L HIEUWEHHUIJZEH K. DE HEER loteritrut 13-f5, llkmiar, is het beste adres voor Behangselpapier. MEUBELEN LOL FIRMA ZUTS laadmarkt 52, Alkmaar. I f I .Verhuizingen door geheel Europa per auto tap voorzien van luchtbanden. Elke wagonlading tot f 8000 verzekerd. JRC. KOOP, Hieuiupoortslaan 164, Telef. 782. Ouèral te ontbieden ulansverf 90 ct. p. H.G. Grondverf 70 ctp. KJ. Duurzaam en goedkoop. Vraagt Uw winkelier. Fa.Gebr.Botgans, loogzilde E16 daast Rol). SCHAGEN. N.Y. A. Meibooms Handel Mij. naar Voor Tuinaanleg en Onderhoud P. J. v. Heugten, Tlp-Top Waterverf in alle klruren. Jac. Groothuizen Oud!gracht 183 - nikmaat. Monsters van alle FEEST ARTIKELEN op aanvrage gaarne verkrijgbaar COLBERT COSTUME INSULINDE” lijksiiill - IiliitMllt ■HOU. Stoomt - Wascht - Verft Aanbevelend, tn nu ouos mem aora veer alle soortea ADTnrmn msel- ■ATM U OORDEEL- BBBBM, B BB MEEST PRODUCTIEVE UITOAVE TAB DEM XAWKMWaW- Onnes- is Hoeren Kleermaker Bloemwerk op elk gebied. Rozen, Yruchtboomeo, enz. Reparatie blllflk bbL 7/r GA ZELF, PLAK KM' SPECIAAL CORSETTEN*MAGAZUr HIKE BREUER Mhirt 17 - TtL 328 lllknarn GarDonneum, Bruins Teer. Black Varnish. Roolteer, Rsphaitsapisr Mastisk. Isislfife en Vlakke Isbesicementsiatin „Etrsnif*. Triplex!» J, Verfwaren, Zoutzuur. Kwasten, Bipsen. Lijm. - I St iHistraat I ALKHAAB Paaacaede modellen Concurreerende prijzen Wilt ge klucht en op Uw Feestpartij hebben, koop dan Uw Feest artikelen bij 0a by *artik«lMk (pasten. Depot Nutrioia. Joachim George le Sage ten Broek. voor een degelijk afgowerW dat weirnd koat Alle BBortea elaeffek Waar niet verkrijgbaar, wende men zich tot de J. P. P. MOS. Depót Alkmaar: leven M. v. B. 4 Speciaal adres voor het maken van alle soorten 18 UW £DRE8 NIEUWLANDERSINGEL 1», ALKMAAR. IS BIJ PnWMiiif lag rust te gunnen. Niette- - - - - ----- -1 een stevig bolwerk de beid, de Emancipatie van de aan een behoefte omen door aan lees lustig» jongelieden uitspanning» lectuur te ver- MLEWD AANBEVELEND. Vurtowiidwattwm. Vwrbandgaaen. Zalven Oaraponapa*. Baby apona|aa. Stuiipaader- Boorwater. G yoorlae spuitjes. Voodistgemiddolem •He soorten kindermeel ’t boet M bHlIjkst bij CENTRAAL OROBIST „Het Gtroene Kruis** HOOGZIJDB 8CHAGEN. opende Le Sage de oogen Goa schonk hem de genade van het geloof.... zijn be- keering was aanstaande. Maar hij had nog een grooten strijd tc Voeren, want ge kunt u wel voorstellen, dat allee niet zoo eenvoudig ging als ik het hier neerschrijf. Om te beginnen was door den inval der Fransehe legers in de Vereenigde Provincies voor de Hollandsche uitgewekenen de weg naar het vaderland weder opengesteld en werd de vader van Joachim opnieuw tot pre dikant te Rotterdam beroepen. Den jongen Le Sage, thans twintig jaar, zeer talentvol en begaafd, wachtte eeu mooie toekomst. Zijn vadeeJiet hem de keuze tusschen het ambt van predikant en de geneeskunde. Hij wilde daarvan niets hooren en verkoos de rechter lijke macht en de balie. Dit werd oorzaak dat de tweede zoon van le Sage, Willem Hen drik, zich naar Utrecht begaf om aan de Uni- versiteit zijn theologische studiën te vol tooien. De Lo Sage ten Broek e zagen een defti- gen kring van protestanten’ en nadat Joa chim zjjn rechtsgeleerde studiën voltrokken had, rad hjj in het huwelqk met Jonkvr. Wil. helmina van LH, <k dochter van een geacht en welbemiddeld industrieel. Intusschen bleef de jonge le Sag<; nog zoe ken naar de waarheid, want bet gaat maar niet zoo gemakkelqk alsof men een jas uit- trekt! Hij was nu inmiddels dertig jaar ge worden, had zijn twijfelingen met zijn vader besproken, maar deze kon hem ook al niet helpen. Eindelijk in 1806 was de teerling ge worpen hij kon het niet langer volhouden en besloot, Katholiek te worden. In Antwer pen had hjj destijds eeu geestelijke loeren kennen in wien hij veel vertrouwen had. De ze was hem behulpzaam bij het afzweren van de dwaling en nam hem in den schoot der Moederkerk op. In de Leeuwenstraat te Rot terdam b|j de paters Franciscanen werd Joa- chhn George le Sage ten Broek als lid der Katholieke Kerk aangenomen en beeft hq die geloofsleer omhelsd. Ofschoon deze gebeurtenis in alle stilte geschiedde, wend ze toch ruchtbaar en riep het een storm van verontwaardiging op vooral bij zijn geloofsgenooten. Men ried hem aan zich eenigen tijd te verwijderen, totdat de gemoederen tot rust waren geko men. Hq begaf zich in het Klooster der pa ters Franciscanen te Megcn en leefde er in stille afzondering, ijverig bestudeerend de geloofswaasheden van het Katholiek geloof, dat hq had omhelsd. Reeds als jongeling had hjj zich vertrouwd gemaakt met Roomsche kerkelijke plechtigheden, waartoe hij in Ant werpen zoo ruimschoots gelegenheid had. Na zich in het Geloof te hebben gesterkt, keerde De geschiedenis noemt Joachim, George le Sage ten Broek „de Vader van de Ka tholieke Pers”, en terecht. Gq weet natuur lijk allen, dat Joachim, een bekeerling en de zoon van een dorninó was. Hij werd in 1775 te Groningen geboren, waar sijn vader pre dikant was der Hervormde Gemeenteen pro fessor in de wijsbegeerte aan de Uunivereiteit. Toen deze in 1781 tot predikant te Rotter dam werd beroepen, verhuisde de familie naar de Maasstad, waar het destijds zeer woelig was en politieke partq-gesóhilleii aan do or de van den dag waren. Ook dojninó Sage mengde zich in den strijd en schaarde zich aan de zijde van de anti-stadhouderlqko partij. Daar hij in deu lande nogal invloed scheen te hebben, raadden zijn vrienden hem in ’t belang van zjjn veiligheid, "het land .te verla ten. Hjj week naar België uit met vrouw en twee zoontjes. Joachim, die op een leeftjjd was, dat hjj moest leeren, had het voorrecht uitstekende onderwijzers te krjjgen van wie hjj zjjn eerste levensindrnkken ontving. Hjj was ’n zeer gevoelig en begaafd kind; geen wonder, dat de godsdienstige meeningsver- schillen en politieke partjjkwesties, waarvan zooveel gewag werd gemaakt, op hem indruk maakten In de Zuidelijke Nederlanden was na een tqd van onderdrukking het Katholicisme heerljjk opgebloeid en dat kwam in Antwer pen, de stad van zjjn inwoning, tot volle uiting. Het had hem bovendien gehinderd, als hjj hoorde spreken van Roomsch, Gerefor meerd, Luthersch, Remonstrant, Mennist: hoe konden ai die verschillende gezindten de waarheid bezitten, w|jl God maar één Ware Kerk had gesticht? En moesten die genoot schappen elkanders stellingen weerleggen, hoe was het mogeljjk, dat dit met oordeel kon geschieden? Over dep Katholieken gods dienst werd zeer veel onzin uitgekraamd cn Joachim had te veel gezond verstand om die bakersprookjes te gelooven. Het zette hem aan, juist die richting te gaan bestndeeren en heimelijk verschafte hjj zich boeken aan omtrent den Katholieken godsdienst en hjj moest erkennen, dat hij er zich nog het meest mede kon vereenigen. Hjj zocht ernstig naar de Waarheid. Wat hem het meest bij zjjn eigen geloofs- ^genooten stuitte, dat waren de onderlinge twisten en vooral die onzekerheden, welke hem aan bet twijfelen brachten. Maar GM had mededeogen met h.m. Zjjn ijverig zoe ken werd beloond. Op zekoreo dag knrg hjj het meesterwerk van Bossuui in handen. „Sur les variations des églises proteetantes”. Dit voor ■tée, las i hjj met 7 i dit niet kon doen. Men heeft Le Sage wel eens de opmerking gesnaakt, hoe het mogeljjk was, dat zjjn echtgeneoe, die alles'las, wat hij uit gaf, getuige was van zijn strijd en deelge noot» van zijn overtuiging werd, nog niet tot het Katholicisme was bekeerd. Dan aht- woordde Le Sage daafrop: da dit een van do grootste bewjjzen was, dat het Geloof een gave Gods is! Dat Le Sage als schrjjvr wel degeljjk zjjn terrein overzag, moge blijken uit het feit, dat hij zijn lezerskring wensche tegemoet te k< schaffen. Ér was in die dagen al bitter wei nig op Katholiek gebied en hq meende door, het nuttige in aangenamen vorm tc.gieten.’ een tweeledig doel te beoogen Sinds 1847 rust het stoffelijk overschot van' dezen apostel en strjjder onder Grave’s hoo-’ ge wallen-, een eenvoudig kruisje van zwart geverfd hout met een vier regelig gedichtje, dat hq zelf maakte, werd volgens zjjn ver langen op zjjn graf geplaatst. Na vijftig jaar was het verdwenen en wist niemand meer waar precies het gebeente van Le Sage be graven lag. O, beschamend, eert Nederland zóó zijn helden!! Gelukkig heeft het gemeentebestuur van Grave in 1885 dit euvel hersteld en een pas send graf met monument voor Joachim George le Sage ten Broek doen vervaardigen. Hierbij het vierregelig versje: ’k Verlang geen kostbaar praalgesteente, Geen ijdTe lofspraak op mjjn gi Maar ’t Kruis alleen, dat me in De hoop op beter leven gat <a (Rechtuit). e* Grootste keuze. Lags prijzen Corsetteu, Bntehonders, Kinderlijfjes, Bnikbenden, Rechthouden, Rechthouder-Corseffen, Elastieken Konten, Damesverband, Bousbras en Rokbeschermeri, bij naar Kottcrdam terug, legde zich bqna twee jaren op het notarisambt toe en na een behaald diploma, onder de regeering van koning Lodewijk Napoleon, in 1808 kreeg hij zjjn koninklijke aanstelling als notaris. De^ vervolging hield cchter niet op, in tijd schriften en brochures wehl Le Sage ten Broek gehoond en gelasterd, vooral na 1813, toen do staatkundige stormen over Holland gevaren, nieuwe krachten schonken aan de godsdienstige onverdraagzaamheid. De be dekte servolging ontaardde in openbare be- nadeeüngen, zoodat Le Sage genoodzaakt was verandering van standplaats te verzoe ken. Maar tot in het stille eenzame Naald-* wijk werd Le Sage vervolgd Indien hq de kracht in het gebed niet had gezocht, het’ ware niet houdbaar geweest. In stille berus ting droeg hq zqn leed totdat in 1815, het eeuwfeest van de Hervorming, zqn vroegere geloofsgenooten het te bont maakten en de protestanten in een soort van fanatisme hem bleven kwellen. Le Sage greep naar de pen, wjant hq voelde zich uu krachtig genoeg om als getrouw zoon der Katholieke Kerk haar geloofsleer te verdedigen. Zqn eerste brochure, die het licht zag, was een apologetisch geschrift „De voortref felijkheid van de leer der Roomsch-Katho- lieko Kerk.” Het wekte bq de Katholieken algeineene belangstelling het was een gloedwarme opwekking voor hen, die in de laatste jaren niets dan verguizing en vervol ging hadden gekend. Men stond verwonderd over de dapperheid van dezen bekeerling-, hoe durfde hij zóó voor zqn opinie uitko- inen? Maar waren de Katholieken niet ge deeltelijk schuld aan bun onderdrukking, was het noodig, dat zq zich de wetten lieten voorschreven? Moest een bekeerling hun bet voorbeeld van zelfstandigheid cn zelfbewust zijn geveu? Neen, bet was noodig, dat zq wat uit hun apathie werden wakker geschud, zq, die met ongezonde verdraagzaamheid in hun binneniuakers bleven zitten! In Nederland was groote behoefte aan Ka tholieke rijdschriften; een periodiek moest worden gesticht, een orgaan, dat opkwam voor de rechten van do Roomsche Kerk. Inmiddels had Le Sage contact gekregen mek vooraanstaande geestelijken en lecken, op wier steun hq rekenen mocht’ bq het op- richtcn van zijn „Godsdienstvriend”. Dat was weer een paapsebe stoutigheid van den onversaagden Le Sage. Maar daar hij van meening was, dat er daden moesten worden gestelds kon hij niet bq de pakken blqven zitten Dit deed natuurlijk opnieuw de toorn der andersdenkenden ontketenen, maar Joa chim liet zich niet afschrikken, want zqn rotsvast Godsvertrouwen deed hem met blq- moedigheid ae verguizingen van zqn tegen standen verdragen. Zqn geloofsgenooten en enkele protestan ten met breedere opvatting, bewonderden zqn moed. De regeering werd bang die onruststoker moest worden opgeruimd, want terecht begon men tc vreezen voor een gods dienstig» volksbeweging van Roomsch tegen ProteefSfit. Odk „de Godsdienstvriend” stond de regeering in den weg; op de Room den; ze kregen té veel macht. En zoo kwam schen moest een wakend oog gehouden wor- het, dat er gecontroleerd werd op roomsche geestelijken, die het Evangelie in de kerk predikten, op boeken en geschriften van lee- ken en priesters, die men zocht verdacht te maken. Maar hoe strenger de regeering op trad, hoe oproeriger het volk werd; tesren Le Sage ten Broek werd natuurlijk de gfootete grief gekoesterd. Eindelijk konden ze een geschikte beschuldiging vinden om hem in te rekenen en hem voor een tqd lang on- schadelqk te maken: hq had met zqn ge schriften de geloofsovertuiging van het hoofd van den Staat beleedigd! Op grond hiervan werd Le Sage den 23sten Augustus 1827, terwijl hij in zqn woning te Loosduinen ziek lag aan een hersenziekte en dientengevolge bjjna blind was, naar Den Haag gebracht, waar hij zich voor het gerecht had te verant woorden. Men kan zich gemakkelijk voorstel len, welk een marteling dit voor den doode- Iqk zieken man moet geweest zqn, wiens ver zoek oin een oppasser mee te nemen wegens zqn hulpbehoevendheid smadelijk werd* ge weigerd Na een paar bezoeken werd ook zqn echtgenoote afgewezen, omdat zij met hem over „zaken” had gesproken. Geen advocaat durfde, of was in staat hem te verdedigen; men achtte zijn zaak hoogst précair en onver, dedigbaar. Een zekere Mr. van Gigh, een jood, bracht het eindelqk zóóver, dat Le Sa ge vrq kwam als hq eenige scherpe uitingen wilde terugnemen. Hij stemde er in toe, zon der evenwel met zqn principen te transigee- ren. Le Sage was dus uit de gevangenis ont slagen, maar men liet hem niet met rust, het was ’n ware marteling hoe lang zou Le Sage nog die kleingeestige vervolgingen moeten verduren? Tot overmaat van ramp werd hem bericht, dat zqn woning fis Loos- duinea publiek zou worden verkocht; een korte termqn werd gesteld om- een andere woning te zoeken, die binnen de gemeente niet te vinden was. Zqn verzoek om buiten de kom der gemeente te wonen werd afge wezen. Besluiteloos wat hem thans te doen stond, vroeg Le Sage raad aan zqn vrienden, die van meening waren, dat hij om herstel van zqn geschokte gezondheid beter deed buiten te gaan wonen, in Gelderland of Overjjsei. Hq bedankte voor zqn notaris ambt en ging in het rustige Beers wonen. Da» hij hier niet werkeloos bleef, bewijst de uit gebreide correspondentie met allerlei voor aanstaande |>ersonen, om. met den dichtei Bilderdqk, Da Coeta, den tot het Roomsche geloof bekeerden Israëliet en dichter. Slechts een jaar bleef Le Sage in Been wonen als redacteur van „de Godsdienst vriend” kon hq geen voeling met zqn mede werkers houden. Derhalve ging hq naar Gra ve, dat aan den grooten verkeersweg lag. Daar bevond hq zich in ren geheel katholieke omgeving, bovendien was er een drukkerq en een binderq voor zijn „Godsdienstvriend”. Veel rust scheen evenwel den echrqver niet beschoren; waren wellicht de plagerij en de kwelling van zqn vroegere geloofsgenooten wat bedaard, thans kwam er een audere moei lijkheid zich voordien. Toen in 1830 de Bel gische revolutie plaats had, waardoor de Noordelqkt er. Zuidelijke provincies zich van elkaar afscheidden, vfjerd de toestand- weer hachelqk. Immers aan den eenen kant de strqd om recht en billijkheid, aan de andere zqde het ongeoorloofde van een revolutie, waarvan eigenlqk het verschil in godsdienst de voornaamste oorzaak was. En waren het nu juist niet de Belgen, dve gedurende vijf tien jaar lang den Katholieken godsdienst grievend leed hadden gedaan? Sage had zijn besluit genomen; hij zou voortaan slechts de belangen van de Noordelijke Nederlanden behartigen en strjjden voor hun godsdiensti ge en maatschappelijke belangen. Zoo bleef Joachim Le Sage ten Broek tot aan het einde van zqn levensdagen strjjden zonder zich een Jdag rust te gunnen. Niette genstaande zqn bbndheict had hq den eersten steen gelegd *an -** Katholieke Eetibei Katholieke Pers! Menschelqkerwqze gesproken zou Joachim George Le Sage ten Broek, door al de tegen kanting en de teleurstellingen, die hq onder vond. geslagen en gebroken moeten geweest zqn en wij verwonderen ons, dat hq niette genstaande zqn ziekelqk gestel, zqn blind heid en de berooving van zqn notaris-ambt betrekkelqk opgewekt van geest nog sulk een hoogen leeftijd bereikte. Maar twes machtige factoren waren hier aanwezig: op de eerste plaats zijn Godsvertrouwen en le vendig boven-natuurlqk leven en op de twee de plaats zqn trouwe beminnelqke levensge zellin. Die vrouw heeft met onvermoeide zorg en opoffering hem in al zjjn ellende bij gestaan, nooit heeft zq hem sedert zijn over- gang tot het Katholicisme één woord van verwijt toegevoegd zij was ruim en breed in haar opvatting. Zq hielp hem bq zqn let- ‘terkundigen arbeid, schreef «tukken hem over of werkte onder zqn dief hem couranten-artikelen voor, toen dc verslechtering van zqn oogen meer I HET PONTHUI8, HekebtraaL Aanbevelend, KANTOOR EN MAGAZIJNEN: OUDEGRACHT D 26-40 TELEF. 84. ALKMAAR.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1928 | | pagina 19