Noord-llollandsch
Dagblad.
DERDE BLAD.
Alkmaar.
II
i
J'
PROVINCIAAL NIEUWS.
SC HA GEN.
ZWAAG
De afzet van eieren in
Noord-Holland.
I
en bijj
en,
wegblgft, steken de anderen
elkaar, houden zich aan den
1923
63 pet.
1.0 pet.
184 mon-
evenals
1922
9.2 pet
13 pet
waarvan
ZATERDAG 28 JUNI 1924.
ichten van een eier
mijn e medewer-
trachten de daar
ir te maken aan
pluimveehouderij
kelgk heeft verklaard, noch gevraagd, noen
noodig. Dat de gemeente er geen belang bij
zou hebben, is m.L absoluut onjuist Eene
goede eierveiling is voor Alkmaar beter dan
eene slechte eiermarkt Wanneer door de
veiling de pluimveeteelt in Alkmaar en om
geving meer rendabel wordt gemaakt dan
komt dit Alkmaar ten goede; het Fransche
spreekwoord zegt terecht „Pauvre paysan,
pauvre pays” (arme boer, arm land). Het
omgekeerde is echter ook waar, als het den
boer goed gaat gaat bet den stedeling ook
goed, dat men dit bedenke.
's-Gravenhage, Juni 1924.
B. VAN ASPEREN VERVENNE,
Hoofd-Ass. Rgkspluimveeteelt-consulent.
SCHAGEN. Inma a keur sus. On-
hoofdraak is het
dit eisebt veer t
Toen men mjj dus vanuit Alkmaar om ad
vies vroeg voor het oprit le
velling heb ik onmiddelliik i
king toegezegd en ik wfl tr
gevormde plannen dieqgtbaai
het algemeen belang der p
en -teelt in Noord-Holland. Ik voor mg ben
overtuigd, dat dit zal gelukken, daar staat
de samenstelling der commissie met de voor
bereiding belast mg borg voor; de groote
vraag is nu alleen kunnen wg de belangheb
benden tot medewerking krggen, zullen wg
nu te veel stuiten op allerlei persoonlijke
belangen of vermeende persoonlgke belan
gen, want zooveel heb ik al kunnen bemer
ken, aan tegenstanders ontbreekt het ook
hier niet
Er zal echter getracht worden, door de
zaak te vestigen op zuivere en goede grond
slagen en door eene krachtige propaganda
in woord en geschrift dien tegenstand te
overwinnen en de pluimveehouders, die
daarvoor in aanmerking komen tot deelname
te bewerken. Ieder die eenigszins op de
hoogte is met de toestanden op pluimveege-
bied weet dat de aanvoer van eieren naar
Alkmaar vrijwel uitsluitend verwacht moet
worden van pluimveehouders boven de Ign
CastricumHoorn. Wie dat anders beweert
of schrgft geeft daardoor blgk, dat hij onbe
kwaam en onbevoegd is over het onderwerp
in het openbaar te schrijven.
Kan bereikt worden, dat Alkmaar het eier-
Centrum wordt van het gebied boven de ge
noemde Ign, dan is het doel absoluut bereikt
en dan komt Alkmaar in bet bezit van eetpj
eierveiling, die er mag zgn.
Thans nog iets over de plannen van de
Alkmaarsche Commissie. De bedoeling is
een Naamloozg Vennootschap te stichten,
zooveel mogelgk op Coöperatieven grond
slag. De aandeelhouders zullen hoofdzakelgk
de pluimveehouders zelf zgn, zoodat de ba
ten bunzelf ten goede komen.
Wat de ophalers betreft, zullen deze aan
gezocht worden in dienst der N. V. te treden
op nader vast te stellen voorwaarden. Kan
van ben geen medewerking verkregen wor
den, dan zal het verzamelen op andere wij
ze geregeld worden.
De ^angevoerde eieren zullen worden ge
schouwd en gesorteerd naar gewicht en kleur
De uitbetaling zal per kilogram geschieden:
men heeft mg verzekerd, dat men daarvoor
in het bedoelde gebied rgp is. Dit is natuur
lijk van groot belang, want daardoor wor
den verschillende kwaliteitsvraagstukken
op eenvoudige wgze geregeld.
Dp uitbetaling per gewicht houdt nl. in,
dat voor alle eieren eenzelfde kiloprijs wordt
betaald. Is die prjjs in een gegeven week
bjjv. een gulden dan ontvangt de leveran-
cierpluimveehouder dus 1.per geleverd
kilo eieren. Levert de een nu eieren van 16
in een K.G. dan ontvangt hg 6.25 per 100
eieren; daarentegen ontvangt hg, die eieren
van 20 in een K.G. levert slechts 5.voor
100 eieren. Hierin zit dus de prikkel, die
tot verbetering van de kwaliteit van de
eieren en van de hoenders moet leiden.
Tenslotte wil ik mededeelen, dat de pro
motors van de Alkmaarsche Eierveiling ge
meend hebben, het Gemeentebestuur op de
hoogte te moeten stellen van hunne plan
nen. Wellicht vindt de gemeente aanleiding
bedoelde plannen in een of anderen vorm
te steunen; dit kan zgn nut hebben zoowel
voor de veiling als voor de gemeente. Finan-
tiêele steun is echter, naar men mg uitdruk-
Eerst na het onderzoek ervan in het labo
ratorium kon worden beoordeeld, in hoever
re het nemen van maatregelen legen den
verkooper noodig was.
Onderzoekingen in het laboratorium.
Uit tabel I volgt, dat in totaal fn het la
boratorium werden onderzocht 15463 mon
sters.
ken, Engeland en in ons land, maar in Ooet
rge en
jebieden
van vóór den oorlog, is dat nog niet het ge
val, evenmin ia Duitschland.
Het gevolg daarvan is, dat de vraag naar
eieren in groote Engeische rebruikscentra
zeer groot is geworden, welke vraag nog
vermeerderd is door de omstandigheid, dat
de loonen der arbeiders daar en ook in an
dere landen, ons land b.v., sedert den oorlog
veel hooger zgn geworden, waardoor het ge
bruik van eieren ia de arbeidersklassen over
het algemeen veel grooter is geworden daa
vroeger. Nu neemt dat gebruik in die klas
sen, tengevolge van werkeloosheid en daling
der loonen, weliswaar iets af en werd de
vraag uit Engeland ook minder, omdat En
geland zelf veel meer eieren produceert,
maar inmiddels trad sedert bet eind van het
vorige jaar. met de rentemark, het Duitsche
industriegebied weer als groot afnemer on
zer eieren op, tengevolge waarvan de eieren
hier te lande dit jaar weer duurder zgn dan
het vorige jaar.
Hiermede is dus de belangstelling voor de
pluimveeteelt voor een groot deel zeer ze
ker verklaard, want het houden van hoen
ders is door den hoogen eierprgs meer winst
gevend geworden, al is dat tengevolge van
de hooge voerprjjzen niet in die mate ajj
menigeen veronderstelt.
Er is dan ook nog eene andere omstandig
heid, waardoor die belangstelling wordt ver
klaard, en die tevens van grooten invloed
is op de uitkomsten van het bedrijf, n.L het
in gebruik komen van bet vainest, waarmee
men uit iederen toom hoenders, groot of
klein, de beste legatees kan uitzoeken. Te
vens is het door middel van dat vainest mo
gelijk gebleken de vererving der legkraeht
na te gaan en verschillende andere eigen
schappen der boenders te leeren kennen,
waardoor de kennis van het pluimvee zeer
sterk is vermeerderd en waardoor het mo
gelgk is geworden, het productievermogen
der hoenders en eenden te verboogen, zoo
wel wat betreft het aantal als de grootte der
eieren. Ik zal hier in dit artikel niet langer
over uitweiden, want bet zal nu ieder wel
duidelijk zgn, dat hierdoor het pluimveebe-
drijf op een heel andere basis is gekomen en
dat het voor iedere ernstige pluim veehou
der thans mogelgk ia met dat eenvoudige
hulpmiddel „het vainest”, zgn pluimveesta-
pel te verbeteren en daardoor winstgeven
der te maken, terwjjl anderen, die geen tgd
hebben voor valnestcontrole door aanschaf
fing van op productie gefokte dieren, het
zelfde kunnen bereiken.
Het leggen van veel eierea, het leggen van
groote eieren vroegrijpheid, (waarvan
winterleg het gevolg is) enz., zgn zuiver er-
felgke eigenschappen, die zoowel door mid
del van do hennen zelf, als door de hanen
in hun nakomelingschap worden overge-
Dit •alles kende men voor den oorlog niet;
het was toen meer uitsluitend fokkerg op
uiterlgke raskenmerken, terwijl men nu
fokt op verbetering der inwendige, de pro
ductieve eigenschappen en daardoor is de
economische beteekenis van bet pluimvee-
enorm vergroot, temeer daar dit een
'V* big vend iets is, hooge- eierenprgzen zullen
wg daarentegen wel niet altgd houden. Ik
zal hiermede van dit punt afstappen en over-
I £a?n m^n e*Senli)k doel: de eierafzet
De eierafzet is in de verschillende deelen
van ons land absoluut verschillend; in di
verse provincies worden de eieren nog door
opkoopers opgehaald, hier en daar zelfs nog
door reizende winkeliertje^, die dan fsiteljjk
algemeen belang en toch zal dat op den duur
moeten, wil inderdaad iets goeds
vends bereikt worden.
Mijnerzijds is getracht de groepen zooveel
mogelgk te vereenigen en met mgne mede
werking is de Algemeene Noordhollandsche
Pluimveevereeniging opgericht, Echter hou
den verschillende vereenigingen zich tot nu
toe om persoonlgke kwesties of vermeends
persoonlgke belangen afzijdig; ik moet dus
roeien met de riemen die ik heb en waar
mogelgk plaatselgke en individueele pogin
gen steunen; daarna trachten de zaak in
ééne richting te sturen en op den duur in
één bond te vereenigen.
De beide veilingen te Purmerend heb ik
gesteund; de laatste is er gekomen door de
Provinciale Organisatie de Algemeene
Noord Hollandsche Pluimveevereeniging
voomoemd. Die van verleden jaar is opge
richt door een groepje personen die blijk
baar eigen belang boven algemeen belang
stellen, hetgeen tot verbrokkeling leidde, dat
moet natuurlijk uitzieken.
De Volendamsche Eendenhouders hebben
een eigen veiling te Volendam; deze heeft
ontegenzeggelijk heel wat verbetering ge
bracht in bestaande wantoestanden daar ter
plaatse, toch zal Volendam op den duur wel
moeten besluiten zgn eieren op eene groo-
tere veiling te brengen, dat kan korter of
langer duren, doch komen moet het Volen
dam staat nu in aanvoer bovenaan, maar als
straks de aanvoeren van andere veilinggn
ook grboter worden, dan zullen de handela
ren gaan wegblijven, daar de reis naar Vo
lendam te veel tijd vraagt, dat zal de prgzen
derhalve drukken, enz.
De Texelsche Veiling werkt ook heel aar
dig doch, indien er eene groote en goed ge
organiseerde veiling in Noord-Holland komt,
dan vrees ik, dat ook die veiling zich niet
zal kunnen handhaven. Dit is echter alles
toekomstmuziek. Ik schrgf dit echter om
mgn gedachtengang inzake de Ign, die de
ontwikkeling vau den eierafzet zal volgen
en zelfs zal moeten volgen aan te geven en
mgn houding te verduidelijken.
Of het mogelgk zal zgn de eierafzet in
Noord-Holland geheel op een punt te cen-
traliseeren kan ik thans nog niet beoordec-
len, maar dat die zooveel mogelgk zal moe
ten worden gecentraliseerd, staat vast. Ik
betreur het dan ook dat er groote kosten ge
maakt worden om het oprichten van kleine
veilingen te bevorderen. Op den duur zul
len deze door de weinige belangstelling van
de koopers toch moeten verdwgnen al zul
len ongetwgfeld de uitgegeven gelden wel
niet jeheel weggeworpen blijken. Ik wil elke
nieuwe organisatie in dit opzicht steunen
mits de opzet eenvoudig zij en geen groote
kosten medebrengt, zoodat van de kleine
veilingen tenslotte verzamelplaatsen kun
nen gemaakt worden voor de grootere vei
lingen. Het veilen zelf is tenslotte slechts
een klein onderdeel van de organisatie; de
:t verzamelen van de eieren,
werk, tgd en overleg.
der leiding van mej. W. Koopnians.
directrice van de School voor Lhnd-
bouwhuishoudonderwijs alhier zal
daar de 2de inmaakcursus worden ge
houden. Het aantal aangiften bedraagt
11 vrouwen en meisjes en wel 8 uit
Schagen, 2 van St Maarten en I van
Ouuesluis.
Voetbal. De voetbal-vereeni-
ging Sparta alhier heeft een propa
ganda-match georganiseerd, waarbij de
vereenigingen Alcmarja Victrix 1 te Alk
maar en R.C.H. I te Haarlem, beiden
leden van den Nederl. Voetbalbond,
.tegfn elkander zullen optreden.
ZWAAG. Verbetering Voet pad.
De Gemeenteraad besiiste goedgunstig
op het verzoek der bewoners van het
„Laantje’^tot verbetering van dit pu-
•Voor de bewoners en voetgangers
een welkome verbetering.
Als ambtenaar van den RjjksvoOrlichtings-
dienst voor Pluimveeteelt heb ik tot taak,
de bevordering der pluimveeteelt in den
ruimsten zin des woords. Mgn werk is dus
uit den aard der zaak zeer veelzijdig, want
talrgk zijn de wegen, die tot verbetering kun-
_en leiden. In woord en geschrift, en door
persoonlijk bezoek tracht ik den pluimvee
houders juiste begrippen en juiste methoden
inzake het houden en opfokken van hoen
ders en eenden bg te brengen; de nieuwe
hulpmiddelen in de laatste jaren bekend ge
worden en die sedert een volledige omme
keer in het bedrgf zelf hebben bewerkt, wor
den door mg aanbevolen en in gebruik ge
steld als proef en als demonstratie tevens;
ik bevorder, waar mogelgk, de organisatie
der pluimveehouders en ik tracht de pluim
veeproducten en de afzet daarvan te verbe
teren.
Ik zou dit lijstje nog veel grooter kunnen
maken; het is echter niet mgn bedoeling over
mgn w erkzaamheden uit te weiden, ik wil mg
bepalen tot het onderdeel, dat ik als op
schrift boven deze beschouwing heb ge
plaatst.
Alvorens to4 bespreking daarvaa over te
gaan, acht ik het echter wel gewenscht eerst
eene kleine uiteenzetting te geven van de
oorzaken, welke de pluimveehouderij in de
laatste jaren zoo naar voren hebben doen
komen, want dat is voor velea een raadsel.
De eigenlgke oorzaak zit in den oorlog,
waarvan een van de gevolgen was, dat de
boenderstapel in Europa met meer dan de
helft is verminderd; natuurlijk werdea de
eieren daardoor schaarscher en daurder, en
vonden methoden die leidden tot verlx te-
ing en vermeerdering van dat product-
iaardoor veel sneller ingang dan anders bet
geval sou zgn geweest.
Nu is na den oorlog het aantal stuks
pluimvee in sommige Europeasche landen
wel zeer sterk toegenomen, o.a, in Denemar-
L- TV1-111 I—
Europa, Rusland, Roemenie, Bul
Hongarge, de groote eierproduel
KEURINGSDIENST VOOR WAREN.
Aan het Verslag van de bevindingen en
handelingen van den Keuringsdienst voor
Waren in het keuringsgebied Alkmaar over
het dienstjaar 1923, ontleenen wg het vol
gende:
een ruilhandel drgven. De op deze wgze ver
zamelde eieren worden direct aan eierhande-
laren verkocht, sims ter markt gebracht (in
Noord-Holland) soms geveild (Arnhem). EA
ne dergelgke wgze van afzet is al heel oud
en moet hoe eerder hoe beter verdwgnen,
want zg houdt de ontwikkeling der pluim
veeteelt tegen, daar zg elke prikkel, die ver
betering in de hand kan. werken mist. Die
verzamelaars toch betalen voor alle eieren,
groote en kleine, schoon geraapte en be
vuilde, versche of minder versche precies
denzetfden prjjs; de pluimveehouder heeft
dns weinig belang erbg, om zgn hoendersta-
pel te verbeteren, ja zelfs het tegendeel, ge
lijk een groot pluimveehouder eenigen tijd
geleden op eene vergadering te Alkmaar uit
eenzette. Er valt over deze wgze van eier-
handel nog heel wat meer te zeggen, dat ia
echter in dit verband van minder belang; ik
zal daarom een tweede veelvuldig voorko
mende wgze van eierafzet bespreken, n.L de
eiermarkt.
Een eiermarkt, mits gunstig gelegen en
goed georganiseerd, kan veel bijdragen tot
opbouw van de pluimveeteelt. Vele markten
zijn echter niet gunktig gelegen en zgn niet
voldoende georganiseerd; zij voldoen der
halve niet aan de eischen, die men aan een
goede eiermarkt maaistellen.
De beste eiernmj&t vindt men ongetwij
feld in one land te/ Barneveld, maar ook an
dere plaatsen in die buurt, zooals Ngkerk,
Putten, Scherpenzeel, Amersfoort, Apel
doorn, Deventer, Epe enz. kunnen genoemd
worden.
In deze plaatsen worden de eieren door de
pluimveehouders zelf gemarkt. Op marktda
gen komen dus de boeren en boerinnen,
ieder met de eieren van eigen kippen, deze
aan de meest biedenden verkoopen. Daar de
aanvoeren groot zgn (Barneveld had dit
jaar marktdagen, dat er meer dan 1 millioen
eieren werden aangevoerd) komen een groot
aantal eierhandebreA koopen en is er dus
concurrentie, en op markten waar prima eie
ren komen, is die concurrentie zelfs zeer
groot, omdat de handel die eieren noodig
heeft, of voor hun beste klanten, of om sor-
teeringen te maken.
Op bovengenoemde markt wordt dan ook
wel degelgk kwaliteit betaald; die de groot
ste en de bruinste «n de schoonste eieren
heeft krggt de hoogste markt; dénk maar
niet, dat één handelaar er in slaagt prima
eieren voor een lagen marktprijs te krjjgi
die boeren en boerinnen zgn daarin veel te
gehaaid en halen er heusch wel alles uit wat
er in zit.
Natuurlijk werkt een dergelgke handel in
hooge mate opvoedend, want niets dat be
ter helpt om verbeteringen te krggen, dan
een buurman, die Iedere week, al is het maar
een paar dubbeltjes per 100 eieren meer
krggt; en alleen daardoor is het te verkla
ren, dat de pluimveeteelt in do omgeving
fnn werkelijk goede eiermarkten, waar dus
de kwaliteit een rol speelt, zoo sterk is ver
beterd.
Maar nu in NOORD HOLLAND!
Voldoen de eiermarkten in Purmerend,
Alkmaar en Schagen aan de eischen. In geen
enkel opzicht kan hier een bevredigend ant
woord op gegeven worden. Er komen wel
eieren, maar ’t zgn niet de boeren en boerin
nen, dus niet de pluimveehouders zelf, die
eieren markten, enkele uitzonderingen daar
gelaten. Er zgn tusschenpersonen, die daar
een partg of partijtje eieren te koop bieden.
Voldoen die eieren aan de eischen? in gee
nen deele. Die eieren zijn niet uniform, niet
gesorteerd; 'er zitten allerlei kwaliteiten on
der; de handelaar, die werkelijk kwaliteit
noodig heeft komt op zoo’n markt niet. Alle
eieren worden over een kam geschoren,
waardoor de noodige concurrentie van den
handel geheel ontbreekt en de prikkel voor
den pluimveehouder, die tot verbeteringen
aanleiding moet geven, mist.men eveneens.
Bovendien zgn het maar enkele handelaren,
die zoo'n ongeorganiseerde markt bezoeken
en als er eens een handelaar, die anders nog
al wat koopt,
de koppen bij
taaien kant en koopen de eieren beneden do
waarde.
Voor de gemeenten zelfs heeft de maakt
evenmin groote waarde, daar de aanvoerders
te gering in getal zjjn, om werkelijk leven
en vertier te brengen; de eiermarkten in
Noord-Holland zgn in dat opzicht dan ook
niet te vergelijken met Barneveld en andere
markten in Gelderland en OvergseL
Kans om de Noord-Hollandsche eiermark
ten in een of ander opzicht te verwateren is
er niet; ik geloof althans niet, daFhet bjjv.
eenig resultaat zou. hebben, indien men de
boeren en de boerinnen zou trachten te be
wegen zelf hunne eieren te gaan markten,
en dat zou toch in de eerste plaats noodig
zjjn. Ik acht daarom alle moeite en kosten,
die men aan verbetering zou willen beste
den, bg voorbaat overbodig en zonder nut en
ik zal steeds blijven ijveren om In Noord-
Holland de eiermarkten afgeschaft te krggen
en' deze te doen vervangen door eene betere
afzetregeling.
Het is daarom, dat ik toejuich en met ab
solute vrijmoedigheid al degenen steun, die
ijveren voor het opriebten van eierveilingen
in Noord-Holland, want in het oprichten van
goed georganiseerde eierveilingen ligt m.L
de oplossing, om tot afdoende verbetering
van den eierafzet te geraken. De pluimvee
houders raken daar trouwens zelf hoe lan
ger hoe meer van overtuigd, want overal in
Noord-Holland ontstaan eierveilingen of be
staan plannen tot oprichting daarvan. De
eerste veiling werd opgericht te Volendam;
verleden jaar kwam er een te Purmerend
thans zgn er zelfs twee; te Zwaag is er een
gekomen evenals op Texel terwjjl er plan
nen tot oprichting bestaan te Alkmaar en te
Schagen. In diverse plaatsen bijvoorbeeld
Callantsoog hebben zich vereenigingen ge
vormd, die hunne eieren naar feierveilingen
te Amsterdam zenden. I
Overtuigender bewjjzen, dat de eiermark
ten met voldoen zijn voorzeker niet aan te
wjjzen. Het is alle,en slechts zaak al die op
zich zelf staande groepen, die op verbetering
aansturen, niet alleen in één Ijjn maar in
goede banen te leiden en dat is jammer ge
noeg niet gemakkelgk.
De Noordhollander is in dat opzicht niet
gemakkatijk, hjj is zelfstandig van aard en
inoeielijk er toe te krijgen eigen-, plaatselij-
I ke- of groepsbelangen op te offeren, of zich
maar een weinig ter zjjdn te stellen voor een
Iets vuil I
Vuil
Het artikel karnemelk,
sters werden onderzocht, voldeed,
het vorige jaar, evenmin aan den eisch, voor
het vetvrije drogestofgehalte gesteld in den
Codex alimentarius. Bij niet minder dan 114
monsters werd een vetvrije droge stof lager
dan 7.6 pet. gevonden.
W erkzaamheden.
Van de werkzaamheden is een beeld te
verkrijgen uit de tabellen aan dit verslag
toegevoegd, waarvan tabel 1 aangeeft de in
het laboratorium onderzochte monsters, die
ter plaatse gekeurde en de daarvan afge
keurde partgen, alles verdeeld uaar den
aard van bet artikel en de gemeente, waarop
de betreffende werkzaamheid betrekking
heeft, tabel II een overzicht geeft van de
voor elke gemeente onderzochte melkmon-
stgps, tabel 111 een gemeentelijk overzicht
geeft der afgekeurde waren en tabel IV de
ingediende processen-verbaal.
Het groote aantal onderzochte' monsters
heaft derhalve in het laboratorium, veel
werk vereischt van het personeel der admi
nistratie.
De buitendienst werd op enkele uitzonde
ringen na, dat het hoogere personeel daar
aan deelnam, uitgeoefend door de zes keur
meesters.
Dag. voor zoover hun tgd niet door 't nemen
vau monsters werd in beslag genomen, gin
gen alle keurmeesters met de hun ten dien
ste staande transportmiddelen het gebied in
om de verkoopplaatsen te inspecteeren en
de aldaar ten verkoop aanwezige waren te
keuren.
Uit de aan dit verslag toegevoegde tabel
uolgt, dat door de keurmeesters in winkels,
miklnpzeu, op markten enz. ter plaatse,
waar deze artikelen zich bevonden, zjjn ge
keurd 76470 voorraden voedingsmiddelen en
andere waren.
Aan deze keuring, die zeer veel van den
tgd der keurmeesters vorderde, moet -m. L
groote waarde worden toegekend
Met goedvinden der verkoopers werden
mede na onderzoek in het laboratorium een
groot aantal partgen ondeugdelgke waar
aan de consumptie onttrokken, alle te vin
den in tabel Hl, aan dit verslag toegevoegd
met opgaaf van de soort der waar, de hoe
veelheden ervan en de gemeente, waarin die
waar werd aangetroffen. Gerangschikt naar
de soort der waar waren dit: 2 part, azijn,
59 [Jhrt. brood, koek en koekjes, 112 pgrtjjcn
cacao en cacaopoeder, 32 partijen gedroogde
vruchten, groenten en zaden, 275 partgen
gaanpfoducten, 20 partijen jams en geleien,
53 partgen kaas, boter en margarine, 25 par
tgen koffie, thee en surrogaten, 96 partijen
puddingpoeders, 77 partgen specerijen en
mosterd, 15 partgen spgsvetten (vaste), 3
partgen honig, 288 partijen suikerwerken,
suiker en drops, 28 partijen vleeschextraet
en bouillonblokjes, 3 partgen bereide
vleeschwaren, 12 partijen wasch-, bleek- en
poetsmiddelen, 1 partg kinderspeelgoed, 23
partgen diversep, 439 partgen zuidvruchten.
Hoewel het wel nooit zoo ver zal komen,
dat geen enkele winkelier van waren, die
niet vlug van de hand gaan, ooit een ge
deelte zal laten bederven, moeten de ver
koopers toch leeren, zoodra een waar niet
meer verkoopbaar is, deze eigener beweging
op te ruimen, terwijl zg er verder op moeten
toezien, dat geen waren van twgfelacbtige
kwaliteit door hen in ontvangst worden ge-
nemen.
Speciale vermelding verdienen de bezoe
ken geregeld gebracht aan kermissen en an
dere openbare feestelijke samenkomsten,
waarop levensmiddelen werden verkocht.
Hoewel ook bg die bezoeken kleine partijtjes
aan den verkoop moesten worden onttrok
ken, is het aantal ke^rfen, dat bg die inspec
ties aanmerkingen moesten worden gemaakt
gibing te noemen.
De controle op den verkoop van ijswafels
heeft mede de aandacht van den dienst ge
had.
Tegelijk met de inspectie van andere wa
ren werd toezicht gehouden op den verkoop
van visch.
Naast de controle der verkoopplaatsen van
kruideniers- en grutterswaren, dient het
toezicht op den verkoop v<n brood en de
bereidplaatsen ervan te worden genoemd.
Bij 848 inspecties werden 3657 bakkerijen
bezocht, 2836 maal werd brood gewogen en
wel in totaal 29696 brooden.
Melk.
Hiervan werden onderzocht 10863 mon
sters, waarbij wel allereerst vermeld dient t»
worden, dat hiervan slechts de helft straat-
en winkelmonsters zgn geweest, en de ove
rige, dus meer dan 5000 monsters, zooge
naamde afleverings- of stal- en weidemnn-
sters.
Om een beeld te geven van het werk, dat
aan de opsporing tot de bron van herkomst
van ondeugdelgke melk is besteed, zg hier
vermeld, dat 224 maal door een keurmees
ter een of meer afleveringsmonsters werden
genomen. 162 maal door een keurmeester
een of meer stal- of weidemonsters voor hot
opsporen van uierziek vee, 157 maal een of
meer stal- of weidemonsters voor het op
sporen van koeien, die melk met te laag vet-
gehalte geven, 125 maal een stal- of weido-
monster genomen wegens het voorkomen
van leng in de melk, totaal 670 maal zulk
een monstemamo, waarbij dus totaal 5028
monsters werden genomen.
Het kleine aantal monsters afgeroomde
melk, dat wel bewijst, dat dit geen artikel
van beteekenis is voor dit district, gaf geen
reden tot opmerkingen.
Van gepasteuriseerde melk werden 75
monsters onderzocht, afkomstig uit 5 ge
meenten. Tweemaal was het aantal bacte
riën per c. c. hooger dan 25000, uJ. éénmaal
te Bergen, alwaar het 30.000 bedroeg, waar
voor de bereider werd gewaarschuwd, en
éénmaal te Helder, waar dit aantal 83000
was, waarom procesverbaal werd opge
maakt.
Van de reinheid van de afgeleverde meik
op straat en in winkels in veri
die van het vorige jaar, geeft I
staatje een beeld:
Jaar
Brood, koek enz.
Van 130 monsters gebuild tarwebrood
hadden 99 een te laag gehalte aan droge
stof, van 73 monsters ongebuild tarwebrood
was dit met 56 het geval, van 12 roggebroo-
den met 4 en van 135 melkbrooden met 50
het geval, dus van 350 brooden 209 met te
weinig droge stof.
Een partij van 33 K.G. gebuild, waarvan
twee monsters werden onderzocht, moest af
gekeurd worden afgekeurd wegens de be
reiding uit duf meel, waarvan daarna een
groote hoeveelheid in veevoeder moest wor
den omgezet.
Roggebrood was eenmaal uit zulk mgterig
meel bereid, dat na het bakken deze onsma
kelijke afwg’king nog duidelijk merkbaar
was.
Melkbrood, waarvoor bg de bereiding te
weinig of zelfs in het geheel geen melk was
gebruikt, werd 29 maal aangetroffen, terwgl
15 maal werd geconstateerd, dat niet de
vereischte letters M. B. waren aangebraebt.
Van de 71 monsters koekjes, biscuits en
gebakjes waren meerdere duf, schimmelig of
ranzig.
Een speciale vermelding verdienen de
banketbakkerswaren, waarvan de naaa» eé-«
op wees, dat ze met boter waren bereid,
zooals boterspecglaas, boterbanket, enz.; 58
monsters werden hiervan onderzocht. Nadat
bg het onderzoek in verschillende hoofd
plaatsen van het gebied was gebleken, 'lat
een belangrijk deel dezer waren niet met
boter was bereid, werd daarentegen in de
dagbladen gewaarschuwd.
Kaas, boter en margarine.
Hiervan werden 123 monsters onderzocht,
waaronder 1 monster „kaaSdelicatesse” en 1
monster Zwitsersche kaas.
Van de monsters margarine werd naast
het vochtgehalte, waarvan 4 maal het maxi
mum van 16 pet. werd overschreden, en bet
zoutgehalte, waarop geen aanmerking be
hoefde te worden gemaakt, geregeld het ge
halte aan benzoözuur bepaald.
/Toiletartikelen.
Ook dit jaar werden nog eenige arsenicum
houdende haarmiddelen aa igetroffen. Een
monAer bevatte naast deze reeds hoogst
giftige stof nog een hoeveelheid niet minder
giftig blauwzuur. Aan de bereiding vau deze
‘gevaarlijke stoffen is nu een einde gemaakt.
Een monster „Vivania”, dat moest dienen
als haarwaschmiddel, bleek bij onderzoek
sléchts uit kleipoeder te bestaan.
Speelgoed.
Onder de 24 monsters van deze rubriek
vallen 1 monster loodhoudende bikkels, ter
wijl 12 monsters knikkers gekleurd bleken
te zgn met een anilinekleurstof; den verkoo
pers werd toegestaan na behoorlijk afwas-
schen met sodawater t< verkoopen. Ook op
bouten fluitjes werd op denzetfden grond
aanmerking gemaakt.
Diversen.
Onder deze rubriek vallen 115 monsters,
waaronder 12 monsters karnemelkspap; hier
van voldeden slechts een paar monsters aan
den eisch, dat per liter pap niet minder aan
vaste karnemelkbestanddeelen aanwezig
moetpn zgn, dan in 0.8 L. karnemelk van
deugdelijke samenstelling worden aangetrof
fen. 1
Processen-verbaal.
In totaal werd'145 maal een procesverbaal
opgemaakt, tengevolge waarvan 1 maal we
gens den Vérkoop van ondeugdelgke gort-
pap.
Waarschuwingen.
Op grond van de hiervoor omschreven in
specties en onderzoekingen werden 3469
mondelinge en schriftelijke waarschuwingen
gegeven.
Dan verleende de dienst zijne medewer
king in <}e bestrijding der typhus, die in den
loop van het verslagjaar in de gemeenten
Alkmaar en Edam in meer dan normal,
wgze voorkwam.
elgking met
iet volgende
