Noord-Hollandsch
Dagblad.
Tweede blad
Woensdag 16 Januari 1924.
I
Brieven uit Brazilië.
KUNST EN KENNIS.
PROVINCIAAL NIEUWS.
RECHTSZAKEN.
Uit de geschiedenis
van Uitgeest,
WIJ DEN ES.
LANDBOUW EN VEETEELT.
ver-
hei i nering
l
stuursheden
werd voor
vercroedinsr
verz nden f 14.ö2'295>,’».
on .vangen f 3.725.31*/».
BROEKERHAVEN
BROEKERHAVEN. In de haven
alhier is men druk in de weer om het
Lei-
Ka-
werd
niet
dan
■jit plichts-
fezion, hoe
werd 10). Deze Jan Goouenszoon was te
Antwerpen geboren, en bekende in 1622
sinds 10 jaren woonachtig te zijn te Amster
dam „beneden t Spuye” 11). Hij hoorde
al zoo tot de „uitloopende” priesters, die op
bepaalde tijden de katholieken in hun gees
telijke nóoden verzorgde. Den 30en Sept.
1605 en den Hen Aug. 1610 werd door hem
wederom te Uitgeest een doopsel toego»
diend. 12j
was gena-
tüt de rich-
I) Acquoy, J. G. R.: Het klooster Win-
desneim en zijn inv’-"d, Utrecht, Gebr. van
der Post, 1875, dl. nlz. 57.
2) Baaren, H. J. G. van: Ter heii nering
aan het 50-jarig bestaan der parochiekerk
te Akersloot, blz. 25 - 20.
3) Archief van Utr.: dl. XVII, pag. 156.
4) Bydr. v. H.t dl. XUI, blz. 37-57.
5) Dupac de Belligardc: Histoir obrégeó
de l’église inétropolitaine d’Utrecht, Utrecht
J. A. van Woestenberg, 1852, pag. 144—116
6) Bijdr. v. H.. dl. XXXIV, blx. 257.
7) Blz. 97.
8) Lydr. v. H.: dl. XXIV, bU. 71.
9) L.c., blz. 25.
10) Bydr. v. H.: dl. XXXV. blx. 273 27L
II) Büdr. v. H.: dl. XVIII, blx. 5051
12) Bijdr. v. H.: dl. XXXV, blz. 271 en 27ti
guur tc sladn, enz enz. dat roexeioos uitge
vet aan internationale beuzelarijen, zjj het
dan ook met klinkenden naam, dat geld weg
gen, zooals de Volkenbond, waartoe Brazi
lië weer met ’n anderen ton gouds bjjdraagt
moet gewoonweg staats verkwisting ge
noemd worden.
Had Brazilië nu niets in te voeren uit 't
buitenland, waar alleen goudgeld geaccep
teerd wordt, dat vijfmaal de waarde verte-
gewtordigd van het schrikwekkend dalend
papicrengeld, (’n Braziliaansche „papieren"
guiden is in het buitenland slechts 2 dub
beltjes waard), dan zou er wat goud in do
schatkist kunnen blijven, om het papicren
geld niet geheel waardeloos te maken, doch
bij gebrek aan nationale industrie van ver
schillende artikelen, welke hier heel goed
gefabriceerd konden worden, zooals staal,
ijzerwaren en papier, welke dit nog jonge
en bctrekkeljjk nieuw land broodnoodig
beeft gaan onnoodig millioenen en millioe-
nen ponden sterling in goud het land uit.
Ook steenkolen worden hier bijna alle inge
voerd,, hoewel we ze zelf bij groote hoe
veelheden in den grond hebben zitten. Dit
gebrek aan industrieel inltitatief, veelal 'n
gevolg van de alles hier neerslaande poli-
tiekerjj, van de nationale kortzichtigheid,
van de onbezorgdheid voor den dag van
r»crgeu en vooral het volstrekt ontbreken
der zuinigheidsidee, is ook een groote ramp
voor Brazilië, aangezien het land, dat let
terlijk „alles" kon fabriceeren, hierdoor ge
heel afhankelijk wordt van het buitenland,
vooral bij het eventueel uitbreken van een
o< rlog, waarin ijzer, staal en steenkolen
zulk een belangrijke rol spelen. Denken we
maar eens aan den geweldigen wereldkrijg
Door héél, héél Brazil® is de z.g. „dia da
Bandeira" of „Vlaggedag" gevierd, d.w.z.
op bevel van de hooge regeering moeten de
officieele gebouwen vlaggen, en de kinderen
der openbare scholen versjes opzeggen en
liedjes zingen ter eere van het gcel-groenc
natiogale dundoek, waarop de dweepzieke
volgelingen van August Comte in 1889 de,
woorden schreven. „Ordens e Pronesso” d.L
„Orde en Vooruitgang.”
Veel beter zou de regeering doen met de
kinderen te laten bidden voor de redding
van hun vaderland. Spontaan kan deze hul
diging nooit worden, zoolang het zware be
lastingbetalende publiek, heel noodzakelijke
voedingsmiddelen en kleedingstukken als
overplakt ziet met belastingzegelsen daar
op leest, dat er in de Braziliaansche atheïs
tische republiek wanorde heerschen en eco
nomischer! achteruitgang.
Vooral uit de Roomsche j>ers klinkt onop
houdelijk het smachtend verlangen op naar
een man als de Italiaansche Mussolini of
Spaansche generaal Primo de Rivera, die
het volk i
en den Augiasstal zal schoonvegen van po
litieke uitbuiters, die het vaderland naar den
afgrond sleepen.
FREI CON8TANCIO VAN EIJK,
O. F. M.
AANWINSTEN RIJKS MUSEUM
Naat wü verneiueu de vereoriiging
„Rembrandt” er in geslaagd door krach tigen
steun van kunstvrienden voorloopig de helft
der Italiaansche schilderijen uit de Grooto-
hertogelijke Collectie Oldenburg, zooals die
in het Rijksmuseum tentoongesteld zijn, te
verwerven en ten geschenke aan te bieden
aan het Rijk. Het aldus verworvene om
vat:
lk‘ Hadonua van Fra Angelico, de Moedor
met het Kind van Pier Francesco Fioren
tino, het prachtige profiel-portret van Arn-
brogio de Prédis, de twee ronde composi
ties van Mainardi eu Lorenzo Credi, het
portret van Morasina Morosini van Jacopo
Bassano, damesportret van J. C. da Pontor
mo, benevens de Venus en Amor van Vero
nese.
Door de bemiddeling van eeu kunstvriend
die niet genoemd wenscht te worden, zal
het restant der verzameling voorloopig in 't
Rijksmuseum in bruikleen kunnen blijven,
in afwachting, dat ook deze kostbare stuk
ken tenslotte in het blijvend bezit van het
Rijks Museum mogen overgaan.
ZWAAGD1JK.
ZWAAODIJK. Met voldoening
de Zeeree w. Heer Pastoor
den Heuvel mee dat het aan al H.
Communies in 1923. dat van ld22 weder
overtroffen had. in 1922 waren uJtge-
reikt 34.800, in 1923 39.300 H. Com
munies.
Ik deelde ook nog in de pret, daar hij mij
een „achterwiel” gaf, om plaatjes te koo- j
pen voor in'n nikkertjes.
Als Brazilië niet met alle geweld gaat be
willigen in z’n staatshuishouden en zijn
■itvoer reusachtig doet uitgaan boven zijn
Navoer, zal onze munt binnenkort lotgenoote
worden van de Duitsche mark, wat God
verhoede.
Nu is echter, h'elaas, geen enkcio deugd
minder eigen aan 't Braziliaansch karakter
dan de spaarzaamheid. Typische staaltjes zou
ik u daarvan kunnen aanhalen, zoowel uit
liet particuliere als uit het staatsleven.
Een Braziliaansch journalist, die dit jaar
isaropa bezocht en ook ons „zuinige" Hol
land” aandeed, waar de „zuinige” Kamers
zelfs een Ministerie-Ruys opofferden aan de
„bezuiniging”, yertVlt thans in zijn courant
boe aangenaam hij overal getroffen
door de Europee^che spaarzaamheid,
•ooxeerbeoefend uit noodzakelijkheid
wel uit gewoonte, of nog beter,up
basef. Met voldoening had hij ge
de ilames zorgvuldig het papier opvouwden
waarin zij hare koopjes thuisbrachten, en
Mifs het touw daarvan oprolden, dat immers
koter zeer goed diensten kon bewijzen, hoe
de landbouwers grond uitspaarden, en zaad
bewaarden, hoe de winkeliers letterlijk al-
Irts economiseerden, hoe als gevolg van deze
algetneene spaarzaamheid, zelfs dienstmeis
jes, die maar weinig verdienden, een aardi
ge linnenkast hadden, ja, zelfs kleinooden
«m wat geld op de spaarbank. Als tegenhan
ger van deze volksdeugd haalt hij dan aan
».pi ondervinding met de twee dienstboon,
welke hij in de laatste vijf jaren in Rio had
gehad. Ze waren by hem aan huis gekomen*
zoo zegt hij, enkel met wat kleeren aan het
zonder koffertje of pakje, ja zelfs
reiskosten had hy moeten betalen. Maande
lijks hadden ze stipt haar loon intvangen,
e» 'n fatsoenlijk loon ook. Toch gingen zo
e* twee en drie jarigen dienst even arm
weg als zij gekomen waren, Wfearom? Wel
omdat al haar centjes eenvoudig waren op
gesnoept aan lekkernijen, cadeautjes aan
vxitnidinncn en aande bioscoop.
De werklieden brengen het er niet bè
ta» af, al wat ze verdienen, moet eenvoudig
"P, zoodat ze by ziekte of tegenslag direct
««lastig worden. Ambtenaren zien er ge-
WIE GEEFT ONS EEN MUSSOLINI?
Donderdag, 15 November was het een
jaar geleden, dat Dr. Arthur Bernardos de
teugels van het Braziliaansch bewind in han
den nam. Deze Katholieke President had in
zjjn regeeringsprogram geschreven do finan-
cieelc restauratie van Brazilië, en tot zijn
eer zy aanstonds gezegd, dat de goedgezin
de man er werkelijk ernstig naar „streeft",
<iit tioofdnummer uit te voeren.
tk schreef: er naar „streeft” want zyn wil
is nog geen wet, zooals dat wel het gevaL
schijnt te zyn in Italië met Mussolini. Bui-J
ten do bewonderenswaardigo wilskracht van
•lezen Italiaansehen dictator, faalt hot onzen
President ook aan een sterke partijgroep,
zooals het fascisme, daar van een Katholie
ke Staatsparty, welke hem als ruggesteun
zou moeten dienen, in dit land nog geen
sprake kan zyn. Toch schijnt het Italiaansch
Mussolinisme of het Spaansche Primonismo
als ik my zoo mag uitdruken, hier, volgens
velen in den lande het éénige stelsel te zyn,
Jat de republikeinsche financiën weer in
evenwicht kan brengen, en de schatkist-
s: huimers tot dy orde roepen.
Hoe Brazilië tot over de ooren in de
schuld zit, zal voldoende blijken uit het feit,
dat we alléén aan rente van de buitenland-
ache schuld reeds 5 a 6 duizend gulden per
uur moeten betalen. Zonder dat er op het
oogenblik economische bronnen liggen aan
geboord, waaruit dat geld te halen valt.
Daar komt nog bij, dat de valutastand van
net Braziliaansche geld voortdurend lager j
wordt. Was een jaar of tien geleden de Bra-
züiaanscbe ..mil reis” 'n 70 Hollandsche cen
ten waard, «in geef ik er nog geen kwartje
voor. J
Ter illustratie van deze waarheid kreeg
indertijd een mijner Hollandsche medebroe
ders voor een bankje van 100 gulden, hem
uit het vaderland voor de Missie gestuurd,
416 Braziliaansche ..gubiens” of „mil reis”
uitbetaald. De goed Pater sprong een gat
iu de lucht va.i pleizier, want nu kon hy een
flinke aalmoes geven aan zyn arm kerkje.
in hun geestelijke nooden te hulp C). De na
men van enkëlo dier priesters, aan wie het
lot der katholieken te Uitgeest bijzonder
ter harte ging, mogen hier vermelding vin
den.
In de „Kerkelijke Historie en Oudhe
den” 7) wordt vermeld, dat. „na hot ver
bannen van den katholijken godsdienst,
Meester Albert, die in de Stréek tusschen
Hoorn en Enkhuizen geboren was, Uitgeest
en de dorpen tusschen Haarlem en Alkmaar
gelegen als kerkherder bediend heeft.” Na
dere bijzonderheden over dezen priester
ontbreken: alleen blykt, dat hij in 1571 ka
pelaan was te Amsterdam vau het Drieko-
ningcn-altaar in de oude kerk. 8)
Den 17en Januari 1603 werd te Akersloot
in Lamoor een huwelyk gesloten tusschen
Ijsbrand Pieters en 1 ryntje Jacobs van Uit
geest. Lamoor is een gehucht der burger
lijke gemeente Akersloot en telde vroeger
meer huizen en inwoners dan tegenwoordig.
En inderdaad uit dc kerkgeschiedenis van
Akersloot blykt 9) dat op het einde der 16e
en in het begin der 17e eeuw iu een boeren
woning op 1-ajnoor gekerkt werd.
Het jaar daarop waren do jonggehuwden
gevestigd to Uitgeest in Oostergeest, de te
genwoordige I-angebuurt, toen hun deu 16en
Januari 1(954 een zoon, Pieter IJsbrants ge
boren werd, dio door den Eerw. Heer Jan
Goossenszoou ^'ëketsscnl” of gedoopt
VOOR DEN POLITIERECHTER..
Zittinsr van 14 Januari.
Maarten loopt op z’n
Te hard van stapel gelnopen
Jacob B.. ’n eerzaam w n' e’te* uit d<
ff-oede stad Hoorn be'eefr'e in de jongf
ste snee"w periode e°n avont*tur. dat
hem z ;n n't 'ur'i^'e waa di^e d ffe^eet
deed verrre‘en en hem ook in aa^'a^insj
b^-adit m t den p<i ie-ech'er. Fen a-n
tal l“vens’’ stione jongens tuk op o-d-tj
pende stre'-en '•erm'>al'ten rch tre eei
sn"ettvb->,Ieti bombardement, waanr-n
vele prere'-t’e’en in de bonds-hapr-en
mand van den winke'ier terez*‘-t kwamen
ii'i*s rii”t +nt voordeel van de bood
schappen die in d'* mand waren «“-a' t
De ionr^ns. tv-aronde’ ’s winkeï '-s ei
gen zo<~n hadden ***"t maar de Heer
werd door ’n drif b-re overw'e'i'rend
vierde z’n mramsohap op den ver*
moeddiiken boosdoener, den 13-:a-i*
pen Roelof V Hm sc*»op‘-c den •cmgefV
rans"kl° b»-ni af mef een <ro-de,ri'*m.
zoodat h” togen den g'ond v;el en de f
misland'imv di" de p-ens van bet pe-
nnr'<x>fdp verre overscu""e^ "af -'en
po’itierecbter eden «"oTe* d n win’
imr te veroordee'en tot 25 gulden boe e
of 25 da<ven h*cb+en:s.
De conclusie te v’ug getrokken.
De trouwe hond ven den !andbouwer
Klaas B. te Koedijk, was op 10 Decem
ber onder de autobus van en naar Kat-
Verdijk geraakt. Het arme di r was cp
’n derge'ijken hoogen druk niet in^e-
richt en ejaf al hee. spoedig den r ee t
Maar '.aas, die het ongeluk ze'.f met
had- b gewoond, yas woest over net
gebet.rde en gif zu'.ls later den chauf
tcur Jacob Spaans in zeer on_e outen
en sterk gepeperde t a'. e kénnen. De
chauffeur wees echter e ..e s hulder
kenning bes ist van de hand en hit ccetj
klachte wegens beieedig.n/. Er kon
op de zittinp waarop B. heden a s be
verscheen, absoiuut niet wo den a.n e-
toond. dat Spaans een roeke ooze mo.or
rijder was en dcrha.ve wtra B. ve oor-
deeid tot f 10 boe.e of 10 dagen hech
tenis. met de vermaning zich in ver
voig van dergelüke bPeediten e insinu
aties te onthouden.
B. nam, eyena s de bekl. uit de vori. e
zaak, met hét vonnis genoegen e.i be aai
de- evenals de Hoornsdhe w:n<e1ie* a
contant
en botsing ve ry
’n Leeijjk tegenvallertje.
Do los-arbeider Jan B., liefhebber van
spatje en nog zneer van veel spatjes hr-
23 December weer heel wat van <lie spatje»
door zyn keelsgat laten spatten, zoodat do
agent Teitsma na zyn graadmeter voor dron
kenschap te hebben geconstateerd, oordeel
de dat het hoog tyd ward om Jantje op te
brengen. Alzoo geschiedde, doch natuurlijk
mot heel weinig medewerking van den arres
tant, die het den agent zoo moeilijk maakto
dat de operatic eerst met assistentie van
den Commissaris gelukte. Jan stond nu te
recht on zat styf vol goede voornemens.
Maar hy heeft die helaas al zoo dikwerf ge
presenteerd dat do politierechter geen ver
trouwen meer in hem stelde en Jan veroor
deelde tot 2 maanden gov., zelfs nog 1
maand meer dan do officier had gevorderd.
Een reuzemep.
To Schagen kreeg in een café <1? arbeider
Klaas IJ. 'n inspiratie om zijn vakgenoot
Dirk Steen, dien hij v. onderkruipery ver
dacht, met een reuzemep 'n bloedneus en
'n blauw oog te slaan. Aldus versierd, toog
Dirk naar do politie en had heden de satis,
factio den onbehouwen knokker tot 10
boete of 10 dagen te hooren veroordcelen.
Dat zaakje is nog niet voor elkaar
Voor den politierechter verscheen als be
klaagde een concierge van een der gemeen
tescholen te Helder, aan wien tenlaste was
gelegd, diefstal of verdnistering van cokes
der gemeente.
De concierge krabbelde nam. lijk iedereu
dag de halfverbrande cokes uit do kachel.
Vroeger werd die cokes meegegeven aan 'n
afgevaardigde der gemeente-reiniging, maar
den laatsteu tyd verdeelde de concierge deze
cokes met twee mannen die hem bij dat ka-
chelkrabl<eti assisteerden.
Dat was usance, zei do man, maar opeens
mocht het niet meer en kwam er een agent,
die proce.s-verbaal opuiaakte.
De directeur der gemeentewerken als ge
tuige aanwezig, betwyfelde het goed recht,
van dio gewoonte, maar hij kon toch ook
geen bepaalde uitspraak doen. Daarom nam
de politierechter op voorstel van den offi
cier het besb ’t de zaak te stellen in I in
den van den rechter-commissarix, die zal
hebben te onderzoeken, in hoeverre die be
wering omtrent dio usance, op waarheidr
berust.
XVIa.
Xoo was dan sinds 1575 de parochiekerk
van Uitgeest „ontheiligd en vernield”, waar-
tnedo te kennen wordt gegeven, dat dc
beeldstormerij had plaats gehad, de katho
lieke ^eredienst was afgeschaft; het priester
koor zonder geestelijkheid, het ajtaar zon
de» offer, en dat alles, uit naam der vrij
heid van godsdienst en consciëntie. Met de
dorpskerk en hare bezittingen werd in dio
dagen gehandeld, zegt Aequoy, volgens een
aedelcer, die slechts door den Staat in toe
passing kon worden gebracht, maar die in
burgers, wanneer deze haar volgden, streng
zou worden gestraft. 1)
En inderdaad, reeds omstreeks het jaar
1573 werd in de Statenvergadering te
dao de openbare uitoefening van den
tbolieken godsdienst in <!e provincie Hol-
laod verboden; de Abdy van Egmond met
rijken boekenschat was in 1574 to-
J®rnlel,,i «n 1581 verscheen vanwego de geloovigen tê bidden, homeÜeën o'f pree-
ueo Knrts van Oranje hot beruchte plakkaat kon aan hen voor te lezen en feesten eu
|W^*yby ’-Pauselijke exercitiën” op zware vastendagen bekend te maken. 3). En welk
booten verboden werden, en twee jaren een rustelooze toewijding ia er op het platte
in 1588, had zich reeds te Uitgeest i land van do zoogenaamde klopjes nitge-
ue eerste predikant gevestigd in den persoon gaan! Daaronder worden ongehuwde vrou-
j i Simon Poulizoon. Waar nu hebben de wen of geestelijke dochters verstaan, die of
wel in de ouderlijke woning of wel na hun
dood, met twee of drie tezamen een stil en
afgetrokken leven leidden. Hare kleedirig
kenmerkte zich door ‘n byzonderen eenvoud
en by wyzo van kloosterzusters, legden zij
zich volgens een vromen regel byzondor toe
op werken van godsvrucht en liefde 4). Ge
lijk hare naam aangeeft, klopten of waar
schuwden zy do katholieken, waar en bij
wie dc H. Mis gelezen of het H. Doopsel zou
worden toegediend. Zij herstelden of ver
vaardigden de gewaden, welke voor den
eeredieust noodig waren; door stoffelijke ga
ven maar vooral door godsilié^Stonderricht
zoo aan kimjeren als aan volwassenen, heb-
lien dezo vrome vrouwen in de 17e en 18e
eeuw, voor den opbioci der Katholieke Kerk
zich ontzaggelijke verdiensten verworven. 5)
Voor yjtgeest i het bijzonder zal straks
in dankbare herinnering de gedachtenis wor
den gevierd der beide geestelijke dochters,
Annitge en Baafge Jacobs.
Eey andere, ter behartiging van de gees
telijke belangen der verweesde katholieken,
heeft het platte land, in meerhof minder
aantal, zyn roudtrekkende priesters gehad,
die als leeken gekleed, met waarlijk aposto-
lischen ijver, dag en nacht hebiien gearbeid
om het zinkende to reddeu of het verlorene
te herwinnen. Ook uit Amsterdam en Haar
lem kwamen de zoogenaamde uitloopende
priesters op bepaalde tijden 4° Katholieken
vrij dikke ijs te verwijderen, opdat een
geraden schip met kunstmest, dat in de
«?-- buitenhaven ligt ingevroren, naar bOt-
smyten aan Europeesche politiek© instollin- nen kan komen om getost te worden
gen, zooals de Volkenbond, waartoe Brazi- HOOOKARSPEL
HOOOKARSPEL De bioek- en
ffialante riewinkel van de Wed.
M Kool is bit onde.rhiandschen verkoop
In eigendom overgedaan aan den heer
Morsink, alhier.
De heer I. Boot, t’ünbouw-
leeraar te Hoorn zou dezen wirt-r met
de landbouwers aftfer een vierta' pra-t-
avonden houden over bemesting met
organisch'» en mine a'e meststof‘en. De
Vereenig’ng tot aankoop van land- en
tuinbouwbenotodirdheden verbeende
hieraan haar medewerking. Den 2en
fanuari waren 55 en den 9en Januari
60 personen mar „Ons Huis” gegaan
om de lessen b:i te won“n. Voor vo'vvas-
serfen viel er heel wat te teeren
laarveroradering De Zieken
kas „He'pt elka- 'er” omv-t ende Hoog
karspel en omst-eken hield baar !aar-
vergadering Het 'aar 1923 s'oot met
een kas van f956 61V». De heeren T.
Ktaver en K. Palestein werden als be-
herkozen Den secr.-penn.
het frehouden beheer een
v? n f 20 toegekend.
WIJDENES. E<
meden. Toen de autobus den over
weg bij halte Dorpsweg
derd. kwam tegehikertira
ting Hoorn een goederentrein aan-
stoomen. De chauffeur, die door de hui
zen welke daar het uitzicht belemme
ren. den trein niet had zkn aankomen,
remde we! terstond, doch kon door de
gladheid van den weg niet verhinde
ren, dat de auto aan de rails kwam
Oeiukkig wist de machinist door krach
tig remmen den t ein aot s i.sand te
brengen Hoewel ze elkaar b ,na raak
ten, liep het geval ge ukkig z.nder on
gevallen af.
HEEMSKERK.
HEEMSKERK. Ve rkee rsciif e rs
gedurende de maand December l.l. van
het post- en telegraaf ;an oor alhier.
Aan Beverwijk
van Beverwijk
1 In age Spaarban, f553.—te ugbetalin-
gen f729.73. verkochte zege s 1167.40.
omzet f 20 000.40
Aanta! uit ;eerm *en ouderdomsren e
517. aanta gesp.e ken 251, ainta. te.e-
grammtn loO. aan insdhriivingen U961.
Gedurende het afgeloopen ,aar: Ex
presse b ie\en 66 -an/etee ende stuk-
- - ken 139i, postw.sse.s 4418, kwit n iën
met geweld zuinigheid zal loeren, 6224, postpa k t en 2155, ina;en spaar-
bank '201. terugbetalingen 150, aantal
uitk. Rijks Verz. Bank 291, aantal ui k.
Ouderdomsrente 6597, aanta. gesprek
ken 2966, aantal telegrammen 979; to
taal aantal inschrijvingen 25.445. Gel-
delijke omzet f 416.981.45.
Buitenlandsche postpakketten:
zonden 10, ontvangen 20.
DE PACHTCOMMISSIE VAN DEN L.T.B.
Donderdag 10 Januari 1924 werd geïn
stalleerd de Pachtcommissie van den L.T.B.
Als voorzitter fungeerde» de Weled. Gestr.
Heer Mr. H. van Haastert rechtskundig ad
viseur van den Ned. Boerenbond.
De Pachtcommissie stelt zich ten doel:
a. het bevorderen van goeie pachtover
eenkomsten;
b. bemiddelend op te treden by gerezen
geschillen en moeilijkheden, zoowel vóór als
na het aangaan van een pachtcontract op
verzoek van beide of een der partijen; v
e. het naar billijkheid beslissen van uit
jiacht-ovcreenkomsten voorkomende geschil
len, welke partyenfcaau dc uitspraak der
Commissie bindend onderwerpen.
Een reglement werd samengesteld en zal
ter goedkeuring aan het bestuur van den
L. T. B. worden voorgelegd.
Aan de afdelingsbesturen zal een circu
laire worden gericht, met het doel om do
leden in kennis te stellen van de werking
wan bovengenoemd instituut, en de pach
ters, zoowel gis de verpachters te wijzen
dat by eventueele geschillen over het aan
gaan en de uitvoering van een pachtcon
tract, voorlichting kan worden ingenomen
hij voornoemde commissie.
Een goschillen-reglement kan door par
tijen worden aangevraagd aan (het secreta
riaat van den L. T. B. Stationsweg 45, Lei
den, waar de commissie haar domicilie heeft
gekozen.
Een leiddraad éoor de samenstelling van
een pachtovereenkomst, samengesteld door
den Centralen Pacht raad van den Ned. Boe
renbond, zal eerstdaags verschijnen.
ipret. Verder memoreert hij een dokter,
(Ier kinderen, dio zyn geheele honora-
gens ziekte vijftien dagen bedlegerig werd,
medicijnen te betalen. Vele Braziliaansche
wuónweg niets in zes maanden salaris stua
fë slaan gedurende do driedaagsche Carna
vals]
zonder
rium er telkens doorjoeg, en toen deze we
gens ziekte vijftien dagen bedlegerig werd,
geld moest leenen bij een buurman, om de
medicijnen te betalen. Vele Braziliaansche
„dames” zijn do ruine van haar huis, door
dat Ze In de verste verte bij haar modegril
len geen rekening houden met de inkomsten
van haar man, en déze op zyn beurt offert
alles op, om geen onaangenaamheden te
krygen, en ook dikwijls omdatzyn
vrouw toch niet minder „chic” gekleed kan
gaan dan die van zijn collega.
Spaarpotten schijnen hier zeer zeldzaam;
ik voor mij heb er in de negen jaren, die ik
in Brazilië doorbracht, nog nooit een gezien.
Geldt in Europa het spreekwoord: „Zuinig
heid met vlijt, bouwt huizen als kasteelen”,
hier in Brazilië zegt het volk: „Zuinigheid is
smerigheid", 't Is prachtig!
Gaat het zoo in het particuliere levetr,
hetzelfde, en nog erger, moet gezegd worden
van het officieele staatshuishouden.
Had President Campos Salles Brazilië ge
red van dreigenden financieelen en moreelen
ondergang, in 1910 kreeg de regeering weer
de nationale verkwistingskoorts en gaf per
jaar 75 millioen gulden méér uit dan de ro-
geering van dien bekwamen financier Sallos
Al het goudgeld door drie regeeringen met
moeite by elkaar gekregen, ging de schat
kist uit, en het volk werd, zooals men dat
zegt, „doodgegooid” met papieren geld,
slechts voor ’n gedeelte gedekt. Van dien
t’>l af dagteekeneu de eindelooze massale
uitgiften van papieren geld, waaraan onze
financiers de groote schuld wyten van de
geweldige crisis, welke Brazilië thans door
maakt, dat z’n papierengeld van 27 pence in
het keizerryk zag dalen tot 454 pence in de
huidige atheïstische republiek.
Zooals byna iedere republiek, lijdt ook de
onze aan de ambtenareuplaag: hun aantal,
of er werk is of niet, is legio, en deze heeren
slikken ieder jaar pl.m. 150 millioen gulden
in d.w.z. meer dan al de papieren rjjksin-
komsten.
Willen dc lezers nu een staaltje van de
Braziliaansche staats zuinigheid? Welnu we
hebiien Hlier 63 senatoren (le Kamerleden)
waarvan er in den regel slechts 38 aan de
vergaderingen deelnemen, juist genoeg, om
een of ander wetje te kunnen stemmen.
Die hooge oomes, of ze opdagen of niet, ver
slinden iederen dag pl.m. 50 gulden hono
rarium. De secretarie vau den Senaat be
staat uit 130 ambtenaren die ieder maande
lijks 'n 400 gulden thuiskrijgen, doch slechts
hoogstens drie keeren in verscheidene jaren
zich verwaardigen Senaatwaarts te tygen.
Natuurlijk ontbreken de beroemde „atta
che's” of „toegevoegde" ambtenaren in
geen enkel departement, of er werk voor
hen is of niet, en smullen lekker mee uit den
staatsruif.
laats \an den regeeriiigspresident
te steunen by zyn patriottische pogingen,
om evenwicht te scheppen tusschen inkom
sten en uitgaven, ja, zelfs met vrijwillige in
korting van eigen honorarium, naar het
voorbeeld van Hollands Koninginne en van
verschillende hooge ambtenaren in Neder
land, komen afgevaardigden en ryksamb-
tenaren dit jaar nog verhooging vragen,
zoodat er op de begroeting voor 1924 nog
20 millioen gulden meer gevraagd worden
i oor het ambtenarencorps, dat niets liever
doet dan tuf-tuffen op kosten van den
staat.
Zoo gauw de regeering maar de hand naar
deze heeren durft uitsteken, gaat er een ge
huil op als in eeu Indianenkamp, en hoqrt
men van niets anders dan van „ontwrich
ting van den publieken dienst”.
Dat een minister vau financiën hier gold
by de hand moet hebiien spreekt van zelf,
al was het alleen maar om de buitenland
sche schuld af te lossen van de Unie, van
de verschillende staten en gemeenten, welke
feitelijk geheel uit do Bondskas gedelgd
wordt én schrik niet lezer, meer dan 180 mil
lieon ponden sterling bedraagt, zoodat al
leen reeds aan rente jaarlyks ruim 150 mil
lioen gulden betaald moeten worden, maar
dat by dezo diep-droevige situatie een mi
nister van Buitenlandsche Zaken nog 30.000
gulden meer durft vragen dan bij de vorige
begrooting, alléén voor economische en com
de i mercieele expansie, waarvoor de< legaties
in de verschillende landen al moesten zorgen
„ex officio”, dat hy 20.000 gulden méér moet
hebben voor het drukken van het ministe
rieel bulletin, en 6000 méér voor den aan- I deelde
koop van couranten en tijdschriften; dat hij
50.000 pop vraagt, om hooge gasten netjes
te ontvangen, en byna een ton gouds, om
Brazilië te vertegenwoordigen in het bui-
tenland, nog 'n andere ton voor allerlei bui-
I tcnlaudsche instellingen, tot welker instand-
I houding ons land alléén bijdraagt uit natio
nale ijdelheid, om „toch maar een goed fi-
Katholieken in<deze eerste felle jaren van
druk voor hun godsdienstoefeningen een
onderdak gezocht en gevonden? By alle
schaarsheid van historische gegevens kan
hier met geen zekerheid geantwoord worden
Van een overlevering welke ouder het volk
zou voortleven, omtrent personen of plaat
sen, zooals te Akersloot 2) welke met
het vieren in stilte der heilige geheimen in
betrekking stonden, heb ik nimmer iets ver
nomen. En als later de getrouw gebleven
I Katholieken tezamen komen in Oostergeest,
de tegenwoordige Langebuurt, loopt het
eerste kwartaal der 17e eeuw reeds ten eiu-
de. Het zal in dio troebele en verwarde» tij
den te Uitgeest zyn toegegaan als op zoo
vele andere plaatsen: de Katholieken kwa
men meermalen daar to zamen, waar men
hen het minst verwachtte, of werden daar
tevergeefs gezocht, waar mpn hen t stellig
meende te“vinden. Aan hóognoodige geeste
lijke hulp heeft het den katholieken in het
algemeen niet ontbroken. Want eerstens,
I gebrek aan priesters, traden vaak Viomc
I leeken in hun plaats, om gezamenlijk met
kon aan hen voor te lezen en
