KUNST EN KENNIS.
k
dit
wel
4
CerretpoiidMttec
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws
i 2e Klasse -
7313 198&
geen
12118
13407
*gli
jchr
18365
t
18963
19057
20401
20715
7109
7225
7386
7700
7868
8056
8320
8461
8659
8858
9128
9368
9463
9724
9977
10146
10416
10676
11041
11242
11646
11827
11990
12190
12343
12503
12833
13042
13143
2226
2399
2742
2927
3451
3641
3928
4034
4645
132
354
622
828
1032
1196
1487
1585
135
471
658
875
1Q59
1206
1491
1625
22
338
562
789
990
1169
1346
1543
2109
2198
2373
2709
2897
3375
3629
3922
4019
4643
4845
5064
5297
5567
5768
5981
6209
6495
6698
2294
2514
2805
3037
3479
3679
3963
4085
4679
4943
5140
5385
5646
5878
6024
6229
6555
6781
6993
7127
7256
7478
7777
7928
8076
8344
8527
8702
8892
9193
9383
9576
9779
2344
2558
2821
3091
3500
3767
3985
4098
4708
4986
5177
5480
5650
5924
6050
6353
6560
6814
6997
7181
7277
7554
7789
7955
8149
8357
8536
8752
8896
9200
9387
9597
9851
10099
10331
209
537
729
950
1120
1298
1529
1775
2347
2615
2852
3267
3572
3792
3987
4542
4763
5019
5161
5490
5696
5929
6109
6370
6567
6817
7026
7202
7298
7580
7792
7962
8187
8416
8563
8762
8908
9258
9395
9652
9864
10101
10391
10571
10925
11155
11415
189
506
670
8®j
1111
K25
1495
1652
5302
5612
5792
6020
6211
6527
6734
6927 6933
7101
7205
7379
7662
7814
8007
8296
8446
8637
8784
8967
9343
9449
9692
9973
f 1000
400.
heb-
een poging sullen doen Puebla op
->en te heroveren.
ieeft Dinsdagmorgen Bar-
_j Commissie
Herstel zal Vrijdag haar zittingen her-
i lijk en het is waarschijnlijk. dat de dood
intrad op de plek, waar de man stond
i toen tiii de slagen ontving. Het bloed
verlies is blijkens de sporen op den ce
menten vloer zwaar geweest I
Het behoort niet tot de onmogeiiilc-
fteden, dat Toon de snade heeft gegre
pen en zim teff'enrmrtii eni wonde beeft
toegebracfit. Want in de richting van
de pomp binnenshuis voert een dik
bloedspoor. Dit kan afkomstig ziin van
Oerritie. die ziéh heeft gewassdhen,
maar het kan ook zijn van een getrof-
Ten dader. Eveneens aan de pomp en
aan de twee daar onderstaande emmers
ziin bloedvlekken te bespeuren, terwiW
het water fn een der emmers er op wi»st
dat iemand er zich in gewass-hen heeft.
Het uur van de misdaad? Hoogst
waarschijnlijk des avonds Vóór acht uur.
Aanvankelijk 'dacht de politie, dat af
het ge’d verdwenen w»« Dinsdagmor
gen edhter toen de Kedd»n «vcrden af
gehaald, vond men in dat der vrouw
haar eigen geld kistie, dat ongeopend
was en een paar honderd gulden inhield.
Het kistie van den man werd open
gebroken en natuurlijk ledig gevonden
naast de tafel. Het voorwerp waarmede
de braak gedaan werd is een pook, die
m de nabiihe’d bg en waarop ook spo
ren te vinden waren. De bloedverwan
ten achten het vrii zeker, dat het kistie
een bedrag van op ziin minst 7 i 8000
gulden heeft ingehouden. I I
Rest o.a. nog de hond, die binnenshuis
was. Te verwonderen valt Wet niet, dat
het gekef van het beestje niemands aan
dacht heeft getrokken. I I
De pofifehond gal aanvankelijk hoop.
Men gaf hem kicht en hij liep den boom-
gaara in om met een grooten omweg
weer op den Achterweg uit te komen.
Dit spoor zal wel n’et foutief zijn, daar
het niet waar«sch.i'"Ti?k i« 'd»t de daders
van de wegzijde hun operaties begon
nen ziin. "Daarna volgde de hond den
weg opwaarts naar den LAdü*'. daaMe
at en liep snuffelend 'de ark binnen van
een zgn. parlevinker”, dat «s iemand,
die fevenstn:d<Men aan de sdr'pners. die
op de lek varen'1 Verkookt De man. een
Fries van geboorte, was niet fliuis. Men
spoorde hem op een bracht hem naar de
hoeve om r»n ro-^ro-ntatie tot stand te
brengen. Hit ontkende en was in staat
een alibi te bewijzen. Ten tijde van den
moord had hti zidh'in een café te CuJem-
borg bevonden, I
Nog wordt gemeld, dat Oerritie van
Wiggen gisterenodhtend om twaalf uur
in net rekenhuis te Culemborg is over
leden. zonder h»t hew’sfz'Ti herkregen
te hebben. De voornaamste getuige is
hiermede van het aardsdhe tooneel ver
dwenen. l i
Oisterenoditend is ook nog een dóos-
ie met Tl820 in de woning gevonden.
Het onderzoek in een bepaalde riditing
moet een ietwat vasteren vorm hebben
aangenomen. 1 IJ J. 1
De com missa ril Brok Ontving eenige
anonyme brieven, die blijkens net post-
stemel uit Culemborg afkomstig zijn.
P. D. te H.: Uw „open brief" kan niet
voor plaatsing in aanmerking komen: een
dergeljjke aangelegenheid behandelt men
niet oo d’se wjjze. Red
TOutniehé rebellen rich
ben en
de federale tro
Poincaré
thou en Benesj ontvangen. De
van r--
ratten.
„JEUGDLEIDING
Met het verschijnen van de Decembor-af-
levoring houdt op te bestaan, het bekende
maandblad „Het Patronaat”, uitgegeven
door het Centraal Comité der R. K. Jongens
patronaten.
In plaats daarvan zal verschijnen een
nieuw tijdschrift .Jeuirdléiding”, Tijdschrift
voor besturen van R. K. Jeugdorganisaties.
Dit nieuwe tijdschrift stelt zich ten dien
ste van alle R. K. Jeugdorganisaties in Ne
derland.
Ik wensch aan ieder stadgenoot
Veel heid nidohrtshtcmeshMddK nldlofw
Veel heil en zegen,
En ook aan elk zijn dageljjksch brood,
Hen van den Heer gegeven.
En dat wensch ik in dezen stond,
Elk burger toe met hart en mond.
SOCIALISTISCH WANBEHEER.
De Katholieke Bouwvereenigingen, af
deelingen van „Ons L'mburg” te Heer
len, hebben jarenlang scherp’ critiek
te verduren gehad van de socialisten, in
haar pers, in hun vergaderingen, in de
mijnen. Tot op zekeren dag de raad van
Kerkrade het voorbeeld van dien van
Heerlen volgde en aan de socialistische
bouwvereenig:ng „Ghick AuF’ gelden
toestond voor het bouwen van ongeveer
100 woningen in de gemeente. Het bou
wen door de socialisten werd een treur
spel. Het eene bestuur volgde het an
dere cpde sodalisfis h“ aannemer ging
failliet enz. enz. De huizen bleven ruhn
een jaar tang ge<i»elt»,««k onafgebouwd
tot schade der s’hat'-ist, tot ergernis
der belastingbetalers, tot een dagelijk-
sche aanklacht van het socialistische wan
beheer. De onafgehouwde, aan weer en
wind blootgestelde hu aen, f-oden een
droeven aanblik. Na landen fi;d heeft de
Min s*er ingegrtp-n. ..Chick Au?” moest
ükwideeren en werd niet meer erkend
ais een vereenigirg werkzaam in het
belang der voF'sh”isv^Frg De wonin-
KIEIN ALLERLEI
«In verband met de diefstal van
f1300 aan de Ned. Bank te Breda wordt
vernomen, dat de dader R -alsmede een
zekere M.. verdacht van heling, voor den
officier van Institie zijn geleid. M. is
weer vrijgelaten.
De heer I. K. te Assen is door een
onto overreden en gedood. I
De scheepvaart op de Drente'he
Hoófdvaart is wegens vorst gestremd.
Door verbrijzeling eener winkelruit
is ingebroken bü den bnr'og ’maker H.
in de Nie "wl’ndstraat t' Ti'burjj. Voor
zoover men heeft kun-e- n’^a^n, ziin
slechts een pendule en een barometer
ontvreemd, die dicht in 4e buurt werden
teruggevonden.
«Te Delft werd in de Scbie drijvende
pevonden het lijk van L. de R.. die sinds
15 November j.|, werd vermist.
De schuur van U., landbouwer te
Schoondijke, is afgebrand 16 stuks vee
zijn in de vlammen omgekomen.
Te Vorden is iemand aangehouden
die verdacht wordt van verschillenne in
braken te Linde (OekL). Hij was in ge
zelschap van een Duitsche, die over de
grens is gebracht i
De douanebeambten te Hansweert
hebben aangehouden de hoogaarts ZZ
15, schipper de Bilde, thuisbwioorende
te Zlerikzee, wegens frauduleuzen in
voer van ruim 100 Her gedistilleerd, uit
België
draagt
--
recht van één gouden Lire betaald kan
den met 3.46 papieren Lire. Nemen wij den
koers van de papieren Lire aan op 0.12,
dan worden dus de invoerrechten op kaas
voor het Nederandsche product 12,38 per
100 K.O. bruto, terwijl Zwitserland en Fran
krijk slechts 3.32 betalen.
De strjjd met de handelsovereenkomst ligt
er natuurlijk dik op. Het is daarom duidelijk
dat de Italiaansche Regeering geen verkla
ring kan geven, die volkomen te goeder
trouw te aanvaarden is.
Daar ons land het. beginsel van den vrij
handel toepast, is het niet mogelijk, op de
zelfde manier de Italiaansche producten te
behandelen als dit land het de onze doet.
Bovendien, voegt het blad er aan toe, zon
het de vraag zjjn, of zulks eenig succes zou
opleveren, omdat onze belangen zoozeer in
strjjd zijn met belemmering van den wereld
handel, dat iedere stap op dien weg, die on-
middelljjk in andere landen met stappen to
gen ons beantwoord zou worden, onszelven
meer zou treffen, dan het land waartegen
wij ons richten.
Algeheele opzegging van het handelsver-
doen, omdat dan de rechten op
l
Het blad dringt er op aan, dat de 1
landsche regeering de Italiaansche de
OUDE GEBRUIKEN TE 00TMAR3UM.
Te Ootmarsum, het oude, pittoreske stadje
worden op enkele feestdagen des jaars nog
verschillende oude gebruiken in alle eere ge
houden.
Hoewel daar ter plaatse sinds enkele jaren
de nachtwacht is afgeschaft, neemt hjj op
Oudejaarsavond toch nog zyn functie waar,
om, zooals bet heet, het oude jaar „weg te
schieten” Klokslag twaalf zet de nachtwacht
het hieronder vermeld lied in. Een groote me
nigte mensohen is dan op de been, vooral als
het weer wat mee wil werken. De stoet trekt
van het Marktplein door verschillende straten
van het stadje en houdt op vele punten halt:
o.a. bjjde pastorie, bij het huis vsn den burge
meester, bjj het postkantoor, bjj het Sint Rad-
bodusgesticht, op het Kerkplein, enz, enz.
Als het eerste uur van het nieuwe jaar om
Is, gaat een ieder voldaan huiswaarts.
Het lied, dat door jong en oud wordt mee
gezongen, luidt als volgt
Komt, burgers, komt nu allen terstond,
Het Nieuwjaar is ingetreden.
Ik wensch u op deez' vasten grond
Veel heil, geluk en zegen.
Het oude jaar, dat is verdwenen.
Het nieuwe zijn wjj Ingetreden,
Verheugt u, burgers, in uw lot,
Wilt Hem, den Heere, pi jjzen.
Knielt neder voor den grooten God,
Wilt Hem alle eer bewijzen.
De nachtwacht wenscht u met elkaar
Veel heid en zegen in het nieuwe jaar
drag zou zeker veel meer kwaad dan goed
doen, omdat dan de rechten op a 1 onze
producten zouden worden verhoogd.
Het blad dringt er op aan, dat de Neder-
landscbe regeering de Italiaansche de onre
delijkheid van den maatregel onder het oog
zal brengen.
AFSCHAFFING PORTVRIJDOM.
Brieven en /nder» stukken, uoor jBirticulie
ren gericht aan Departementen van Alge
meen Bestuur, Staten-Generaal, Rüksverzeke
rinrsbank. Raden vsn Arbeid, -openbare in
stellingen en ambtenaren moeten van 1 Janu
ari 1924 af worden gefrankeerd.
Omtrent de voor sommige gevallen gelden
de uitzonderingsbepalingen zijn inlichtingen
verkriis-baar ten posfksntc.re.
DIEFSTAL VAN TIN EN KOPER.
De fa. V. en Zoon te Rotterdam had
reeds gemimen ttfd bemerkt, dat een hoe
veelheid tin, oud koper en andere metalen,
van het werk verdwenen.
Zaterdag jj. werd door een Amsterdam-
sche fi ma aan de Rotterdamsche zaak een
party koper en tin aangeboden, welke af^
komstig bleek van de Rotterdamsche firma
«elf. De politie ondervroeg den koopman te
Amsterdam naar de herkomst dezer goede
ren en vernam dat deze van een opkooper
te Rotterdam waren ontvangen.
Eenige pakhuisknechts van de fa. V.
werden hi ar op gearresteerd. Dezn vertelden
dat ze verschillende partijen metaal uit de
zaak naar beneden hadden gewomen op een
binnenplaats achter het café van J. W.
Avonds haalde genoemde caféhouder de
goederen weg en verstopte ze in den kelder
De pakhuisknecht W. v. d. H. bracht de
gestolen goederen naar den opkooper. Op
deze wjjze is voor ruim 1200 naar den
opkooper gebracht. De schade voor de Firma
bedraagt circa 3000. Een groot gedeelte
van het gestolene kon in beslaggenomen
DE KABINETSCRISIS.
Naar men aan "het „Vad.” mededeelt, be
staat de mogelijkheid, dat het Eerste Ka
merlid prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine
grof. Aalberse opvolgt^ als Minister van Ar-
Het blad kon van dit bericht nog
bevestiging krijgen.
DE LOONSVERLAGING VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL.
Naar wy vernemen, heeft de minister van
waterstaat zijn goedkeuring gehecht aan de
voorloopige korting van 10 pCt. op de loo-
nen van het spoorwegpersoneel, ingaande 1
Januari a.s.
VERLAGING VRACHTTARIEVEN
Er komt, volgens „Het Vad.” 1 Jan. een
belangrijke verlaging in het vervoer van
bestel-, jjl- en vrachtgoed, zoowel stukgoed
als wagonladingen op de Ijjnen der Neder-
landscbe Spoorwegen.
DE NOOD IN DUITSCHLAND.
Een vertegenwoordiger van Z. Em. Kardi
naal Schnlte, die dezer dagen het bestuur
van hét R. K. Huisvestingscomité te ’s-Her-
togenbosch bezocht, heeft verklaard, dat
Z. Em. waarschjjnlyk persoonlijk na de feest
dagen zijn dank zal komen betuigen voor
de door de NederlaiuLche Katholieken aan
de noodlijdenden in Duitschland verleende
hulp.
Jk
gen worden nu van gdtneealewefe Le
nee rd.
Dat Is In ïet kort de ’amentabéle ge-
icfiiedent» v >n een roode bouwverceni-
8lng.
ERNSTIG ONGEVAÜ
_De '43-jarige F. van H u’t Schiedam
Wilde op het itat'on te Leiden 03 den
Trein naar Poft ■‘rriaro er» in-ren.'rl«e reeds
m hewep^np’ was Hii i-wam b'sschën
de treeplank en h'et permn en werd
een 25 m?fer mce/rPs’e-irrl Doordat a»n
de noodrem werd getro’dcen hield de
trein stil, ‘waar-’a van H «rit z’in he-
narden toestand kon worden bevrijd
Mét ernst’nre «'nwendta» V«->“'«rin'Ten is
lui naar het 4 end etnisch ziekenhuis te
Leiden vervoerd.
EEN 1UWEELEND4EF
De Belgische mliti» heeft t’ Antwer
pen zekeren Van Rongehuwd en
ongeveer 30 iaa.r oud nlui^’^t'o'.cLer,
vroeger wonende te Woensef. laatste
lijk te Anfwena’n gearresteerd als ver
dacht van eeo. helangrüken die'stal van
juweelen en edel<vpsfee«’ten, waarvan de
waarde nn circa 20 000 francs wordt ge
schat r r
delyk hier vertoevend, zooals ook thans in
drukken ansjovistyd het geval pleegt t e
xjjn.
Zeer opmerkelijk is ook wat het itinera-
rium schrijft over den beroemden doctor
Pahidanus. wien hij ..familiarlick” bezocht
heeft. Deze heette eigenlyk Bernardus Ten
Broeke en was geboortig van Steen wijk.
Het grootste deel zyns levens echter bracht
hy als stedegeneesbeer tc Enkhuizen door,
waar hjj ook zyn graf wordt aangeduid door
een gedenkjilaat iu de Zuiderkerk. Hij hield
omgang en briefwisseling met de beroemde
en geleerde mannen van zijn tijd, doch was
vooral bekend door de ry’ke verzameling
van naturaliën en zeldzaamheden, door hem
verzameld op zijn vele reizen door Europa,
Azié en Afrika. Door zyn aanteekeningen
op de,.Roi*heschrijvinge ofte Schipvaert”
van Jan Huyen van Linschoten heeft hij
zich ook jegens de naviagatie der Neder
landers verdienstelijk gemaakt.
Tot nog toe troffen we nergens aan, uit
welke voorwerpen deze beroemde collectie
bestond, daar met haar ok do catalgie is
verloren geraakt Ernst Brinck heeft in het
thans ontdekte inanuscript daarover thans
meerder licht ontstoken.
Hy schrijft:
Hier heb ick familiriek bezocht Jan Hul-
gens van Linschoten ende Doctorem Bernar
dus Palududanus, wiens wonderlicke schat
kamer itk oeck gezien hebbe en onder voel
duysenderlci costeleke dingen, waren allo
raritjjten, hebbe dese naevolgcnde alleen
geobservierd zooveel ik kon: Caatgens vol
alderley golde en «ilvcre munten, ander*
wacrin enkele medailles van colt, zylver en
1NV0ERBELEMMERING VOOR
NEDERL. KAAS IN ITALIC.
Het „Algemeen Zuivel- en Melkhygiénlsch
Weekblad” bevat een artikel over bet hier
boven genoemde onderwerp, waarin gewe
zen wordt op een onbillijke behandeling van
de Italiaansche regeering tegenover do Ned.
kaas-exporteurs. Er bestaat tusschen beide
landen eey overeenkomst van meeetbegun-
stiging, en toch zien wjj het bedenkelyke
verschijnsel optreden, dat de Nederlandsche
kaas bji invoer belast wordt met 25 Lire,
terwijl Frankrijk en Zwitserland slechte 8
Lire betalen. Wat dit voor ons land betee-
kent, bljjkt uit de volgende berekening. In
Italië zyn de invoerrechten vastgesteld in
gouden Lire. En wekelijks wordt bet agio
vastgesteld, dat geldt als men die invoer
rechten wil betalen met het gebruikelijke
betaalmiddel: de papieren Lire. Dit agio be-
op het oogenblik dat wjj dit schryven
Dit wü dus zeggen, dat een invoer-
i wor-
worden. Doch een ander deei was zoek en
schjjnt verkocht te zjjn in Dordrecht. In ver
band met deze zaak zjjn gearresteerd J. W.,
J. d. H., een broer van dezen laattne, J.
O. W. en een betrokkene te Schiedam.
HET AKADEM1SCH ZIEKENHUIS
r TE LEIDEN.
Omtrent de arrestatie van de twee
Riikshouwkundieren, verdadit va
knoeierijen bil den bouw van het Akade-
misdi Ziekenhuis te Leiden, verneemt
de „Tel.” nog-, dat de gearresteerden
reeds twee iaar geleden eervol waren
ontslagen. De één was bii het Rijk werk
zaam a’s architect: de ander was aMee-
tinreuhef U’t het door de uistrire inge-
stelde onderzot mo»t en 7 ’n-
zij ook betrokken zijn bit de malversa-
1,fIn totaal zijn nu zeven nersonen, ver
dacht van knoeieriien bil dm z ekenhuis
bouw, in heehten’s (renomen.
Van T., die in de jaren, waarin hu
voor den bouw materialen
in goeden doen is gekomen, heeft circa
een ton aangeboden, ais mem hem met
rust liet Nu Wl eenmaa» m handen der
instit'e is. verwacht men, dat hij ook
zim vele medenljfh*'0^
scben aan wie hu de "’J^nalen. bestemd
voor den bouw, tegen lagen nrus in han
den speelde, en de leveranciersi en op
zichters, die voor een deeM van den buit
de malversaties door de v ngers zagen
aan de justitie hekend zal maken
De opzichter de O., d e tegehjk met
hem in hedhtenis werd 91
later weder op vrije voeten werd ffesfekl
is nu op ziin aanwüz:n<rooc reeds we
der aangehouden evenals v. LV
Eerstdaags worden nog meerdere ar
restaties verwacht I iI I 1
ROOFMOORD TE CULEMBORG.
Maandagmiddag ’s te C”temborg een
ernstige roofmoord ontdekt
Ongeveer een kwartier buten net
dorp, aan den Achterweg, woond de
70-jarige A. van Wiggen met zim ruim
60-jarige zsuter in een eigen hmsie,
dat op ongeeveer 100 meter van de na
burige boerenwoningm verwuderds^at
Gedurend eden morgen waren verodrtï-
lende personen, waaronder de postoocre
en eenige leveranciers, aan de deur g -
weest. aodi zi’ hadden de woning ge
sloten gevonden. Toen, tegen den mid
dag, hel huis gesloten bleef stelden de
omwonenden de politie van het zooder-
K?ge Jevai’in kennis, daar men de zaak
8TeS“driertuïï*s de p,S«e toen het
huis binnengedrongen, ln.de woning
vond zij het Hfr van den 70-iarigeniman,
terwijl diens zuster ernstig E«wo"°
bleek te zijn. Bü nader onderzoek kwam
aan het licht, dat vermoedelifc twee per
sonen Zondjg omstreeks 11 uul toen
de bewoners zidi nog. niet ter Jad
den begeven, het buisje zijn b'n**'n?*‘
drongen. Zij hebben met een spide den
ouden man drie ernstige wonden aan
het hoofd toegebracht, aan gevolgen
waarvan hü overleed. De vrouw werd
vermoedelijk met een ander voorweip
ernstig aan het hoofd verwond. Maan
riagmiddag werd zikbewusteloos gevon
den en naar het H^enhu.-svervoerd.
Daar zii nog niet tot bewustzijn geko
men is, kon zij nog niet gehoord wor-
dCDe indringers hebben zich meester
gemaakt van al het aanwezige geld,
waarvan het bedrag echter nog niet
k<De politie weet tot on hedert nog niet
hoe de moordenaars d’ woning m b
nengekomen. Geen enkel v^n
braalc werd gevonden en
zegd - de woning was gewoon geslo
ten. Het was bekend, dit de oude he;
dCDeeCjustit?eTs°önmiddefldk van dezen
verwacht. Van d- daders Is tot nu toe
ReEenigTti^tSMen.fe in dezelfde
woning een pog:ng tot inbraak gedaan
dloT"d'' "hXft'naar de.slaehfoHer.
zelve en naar hun levenswijze gemfor
m tH^een en ander ma<r worden
chideerd, dat zij allebei
zim geweest. Zji waagden het niet hun
geld op een b^k t» zetten en
den. zooals velen op het land ^12.5
heeie kanitaal thirs Zoowel ^e broder
als de zuster hadden hun eu-en geld
trommel voor het papiergelddeal
vershikken v -’rden in een zak Bewaard
Ongeveer H»n we^en g’leden. te-wul
beiden on ’t land waren om de kalveren
te voederen is een onbekende het hiusje
blnnengesVpen en heeft den bewesten
zak met zilvergeld teh bedrage van on
geveer f400, uit de kast gestolen.
g Eerst twee dagen na het
deed Van Wiggen aangTtebii commis
saris Plok. De P’’ *’<-hef h»eb bet wee
tal w ten t’ b wegen e e e si toop
de deuren te doe- een
zorgde er voor. dM Van W;ICe"
hond kreeg en dat extra m de nabii
heid van den Achterweg gesurveilleerd
w^rd
Donderdagavond jl. ziin door een on-
a paard
oeuelijk
bekende uit het schuurde achter het
huis zes jonge beesten en een paard
naar b' iten gedreven, zeer vermoerlelijk
met de bedoeling ze den boomgaard
in te laten loopen en de bewoners ut
de hoev ete fokken. Dit laatste is ge
lukt. Maar de vrouw, die bij het naar
buiten loopen een hooischelf passeerde,
zag daarachter een man staan, gekleed
in een gele, althans lichte jas. welke per
soon daarop snél is verdwenen.
Over den moord verneemt het blad:
Men vond Toon van Wiggen op den
deei liggen, met de voeten tegen de keu
kendeur. Drie zware slagen op het
hoofd hebben een einde aan ziin leven
gemaakt Een trot den schedel, de ander
de kaak en de derde de staapstreek. De
verwondingen waren inderdaad afgrijse-
f 434« NED. STAATSLOTERIJ. I
z I TrakklMt vm Maaxtas 24
3e Kfaaee 1« LlhL
Hoon priteeat
20970 ƒ2000.
13588 1500.
13872 22137 elk
21320 22535 elk
18139 22143 elk 200.
1789 3414 4457 4550 5525 6269
21488 elk 100.
Prlizen van /48:
33
340
615
794
1907
1178
1372
1583
OUDE STEDEN.
Men schrjjft ons uit Enkhuizen:
In de November aflevering van „Ons Ne
derland”, het officieel orgaan der N. V. V. V.
treffen we een schets aan van den gemeen-
tc-architect van Harderwijk, die een aantal
manuscripten uit het archief dier plaats be
studeerde en o.a. aangaande onze Westfrie-
sche steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen,
Naarden, Weesp en Muiden, bijzonderheden
mededeelt, waarvan oudheidkenners gaarne
zal kennis nemen.
Zjjn aanteekeningen aangaande genoemd»
plaatsen heeft de auteur genomen uit het
Itinerarium (reisboek) van den 17e eeuw-
schen burgemeester van Harderwyk, Ernst
Brinck, die een reis door Noord-Holland
maakte en in genoemd handschrift zjjn in
drukken vastlegdc.
Wat ons vooral daarin opvalt, is, dat hjj
juist in den bloeitjjd der Zeven-Provinciën in
’t algemeen en van genoemde Noord-Hol-
landsche plaatsen in ’t bijzonder zjjn reis
heeft gemaakt en dus een onverdacht getui
ge mag worden genoemd van de gouden
eeuw.
In sommige opzichten wordt zelfs onze
voorstelling vaa de welvaart dier jaren nog
overtroffen.
Zoo heet het bjjv. van Enkhuizen: „Dit is
een herlicke grote stadt met eenen dubbel
den haven, vercieret met allerlei scone sche
pen groot end cein, onder welcke ick gesien
hebben het schip Bantam, groot 550 lasten,
’t c^elck Ao 1611 naar Ost Indien gegaan is,
nen schip als een berch!”
Vergelijken we dit vaartuig met onze te
genwoordige Oost-Indië-vaarders, die om-en-
bij 6000 last meten, dan zullen we ’s mans
verrukking althans in dit opzicht niet doe
len. Meer mag dit het geval zjjn als we zjjn
mededeeling aanhalen over de vlsscherjj.
Hy zegt daarvan:
„Daar liggen wel bjj die seshondert ba-
ringbuy..an, die welcke alle tjjd nae Pinxsto-
ren ter haring varen met wel over die 4000
menschen. Oeck varen sie daer met voel
cleine scheepskens, evers gênant, om te vis-
schen, cpmende ’s avonds wederom binnen.”
Oeck is woerdig om sien de woningen van
die Zotketels, welcke aldaer over die 70 zijn
huys an buys, langt het water buygten die
statt, schijnende anders niet als ware het
een dorp en is seer fray om te sien. hoe men
dat solt (zout) wilt maekt ende siedet
(kookt) in die seer grote ketens, welcke mo
gen 40 voet in ’t ommgaan hebben.
Daar comen hele schepen; ende die
werek beschjjden, 't sijn al vrolicten
over de 300; 3 of 4 over een keten.
Het aangehaalde is wel ins tast, ons eenig
inzicht te verschaffen in de groote visscherjj
van 't Enkbuizeu dier tjjden, al wil 't ons
voorkomen, dat die 600 haringbuizen wel
niet alle reoderjjen der plaats zelve afkom
stig zullen geweest zjjn, doch wel van een
zeker kwantum vaartuigen van elders, tjl-
19969 19991
20162 20166
20624 20649 2069T
20884 20960 2091.
20978 21007 21018
2Ï4Ó2 21427
- -
21679 2171(
21839 2186*
2}^ 21986 21987 22012 22015 22022 2202J
22071 22090 22098 22103 22121 22123 221M
22102 22203 22209 22220 22246 22364
KIM 22334 22355 22498 22507 22584 22667
;22668 22708 22736 22785 22859 22954 2296.
- 4e Lijst: 6538 m.z. 6588.
2258
2477
2780
2979
3456
3657
3941
4072
4668
4933
5077
5384
5631
5803
6023
6218
6541
6754
6982
7121
7249
7441
7760
7879
8057
8334
8475
8699
8869
9151
9375
9523
9733
9980 10084
10189 10236
10443 10444 10450
10696 10772 10784
11047 11089 11105
11311 11336 11390
11662 11669 11730 11778
11837 11838 11857 11888
12036 12076 12111
12192 12247 12276 12285
12345 12358 12383 12395
12532 12569 1’581 12657
12896 12907 12944 12959
13057 13066 13082 13093
13190 13192 13196 13218
13300 122:3 13358 13361
13429 13460 13461 13475 13477
13631 13661 13663 13693 13731
13908 13923 13945 13989 13992
i- 14029 14122 M142 14191 14231
14240 Ï4296 14327 14341 14385 14458 14478
14752 14796 14805 14829
15309 15331 15354 15361
15382 Ï5397" 15443 15457
15552
15643
avre^xa --
16933 16947 17045 17087
17475 17514 Ï7566 17610
17713 17733 17737 17745
•'”7
18111 18126 18160 18284
18365 18407 18412 18422
18533 18566 18621 18627
--- «nzwn lOOI^
18981 18995 19003
19382 19417 19459 19471
19582 1"-.
19894 19895
19993 20011
;:2:i 14385 14458 14478
14623 14634 14665 14680
14752 14796 14805 14829
15042 15084 15111 15178
- -
aszvw» - Y'S'"
15471 15497 1551»
15589 15592 15642
15758 15782 15783 15794
ipoov 15883 15905 15907 15915
16013 16036 16075 16076 16090
16166 16171 16220 16263
16317 16344 16407 16410
16558 16628 16647 16707
16712 16766 16806 16821 16824 16860 16867
- 16933 16947 17045 17087
17236 17249 17277 17288
- --
17747' Ï777Ö 17796
17987 18051 18088
18285 18323 18336
18469 18472 18521
18644 18660 18708
18853 18857 18950
19006 19032 19040
19176 19191 19278
19491 19502 19555
19799 19870 19886
19944 19957 19964
20300 20318 20334
20624 20649 2069T
20884 20900 2091.
21128 ÏIÏM 2}16ë
21-2M 2-1316 2S 2™
21659 21666 21668
21763 21833
10
308
S56
784
960
1165
1340
1530
2070
2140
2371
2646
2887
3325
3607
3819
3991
4610
4831
5039
5185
5534
5742
5949
6171
6483
6592
6891
7095
7203
7351
7583
7797
8000
8268
8443
8593
8779
8909
9334
9400
9682
9888
10104 10141
10392 10396
10593 10614
11021 11022
11157 11176
11600 11631
11801 11806
11889 11989
12127 12188
12299 12318
12414 12465
12794 12815
13012 13013
13094 13122
13256 13297
13413 13420
13535 13599
13777 13838
13998 13999
14557 14577 14604
14700 14714 14733
14872 14915 15018
15238 15284 15291
15559 15587 15588
15695 15707 18753
1*860 15874 15880
15916 15936 ir::
16093 16126 16149
16276 16301 16303
16435 16446 16544
16890 16916 16930
17133 17191 17222
17291 17311 17380
17835 17870 17883 17932
;c;;c ’*”“i
18407 18412 18422
«oocrej «vvw - *2
18798 18802 18809 18813
18981 18995 19003
19060 19094 19162
19697 19710 19793
1;™
20058 20110 20119
20194 20199 20233 20289
20408 20554 20608
20797 20812 20820
20917 20922 20935 20972
21023 21053 21070 21090
21239 21266 Ï-":
21452 21453 21458 21467
21629 21652
21745 21751 21755
21987 22012 22015
22098 22103 22121
22203 22209 22220
-"3 22496 22507
22708 22736 22785 4-