou zoo gemak
kelijk tot haar spoedigen val hebben kun
nen leiden.
Het bericht werd direct naar alle richtingen
doorgeseind en terstond werd overal het
werk gedurende 2 minuten gestaakt. Bij
na nergens in de stad werd ook maar het
minste gedruisch vernomen. Het vervoer op
straat stond overal stil. Ook op de sport
velden werd niet gespeeld.
Zgn begrafenis te Marion kenmerkte zich
door groeten eenvoud. In alle stilte werd het
lijk grafwaarts gedragen. In den stoet lie
pen, behalve talrijke persoonlijke vrienden
van den overledene, president Coolidge, ex-
president Taft, Edison en Ford. De kleine
stad heeft nog nimmer zooveel voorname be
zoekers gehad. Uit allerlei richtingen kwa
men dezen met extra treinen aan. Het aantal
kransen was zóó groot, dat zelfs de tuin,
grenzende aan het huis, van waaruit de be
grafenis plaats had, er mede gevuld was.
DE FRANSCHEN EN BELGEN
IN HET ROERGEBIED
De Engelsche nota.
Het Engelsche antwoord op de onlangs
van Frankrijk en België ontvangen nota’s zal
vandaag aan de verschillende gezanten te
Londen worden overhandigd en wordt voor
openbaarmaking gereed gemaakt op
dag. Men zal bjj die openbaarmaking
dat het een zeer belangrijk diplomatiek
eument is van aanzienlijke lengte. In
antwoord zal openhartig de toestand
betrekking tot de Roerbezetting en de ver-
goedingsk westie in het algemeen worden
behandeld. Het zal verder eeu exposé geven
van de Engelsche houding t.o. van de onder
linge schulden eu zich verder bezig houden
over de wettigheid vati de Roerbezetting, ter
wijl voorts allo punten iu de onlangs door
Frankrijk en België gezonden nota’s worden
beantwoord. Terzelfder tjjd zal de door En
geland opgemaakte vragenlijst en het voor
gestelde antwoord aan Duitecbland worden
gepubhceerd terwjjl de serie documenten
wordt besloten niet een afschrift van do
Fransche en Belgische documenten die on
langs door Parijs cn Brussel afzonderlijk zijn
openbaar gemaakt.
Naar verlunit is de nota een stuk van cir
ca 80U0 woorden, waarin de geheele toestand
wordt behandeld en bet Engelsch standpunt
wordt uiteengezet De not* iwgt in het' bij
zonder den nadruk op het feit, dat Engeland
zooveel van den oorlog heeft geleden, dat
het niet kan denken aan kwijtschelding zij
ner schuldvordering, terwjjl voorts, naar de
Evening Standard verneemt, wordt gezegd,
dat bet minste bedrag, waarmee Engeland ge
noegen zou kunnen nemen, dat moet zgn,
hetwelk het zelf aan de Ver. Staten moet af
dragen.
v-75; Rubriek -Vraag en aanb
uitbetaling per plaatsing f 0.60.
len, een te veel aan knellende banden voor
handel en industrie; en de actie om daarvan
zoo spoedig mogelijk bevrjjd te worden had
onzen vollen steun. Even zoo is te billijken
een verzet tegen een bepaalden regeerings-
maatregel. die onnoodigen last en geldver
spilling veroorzaakt, als tegen de uitvoering
der tabaksbelasting, het zegelplakken voor
ouderdomswet enz„ een verzet, dat in een
bepaald geval nuttig effect kan hebben.
Maar waartegen wjj opkomen, is het stel
selmatig en georganiseerd verzet tegen wet,
overheid en overheidsmaatregelen, hetwelk
een mode en een manie schijnt te worden.
Wie het meest op de wet en den ambtenaar
kan afgeven is de gevierde man, iets wat
in ons land en bjj ons volk verre van onge-
vaarlgk kan worden geacht.
Wg hebben waarlijk geen menschen noo
dig, die ons volk leereu moeten zich zelf te
gen vrjjheidsaanranding te beechermeA en
het gevoel van ware vrgbeid levendig te hou
den. Wanneer zulk een aanslag up de vrij
heid van den Nederlandschen burger wordt
gedaan, slaat hij uit natuurlijke aandrift van
zich af. Alle hulp, die hem daarbij wordt ver
leend, kan hem slechts stgven in de nationa
le ondeugd, waarvoor hg zich vóór alles
heeft te hoeden, nJ. bandeloosheid en tuch
teloosheid. Laten dat de gepatenteerde vrjj-
heidsprof eten onzer ringen
zjjn da* de ow4«RtM»ato»
dat ik u zoo
«een
heid, betreffende den
van mejuffrouw uwe
hierheen.”
„Dan zullen we in het kantoor
antwoordde Schneider, die zich door
zoek van dien man onaangenaam verrast
gevoelde.
„Wellicht zullen de dames liever aet au«
van mijn bezoek vernemen.”
„Welnu, ate dit zoo is....”
„Zeker," onderbrak Helena haar vader,
„ik zal wel niet behoeven te zeggen, dat al
les, vrat mjjn verloofde betreft, een bijzon
der belang voor mg heeft.”
HARDING’s BEGRAFENIS.
Het stoffelijk overschot van Harding is
in diens geboorteplaats, Marion in den staat
Cino, aangekomen. Langs den weg stonden
overal dichte rijen inwoners, die den over
leden president de laatste eer wilden bewij
zen.
De lijkkist werd uaar de woning van Har
ding’s ouden vader gebracht, waar belang
stellenden voor de laatste maal nog een blik
op den doode konden werpen.
Washington was geheel in rouw gedom
peld. Alle kerkklokken bleven luiden tot dat
do overleden president gisteren in zjjn laat
ste rustplat is werd gelegd. Op het oogenblik
dat de kist in het graf werd neergelaten,
stonden overal in Amerika allo fabrieksbe-
drijven, al mede alle treinen en andere ver
voermiddelen, vjjf minuten stil.
Ingezetenen van Marion, de geboorteplaats
viin president Harding, koesteren het plan
een grootsch gedenk teek en voor den overle
den president op te richten.
Klokslag 5 uur kwam te New-York giste
renmiddag langs de telefoon- en telegraaflij
nen de tgding aan. Jat president Harding
naar zjjn laatste rustplaats was gebracht
die sedert Ferdinands in-
- pB 1SJ
ook ik vertrouw dat deze eenmaal aan den
dag zal komen, doch van de uitvoering
uwer plannen stel ik mg niets voor.”
„U zou gelgk hebben, wanneer ik de ban
den in den schoot wilde leggen en geduldig
het toéval afwachten,” vervolgde Helena.
„Doch dit is geenszins mgn voornemen, ik
zal zoeken, totdat ik....”
„Totdat gjj zult zien, dat al uw zoeken en
vorechen vruchteloos is,” zei de moeder.
Helena weerhield het antwoord, dat haar
op de lippen zweefde; een zacht kloppen
op de deur had het onderhoud afgebroken.
Toen de koopman opendeed, viel zgn blik
op den makelaar, die sedert Ferdinands in
hechtenisneming niet meer bg Schneider
aan huis was geweest.
„Vergeef me, ik
kom opzoeken,” zeide hjj;
heid, betreffende den vroegeren
dochter,
vier millioen kaarten noodig.
Bezuinigd kan worden op de
voor volksuniversiteiten, voör jeugdorgi....
saties, opera's enz. De werkloosheid zal be
atrrxleu moeten worden uit arbeid en niet
met gi.Nelgken steun.
En wat vrgbeid of bescherming van han
del en industrie betreft waarover geduren
de de jongste crisis in de liberale jiers zoo
veel angstkreten zjjn opgedaan, zei de beor
Coign, dat voor hem de vrijheid van handel
postulaat is voor onze welvaart, eu dat be
scherming meestal niet altijd leidt
tot duurdere goederen en voor onze export-
indastrie doodend is. Toch kunnen er bij
zondere omstandigheden zgn, waarin wg on
ze economische theorieën, die in normale tij
den gelden, niet kunnen volhouden. Voor
bet in standhouden van welvaartsbronnen
zullen wg wellicht tot tjjdelgke bescherming
van industrieën moeten komen. Daartoe
luoet de weg niet worden afgesneden.
Gok dacht de heer Coljjn toen aan staats-
voorschotten op soiied onderpand tegen een
lagere dan de geldende rente, door de Ne
derlandsche Bank aan handel en industrie
te verstrekken om ons welvaartspeil op te
houden.
Laat ons afwachten, hoever h?t den heer
Coign gelukken zal met een financieel plan
te komen, dat de staatskosten verlicht en de
volkswelvaart opbeurt. Het kan aan niemand
14.
Alleen Ferdinand koesterde ook thans
log de hoop, dat de een of andere gebeur
tenis zgn onschuld aan den dag zou bren
gen, nog vóór het vonnis zou worden ge
veld; het was een stroohalm, waaraan de
drenkeling in zgn laatste oogenblikken zich
krampachtig vastklemt Het scheen den
jonkman een onmogelijkheid toe, dat recht
vaardige rechters, onpartijdige gezworenen
hem veroordeelen konden wegens een mis
daad die hg niet bedreven had. In koorts
achtige spanning wachtte hjj de terugkomst
der gezworenen af, die reeds na weinige
minuten verschenen.
^De eerste hunner las de uitspraak voor:
Zg luidde: „Ferdinand Stahlschmidt is schul
dig bevonden aan den op zjjn vader ge-
pleegden moord. Nochtans kan de gesteld
heid, waarin die misdaad begaan werd, aan
leiding geven, om verzachtende omstandig
heden in aanmerking te nemen.”
Na een korte beraadslaging van het ge
rechtshof sprak de president het vonnis uit.
Ferdinand Stahlschmidt werd ter dood ver
oordeeld; intusschen ried het gerechtshof
Doch wat was haar verdriet in vergelij
king bg de smart, die de ziel van haar ver
loofde folterde? Geen vriend, die hem troos
gedachte, dat hg
id voor hem wei
nig opbeurends of bemoedigends, want be
halve Helena en hare ouders geloofde nie
mand aan zgn onschuld.
„En al zouden ook allen hem verlaten,
dannog blijf hem getrouw,” sprak het
meisje, nadat de eerste hevige opwelling
van smart bedaard was. ,7-ijn onschuld moet
aan den dag komen, en God zal mg bij
staan, zulks te bewerken.
Deze woorden had Helena meermalen ge-
uit en ook ditmaal,’ bij de avondschemering,
kwam het gewone onderwerp wederom ter
sprake. De koopman schudde bedenkelijk
het hoofd, terwijl de huisvrouw, in gedach
ten verdiept, naar buiten blikte.
,Jk heb vandaag den geneesheer bezocht,
die destijds delgkschouwing hield,” zeide
het meisje; „hg heeft mg verklaard, dat hij
er zich ook thans nog van overtuigd houdt,
dat de rentenier een gewelddadigen dood
is getorven,”
„Wat hebt ge gedaan?" vroeg de moeder
verwonderd; jd’oe kwaamt ge daartoe?
Jk moest zekerheid hebben: tot dusver
rekende ik nog op de mogelijkheid, dat er
wellicht geen moord gepleegd zou zgn. Nu
ik weet dat de misdaad werkelijk begaan is
zal ik niet rusten, vooraleer ik den moor-
Over bet conflict dat aan Minister de
Geer het parlementaire leven kostte, heb
ben wg geschreven, dat daarover door nie
mand behalve de weinig ingewijden van
den ministerraad viel te oordeelen, alvo
rens meerdere gegevens zoowel omtrent den
aard van den rinancieelen nood der schat
kist als over het dreigende gevaar voor on-
se koloniën bekend waren. Door de aan
vaarding van de benoeming tot minister
van financiën door den heer Colijn, begint
er meer teekening in den toestand te Ko
men. Immers de leider der anti-revolutio-
naire partij is een man uit één stuk, een
krachtige, ondubbelzinnige figuur, met een
tijk politiek verleden. Uit zgn jongste op
bieden, zoowel bij de begrootingsdebatten in
de Tweede Kamer in November 1922 als in
de Standaard, waarvan hij de hoofdredac
teur is, kennen wg hem als den grooten pre
diker der bezuiniging. Wanneer ons budget
niet met nog een 100 millioen naar bene-
raken we in de put, verkondigde
i een
kwam, waarop, naar het heette
iterate bezuinigd was. Zelfs de de
fensie mocht niet aan het snoeimes ontko
men, meende de heer Colijn.
Wanneer dus deze mau in deze omstan
digheden de portefeuille van financiën aan
vaardt, dan moet dit het volgende betee-
kenen: de heer Coign ziet kans om de be
grooting met tientallen millioenen naar be
neden te drukken en daarenboven nog de
onverwijlde doorvoering der Vlootwet mo-
gelijk te maken.
Wjj zouden dan weer een homogeen ka
binet krijgen met een sterken minister van
Hnanciën. Van den heer Coign, die ten deze
zoo scherpe critiek uitoefende op zgn voor
ganger, moet immers worden aangenomen,
dat hjj met zgn collega-ministers vooraf op
een financieel program tot een accoord is
gekomen, waarin aanneming en uitvoering
der Vlootwet (waarvan hjj voorstander is)
zjjn iub<*grepea.
Voor een deel heeft de beer Coljjn reeds
rgn- financieel program ontwikkeld in zjjn
groots Kamerrede van 9 November. Met
prof. Fabius wenschve hjj een „onbekrom
pen bekrompen huishouding”, dat wil zeg
gen een bekrompen, dus sterk iogeperkt
Btaatshuisbuuden maar op onbekrompen
wijze ingericht. Wjj worden, volgens den
beer Colijn op 9 November 1922, in een
voortgaande verstrikking opgesloten van
napier, commissies en honderden ambtena
ren. Daar moet een einde aan komen. Voor
de toepassing der Leerplichtwet zjjn alleen
subsidies
;dorgani-
I l>c
donaar ontdekt heb.
„Acht gjj u tot deze taak in staat?” ant
woordde Schneider, over wiens voorhoofd
een sombere schaduw gleed. „Hoe spoedig
zullen u kracht en moed ontzinken!”
„Wanneer deze dreigen te verzwakken,
zal ik aan mgn armen Ferdinand denken,
die onschuldig in den kerker zucht!” zeide
Helena met kalmte en vastberadenheid.
„Reeds is het aan zoo menige zwakke vrouw
gelukt een oneindig moeiljjkor taak te vol
brengen; waarom zou ik hierin niet mogen
slagen.”
„Kindlief ge zijt te onervaren; wanneer
het een bekwaam rechtsgeleerde...."
„De hulp dezer lieden wil ik eerst dan
inroepen, wanneer ik, na 4pn draad eenmaal
gevonden te helibcn, dezen weer mocht ver
liezen; dan mogen zij vorschen en zoeken
op den weg, dien ik hun geopend heb. Wan
neer het mij gelukken zal, in bel geheim
zinnig duister eenig licht te verspreiden,
dan moet mjjn plan voor allen geheim blij
ven
„Hebt ge uw plan dan reeds ontworpen?”
oeg Schneidt-r verrast.
„Neen eerst moet ik het aan een of an
der toeval overlate*, mij den draad in han
den te geven; heb ik bem eenmaal gevon
den.
„Kind, intusschen zullen Ferdinands ha
ren wel vergrijzen", onderbrak haar de
koopman. „Ook ik geloof aan zjjn onschuld,
Allerlei.
Een Belgisch soldaat heeft te Balenberg bjj
Herzogenrath een Duitsche vrouw gedood.
De beweegredenen zjjn onbekend; er is een
onderzoek ingesteld.
De opperbevelhebber der bezettings
troepen heeft tegen heden grondwetsdag
in het bezette gebied elke betooging en
het uitsteken van vlaggen verboden.
In de Engelsche zone is het uitsteken van
vlaggen behalve de oude zwarUwit-roode
toegestaan.
Er worden verschillende aanvallen op
Fransche schildwachten gemeld. Een aan
hem "aan, den koniug om gratie te verzoe
ken. Ferdinand had zich opgericht, ten ein
de zgn vonnis aan te hooren; star en met
de uitdrukking der vertwijfeling rustte zjjn
blik op de gezworenen.
„Gjj meent een moordenaar veroordeeld
te hebben, doch gjj hebt zelf een moord be
gaan,” zeide hjj met gedempte stem. „God
moge u zulks vergeven, maar de tjjd zal ko
men, waarop gjj wenschen zult, dat gjj dit
vonnis niet hadt uitgesproken! Ik verklaar
het u nog eens, ik ben onschuldig!”
De verpletterende ernst waarmede de jon
geling deze woorden sprak, miste zjjn uit
werking niet; doch het vonnis was uitge
sproken en een ieder noemde het recht
vaardig.
Vier weken waren sedert Ferdinands ve»
oordeeling verloopen. De koning had het
vonnis in levenslange gevangenisstraf ver
anderd.
Na zoovele dagen van koortsachtige in
spanning en onophoudelijk wankelen tus-
schcn hoop en vrees, moest de vreeseljjke
slag Helena des te zwaarder treffen, niette
genstaande zij reeds door velen op dit treu
rig einde was voorbereid. Maar Helena was
een dier naturen, welke onder de ijzeren
hand van het noodlot niet machteloos ne-
derzinken, doch veeleer zich gesterkt ge
voelen en fier met de onzichtbare machten
worstelen, totdat zij de zegepraal behaald
of, het ouderspit gedolven hebben.