MEUBELEN
FIRMA ZUT
Eerste Haarlems che A ueobus-Ondememin o
Alkmaar-Haarlem an terug
laadmarkt 52. Alkmaar.
De Gulden Mis
Bloemenmagazijn
P. J. Man Kessel
KM m Hll DHtNI ion*
tut alle uortei
9
laat na. Ilkaaar. Taialaaa 214.
*ta<lrea voor
lerkienleringH ea
andeie gelegenheden.
laalaiiM aa aadarlaiidia vaa
Taim.
N. BRUIN. Heiloe
4.45
8.60
16
80
a.m.
115
95
a.e.
10.85
10.45
15
8.06
9.16
9.80
9.40
9.50
10.-
9 16
8.55
Het godsdienstig leven In
Mexico.
n.m.
3 15
2 45
2 65
3 05
8.15
3.80
345
3.65
4.15
425
4 35
n.m.
1245
12.55
1.06
1.15
1.30
1.40
1.50
2.—
2 10
2.26
in
ft
die
.Maria zeide
En
J
IS BIJ
V.
n
it
it
EKN REISPENNING 8. V. P.
VOOR SLOT- EN AANB1DD1NGSZU8TERS
PIE NAAR PE MIS81E GAAN.
20
26
15
46
65
65
75
HAARLEM
SCHOTEN
8ANTPOORT
VELSEN
BEVERWIJK
HEEMSKERK
C ASTRI GUM
LI MM EN
HEI LOO
ALKMAAR
n
8 45
8.55
•I
II
A.
25
85
45
50
56
55
75
80
n
A.
6 40
6.50
n m.
7.80
7.80
7.40
7.60
8.10
8.85
8.35
845
8.65
9.06
T.
Pit
11.15
11.25
11.35
11 45
12.—
12.15
12.25
12 35
12.45
1255
10.10
10»
10 45
10.55
11.05
11.15
11.80
11 45
11.65
1215
12.25
12 35
v.m.
8.60
9.05
9.15
9.30
9.40
9.50
10.-
10.10
10.25
1.15
196
1 85
1.45
2
2.15
2.25
285
2.45
255
m
7. —
7 10
7.20
7.80
7 45
750
8. —
8 15
8.25
835
v m.
v.m.
9.25
9.35
945
10.—
10.15
10.25
10.85
10.45
10 55
v.m.
8.45
7 06
7.16
7.30
7 45
Ontleend aan de hoogst wetenschappelij
ke en zeer interessante artikelen van den Z E.
pater Bonaventura Krnitwagen O. F. M in
„de Katholiek’’. Peel 130 bl. 43s>, en vlgd.,
Peel 131 bl. 158 v. v. bl. 394 v.v. en bl. 464
wjj, al-
van
otm
der
men op den Quatertemperwoensdag van dei
Advent vierde en wel met een myateriêi<|»el,
waarschijnlijk altijd
Pa Gulden Ml» ie eene II. Ml«, w< Ikc <>p den
Quatertemper Woenmlag. na den 3en Zondag
van den Advent vroeg in den morgen, met
ontsteking van veel licht cn met groot» plech
tigheid wordt gesoiigcn.
Pe gebeden van de Gulden Mis staan niet
afzonderlijk in het Misboek aangegeven, maar
men gebruikt daarvoor de II. Mi» van de II.
Maagd gedurende den Advent, welke begint
met de woorden van Isaiae: Rorate.Dauwt,
i regent den
>rden het ver-
den Verlosser
•eai
ALKMAAR
HEILOO
LI MM EN
OA8TRICUM
HEEMSKERK
BEVERWIJK
VELSKN
SANTPOORT
SCHOTEN
HAARLEM
Hoe bet zich thana afspeelt
Men «schrjjft uit Rome aan de „Msb”.
Een Katholiek priester, die door de Mexl-
caansehe regeering ter dood veroordeeld werd
doch wien het gelukte te ontvluchten, heeft
rijn bisschep nauwkeurig medegedeeld, hoe
op het oogenblik dê zielzorg in zijn diocees
plaats heeft.
Pe bewuste bissebop, die door Calles ver
bannen werd, woont thans ju Texas en heeft
den belang wek kenden brief van zijn priester
aan de „National Catholic Welfare Confe
rence’’ ter publicatie ter hand geeteld, daar
de mededeelingen van het grootste alge
meen» belang zqn.
In den brief schrijft de priester o.a. „se
dert ongeveer anderhalve maand bezoek ik
alle boerendistreten en houd mij vooral twee
of drie dagen op. Op het platteland zijn de
menschen over het algemeen minder moede
loos dan in de steden, doch overal vind ik
de grootste aanhankelijkheid aan do H. Kerk
en een huitengwoon innig verlangen naar
godsdienst en practische godsdienstoefenin
gen. Ik heb een groot aantal kinderen ge-
doopt cn daarbij bijna in alle jmrochies ge
zien, dat deze kinderen bijna allen niet veel
meer dan veertien dagen oud waren, hetgeen
een duidelijk bewijs is, dat het steeds weer
den een of anderen geestelijke gelukt, de
parochies te bezoeken. Pit is des te opmerke
lijker, wanneer men aan de groote afstanden
in deze hinderlijke streken en verder aan bet
voortdurende levensgevaar, waarin de dap-
peref* priesters verkeeren denkt, liet is bui-
tengewoon ontroerend om te zien, boe geluk
kig do menschen zijn als een priester bij
hen komt en boo goed zij de kunst verstaan
hen voor de oogen van dè autoriteiten to
verbeiden.
Ik heb ook talrijke huwelijken ingezegend,
doch vond ook nieuw-gehuwden evenals
nieuw-gedoopten. Op een plaats was kort
geleden een geestelijke geweest, die echter
geen officieel© stukken bij zich had en daar
om door do bevolking niet erkend, doch weg
gestuurd werd. Men hield hem voor een be
drieger of zelfs een scheurmaker.
Een zeer treurig feit is, dat het helaas niet
altijd gelukt de zielen voor hun dood van de
laatste genademiddelen van ons TT. Geloof to
n.m.
5.15
5.25
5 35
545
6.15
6.25 7.55
6 35 8 15
8 45 8.26
6.55 8.85
3.25 4 55
885 5.06
845 5.16
4— 6.80
4 15 5.40
4.25 5 60
4.35 6.
4 45 610
4.55 6.25
De Ondernemer t
EEN ERVARING VAN PASTOOR
KAPITZA.
Peze pastoor uit Silezië, 'n overtuigd ge
heelonthouder, verhaalt:
„Het gebeurde in 'n school mijner paro
chie. Ik liet de kinderen 2 vragen ter be
antwoording opechrjjven:
le. Van wien houdt gij het meest?
2e. Waarom?
Pe antwoorden verschilden. Eenige kin
deren schreven:
„Ik houd het meest van O. L." Waar
om? „Omdat Hij mq geschapen beeft”.
Een ander schreef: ,Jk boud bet meeat
van den keizer, omdat bjj ons beschermt”.
Een derde antwoordde: „Ik boud het
meeat van vader en moeder, omdat zij mq
voeden en kleeden".
Een klein meisje echter schreef: ,Jk houd
’t meest van Mijnheer Pastoor". Waar
om? Omdat mjjn vader niet meer drinkt”.
„Ik verliet” zegt pater Kapitza, „de school
met de bewustheid, rijkeiqk beloond te zqn
voor den geringen arbeid op bet gebied der
matigheidftbeweging, rqkelqk beloond voor
menig spotwoord, voor menig vqandelqko
bejegening, overvloedig beloond door de
liefde van ’n kind.
Binnenkort rullen 4 zusters uil het slot
klooster der Dienaressen van den H. Geest
van do Eeuwigdurende Aanbidding van Stoyl
bjj Venlo de lange reis aanvaarden naar Li
pa, een stad op do verre Phillippijnen. Daar
zullen do zuaten de zwakke rij van bidden
de Maria's gaan versterken, wier roeping
het is door do nooit onderbroken aanbidding
van het plechtig uitgestelde Allerheiligste
Gods genade af te smeeken over het bekee
ringswerk der arme heidenen. Verborgen
voor do wereld in oen <eenzaam slotklooster
zullen do zustere in den vreemde haar verhe
ven taak voor hot welslagen van het missie
werk gaan voortzetten.
De tjjd, waarin wq loven, staat in het toe
ken van mlsaicactie en eucharistische hewo-
ging. Veel wordt er gegeven voor de missies
en mlssionarisMn; zeer reel wordt er geof
ferd voor de verheerlijking van het hoog
heilig Sacrament 4es Altaars. Mogen thaw
de aanbiddingszusters van Steyl die voor 6
groote uitgaven staan van reisgeld en uN
rusting van 4 zusters, die naar de missi
gaan, tien inilden steun ontvangen van all*
warme missie-vrisuden; mogen de zusters bij
deze gelegenheid ondervinden, hoeveel vr
rige liefde tot de H. Eucharistie er brandt in
de harten van het christenvolk.
Ja. vrienden van de miosic, vereerders va»
de H. Eucharistie, woest thans eens mild
dadig jegens de slotzusters van Steyl. Brengt
allen een offer voor het missiewerk en voor
Jezue in Zijn Sacrament van Liefde. Iedere
gift, ook de kleinste, wordt met een dank
baar hart aanvaadr en hec] gaarne zullen de
zusters wanneer zij in aanbidding voor bet
altaar liggen neergeknield voor Jezus onder
de sluier der sacramentele gedaante, *1 uw
belangen on aangelegenheden indachtig zijn
Voor alle intenties, die u haar aanbeveelt,
zullen zij gaarne bidden niet slechte in het
slotklooster te Stey) en het Cenakel te Soes-
terberg. maar ook in bet kapelletje te Lipa
op de Philipptinen. En mocht u voor een bi
zondere intentie gaarne een novene gehou
den hebben: in hartelijke dankbaarheid zult
u de zusters daartoe steeds bereid vinden.
M. VAN ES, 8.V.D.
N. B. Gelieve de reispenningen te sturen
aan: de Algemeene Overste van het slot
klooster te Steyl, gem. Tegelen of aan de
Eerw. Zuster Overste van het Cenakel te
Soesterberg.
voorzien en dat velen van hen zonder het
ontvangen der II. Sacramenten moeten ster
ven. Het Is echter merkwaardig te vernemen,
lianen in verhouding minder volwassenen
dan onschuldige kinderen sterven, hetgeen
weer in hooge mate de groote barmhartigheid
Gods toont.
Overal waar men komt, moet men bepaald
Itezwaar maken tegen de vele geschenken
welke de goede, bravo lieden ons aanbieden.
Do levensmiddelen, welke zij ons aanbietlen
nemen wq gaarne aan, doch nooit wordt er
gulfl aangenomen. In één plaats werd mij
zooveel geschonken, dat ik een man noolig
had om mij te helpen alle gaven weg te bren-v
gen. Naar ik hoop deed ik geen kwaad met
de gaven aan te nemen, maar wanneer ik
geweigerd zou hel»ben, had ik do goede men
schen heleedigd.
Gedurende den nacht gaf ik in elke plaats
catechismusonderwijs en do menschen hooren
buitengewoon graag over de Allerheiligste
Maagd spreken. Zoo vaak het mq gelukt het
Allerheiligste uit te stellen, komen de lieden
van dichtbij en van verre bijeen en zijn dan
Ontroerd in hun kinderlijken eerbied.
Het is mijn volle overtuiging, dal mqn
godsdienstoefeningen veeleer voor de van do
kerk afgodwaalden, dan voor deze zoo brave
vrome boeren hervat moete.. worden. Want
terwjjl deze laatsten hun offers en hun eer
bied tjjdcns de vervolging verdubbelen, wor
den de anderen geheel naar de zijde van het
bolschowismo overgehaald. Op dit oogenblik
zou men nog velen kunnen redden, want zjj
zijn meer verleid, dan werkeliik slecht.”
Dit schrijft een vrome, van zielenijver ver
vulde priester, die door de agenten van
Callee vervolgd wordt, en die doodgeschoten
zal worden, zoodra men hem te pakken krijgt.
Dit bevel werd aan alle militaire commando's
van het land gezonden, begeleid van een
portret van <l«i priester.
Bij den brief van den heldhaftigen priester,
was ook een schrijven van do Katholieke
vrouwejivcreenigincen aan den bisschop in
gesloten, waarin dezen verslag wordt uitge
bracht over het werk in do vereenigingen.
Het aantal leden bedraagt 1909. van wie 1937
de zieken en ouden van dagen bezochten,
met een aantal bezoeken van 5607. In 66
gevallen gelukte het de stervenden van de
H. Sacramenten te doen voorzien. Door be
middeling van de Katholieke vrouwen wer
den 157 eerste H. Communies uitg< rikt, 49
doopen verricht en 1404 aanhiddingsuren
voor het Allerheiligste gehouden. Tn 2675
gevallen werden giften en gaven verdeeld
en 71.526 maaltijden werden verstrekt. De
inkomsten bedroegen 18.246 peso», terwijl de
uitgaven de som van 16 969 pesos bereikten.
Al deze berichten bewijzen hoe levendig het
godsdienstig leven, ondanks alle vervolging
en allen nood in Mexico is, en boe zeer bet
ten voorbeeld voor alle Katholieken van de
wereld kan worden gesteld.
De Mexicanen blëven hun Kerk en hun
priester.’ trouw en deze trachten ondanks alle
gevaren de geloovigen bij te staan, zoo vaak
zü het kunnen.
zqn, v<x»r ne vruenten uer aarue, ut v«K in t
algemeen voor een bjjzondrren voorspoed in
gecstdqko en l(j<le|(jko zaken, maar van al
deze volksiueeningen ie de grondtoon steeds:
Do Gulden Mis is een bijzonder krachtige
Mis, en dit denkbeeld vindt wel zqn meest
kenmerkende uitdrukking te Houthcni
West Vlaanderen, waar men de Gulden .Mis
eenvoudigweg noemt: „de krachtigste .Misse".
Pater Kruitwagen besluit zqn wetenschap-
iielijke onderzoekingen aldus t. a. p. bl. 184:
De Gulden Mis gold oorspronkelijk ah» „Nood-
Mis ter bevruding van bestaande of toekom
stige lichamelqke en geestelHko nooden. Doch
onder den invloed van het Noord-Nederlnnd-
sche zeevarende volk, werd deze overlevering
gewijzigd in dien zie, dat zq le In perkt werd
tot llchameiqko nooden en 2e. die licbamelqko
nooden wederom beperkt werden tot de toe
komstige nooden”. Zoo verklaart p. K. hoe cn
waaruit onze Noord-Ncderlandsche volksover
levering in haar eigenaardigst! vorm van
„geen ongelukken krjjgen” ontstaan is, en hoo
tegelijkertijd de benaming „Schipperw-Mis” is
ontstaan. In den grond van de zaak zegg< n
heide precies hetzelfde.
Aks men nu vraagt, waarom juist de
Mis „Rorate”, toegewqd aan de Menschwor-
dlng van God den Zoon, in do Middeleeuwen
als Nood-Mis werd uitgekozen cn daaraan
zulk een bizdndero kracht werd losgeschre
ven, dan meent pater Kruitwagen geen beter
aanknoopiiigspunS voor die volksdevotie to
kunnen vinden dan in het gelusl van het Mis
formulier van Q. T. Woensdag. Daarin
komt als eerste Oratie (Collect*) het vol
gende gobe<l voor:
Laten w|j bidden. Geef, bidden
machtige God, dat het komende feest
onze Verlossing ons bijstand verleene in
tegenwoordige leven en ons het loon
eeuwige geluk zaligheid schenke. Door onzen
Heer J. Chr enz.
In dit gol>ed wordt dus gevraagd om
hulp voor het togenwoordigo en voor het
toekomstige leven, mat.w. om voorspoed naar
ziel en lichaam.
Omdat de II. Mis en verdere godsdienst-
oefeningen op Q. T. Woensdag, welke in
het oude Chr»t< lqko Roiuu de eerste voor
bereidingsdag was voor de op Zaterdag en
Zondag volgende priester-wtyaingen, gehou
den werden in de tweede Afauselqko Basiliek
n). de Kerk van Sint M.JB.i de Meerdere,
hebiien de liturgische gebeden van dien dag
zich vooral ontwikkeld in verliand met du
IL Maagd en omdat Kerstuis aanstaande
was, in verband ook met de kornet van God
de Zoon in .Maria's Maagdelqken Schoot,
zmxlat men in de Middeleeuwen de Q.
Woensdag voor een Mariafeevt hield.
fe«*t werd onder de machtigen invloed der
groote .Mariavereerders in de 11e en 16e
eeuw (Sint Bernard, Ivo, Bonorius v. Austuu
e.a.) een der voornaamste .Mariafcesten en
bijgevolg de II. Mis op dien dag een der
pkehtigste Aan die plechtige H. Mis op Q.
T. Woensdag „Rosate” hebben onze voor
vaderen het begrip van „Nood Mis” en do
benaming „Golden Mis” verbonden onder
invloed van onze Duiteche buren, en is zq
aldue van Noord-Nederhand naar België
overgeplant volgens de goed gedocumen
teerde veronderstelling van p. Kruitwagen,
die tevens aan de ham! van pater Aennijs
C. 8L R. ^antoont, dat de Gulden Mi» al» de
ze valt op 14 of 15 Dec. cigiuilQk niet be
hoeft te wqken voor de Mi» van het Octaaf
van Maria's Onbevlekte Ontvangende, zoo-
als in ons directorium is voorgeschreven.
Deken RENG8.
voorafgegaan door u> n «taturagcr, uoor ue
westelijke deur van h< t koor binnengeleid.
Zoodra zq binnenkomen scheiden zq van el
kaar en knielen zq, de een rechte, do andere
link», op de onderste trede van het hoogal
taar, om een kort gebed te storten. Daarna
staan zij op en gaat ieder van hen naar zqn
aangewezen kapelletje, dat aanstonds geslo
ten wordt.
Intusschen begint na het Tc Deunt de plech
tige II. Mis. ..Rorate Cocli”, ak« op een drio-
ilublx l feest. Zoodra het Introitui begint,
wordt het gordjjn van het kapelletje, waarin
zich Maria bevindt, weggcschoven. Maria
knielt <>p een kussen voor een lessenaar, met
een gebedenboek erop, en ter weerszoden
daarvan een brandende kaars. .Met ncergc«la-
g< n oogi ii bidt zij uit het boek.
Na het epistel wordt op gclqke wqzo het
kapelletje van den engel Gabriël' geopend.
Deze moet steeds rechtop blijven staan en
deu gouden scepter in zqn rechterhand hou
den. Maria en do engel mogen zich volstrekt
niet bewegen.
Wanneer het Evangelie moet beginnen, be
stijgt de diaken, op de gewone manier verged
zcld van den «ubdiaken, twee koorknapen en
den stafdrager, het doxale (d. 1. de plaats
die gereed gemaakt ie voor het zingen van
he. Evangelie).
De diaken begint en zingt:
In die tq«le werd de engel Gabriël door God
gezonden naar eene stad van Gaiilea, ge
naamd Nazareth, tot eene maagd, die on-
dertrouwd was met een man, Josef, geheeten,
uit bet buis van David; en de naam der
Maagd was Maria. En de engel kwam b|j haar
binnen en zeide: (De engel zingt In den zelf
den toon, terwijl hij drie keeren knielt en weer
opstaat): Wees gegroet, gq vol van genade,
de Heer Is met U. gij zijt gezegend onder alle
vrouwen.
(De diaken gaat voort). Toen de maagd dit
hoorde, ontstelde zq op die woorden en dacht
bij zich zelve, wat dit voor eene begroeting
mocht zijn. En do engel xeide hatu:
(Aanstonds vervolgt de engel In denzeilden
toon): Vrees niet Maria, want gij hebt genade
gevonden bq God. Zie, gij zult in Uwen school
ontvangen en oenen Zoon baren, en z.qn naam
zult gij J<*us noemen. Deze zal groot zijn en
do Zoon des Allerhoogsten worden geheet’ n.
En de Heer zal Hem den troon geven van Da
vid, zqn vader en Hq zal beerschen over Ja
cob's huis in eeuwigheid, en zijn koninkrijk
zal geen einde hebben.
(De diaken vervolgt):
tot den Engel.
(Nu keert Maria haar hoofd langzaam naar
den engel, en terwijl zjj blijft knielen, zingt zij
In vragenden toon): Hoe zal dat geschieden,
daar ik geen man beken?
(De diaken:) En de Engel antwoordde haar
zeggende:
(Nu staat de engel op en den scepter ophef
lende, wijst hij naar een duif, die den H.
Geest verbeeldt en die, met kaarslicht ver
sierd, langzaam boven uit bet koor nederdaalt
tot hij Maria. Tegelijkertijd zingt hjj:) De H.
Geest zal over u komen en de kracht des Al-
lerhoogsten zal U overschaduwen en daarom
ook zal bet Heilige, dat uit U zal geboren wor
den, Godtt Zoon genoemd worden. En tie, Eli-
saireth, uwe bloedverwante, ook zq heeft een
zoon ontvangen in haren ouderdom en zq, die
men dacht, dat onvruchtbaar was, is reeds in
de zesde maand. Want bij God is geen ding
ODin ogeljjk
(De diaken zingt verder:) En Maria zeide*
(Dan staat Maria op, keert haar aangezicht
naar het altaar, strekt hare handen uit en
zingt de slotwoorden van het Evangelie:) Zie
de dienstmaagd des Heeren; inij geschiede
naar uw woord.
(De engel en Maria blijven verder geduren
de de geheele H. Mis biddende in hunne ka
pelletjes, de engel steeds in staande houding,
Maria knielende.
Op den voorafgaande)) Dinsdag moet er een
preek gehouden worden, om bet volk op te
wekken tot bijwoning van de plechtige H. Mis
en op den dag zeiven moet aanstonds na de
H. Mis een andere preek gehouden worden,
waarin voor het volk de be teek en is van het
mysteriespel wordt uitgelegd, en op het eind
een aansporing wordt gegeven om voor den
stichter daarvan te bidden. (De schenker gaf
voor bet onderhoud der ganache stichting 26
P&rijsche pond) (tot zoover de oorkonde).
Vroeger meende men, dat de benaming „Gul
den Mis” haar verklaring vond in de pracht
en luister, waarmede vroeger die H. Mis ge
vierd werd, of wat zeer onwaarschqnlqk is, in
de presentiegelden, welke somtqds werden
verstrekt, of ook wel in de voortreffelijkheid
van het geheim (der Menschwording) waaraan
zij is toegewqd
De Z.E. Pater Kruitwagen geeft een vee)
redelijker verklaring, waar t.a.p. Dl. 131 bl.
176 hq zegt, dat:
lo. het algemeen karakter der Gulden Mis
sen is, dat zij eene bizondere kracht bezitten
tegen allerlei nooden.
2o. het woord „Gulden” dus niets andere
beteek<*nt, dan „voortreffelijk" en dat speci
aal door de benaming „Gulden Mis" die voor
treffelijkheid wordt aangeduid, welke gelegen
is in de inwendige kracht, welke die Mis be
zit ter afwering van allerlei nooden.
Korter gezegd: „Gulden Mis" beteekent
niets-dan „Voortreffelijke Mis" of meer in
concreto „krachtige Nood-Mis”.
Aan die Gulden Mis werd dus een bizondere
kracht toegeschreven, welke in den volks-
mond luidt: „Wie in de Gulden Mis komt,
afgaanden Dinsdag, na de Vespers, moeten krqgt het heele jaar geen ongelukken. Dat is
i natuurlijk een overdreven uitdrukking, welke
in denzeilden zin moet verstaau worden als
de aanroepingen in de Litanie van Alle Heili
gen, waarin we ook om vrqwaring van alle
kwaad en rampen bidden in zoover dat over
eenkomt met Gods Voorzienigheid. Maar tee-
kenend is juist die uitdrukking omdat daar
uit het groote vertrouwen spreekt van het
volk cn daar ons volk vooral een zeevarend
volk is, werd daarbij natuurlijk vooral ge
dacht ook aan de gevaren op zee, vandaar
ook de naam van „Schippers-Mis". De zeeva
renden deden danook een extra landing om
de Gulden .Mie te kunnen bqwonen, want dan
vertrouwden zq geheel het jaar geen schip
breuk te zullen Iqden.
Op andere plaatsen kent men aan de Gul
den Mis ook voor andere behotrfteu en om
standigheden eene bijzondere waarde toe,
bijv, voor vrouwen, die in blijde verwachting
hemelen van boven, en wolken
Rechtvaardige neer, welke wo<i
langen naar de komst van
(Kerstmis) uitdrukken.
Daar echter dit jaar die Quatertemper
Woensdtg valt op den 14en December (hij
kan var-I) tusschen 14 en 20 Dec.) en dus
nog oud- r het octaaf van 't feest van Maria's
Onbevh ktc Ontvangenis, wordt dit jaar niet
de II. Mis van Maria van den Advent, maar
dr H Mis van Maria’s Onbevlekte Ontvange
nis, met Gloria en Credo, terwql uitdrukke
lijk erbij vermeld staat, dat onder de woorden
van het Credo: „Et incarnatus «st, enz. „En
Die (d.i. Go’l de Zoon) het vleeaeh heeft aan
genomen door den H. Geest uit do Maagd Ma
ria en is Mensch geworden" door allen moet I
geknield worden.
Dit voorschrift beeft ten doel de geloovigen
te herinneren, dat liet eigenlqko onderwerp,
dat in de Gulden Mis wordt vereerd, is „de
Menschwording van God den Zoon in den
echoot der Mooder-Maagd”, hetzelfde geloofs
geheim dus dat herdacht wordt op den 25en
Maart (Maria Boodschap). Het H. Evangelie
zoowel van de Mis Rorate als van deze II.
Mi» begint met de woorden: „In dien tq<l werd
de Engel Gabriel gezondenenz." om
Haar te bo<>d»chapi>ei>. dat Zij de Moeder van
den Goddelfjken Verlosser zou worden. Juist
in dit Evangelie ligt de voornaamste reden
der feestviering
Ofrchoon de Gulden Mis in de zuidi'lqko
provinciën van ons land en in geheel België
overal bekend ia, ie zq in de bisdommen Haar
lem en Utrecht minder, ja zelfs betrekkelqk
weinig bekend.
Waar zq echter bestaat, is de Gulden Mis
een echte volksdevotie. Velen, die anders ou
werkdagen niet ter kerke gaan, willen toch I
bq de Guklen Mis niet ontbreken. Vooral bij
reizigers en schipper* is zq in trek, omdat de
volksoverlevering zegt, dat wie de Gulden
Mis b(jwoont, het geheele jaar van ongeluk
ken bevrijd blijft. Vandaar de naam „Schip
pers Mie," ’OSh ook „Reizigers-Mis".
Zoo is mij p' rsoonlqk bekend, een feik ver
haald door een matroos An toon de Graaff ge
naamd, (gestor een 1887 te Vliseingen als ka
pitein van het lichtschip „de Hinder"). Ge
noemd pereooi maakte als matroos een ge
weldigen stom' -f op zee, «le davids waren
al gedraaid, om de reodingsbooten neer te
kunnen laten, t‘>en de kapitein van dat schip,
de bemanning 'oeaprak, en zei: Jongens, wie
van jelui ie in >fe Guklen Mis gfwwst, waar
op A. d. G. antwoordde: ik, kapitein dan
vergaan we niet, jongens, riep de kapitein uit-
met een IresHstheid in zqn stem, die aan t
geloof van Petrus deed denken. En inderdaad
zq kwamen bel.ouden met den geheelen bal
last aan wal.
In ongev. 15MJ vinden wq de Gulden Mie
te Alkmaar, waar Mr. Anthonis Anthoiiisz,
rector van het klooster Sint Maria van Naza
reth aan bet papengilde een pacht van tien
stuivers 's jaars vermaakte tot voorbereiding
van het feeet van 0. L. Vr. Boodschap, dat
op den Quatertemperwoensdag van dei
waarvan het onderwerp P
was de Boodeeliap des Engels aan Maria, met
de daarhq behoorende nederdaling van den
H. Geest, als voltrekking van het gebeitn der
Menschwording van God den Zoon in den
schoot der Moedermaagd. Die gewoonte
wordt ons aldus beschreven door George Col-
venerius (f 1649)
,Jn vele kerken van België wordt bet feest
van Maria Boodschap tweemaal gevierd, een«
op 25 Maart en wederom op den Quatertem
per Woensdag van den Adeut, die omstreeks
18 Dec. valt en die door het volk genoemd
wordt bet feest Missus (d.i. werd gexonden nL
de Engel Gabriël).... Volgens Rev. p. Bo-
nav Kruitwagen werd dat feest Missus ge
noemd, omdat bet Evangelie dier 11. Mis met
dat woord aanvangt. „Na de Metten, dus zeer
vroeg in den morgen wordt de Guklen Mis
gevierd vóór de 1-auden, xooale up het Kerst
feest en het Evangelie wordt door verschil
lende personen gezongen (zooals nu nog de
Passie op Palmzondag en Goeden Vrqdag).
De diaken zingt de woorden van den Evan
gelist en twee zangers, de een gekleed als de
IL Maagd, de ander als de enge] Gabriël, zin
gen ieder bun eigen woorden. Wanneer de
slotwoorden worden gezongen: „Zie de dienst
maagd des Herren, mq geschiede naar uw
woord”, wordt er van uit de hoogte met veel
licht een nagemaakte duif neergelaten, waar-
door de 11 Ge«*t wordt voorgesteld. Een zeer
groote menigte menecheu, vooral knapen en
meisjes, komen om dese vertooning te zien.
In de SL Jacobs^erk te Leuven, Hel men
behalve de duif, ook den Engel Gabriël uit
de hoogte neerdalen.
In 1230 bestond bet feest Missus reeds te
Doornik in België, alwaar in 1535 een funda
tie werd gesticht (d.i. een som gelds werd
vastgelegd) opdat daarvoor bet feeet Missus
worde gevierd en de Gulden Mis worde gecele
breerd. Op den aan Q. T. Woensdag voor-
er in het koor twee stellages bij wijze van ka
pelletjes worden gemaakt, ter hoogte van ‘i
of 7 voet, met mooie gordijnen versierd, een
aan de zqde van de kapél der kuipers, het
andere aan den kant van de kapel der leer
looiers. Het eerste ie voor Maria, het tweed©
voor den enge) Gabriël. Wanneer nu op Q
T. Woensdag in de metten het Evangelie Mis-
•us wordt gezongen en allee door den koster
voor de plechtige Mis, als op een driedubbel
feest (d.i. feest le klas), is gereed gemaakt,
dan zullen tweo jongelingen met mooie en
hooge stemmen, die met de stem van den
Diaken overeenkomen, zich intusschen in de
eacristie op passend© wqzo kleeden, do een©
als de H .Maagd, de andere als de engel Ga
briël, met een vergulden scepter in zqn hand.
Als de 8ste les wordt gezongen, moeten zij go- 1
reed staan, en dan worden zij door twee scho
lieren met brandend© kaarsen in de hand en
