4
M>
„ONS BLAD”
rEUJLLETOR
i
Bureau: HOF 6, ALKMAAR.' - Telefoon:
porramo mmn»
Vlaanderen’s Herleving.
BUITENLAND.
Gedelgde Sohuld.
u.
IVe «Jaargaag.
s
NEDERLAND EN HET ROODE KRUIS.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Advertentieprijs
Van 1—5 regels f 1.25; elke regel meer f 0.25; Veda*
per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aanbod" bq vot
uitbetaling per plaatsing f 0.60
f 400 f 200,—, f IOO,—f 60,—, f 35,—, f 151
Jlóó ie bet....
Abonnenf«nteprU«»
Per kwartaal voor Alkmaar *-<• ef X—
Foor buiten Alkmaar
Met Oefllustreerd Zondagsblad «r 0 00 f nooger-
Aan alle abonné’a wordt pp aanvrage gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500,
l
r
g«go-
1
sche
ellendige, bonten
Wordt vervolgd,
'i
ADMlHtSTHATni No. *M
RKDACTW No. SM
•oo
lrÜ*
HOLLANDSCH IJZER.M AGAZIJN
h. M. de Wild.
Alkmaar.
BRUSSELSCHE-, JAARSMA-HAARDEN,
GODIN-, ETNA-KACHELS, ORIGINEELS
„GRAETZ”-PETROLEUMKACHELS.
■sj
muniqué’s genoemd ia en door de beurteling
ache beschieting door ErJ
Duitaehers tot een ruïne
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
’t Was een woest, bijna schrikwekkend too-
neel, dat den vreemdeling, niet aan snik ’n
chaos gewoon, zeer onaangenaam moest
treffen.
Nog dienzelfden dag bediende Dujardin
in „De gouden Eikel” een aantal gasten, die
hem, zonder uitzondering, als 't uitvaagsel
der samenleving voorkwamen.
DE COMMUNISTISCHE WOELINGEN
IN BULGARIJE.
In verband met geruchten, dat heden in
de Bulgaarscbe hoofdstad een opstand zou
uitbreken, heeft de Bulgaarscbe regeeering
ongeveer 500 communisten doen arresteeren
De communisten hebben hun agitatie in
middels uitgebreid tot de stad Berko vica, in
Noordwest Bulgarije, nabij de Joegoslavische
grens. De stad werd overmeesterd en de bur
gemeester en 15 notabelen werden ter dood
gebracht.
De regeeringsuoepen, welke uk verschil
lende deelen des lands hier werden gecon
centreerd, gingen gister tot den aanval over.
Naar het zich laat aanzien, zal het niet lang
duren of Berkovica zal heroverd zijn. De op
roerlingen trekken allengs af in de richting
van de Joegoslavische grens. Op een plek
gelukte het den regeeringstroepen, den com
munisten den pas af te snjjden; de laatsten
werden in de pan gehakt.
Elders in Bulgarije is het vrijwel rustig;
slechts hier en daar komen kleine schermut-
Natuurlijk! Wie eenmaal hier is, blijft
bjj zijn plan. Men ontmoet wel is waar iede-
ren dag menscben, die van de mijnen terug
komen zonder veel mee te brengen; doch
anderen maken er fortuin en zijn voor de
rest van hun leven geborgen. Zoodra we
geld genoeg bijeen hebben om de reis naar
Sacramento te ondernemen, zullen wij op
die zaak terugkomen. Misschien worden wij
het gemakkelijk eens.... Maar kom nu mee
naar 't hotel; hier op de kaai kunt ge niet
blijven.
dan slijkerige w
barakken, welke
verdienden.
Ik begrqp het nóg niet!
Met eigen oogen heb ik bet gezien en nóg
host het me moeite bet te gelooven!
In Vlaanderen is een wonder gebeurd!
Twee dagen lang, van ’s-morgens vroeg
tot donker, heb ik er met een 50-tal collega’s
op uitnoodiging van de Belgische Regee
ring, rondgezworven; per auto heb ik een
afstand van omstreeks 400 KM. afgelegd
door de streken welke door den oorlog zoo
ontzettend hadden geleden en ’t is me, of ik
uit een droom ontwaak, nu ik weer thuis in
mijn werkkamer zit en nog eens nadenk
over al wgt ik gezien heb.*
Onze tocht ging langs niet minder dan
drie-en-veertig steden en dorpen, van welke
ik er vele ook tijdens den oorlog, andere
kort daarna had bezocht, plaatsen dus, waar
van ik wist, hoe ze er nog maar een paar
jaren geleden uitzagen: reusachtige puinhoo-
pen, waaruit met geen mogelijkheid meer
was op te maken, wat ze eens waren ge
weest.
En nu!
Daar staan ze weer, de dorpen, verspreid
als vroeger over de streek en alsof ze nooit
waren weg geweest
Maar gebeuren er dan nog sprookjes, is
het mogeljjk dat.Neen, want als je over
de eerste verbazing heen bent, dan zie je
het wei dadelijk: dat zijn niet dezelfde hui
zen van vroeger, grauw van ouderdom, de
steen verweerd door den tijd, de kleur ver
zacht en vermooid door den invloed van
weer en wind. Deze huizen hier, die zoo ge
trouw de vormen geven vin wat er vroeger
itond, die zoo geheel bet karakter der ste
den. der dorpen, heeft doen blijven, wat het
altijd is geweest: echt Vlaamsch, zijn niet
oud! Ze zijn gebouwd van fonkelnieuwe stee
nen, gebakken in de steenbakkerijen uit de
streken zelf, nog geen twee jaren, ook nog
geen jaar geleden.
We komen van Wulveghem en volgen met
de auto’s den weg langs den 162 M. hoogen
f Kemmelberg, die zoo ”*ak in de oorlogscom-
gelachen en door
is geworden waar
over men zich geen denkbeeld kan vormen.
Geen boom is er, hier in den omtrek te
vinden, die niet door minstens een der pro
jectielen der elkaar beschietende vijanden is
geraakt
Kale stammen, bijna zonder takken, of
korte, afgepluisterde stronken steken nog
uit den grond, somber zich strekkend naar
den hemel, als smeekend om mededoogen.
Dit beeld van verwoesting ziende, wor
den weer mjjn gedachten teruggevoerd naar
den oorlog, naar den tijd toen ik ook van zoo
nabij verwoestingen als hier te zien, heb
zien gebeuren. Ik zag weer in mjjn verbeel
ding de granaten springen, reuaachtige mas
sa’s zand en steen, de lucht in slingerend, ik
zag weer de dooden en de gewonden, die
ik op de slagvelden zoo vaak heb zien lig
gen een rilling kwam over mjj, een rilling
van afgrijzen over het feit dat zoo na
twee duizend jaren Christendom nog mo
geljjk geweest was.
En de auto’s snellen voort, in groote vaart
slingert de lange slang van drie-en-twintig
wagens zich om den kalen berg, tot eens
klaps in de verte, een lichtschijn glans brengt
in het droeve landschep.
Daar, waar nog maar twee jaren geleden
een reusachtige puinhoop, te midden van
door granaatvuur omploegde velden, de
plaats aanwees, waar eens de 3780 huizen
van leperen stonden, staat nu weer een stad
De roode daken lachen je in bet zonlicht i
tegen, de gele muren die je in al bun nieuw
heid vreemd aandoen, omdat je het gewoon
was daar oude, vergrijsde gevels te zien,
worden duidelijker, vonnen zich tot huizen.
je ziet een stad. I
*t Ia een wonder! i
selingen voor, in sommige districten verlief
de oproerige beweging in plundertochten,
welke met groote gestrengheid onderdruk!
worden, Wegens de voortdurende aanvallen
op treinen, zijn deze door de regeering met
machinegeweren bewapend.
De Joegoslavische gezant heelt den Bul-
gaarschen premier medegedeeld, dat de re
geering te Belgrado den communistischen op
stand beschouwt als een binnenlandsche aan
gelegenheid van Bulgarije, welke Joegosla
vië niet aangaat. Deze mededeelitig heeft al
le vrees voor buitenlandsche verwikkelingen
weggenomen
WERKLOOZENR L LETJES.
In Poplar, in het Eastend van Londen, had
den Woensdagavond heftige tooneelen plaats
toen de burgemeester veertig politieagenten
had ontboden, om 500 oproerige werkloozer
te verdrijven uit de kantoren der steunver-
leening, waar zjj de ambtenaren in hun ka
mers hadden opgesloten. Er zijn vjjtig werk-
loozen gewond; hicrvas^spn er veertien naar
het ziekenhuis gebracht.
Naar de „N. R. Crt.” van betrouwbare
zijde verneemt zal de kroonprins van Zwe
den geen groot werkzaam aandeel nemen
in de door de internationale Roode Kruis
conferentie onlangs in het leven geroepen
studie-commissie voor de reorganisatie der
internationale Roode Kruisbeweging en de
mogelijke fusie tusschen de Parjjsche liga
der Roode Kruisvereenigingen en het Ge
nerische internationale comité. De Zweed-
sche kroonprins zal meer eereVÖörzitter dan
werkzaam voorzitter dezer commissie zijn.
De werkelijke leiding der commissie zal in
banden zijn van onzen landgenoot mr.
Dresselhuys lid der Tweede Kamer, tot dus
verre ondervoorzitter dezer studiecommissie
Het is zelfs mogeljjk, dat mr. Dresselhuys
ook officieel bet voorzitterschap zal beklee-
den.
KORFOE ONTRUIMD.
De Italianen hebben Korfoe gisterenoch
tend ontruimd. De Italiaansche vlag werd
gisterochtend 8 uur gestreken en onmiddel-
lijk daarna werd de Grieksche vlag gehe-
schen. Hierbij werd militaire eer bewezen
door de Italiaansche vloot en een Griek-
schen torpedojager. De Italiaanscben vloot
lichtte om half negen het anker.
Zoodra bet laatste Italiaansche oorlogs
schip de haven had verlaten trok een
juichende menigte naar de consulaten van
Groot-Brittantó en Frankrijk, waar een in
drukwekkende hulde aan deze beide landen
werd gebracht. De feeststemming van de me
nigte werd nog verhoogd door de klokken,
welke aanhoudend luidden.
Volgens een Reuterbericht keerde de Ita
liaansche vloot naderhand naar Korfoe terug
Des middags om 12 uur verschenen vier
Italiaansche slagschepen en zeven torpe
dojagers en lieten voor de stad het anker
vallen.
Het Italiaansche eskader zal in de wate
ren van Korfoe blijven, totdat de Italiaan-
geering de 50 millioen Lire, welke
Griekenland als schadeloosstelling moet be
talen, zal hebben ontvangen.
BEGRAFENISSEN PER KRUIWAGEN.
Meldden wq- voor eenigen tijd, dat de ge
meente Aken in verband met de te hoogs
kosten voor bouten lijkkisten cementen en
gipsen lijkkisten had laten maken, thans is
18.
Nu, dan kan ik u helpen. Mjjn patroon
fa een voormalige huisknecht, kan lezen
noch schrjjven, en is getrouwd met iemand
die het evenmin kan als hij. Herhaaldeljjk
beeft hjj mjj gezegd, dat bjj gaarne een be
kwaam en betrouwbaar persoon als boek
houder in dienst zou i_‘J_ o“
in hebt, zal ik u voorstellen, en ik weet
b—
zal. Als
zjjt, zal
een
vertrouwen geschonken, zoo laat hjj zich
om den vinger winden.
Ditnaml aarzelde Dujardin geen oogenblik
bet voorstel van zjjn landgenoot aan te ne
men.
Zóó staat ge mjj beter aan Jiernam de
jonkman. Wie hier talmt met een besluit
blijft een sukkel. Mismoedigheid heeft
niemand rijk gemaakt of uit den nood ge
holpen. Dus, mjjn waarde vriend en landge
noot, voor het eerst bphoeft gij u om niets
te bekommeren. Later zullen wjj zien, of we
«amen de reis naar *t binnenland kunnen
Voortzetten.
Gjj wilt dus óók naar de mfriew?
DE TOESTAND IN DUIT8CHLAND.
Naar aanleiding van de berichten uit Beie
ren omtrent een dreigenden putsch en de
aanstelling van een staatsoommissaris voor
geheel Beieren, is het Duitsche Rjjkskabinet
gisterennacht om 12 uur bijeengekomen.
De beraadslagingen waren uitsluitend ge
wijd aan de kwesties, welke door de procla
matie der Beiersche regeering op den voor
grond zjjn getreden
Kort voor 1 uur ’s nachts is door den rjjks-
president een verordening uitgevaardigd,
waarin voor het geheele Duitsche rjjk de uit
zonderingstoestand afgekondigd wordt. Een
aantal artikelen van de Rjjksgrondwet wor
den tot nader order buiten werking gesteld;
de persoonlijke vrijheid, de vrijheid van
drukpers, het vereentgings- en het vergade-
ringsrecht worden in hooge mate beperkt;
het briefgeheim wordt opgeheven- De uitvoe
rende macht gaat op den Rjjksweerminipter
over, die deze op de militaire bevelhebbers
kan overdragen.
De „Vorwarts” meldt, dat de Rjjksregee-
ring een bqzonderen commissaris zal benoe
men voor de liquidatie van bet Ijjdeljjk ver
zet in het Roergebied.
Gisterenochtend beeft de Duitsche rjjks-
kanselier den politieken toestand met de ge
zanten der entente-regeering besproken.
De politie-president Richter, is op grond
van den uitzonderingstoestand, tot civiel
commissaris van Berlqn benoemd, terwjjl de
uitvoerende macht aan den Rjjksweercom-
Onderweg deelde Dujardin’s welwillende
reisgenoot hem mede, dat hjj Gustave Du-
boifl heette en in dienst was bjj den heer
ei8en**r van t hotel „de gouden
eikel”
De weg daarheen baarde Dujardin nieuwe
teleurstellingen. Hjj had zich San Francisco
voorgesteld als een schoons stad, met bree
ds, uitnmntende geplaveide straten en "6-
“akkeljjke „trottoirs", en nu vond hjj niets
'egen en ellendige, houten
niet eens den naam „huis”
San Francisco had eigenlijk met een gr<
te stad niets gemeen, tenzjj een onbeschry-
feljjke drukte. Dujardin en zjjn gids konden
xich nauwelijks een weg banen door de me-
nigte, die zich in de ^straten verdrong.
mandant generaal Honn in handen ia
ven.
In verband met de afkondiging van den
uitzonderingstoestand wordt gemeld, dat
als civiel commissaris voor Pruisen waar
schijnlijk minister Severing zal optreden.
Naar de berichtendienst van de staats-
kanselarjj mededeelt, is het te Annaberg
(Saksen) tot bloedige botsingen tusschen
rechtaradicalen en arbeiders gekomen. Eerst
na middernacht keerde de rust terug. Voor
zoover tot dusver is vastgesteld, zyn er 1
doode, 5 zwaargewonden en 20 lichtgewon
den.
In aansluiting op de uitgevaardigde pro
clamatie van den rjjkspresident en de rjjks-
regeering over het opgeven van het Ijjdeljjk
verzet, zou nog gisteren de formeele in
trekking plaats vinden van de verordenin
gen die tot voortzetting van het verzet door
de rjjksregeering waren afgekondigd.
De rjjksminister voor de bezette gebieden
ontving van de rjjksregeering de opdracht,
de leiding der verdere maatregelen, in het
bijzonder gedurende alle onderhandelingen,
in handen te nemen.
Naar aanleiding van het opgeven van het
Ijjdeljjk verzet, heeft de Rjjksminister voor
de bezette gebieden een oproep tot de bevol
king van het bezette gebied gericht, waarin
hjj den dank van bet vaderland uitspreekt
voor alles, wat in de la itste negen maan
den door hen werd gedaan en gedragen.
^4et het afbreken van den strjjd” heet ’t
verder, „richt ik tot u allen den oproep, den
scheppenden arbeid voor bet vaderland we
der op te nemen. Alle verordeningen, die
door het rjjk zjjn uitgevaardigd, zqn opge
heven. Wjj willen u bjj de hervatting van
het werk helpen zooveel als In ons vermo
gen ligt. De rijksregeerin^ heeft mq met de
regeling van den overgangstoestand belast.
Voorbereidende maatregelen zjjn, voor zoo
ver dat door mq kan geschieden, reeds ge
troffen, terwijl op vastgestelde plaatsen in
het bezette gebied besprekingen zullen
plaats hebben. Den ambtenaren zal ik bin
nen den kortst mogeljjken tijd de noodige
aanwijzingen geven.
De Communistische agitatie in het Roer
gebied heeft een verontrustende wending
genomen. Op de mjjnen werd door da com
munisten de algeneene staking uitgeroepen.
Op vjjf A zee mqnen is het werk reeds neer
gelegd. De beweging is niet alleen gericht
tegen de mijneigenaren, doch eveneens te
gen de bezettingstroepen, De communisti
sche agitators verklaren, dat nu het Ijjdeljjk
verzet is opgegegven het noodzak eljjl. is
tot directe actie over te gaan en de Fran-
•ehen uit het Roergebied te verdrijven.
Volgens een later bericht hebben de com
munisten slechts een algemeene staking van
24 uur geproclameerd bij wjjze van protest
tegen de opheffing van het Ijjdeliik verzet
Heden wordt het werk weer hervat
Welnu, hernam Scailtin, dat zou heel
ondankbaar.... en heel dom van u zjjn;
want gjj kunt nergens beter zjjn dan bjj mjj.
Gq wilt zeggen, dat ik geen hotel meer
bezit? Voor ’t oogenblik niet, dat beken ik.
Maar „binnen de maand” is „De gouden
Eikel” in volle pracht herrezen uit zjjn asch.
Maar ik meende dat die schrikkelijke
brand
Mjj had geruïneerd?Ja, dat heeft
hjj inderdaad, „bjjna” tenminste. Maar is dat
een reden om te wanhopen aan de toe
komst? Hier-te-lande kan men geen groo-
ter domheid begaan, dan door den moed te
laten zinken en als 'n oud wjjf de handen
in den schoot te leggen. Ik ben, sinds mjjn
vestiging te San Francisco, reeds driemaal
geruïneerd; maar ook dezen keer zal Ik er
weer even gauw bovenop zjjn als de vorige
malen. Zoo iets gebeurt hier alle dagen, en
wie zjjn verstand gebruikt begint zonder
aarzelen opnieuw en heeft dan in eenige we
ken of maanden de geleden schade her ld.
Ik heb nog genoeg om op de „kaai” een
gaarkeuken” in te richten.
De eerste nacht in zjjn nieuw verbljjf ging
voor hem slapeloos voorbjj, pijnlijke gedach
ten bestormden hem, lieten hem geen oogen
blik met rust. Hjj had zjjn vrouw beloofd,
onmiddelljjk na zjjn aankomst te San Fran
cisco te zullen schrijven, maar hjj kon ’t niet
van zich verkrijgen, aan die belofte te vol
doen: hetgeen hjj vooralsnog te melden
had, was al te pjjnljjk! Dus liever betere da
gen afgewacht, alvorens tjjding naar Frank
rijk te zenden.
Voor wat zjjn betrekking aangaat, had Du
bois niet overdreven. De eigenaar van het
hotel begreep, dat Dujardin in staat was,
gewichtige diensten te bewijzen, en na ver
loop van nauwelijks veertien dagen ver
hoogde hq zjjn salaris tot 400 franks per
maand. In drie of vier maanden kon de
nieuwe boekhouder de noodige som voor de
reis naar Sacramento verdienen. Dat aange
naam vooruitzicht schonk hem moed, en al
lee ging beter, dan hjj voorzien en gevreesd
had.
Dujardin was sinds vjjf maanden boek
houder ki ^e gouden Eikel”, en hq en D»-
bois dachten er reeds aan, toebereidselen
te maken, toen een dier groote branden wel
ke San Francisco zoo dikwijls teisterden, de
geheele wjjk, waarin het hotel gelgen was,
m asch legde.
Nauweljjas kon Dujardin zjjn leven red
den. Alles, wat hjj bezat, alles, wat hq had
kunnen besparen, werd een prooi der met
razende snelheid om zich heen, grijpende
vlammen.
Zulk een tegenspoed zou vele anderen tot
wanhoop gebracht Lebben; maar Dujardin
kende het leven in California reeds te goed,
om niet te begrijpen, dat alleen hjj, die den
moed in de senoenen laat zinken? verloren is
Hjj troostte zich dus zoo goed hq kon en be
•loot in een ander hotel opnieuw te begin
nen.
Nog rookten de puinen van „den gouden
Eikel toen hjj zich gereed maakte om elders
een nieuwe betrekking te gaan zoeken. Dan
hjj oordeelde het voegzaam, zjjn patroon,
den heer Scailtin, vooraf met zjjn plan in
kennis te stellen.
Wat hoor ik? riep Scailtin, toen
boekhouder hem op de hoogte bracht,
zoudt mjj willen verlaten? Hebt gij dan re
den tot ontevredenheid gehad?
O neen! Maar ik moet den kost winnen,
en daar uw hotel....
Afgebrand is, viel de waard hem in de
rede, wilt gjj u elders verhuren?
Twee jaren geleden stond er nog niets,
moest zelfs nog al het vernielde oude wo*
den opgeruimd en nu staat er een. stad!
Denkt er u goed in, een stadl
Niet een paar huizen, niet een straat,
zelfs niet een wjjk, maar een heele stad, met
kerken en met scholen, met stadhuis en met
overdekte markthallen, een stad, nog wel
niet heelemaal zoo gi xH ms die er gestaan
had, vóór de oorlog hier tot alvernieler werd,
maar dan toch een van 1750 huizen 238 se-
mi-permanente woningen en 500 barakken.
Die tjjdeljjke woningen en die barakken
waarin nu bjj gebrek aan beter altjjd nog
menscben wonen van de 19.407 inwoner#
die leperen voor den oorlog telde zjjn er
12631 teruggekeerd gaan natuurlijk weer
verdwijnen, daarover zal ik dus maar niets
verder zeggen, dan dat ik, ter wille van de
menscben die in die barakken moeten wo
nen, hoop, dat ze maar zoo spoedig moge-
Iqk zullen verdwijnen.
Maar die 1750 andere, die blqvenl
We zqn intusschen in de stad aangekomen
en rijden door de nieuwe straten.
Dat geeft een eigenaardige gewaarwor
ding!
Al die oude vormen in dit nieuwe kleed,
het doet wat on wezenlijk san. Want, ik heb
het nog met gezegd, men streeft er naar, de
stad weer op te bouwen, zooals ze geweest is
dat wil zeggen, men maakt niet iedere gevel
precies na, zooals hij daar vroeger gestaan
heeft, maar tracht in elk gebouw bet karak
ter te leggen, dat de code stad haar groote
aantrekkelijkheid gaf.
leperet. was een stad, die zich sedert de
11de eeuw aan de boorden van het riviertje
Yperlee verhief en die. evenals Brugge, de
oorlogen en de oproeren der middeleeuwen
te doorleven had, maar ook door den han
del tot bedrijvigheid en bloei kwam.
De huizen die er verrezen waren grooten-
deels juweeltjes van oude bouwkunst en tot
aan den oorlog was leperen gebleven een
der steden die het best het oude, middel-
eeuwsche Vlaamsche karakter hadden be
houden.
Nu is de stad herrezen en men heeft haar
haar karakter gelaten.
De eenige aanmerking die ik zou kunnen
maken is, dat alles er zoo nieuw uitziet,
maar dat is een aanmerking, die geen ver
wijt kan insluiten, omdat bet natuurlijk niet
mogeljjk is huizen te bouwen, die onder het
bouwen zelf oud worden.
Overigens niets dan k»f. Want niet alleen
fa hier een groot deel .van het oude leperen
herrezen, het nieuwe is bovendien mooier ge
worden dan het oude was.
Het oude leperen was namelijk, zooals al
le steden, langzaam aan ontstaan. Naast een
huis dat er reeds stond, werd een nieuw ge
zet en niet altijd werd dan rekening gehou
den met bet reeds bestaande, zoodat het ver
kregen geheel niet altjjd was, zooals men
het eigenlijk wel had willen zien.
Nu echter was dat andeis, nu bouwde men
een heele stad te geljjk, met het gevolg, dat
men een harmonischer geheel kreeg, dat men
er voor kon zorgen, dat-de „luchtljjn”, de lijn
van de gevels, zooals die afsteekt tegen de
lucht, een wel overwogen evenwicht ver
wierf, wat aan het beeld dat de pleinen en
de straten in bun geheel bieden, zeer ten
goede is gekomen.
Vlaanderen wordt mooier, is al mooier dan
het ooit geweest is.
Ik heb hier gesproken over leperen, waar
men ook bezig is de 100 M. lange en 50 M.
breede St Martenskerk weer geheel nieuw
op te bouwen wat een bedrag van ongeveer
twaalf miljoen francs zal verslinden en waar
men de puinhoopen opruimt van dat zoo
schitterende monument van bouwkunst, de
hallen, met hun 360 M. gevellengte, waar
van de bouw in 1300 begonnen en in 1304
beëindigd werd.
Ook deze zullen misschien weer worden
opgebouwd, maar de kosten, 85 miljoen,
schrikken wel even terug, terwjjl er boven
dien stemmen zjjn opgegaan, om de muur
brokken die er nog vaa staan te laten staan,
als een droef monument vsa de verechrikkin
gen van den wereldoorlog.
U moet echter niet denken, dat leperen
de eenige plaats is, die weer is opgebouwdl
Neen, heel West-Vlaanderen is vol nieuwe
steden en dorpen.
Te Roeselaere zjjn van de 5311 huizen die
•r vóór den oorlog stonden en in het geheel
vernield of zwaar beschadigd werd, de an
dere helft minder ernstig, reeds 4628 hui
zen opnieuw opgebouwd of hersteld; te
Nieuwpoort, waar voor den oorlog 961 hui
zen stonden, die allemaal totaal verwoest
werden, staan er alweer 623, te Monslede
zjjn er vaa de 1400 geheel vernielde of
zwaar beschadigde woningen reeds weer
839 opgebouwd.
En zoo zou ik kunnen doorgaan met op
sommen. Maar waartoe?
Hoofdzaak ie, dat men wets, dat er in W est
Vlaanderen in twee jaren tjjds een reuzen
werk fa verricht, dat bewondering op
wekt voor de energie en de wilskracht der
Belgen, die hier bjjna het onmogeljjke heb
ben verricht.
Ik noemde cijfers; Ik wil er nog een paar
aan toevoegen, die wel heel duidelijk spre
ken.
Over heel Belgis zjjn door den oorlog
100.000 huizen beschadigd, waarvan 78000
of totaal vernield, of zwaar gehavend.
Van die 100.000 zjjn er reeds 86000 weer
opgebouwd of hersteld.
Het aantal geheel of gedeeltelijk vrenielde
openbare gebouwen bedraagt 1200; 1000
daarvan zjjn alweer in nieuwe tinten herre
zen.
Scholen werden er 375 nieuw gebouwd, enz.
Het is haast ongelooflijk; boe weer ik er
over nadenk, boe ónmogelijker het mjj
schjjnt, dat alles en nog veel meer, waar
over in een volgend artikel, in twee jaren
tjjds te doen.
Maar ik heb het gezien en ik moet het dan
wel gelooven.
Had ik het niet gezien, had ik het alleen
maar een ander hooren vertellen, ik vrees,
dat men mjj dan met raetar Thomas had kun
nen schelden. A
ARTHUR TERVOOREN.
-o--
I
nemen. Als gjj er lust
kor, dat de baas u vriendelijk ontvangen
f - maar 6en^e dagen aan het werk
hjj u niet meer willen missen, ’t Is
joviale kerel, en heeft hjj iemand zjjn
t - - •-
wvuvuavtij
den vinger winden.
het voorstel
