1)
Eerw. Zusters Ursulinen.
4
LUCHTVAART.
KERK EN SCHOOL.
Een nieuwe Stichting der
'1
- - - - - - -
HANDELEN MARKT
Th. van Dam, Deken van Den Haag, de
BUITENLAND.
De stemmenzwendel In
WShrlng.
I
B LAAT UW MAM
-T GERIKT ROOREN
J MAAR GEEF HIM
F TABLETTEN
LANDBOUW EN VEETEELT
PLANTENZ1EKTENKUND1GE DIENST
der
j
ft*
5
Kaspar heeft
werd verricht door
i. van Dam, daarbij
de
een
behan-
straf-
»t
de
Me Posuit
R. Dm. H. v. Dam
13 6 Decanus 1928.
DE HULP AAN DE ITALIA.
Amundsen geeft zijn hulpexpe
ditie op.
Amundsen heeft gisteren te Oslo meege-
deeld dat hij tot zijn spijt zijn plan om een
hulpexpeditie voor de Italia uit te rusten
heeft moeten opgeven, omdat zijn Aineri-
kaansche vrienden hem de gelden slechts
wilden voorschieten in gevai zij door een of
andere regeering tot het uitzeilden der ex
peditie aangezocht zouden worden. Dit is
niet geschied, waarop zij hun medewerking
hebben ingetrokken en er voor Amundsen
niets anders overbleef dan zijn plan op te
geven.
Tot slot willen w.y gaarne nog even onder-:
streepen de ernstige woorden gistermorgen
door den Z. E. heer van der Burg gesproken.
De ij vervolle paedagoog uitte een groot ver
trouwen in de sympathie van de Katholieken
in het Haarjemsche Diocees.
Moge deze sympathie niet blijven bij lou
ter woorden, doch uitdijen tot daadwerkely-
ken steun, opdat spoedig vervuld moge wor
den een van de laatste hartewenschen van
onzen beminden overleden- Bisschep, de tot-
standkoming van een R. K. Internaat -voor
Jpm bet doel van het nieuwe werk, dat be- I Zwakzinnige kinderen in zijn bisdom.
3® Den Haag ge-
De heer Th. Willemsen uit de beste wen-
sohen voor de samenwerking tusscheii de
school, van het Buitengewoon L. O. en het
Internaat en feliciteert Directeur v. d. Burg
met de totstandkoming van deze nieuwe
stichting.
volgens liturgisch voorschrift was gelegd en
de fundamenten waren gezegend, vereenig-
den allen zich in genoemd gymnastieklokaal,
waar ververschingen werden rondgediend.
De H. E. Deken van Dam wees er op,
.dat deze eerste steenlegging voor spr.
zeer zeldzame plechtigheid was, omdat
ijei
1 Ook Den” Haag, aldus H. E. spr., is een
.Jto de eerste gemeenten, waarin een derge-
ftjke school gevestigd wordt.
Het is ook een belangrijke plechtigheid,
Jpm het doel van het nieuwe werk, dat k
WOL.
LIVERPOOL, 12 Juni.
Heden begon de vierde serie veilingen van
Oost-Indische ’t geheel werden in zes
dagen 31.000 bn. aSWgeboden. Er waren veel
koopers van het Continent en Amreika aan-
w’ezig. De heden aangeboden 5.230 bn. ont
moetten goeden kooplust met het gevolg,
dat er veel verkocht werd. Het aanbod be-
stond in hoofdzaak uit middelbare en orli-
naire soorten, terwijl de betere soorten witte
en gele slechts “spaarzaam vertegenwoordigd
waren. In vergelijking met April waren de
prijzen niet noemenswaard veranderd, uit
gezonderd voor vuile wol, die moeilijk t»
verkoopen was. Zwarte en grijzen Bombay
wol was veronachtzaamd. f
De heer P. C. Wesseling, sprekende na
mens het schoolbestuur van „St. Joseph”,
noemt de stichting van dit Internaast de
bekroning van het werk, dat sinds de tot
standkoming van de L. O.-wet van 1920 in
het belang van het Kath. Bjjz. Onderwijs
gedaan is. Dank brengt spr. vooral aan het
gemeentebestuur van Den Haag voor de
royale medewerking voor de totstandkoming
dezer school. Spr. brengt vooral ook hulde
aan den Z. E. Heer v. d. Burg, die met
groote voortvarendheid deze zaak heeft aan
gedurfd. Dank brengt spr. aan de Eerw.
Zusters Ursulinen, die de zorg voor deze
school op zich hebben genomen, hetgeen
voor spr. een waariiorg is, dat het succes
niet zal uitblijven. Spr. hoopt tenslotte, dat
het succes zóó groot mag worden, dat over
eenige jaren tot uitbreiding kan worden
overgegaan.
Prof, van Poelje, sprekende namens den
Wethouder van Onderwijs, zegt dat het voor
het gemeentebestuur een ware voldoening
is, dat het mag beleven, dat ook zonder
rechtstreekschen steun van het gemeentebe
stuur de lust en kracht met is gedoofd om
een school als deze te stichten.
-Door den band, waardoor het gemeentebe
stuur voor de school voor Buitengewoon
Lager Onderwijs belangstelling koestert, zal
het ook belangstellend de wording van dit
Internaat volgen.
Ofschoon het de diepste wensch is, van
het gemeentebestuur, dat het aantal zwak
zinnige kinderen zoo gering mogelijk worde,
door de verbetering van de sociale toestan
den, toch ziet liet de noodzakelijkheid in
van deze stichting als noodzakelijke aanvul
ling van hetgeen op onderwijsgebied wordt
gedaan.
Het is spr. dan ook een genoegen namens
het gemeentebestuur den wensch uit te*
mogen spreken voor het slagen, en een
goede en vruchtbare ontwikkeling van dit
werk. (Appl.)
De Z. E. Heer G. v. d. Burg, wyst er op,
dat deze stichting tot stand moet komen,
niet zoozeer met geld, «joch vooral met de
sympathie van degenen, die met deze stich-
m contact komen.
>eze school zal ongetwijfeld voorzien in
want wat voor
vestigd wordt. Spr. feliciteert daarom den
pastoor, die hiermede een nieuwe commu-
nautiteit in zijn parochie ziet gevestigd ko
men. Ook het schoolbestuur van „St. Jo
seph”, en de Congregatie van Bergen felici
teert spr. omdat hij in de stichting van deze
school ziet een uitbreiding, fiiet alleen van
leden, doch ook van werkzaamheden dezer
Congregatie. Met den wensch, dat door de
voorspraak van den H. Anthonius, op wiens
Feestdag de eerste steen gelegd werd, de
zegen van het H. Hart moge neerdalen over
het huis en zjju aanstaande bewoners, ein
digt Deken van Dam zijn toespraak. (Appl.)
De Braganza gereed.
De Braganza is klaar om naar het oosten
te vertrekken. Zij heeft twee spannen honden
en acht alpenjagers aan boord. De Hobby
wordt vanavond in de Wahlenbergbaai ver
wacht. De hondenspannen zullen langs de
kust noordoostwaarts trekken, met de bedoe
ling de drie mannen te ontmoeten, die op
weg naar het land moeten zijn. De Hobby zal
terugkeeren, de Braganza wacht de sleden
af.
Volgens te Rome van Nobile ontvangen
Iherichten zouden er drie gewonden geweest
zjjn: prof. Molmgren, met een ernstige kwet
suur aan den arm, de technicus Cecctoni, die
het rechterbeen onder de knie gebroken
heeft, en Nobile, met verwondingen aan rech
terarm en rechterbeen. Molmgren kan wel als
genezen beschouwd worden, daar hij op 30
Mei met de gioep-Mariona naar de Noord-
kaap vertrokken is. Het zal langer duren eer
Ceccioni beter is. Nobile’s arm is beter; zijn
been haast
VLIEGTUIG VERONGELUKT.
Drie dooden.
Gistermorgen is een marinevliegtuig boven
de dichtbewolkte stadswijk Oestertiro op
straat te pletter gevallen zonder dat iemand
getroffen werd. Het vliegtuig was leeg en
spoedig bleek dat de onderofficier en twee
cadetten waaruit de bemanning bestaan had
met parachutes getracht hebben naar bene
den te springen. Alle drie parachutes hebben
echter geweigerd en de 8 lijken zijn later ge
vonden. Een der cadetten is met zulk een
vaart op een dak gevallen, dat de pannen
braken en hy op een zolder verpletterd werd
aangetroffen.
A. X-‘. - au XZCAVll van AVVil uv
Z. E. Heeren: G. P. J. van den Burg, Direc
teur der St. Josephstichting der Eerw. Zus
ters Ursulinen te Bergen, de Eerw. Moeder
Overste van de Eerw. Zusters Ursulinen, al
daar, Pastoor Bysaens, in wiens parochie het
gebouw gevestigd is, Kapelaan Lubbers, Th.
Boonekamp, de heer Prof. Mr. G. A. van
Poelje, namens het Haagsche Gemeentebe
stuur, de leden van het schoolbestuur „St.
Joseph”, het hoofd der school voor Buiten
gewoon L. O.-wijs, de heer Willemse, archi
tect Jan Mol erf de aannemer, de heer P. de
Wit.
Bericht van verhindering was gekomen
van: Dr. Verhoeven, Dir. van het Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding, we
gens uitstedigheid, Dr. van Voorthuijsen,
Insp. van het Buitengewoon L. O., wegens
ambtsbezigheden en van Pastoor Jansen,
wegens ziekte.
To kwart voor elf kwamen de genood ig-
den samen in het Gymnastieklokaal van dé
School voor Buitengewoon L. O. aan de
Prineegracht.
De eerste steenleggi
den H. E. Heer H. A.
geassisteerd door de Z. E. Heeren G. P. J.
Van den Burg en Th- Boonekamp, reep .als
diaken en subdiaken.
Nadat de steen, die tot opschrift had:
een groote behoefte, want wat voor de
nazorg voor zwakzinnige kinderen op onder
wijsgebied gedaan wordt is Mgr. Callier
getuigde het reeds is nihil.
Spr. brengt een woord van dank aan het
gemeentebestuur voor de royale en loyale
houding bij de totstandkoming van deze
stichting aangenomen. Spr. heeft ondervon
den, dat, wat betreft hef medewerken voor
Bijzonder Onderwijs den Haag bovenaan
staat. (Appl.)
Spr. brengt dank aan het schoolbestuur
van „St. Joseph" en aan het schoolpersoneel.
Spr. eindigt met den wensch, dat dit In
ternaat voor zwakzinnige kinderen in
sympathie uit heel het Bisdom steeds
grooten steun moge vinden. (Applaus).
Het gebouw, dat onder leiding van den
Architect K. Jan Mol zal verrijzen, zal in alle
opzichten voldoen aan de eischen des tjjds.
Met de strenge eischen der hygiëne wordt
in alles rekening gehouden. In het gebouw
zullen worden aangebracht centrale verwar
ming, liften, enz. enz.
Het geheel zal ruimte bieden voor plm. 130
kinderen. De kinderen, welke in ’t Internaat
zullen worden geplaatst, bezoeken overdag
de school aan de Prinsegraeht, waar zij het
gewone onderrieht zullen volgen.
Hét schoolgeld voor het Internaat is zoo
la Ag-mógelijk gehouden. Immers, wil men
zóóveel mogelijk kinderen van deze inrich
ting, welke inderdaad voortreffelijk zal wor
den, laten profiteeren, dan mag het school
geld daarvoor geen beletsel vormen.
Het schoolgeld zal slechts f 300 per jaar
bedragen.
Het Bisdom Haarlem zal dus met Gods ze
gen weer een inrichting, waaraan de behoefte
reeds zoo lang werd gevoeld, rijker worden!
Het kan van belang zijn te vermelden, dat
reeds nu leerlingen voor het in het volgend
jaar te openen internaat kunnen worden
aangegeven, bij den Zeereerw. Heer G. P. J.
v. d. Burg, Directeur der St. Jozef-Stichting
te Bergen (N.-H.) den heer P. C. Wesseling,
Secretaris der R. K. Schoolvereeniging der
Parochie van den H. Jozef, Geestbrugweg
59, Rijswijk (Z.H.), en bij het hoofd der R. K.
school voor Buitengewoon Lager Onderwijs
aan de Prinsegraeht 10, den heer Th. H. H.
Willemsen, Helenastraat 15, die bereid zijn
alle gewensóhte inlichtingen aan belangheb
benden te verstrekken.
H«t eerste R. K. Internaat voor
zwakzinnige kinderen, te Den
Haag.
(Van onsen eigen verslaggever.)
ue Congregatie der Eerw. Zusters Ursu
linen, die reeds zoovele onderwijs-inrichtin-
gen in ons land aan hare goede zorgen en
beproefde leiding ziet toe vertrouwd, gaat
zich binnenkort belasten met den zorg van
een opvoedings-instituut bij uitnemendheid,
sooals er op het R. K. onderwijsgebied nog
geen bestaat, noch in het Bisdom Haarlem,
noch in heel overig Nederland,
Reeds lang bestonden er plannen, voor
bereid en uitgewerkt door den Z.E. Heer G.
P. J. van den Burg, Directeur der Eerw.
Zusters Ursulinen te Bergen (N.-H.) om te
komen tot stichting van een R. K. Internaat
voor zwakzinnige kinderen; dit terrein op
het ruime onderwijsgebied lag tot dusverre
nog nagenoeg onontgonnen.
In December 1923 werd in Den Haag door
het Bestuur der R. K. Schoolvereeniging der
Parochie van den H. Jozef geopend een
R. K. School voor Buitengewoon Lager On
derwijs; de eerste school, waar kinderen, die
door gebrekkige geestvermogens het onder
wijs in de gewone lagere scholen niet kun
nen volgen, onderricht van daartoe speciaal
gevormde leerkrachten konden ontvangen.
Vóór dien tijd waren de kinderen aangewe
zen op de gewone scholen, waar zij op den
goeden gang van het ouderwijs remmend
werkten en waar zij, omdat het legerplan met
hunne bijzondere gesteldheid geen rekening
kon houden, weinig of niets leerden. Niet
zelden waren zy in de klassen het voorwerp
van bespotting, zoodat de jeugd kent in
dit opzicht nu eenmaal geen medelijden
het schoolbezoek voor hen tot een kwelling
worden moest.
De R. K. school, welke op bescheiden
wijze met 23 leerlingen aanving, bleek in
derdaad in een behoefte te voorzien. Het
aantal leerlingen nam steeds toe en al spoe
dig bleek het noodig naar een gebouw om te
zien. Dank zij de royale medewerking van
de gemeente Den Haag, werd daarvoor aan
gekocht het gebouw aan de Prinsegraeht 10.
Op dit oogenblik telt de school 15ö leer
lingen.
De toenemende bloei der school maakt
het noodzakelijk steeds het oog geopend te
houden voor hetgeen het belang der leerlin
gen vergde.
Meermalen waren leerlingen vertrokken,
omdat hunne ouders voor hen een internaat
voor zwakzinnigen verkozen boven een cx-
temaat.
Een R. K. Internaat w’as daarom een der
vurige wenschen. Daardoor zou de kroon op
het-werk kunnen worden gezet. Als dat er
was, dan kon aan al die bezwaren worden
tegemoet gekomen, dan konden leerlingen
van heinde en verre werden opgenomen en
dan zouden de leerlingen ook na de school
uren voor ziel en lichaam zijn bezorgd.
Wie bad kunnen denken, dat die wensch
zoo spoedig werkelijkheid zou worden?
In het vorig jaar, dan werden met den
Directeur der St. Jozef-stichtifig te Bergen
(N.-H.), denZteereerw. Heer G. P. J. v. d.
Burg, verschillende besprekingen gevoerd,
die er toe leidden, dat tot den bouw van een
Internaat dat aan de eminente zorgen der
Eerw. Zusters Ursulinen zal worden toever
trouwd, werd besloten. Door het Bestuur der
St. Jozef-Stichting werden daartoe aange
kocht perceelen aan de Prinsegraeht en de
Lange Beestenmarkt en onlangs is met den
bouw een aanvang gemaakt.
De eerste steenlegging.
Gistermorgen had in het bijzijn van enkele
genoodigden de Plechtige Eerste Steenleg-
plaats van het nieuwe gebouw.
Tegenwoordig waren: de H. E. Heer H.
De verrezen doode.
Eveneens wegens schuld aan verkiezings-
zwenSel waren aangeklaagd de 45-jarige
bakkersgezel Frans Schreiner en de kleer-
makersweduwe Anna Hunka. De echtgenoot
van Mevr. Hunka was den 29 Maart 1927
gestorven, zijn naam kwam op de kiezers
lijst voor. Schreiner fungeerde toen, zooals
de aanklacht luidt, als voorman der soc.
dem. partij en was bekend met den dood vaa
Hunka. Op den verkiezingsdag verzocht
Schreiner de weduwe, hem het domicilie-
bewijs te geven. Tij Het zich bepraten, üit
het verhoor blijkt, dat een vreemde voor den
overledene gestemd heeft. Schreinen werd
veroordeeld voorwaardelijk tot 2 weken
arrest, Mevr. Hunka voorwaardelijk tof
1 week arrest.
Buitenlanders op de kiezerslijst.
De tandtechnicus Michael Reiter cn zijn bij
hem in wonende zuster werden den 24 April
door soc. dem. verkiezings-agitators uitge-
noodigd te gaan stemmen. Daar beiden af
komstig zijn uit Javorof in Polen, dus bui
tenlanders, waren zij niet stemgerechtigd. Zij
lieten zich echter niettemin bewegen, te gaan
stemmen, waarbij zij zich legitimaties van do
electische tram overlegden. Hun namen
kwamen nu. hoewel zij buitenlanders zijn, op
hest supplement van den kiezerslijst voor.
De aanklacht legt er den nadruk op, dat
Michael en Else Reiter valschelyk opgegeven
hebben, in Weenen stemgerechtigd te zijn.
Beide beklaagden verklaarden voor het ge
recht, dat zij niet gestemd zouden hebben,
als zij niet door onbekende agitatoren
opgewekt waren.
Beiden werden voorwaardelijk veroordeeld
ieder tot een week arrest.
De slotenmaker Ignatius Mara en Hedwig
Scholz hebben, hoewel zij Tsjecho-Slowaak-
sche staatsburgers zyn, den 24 April ge
stemd. Zy bereiepen er zich voor he gerecht
op, dat „onbekende wannen’’ hun documen
ten van de magistratuur hadden getoond. Zy
kregen daardoor het burgerecht van de
Bondsrepubliek.
Beiden kregen een week streng arrest
yoorwaardelijk.
Die tweemaal gingen stemmen.
De stedeljjke ambtenaar Rudolf Werlein
ging tweemaal ^temmen, eerst n de Bastien-
strasze, ’s middags in de Schopenhauer-
strasze; hij kwam op bede ijsten voor. In het
stembureau aan de Schopenhauerstrasze
woonde hij in de „Somarugagasse” terwijl
de man in werkelijkheid in de Herbeck-
strasze wootn.
Dit geval werd verdaagd.
De verpleegster Ludmilla
tweemaal gestemd. Zij werd veroordeeld tot
1 week streng arrest voorwaardelijk.
De stemmenzwendélaars voor
gerecht; Talrijke veroordeelen;
„onbekende” opstokers.
Na de verkiezingen voor den Nationalrat
in Oostenrijk in April 1927 heeft het bestuur
van de party „Eenheidslysten" by het
Staatsgerechtshof herroeping gevraagd van
de verkiezing in het 18de gemeente-district
van Weenen en heeft genoemde party als
bewijs van den gepleegden stemmenzwendel
een aantal gevallen openbaar gemaakt
waarin onbevoegden wederrechtelijk het
stemrecht hadden uitgeoefend.
Nadat het Staatsgerechtbof de bezwaren
had onderzocht, kwam het geval voor het
gerecht.
Het onderzoek wees uit, dat in talryke
gevallen daadwerkelijke stemmenverval-
sching was voorgekomen. De rechter van
instretie van het II Gerechtshof verwees na
onderzoek der ongeveer 120 gevallen er 40
naar de openbare zitting. In eenige geval
len is een onderzoek aanhangig wegens be
drog door vervalsching van oorkonden en
wegens het wederrechtelijk bewerken van
..Reklamationen”, hoofdzakelijk tegen den
Bexirksraf Joseph Papouschek, wiens ten-
taste gelegd wordt, dat hjj buitenlanden
en minderjarigen op de kiezerslijsten „hin-
linreklamiert” heeft
Sedert eenige da£ën worden by het H Ge
rechtshof voor den senaat van schepenen
zaken wegens verkiezingszwendel
deld. Uit de totnutoe voorgekomen
zaken noemen wy de volgende:
H(j is in Angora, hij
stemt in Wkhring.
De metselaar Frans Löffler bevond zich
in April 1927 in Angora, vanwaar hij pas ir
den zomer terugkeerde. De een of andere
voor den Nationalrat op 24 April van hel
vorige jaar voor den afwezigen Löffler ge
stemd. Zooals bleek, had zijn echtgenoote
Leopoldine Löffler haar trouwboekje uitge-
reikt aan een voorman van de soc. dem.
party, met de bedoeling daarmee gebruik te
maken van het stemrecht. De aangeklaagde
vrouw werd voorwaardelijk veroordeeld tot
één week arrest.
te letten op de inrichting van zyn woonstede,
I waarin hjj de noodige plaatsen voor zyn ver-
I bljjf moet inruimen, zoowel voor den dag als
I by nacht De sierlijkheid van afwerking is
I o. i. secundair belang, die laten we liever aan
I den smaak en den financieelen toestand der
betrokken personen over. Dat de landman
gaarne voor zoo weinig mogeiijk geld een
doelmatige woning wil stichten, ligt voor de
hand. Overdreven luxe is hem in het heele
leven vreemd, en die wil hjj ook niet in zyn
huis tentoon spreiden. Gemak en gezondheid
moet hij aan elkaar zien te paren.
Wanneer men in de stad moet bouwen, is
men in den regel al heel tevreden daarvoor
I een geschikt terrein te hebben gevonden,
waar men met de beschikbare ruimte moet
woekeren. Vooral neringdoenden moeten
meer letten op een druk punt dan op de
meest hygiënische ligging. Of het uitzicht is
op het noorden of zuiden is van heel onder
geschikt belang, al weet men wel, dat de
stand ten opzichte van de zon niet zonder in
vloed is.
Op het platteland beschikt de landman
over volop ruimte om te bouwen. Hy heeft
slechts te kiezen waar hjj zyn woning stichten
-wil. Natuurlyk zal de boer er op uit zyn
zyn huis en erf zoo eeon. mogelijk te plaat
sen, d.i. ongev. in ’t midden zijner landerijen,
of ten minste in de onmiddellyke omgeving
van zijn grond. Dan kan hy van huis uit
zyn bezittingen en zjjn bedryf gemakkelijk
overzien, hij merkt dan spoedig, wanneer
ergens iets hapert, en is direct by de hand,
om hulp te bieden. De transportkosten van
zyn stalmest worden daardoor tot ean mini
mum herleid en dat brengt voerdeel, want I
voor den boer is ’t ook waar, dat tijd geld
is. De bewerking van den bodem kan dan
eenvoudiger en gemakkelijker geschieden, I
er wordt weinig tyd verspild by het komen I
en gaan, en verloren oogenblikken kunnen I
nog doelmatig worden benut. Met het binnen
halen van den oogst wordt dan ook heet I
wat tjjd uitgespaard. En wat voor een land- I
bouwer van groote beteekenis is. hij woont I
dan eenigszins afgezonderd op eigen terrein I
en zal met de buren minder oneenigheid I
krijgen over kinderen en kippen. Toch zal I
de afstand van andere huizen ook weer niet I
zoo groot zijn, of in tyd van nood zal men I
elkander kunnen iTagen oin wederkeerig I
hulp te bieden, wat op een boerderij nog al I
vaak voorkomt.
De aanwezigheid van ’n verharden ver
keersweg, of ten minste in de onmiddellyke I
nabijheid daarvan heeft nog al eenigen in- I
vloed op het .bepalen van de plaats, waar I
de boeren i<ming zal worden gesticht. De I
aanvoer van kunstmest en veevoeder, de I
af zet der producten, het gemakkelijke ver- I
keer voor hem zelf en zijn gezin verplichten I
hem daartoe, want het is in zijn voordeel, I
dat de hofstede, zpnder veel moeite te be- I
ryiken is ook mét ztvare vrachten. Om even- I
wel zoo weinig mogeiijk last te ondervinden I
van het vertier op den straatweg, waarbij I
hij voor zijn bedrjjf geen belang heeft, bouwt I
de landman graag op een korten afstand van I
den weg, zoodanig, dat hy wel de drukte I
kan zien, maar er weinig of niet door wordt I
gehinderd. i
-AV.i I
DE BOERENWONING.
Hoe moet een doelmatig en hy
giënisch Landbouwhuis er uit
j zien.
In <le laatste helft der vorige en het begin
I van deze eeuw is er in ons land op het ge-
I bied van den landbouw enorm veel veran-
I derd en verbeterd. De productie van akker
I en weide, van tuin en stal is buitengewoon
I toegenomen en overal wordt fremakkelijker
I en economischer gewerkt. Schuren en stal-
I len moeten vergroot worden, omdat de bo-
I dem meer opbrengt en er dus meer vee wordt
I gehouden. Ea by de veranderingen, welke
I aangebracht moeten worden aan de laud-
I bouwgebouwen, wordt rekening gehouden
I met de nieuwe eischen van inrichting. Heel
I veel zorg wordt er besteed aan schuren en
stallen. De goede bewaring van den oogst,
I de stal verbetering houdt velen bezig en aan
I voorlichting ontbreekt het den landbouwers
I niet. In de provincie N.-Brabant bestaat zelfs
een commissie voor stalverbetertng, waar on-
I ze boeren gratis raad kunnen krjjgen en het
Instituut voor Landbouwwerktuigen en ge
bouwen te Wageningen geeft eveneens gratis
voorlichting. De bevordering van de gezond-
I heid der huisdieren vraagt aller aandacht.
Men is ervan overtuigd, dat gezonde, goed
I gevoede en verpleegde runderen van goede
afstamming het meeste voordeel geven, dat
I verzorgde kippen van goeden legstam de
aieeste eieren produceeren, in ’t kort, dat de
zorg, aan de dieren besteed, ruimschoots
wordt vergoed door de meerdere opbrengst
en de betere kwaliteit. De utiliteit staat hier-
r by op den voorgrond, en de vooruitgang van
den landman is het doel.
Het wil ons voorkomen, dat aan de belan
gen van den boer zelf en zjjn gezin minder
aandacht wordt geschonken. Het is waar,
men kan op aanvrage teekeningen krijgen,
en er zal van Wageningen uit voorlichting
gegeven worden, als men bouwden gaat, maar
toch wordt de inrichting der boerenwoning
veel overgelaten aan de betrokken personen.
Misschien komt dit, omdat veel landlieden
hun huis willen inriebten naar eigen goed
vinden en liefst geen vreemde inmenging
vragen of dulden. En toch meenen we, dat
eenige inlichtingen omtrent een doelmatig,
hygiënisch landbouw huis niet overbodig zijn.
Het is een algemeen bekende waarheid,
dat de meeste buiteninenschen kerngezond
zjjn en sterk van gestel en dat wel ondanks
de vaak minder goede inrichting hunner wo
ningen. De bewoners van het platteland Ié-
ven cn arbeiden het grootste deel van den
dag in de open bich*, waarin bet zuuif-tofge-
halte elk ooge’ib?k wordt vergroot door do
assimileerende planten, waar de wind de
plaatselijk optredende, minder gezonde en
onaangename dampen spoedig doet ver
waaien en waar het heldere, volle, koeste
rende zonlicht aan de bacteriën slechts wei
nig gelegenheid geeft, om zich ongestoord
voort te planten.
De buitenlucht op akker en weide, in
beemd en bosch is verkwikkend, versterkend
en gezond. Maar al waait die heerlijk fris-
sche buitenlucht U op het platteland langs
alle kanten otegen, al dringt zij gemakkeljjk
in huis en stal, onze boeren mogen toch wel
.eenige aandacht schenken aan de doelmatige
inrichting hunner woningen, waarin zij nood
gedwongen een vrjj groot deel yaa hun leven
moeten doorbrengen, en waar zjj zonder i
gróótte onkosten ?ich gerieHiA en hygië
nisch kunnen installeeren.
.Wanneer een boer moet bouwen, heeft hy
TE WAGENINGEN.
Steeds meer worden nieuwe middelen ter
I bestrijding van plantenziekten in den handel
I gebracht Onder allerlei schoonklinkende na
men worden ze op de markt gebracht en
door een voortdurende reclame, waarbjj de
I schitterendste resultaten in het vooruitzicht
I gesteld worden, trachten de fabrikanten en
handelaren de verschillende middelen aan den
man te brengen.
Er zyn onder de nieuwe middelen ongetwij
feld goede producten, die, al zjjn het geën
medjeijnen. welke tegen alle kwalen helpen,
toch groote waarde tyunnen hebben, omdat
l ze tegen bepaalde parasieten zeer werkzaam
zyn.
Er is echter ook veel kaf onder het koren.
Van verschillende stoffen beantwoorden de
resultaten bij lange niet aan de gestelde ver
wachtingen, andere geven in plaats van een
gunstige werking nog schade aan de gewas
sen.
Het spreekt dus haast vanzelf, dat men
middelen waarvan men niets weet, niet op
groote schaal moet gaan gebruiken. Toch zijn
er nog tal van telers en kweekers, die zich
door de mooie voorspiegelingen laten verlei
den en dikwijls tot schade van zichzelf hun
gewassen met de onbekende middelen behan
delen.
Hiertegen dienst ernstig gewaarschuwd te
worden. Als een nieuw middel aanbevolen
wordt of als men door een advertentie er toe
gebracht wordt een nieuw middel te gaan ge
bruiken, dan doet men goed eerst inlichtin
gen in te winnen by onpartijdige en deskun
dige personen.
Verder moet men met een onbekende stof
nooit het heele gewas behandelen, beter is
het eerst op een gedeelte van het gewas een
proef te nemen. Men voorkomt daardoor,
wanneer de stof onwerkzaam of nog erger,
schadelijk is, belangrijke schade en verliezen.
Blykt het uit de proef, dat de stof goede
eigenschappen bezit, dan kan men, zoo noo
dig. later het middel op groote schaal toe
passen.
Op deze wyze kan men het kaf van het I
koren scheiden, de resultaten zullen wel uit- I
wijzen, welke middelen men wel en welke I
men niet moet gebruiken. I>it iwntstc de ver- I
leidelijkste reclame ten spijt.
Verschillende nieuwe middelen zijn of wor- I
den door den Plantenziektcnkundigcn dienst I
beproefd.
Men kan zich tot den Dienst te Wagenin- I
gen of tot de op verschillende plaatsen I
werkzaam gestelde ambtenaren om inlich- I
tingen wenden.
een
it het
,*n werk wae, dat in het Bisdom Haarlem
ijevoren nog niet tuul plaats gehad.
