BERICHT
Onder rood schrikbewind.
„ONS BLAD”
Uitbuiting van roode macht.
StoomeriJ en Ververij
van S. KROM
BureauHOF 6, ALKMAAR - Telefoon
IV.
H. SCROOAHOVER
1
FEUILLETON.
Gestrafte misdaad.
I
I
t
X
de volgende weck Is het
beslist de LRRTSTf WEEK
der prijsvermindering.
Aanslag op den eigendom van particulieren.
Roode huur-„woeker.”
Socialistische props ganda-wonlngen.
1
5.
WOWIHG tWRICHTIHG
LANGESTRAAT ioo alkmaar
-Js
XL i
AdvertentieprijsA
Abonnement*pr(je i
Aan alle abonnt*» wordt op aanvrage gratie een polle verstrekt, welke hen verxAfcert tapen ongevallen tot een bedrag van f 3000. f 750f 250. f 125. f bO. f 40.—
BUITENLAND.
OIHO ALKMAAR 1*4843
NOORD-HOLLANOSCH DAGBLAD
'l
T 1
No. «U
Red* tut
o
van
De bonw
niet* beteekentl
f
Omdat* onz« MEUBELEN mat
da hand vervaardigd warden
x*jn ze beter dan anderen-
natuurlijk
en».
be pal:
huur.
•n».
Hm kon nu eenmaal niet ander», en bM
zoo
vroe-
- een ivond tijden» on*
'renen, na vele conferen-
door rijn woon-
w»s van den wo-
gemeentebestuui
van de blaam, dat
van
vat,
Hadden wjj gelijk, toen wjj de Weensche
woonkazernes „bolwerken van de propaganda
voor het socialisme” noemden?
In de gemeentepolitiek hebben de sociaal
demokrat»n de bevolking vooral daarme'l»
de
en
a a fX—
s s f 2-85
9 0.00 booger
*t Was dan ook geen wonder, dat tnsscben
die twee khideren een genegenheid ont-
tgrooter dan de gewone liefde on-
trs. Voor zjjn broeder George Va-
Toen de socialisten, na de groote revolu
tie, de macht in Oostenrijk in banden had
den, hebben zjj - zoowel in den Natio-
naJrat als in den Weenschen gemeenteraad
hun macht op zeer radicale wjjze uitgo-
Mt:
Zjj zouden nu een» geen half werk leve
ren! Z(j zouden een verbeterde editie van
den Rusei-schen heilstaat geven!
Nog
der Cbi
geheel en al
macht wae
maar een heel gewoon gezicht
door dién 'tonzin niet langer
den. Pén 5en is George bj^^M
niet langer mijn 'F’cn tue^H
vo. d:er> zien
- tuj^a
Het is wel curieus:
Terwjj! de particuliere huiseigenaren 1<o»-
genaamd geen huur krijgen, wpét de ge
meente het zóó In te richten, dat z0»arme
huurders! behoorlijk aan een, naar om
standigheden hoog, percentage toekomt.
In den gemeentelijken nieuwbouw geldt
geen „Mieterschutz", geen, buurdcrs-bescher-
ming, de gemi'ente kan in dit opzicht dn*
doen, wat zij wil.
En zfi doét het ook!
Terwijl de particulier officieel fbinnenka
mers wordt er veel gesmokkeld!) slecht»
het 150-voudige van den vredesprijs bed in
gen mag^ weet de gemeente de huurprijs vat.
•fond, ve
der br»p< w
lentijn de plaats van zjjn heide ouders inge
nomen van de moeder, die op het kerkhof
van Allanbay lag begraven, van den vader,
die een dood leven leidde van dronken
schap en walgelijke ongebondenheid.
Niet altijd waren de Jennan’e in
slechten d«en geweest, De vader wgs
ger marine-lnitenant- geweest; hl? was echter
niet-eervol uit den militairen dienst ontsla
gen en was met zijn vronw gevlucht naar
Allanbay, om daar zijn schande te verber
gen.
Be schulden, die de aanleidende oorzaak
van dat ontslag waren geweest, waren al
lengs aangegToeid. totdat de ongelukkige
faml’i» tot de diepste armoede was verzon
ken in spijt van de heldhaftige pogingen der
vronw om het hoofd heven water te bonden.
70 had den worstelstrijd tot het laatste
yv'ronbHh volgehonden; toen was haar hart
gebroken van angst en verdriet, en moest
Wn haar hnlpeloore kinderen overlaten aan
v Me grillen van een luien dronkaard, die zoo-
Ten gevolge vgndeze fraaie wovn-p»*ii>iek
1» de particuliere bouwnijverheid in Weenen
natuurlijk geheel verdwenen.
Wie gaat er bukpagewone gevalUu uit
gesloten nu huizen bouwen, wanneer Hij
te voren weet, dat al het daaraan ten koste
gelegde geld renteloos zal blijvenI
Dit op zichzelf onaangename gevolg van
de roode woon-politick was echter een kolfjp
naar de hand van het rotate gemeentebestuur.
Zóó moest het ook juist gaan! Het parti
culier initiatief moest uitgeaehakeld worden,
de overheid moest deze taak overnemen.
Welnu! De overheid heeft die taak overge
nomen.
En flink!
Geen half werk!
Het roode genn'entebestbur moest toch bet
verwijt ontgaan, dat het 4-
politiek zelf de oorza.ij
ningnood; het rooft
moest zich toch zuivere# vs
het door uitschakeling van het particulier
initiatief duizenden en duizenden bouw
vakarbeider» werkloos had gemaakt en
werkloos hield.
Dus ging
Met geld.
voor de kinderen, voor de twee duizend kin
deren, wdko gr in dit „Hof" zijn."
Zoo begon de loopbaan van de twee
jeugdige -leemans. In alle omstandigheden
hadden zij elkander geholpen. Hoezeer hun
karakters -an elkander begonnen te ver
schillen naarmate zij zich ontwikkelden,
nooit was die hartelQke onderlinge liefde
verflauwd, of was er zelfs de minste ver
andering fn gekomen; en toen Valentjjn op
dien eenzamen landweg voort wand el de,
geheel aan den grilliger) loop zijner gedach
ten overgeleverd, sprongen tranen in zijn
oo"en hij de herinneringen ul' woekeren t|jd
toen hij als kleine jongen dienzelfden weg
zoo dikwijls hand in hand met zjjn broertje
had afgelegd.
„Over een paar dagen zal Ik zijn dier
baar gelaat weer aanschouwen", dacht hij,
„moge de hemel hem zegenen".
De oude tante woonde in een klein huisje
manschappen, maar deze
waren duizendmaal beter
jongens dan hnn ontaarde vader,
ging hun tamelijk wel.
Zoo begon de loopbaan
voor in het dorp. Ze zat er nu betrekkeljjk
warmpjes in dank zjj de liefdevolle vrij
gevigheid der twee handeldrijvende kapi
teins; maar vroeger was zjj zeer arm ge
weest. en zij had slechts zeer weinig voor
de twee verwaarloosde kinderen kunnen
doen. Ze bad hnn echter onderkomen gege
ven, als zij om hnn vader niet thuis durfden
komen, en dikwijls had zjj haar nederigen
maaltiid met hen gedeeld.
Juffrouw Jerman. zoo heette zjj altijd bij
haar buurlui, was nu zestig jaar. Toen haar
neef het tuinh.k ogende, zat zij aan het
venster te breien. Reeds voordat hij gebeld
had, had zij de voordeur geopend, om hem
zoo vlug haar oude beenen het veroorloof
den, tegemoet te loopen en hem in de armen
te vallen.
„Lieve, beste jongen!” riep zjj schreiend
uit, wat heb ik lang naar je uitgezien, wat
ben ik blij, dat ik je weer een» hier heb!”
Dien dag hadden tante en neef heel wat
te praten; th was zoo nieuwsgierig naar
zijn avonturen, en hij had h» haar naïeve
belangstelling zulk een nleizier, det hij eerst
tegen etenstijd uitverteld had. Hij zatkA
het vuur zHn pHn te rook en zfi zat, aangfl
tig luisterend naar znn v»rtia'ei<
en het mn»-t h»»r vel
hart, lat zij nooit n’k
ha -oHn-i
JÊ
Mjfer8 11-25 elke regel atv f 9J5. RkUuh p«
gerje.?5 voor 4e eerste paginavoor de ovenge pagina’s f OJOf
■brRk „Vraag «a aanbod” bij vooruitbetaling per plaat
Iper advertentie van 5 regels iedere regel meer f 0.1 C
haar woningen tot het 2000-, tot het 3000-
voudige op te voeren; het heet dan. dat men
extra betalen moet voor het gebruik
waschgelegenheid, van droogruimte,
kiudertebni.s enz.
Zoo kan het gebeuren, eiat een grout-
btdustneel in Weenen, welken wij in den trein
ontmoetten op onze terugreis, weliswaar hoe
genaamd geen huur ontvangt van zijn eigen
huizen doch dan ook-jpoor de door hem g«>
huurde enorme pefcJRen hoegenaamd geen
huur betaalt.
Zoo wreekt zich het bcisjewbuisch systeem!
Neen! De twn» der geineentewoningen
beeft in Weenen niet voor alle» oen sociaal
doel.
Evenals uit Alle dingen, zoo wil het>roo<le
gemeentebestuur vaxi Weenen ook uit den
woningnood, ook uit den gemeentelijken wo
ningbouw socialistische propaganda slaan.
Deze woonkazernes moeten bolwerken van
propaganda zijn voor het socialisme.
'Vanneer de sociaal-democraten in een of
ander Jlezirk" zich stevig willen nestelen,
dan iKHiwen zij daar een burcht; in het alge
meen v'tmim^deze woningen slecht* ver-
huurd a^^K-ialisten- om wille van de re
clame word» er ech\>!et}vk wel een* een ka
tholiek toegdGR^tnaar deze katholiek e
wil hij principieel bijjven we! ontzet
tend gepantserd zjjti. als hij het tn zoo’n wo
ning langer-dan een paar maanden uit houd L
Op alle mogelijke manieren wordt hjj dooi
zijn lieve roode buren genégerd, totdat hfc
zich officieel tot de soelaaldemokratie be
keert.
Op socialistische leestdagen moet bij zijn
vensters rood versieren, en avond* moet
hjj zijn lamp zelfs rood laten schijnen.
Buitendien wordt hem zjjn overgang naar
de sociaal-demokratie erg gemakkelijk ge
maakt: h|j krügt zijn rood dagblad, als huur
der van zjjn woning, geregeld natuurlijk
togen behoorlijke betaling zóó maar thuis
gestuurd!
Als dat niet helpt
In de „Arbeiterazeltung” van 1 Januari,
het onvervalschte roode dagblad van Wee
nen vonden wjj de beschrijving van bet roode
leven in zoo’n roode Weeneche huurkazerne,
letterlijk vertalen wfj:
„Het Winarski-bouw-complex U één groott.
Partij-famllie. Van de 750 huurder* zjjn et
271 geabonneerd op de „Arbwiterszeitung",
362 betrekken „Die Unzufriedene”, en 209
zijn lid van onze vereeniging „Kinderfreun-
de".
Van de mannen bebooren er 732 en van ae
vrouwen 406 tot onze )>art(j-organisatie.
Er 1* een klein partjj-bureau en daarnaast
een heel gezellige kamer.
Ook is er een kleine drukkerij in „Wt-
narski-bof" ingericht; een partijgenoot «taat
aan de zet-kast en werkt daar voor de „Ge
nossen", die drukwerk en convocaties willen
laten maken. In dit huis zjjn ook groote zalen
zelf had ingevoerd- Na h t diner deed hij m;
een wandeling door het dorp om daar zijn
oude vrienden en bekenden té ontmoeten,
en met hen te spreken over den ouden tijd
Dien eersten dag in Allenbay bracht hij
zeer gezellig door.
Den tweeden dag echter deed hjj niet veel
meer dan zich vervelen. F" had al zjjn
avonturen verteld, hij had al zijn oude ken
nissen gezien. Het gezichtje van de liedjes-
zangster zweefde hem voortdurend voor
oogen; den heelen dag stond hjj lusteloo^
over het tuinhek te leunen en pijnei^^fl
rooien.
„Jonren, jongen", zeide Juffi-ju^M
midags. ,,'t is maar gned^^O
Fleer een ztemsn vsn
want irszon It niet '/'-T?'.
der een dak t-
i -
oP^et oogenblik nog in aanbouw van „maar"
1800 woongelegenheden.
Natuurlek zjjn deze nieuwe woningen vol
gens de overal gehuldigde wonlngbouw-
begrippen volkomen uit den booze: de ka-
zenie-woningbouw wordt overal om heel veel
verschillende, doch allemaal streng geldends
redenen, veroordeeld.
Men wil tegenwoordig terecht! geen
opeenhooping meer vap gezinnen; iedei
zjjn eigen huisje, tezamen in een tuindorp,
dat is bet parool van onzen tijd.
liet „moderne" gemeentebestuur van Woe
nen negeert dat allemaal.
En hef houwt kazerne»!
gevleid, dat zq bet huisbezit om zoo
te zeggen in beslag lieten nemen.
Gedurende en onmiddelljjk na den oorlog
had men gelijk bet ook noodig was
vele bepalingen in bet leven geroepen, waar
door de huurders beschermd werden.
Doch de »oclaal-demokraten gingen verder:
zjj lieten al deze „Mieter»chutz”-bepalingen
niet alleen voortbestaan, neen, zö kenden
der gemeente in dit opzicht nog veel groo-
tere rechten toe: de buiseigendotn werd"
eigenlijk totaal illusoir gemaakt; men bad
over zjjn eigendom niet* meer te vertellen:
de gemeente legde en niet zuinig!
beslag op woongelegenheden, de gemeente
bepaalde, wie mett in zijn hui» moest laten
wonen, de in besiag genomep woningen en
ook alle vrijkomende huizen vrijkomend
-b.v. wegens overlijden of vertrek werden
door de gemeente beheerd.
En bjj dat alles hoezeer de waarde van de
kroon ook daalde kreeg de eigenaar tot
voor drie jaren geen Heller méér dan in
vredestijd, zoudat de huur voor hem vrjjwel
tot nul herleid werd
Than» staat de zaak zóó dat de eigenaar
bM honderdv|Jfiigvoudige van den huurprijs
iveMjng^ buarwetten, huurupzegghigiwet vrede-nijd innen mag.
Wat nog evenzeer
Men ga maar een* eventjes na.
Kreeg een eigenaar in 1914 aan buur voor
een woning een jaariijkseh bedrag van 1000
kronen (d. 1. ongeveer f 500.dan krjjgt
bjj daanoor thans 150 maal 1000 kronen
ia 150.000 kronen, d.w.z. 15 Shilling is
f 5.25.
Per jaarl
Ziehier een aanslag op don eigendom,
welke ieder Nederlandsch voorstellingsver
mogen tart.
Op deze wijze heeft tnen welbewust dui
zenden en duizenden eerzame ingezetenen tot
den bedelstaf gebracht; men heeft hun da
inkomsten uit hun bezit eenvoudig afgesto
len.
Op deze wjjze weten *ociaal-demok raten
wanneer zij aan de regeering zijn, „succes
sen" te behalen.
Sinds jaar en dag zijn nu de Christelijk-
Socislen doende om aan dezen «ehandeliiken
toestand zij het ook maar tot on zekere
hoogte een einde te maken; Mgr. Dr.
SeIpel wil den huis-eigendom. zij het voor-
ïoonig ook maar voor een klein gedeelte,
weer erkend en geëerbiedigd zien, en Jtfl
heeft onlangs een voorstel willen aanhangig
maken, rnn de woninghnur voortaan te doen
berekenen tot het 2000-voudige van den
vredestyd.
Een zeer gematigd voorstel!
Immer», ook ian nog. wanneer dit voor
stel aangenomen werd, zou de wettige eire-
naar slechts een klein percentage van het
hem toekomend» bedrag ontvangen b v.
f 70in plaats van f 500.in vredes-
t^d.
Het voorstel is zelfs nog- meer dan bilHik.
V»»r onrfsnks ve-ret«en de «ncissl-
kwamat aoor Alkmaar*
Waar bairaa Alkmaar.
Mm GeOhiatreenl ZondagzbUd
demokraten zich ertegen mM man en macht,
zooals zjj door oppositie tot op beden
Mëéd* een behoorlijke regeling van de huw-
waarde-kwertie ónmogelijk gemaakt hebben
«n toen wjj op
laatste verhRjf hi Wi
ties over bet hnns-prohleem met katholieke
leiders, eeltige on* Mteresseerende Weenseho
bladen ter hand Muaen. toen trof ons aan
den kop van bet vuuroode dagblad „Der
Abend” een opschrift fn koeien-van-lctter»;
„Liever uteken wQ het Porletnentsgebou'o
bt braetd!”
Zoo kan bet gebeuren. ondank» het
feit, dat sinds twee jaren het fnheslagne-
mingareeht opgeheVvn is. dat in veel te
deftige en veel te groot» woningen arbeiders
gezinnen huizen, en blijven huizen., enkel en
alleen, omdat bet wonen déAr toch niets kost
hoegenaamd.
DE BRITSCHE VMJO1
Sterke vloten zijn noodig; maar sjj
bedreigen niemand.
Naar Reuter uit Londen meldt h«eft
Bridgeman, de eerste lord der Britsche Ad
miraliteit, te Whiltchurck een rede gehou
den, waarin hjj uitlegde dat het voor de
Britsehc gedelegeerden op de (mislukte)
maritieme conferentie te Genève onmogelqk
wac geweest er i.i toe te stemmen, det het
aantal voor Engeland toe te laten kruinen
vsetgeeteld werd op een aantal, dat de vei
ligheid van het Britsche Rijk in gevaar
bracht.
Bridgeman wees er op dat men zich geen
zorg behoefde te maken over het nieuwe
Amerikaansche vlootbouwprogram. al was
het we! de vraag of dat nu a!s vlootheper-
king kon worden beschouwd. Engeland mag
niet het recht van de^± in twijfel trok
ken, om zelf te bep^M^ee st-: -j-L
voor verde-iiging.-/ien moet zjjn.
Het ia ondenkbaa' «.„t of Engeland of de
Ver. Staten thair-Mcoud* omgaaa snel ooz-
togswettige drokhwelden. ÏAat ons hopen,
dat indien ffë Amerikanen een groote vloot
'iggpMwea dat dit een evengroote factor zal
vrezen in het belang van de vrede ah de
Britsche vloot het ia.
Wat hu aangaat de beschuldiging dat En
geland tegenwoordig meer uitgeeft voor
zijn bewapening dan vroeger, merkte Brid
geman op, dat h«t grootste deel der uit
gaven wegging aan het vlootpersoneel, de
arbeiders op de werven en de oudgedienden.
Wat nu de ontwapening aangaat, zeide
Bridgeman, dat Engeland vóór den oorlog
704 oorlogsschepen bezat met een totale
tonnenmaat van 2.695.500.
In November van bet afgeloopen jaar be-
zat Engeland »en oorlogsvloot van 895
schepen met een tonnenmaat van 1.*40.060?
De minister zeide nog dat Enge'.rnd be
reid zon zijn tot verdere beperking indien
de andere mogendheden dat ook rou'fhn
doen.
PC BEGROETING VAN KARDINAAL
SER EDI IN HONGARIJE.
De intocht van Zjjn Emin. Kardinaal Se-
redi iu Hongarije is een ware „blijd» in-
comste” geworden. Ondanks de Januari
konde en het vroege morgenuur stond ceri
groote menigte den kerkvorst des morgen*
om 5 uur op te wachten aan het grenssta
tion.
Alle stations tot de kleinste die de
Kardinaal op zijn weg naar Boedanest pas
seerde waren feestelijk vereerd. Bij het na
deren van den trein aan die station» waar
gestopt werd, hiff het volk nationale of k“r-
kelijke gezangen van welko-n aan. D< Kar
dinaal dankte hiervoor, telkenmale z ht-
baar - nt’-eerd en gaf ziin zegen,
de gemeente zelf bouwen,
dat zjj vraag niM: boe!
daarover zullen wij later spreken wift U
kloppen uit de zakken der burgers.
Hcele nieuw* wijken, ja, beele nieuwe ste
den deed het roode gemeentebestuur in en
kele jaren tjjds verrijzen, en boven den
ingang, boven den hoofdingang van derge-
Ijjke ontzettende kazerne-gebouwen liet do
gemeente in groote gouden reclame-letter»
de mededeeling aanbrengen, dat deze wonin
gen gebouwd werden door de gemeente Weo-
nen met de opbrengst der woonbelasting,
waarover wjj later nog wel een hartig
woordje spreken zullen.
Tot op heden heeft de gemeente Weeneu
ongeveer 2tl.(XM) woningen gebouwd, en ivel.
in bloc-formatie; er bestaan in Weenen hul-
zen-complexen van 3000 woningen; één Is er
wel naar lichaam als geest door zjjn walge
lijke hartstochten was gesloopt
Geheer die trootelooze jeugd door wa
ren de broers alles voor elkander geweekt,
en zoodra George 12 jaar. ValentHn 19 jaar
ond was. waren he^SinderlijV’hqi» ont
vlucht en. hadde* zjj zich op een kMn
koopvaarrfjjsche^kje laten aanmonsteren.
Op zee trad Valentijn steeds als beschermer
voor zijn jongeren broeder op tegenover de
ruwe zeelieden
voor de arme
bet
voeblen zjj in den Nationalrat de re*
iriMelijk-Socialen, zonder wie zij niM
reeren konden, doch bun
lertijd groot genoeg om
uiterst radicale wetten aangenomen en ui
terst radicale maatregelen doorgevoerd te
itrjjgen. -
Vooral ook, doordat de tjjden voor Oos
tenrijk uien zeer abnormaal waren, en dus
ook de Chriateljjk-Sociaien tot op zekere
hoogte wel vooi wekere lijdelijke op zich-
«elf zeer abnormale wetten en maatregelen
te vinden moesten zjjn.
Evenals hier te lande, zoo heeft men ook
ia Ooetenrjjk gedurende en na den oorlog
--distributie van levensmiddelen
en meerdere vrijheid-belemmerende
lingen, vooral ten aanzien van de volks-
gekend.
aev auu uu evuiuui uim auucrn, vu ur,
1* begrijpelijk, dat men in een oorlogsland
als Oostenrijk vaak nog dieper doortasten
moest dan bier.
De soi-isal-demokraten hebben bet daar-
b| In Oostenrijk zoo bont gemaakt, dat hier
geen sprake meer kon zjjn van gerechtvaar
digde oorlogsmaatregelen, maar van een
doelbewust opgezet nieuw socialistisch
osn niet te leggen: bolsjewistisch regiem.
Een roode volksleider als we ons niM
vergiesen was bM Je bekende Dr. Renner
beeft het Inilertijd ■•nenlijk verklaard
„Wenn sebon gefahren werden mus», dan
kntschiere ich lieber seibst!”
„Al* er dan toch gereden moet worden,
dan bon ik «elf maar liever koetsier!”
Welnu: >o»teiirijk„<-.be socialisten hebben
als koetsier gefungeerd-, en ze hebben
zooveel bM in bun vermogen was bM
wagentje gestuurd in uiterst Hnkscbe rich
ting.
Vóór alles waren zjj erop bedacht, bjj de
maroa ta> bM gevlei te komen:
Daarom moest b.v. de distributie van le-
v vensmiddelen en», lóó geregeld blijven, dat
de overheid geweldige sommen bjj te betalen
bad: een politiek, welke naar ons ver-
•ehHlende deskundigen verzekerd heblmn
een der voornaamste oorzaken geweest i»
van de ontzettende kroon-inflatie.
Het was er ook eigenaardig geregeld; al*
de nii]li<->-ai< Rothschild n^ar Wennen kwam,
dan at hjj daar zjjn broodje met vleesch....
goedkouper dan het eigenlijk kostte: de
overheid betaalde bij.