Xiioid-llollanU
Dagblad.
i
'5
Tweede Blad.
hl
lal
8
ALKMAAR.
1 i
Z.-Hoiiand van
.-HolUnl bleef
KUNST EN KENNIS.
DONDERDAG 25 MAART
(w.g.) D. J. SCHEITEL, Secretaria.
BINNENLAND.
KERK EN SCHOOL.
Van een moeien curs us en
een blijden dag.
LANneniJW EN VEETEELT
5
rj
I
'ol
T
'o’
i.
I
I
I
I
HET CANISIUS-MONUMENT.
Te Nijmegen is Zaterdag j.l. in bet St. Jo-
20e JAARGANG.
terrein
mag
maar
HANDELSONDERWIJS.
De Kaïrcr van Koophandel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwartier beeft aan den
Mini«ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen bet vplgende adres verzonden:
De Kamer van Koophandel en l'abrieken
voor Hollands Noorderkwartier, g< vestigJ te
Alkmaar, heeft de eer, het volgende onder
Uwe aandacht te brengen.
Met belangstelling heeft zij kennis genomen
van de omwikkeling van het handelsonder
wijs in Nederland. Dit toch heeft in-wezen re
den van bestaan t>- hebben naast en als zelf
standig onderdeel van Let overige onderwijs
in ons land Het voorziet ang*‘>wijreld in een
behoefte, zoodat getuigd kan worden, dat bet
voor het bedrijfsleven van zeer gr<»ot belang
mo< t geacht worden, dat de p trsunen, die er
in deel nemen, in honger of lag:r positie, in
dat handelsonderwijs hun vooropleiding heb
ben genoten.
Wanneer men voor een volk, als het onze,
let op de vitale beteekenis, -lis een goede
ontplooiing van bet bedrijfsleven heeft en
derhalve daarmee parallel op d* waarde van
goed ondeiwijs, dat voor dit J'tl van het
maat sc nap pc Ijjk leven opleidt dan wekt *t
verbazing, oat dit onderwijs zro verstoken
bleef van een behoorlijke, wettel uke organi
satie in tegenstelling met bet overige deel
der volksopvoeding. De Kamer betreurt het
dan ook, dat vroegere pogingen om te komen
tot een wettelijke regeling van dit onderwijs
niet tot dit resultaat hebben kunnen leiden.
Zich onthoudende van eene beschouwing
over die vroegere pogingen, wenscht zij liever
thans opnieuw deze zaak onder Uwe aandacht
te brenger en U te verzoeken, de tot stand-
koming eencr weitelijke regeling van dit
onderwijs te bespoedigen.
Het gemis toch aan die wettelijke regeling
roept minder gewenschte gevolgen in bet
leven. Ixhoefte eraan wordt allengs ster
ker gevoeld en zeo hebben bijvoorbeeld ver
schillende Hoogere Handelscholen in om
zetting tot H B. S. ’n met gewjjzigd leerplan
bij het Middelbaar Onderwijs dat wettelijk
onderdak gezocht
Dit nu heeft naar de meening 'der Kamer
tot gevolg verwarring van begrippen, wel
sterk uitkomende in de bonte nomenclatuur
voor dit type scholen, wat op het publiek
zeer verwarrend moet werken. Aanmerkelijke
vertienvoudiging in de naamgeving is derhal
ve reeds terstond een eiéch van wettelijke
regeling.
Waar het Handelsonderwijs, naast het ka
rakter van algemeene vorming, dat bet evea-
ah ander onderwijs uitteraard draagt, toch
een zoo specifiek eigen karakter beeft, en
dat volgens de Kamer ook moet honden, daar
is .gemis aan een eigen wettelijke organisa
tie, mot als gevolg daarvan het onderdak zoe-
zefshof de tentoonstelling geopend van de
ingezonden ontweroen voor het Canisius-mo-
nument, waarvan dat van Toon Dupuis, ge
lijk pien weet, door de jury is goedgekeurd.
Het is een tentoonstelling van veertig ont
werpen wélke veel belangsteling trekken.
Voor een goed doel is de entree laag gesteld.
H. J. GANZEBOOM.
1) . Versag Beligsche Boerenbond. Dienst
jaar 1924. pag. 27.
2) . Chr. R. K. Boerenstand. (Limburgnum-
mer) pag. 47.
3) ? ld. pag. 48.
4) . Rede, Rector Rijs op het 4de Nationaal
Congres v. d. R. K. Ned. Boerenbond, pag 63.
HET ST. ALOYSIUS-EEUWPEEST.
De Kardinaal vicaris van Rome heeft, zon
al» gemeld, een comité opgericht ter viering
dor eeuwfeesten van St. Aloysius van Gon
zaga.
Bij zijn eerste vergadering heeft dit eomité
verschillende subcomité’» gevormd.
De voorzitters van deze comité's vormen
het uitvoerend comité. Dit heeft reeds in
algemeen» lijnen bet program vastgesield,
dat gevolgd zal worden van 21 Juni 1926 tot
21 Juni 1927 maar vooral op 81 December
den eigenlijken dag van het eeuwfeest.
Wijl St Aloysius als patroon aan de Ka
tholieke jeugd over heel de wereld gegeven
is, achtte men het gepast, dat de jeugd van
heel de wereld aan de Aloysiaansoiie l«cwe-
ging zou meedoen. Daarom heeft kardinaal
Pompili de vicaris van Rome aan alle bis
schoppen der wereld een oproep geronden,
om naar 't voorbeeld van het eentrnal-com'té
te -Rome overal het eeuwfeest te vieren
uiet zoozeer met uiterlijke feestelijkheden,
dan wel met een deugdelijke geestrijke her
nieuwing der jeugd.
Het Romeinsche Comité aan de overige
diocesane comité’s algeheele vrijheid latend
om de feesten te vieren naar eigen goedvin
den heeft het plan ontworpen van een alge
meen gemeenschappelijke manifestatie der
Katholieke jeugd bestaande uit de ondertee-
kening van een plechtig verbond van chris
telijk leven, overeenkomstig de voort>eehlen
van 3. Aloysius.
Om de jeugd tot dit verbond voor te berei
den zal het noodig zijn, haar meer en meer
op de hoogte te brengen van het wonderlijke
heilige leven van St. Aloysius en door gees
telijke oefeningen. Het Romeinsch x>mi'é be
veelt daarvoor speciaal aan het houden der
zes Zondagen van 8. Aloysius voor 21 Juni.
Reeds hebben 500 bisschoppen aan den
kardinaal-vicaris adhaesie betuigd met de :ne-
dedeeling, dat een comité in hun diocees is
opgerioht.
op 22.8 m.; Geld., Utrecht en Overspel (to ta
rnen) stegen van f 5.3 tot f 6.6 m.; Friesland
van f 1.8 tot f 2.2 in^;. Limburg van f 3.4 tot
f 4.7 m.; N.-Brabant van f 3.4 tot 5.3 m.;
Zeeland van f 0.9 tot f 1.1 m. en Groningen
en Drente (te zamen) van f OS tot f 1 mil-
Hoen.
MINIMUM VETGRENS VOLVETTE KAAS.
Mn zal zich herinneren, dat ten einde na
te gaan, of zonder al te groote belangen in
het gedrang te brengen, de minimum vet-
grens voor volvette kaas kan verhoog wor
den, door het Nederlandscb Nationaal Comité
van den Internationalen Zuivelbond e< n com
missie van deskundigen in het leven werd
geroepen, met de opdracht rapport uit te
brengen o.a. omtrent de vraag: „Kan de mi
nimum vetgrens voor volvette kaas verhxtgd
worden en zoo ja, hoeveel?
Die commissie heeft thans haar onderzoek
beëindigd en zal in een dezer dagen te hou
den vergadering van het Nationaal Comité
van den Internationalen Zuivelbond haar ver
slag daaromtrent uitbrengen.
De commissie, bestaande uit de herren H.
B. Hylkema, Oud-Rjjkszuivel«onsulent, J. A.
Geluk, secretaris v. d. Alg. Ned. Zuivelbond
en J. J. C. Jurling-Beck, adjunct-Rjjkezuivel-
inspecteur is tot de volgende conclusie ge
komen:
„De commissie heeft op grond van do ge
houden besprekingen en de ontvangen in
lichtingen de overtuiging bekomen, dat wjj-
ziging van den bestaanden toestand niet
slechte mogelijk is, maar ook zeer wonsehe-
lijk in het belang van de bereders van kaas
uit volle melk en den naam der Nederland-
sche volvette kaas, maar bovenal noodzake
lijk voor de goede ontwikkeling van de kaas-
controle. Overtuigd zijnde, dat een verhoo-
ging van de minimum vetgrens geen zaak is,
die van de zjjde der kaascontrftlestations kan
worden verwacht, adviseert zjj daarom uw
Bestuur (van het Nat. Comité van den Irtern.
Zuivelbond) der regeering in overweging te
geven, den minimum eisch van 45 te ver-
hoogen, terwijl zjj meent, dat een geleidelijke
verhooging hier de aangewezen weg is en
oordeelt, dat voorleopig ware te volstaan
met een minimum eisch van „meer dan <6
vet in de droge stof”. Ter toelichting van de
uitdrukking „meer dan” zij vermeld, dat d“te
is gekozen, om te voorkomen dat 46 toe
laatbaar wordt geacht”
zen tjjd, ook ten plattenlande, zulk hoogst
ernstige gevaren dreigen. --
Op de tweede plaats heeft deze school een
land- en tuinbouwkarakter. Het onderwijs
toch heeft ten doel de opleiding van de land
bouwende en tulnbouwende vrouwelijke
jeugd. Men zal dus bjj het geven van dit on
derwijs moeten blijven gedenken de eigen
aardige karakteristiek, die de plaats van de
boeren- en tuindersvrouw in gezin en be
roep bezit.
Zeker op het gebied der speciale hulshoud-
vakken, die in het algemeen tot het
van iedere vrouw gerekend wprdin,
men genist redelijke eischen .stellen,
juist bij bet onderwijs aan een school als de-
z° gegeven, zal nooit mogen vergeten wor
den, dat da jongemeisjes, die hier worden
opgeleid eenmaal zelf de leidsters zullen zjjn
van boeren- en tuindersgezinnen met de
eigenaardige taak en beteekenis, die de boe
ren- en tuindersvrouw en moeder in een der-
gelijke huishouding inneemt. 3).
Ziedaar, geachte lezer en lezeres, de groo
te beteekenis aangegeven van den dag van
25 Maart a.s., den dag waarop te Bergen de
eerste steen gelegd zal worden van de eer
ste R. K. Landbou «huishoudschool in ous
Bisdom.
Wjj weten, dat velen zijn uitgenoodigd die
plechtigheid te komen bjjwonen. Mogen zij
allen aan die uitnoodiging gehoor geven om
op den feestdag van Maria’s Boodschap ge
tuige te zijn van het blijde feit dat de eerste
steen gelegd wordt van het grootsche ge
bouw, dat, opgetrokken onder de schutse der
reine Hemelmoeder, zoo'n zegen zal worden
voor allen, die gedurende een tweetal jaren
daar het onderwijs willen volgen.
En mogen zü allen, die getuige zijn dier
eerste steenlegging, dan heengaan als propa
gandisten voor de R. K. I-andbouwhuishoud-
school, door n.l. overal te vertellen aan de R.
K. boeren en tuinders in ons Bisdom, dat
daar in het liefeljjke en rustige dorpja»jp do
duinen, daar in Bergen. gebouwd wohflt een
school, waar de R. K. meisjes uit den boerën-
en tuindersstand door degelijk onderwijs zul
len worden opgeleid tot goed ontwikkelde en
degelijk gevórmde vrouwen, die op hun dor
pen een kracht zullen vormen, „tot bescher
ming en verheffing van allen en alles wat
daar goeds is en ook om te helpen bestrijden
en vooral voorkomen, wat er zooveel kwaads
verwekt 4Y
bepalingen moeten handhaven in den geest
van de Ministerieele’beschikking van 25 fe
bruari 1925, aangevuld Januari 1926 dat de
Kamers van Koophandel en Fabrieken, bin
nen wier ressort een handelsonderwjjsinnch-
ting is gevestigd, ten alle tijde voor fare
gedelegeerden toegang hebben tot de lessen
QP examens dier scholen en bovendien bjj -
de eindezamens meter, uitgenoodigd woroen,
zich te doen vertegenwoordigen. Voor de
Hoogere Handelsscholen ware dan hiernaast
te stellen het toezicht der Middelbaaronder-
wjjscommissies om eerder genoemde redeuen.
Ten aanzien der subsidieregeling wenscht
de Kamer nog op te merken, naar aanleiding
van de houding van Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland, dat het Handelsonderwijs op
gelijke zorg en behartiging van ovérheii-we-
ge aanspraak maken mag als het overig on
derwijs, en dat volgens de vigeerende onder-
wjjswetgevingin ons land heel het onderwijs,
dus ook het Handelsonderwijs, valt onder ,1e
voortdurende zorg der Regeering. Daarom
mag nóch Regeering, nóch Provincie, noch
Gemeente te dezen aanzien een ander stani-
punt innemen door afschuiving van den sub
sidielast op andere lichamen, in casu de Ka
mer» van Koophandel.
Bij de samensteling eener wet op het Han
delsonderwijs wordt ook overwogen, of zoo
mogelijk het schriftelijk Hnadelsonderwijs
aan eene regelin" bij de wet moet worden on
derworpen terwille van een thans al te zea
ontbrekende contrAle erop.
Tevens worde overwogen, of zoo mogelijk
heid bestaat eert dusdanige regeling van op-
leidmsr do» leerk»»chten t» ve»k»H«»en. waar
bij niet alleen voldoende theoretische kennis,
maar ook genoegzame bekendheid met de
praktijkeischen is gewaarborgd.
Het zal de Kamer rlln. van 'J
te mogen vernemen, dat Uwerzijds een spoe
dige regeling van het Handelsonderwijs bjj de
■wet zal worden bevorderd.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Holland’s
Noorderkwartier,
(w.g.) S. W. ARNTZ, Voorzitter
KORTE MEDEDEELINGEN VAN DEN
L. T. B.
Met 1 Aprl wordt het Secretariaat van den
L. T. B. verplaatst van Steenschuur 17, Lei
den naar Haarlem, Bagijnenstraat 20.
Naar aanleiding van een onderzoek door
de drie Centrale landbouworganisaties be
treffende onbewaakte spoorwegen, hebben
wjj ons tot de afdelingsbesturen gericht, om
indien zich ongewenschte toestanden voor
doen. dit dadelijk te willen mededeclen.
De R. K. Dioc. Tuindersbond zal Donderdag
15 April aa. te Haarlem zijn algemeene le
denvergadering houden.
Agenda en nadere oproep zal alsnog aan de
afdeellngen worden toegezonden.
Dr. van Eek gaf een zeer interessante le
zing over het melkbesluit. Een en ander zal
nog ander worden gepubliceerd.
Dit iaat zullen op verzoek-van dc afdeeling
Lisse (propagandaclub) 2 retraites worden ge
houden op 27 Februari '27 voor gehuwden
on 58 Maart *27 voor ongchuwden. Waar
schijnlijk zal deze laatste datum nog ver
vroegd worden, met het oog op dc landbouw-
werkzaamhedens
W(j verzoeken den geestelijken adviseurs
beleefd hiermede rekening te willen houden,
opdat Heide retraites voltallig worden.
Vanaf 1 Maart is als ambtenaar aan onzen
Bond verbonden Ir. G. J. Heymeyer, land-
bouw-ingenieur.
F.r bestaat nog gelegenheid zich als deel
nemer op te geven bij het Centraal Boekhoud-
kantoor van den L. T. B.
De condities zijn zeer billijk.
„Waarschuwing." W(j raden eenieder in
lijn eigen belang dringend aan nimmer tot
landverhuizing naar overzeescho landen te
besluiten, zonder eerst inlichtingen en raad te
hebben gevraagd aan de Nederlandsebe Ver-
eeniging „Landverhuizing”, Beziiidenliuot-
scheweg 97, te ’s-Gravunhage. Deze vereenL
ging verstrekt alls hiye inlichtingen volko
men Iw-lsnelnê»
ARBEIDSWET.
De minister van arbeid, handel en nijver
heid heeft vergund, dat in broodbakkerijen
in alle gemeenten des Rjjks:
1o. door hoofden of bestuurders en door
bakkersgezellen in afwijking van het bepaal
de in artikel 85, tweede lid, der Arbeidswet
1919, bakkersarbeid wordt verrecht:
a. op Zaterdag 3 April a.s.; b. op Zaterdag
22 Mei a.s., telkens van 12 uur des nachts af,
met dien verstande, dat voor zoover, be
treft broodbakkerijen, voor welke eene ver
dunning als bedoeld in artikel 87, eerste lid,
der Arbeidswet 1919, Is verleend reeds op
Vrijdag 2 April a.s., resp. op Vrijdag 21 Mei
a.s„ telkens om 10 uur des namiddags, met
arbeid, bestaande In het gereedmaken van
deeg en ovens, mag worden aangevangen:
een en ander onder voorwaarden, dat In
de ondernemingen, waar op de onder a en (of)
b genoemde data van deze vergunning ge
bruik wordt gemaakt op 5 April a.s. en (of)
24 Mei geen arbeid wordt verricht.
Deze voorwaarde geldt niet met betrekking
tot bankethakkersarbeid in broodbakkerijen,
tevens zijnde koek- en buikethakkerijen, ver
richt, door hoofd of den bestuurd-'r en door
banketbakkers, ten aanzien van wie van deze
vergunning geen gebruik wordt gemaakt, wel
ke personen 'op die dagen banketbakteersar-
beid mogen verrichten als op een gewonen
werkdag:
c. op Dinsdag 6 April a.s. en op Dinsdag
25 Mei a.s.; d. op Woensdag 12 Mei a.s., tel
kens van 4 uur des voormiddags af. of, in
dien ingevolge het bepaalde in art. 35, tweede
lid. onder e en f, der Arbeidswet 1919 om 5
uur des voormiddags met den bakkersarbeid
mag worden aangevangen, van 3 uur des
voormiddags af.
Bovendien mag voorzoover betreft brood
bakkerijen, voor welke eene vergunning, als
bedoeld in artikel 87, eerste lid, der Arltei is-
wet 1919, is verleend op die dagen gedu
rende twee uren het tijdstip, waarop alsdan
de bakkersarbeid mag aanvangen, arbeid, be
staande in het gereedmaken van deeg en
ovens, worden verricht;
een en ander, voor wat den onder d ge
noemden datum betreft, onder voorwaarde,
dat op 18 Mei a.s. geen arbeid wordt verricht,
met uitzondering van bankethakkersarbeid,
als hierboven genoemd;
e. op Dinsdag 6 April a.s., op Vrijdag 14
Mei a.s. en op Dinsdag 25 Mei a.s., van 12
lur des nachts af, doch alleen voor het stoken
van ovens door één persoon;
2e. door bakkersgezellen, in afwijking van
het bepaalde in artikel 40, eerste lid. der Ar
beidswet 1919; a. op Zaterdag 3 April a.s. en
op Zaterdag 22 Mei a.s. gedurende ten hoog
ste 13 uren arbeid wordt verricht, met dhen
verstande, dat in elk der weken, waarin die
dagen vallen, door hen niet langer dan 50
uren mag worden verricht; b. op Woensdag
12 Mei a.s. gedurende ten 10 uren arbeid
Wordt verricht:
aan hoofden of bestuurders van broodbakke
rijen in alle gemeenten des rjjks, dat,«in af
wijking van het bepaalde bjj artikel 35, zesde
lid. der Arbeidswet 1919, op Zaterdag 3 April,
Dinsdag 6 April, Zaterdag 22 Mei en Dinsdag
25 Mei a.s. deeg of brood, dat na 8 uur des
namiddags van den vorigen dag gebakken of
opgewarmd is:
1 e. van 7 K uur des voormiddags af uit het
gebouw met aanhoorigheden, waarin zich de
broodbakkerij bevindt, wordt vervoerd;
l y*11 uur d** voormiddags af wordt
verkocht of afgeleverd.
IL
Het vorig artikel over dit onderwerp ein
digden wij met de woorden, dat wjj de groote
beteekenis van den dag van 25 Maart in een
volgend artikel een» nader willen verklaren.
Dit artikel gaan wij thans schrijven en voor
hem of haar, die ons eerste artikel niet lazen
willen wjj eerst nog even mededeelen, dat op
25 Maart (dus Donderdag, van deze week) te
Bergen bij Alkmaar op het terrein van het
zoo gunstig bekende St. Ahthonius-Pensio-
naat de eerste steen zal gelegd worden op
plechtige wijze van de R. K. Laudbouwhuis-
houdschool. De eerste school op dit gebied
in ons Bisdom.
Is dat feit nu werkelijk van zoo groote be-
Uekeuis?-
Ja, kier en lezeres, dat feit is 'i iderdaad
v-'<n *ecr greote beteekenis en ge zult dat on-
midde'lijk met mij eens’zjjn, waniiecr ge het
doe’ kent waarom ten R. K. La i ’beuwhuis-
houdschool wordt tpgericht. Dat dool al. is
huishoud- en vakonderwijs te verstrekken
aan meisjes uit den boeren- en tuindersstand
en haar onder bevoegde leiding op te voedan
tot godsdienstige en werkzame jonge doch
ters, die door het genoten onderwijs de boe
ren en tuinderstand zullen hoogschatten, lief
hebben en verheffen. Nu komt natuurlijk on-
middeilijk de vraag: Is het wel noodig daar
voor een speciale school' op te richten?
De bekende Duitsche boeren-pastoor Jo-
sepf Weigert zegt in zjjn heerlijk boek:
Bauer, es ist Zeit" het volgende: Het. boe
renmeisje wordt op de beste wijze opgevoed
door haar moeder, maar in den practischen
arbeid wordt ze bet best onderriebt op school.
Gelijk de boer heden ten dage anders moet
arbeiden als geschiedde in den tijd van zijn
grootvader, zoo moet ook de boerin beter en
zorgvuldiger leeren huishouden. Daarom
heeft men opgericht Landbouwhuishoudscho-
len, waar het onderricht omvat alle takken
van huishouding en keuken, verzorging van
vee en pluimvee, tuinbouw, alsook gezond
heidsleer en ziekenverpleging.
Ook de Holiandsclie Boerenanostel Pater
v. <1. Eisen z. g. spreekt in zijn Boerensocio-
logie 2c deel wei niet direct van T-andbouw-
huishpudscholen. maar wat hjj zegt van Boe-
rinnenscholen mag ook gerust gezegd van
de iaindbouwhuishoudschool. „Goede katho-
bocrinnenscholen schriift Pater v. d.
Eisen zijn niet alleen noodzakeliik voor
do dochters van groote boeren, zij zijn ook
aan te bevelen voor dochters van meer ge
goede kleine boeren. Maar het zij een pen
sionaat waar meer werk wórdt gemaakt van
handwerk en tucht, dan van fijne manieren
en ijdele praal, waar eenvoud hecrscht in kost
en kleeding en er alles op aangelegd is, om
van de lieve meisje» flinke arbeidzame boe
rendochters te ms’?»-
En wat ten slot.c neM-gd went bjj gelegen
heid van het 25-jarig jubelfeest van den N.
C. B. over de R, K. Landbouwhuishoudachool
te Lierdp, mag gerust gezegd van iedere
school op dat gebied n.l. ,,De R. K. Laud-
bouwhuishoudschool”, waar de boerendoch
ters model worden opgeleid, is ook van zeer
grotoe beteekenis voor de ontwikkeling van
den boerenstand. De moeder en vrouw heeft
toch op elke boerderij zeer veel te beteeke-
nen en vervult de eerste en voornaamste
plaats bij de opvoeding der kinderen, die een»
den boerenstand zullen vormen.”-
Dat het iandbouwhuishoudonderwijs van
groot gewicht ie bewijst wel de Belgische
boerenbond. Immers in het jaarverslag van
dien Bond over beuwhuishoudafdeelingen
gaat het niet geheel naar wensch.Het is
echter een feit, dat tot nu toe, ten bate dezer
scholen niet die inspanning geleverd werd,
noch die propaganda gevoerd, welke de jon
genscholen ten goede mocht komen. Nu het
jongen son derw ijs als gevestigd kan worden
aangezien, wordt wellicht aan de huihoud-
scholen spoedig meer aandacht gewijd. Op
dit oogenbiik werken over liet land 52 land-
bouwhuishoudafdeelingen, waarvan in de pro
vincie Antwerpen alleen 18. Het moet beslist
mogelijk z'<n aanstaande H->» dit aantal te
verdubbelen. 1).
Ook in België zal men zich dus met ver
dubbelden ijver gaan werpen op het land-
bonwhuishoudonderwijs en blijkt tevens, dat
ook voor dit land hetzelfde geldt als voor
het onze, men heeft n.l. eerst zijn zorgen be
steed aan het onderwijs der mannelijke jeugd
ten platten lande, daarna aan dat der vrou
welijke jeugd. Immers de ZeerEerw. Direc
teur van de R. K. I-andbouwwinterschool te
Roermond Ir. H. Bemelmans schreef eenigen
tjjd geleden: „Het on lerwjjs van de vroüwo-
ijjke rijpere jeugd op het platteland is in ons
lam] wun betrekkelijk recenten datum. Men
heeft naar het schijnt, eerst het onderricht
van de jonge boeren tot een zekere mate van
ontwikkeling en verspreiding gevoerd, en
had daaraan de handen zoo vol, dat men
minder belangstelling overhield voor de ont
wikkeling der boerinnen."
Als is nu het geregelde onderwijs zoo
schrijft Bemelmans verder -» voor de rijpere
vrouwelijke jeugd pa< een kleir.e 15 jaar aan
het werk, we moeten getuigen, dat het zich
in dezen korten tijd in een ruime verspreiding
en in een k tachtigen bloei mag verheu
gen”. 2).
Het is wel heel jammer, dat hier de beken
tenis moet gedaan, dat van dien 15 jarigen
arbeid op dit terrein er geen stukje ligt in
on» Bisdom Hoe dat komt zullen we hier
maar niet nader beschouwen, maar met des
te meer blijdschap willen we nu constateeron,
dat eindelijk in die geweldige behoefte zal
worden voorzien door de stichting der R. K.
Landbouwhtiishotidschool te Bergen, waar
meer nog dan on welke andere school ook de
jonge meisjes uit den boeren- en tuinders-
stand de heerlijke zegeningen zqllen geóie-
ten van dit speciale ondcrwjjs .gegeven aan
deze school met haar tweevoudig karakter.
Immers op de eerste plaats heeft deze
school een Katholiek karakter. On» Roomnch
geloof toch I» voor on» een, het volle leven
en al zjjn uitingen omvattend levensbegin
sel, dat we zoo gaarne willen aangekweekt
en versterkt zien in al de lagen van ons ka
tholiek volk, niet het minst ook in de jonge I
menschen van dien stand, wiens eére altijd
geweest is een groot geloof ën reine zeden,
maar voor welk velnof en zede hiist in de
ken bij eer.e andere wettelQke enaorwQsrege*
ling, die In haar opzet niet op dit onderwin
is ingeriebt. zeer ongewenscht en voor het
Handelsonderwijs op den dunr schadelijk te
achten.
Dit eigAn karakter van het Handelsonder
wijs wettigt daarom volgens de Kamer den
eisch. dat het in al zjjn geledingen, elk na
tuurlijk verschillend behandeld, maar took
als éón geheel als Handelsonderwijs, afzon
derlijk, ii eigen wet worde georganiseerd.
Zooab* gezegd, die wet moet elk onderdeel
van dit onderwijs, dat zich ook in de prak
tijk zelfstandig grootendeels heeft ontwik
keld, zelfstandig en naar eigen behoeften be
handelen Zoo zouden wij gaarne zien, dat
bijvoorbeeld rie Hoogere Handelscholen, om
haar mee' algemeen vormend karakter dan
de Dag en Avondscholen, naast bet toezicht
uit de praktijk, door de Kamers van Koop
handel, ook kwamen onder toezicht van de
Middelbaaronderwijscommissies, opdat zoo
doende het verband tusschen die scholen,
speciaal voor die klassen, waar nog geen spe
cifiek handelsonderwijs wordt gegeven, ea
het gewone middelbaar onderwijs, worde be
waard. Zoo zouden ook de Avondcursussen
naar eiger speciale eischen moeten worden
geregeld, die zjj stellen moeten ingevolge haar
geheel andere onderwijsmethode dan bijvoor
beeld de Dagscholen.
Doch met volkomen behoud der zelfstan
digheid der onderdeelen van bet Handelson
derwijs ook iu de i\et bewaard. Daarom ma
ke die wet ook een einde aan de regeling
bjj Kon. besluiten van 13 November en 21
December 1923, om de redenen, hierboven
omscr reven.
Eer. andere eisch, welke naar de meening
der Kamer aan een wettelijke regeling moet
gesteld worden is de waarborg van voldoende
mate van rrjjheid. om de handelsscholen te
doen aanpassen aan gewestelijke eischen der
prektijk. Alleen worde bij de voorschriften,
betreffend” ae aantallen lesuren voor de Hoo
gere Handcisscholen, gewaakt tegen al te
ste.-fce tsahnische specialiseering, bijvoorbeeld
bjj d tale.i, daar ten koste van de algemeene
taalkennis, enz. De Kamer vertrouwt, <lat bjj
volio»-rde soepele wetsbepalingen het toe
zicht vanuit het bedrijfsleven, dat voor dit
ond >rw;;s onontbeerlijk is, in dezen wel voor
aans'uiting aan rie praktijkeischen waken zal.
Ten aar.zien der subsidieregeling, die de
wet zal bevatten s’uite deze ook in zich een
regeling van de bijdragen door buurtgemeeu-
ten, v.tn waaruit leerlingen de bandelsonder-
wijsinnebting in de centrumgemeente bezoe
ken, aan cu-ze centrumgemeente. De Kamer
wi> thans deze zaak alleen onder Uwe aan
dacht brengen, zonder nu reeds in nadere
detailbeschouwing te treden over de wjjze,
waarop dnrgrtjjke bijdragen geregeld zouden
moeten worden.
Het Handelsonderwijs worde ingericht rla
eindonderwjjs. Niettemin moet, naar de mee.
ning der Kamer, aan de abituriënten der Hoo
gere Handelsscholen de weg worden open
gesteld, om krachtens hun diploma, verdere
economische en technische studiën te volgen.
Speciaal aan hot zoo sterk ontwikkelde
Avondonderwijs worde ruime ontplooiingsge-
legenheid gegeven. Dit onderwijs toch heeft
zoozeer zjjn nut bewezen on vindt zoovele
leerlingen, dat niet alleen vanuit het bedrijfs
leven, maar ook van overheidswege door wet
en maatregel ruime baan voor uitbreiding en
vervolmaking eraan gegeven moet worden.
Waar de opleiding voor het bedrijfsleven
onder direct tooziebt van dat bedrijfsleven
zelve moet bljjven, en in de Kamers van
Koophandel en Fabrieken dat bedrijfsleven
zjjn vertegenwoordiging vindt, zoude de wet-
teljjke regeling van het Handelsonderwijs de
„BLOEMBOLLENCULTUUR”
IN HAARLEM.
.De Haa lemsc e Raadsleden Vincent,
Loosjes, Dr. Adrian van Santé, Van
Liemt, Wolzak. Klein, Schiphorst en
Roodenburg stellen voor, B en W. te
macht gen, aan de Al^e-eene Vereeni-
King voor Bloemboflenctilluur, namens
de gemeente Haa lem, een som aan te
bieden, gelijkstaande met 50 van het
geen nood g is voor de stichting en in
richting van een gebouw ten behoe.e
van bloembollencultuur tot een maxi
mum van f100.000, wanneer de zetel
van genoemde vereeniging te Haar.em
blijft «revestied.
De Christelijke Re t renb^nd, overwe
gende, dat be’ in he behrg der gemeen
te en der inwoners is, d^t de zetel van
..BIoemboHenC l uur” te Haarlem Hijft
verzoekt den Raad, alles te doen om
dit te bereiken-
CENTRAAL BUREAU VAN DE
VEILINGEN.
De omzetcijfers der 182 bjj het Centraal
Bureau van de Veilingen aangesloten ver-
eenigingen gaat nog steeds vooruit; bedroe
gen zij in 1923 nog f 45 millioen en stegen
tU in 1924 tot f 68 millioen, in het afgeioopen
jaar werd bijna een ojjfw van f 20 mMlioen
behaald.
Vergeleken bjj 1924 ete<
f 30.8 millioen tot f 863;
