KUNST EN KENNIS. k dit wel 4 CerretpoiidMttec BINNENLAND. Gemengd Nieuws i 2e Klasse - 7313 198& geen 12118 13407 *gli jchr 18365 t 18963 19057 20401 20715 7109 7225 7386 7700 7868 8056 8320 8461 8659 8858 9128 9368 9463 9724 9977 10146 10416 10676 11041 11242 11646 11827 11990 12190 12343 12503 12833 13042 13143 2226 2399 2742 2927 3451 3641 3928 4034 4645 132 354 622 828 1032 1196 1487 1585 135 471 658 875 1Q59 1206 1491 1625 22 338 562 789 990 1169 1346 1543 2109 2198 2373 2709 2897 3375 3629 3922 4019 4643 4845 5064 5297 5567 5768 5981 6209 6495 6698 2294 2514 2805 3037 3479 3679 3963 4085 4679 4943 5140 5385 5646 5878 6024 6229 6555 6781 6993 7127 7256 7478 7777 7928 8076 8344 8527 8702 8892 9193 9383 9576 9779 2344 2558 2821 3091 3500 3767 3985 4098 4708 4986 5177 5480 5650 5924 6050 6353 6560 6814 6997 7181 7277 7554 7789 7955 8149 8357 8536 8752 8896 9200 9387 9597 9851 10099 10331 209 537 729 950 1120 1298 1529 1775 2347 2615 2852 3267 3572 3792 3987 4542 4763 5019 5161 5490 5696 5929 6109 6370 6567 6817 7026 7202 7298 7580 7792 7962 8187 8416 8563 8762 8908 9258 9395 9652 9864 10101 10391 10571 10925 11155 11415 189 506 670 8®j 1111 K25 1495 1652 5302 5612 5792 6020 6211 6527 6734 6927 6933 7101 7205 7379 7662 7814 8007 8296 8446 8637 8784 8967 9343 9449 9692 9973 f 1000 400. heb- een poging sullen doen Puebla op ->en te heroveren. ieeft Dinsdagmorgen Bar- _j Commissie Herstel zal Vrijdag haar zittingen her- i lijk en het is waarschijnlijk. dat de dood intrad op de plek, waar de man stond i toen tiii de slagen ontving. Het bloed verlies is blijkens de sporen op den ce menten vloer zwaar geweest I Het behoort niet tot de onmogeiiilc- fteden, dat Toon de snade heeft gegre pen en zim teff'enrmrtii eni wonde beeft toegebracfit. Want in de richting van de pomp binnenshuis voert een dik bloedspoor. Dit kan afkomstig ziin van Oerritie. die ziéh heeft gewassdhen, maar het kan ook zijn van een getrof- Ten dader. Eveneens aan de pomp en aan de twee daar onderstaande emmers ziin bloedvlekken te bespeuren, terwiW het water fn een der emmers er op wi»st dat iemand er zich in gewass-hen heeft. Het uur van de misdaad? Hoogst waarschijnlijk des avonds Vóór acht uur. Aanvankelijk 'dacht de politie, dat af het ge’d verdwenen w»« Dinsdagmor gen edhter toen de Kedd»n «vcrden af gehaald, vond men in dat der vrouw haar eigen geld kistie, dat ongeopend was en een paar honderd gulden inhield. Het kistie van den man werd open gebroken en natuurlijk ledig gevonden naast de tafel. Het voorwerp waarmede de braak gedaan werd is een pook, die m de nabiihe’d bg en waarop ook spo ren te vinden waren. De bloedverwan ten achten het vrii zeker, dat het kistie een bedrag van op ziin minst 7 i 8000 gulden heeft ingehouden. I I Rest o.a. nog de hond, die binnenshuis was. Te verwonderen valt Wet niet, dat het gekef van het beestje niemands aan dacht heeft getrokken. I I De pofifehond gal aanvankelijk hoop. Men gaf hem kicht en hij liep den boom- gaara in om met een grooten omweg weer op den Achterweg uit te komen. Dit spoor zal wel n’et foutief zijn, daar het niet waar«sch.i'"Ti?k i« 'd»t de daders van de wegzijde hun operaties begon nen ziin. "Daarna volgde de hond den weg opwaarts naar den LAdü*'. daaMe at en liep snuffelend 'de ark binnen van een zgn. parlevinker”, dat «s iemand, die fevenstn:d<Men aan de sdr'pners. die op de lek varen'1 Verkookt De man. een Fries van geboorte, was niet fliuis. Men spoorde hem op een bracht hem naar de hoeve om r»n ro-^ro-ntatie tot stand te brengen. Hit ontkende en was in staat een alibi te bewijzen. Ten tijde van den moord had hti zidh'in een café te CuJem- borg bevonden, I Nog wordt gemeld, dat Oerritie van Wiggen gisterenodhtend om twaalf uur in net rekenhuis te Culemborg is over leden. zonder h»t hew’sfz'Ti herkregen te hebben. De voornaamste getuige is hiermede van het aardsdhe tooneel ver dwenen. l i Oisterenoditend is ook nog een dóos- ie met Tl820 in de woning gevonden. Het onderzoek in een bepaalde riditing moet een ietwat vasteren vorm hebben aangenomen. 1 IJ J. 1 De com missa ril Brok Ontving eenige anonyme brieven, die blijkens net post- stemel uit Culemborg afkomstig zijn. P. D. te H.: Uw „open brief" kan niet voor plaatsing in aanmerking komen: een dergeljjke aangelegenheid behandelt men niet oo d’se wjjze. Red TOutniehé rebellen rich ben en de federale tro Poincaré thou en Benesj ontvangen. De van r-- ratten. „JEUGDLEIDING Met het verschijnen van de Decembor-af- levoring houdt op te bestaan, het bekende maandblad „Het Patronaat”, uitgegeven door het Centraal Comité der R. K. Jongens patronaten. In plaats daarvan zal verschijnen een nieuw tijdschrift .Jeuirdléiding”, Tijdschrift voor besturen van R. K. Jeugdorganisaties. Dit nieuwe tijdschrift stelt zich ten dien ste van alle R. K. Jeugdorganisaties in Ne derland. Ik wensch aan ieder stadgenoot Veel heid nidohrtshtcmeshMddK nldlofw Veel heil en zegen, En ook aan elk zijn dageljjksch brood, Hen van den Heer gegeven. En dat wensch ik in dezen stond, Elk burger toe met hart en mond. SOCIALISTISCH WANBEHEER. De Katholieke Bouwvereenigingen, af deelingen van „Ons L'mburg” te Heer len, hebben jarenlang scherp’ critiek te verduren gehad van de socialisten, in haar pers, in hun vergaderingen, in de mijnen. Tot op zekeren dag de raad van Kerkrade het voorbeeld van dien van Heerlen volgde en aan de socialistische bouwvereenig:ng „Ghick AuF’ gelden toestond voor het bouwen van ongeveer 100 woningen in de gemeente. Het bou wen door de socialisten werd een treur spel. Het eene bestuur volgde het an dere cpde sodalisfis h“ aannemer ging failliet enz. enz. De huizen bleven ruhn een jaar tang ge<i»elt»,««k onafgebouwd tot schade der s’hat'-ist, tot ergernis der belastingbetalers, tot een dagelijk- sche aanklacht van het socialistische wan beheer. De onafgehouwde, aan weer en wind blootgestelde hu aen, f-oden een droeven aanblik. Na landen fi;d heeft de Min s*er ingegrtp-n. ..Chick Au?” moest ükwideeren en werd niet meer erkend ais een vereenigirg werkzaam in het belang der voF'sh”isv^Frg De wonin- KIEIN ALLERLEI «In verband met de diefstal van f1300 aan de Ned. Bank te Breda wordt vernomen, dat de dader R -alsmede een zekere M.. verdacht van heling, voor den officier van Institie zijn geleid. M. is weer vrijgelaten. De heer I. K. te Assen is door een onto overreden en gedood. I De scheepvaart op de Drente'he Hoófdvaart is wegens vorst gestremd. Door verbrijzeling eener winkelruit is ingebroken bü den bnr'og ’maker H. in de Nie "wl’ndstraat t' Ti'burjj. Voor zoover men heeft kun-e- n’^a^n, ziin slechts een pendule en een barometer ontvreemd, die dicht in 4e buurt werden teruggevonden. «Te Delft werd in de Scbie drijvende pevonden het lijk van L. de R.. die sinds 15 November j.|, werd vermist. De schuur van U., landbouwer te Schoondijke, is afgebrand 16 stuks vee zijn in de vlammen omgekomen. Te Vorden is iemand aangehouden die verdacht wordt van verschillenne in braken te Linde (OekL). Hij was in ge zelschap van een Duitsche, die over de grens is gebracht i De douanebeambten te Hansweert hebben aangehouden de hoogaarts ZZ 15, schipper de Bilde, thuisbwioorende te Zlerikzee, wegens frauduleuzen in voer van ruim 100 Her gedistilleerd, uit België draagt -- recht van één gouden Lire betaald kan den met 3.46 papieren Lire. Nemen wij den koers van de papieren Lire aan op 0.12, dan worden dus de invoerrechten op kaas voor het Nederandsche product 12,38 per 100 K.O. bruto, terwijl Zwitserland en Fran krijk slechts 3.32 betalen. De strjjd met de handelsovereenkomst ligt er natuurlijk dik op. Het is daarom duidelijk dat de Italiaansche Regeering geen verkla ring kan geven, die volkomen te goeder trouw te aanvaarden is. Daar ons land het. beginsel van den vrij handel toepast, is het niet mogelijk, op de zelfde manier de Italiaansche producten te behandelen als dit land het de onze doet. Bovendien, voegt het blad er aan toe, zon het de vraag zjjn, of zulks eenig succes zou opleveren, omdat onze belangen zoozeer in strjjd zijn met belemmering van den wereld handel, dat iedere stap op dien weg, die on- middelljjk in andere landen met stappen to gen ons beantwoord zou worden, onszelven meer zou treffen, dan het land waartegen wij ons richten. Algeheele opzegging van het handelsver- doen, omdat dan de rechten op l Het blad dringt er op aan, dat de 1 landsche regeering de Italiaansche de OUDE GEBRUIKEN TE 00TMAR3UM. Te Ootmarsum, het oude, pittoreske stadje worden op enkele feestdagen des jaars nog verschillende oude gebruiken in alle eere ge houden. Hoewel daar ter plaatse sinds enkele jaren de nachtwacht is afgeschaft, neemt hjj op Oudejaarsavond toch nog zyn functie waar, om, zooals bet heet, het oude jaar „weg te schieten” Klokslag twaalf zet de nachtwacht het hieronder vermeld lied in. Een groote me nigte mensohen is dan op de been, vooral als het weer wat mee wil werken. De stoet trekt van het Marktplein door verschillende straten van het stadje en houdt op vele punten halt: o.a. bjjde pastorie, bij het huis vsn den burge meester, bjj het postkantoor, bjj het Sint Rad- bodusgesticht, op het Kerkplein, enz, enz. Als het eerste uur van het nieuwe jaar om Is, gaat een ieder voldaan huiswaarts. Het lied, dat door jong en oud wordt mee gezongen, luidt als volgt Komt, burgers, komt nu allen terstond, Het Nieuwjaar is ingetreden. Ik wensch u op deez' vasten grond Veel heil, geluk en zegen. Het oude jaar, dat is verdwenen. Het nieuwe zijn wjj Ingetreden, Verheugt u, burgers, in uw lot, Wilt Hem, den Heere, pi jjzen. Knielt neder voor den grooten God, Wilt Hem alle eer bewijzen. De nachtwacht wenscht u met elkaar Veel heid en zegen in het nieuwe jaar drag zou zeker veel meer kwaad dan goed doen, omdat dan de rechten op a 1 onze producten zouden worden verhoogd. Het blad dringt er op aan, dat de Neder- landscbe regeering de Italiaansche de onre delijkheid van den maatregel onder het oog zal brengen. AFSCHAFFING PORTVRIJDOM. Brieven en /nder» stukken, uoor jBirticulie ren gericht aan Departementen van Alge meen Bestuur, Staten-Generaal, Rüksverzeke rinrsbank. Raden vsn Arbeid, -openbare in stellingen en ambtenaren moeten van 1 Janu ari 1924 af worden gefrankeerd. Omtrent de voor sommige gevallen gelden de uitzonderingsbepalingen zijn inlichtingen verkriis-baar ten posfksntc.re. DIEFSTAL VAN TIN EN KOPER. De fa. V. en Zoon te Rotterdam had reeds gemimen ttfd bemerkt, dat een hoe veelheid tin, oud koper en andere metalen, van het werk verdwenen. Zaterdag jj. werd door een Amsterdam- sche fi ma aan de Rotterdamsche zaak een party koper en tin aangeboden, welke af^ komstig bleek van de Rotterdamsche firma «elf. De politie ondervroeg den koopman te Amsterdam naar de herkomst dezer goede ren en vernam dat deze van een opkooper te Rotterdam waren ontvangen. Eenige pakhuisknechts van de fa. V. werden hi ar op gearresteerd. Dezn vertelden dat ze verschillende partijen metaal uit de zaak naar beneden hadden gewomen op een binnenplaats achter het café van J. W. Avonds haalde genoemde caféhouder de goederen weg en verstopte ze in den kelder De pakhuisknecht W. v. d. H. bracht de gestolen goederen naar den opkooper. Op deze wjjze is voor ruim 1200 naar den opkooper gebracht. De schade voor de Firma bedraagt circa 3000. Een groot gedeelte van het gestolene kon in beslaggenomen DE KABINETSCRISIS. Naar men aan "het „Vad.” mededeelt, be staat de mogelijkheid, dat het Eerste Ka merlid prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine grof. Aalberse opvolgt^ als Minister van Ar- Het blad kon van dit bericht nog bevestiging krijgen. DE LOONSVERLAGING VAN HET SPOORWEGPERSONEEL. Naar wy vernemen, heeft de minister van waterstaat zijn goedkeuring gehecht aan de voorloopige korting van 10 pCt. op de loo- nen van het spoorwegpersoneel, ingaande 1 Januari a.s. VERLAGING VRACHTTARIEVEN Er komt, volgens „Het Vad.” 1 Jan. een belangrijke verlaging in het vervoer van bestel-, jjl- en vrachtgoed, zoowel stukgoed als wagonladingen op de Ijjnen der Neder- landscbe Spoorwegen. DE NOOD IN DUITSCHLAND. Een vertegenwoordiger van Z. Em. Kardi naal Schnlte, die dezer dagen het bestuur van hét R. K. Huisvestingscomité te ’s-Her- togenbosch bezocht, heeft verklaard, dat Z. Em. waarschjjnlyk persoonlijk na de feest dagen zijn dank zal komen betuigen voor de door de NederlaiuLche Katholieken aan de noodlijdenden in Duitschland verleende hulp. Jk gen worden nu van gdtneealewefe Le nee rd. Dat Is In ïet kort de ’amentabéle ge- icfiiedent» v >n een roode bouwverceni- 8lng. ERNSTIG ONGEVAÜ _De '43-jarige F. van H u’t Schiedam Wilde op het itat'on te Leiden 03 den Trein naar Poft ■‘rriaro er» in-ren.'rl«e reeds m hewep^np’ was Hii i-wam b'sschën de treeplank en h'et permn en werd een 25 m?fer mce/rPs’e-irrl Doordat a»n de noodrem werd getro’dcen hield de trein stil, ‘waar-’a van H «rit z’in he- narden toestand kon worden bevrijd Mét ernst’nre «'nwendta» V«->“'«rin'Ten is lui naar het 4 end etnisch ziekenhuis te Leiden vervoerd. EEN 1UWEELEND4EF De Belgische mliti» heeft t’ Antwer pen zekeren Van Rongehuwd en ongeveer 30 iaa.r oud nlui^’^t'o'.cLer, vroeger wonende te Woensef. laatste lijk te Anfwena’n gearresteerd als ver dacht van eeo. helangrüken die'stal van juweelen en edel<vpsfee«’ten, waarvan de waarde nn circa 20 000 francs wordt ge schat r r delyk hier vertoevend, zooals ook thans in drukken ansjovistyd het geval pleegt t e xjjn. Zeer opmerkelijk is ook wat het itinera- rium schrijft over den beroemden doctor Pahidanus. wien hij ..familiarlick” bezocht heeft. Deze heette eigenlyk Bernardus Ten Broeke en was geboortig van Steen wijk. Het grootste deel zyns levens echter bracht hy als stedegeneesbeer tc Enkhuizen door, waar hjj ook zyn graf wordt aangeduid door een gedenkjilaat iu de Zuiderkerk. Hij hield omgang en briefwisseling met de beroemde en geleerde mannen van zijn tijd, doch was vooral bekend door de ry’ke verzameling van naturaliën en zeldzaamheden, door hem verzameld op zijn vele reizen door Europa, Azié en Afrika. Door zyn aanteekeningen op de,.Roi*heschrijvinge ofte Schipvaert” van Jan Huyen van Linschoten heeft hij zich ook jegens de naviagatie der Neder landers verdienstelijk gemaakt. Tot nog toe troffen we nergens aan, uit welke voorwerpen deze beroemde collectie bestond, daar met haar ok do catalgie is verloren geraakt Ernst Brinck heeft in het thans ontdekte inanuscript daarover thans meerder licht ontstoken. Hy schrijft: Hier heb ick familiriek bezocht Jan Hul- gens van Linschoten ende Doctorem Bernar dus Palududanus, wiens wonderlicke schat kamer itk oeck gezien hebbe en onder voel duysenderlci costeleke dingen, waren allo raritjjten, hebbe dese naevolgcnde alleen geobservierd zooveel ik kon: Caatgens vol alderley golde en «ilvcre munten, ander* wacrin enkele medailles van colt, zylver en 1NV0ERBELEMMERING VOOR NEDERL. KAAS IN ITALIC. Het „Algemeen Zuivel- en Melkhygiénlsch Weekblad” bevat een artikel over bet hier boven genoemde onderwerp, waarin gewe zen wordt op een onbillijke behandeling van de Italiaansche regeering tegenover do Ned. kaas-exporteurs. Er bestaat tusschen beide landen eey overeenkomst van meeetbegun- stiging, en toch zien wjj het bedenkelyke verschijnsel optreden, dat de Nederlandsche kaas bji invoer belast wordt met 25 Lire, terwijl Frankrijk en Zwitserland slechte 8 Lire betalen. Wat dit voor ons land betee- kent, bljjkt uit de volgende berekening. In Italië zyn de invoerrechten vastgesteld in gouden Lire. En wekelijks wordt bet agio vastgesteld, dat geldt als men die invoer rechten wil betalen met het gebruikelijke betaalmiddel: de papieren Lire. Dit agio be- op het oogenblik dat wjj dit schryven Dit wü dus zeggen, dat een invoer- i wor- worden. Doch een ander deei was zoek en schjjnt verkocht te zjjn in Dordrecht. In ver band met deze zaak zjjn gearresteerd J. W., J. d. H., een broer van dezen laattne, J. O. W. en een betrokkene te Schiedam. HET AKADEM1SCH ZIEKENHUIS r TE LEIDEN. Omtrent de arrestatie van de twee Riikshouwkundieren, verdadit va knoeierijen bil den bouw van het Akade- misdi Ziekenhuis te Leiden, verneemt de „Tel.” nog-, dat de gearresteerden reeds twee iaar geleden eervol waren ontslagen. De één was bii het Rijk werk zaam a’s architect: de ander was aMee- tinreuhef U’t het door de uistrire inge- stelde onderzot mo»t en 7 ’n- zij ook betrokken zijn bit de malversa- 1,fIn totaal zijn nu zeven nersonen, ver dacht van knoeieriien bil dm z ekenhuis bouw, in heehten’s (renomen. Van T., die in de jaren, waarin hu voor den bouw materialen in goeden doen is gekomen, heeft circa een ton aangeboden, ais mem hem met rust liet Nu Wl eenmaa» m handen der instit'e is. verwacht men, dat hij ook zim vele medenljfh*'0^ scben aan wie hu de "’J^nalen. bestemd voor den bouw, tegen lagen nrus in han den speelde, en de leveranciersi en op zichters, die voor een deeM van den buit de malversaties door de v ngers zagen aan de justitie hekend zal maken De opzichter de O., d e tegehjk met hem in hedhtenis werd 91 later weder op vrije voeten werd ffesfekl is nu op ziin aanwüz:n<rooc reeds we der aangehouden evenals v. LV Eerstdaags worden nog meerdere ar restaties verwacht I iI I 1 ROOFMOORD TE CULEMBORG. Maandagmiddag ’s te C”temborg een ernstige roofmoord ontdekt Ongeveer een kwartier buten net dorp, aan den Achterweg, woond de 70-jarige A. van Wiggen met zim ruim 60-jarige zsuter in een eigen hmsie, dat op ongeeveer 100 meter van de na burige boerenwoningm verwuderds^at Gedurend eden morgen waren verodrtï- lende personen, waaronder de postoocre en eenige leveranciers, aan de deur g - weest. aodi zi’ hadden de woning ge sloten gevonden. Toen, tegen den mid dag, hel huis gesloten bleef stelden de omwonenden de politie van het zooder- K?ge Jevai’in kennis, daar men de zaak 8TeS“driertuïï*s de p,S«e toen het huis binnengedrongen, ln.de woning vond zij het Hfr van den 70-iarigeniman, terwijl diens zuster ernstig E«wo"° bleek te zijn. Bü nader onderzoek kwam aan het licht, dat vermoedelifc twee per sonen Zondjg omstreeks 11 uul toen de bewoners zidi nog. niet ter Jad den begeven, het buisje zijn b'n**'n?*‘ drongen. Zij hebben met een spide den ouden man drie ernstige wonden aan het hoofd toegebracht, aan gevolgen waarvan hü overleed. De vrouw werd vermoedelijk met een ander voorweip ernstig aan het hoofd verwond. Maan riagmiddag werd zikbewusteloos gevon den en naar het H^enhu.-svervoerd. Daar zii nog niet tot bewustzijn geko men is, kon zij nog niet gehoord wor- dCDe indringers hebben zich meester gemaakt van al het aanwezige geld, waarvan het bedrag echter nog niet k<De politie weet tot on hedert nog niet hoe de moordenaars d’ woning m b nengekomen. Geen enkel v^n braalc werd gevonden en zegd - de woning was gewoon geslo ten. Het was bekend, dit de oude he; dCDeeCjustit?eTs°önmiddefldk van dezen verwacht. Van d- daders Is tot nu toe ReEenigTti^tSMen.fe in dezelfde woning een pog:ng tot inbraak gedaan dloT"d'' "hXft'naar de.slaehfoHer. zelve en naar hun levenswijze gemfor m tH^een en ander ma<r worden chideerd, dat zij allebei zim geweest. Zji waagden het niet hun geld op een b^k t» zetten en den. zooals velen op het land ^12.5 heeie kanitaal thirs Zoowel ^e broder als de zuster hadden hun eu-en geld trommel voor het papiergelddeal vershikken v -’rden in een zak Bewaard Ongeveer H»n we^en g’leden. te-wul beiden on ’t land waren om de kalveren te voederen is een onbekende het hiusje blnnengesVpen en heeft den bewesten zak met zilvergeld teh bedrage van on geveer f400, uit de kast gestolen. g Eerst twee dagen na het deed Van Wiggen aangTtebii commis saris Plok. De P’’ *’<-hef h»eb bet wee tal w ten t’ b wegen e e e si toop de deuren te doe- een zorgde er voor. dM Van W;ICe" hond kreeg en dat extra m de nabii heid van den Achterweg gesurveilleerd w^rd Donderdagavond jl. ziin door een on- a paard oeuelijk bekende uit het schuurde achter het huis zes jonge beesten en een paard naar b' iten gedreven, zeer vermoerlelijk met de bedoeling ze den boomgaard in te laten loopen en de bewoners ut de hoev ete fokken. Dit laatste is ge lukt. Maar de vrouw, die bij het naar buiten loopen een hooischelf passeerde, zag daarachter een man staan, gekleed in een gele, althans lichte jas. welke per soon daarop snél is verdwenen. Over den moord verneemt het blad: Men vond Toon van Wiggen op den deei liggen, met de voeten tegen de keu kendeur. Drie zware slagen op het hoofd hebben een einde aan ziin leven gemaakt Een trot den schedel, de ander de kaak en de derde de staapstreek. De verwondingen waren inderdaad afgrijse- f 434« NED. STAATSLOTERIJ. I z I TrakklMt vm Maaxtas 24 3e Kfaaee 1« LlhL Hoon priteeat 20970 ƒ2000. 13588 1500. 13872 22137 elk 21320 22535 elk 18139 22143 elk 200. 1789 3414 4457 4550 5525 6269 21488 elk 100. Prlizen van /48: 33 340 615 794 1907 1178 1372 1583 OUDE STEDEN. Men schrjjft ons uit Enkhuizen: In de November aflevering van „Ons Ne derland”, het officieel orgaan der N. V. V. V. treffen we een schets aan van den gemeen- tc-architect van Harderwijk, die een aantal manuscripten uit het archief dier plaats be studeerde en o.a. aangaande onze Westfrie- sche steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Naarden, Weesp en Muiden, bijzonderheden mededeelt, waarvan oudheidkenners gaarne zal kennis nemen. Zjjn aanteekeningen aangaande genoemd» plaatsen heeft de auteur genomen uit het Itinerarium (reisboek) van den 17e eeuw- schen burgemeester van Harderwyk, Ernst Brinck, die een reis door Noord-Holland maakte en in genoemd handschrift zjjn in drukken vastlegdc. Wat ons vooral daarin opvalt, is, dat hjj juist in den bloeitjjd der Zeven-Provinciën in ’t algemeen en van genoemde Noord-Hol- landsche plaatsen in ’t bijzonder zjjn reis heeft gemaakt en dus een onverdacht getui ge mag worden genoemd van de gouden eeuw. In sommige opzichten wordt zelfs onze voorstelling vaa de welvaart dier jaren nog overtroffen. Zoo heet het bjjv. van Enkhuizen: „Dit is een herlicke grote stadt met eenen dubbel den haven, vercieret met allerlei scone sche pen groot end cein, onder welcke ick gesien hebben het schip Bantam, groot 550 lasten, ’t c^elck Ao 1611 naar Ost Indien gegaan is, nen schip als een berch!” Vergelijken we dit vaartuig met onze te genwoordige Oost-Indië-vaarders, die om-en- bij 6000 last meten, dan zullen we ’s mans verrukking althans in dit opzicht niet doe len. Meer mag dit het geval zjjn als we zjjn mededeeling aanhalen over de vlsscherjj. Hy zegt daarvan: „Daar liggen wel bjj die seshondert ba- ringbuy..an, die welcke alle tjjd nae Pinxsto- ren ter haring varen met wel over die 4000 menschen. Oeck varen sie daer met voel cleine scheepskens, evers gênant, om te vis- schen, cpmende ’s avonds wederom binnen.” Oeck is woerdig om sien de woningen van die Zotketels, welcke aldaer over die 70 zijn huys an buys, langt het water buygten die statt, schijnende anders niet als ware het een dorp en is seer fray om te sien. hoe men dat solt (zout) wilt maekt ende siedet (kookt) in die seer grote ketens, welcke mo gen 40 voet in ’t ommgaan hebben. Daar comen hele schepen; ende die werek beschjjden, 't sijn al vrolicten over de 300; 3 of 4 over een keten. Het aangehaalde is wel ins tast, ons eenig inzicht te verschaffen in de groote visscherjj van 't Enkbuizeu dier tjjden, al wil 't ons voorkomen, dat die 600 haringbuizen wel niet alle reoderjjen der plaats zelve afkom stig zullen geweest zjjn, doch wel van een zeker kwantum vaartuigen van elders, tjl- 19969 19991 20162 20166 20624 20649 2069T 20884 20960 2091. 20978 21007 21018 2Ï4Ó2 21427 - - 21679 2171( 21839 2186* 2}^ 21986 21987 22012 22015 22022 2202J 22071 22090 22098 22103 22121 22123 221M 22102 22203 22209 22220 22246 22364 KIM 22334 22355 22498 22507 22584 22667 ;22668 22708 22736 22785 22859 22954 2296. - 4e Lijst: 6538 m.z. 6588. 2258 2477 2780 2979 3456 3657 3941 4072 4668 4933 5077 5384 5631 5803 6023 6218 6541 6754 6982 7121 7249 7441 7760 7879 8057 8334 8475 8699 8869 9151 9375 9523 9733 9980 10084 10189 10236 10443 10444 10450 10696 10772 10784 11047 11089 11105 11311 11336 11390 11662 11669 11730 11778 11837 11838 11857 11888 12036 12076 12111 12192 12247 12276 12285 12345 12358 12383 12395 12532 12569 1’581 12657 12896 12907 12944 12959 13057 13066 13082 13093 13190 13192 13196 13218 13300 122:3 13358 13361 13429 13460 13461 13475 13477 13631 13661 13663 13693 13731 13908 13923 13945 13989 13992 i- 14029 14122 M142 14191 14231 14240 Ï4296 14327 14341 14385 14458 14478 14752 14796 14805 14829 15309 15331 15354 15361 15382 Ï5397" 15443 15457 15552 15643 avre^xa -- 16933 16947 17045 17087 17475 17514 Ï7566 17610 17713 17733 17737 17745 •'”7 18111 18126 18160 18284 18365 18407 18412 18422 18533 18566 18621 18627 --- «nzwn lOOI^ 18981 18995 19003 19382 19417 19459 19471 19582 1"-. 19894 19895 19993 20011 ;:2:i 14385 14458 14478 14623 14634 14665 14680 14752 14796 14805 14829 15042 15084 15111 15178 - - aszvw» - Y'S'" 15471 15497 1551» 15589 15592 15642 15758 15782 15783 15794 ipoov 15883 15905 15907 15915 16013 16036 16075 16076 16090 16166 16171 16220 16263 16317 16344 16407 16410 16558 16628 16647 16707 16712 16766 16806 16821 16824 16860 16867 - 16933 16947 17045 17087 17236 17249 17277 17288 - -- 17747' Ï777Ö 17796 17987 18051 18088 18285 18323 18336 18469 18472 18521 18644 18660 18708 18853 18857 18950 19006 19032 19040 19176 19191 19278 19491 19502 19555 19799 19870 19886 19944 19957 19964 20300 20318 20334 20624 20649 2069T 20884 20900 2091. 21128 ÏIÏM 2}16ë 21-2M 2-1316 2S 2™ 21659 21666 21668 21763 21833 10 308 S56 784 960 1165 1340 1530 2070 2140 2371 2646 2887 3325 3607 3819 3991 4610 4831 5039 5185 5534 5742 5949 6171 6483 6592 6891 7095 7203 7351 7583 7797 8000 8268 8443 8593 8779 8909 9334 9400 9682 9888 10104 10141 10392 10396 10593 10614 11021 11022 11157 11176 11600 11631 11801 11806 11889 11989 12127 12188 12299 12318 12414 12465 12794 12815 13012 13013 13094 13122 13256 13297 13413 13420 13535 13599 13777 13838 13998 13999 14557 14577 14604 14700 14714 14733 14872 14915 15018 15238 15284 15291 15559 15587 15588 15695 15707 18753 1*860 15874 15880 15916 15936 ir:: 16093 16126 16149 16276 16301 16303 16435 16446 16544 16890 16916 16930 17133 17191 17222 17291 17311 17380 17835 17870 17883 17932 ;c;;c ’*”“i 18407 18412 18422 «oocrej «vvw - *2 18798 18802 18809 18813 18981 18995 19003 19060 19094 19162 19697 19710 19793 1;™ 20058 20110 20119 20194 20199 20233 20289 20408 20554 20608 20797 20812 20820 20917 20922 20935 20972 21023 21053 21070 21090 21239 21266 Ï-": 21452 21453 21458 21467 21629 21652 21745 21751 21755 21987 22012 22015 22098 22103 22121 22203 22209 22220 -"3 22496 22507 22708 22736 22785 4-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1923 | | pagina 2