„ONS BLAD
BureauHOF 6, ALKMAAR - Telefoon
Jr
VIERDE NEDERLANDSCHE KATHOLIEKENDAG.
FEUILLETON.
Gestrafte misdaad.
Abonnementspr(j8 i
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor boften Alkmaar.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
No. 126. GIRO alkmaar 104863 Donderdag 31 Mei 1928. giro alkmaar hm863 22e Jaargang
Hoe vormt de Landarbeider
zich een eigen bedrijf?
Advertentieprljs
Aan alle abonni'a wordt op aanvrage gratis een polio verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 3000.—f750.—f250.f125. f50.f4O.
GIRO ALKMAAR 104863
GIRO ALKMAAR 104863
i
DEROE DAG.
eweest om
t-
verkiest, mevrouw; wy hebben
(Wordt vervolgd).
e
t
i
f2.—
f 2.85
f 0.60 hooger
van
dan
ad
thee-
lady Eversleigh twee maxi op haar
‘teken en wat kon er nu an-
zyn om too op den tyd te
n
l.
k
8-
!e
le-
rs-
nk
ra,
et
in
m
n-
>p den
belan-
Na de thee stuurde zy Jane weg, die naar
haar kamer ging, welke op een gang uit
kwam, aan het eind waarvan de deur was
der titkamer van Honoria. Jane was dus in
staat ieder te tien, die van die zitkamer naar
het andere gedeelte van het huis ging en
omgekeerd. Daarom liet zq de deur op een
kier staan.
„Mylady verwacht van avond iemand,’’
dacht zq by sich zelve,terwql zq by de
kleine tafel ging zitten, en een handwerkje
begon.
Zq had opgemerkt dat onder het
drinken I
horloge had geki
ders voor reden
letten, dan dat zy een bezoeker," of een bood
schap of een brief verwachtte?
Langen tyd wachtte Jane Payland, luis
terde en keek, maar tonder succes. Niemand
kwam de gang langs dan de meid, die het
theegoed wegnam.
Jane keek op haar horloge en bemerkt»
dat het al over negenen was.
„Van avond zal er wel geen bezoek meer
komen,’’ dacht zq.
sociaal terrein
licht geworpen
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
„de
„Zooals u
slaapkamers genoeg.”
De kasteleines van „de Kroon’’ leidde,
haar bezoekster in de mooiste zitkamer die
het huis had een ouderw^tsch vertrek
een breeden haard, hoogej
steenmantel en hecht d<»
ring.
Lady Eversleigh zette rich bq de tafel neer
in gedachten verzonken nadat het vuur in
den haard was aangejfegd en het theegoed
was klaargezet, zooaB
bruikelqk is. Jane f"»
hoek van den schóor:
nauwkeurig acht op ha
Het weer was Windei
gaf zich naar eefl van
sche vensters en< kd
lichten hier en daar
spreidden.
„Wat een
het hier, m<
Honoria j
dy” toe
vertrokki
„Ja”
strooi
gevi
Dr. Schaepman bouwen, is een daad van eer
herstel.
Door bet na zijn dood alom wéerklinkend
„leve Schaepman” heen, zal echter ook na
eeuwen het nageslacht nog steeds van verre
blqven hooren het, toen hq nog leefde, door
zoovelen aangeheven „kruisig hem”.
De mentaliteit, waaruit wy dit alles moe
ten verklaren is vooral by de katholieken
een zeer groot gevaar.
Wat op de levensopvatting en wereldbe
schouwing van veel Katholieken een ver-
derfelijken invloed heeft uitgeoefend, is de
geest van het vroeger ook op politiek terrein
zoo machtig Liberalisme.
Ook van den kant der „clerikalen” die
immers, ook als katholieke beginselen op
wereldlik terrein behartigd moesten worden,
achter „heeroom” gingen staan en dus in ze
keren zin zelf halfbloed „liberalen” waren
was in de moderne door grootindustrie en
groothandel geschapen en beheerschte maat
schappij, langen tyd geen sprake van een
krachtdadig optreden tegen de volkomen on
christelijke opperheerschappij van het in
zooveel opzichten met recht vervloekte geld.
Heel brutaal treedt deze mentaliteit nog
alleen naar voren in zekere kringen van
halfbloed katholieke werkgevers, die, al ge
ven zjj een beschamend voorbeeld, op maat
schappelijk terrein volslagen liberalen zijn»
Zy zijn het in wie wy de meest gevaarlijke
propagandisten voor het Socialisme in ka
tholieke streken moeten zien
Deze liberale mentaliteit heeft zich echter
in heel de moderne samenleving zoo diep
ingevreten, dat het soms den schijn krijgt
als had zelfs hier en daar de clerus zich
eenigszins blind gestaard op den, onder de
nog katholiek gebleven menschen. niet te
loochenen bloei op kerkelijk terrein.
Wat baat ons de preekstoel nog, als de
boek- en dagblad-pers, de radio en de bios
copen in handen van onze tegenstanders zyn?
By de'tereehtstelling van twee Bolsjewieken
als Sacco en Vanzetti gaat heel de moderne
wereld <^t> haar achterste pooten staan. Waar
een katholiek volk wordt uitgemoord geeft
heel de moderne wereldpers daarvan ternau
wernood een kik.
Het gaat hier enkel over de verschillende
wyzen waarop de katholieken zelf bewust
of onbewust mede oorzaak zyn geworden
van de ontkerstening der moderne maat
schappij.
Het staat vast dat ook nu nog de geest
van het socialisme de mentaliteit van ontel
bare katholieke arbeiders infecteert, die zich
daarvan in den beginne niet volledig zqn be
wust en daarom nog tot de kerk beboeren.
Er zqn tegenwoordig niet weinig ook ka
tholieke kringen, waarin sich een mentaliteit
verraadt, waarop de wereldbeschouwing van
het historisch materialisme neer sterken in
vloed heeft uitgeoefend.
In andere katholieke kringen daarentegen
openbaart zich tegenwoordig een den moder
nen liberalen tijdgeest zeer vqandige, en
toch in baar oorsprong daarmee min of meer
verwante mentaliteit, waaraan men d>en
naam van „supernaturalisme” of „devotisme”
zou kunnen geven.
De Katholieken, die onder den invloed van
dit „super-naturalisme” staan, verkondigen
niet luid genoeg, waarom zoowel de arbei
ders als de patroons met. volle recht ook hier
op aarde reeds gelukkig willen leven; en
waarom het juist alleen de deugd en de een
voud Zjjn. die ook hier op aarde reeds de
menschen gelhkkig maken.
Onder de onderwerpen, die de aandacht
vragen van hen, wien de sociale en econo
mische toestand der landarbeiders ter harte
gaat, behoort zeker in de eerste plaats de
uitvoering van de Landarbeiderswet van 20
April 1918, ingesteld tot het door landarbei-
Jers verkrijgen van land met woning in
eigendom of los land in pacht. Deze wet zal
bq een goede uitvoering het ontstaan van
een krachtige, aan den bodem gehechte,
stabiele landarbeidersbevolking bevorderen,
wier maatschappelijk peil op den duur bo
ven bet tegenwoordige zal moeten uitkomen.
Dat dit noodig is, blykt mede uit bet rapport
van de Staatscommissie van den Landbouw,
wier enquête zich heeft uitgestrekt over om
streeks 400.000 landarbeiders. De verheffing
van den landarbeidersstand is voor een land
als het onze,- waarvan de bevolking voor een
groot gedeelte haar bestaan vindt in de
voortbrengselen van den grond, van overwe
gend belang. Het is dan ook noodzakelqk,
dat de uitvoering van de Landarbeiderswet
krachtig ter hand wordt genomen. Het valt
echter te betwijfelen, of er den laatsten tjjd
wel genoeg aandacht aan deze belangrijke
wet wordt geschonken door de overheid,
zoowel als door de belanghebbenden zelf.
Er zijn natuurlqk moeilijkheden van al
lerlei aard niet bet minst financieele
die de uitvoering der wet belemmeren, maar
waarom kunnen in de eene gemeente de in
aanmerking komende landarbeiders wel aan
een „plaatsje” of aan „los land”< worden ge
holpen en niet in een naburige gemeente van
ongeveer gelijke grootte en samenstelling?
Plaatsjes en los land, welke ingevolge de
bepalingen dei wet aan de landarbeiders
kunnen worden verstrekt, treft men in vele
gemeenten aan, maar de noodige medewer
king te bereiken van het door de wet be
oogde doel, ontbreekt veelal. Die medewer
king behoort in de eerste plaats te worden
verleend door de rechtspersoonlijkheid heb
bende vereenigingen en stichtingen, inge-
steld tot het verkrijgen van onroerend goed
voer landarbeiders en waar deze lichamen
ontbreken, door de gemeenten.
Maar ook de landarbeiders zelf moeten
niet met de handen in de mouwen blqveu
zitten. De wetgever heeft niet bedoeld en
gelukkig den landarbeider een cadeau in
den schoot te werpen. Het doel van den wet
gever was en is nog altqd den arbei
der in de gelegenheid te stellen zich op bil
lijke wijze een vast gebruikrecht van den
grond te verschaffen of, ten aanzien van do
talrijke arbeiders, die alleen een huis heb
ben, de gelegenheid te openen om land op
gunstige voorwaarden te pachten. Hierdoor
verkrijgt dc arbeider kans z’n economische
positie te verbeteren. Wordt hy kapitaal-
kraebtiger, dan wordt hem de gelegenheid
geboden, door uitbreiding van z'n bedrijf,
verder te komen en zich geleidelijk op te
werken. Daardoor zal zijn arbeid in loon
dienst afnemen en zM hij allengs meer ar
beidskracht aan eigen bedrqf moeten beste
den.
Hieruit blijkt dus wel, dat alleen energieke
werkers profqt van de wet kunnen hebben.
Behalve bet voordeel, dat de arbeiders het
land goedkoop kunnen krijgen de jaar-
Iqkscbe pachtprijs mag niet meer dan f 3.0
bedragen bestaat nog het voordeel, dat
de arbeiders geen gevaar loopen den akker,
dien ze eens met zorg goed in orde hebben
gebracht, een volgend jaar weer te verliezen.
Het is jammer dat alleen landarbeiders
m deze wét kunnen profiteeren. Maar er
zqn in de Kamer reeds stemmen opgegaan,
in een wetsherziening ook anderen op te ne
men. Onder „landarbeiders” worden ver
staan zij. die van landarbeid in loondienst
ook taak werk hun hoofdberoep ma
reemdsoortig, oud plaatsje is
■ouw,” zeide zq.
d verboden haar met „myla-
spreken sedert zjj van Raynham
waren.
itwoordde haar meesteres ver-
„het is een vergeten, oud plaatsje."
de rust en de verandering van om-
iig zullen u zonder twijfel goed doen, me-
pkr," hernam Jane, „en ik ben er zeker
dat u verandering en de frissche buiten-
t noodig hebt na zoo lang in een Lon-
voorbjj en de roem der dorpsherbergen nog
niet getaand. Verscheidene postwagens kwa
nten in den loop van den dag door Frimley
en vele passagiers stapten af in de ouder
wetsohe logementen om wat te eten en te
drinken, maar slechts zelden bleef er iemanl
logeeren. Want er was niets t--> zien in het
plaatsje en iemand, die voor zqn plpizicr
reisde, bleef daarom liever overnachten in
het schilJeiaca ig t,degen dorpje Hallgrove,
dat vlak bq lag.
Zeer verwonderd was dan ook de kaste
leines van „de Kroon”, toen oen dame met
hare dienstbode uit den Highflyer postwagen
steeg en kamers vroeg, voor een week of
misschien wel voor langer.
De dame was zoo eenvoudig gekleed, dat
alleen aan hare voorname manieren, mej.
Tippets, die kasteleines, kon merken, wie
meesteres en wie dienstbode was.
„Ik reis in Dorsethire voor mqn gezond
heid”, zeide de dame, die niemand anders
was dan Honoria Eversleigh, „en de rust
van dit plaatsje bevalt mq. Wees zoo goed
kamers in gereedheid te brengen voor mij
zelf en mqn kamenier.”
„U wilt zeker, dat de slaapkamer van uwe
kamenier onmiddellqk grenst aan de uwe,
niet waar, mevrouw?” vroeg de kasteleines.
„Neen”, antwoordde Honoria, „dat ver
lang ik niet; ik wil geheel vrq zijn in mHn
vertrekken."
t -
komen niet alleen aan den boerenstand en
den alndbouw, maar aan de geheele maat
schappij.
Daartoe te mogen en kunnen medewerken
is een groote en groots ebe taak voor allen,
Hoofdstuk XX. o
Er waren twee herbergen in de Hoog
straat van Frimley.
De tqd van de postwagens was nog niet
i Willen wq vooral de nog jongeren niet
vervreemden van de Kerk, laat ons dan
vooral ook onzen diepen eerbied steeds doen
uitkomen voor de kuische, den mensch inge
schapen en tot zooveel en zoo zware offers
bereide liefde, waaraan God zelf den adel
brief schonk.
Wanneer „modern” beteekent, dat iets niet
slechts nieuw maar tevens in de moderne
maatschappq broodnoodig is. dan is niets
ter wereld meer modern den onz.e retraite
huizen, onze katholieke standsorganisaties
en onze, althans voor de oudere jongens,
ook naar standen gesplitste katholieke jeugd
organisaties.
Er is evenwel een „optimisme”, wat ik
uit den grond van mqn hart verfoei. In
plaats van door „idealisme” bezielden man
nenmoed is het juist gebrek aan moed om
de oogen te openen voor den toestand gelijk
hij is. Het is de vrees om bij scherp toezien
zqn eigen medeverantwoordelijkheid voor
het verkeerde van dien toestand te gevoelen.
Het is het opzetten van een heïïig gezicht,
waaraan iedereen moet kunnen zien, met
welk kinderlijk vertrouwen in de Goddelijke
Voorzienigheid men in de toekomst blikt, ter
wijl men toch zelf zeer goed- gevoelt, dat men
geenszins behoort tot de juist voor de groene,
ten kleinen, maar tot die slappelingen zon
der fut, waarmee ook in zqn eigen Kerk,
God zelf niets kan beginnen.
Bisschoppelijke belangstelling
op de sectievergadering.
De vier sectievergaderingen gistermorgen
waren over het algemeen zeer slecht be
zocht. Alleen in de vergadering waar het
leekenapostolaat behandeld werd, was er vol
doende deelneming.
In de jeugdsectie over het leckenaposto-
laat betuigde Mgr. Diepen dat zyn aanwezig
heid getuigenis aflegde van zyn instemming
met het leekenapostolaat.
In de tweede sectie over de sport uitte
Mgr. Diepen den wensch. dat in heel de
jeugd en bij alle jongens en meisjes, die naar
sport verlangen, de gedachte doordringe, dat
ook de sport behoort aan de Christus Koning.
Mgr. hoopte dat ook de ouderen en hoogge-
plaatsten en de beter gesitueerden niet de
neutrale, maar de katholieke sport beweging
zullen steunen inplaats van zitting te nemen
in neutrale lichamen. Mgr. sprak zyn groote
voldoening uit over hetgeen hy hier op kafh.
sportgebied gezien heeft en over de vreugde
in Maastricht beleefd.
grepen?”
„Volkomen,” zeide Hawkins.
„Goed zoo, en nu goeden avond.”
Hiermede verliet Carrington „de Geit”.
Toen hy de herberg verliet, volgde hem een
oudachtig man, als machinist gekleed, die
ook in de herberg had gezeten, tot hq Hyde
Part bereikte. Dur bleef de man achter en
sloeg een andere richting in.
„Hy gaat naar huis, naar *t schijnt,” mom
pelde dib oude man, „en ik heb dus van
'avond niets meer te doen."
Om half twee werd in de St. Servatius-
Societeit aan de Breedestraat een algemeene
vergadering gehouden van de Vereeniging
van den H. Vincentius A Paulo in Nederland.
Mr. L. J. W. Smit hield 'een
toespraak
waaraan wy ontleenen:
Het is eene goede gedachte g<
ter gelegenheid van dezen Katholiekendag
ook eene bijeenkomst van Vincentianen te
organiseeren, vooreerst om ook hunnerzijds
eene hulde te brengen aan den Koning der
Liefde, doch vervolgens om aldus in onder
linge stichting en leering de saamhoorigheid
te versterken.
By de erkenning, by de huldiging van het
Koningschap van Christus, mogen allerminst
zy afzijdig staan, die Hem eere bewyzen in
den Arme.
Waar is eeuwig het Goddelyk Woord:
„Armen zult Gy altijd by U hebben”.
Waar zyn voor alle tyden de testamen
taire woorden van opwekking, van aan
prijzing. van bevel tot het beoefenen der
Christelyke liefde.
Want de beoefening der liefde is het
Hoogste Gebod, zooals de liefde de Hoogste
Deugd is.
Die Christelyke liefde, die naastenliefde,
dat uiterlyk kenmerk van onzen God en
Koning, moeten wy beoefenen als plicht in
den eigenlijken zin des woords
iet
p houten schoor^
irtimmerde zolde-
Van I5 regels f 1-25; elke regel meer f 0.25. pa
regel f0.75 voor de eerste paginavoor de overige pagina's f 0.50
Rubriek „Vraag en aanbod" bq vooruitbetaling per plaatsing
f 0.60 per advertentie van 5 regels iedere regel meer f0.12.
die ook maar eenigszins kunnen bydragen
tot verwezenlijking van hetbeoogde doel,
het opbeuren en verheffen van het sociaal en
maatschappelijk levéB onzer natie.
Amersfoort A. OVER.
102.
Hawkins schoot in een lach.
„Wees daar maar niet bang voor”, riep hy.
„De Wilde Buffel” zal frisoh genoeg zqn,
daar kunt u op rekenen.”
„Dat hoop ik,” antwoordde Carrington op
bedaarden toon. „Als je te Frimley Cottage
komt het is maar een dorp ga dan
naar de beste herberg die je er vindt en
wacht tot je me tiet of van mq hoort. Be
grepen?”
dénsebe straat opgesloten te zqn geweest”
Lady Eversleigh wierp een ernstigen blik
op Jane.
„Ik heb verandering en de frissebe land
lucht noodig, Jane,” zeide zq, „waar daar
voor ben ik toch niet te Frimley gekomen,
en dal weet je ook wel- Waarom zullen we
voor elkaar veinzen? Het doel van mqn le
ven is zeer ernstig en ik heb een geheim,
dat zeer pqnlqk is. Het is niet noodig dat gij
het kent maar ik zal voor het overige u niets
verbergen wat gy noodig hebt te weten. Laat
my ongestoord myn gang gaan. Ik zal uwe
toewijding en trouw niet vergeten. Blyf my
getrouw, beste meid, tracht niet de oorzaak
van mijne handelingen te ontdekken en ver
trouw er alleen op,, dat al moge er u veel
raadselachtigs in myn gedragingen voorko
men. zy gericht zyn op bet bereiken van een
grootsob doel.”
Jane Payland sloeg hare oogen neer voor
den ernstigen en doordringenden blik van
hare meesteres.
„Gy kunt zeker zqa van mqn trouw aan
u,” antwoordde <q zonder aarzelen, „en wat
mqn nieuwsgierigheid aangaat, ik zou wel
de laatste zqn om te trachten in uwe gehei
men door te dringen.”
Honoria antwoordde hier op niet. Zq
dronk haar thee in stilte en scheen terneer
gedrukt door ernstige en benauwende ge
dachten.
ken. Landarbeid is alle werk in land-, tuin-,
bosebbouw en veenderq. Zoons van kleine
boeren vallen er alleen onder, als ze van
landarbeid in loondienst hun hoofdberoep
maken.
Als de. overheid stil zit, ligt het O]
weg van den ^landarbeider zelf zqne
gen voor te staan. Elke landarbeider, die aan
de eischen voldoet, kan immers, wanneer hq
een plaatsje kan aanwyzen, dat hq in eigen
dom kan verkrqgen, om bet door hem be-
noodigde bedrag te bekomen, een schriftelq-
ke aanvrage tot bet bestuur van de vereeni
ging of de stichting, of, waar deze ontbre
ken, tot burgemeester en wethouders rich
ten.
Het plaatsje moet voor het doel geschikt
zqn en mag met inbegrip van de eerste noo
dige verbeteringen aan bestaande gebouwen
en land niet meer dan f 4000 koeten.
De landarbeider moet voldoende gegoed
zqn om ten minste een tiende gedeelte van
bedoelde koeten zelf te betalen.
Stel dat de aanvrager aan een plaatsje
f 4000 wordt geholpen; f 400 moet hq
zelf betalen. Van het overige bedrag
f 3600 moet hq dan gedurende ten hoogste
3 jaren na het aangaan der schuld 4 pCt. ren
te betalen, d. i. f 144 per jaar. Daarna ge
schiedt de betaling dezer rente met de af
lossing der schuld in 80 annuiteiten, ieder
groot 5M pCt. van genoemd bedrag, d. I.
f 208.80 per jaar.
Na dertig jaren is het plaatsje het eigen
dom van de aanvrager. Hy heeft voorzeker
hard moeten werken, maar hy zal zyn ar
beid bekroond zien met bet verkregen on
roerend goed en met de zekerheid, dat hq
op z’n ouden dag niet aan de publieke lief
dadigheid zal zyn overgéleverd.
Wanneer de arbeider los land' in ptcht
wenscht te verkrqgen, kan hy eveneens een
schriftelyke aanvraag doen. Het losse land,
dat niet in eigendom verkregen kan worden,
moet in de nabyheid van de woning van den
arbeider liggen en geschikt voor het doel
zqn. De jaarlyksche pachtprijs mag, zooals
reeds werd opgemerkt, niet meer' dan f 50
bedragen en naar evenredigheid niet belang
rijk hooger zyn dan wat een groote boer in
die streek voor dergelyk land betaalt. Door
dat het voorschot, dat door het Ryk wordt
verleend, 4 pCt. rente doet, kan de pacht-
prjjs lager zyn dan by verhuring van groote
boerderyen gegeven wordt
De arbeider kan dus zelf beginnen met een
aanvraag in te dienen en indien er in zyn
gemeente een vereeniging of stichting met
hiervoren omschreven doel bestaat, dan is
deze in de eerste plaats geroepen hem me
dewerking te verleenen. Maar ook al bestaan
er deze vereenigingen of stichtingen, dan
nog kunnen de gemeenten meehelpen. Im
mers de gemeenteraad kan rentegevende
voorschotten verstrekken aan de meerge
noemde vereenigingen en stichtingen, terwijl
aan gemeenten uit 's Rijks kas rentegeven
de voorschotten worden verstrekt.
Indien een landarbeider geen, plaatsje of
los land kan aanwyzen, dan kan hij even
goed schriftelijk de tussehenkomst van hpt
college inroepen. Heeft de vereeniging on
roerend goed tot haar beschikking, of zal zq
dit kunnen verkrijgen, dan wqst zq een
plaatsje op los land aan
Nu behoeft men niet de illusie te koeste
ren dat. al zouden alle gemeenten terstond
de behulpzame band bieden, onmiddellqk een
ommekeer, althans een belangryke wyziging
zou worden gebracht in de economische toe
stand van onze landarbeiders, maar toch
kan worden gezegd, dat een yverige toepas
sing ten zeerste bevorderlyk zal zyn voor
de economische ontwikkeling van deze
breede laag der bevolking. Bovendien zal de
voortbrenging van den natioualen bodem
daardoor grooter geworden en den landbou
wersstand krachtigen, hetgeen ten goede zal
L1MB.-R. K. WERKLIEDENBOND.
- Een inslaande rede van Mgr. Dr. Poels.
Na den grooten optocht op den Tweeden
Pinksterdag kwam de Limb. R. K. Werklier
denbond opnieuw byeen in de Kruisheeren-
kerk, welk ruim gebouw opnieuw geheel ge
vuld werd.
Mgr. Dr. W. Poels hield hier een rede
over „Het Probleem van een bloeiend gods
dienstig leven op kerkêlyk terrein te midden
van de maatschappelyke ontkerstening.”
Hier kwam onder handgeklap de Minister
van Staat Jhr. Ruys de Beerenbrouck ter
vergadering. De fanfare „Kunst na Arbeid”
speelde het Limburgsche Volkslied ter ope
ning van de byeenkomst.
Mgr. dr. Poels, onder toejuichingen zyn
rede aanvangend, besprak het probleem,
waaraan velen onzer niet voldoende aan
dacht schenken^ Op kerkelyk terrein bloeit
het godsdienstig leven, dat valt niet te ont
kennen; maar overigens in de maaschappy
ziet men de ontkerstening steeds meer veld
winnen.
Op de vijanden, die óns op
bestrijden moet het volle. Ik
worden, steeds weer opnieuw.
Wie durft, als, rondom haar, in de lachen
de en zingende, tobbende en schreiende
menschelyke maatschappq het godsdienstig
leven is weggestorven, op de Kerk zelf de
vlag uitsteken? Wie durft hoog van den to
ren blazen over den bloei op' kerk-dijk ter
rein,, waar millioenen Katholieken zelfs nog
in de laatste vqftig jaren aan de Kerk den
rug toekeerden?
Waarom klaagt men thans op sociaal ge
bied byna alom over wat men heet passief
Katholicisme? Waarom heeft de Kerk, die
weleer, tegen alle aardschc en helsche mach
ten in, millioenen totaaT verwilderde heide
nen gekerstend heeft, in onze dagen den af
val niet kunnen koeren van millioenen eens
katholieke menschen? Heeft het Christendom
zyn vroeger weerstandsvermogen en zqn
vroegere veroveringskracht verloren? Is het
Christendom dan inderdaad gelyk men
beweert een verouderde cultuur? Is het
niet meer opgewassen tegen de huidige zoo
geheel nieuwe machten der moderne weten
schap? Is zyn *p liefde en zachtmoedigheid
gebouwde leer wellicht vergruizeld en ver
morzeld tusschen de alom wentelende kam
raderen der moderne grootindustrie?
Een der ergste ongelukken, die ons zijn
overkomen, is geweest het volstrekt onge
zond Conservatisme van veel Katholieken. I
In dezen tijd van lichtzinnige, volkomen I
onbevoegde en vaak gewetenlooze kritikas-
ters, die aan geen stoel een poot nog heel
laten, hooren wy dikwyls juist die mannen,
die moesten spreken, zwqgen; en hooren wy
zwygen over juist die dingen, die moesten
besproken worden.
Waar niet de noodige vryheid van spreken
en van beweging heerscht, daar wordt van
zelf het Katholicisme veel te zeer „passief”.
Moeten ook onze eigen menschen niet
soms den indruk krygen, dat de katholieke
geleerden geen weg weten met die moderne
moeilykheden?
Wij moeten dur\en. niet dralen. Als het
noodige perspectief ontbreekt, dan kunnen
wy onze eigen menschen niet met de voor
eiken grooten stryd noodige geestdrift meer
bezielen. Geestdrift in den stryd moet steeds
de te bestormen vyandelyke wallen voor
haar oogen zien.
De daad die wy nu stellen, nu wy door
ons Dr. Scbaepmanfonds een monument voor
in gedachten verronkei
*1 dat in Engeland ge-
'ayland stond bjj den
irsteenmantei en g*f
haar meesteres.
inderig. Jane Payland be
de smalle, ouderwet-
keek in de straat, waar de
r een flauw schynsel ver-