1
„ONS BLAD"
1
*2e Jaargang
FEUILLETON.
De vier gedenkwaardige Jaren
van de familie van der Velde
door
1
No. 205 giro alkmaar i Zaterdag 1 Sept 1928. giro alkmaar io48M -
DE presidents verkiezingen in de
vereenigde staten.
Advertentieprijs
1750.—, f250.—, f 125.—f5a—f 40.—
1
C_idt
mui i tNLAND.
De wereld rondom ons.
Bureau HOF 6. ALKMAAR - Telefoon
Men zweeg....
fte. dat religieuse beloften afleggen in I
Mexico niet geoorloofd is en kloosterorden
en religieuse genootschappen niet mog in be
staan?
Abonnementsprijs
^•n alle abonné’a wordt op aanvrage gcatis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 3000.—.,
-
-
M
GIRO ALKMAAR I
I
r
-
c
1
den
<h
hun werk en veel belastinggeld
onze
i
HOOFSTUK II.
Het avontuur in het Kanaal
gedragslijn.
dat
zaakt, door
van
JAN VAN MERLENSTEIN.
■i,
-J
n
b
I
I
-4
samen de noodige experimenten dóen. Hij
vertxmd zich echter, buiten zuiver
experimenteel werk niets met het toestel te
verrichten, zonder een van ons beiden of
vader, of mjj, van dit voornemen op de
hoogte te brengen en onze meening te vra
gen. Bovendien verklaarde hij zich oo aan
dringen van vader zijn beroep als ingenieur
voort te zetten zonder zich om het bestaan
van het apparaat te bekommeren.
Jammer, maar we moeten een andere
plechtigheid deze week gevierd in Albanië,
onbesproken laten. Maar geduld, volgende
week hopen we Zijne Majesteit Skanderberg
III de eer te geven, die hem toskomt.
Wjj waren het er allen over eens, dat als
principe het toestel slechts in zeldzame en
werkelijk gewichtige gevallen gebruikt rx>u
mogen worden. Dat was in groote omtrek-
ken het programma waarover wii het een»
werden.
Gerards uitvinding was in ons leven ge
treden en had het met problemen gevuld.
Hoe' moeilijk vele daarvan waren, zouden
wy pas later ondervinden.
Verstrooid en zonder veel lust keerde ik
naar mijn werk in Amsterdam terug. Reeds
de dag na mjjn terugkeer bracht mij een
nieuwe verrassing. Mijn chef deelde mjj mede,
dat er van mjjn vader een spoedbestelling
was ingekomen; de werf moest voor hem n.l.
een groot pleizierjacht bouwen, ^oowel de
afmetingen, als verschillende speciale wen-
schen betreffende de constructie verrasten
ons allen. Naar zijn inrichting te oordeelen,
moest het schjp een der grootste maar zeker
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
I
OP AANVRAGE WORDT U GRATIS TOEC*2.
ZONDEN DE BROCHURE OVER GRANULINE,
HET MIDDEL VAN Dr. J. H. VAN GRAFHORST.
ARTS. TEGEN TUBERCULOSE EN KLIER»
ZiEKTE.~Middelburgschotr.Jl7, Sehêvnlnqw»
De arbeiderspartij stemt voor
AL Smith.
De arbeiderspartij besloot gisteren met
bijna algemeene stemmen de candidatuur van
Alfred Smith voor het presidentschap te
steunen.
Hq was altijd een vriend geweest der
partij. Slechts twee afgevaardigden stemden
tegen deze resolutie.
Van 1—5 regels f 1-75 j elke regel meer f 0.25. Reclame p«»
regel f 0.75 voor de eerste pagina vuor de overige pagina'» f 0.50
Rubriek „Vraag en aanbod" bij vooruitbetaling per plaatsing
f 0.60 per advertentie van 5 regels iedere regel meer f 0.12.
£85^“
handen van
slechte een
maar voor geheele naties kon beteekenen,
moest niet bekend worden gemaakt. Daar
om werd besloten onder de werkplaats een
safe te bouwen, die zoo ingerioht was, dat
als onbevoegden zich er toch toegang moch
ten verschaffen, het apparaat volkomen zou
iFOxden vernield. Gerard zou met vader
pening door de volkeren een gebiedend halt
werd toegeroepen.
Niet vóórdat b.v. de Joego-Slavische mi
nister van buitenlandsche zaken in Rome,
spontaan wordt toegejuicht en gehuldigd, of
een Roemoensche dito in Budapest geest
driftig wl^dt ingehaaid, kunnen wjj in een
eenigszins duurzamen vrede gelooven, on
danks den historiseben 27sten Augustus.
door onze Eerste Kamer werd verworpen.
Ten tweede, ook thans weer heeft men
de-noodige achterdeurtjes opengehoiiden. O,
niet in het verdrag zelf, dat is kort en klaar,
maar bij al wat eraan vooraf is gegaan.
In de voorbesprekingen immers is uitdruk
kelijk herinnerd aan het onvervreemdbaar
reeht van eiken staat op zelfverdediging.
Wat en wanneer is oorlog een aanvalsoor
log? Wat en wanneer een oorlog uit zelfver
dediging?
Iedere partij nog immers altijd vrjj dat
recht naar eigen behoeven uit te leggen. Be
gint aanval en zelfverdediging eerst bij aan
randing of reeds bjj ernstige bedre\~ing van
anders rechten of territoir?
Maar bovendien er is geen schending
van het pact, wanneer een onderteekenaar
een staat aanvalt, die nog niet is toegetreden;
er is immers sprake in artikel I van oorlog
Weet U, wanneer wjj ons ideaal van we
reldvrede dichter zouden benaderen?
Als ieder volk werkelijk doordrongen
was van de heilige vredesbeginselen, intertqd
door den Paus zoo schoon geformuleerd.
als een chauvinistische pers zou ophou
den de geest van het volk te vergiftigen,
als bet „vredes onrecht” tegenover ver
schillende volken in onderling overleg zou
worden hersteld,
als Sovjet-Rusland ophield een voortdu
rende bedreiging te zijn voor alle ordelie
vende landen,
als ten slotte aan den wedloop in bew'a-
De tjjd na den onvergeteljjken dag, dat
Gerard vader en mjj zjjn geniale uitvinding
den Concentrator, had getoond, was in ge-
animeerden arbeid verloopen.
In ons leven was een nieuw element ge
treden, dat uitdrukkelijk zijn plaats opeiseh-
te en onze gedachten in beslag nam. Ik ten
minste kon in den eersten tijd mjjn gedach
ten slechts met de grootste moeite bij elkaar
houden, wat toch noodig was om mjjn ge
wone werk naar behooren te doen.
Veel hieln men daarbjj bet fejj, dat vader
kort na deze gebeurtenissen de scheepswerf
had opgedragen een groot en vooral buiten
gewoon snel motorjacht te bouwen, waarvan
hei voorschip vlak moest zjjn, zoodat een
licht vliegtuig er op kon geplaatst worden.
Dat was een zeer buitengewone opdracht
Amsterdam, s Zaterdagsmiddags reed ik al
tijd naar Wassenaar, waar ik dan tot den
volgenden avond bleef.
De eerste tjjd, uadat Gerard ons met zjjn
apparaat bad bekend gemaakt, ging voor-
bjj met het doen van dergeljjke proefne
mingen. Vader en Gerard werkten daar ge
durende de week en ik ’s Zaterdags aan. Al
heel gauw hadden wq alle drie groote vaar
digheid verkregen tu het bedienen van het
apparaat, zoodat wjj haast op het gevoel
konden beoordeelen, hoeveel versterking de
geconcentreerde golven noodig hadden om
een bepaalden arbeid te verrichten. Hoe
wel wij natuurlijk geen experimenten deden,
die het bestaan van ons apparaat konden
verraden, ontbrak het ons intusschen toch
niet aan eigenaardige voorvallen.
Zoo vermaakte Gerard er zich eens mee,
den contactsleutel van Corry’s auto, toen
zij thuis kwam en ons tuinhek wilde inrij
den, om te draaien, zoodat zjj, doordat de
zij thuis kwam
ontsteking weigerde, niet verder kon. Zulk
een toeval kon heel goed worden veroor-
t, door een onbekende handbeweging
den chauffeur en zoowel Gerard ala
vader vermaakten zich kostelijk over de ver
twijfeling van Corry, die niet wist wat haar
auto scheelde. Gerard kwam haar echter
spoedig te hulp en de zaak was weer in
orde.
(Wordt vervolgd}.
HET BEZOEK VAN KELLOGG AAN
IERLAND.
Bjj ’t diner ter pere van Kellogg in de stad
Dublin, zeide Cosgrave, dat het anti-oorlogs-
pact de kroon zette op het werk van staats
secretaris Kellogg en dat zjjn naam nu en
symbool was van den internationalen vrede.
De leren verheugden er zich over, dat Kel
logg hun land een bezoek bracht, als verte
genwoordiger van de groote Amerikaansche
republiek, waarmee Ierland steeds zulke nau
we betrekkingen had onderhouden. Zij gin
gen er trotecb op, dat ook Ieren meegewerkt
hadden aan de onafhankelijkheid en groot
heid van Amerika.
eu dan ook wel ii. staat mijn gedachten, die
slechts in é^ne richting werkten, af te leiden.
Dit was zeker niet het doel, dat vader bij
deze opdracht voor oogen had gehad, maar
het was er het logisono gevolg van en daar
voor was ik vader dankbaar; want natuur
lijk werd mjj het grootste gedeelte van het
uitwerken der constructiedetails overge
laten. Ik zou dit werk ook niet graag door
iemand anders hebben laten doen. Het was
mjj toen nog niet heelemaal duidelijk, wat
eigenlijk vaders bedoeling met het jacht was.
Hot waarschijnlijkste leek mjj het volgetefe:
De gebeunenissec van de laatste jaren, de
Wereldoorlog en de daarna weer opnieuw
beginnende wedstrijd iti bewapening, had
den duidelijk getoond, dat de wereld nog
niet rjjp was voor zoo’n apparaat, dat in
handtu van een oorlogszuchtige!! Staat een
verschrikkelijk- wapen moest beteekenen.
Het bezit van dit apparaat kon ook een
groot gevaar voor ons worden, zoodra het
bekend werd en in dit geval was het zonder
twijfel goed, over een krachtig en snel jacht
te kunnen beschikken. Het zou mogelijk kun
nen wezen, dat zij eens bet eenige en laat
ste redmiddel was voor den bezitter van het
geheim Dat was toen nog maar een vage
veronderstelling van mjj. Hoe weinig ver
moedde ik, dat deze veronderstelling een
maal bittere werkelijkheid zou worden 1
Door de week werkte ik op de werf ia
Méér dan 300 personen uit alle landen der
vjjf werelddeelen dwalen er in zeuuwachtige
opgewondenheid dooreen. Er zjjn daar de
mannen, die de laatste jaren de wereld[>oli-
tiek gemaakt hebben. Kellogg, Briand, Stre-
semann. Fotografen en filmmensohen richten
hun gretige lenzen op deze grooten. Dan
wordt alles stil. Briand neemt hetTwoord.
het snelste particuliere jacht worden, dat
destijds bestond. Bovendien moest het dek
zoo gemaakt worden, dat een vliegtuig erop
landen en er vanaf opstijgen kon. Het werd
aan mij overgelaten, het plan zoo vlug mo
gelijk uit te werken.
Ik gmg met gloeienden jjver aan het werk,
En zes weken later werd de kiel van het
nieuwe sneljacht gelegd.
Het bestaan van het apparaat, dat in
gewetenlooze individuen niet
gevaar voor enkele menschen,
DE POLITIEKE STRIJD IN SERVIë.
Een Kroatische delegatie naar
Genève?
De afgevaardigden van de Kroatische coa
litie hebben Donderdag te Agram vergaderd.
Men stelde vast, dat het Kroatische volk de
voortzetting van de tot dusver gevoerde po
litiek wenscht. Pribitsjewitsj heeft in een
persgesprek dr. Marinkowitsj, den Zuid-Slavi-
zchen minister van buitenlandsche zaken,
verweten de Zuid-Slavische delegatie ter
volkenbondsvergadering zoo te hebben sa
mengesteld, dat de buitenwereld een verkeer
den indruk van de toestanden in het Land
moet krqgen. De Kroatische coalitie zal er
echter voor zorgen dat do plannen van den
minister van binnenlandsche zaken, die zich
alg den vjjand van Kroatië beeft leeren kén
nen zullen worden gedwarsboomd. Men ver
moedt te Agram, dat de Kroatische coalitie
van plan is een eigen delegatie naar Genève
te zenden.
Naar de Neue Freie Preese uit Agram
meldt, zjjn de coalitiepartijen haar .besprekin
gen begonnen voor een gemeenschappelijk
ontwerp voor den nieuwen staatsvorm. De
beraadslagingen duren al eenige dagen, doch
men heeft hoop tot een vergelijk te komen.
WEEKOVERZICHT.
Maandagmiddag 27 Augustus, drie uur.
De groote klokkenzaal van het Ministerie
van Buitenlandsche zaken op de Quai d’Or
say te Parijs biedt 'n ongewonen aanblik.
Men luistert eerbwdis naai «*bd
,n meesterstuk en juicht
spreker uitbundig toe.
„De plechtigheid van de grootste ge
meenschappelijke vredeshandeling zou aan
stilzwijgendheid haar hoogste gezag ont-
leenen, doch ik zou mjj slecht tegenover
Frankrijk van mijn taak kwjjten, indien
ik niet zei dat het het als 'n eer beschouwt,
de eerste onderteekenaars van een alge
meen pact tot bet afzweren van den oor
log te begroeten.
Voor den eersten keer is op een alge
meen, volstrekt plan een verdrag waar
achtig gewqd aan de vestiging zelf van
den vrede, waardoor een nieuw recht
wordt ingewijd, los van alle politieke ge
beurlijkheden.
Voor het eerst wordt bjj een plechtige
handeling, die de eer der groote naties ge
niet, welke alle een zwaren tjjd van poli
tieke worstelingen achter zich hebben,
dfl oorlog zonder voorbehoud afgewezen
voor zoover hjj een instrument is* van na
tionale politiek, d.w.z. in zQn meest-spe-
cifieken en meestgeduchten vorm: den zelf-
zuchtigen willekeurigen oorlog. In den ver
volge onwettig verklaard, wordt hjj bui
ten de wet gesteld. Hjj stelt den overtre
der, die dit loocnent, bloot aan de waar
schijnlijke vijandschap van alle contrac
tanten. De instelling van den oorlog wordt
akitts rechtstreeks in haar wortel aange
tast. Bevrijd van een dergeljjk servituut,
zuilen de onderteekenaars zich er lang
zamerhand aan gewennen niet meer het
begrip prestige en de nationale belangen
te vereenigen met geweld. Dit psychologi
sche feit zal bijdragen tot een werkelijke
stabilisatie van den vrede. De tallooze mo-
reele adhaesiebetuigingen der staten, niet
slechts van de onderteekenaars, geven
reden te meenen, dat het pact op veel
grooter schaal dan schijnt, de belangstel
ling der menschbeid heeft. Het pact wekt
in de wereld een sterke hóóp. Het zal onze
heilige plicht zjjn, voortaan al het moge
lijke en noodige te doen, opdat deze boop
niet wordt teleurgesteld.
Het is thans een gedenkwaardig uur.
Het geweten der volken, gezuiverd van
nationaal egoïsme,zoekt oprechteljjk de
rustige gebieden, waar de menschelijke
broederschap zich kan uiten in den bar-
teklop zelf. Alle volken hier vertegenwoor
digd hebben in den jongsten oorlog hun
bloed op het slagveld geplengd. Ik stel
onteerd en de bedienaren der H. Geheimen
naar de gevangenis gebracht?
16e. dat reeds velschillende priesters zjjn
ter dood gebracht?
Toen antwoord maar steeds uitbleef, ver
zond men 30 November een brief, met nog
eens het verz wek, antwoord op de vragen te
mogen ontvangen.
We zjjn intusschen genaderd tot Septem
ber 1928 en nog steeds moet het antwoord
komen.
v'n oordeelt in Mexico dus blijkbaar, dat
in dit geval zwijgen goud is.
genomen en zjjn handteekening geplaatst
beeft, klatert plotseling een spontaan ap
plaus op.
De vertegenwoordigers der overige tot de
onderteekening van bet Pact uitgenoodigde
staten plaatsen hierna in alphabetische volg
orde hun handteekening. Bij deze plechtig
heid oogsten Briand en Kellogg veel bjjval.
Vjjftien landen: de Vereenigde Staten,
Frankrjjk, Groot-Brittannië, Duitschland,
Italië, en Japan, en verder België, Polen en
Tsjecbo-Slowakye, de Britsche dominions:
Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Zuid-
Afrika, de lersche Vrijstaat en eindelijk
Britsch-lndië hebben nu het Verdrag doen
onderteekenen, waarbij dt> „hooge contrac-
teerende partijen” plechtig in njlam van bun
volken verklaren;
„dat zjj den oorlog als middel ter oplos
sing van internationale geschillen veroor-
deelen en er van afzien als een instrument
van natter”^ politiek in hun wedér^'y1^^
betrekkingen
en waarin ze erkennen:
„dat de regeling of oplossing van alle ge
schillen of conflicten, van welken aard of
van welken oorsprong ze ook mogen zijn,
die tussehen hen zouden kunnen ontstaan,
nooit zullen worden nagestreefd met andere
dan vreedzame middelen”.
Dat was de laatste etappe eigenlijk
de voorlaatste, zooals wjj straks zullen
zien van Briand's onvermoeide werken.
Dat begon in 1927 toen hjj in een interview
een oproep richtte .tot het Amerikaansche
volk, om tussehen Frankrjjk en Amerika een
verdrag te sluiten van duurzamen vrede en
veroordeeling van dst> oorlog jegens elkaar.
Weinig instemming vond dit denkbeeld aan
vankelijk io Amerika, maar pacifistische
kringen propageerden het sterk.
Onder deze pressie werd de regeering te
Washington genoopt haar standpunt te be
palen en toen in Juni van het vorig jaar
Briand met een bepaald voorstel kwam,
werd dit beantwoord met het verder strek
kende voorstel om het anti-oorlogsverdrag
niet tot Fr: rijk en de Vereenigde Staten
te beperken, maar er een algemeene strek-
kign aan te geven.
Dit is nu geschied ja letterljjk de heele
wereld is nu uitgenoodigd toe te treden,
zoodat we aannemen, dat menig naïf lezer
Maandagavond ter ruste is gegaan met de
hartgrondige verzuchting op de lippen:
„Ziezoo, met den oorlog is het nu afgedaan.
Die is voorgoed voorbij. Nu eerstdaags nog
leger en vloot naar buis; onze jongens aan
hun werk en veel belastinggeld in
zak”.
Helaas, goedvertrouwende lezer, dat wjj
U uit dien schoonen droom moeten wekken.
O.i. is er in de heele situatie maar bitter
weinig veranderd. En opdat U, reeds uit zoo
veel moois weggehaald, ons zoudt gelooven,
moeten wjj onze stelling bewijzen.
Eerstens dan beteekent de onderteeke
ning door de regeerings-afgevaardigden nog
niet dat ook de staten zelf mee gaan. Want
vergeet niet, dat een dergeljjk geteekend
verdrag ook door de volksvertegenwoordi
gingen nfRiet geratificeerd worden, en dat
deze lang niet altjjd daartoe besluiten. Zie
b.v. het door Wilson geteekende vredesver
drag van Versailles, dat door den Amerikaan-
schen Senaat werd afgewezen, of wilt ge dich
ter bjj huis; het door Minister v. Karnebeek
geteekende HollandBelgië verdrag, dat
In het dezer dagen verschenen derde jaar
boek van het R. K. Werkliedenverbond tref
fen wjj een buitengewoon interessants cor
respondentie aan tussehen het bestuu' van
het R. K. Werkliedenverbond en de tocialis-
tische Mexicaansche arbeiderspartij.
Toen nJ. de Najaars-verbondsvergaf.ering
in 1U26 een resolutie aannam, inzr.'.e de
geloofsvervolging in Mexico, welke aan le
Mexicaanscbe regeering werd gezou ten en
in de wereldpers gepubliceerd, wen 1 le da
Mexicaanscbe arbeiderspartij zich tot het
R. K. Werkliedenverbond, met de? nede-
deeling, dat zjj niet in staat was „aandacht
te schenken aan het verzoek van Uw ge
achte Corporatie, aangezien het arbeiders
element in Mexico in bet algemeen, en zeer
bizonder de leden, di< deze Partjj vormen,
het totaal eens zjjn met de door de Regee-
i ring in genoemd religieconfliet aangenomen
houding."’
Verder heet het, dat het Werkliedenver
bond beslist niet weet, welke eigenlijk do
waarheid is. t
Daarom sloot het schrjjven met het vol
gende aanbod:
„Indica Uf ereacbt corporatie moer in
den 'üreede de gei' htspunten, die ons vei
in deze is toegedaan, wenscht te kennen,
zullen wjj niet aarzelen, U alle en
te zetten, die geacht warden, noodz^keliik
te zijn voor een betere kennis der feite u
ten einde in het vervolg dij opinD der
Heken van goede trouw, dia --••o-
om b- voor werken,
w» geheel de Vféi&'rd de beginselen, die
tij houdi i. te handha/en, niet meer bedrogen
won' a.”
Het R. K. .Werkliedenverbond nam het
aanbod dankbaar aan en verzond 11 Maart
van bet vorig jaar heel laconiek bet ei
gende vragenlijstje naar Mexico:
Ia l.et waar:
le. dat aan de Kerk bjj de wet van 1917
alle rechten zijn ontnomen, dat zjj geen rech
ten meer kan verwerven en burgerlijke
c erheidspersonen met hun gezag tussrhen-
beide kunnen treden in den eeredienst en
de openbare tucht der Kerk?
4e. dat kerken, huizen dër bisschoppe.ï Cü
kanunniken, seminariën, kloosters, ziek mhui-
zen en gestichten van weldadigheid aan de
Kerk zjjn ontnomen en tot eigendom der
natie verklaard?
5e. dat de Kerk geen eigendomsrecht kan
bevitten?
6e. dat de bedienaren van de godsdienst
niets bjj testament kunnen' verwerven, tcnzjj
van hunne naaste verwanten?
7e. dat bet aan priesters en leden eener
religieuse orde niet geoorloofd is op ligere
scholen onderwijs te geven of die schjlcn te
besturen?
8e. dat het onderwjjs godsdienstloos moet
zjjn?
9e. dat het a«.n Katholieken verboden is
in het openbaar voor vrjjbeid van godsdienst
op te komen?
10e. dat in bijna alle staten de priest rs
alleen hun ambt kunnen uitoefenen, indien
zjj bjj de bestuurlijke organen zijn inge- I
schreven en van hen daartoe vergunning heb
ben ontvangen?
'11e. dat priesters door een burgerlijk
huwelijk gebonden moeten zjjn?
12e. dat verschillende bisschoppen en
priesters gevangen zijn gezet?
13e dat alle menschen in openbaren dienst
werden g. Jwongen om deel te nemen aan
betoogingen van Uw partij tegen den katho
lieken godsdienst?
14e. Jat personen, die opkomen voor de
belangen van den godsdienst en de Kerk
worden gevangen g.'nomen?
15e. dat priesters in hun eigen woningen
worden overvallen, de H. Eucharistie wordt
Ftr kwartaal voor Alkmaar. 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
u voor aan al onze dooden uit den grooten
oorlog de gebeurtenissen op te dragen,
waaraan wjj ons thans gaan wijden*.
Daarna vangt de plechtige onderteeke
ning aan. „All^nagne” - Duitschland klinkt
de stem van Briand en Stresemann, de Duit-
»che Rqksminister van Buitenlandsche Za
ken ie de eerste der Staatslieden, die de
acte met een gouden pen onderteekenL Na
dat hjj onder een diepe en gespannen stilte
der aanwezigen aan de tafel heeft plaats-
C.
Het onderhoud duurde, met eenige onder
brekingen tot laat in den avond. Vader te
lefoneerde naar mjjn chef in Amsterdam en
deelde hem mede, dat hjj mjj nog eenigen
tjjd noodig had. Ik kreeg nog drie dagen
verlof, die echter practisch vier werden om
dat de laatste verlofdag op een Zaterdag
vieL De talrijke besprekingen, die wjj deze
dagen hielden, geven langzaam een zekere
richtsnoer aan onze verdere gedragslijn.
Kort en goed, wjj maakten het volgende
programma op:
als werktuig van nationale politiek in baar
onderlinge betrekkingen d.w.z. de betrekkin
gen tussehen de onderteekenaars.
En weigert een van de huidige ondertee
kenaars te ratificeeren, dan is er heelemaal
geen verdrag.
En ten slotte, hechten soipmige ondertee
kenaars zelf er zóó weinig waarde aan, dat
men schouderophalend bet oplaaiend enthou
siasme van anderen leest.
Zoo heeft b.v. de heer Zaleski de Poolsohq
minister van Bnitenlandschq Zak»" -
t over iuuiuali»*'*" j°r
- op gewezen, dat er vraag
stukken bestaan in en buiten Europa, die zul
len nopen, waakzaam te zjjn. en bijzondere
maatregelen te nemen. Wat beteekent, dat
men moet doorgaan, alsof er geen anti-oor
logsverdrag bestond en zich op oorlog moet
bljjven voorbereiden.
Maar eiger nog is de houding van de
fascistisoh-Italiaansctae pers, U weet wel,
die nooit iets zal schrjjven wat de partjj
dus de regeering niet aanstaat. Op den-
zelfden dag dat de Italaansche gezant het
verdrag onderteekende Een bijzondere
afgezant zooals de andere landen, was Mus
solini de moeite niet -vertellen de bladen
ronduit, dat de heele verdragsgeschiedenis
poppekast is. De onderteekening is slechts
een formaliteit, die Italië in geen enkel op
zicht bindt.
Men noemt de onderteekening van bet
verdrag een oomedie, spreekt van de „groote
huichelarjj” en zet in ronde woorden uit
een, dat Italië er geenszins aan denkt van
den oorlog af te zien als instrument van zjjn
nationale politiek.
Ziet U lezer, dat is. beter geschat, de
juiste waarde van het anti-oorlogsverdrag.
Of er dan deze week niets bijzonders in
het belang van den wereldvrede geschied is?
0, ja, maar niet tussehen de onderhande
lende heeren diplomaten. Dat was toen
Stresemann, de Duitscher, de vervloekte
jjBoche” van voor enkele jarer^ door het
Parjjscbe volk spontaan en harteljjk toege-
juioht werd. De nationale Franscbe pers,
moge hiermee wat verlegen zjjn, er allerlei
verwrongen verklaringen voor, zoeken, een
feit is, dat dergeljjke betoogiiigen, die wjj-
zen op een vredesmentaliteit onder de vol
keren zélf, meer waarde hebben, dan tien
pleohtig-geteekende, maar niet nageleefde
anti-oorlogs verdragen
