II
Onze Ballonvaart.
7
„ONS BLAD”
■J
i
r
s
I!
K
No. 208
Rood internauonaiisiHe.
f x~
f 2.85
FEUILLETON.
De vier gedenkwaardige Jaren
van de familie van der Velde
door
I
P. PANNEKEET
Woensdag 5 September 1028. giro alkmaar imsm £2e Jaargang
1
l
Verspreide Berichten.
Front tegen Rusland.
op aanvrage gratl» een polls verstrekt, welke hen verzekert tegen ongeval len tot een bed rag van f 3000. f 750. f 250. f 125. f 50.
BUITENLAND.
Advertentieprijs
Ka
BureauHOF 6, ALKMAAR - Telefoon
Uitslag van den wedstrijd
N. KLAVER Sr.
W. STEMPKER,
Ged. Nieuwesloot, Alkmaar,
Korte Berichten.
Abonnementsprijs i
Rsr kwartaal voo< Alkmaars s
Voor buitea Alkmaar.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Aan alle abonné's wordt
i
*4
GIRO ALKMAAR 104863
werden.
■J 3
4
Engeland
in
I
of
(Wordt vervolgd^
s.;
i f 0.60 booger
JAN VAN MERLENSTEIN.
De prjjswinner is de heer
Baansingel 30, Alkmaar,
met inlevering van 17 kaarten.
*Vjj wenschen den winnaars van harte geluk en deden
hun mede, dat de prijs aan hnn adres verzonden ia
^OITy
Ier kon
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
plaats
dread-
>p een
akken,
Een aantal katholieke niet-geestelqkcn te
Mexico heeft een verzoekschrift ingediend,
wordt aangedrongen tot rol
ling tusschen Kerk
DIEFSTAL VAN KOSTBARE JUWEELEN.
Sinds twee weken woonden te Venetië in
het hotel „Exelsior” twee schatrijke Engel-
sche dames, mevrouw Vera Oven en barones
La Motte. De dames hadden een juweelen
kistje bij zich waarin een waarde van onge
veer drie millioen lire aan juweelen.
Op een nacht werden beiden plotseling
wakker geschrikt. Zij bemerkten, dat het
venster der kamer openstond en bij het hel
dere maanlicht zagen zij nog juist «ten man
uit het raam springen en in een bootje ver
dwenen. Het juweelenkistje was verdwenen.
Aanstonds werd de politie opgebeld. Deze
slaagde erin een internationalen dief, Ele
ment uit Praag en zjjn verloofde, de Griek-
sche Tzortzatou te arresteeren. Behalve het
juweelenkistje vond men nog andere kost
baarheden van waarde, afkomstig van an
dere diefstallen.
mensohen als de Nederlandsche?
die niet evenzeer een broertje
werkloosheid en honger?
Tooh moeten volgens „Het Volk” de Ne
derlandsche arbeiden vóórgaan.
Conclusie: de roode liefde voor het inter
nationalisme houdt op, zoodra het eigen
belang in het spel keaeti
DE EERSTE NEGER PRIESTER VAN
DAHOMEY.
Te Ouidah is Thomas Moulers tot priester
gewijd. Hij is de eerste inlandsche priester
van het apostolisch Vicariaat van Dahomey,
Hebben
dood aan
Maarschalk Pilsoedski houdt op het oogen-
blik in Roemenië waar hjj vertoeft, om uit
te rusten, belangrijke militair-politieke be
sprekingen, die het vervolg en de bekroning
moeten zjjn van de beraadslagingen, die «en
paar weken geleden in Warschau zijn begon
nen tusschen de leden van den Poolschen en
den Roemeenschen generalen staf. In groote
trekken zijn deze besprekingen niet onbe
kend. Het doel ervan is een bevestiging van
het militaire stelsel der kleine entente onder
de aegide van Frankrijk en wel vooral de
versterking van het gemeenschappelijk mili
taire front tegen Sowjet-Rusland. Want door
den ondermijnenden arbeid van dezen staat,
voelen zich vooral Polen en Roemenië be
dreigd. Met zekerheid is aan te nemen, dat
Pilsoedski voor zijn voorstellen in de Roe
menen gewillige volgelingen vindt en dat er
een nieuw ijzer front tegen Rusland wordt
opgericht Bijzonderheden van deze beraad
slagingen worden natuurlijk niet bekend ge
maakt, daar het om militaire dingen gaat.
Voor hoever de zuivere politiek meespeelt,
bij deze besprekingen kan niet goed worden
vastgesteld. De reis van een staatssecretaris
uit het ministerie van Buitenlandsche Zaken
en Boekarest naar Maarschalk Pilsoedski
dient als voorbereiding van zekere politieke
uiteenzettingen die bij de aanwezighed van
den Maarschalk in Boekarest zullen worden
beëindigd. Iets anders dan combinaties? over
den inhoud dezer besprekingen is er niet
vast te stellen.
Met klaarblijkelijk groote verontwaardi
ging deelt „Het Volk” zijn lezers mede, dat
♦r plannen bestaan om ook door middel
van Nederlandsch kapitaal de Duitsehe
del-groote industrieele onder-
credieten te helpen; er zal,
DE POSITIE DER NATIONALISTEN
IN CHINA.
Nog weer versterkt
Reuter verneemt uit Sjanghai, naar het luidt
van berichten uit Nationalistische bron, de
toestand in Noord-China in een voor de Na
tionalisten nog gunstiger faze is gekomen.
De troepen der Noordelijken zijn naar het
in dit bericht heet naar de Nationalisten
overgeloopen. De geheele provincie Sjantoeng
niets anders doen dan de jonge dame aan
de gasten voorstellen. Hij schikte zich dus
in het onvermijdelijke, aangezien hij wel wist,
dat het vergeefsebe moeite zou geweest zijn
haar weer naar haar hut terug te sturen.
Moeder en mademoiselle, die niet zoo dicht
bij den salon sliepen, waren niet wakker
geworden. Ik dacht er over na wat wij met
Corry moesten beginnen, die we in ieder ge
val niet in het geheim wilden inwijden. De
moeilijkheid loste zich echter op een zeer
eenvoudge manier van zelf op.
Na deze onderbreking werd de conferen-
ite weer vervolgd. Vader verzocht den hee
ren om bij het terugkeeren op hun schip het
bevel te geven de groote schijnwerpers en
de kleine electrische looplatnpen af te zet
ten, daar wij niet verblind wilden worden
en als bet noodig mocht zjjn van onze eigen
lichtapparaten gebruik zouden maken. De
bedoeling hiervan was dat wij niet wilden
dat onze doodgewone duik uitrusting gezien
en als zoodanig herkend zou worden.
De heeren verklaarden zich natuurlijk
daartoe bereid en wij hebben dan ook wtt*
kelijk in volkomen (ruister gfjwcrkx.
„Dat is volkomen juist”, zei vader. „Maar
ie moet niet vergeten, dat niet slechts één
ketting, maar zoo mogelijk vier of zes wor
den aangehaakt en dat het verschil in ge
wicht tusschen de duikboot en het verplaat-
ite water waarschijnlijk heel gering zal zqn.
Men hjjscht niet de duikboot, doch slechts
het overwicht op”.
Op dit oogenblik kwam de tweede stuur
man binnen en meldde, dat er recht vooruit
lichten van schijnwerpers te zien waren. Wij
gingen alle drie op de commandobrug en
«•gen in de verte de glinsterende lichten
van groote schijnwerpers. We berekenden
dat bét nog een groot kwartier zou duren
vóór we de plaats bereikten. We begaven
ons daarom met vader weer in de cabine om
ens gesprek te beëindigen.
„Theoretisch is het mogeljjk, dat dit over
wicht van de duikboot zóó gering is dat een
kind haar aan een touwtje sou kunnen op-
Mekkan. Het geheel is een vraag, die wq
Van'15 regels 11-25 elke regel meer f 0.23. Reclame pee
regel f0.75 voor de eerste paginavuur de overige pagina’s f 030
Rubriek „Vraag'en aanbod"* bij vooruitbetaling per plaatsing
f0.60 per advertentie van 5 regels; iedere regel meer fO.lL
is geweldige krachtgolven uit te zenden”.
Het eenvoudigste is, dat wq den Engel-
schen hulpschepen aanbieden naar den on
derzeeër te duiken en de kettingen aan te
haken”.
De „Zwaluw” was voortreffeljjc uitgerust
en had een volledig duikerspak met bjjbehoo-
rende luchtpompen aan boord. Om langer
onder water te kunnen blijven, waar de tem
peratuur natuurlijk betrekkelijk lager is
dan boven, had ik mjj zooals ieder duiker
warm moeten kleeden. Vader vervolgde:
„Dirk zal dus duiken en eenvoudig in het
water wachten tot hij er weer wordt uitge
trokken”.
Wij bespraken nog eenige details en gin
gen toen naar den marconist, dien wq den
dreadnought „Bulwark" lieten oproepen
en hom lieten vragen of ons werd toegestaan
een duikpoging te doen. Terstond kwam het
antwoord: „No success till now. Your offer
gladly accepted. Humberton”.
Sir Arthur Humberton was de comman
dant van de dreadnought „Bulwark" en zijn
naam was ons nog uit den onzaligen tijd
van den grooten Wereldoorlog bekend.
Dus alle pogingen waren tot nu toe
yergeefsch geweest en onze hulp werd gaar
ne aanvaard. Eenige minuten later voeren we
de lichtbaan van de schijnwerpers in en za
gen reeds een stoombarkas in volle vaart
op ons toekomen. Wij draaiden bq en eenl-
welke is toevertrouwd aan de missionarissen
van Lyon. Een ander seminarist, de Eerw.
heer Gabriel Kiti, werd tot subdiaken gewijd.
Bij deze gelegenheeid ontving de Apostolisch
Vicaris Mgr. Steinmetz, die thans in Frank
rijk vertoeft,- het volgende telegram: „De
missionarissen, de christenen en heidenen
van Dohamey, aanwezig bij de wijding van
den eersten inlandschen priester danken Mgr.
Steinmetz. De jeugdige priester en de sub
diaken staan aan het hoofd van een eigen
tijdschrift, getiteld: „De dankbaarheid van
Afrika”, welks gedocumenteerde artikelen
over de Afrikaansche godsdiensten, door de
wetenschappelijke wereld zeer gewaardeerd
ge oogenb likken later zaten wjj met vier
heeren om de tafel in den salon van de
„Zwaluw”.
Het waren sir Arthur Humberton; zqn
zoon, ingenieur George Humberton, een
jonge man van ongeveer acht en twintig
jaar, die op het schip van zqn vader diende;
de commandant van de Engelsche begrgings-
vaartuigen voor onderzeeërs en de leider van
de Dultsche diepduikexpeditie. Aangezien
ook de laatete goed Engelsch sprak, werd
het gesprek in deze taal gevoerd. Wq stel
den het volgende arbeidsplan op:
De „Zwaluw” zou zich precies op de plaats
waar de onderzeeër lag, langsd de 1
nought leggen, die twee kettingen
diepte van 110 Meter moest laten
welke onze duiker dan zou trachten vast te
maken. Als dit gelukt was, zou de reddings
boot Zich aan onze andere zqde plaatsen en
ook twee kettingen laten sakken. Deze ma
noeuvre was echter alleen mogelijk, omdat
de zee buitengewoon rustig was. Bq eenigs-
sins stormachtig weer zou het onmogelijk ge
weest zqn. Terwijl wq zoo om de tafel zaten
en de zaak bespraken ging plotseling de
deur van den salon uoen.
„Wenschen de heeren koffie, wjjn
whisky-soda?”
Wq keerden ons verschrikt om,
stond in de deur. Dat maakte de
gewikkelder. Wij stonden op en va
De le prfjs werd gewonnen door den heer
Scheemeer, uem. Akersloot,
als hebbende de naam van het „Noord Hollaadseh Dagblad"
volledig ingeleverd.
De 2e prijswiirner is de heer
ONTHULLINGEN OMTRENT DEN MOORD
OP DE RUSSISCHE TSARENFAMILIE.
Naar uit Washington wordt gemeld, is Dr.
Edmund A. Walsh, 8. J., vice-president van
de Universiteit te Georgetown van een drie-
maandeljjksche studiereis uit Europa terug
gekeerd. Deze reis stond in verband met het
feit, dat op het oogenblik in Amerika een
jongedame vertoeft, die beweert de jongste
dochter van wqlen Czaar Nicolaas H te zqn
en aan den moord te Jekatarinenburg in JuM
1918 te zjjn ontsnapt Dr. Walsh, die speciale
studiën betreffende Rusland gemaakt heeft,
publiceerde onlangs een boek, „De val van
het Russische Keizerrijk”, waarin hö dn
moordgeschiedenis verhaalt, evenwel heeft
bq in een noot aangeteekend, dat omtrent
Groot-Vorstin Anastatia en de Czarewitch
geruchten van ontvluchting liepen. De schrij
ver beeft thans een groot aantal aanteeke-
ningep verzameld, alsmede bronnenmateriaal
aan de hand waarvan hq meent te kunnen
vaststellen of deze geruchten op waarheid
kunnen berusten. Hijzelf acht het vraagstuk
van groot belang, niet alleen uit geschied
kundig oogpunt, doch evenzeer met het oog
op de rechtspositie van de zich noemende
Groot-Vorstin, die, hoewel niemand op dit
oogenblik aan een wederopbouw van het
Russisch Keizerrijk denkt, toch in elk geval
bq gebleken juistheid harer bewering in het
bezit van zekere rechten zou moeten woe
den gesteld.
is thans in de macht der Nationalisten.
KERK EN STAAT IN MEXICO.
Een aantal katholieke niet-geestelqkcn
»r i i l_:>z
waarin er op
ledige scheiding tusschen Kerk en Staat
over te gaan en volledige godsdienstvrijheid
in te voeren.
COMMUNISTISCHE DEMONSTRATIE
TE LONDEN MISLUKT.
Het zestigste Briteche Vakvereenigings-
congres is Maandag te Swansea geopend on
der voorzitterschap van den veteraan leider
Ben Turner. Zes honderd en twintig gedele
geerden waren aanwezig Daar de commu
nisten aangekondigd hadden, dat zij ter ge
legenheid van het jubileum van het vakver-
eenigingscongres een betooging zouden hou
den en 20.000 werkloozen uit Zuid-Wales
zouden doen optrekken, had de Londensche
politie buitengewone maatregelen tot hand
having van de orde getroffen.
Alle bijeenkomsten, behalve de twee,
waarvoor verlof was gegeven, waren verbo
den. Zoodra de werkloozen aankwamen,
werden zij onder geleide van de politie naar
verschillende kwartieren gebracht, zoodat er
van de demonstratie der communisten niet
veel kwam. Hst parlementslid Saklatava was
uit Berlqn te Londen aangekomen, om de
massa toe te spreken, doch het aantal toe
hoorders was lang niet zoo groot, als waar
op de communisten gerekend hadden.
HET PROGRAMMA DER KOMINTERN.
Boekarin, de voorzitter van het Congres
der Komintern, heeft in een slotrede bet pro
gramma voor communistische actie uiteen
gezet Daarna nam de vergadering de vol
gende resolutie aan.
Een der resoluties behandelt het werk der
communisten in de koloniën, een andere
heeft betrekking op de speciale positie van
de Unie van Sovjetrepublieken ten opzichte
van de communistische partq en de Komin
tern. Verder is de tekst vastgesteld van een
speciaal manifest, dat aan de arbeiders van
de geheele wereld gericht zal worden, ter
wijl een resolutie is aangenomen, welke be
trekking heeft op de oppositie binnen de
Russische communistische partq.
ï)e partijen in het buitenland hebben ver
klaard, dat de Russische communistische
partij zeer wqs heeft gehandekl door Trótekl
en zqn medestanders uit de partij te sluiten.
Daarna werd de toestand in Engeland be
sproken, waarin Alfred Mond, de leider van
de groote chemische industrie, als hun groot
ste vqand wordt aangewezen.
De communistische partij
moet Mond tegenwerken.
Het 6e wereldcongres van de Komintern
heeft voorts besloten Ruth Fisher niet meer
in de communistische partq op te nemen.
Dit zal wel het geval zqn voor de arbeiders,
die zich aan de besluiten der Komintern en
der communstische partq van Duitschland
onderwerpen.
Engeland heeft dit jaar den zonnigsteri
zomer sedert 1911 gehad. Te Londen werden
702 zonneschqn-uren in do afgeloopen drie
maanden opgeteekend tegen 460 in de over
eenkomstigs van he. vorige jaar.
In een hotel te Biairitz is een Ameri-
kaausche dame bestolen van ongeveer hon
derd (luizend francs baar geld en juweelen
L ter waarde van bijna drie millioen francs.
Tengevolge van de ontzettende koude
in Amamithjl, het beroemde bedevaartsoord
der Hindoes in de bergen van Kaschmir,
zqn meerdere pelgrimgi storven. Honder
den verkceien in levensgevaar.
aleine en middel-)
nemingen met i
zoo heet Let, een bank worden opgericht,
voorloopig met twintig millioen mark; de
helft van dit geld zal door Duitsehe banken
worden gefourneerd, de andere helft door
Amerikaansche en.... Nederlandsche ban
ken.
Smalend voegt „Het Volk” hieraan toe: i
„Het is het Nederlandsche bankkapi-
taal juist hetzelfde, waar het geld verdie- j
nen kan, in Nederland of in Duitschland.
Of Nederlandsche arbeiders werkloos
blijven en Duitsehe werk krijgen,
raakt dat het bankkapitaal?”
Ook wq vinden het, eerlijk gezegd, geen
gelukkig verschijnsel, als-het eigen kapitaal
niet allereerst de eigen industrie wil steunen
en bevorderen, maar.daarom zqn we dan
sok nationalist! Wjj zeggen ronduit, dat het
nationale bq ons den voorkeur heeft boven
het Internationale; wq bezitten nog zooiets
ale vaderlandsliefde, wq zien ons volk gaarne
als één sterk geheel, en daarom hechten wq
een bijzondere waarde aan het koningschap
in onzen Staat: het symbool van onze na-
tionaie eenheid.
Het moet echter lichtelijk verbazen, als
men „Het Volk” nu opeens zoo verbolgen
ziet over een geval van internationale hulp.
De socialisten geven altijd zoo hoog op
van hun internationalisme; internatio
nalisme, dat is je warel nationalisme is maar
poppekast, vaderlandsliefde is onzin en de
viering van het symbool onzer nationale een
heid op 31 Augustus.... „Het Volk” kan
»r geen deprecieerende kwalificaties genoeg
▼oor vinden.
Maar vanwaar dan nu plotseling die roode
voorkeur voor het nationale?
Zjjn de Duitsehe werklieden niet evenzeer
wat j
hier niet kunnen beantwoorden. Beslissend
is echter het feit dat onze marconist vanmid
dag deze radiotelegrammen heeft opgevan
gen”.
Vader legde drie bladen voor ons neer.
Gerard en ik staken de hoofden bq elkaar
en lazen. De telegrammen waren tamelijk
lang^jfh door de Engelsche Dreadnought
„Bulwark” aan de Admiraliteit in Londen
gericht De „Bulwark” was een der schepen,
die zich om te helpen naar de plaats van
het ongeluk had begeven. De telegrammen
gaven stap voor stap een overzicht van den
stand van zaken. Eerst werd de aankomst
van het Duitsehe schip met de Hamburg-
sche duikers gemeld. Vervolgens het verloop
van de eerste mishikte duikpoging en ein
delijk het verloop van een tweede poging,
die echter eveneens mislukt was, omdat
de duiker van binnenuit niet voldoende
kracht had kunnen uitoefenen om de ket
tingen vast te haken. Wq keken elkaar een
oogenblik aan, toen zei Gerard:
„Nu begrjjp ik waarom Dirk moet duiken,
Het bestaan van den concentrator mag niet
verraden worden".
„Natuurlijk”, zei vader. „Zonder twjjfel
zouden we den onderzeeër eenvoudig van
den bodem kunnen opheffen en aan de op
pervlakte vasthouden totdat de bemanning
gered is. Maar daarmee verraden we het feit
dat we een apparaat beaitten, dat in staat
Intusschen moet de Maarschalk er zich
ook van bewust worden, hoe hq in het
komende najaar de interne situatie van
Polen wil vormen, want de zaken loopen
volstrekt niet zóó, als Pilsoedski zich dat
heeft voorgesteld. Na de Mei-omwenteling
van 1926 hoopte Pilsoedski, dat hjj er in be-
trekkelijk kórten tjjd in zou slagen, het land
in politiek en economisch opzicht geheel en
al te veranderen. Het is de droom van Pil-
ooedski geweest, zoo schrijven de Poolsche
bladen om een totaal nieuwe basis te schep
pen voor de Poolsche organisatie. Het partij
wezen moest verdwijnen; de vorm, die daar
voor in de plaats moest komen, zou zqn een
losse binding der burgers in niet-politieke
verbonden. De Poolsche staatsburger moest
worden opgeleid om politiek te denken.
Pilsoedski had hiermee een soort patriarcha-
lische bond Van de burgers op het oog, een
bond, die mbest overeenstemmen met de
eeuwenoude Slavische overlevering, Op een
dergelqke manier moest er worden gestreefd
naar een nieuwe economische organisatie
van het land. Om deze redenen werd er geen
bepaald richtsnoer uitgewerkt voor de eco
nomische politiek van Polen. Den initiatoren
van deze economische politiek beeft de ge
dachte voor oogen gezweefd, om evenals op
I poltiek gebied, ook in economisch opzicht
I een schikking te maken in de belangen van
de afzonderlijke kasten en beroepen en we>
op de basis van het oud-Slayisóhe patriar
ch isme.
Twee jaren ondervinding zqn voldoende
geweest, om te laten zien, dat het plan is
mislukt Het is gebleken, dat de gedachte van
Pilsoedski niet te verwezenlijken Is geweest,
om de tegenstellingen in beroep en econo
mie uit te w isschen en zoo een nieuwe eigen
aardige ontwikkeling van Polen te bereiken.
Maar Pilsoedski ziet dit nog niet in. Hij ziet
alleen den weerstand van de menschen die
zqn plannen niet begrqpen. De meeste tegen
kanting komt van het parlement; dus neemt
Pilsoedski de houding aan van- anti-parle-
mentair. Het parlement is door hem verne
derd en in de openbare meening naar bene
den gehaald. Dit viel, hem niet al te moei
lijk, omdat het zoudenrvgiater inderdaad vrjj
groot is. Er kwamen nieuwe verkiezingen
en ook het nieuwe parlement toont weinig
begrip voor de plannen van den maarschalk.
Zelfs het z.g. regeeringsblok staat voor een
raadsel. Zqn tactiek is blind te gehoorzamen.
Pilsoedski ziet, dat hjj niet verder komt op
den door hem gekozen weg. Maar hq is er
nog steeds van overtuigd, dat zqn idee kan
worden uitgevoerd. Nog altjjd hoopt hjj, een
oud-Slavischen patriarchalisehen staatsvorm
te kunnen invoeren. Zoo rqpt in hem de ge
dachte van de grondwetshervorming. De
staatspresident, wiens bevoegdheid zeer
sterk is gegrensd, moet tot het feitelijke
hoofd van den staat worden gemaakt Zqn
machtsbevoegdheid moet in den vorm doen
denken aan de macht van de oude patriar
chen. Van den terugkeer naar de heerschap
pij van den enkeling verwacht Pilsoedski
dat alle moeilijkheden kunnen worden uit
den weg geruimd; verder verwacht hq ervan
een continueerende regeering en de beves
tiging van Polen als groote mogendheid.
Het zal moeten blijken, of dit grootsche
plan van Pilsoedski, waarover veel wordt
geschreven en gedebateerd, ook zal kunnen
worden verwezenlijkt De maarschalk ge
looft er aan. Dat bewijzen zqn onderhande-
lingen in Roemenië, want de veronderstel
ling hiervan is: een Polen, dat in zich zelf
bevestigd is.
