I
Heb-
I
BULLRICH - MAAGZOUT
o—,
GEMENGD NIEUWS.
GRACHtEN-WEE.
w KUNST EN KENNIS.
RADIO.
VEILINGOVERZICHT.
UIT ONZE OOST.
BINNENLAND.
KERK ENjSCKOOL’.
woorden
van
van
van
•dene in 1907
c
werd 10 Aug. 1896 te I
wijd. J
Ondanks zjjn immer j
heeft P. Wennekendonk!
gewerkt. Hij was o.a. k.
landsche zand f 2.20f 3.50:
Hillegommerzand f 2.50f 3.50:
IJpolder Bl. Eigenh. f 2.00—f 2.25;
IJnplder Roodster f 2.25-~-f 2.50;
IJpolder Bravo f 2.50—f 3.00:
Uien (onbevroren) f 5.00—f 6.00 p. 50 kg.
Wortelen f 2.50f 3.00 per 60 kg.
Rapen f 2.20f 2.50 per 60 kg.
Daar is maar één erkenteljjkheidsbetuiging
voor dit kind, dat op eenmaal „ons op «ooveel
mooie ©ogenblikken vergastte: de wensch,
dat het groote succes van „Merqntje" l."'ngs
haar heen zal zijn gegaan, zonder sporen
achter te laten.
Zulks
(genoegen
t meer
tomen,
■sehou-
vankele gezondheid
.veel en vruchtbaar
aoelaan te Utrecht,
Amsterdam. Rotterdam, sdmua van den no
vicemeesters der fraters tel
novicenmeestej. der Broeders
zou
iriUv
rokken: hiermede ver
dween de bemiddelaar van het tooneel *'n
If de padjak tanah vol-
i i>ertinent geweigerd,
op h»t ondenijftricts-
Kloea te verschijnen, heeft dit
bleef weigerachtig. Men
zqn welriekende
wordt de
concurrentie aan-
Reeds 100 jaar onovertroffen voor alle maag
aandoeningen en spijeverterings-stoorniesen.
Slechts gegarandeerd met het portret van den
uitvinder. Het^zoogenaamde Bullrich-Zout"
h namaak en moet geweigerd worden. Mon
sters gratis en franco van den hoofd vertegen
woordiger R *DE BRUIN, Lianaeus-parkweg
16, Amsterdam, 250 gr. f 0.60, tabletten
t 055 en f 150. Overal verkrijgbaar.
gevraagd, met de bedoeling te
padjak tanah af te schaffen. Deze'
die toch geen resultaten
den man geweigerd
jaar naar Mekka vi
hartgrondig uit te spreki
met Oiska Cremer zijn!
In ’t algemeen genomen hebben wonder
kinderen iets zieketajks, iets van vruchten
op alcohol. Men beziet ze nolens volens met
een beetje medelijden: ze zien er slecht uit,
zij zijn als ze niet óp hun speciale paardje
rijden mat en melancholiek. Nu.wan
neer wonderkinderen werkelijk door al dezu
eigenschappen worden gevormd, is' CiC.a
Cremer het doodgewoonste meisje van Am
sterdam.
Deze wikte robbedoes-met haar knetteren
de levenslust, haar kinderlijke opgetogen.
een instrument aanprijst, dat tegelijk T“
doornsnijdev en sigaren aansteker is. en je
kunt er Sardine blikjes mee openmaken en
je baar mee kammen en als je ’t omdraait
b het een tooverlantaarn, ohne schwindel
ohne preperation, het is het grootste don
der dezer eeuw, en z’n stem gaat met dui
zend verleidingen en verlokkingen over de
menigte, z’n vechtende, scherpe stem, en
hij stopt het in je hand voor je er erg in
hebt;
een koffiemolen, die alsmaar door
draait en doorknarst, dat je ’t breken en
malen van de - boenen hoort met scherp-
knetterende geluiden, een reuze-koffiemo
len, die knarst honderd malen harder dan
een gewone en duizend maal sneller in ra
zend tempo;
een woest bacchanaal
toen moest de hadji z<
doen. Dit is door hel
hij is opgeroepen On»
kantoor te
gedaan, doch bleef weigerachtig,
wenschte echter niet de tenij-komst van den
broeder uit Mekka af te wantten en de be
lastingambtenaar Djihansah vertrok den
volgenden dag met. twee gewapende politie
dienaren om den hadji en nog andere ach
terstallige betalers op te gatten.
De hadji kwam eindelijk naar buiten, een
woordenwisseling ontstond op de voorgalerij
die eindigde met de mededeeling van den In-
landschen bestuursambtenaar, dat de hadji
naar Kloe» zou worden opgebracht. Het
vooruitzicht, dat de bevolking hem zou zien,
opgebraebt onder eeen met karabijnen gewa
pend geleide, leek hem zoo beschamend, dat
hij zoowel als zjjn vrouw hunne bezinning
verloren. De hadji zei de mede, te zullen gaan,
doch nog iets in huis, te moeten halen. Do
man ging naar binnen en kwam direct daarop
met, zijn vrouw, beiden met klewangs ge
wapend, naar buiten. Hierna volgde een
'onverhoedsehe noodlottige aanval op. den
heer Djihansah. Het einde was, dat de hadji
doodgeschoten werd, nadat hij nog den eenen
gewapenden )M>litieman op afschuweljjke
wijze had gedood. De vrouw werd gear
resteerd en traar de gevangenis te Tandjong
overgebracht. Daar is dé vrouw, met lang
durige gevangenisstraf voor oogen, zoo wan
hopig geworden, dat zij zelfmoord gepleegd
heeft. Toen zy gelegenh«4d kreeg zich aan
den rivieroever te baden, stortte zij zich
zonder meer in de sneistroomende rivier.
Hiermede heeft dit drama een einde ge
maakt, daar heide schuldigen, man en vrouw,
hifti daad met den dood bekocht hebben.
gekozen te
hij echter om ge-
zondheidMfid6BM*~b«d!fnken. In 1915 werd P.
Wennekendonk benoemd tot praeses van
het klooster te Langenboom, in welke waar
digheid hij tweemaal werd bevestigd.
In Maart 1928 moest hij om gezondheids
redenen bedanken en werd hem de landelijke
pastorie te Neerbosch als voorioopig rustoord
aangewezen.
PASTOOR J. V. VASSE -
In don middag van den Eersten Paaschdag
is aan Den Hoorn, onder de gemeente Schip
luiden, plotseling overleden jjastoor J C.
Vasse, der parochie van do H.H. Antonins
en Cornelius.
Joannes Cornells Va-sse werd 2 Mei 1876
te Den Haag geboren en bereikte dus den
leeftijd van 52 jaren. In Augustus 1899 ont
ving bij de H. Priesterwijding en spoedig
daarop volgde zijn benoeming tot kapelaan
te Rotterdam. In 1906 werd de thans de
overleden priester werkzaam gesteld in de
hoofdktad en we] in de parochie van St. VVil-
Hbrordus binnen de Veste. In 1911 benoemd
tot kapelaan te Berkel. werd hij in 1915 aan
gesteld als kapelaan te Schipluiden en belast
met «Ie voorbereiding en oprichting ceuer
nieuwe parochie aan den Hoorn. Sinds 1917
oefende pastoor Vasse alhier de
bediening uit.
Amsterdam is bekend, beroemd berucht,
zooals u wHt om t
grachten. Sinds ettelijke weken
boofdstad ten deze
gedaan door de bollenstad, waar de omwo
nenden van de Nieuwe Gracht en de voor
bijgangers met volle teugen van een pre
sentje van den dienst der Haarlemsche ge
meentewerken kunnen profiteeren.
Dat zit zoo.
Lang voor de vorstperiode begon men in
Haarlem met de vernieuwing van de Manege
brag, die Klnderhuisvest met Kenaupark ver
bindt. Daartoe werd een bouwput gemaakt,
waardoor due bet water van de Nieuwe
Gracht van dat van den Kinderhuiesingel
werd gescheiden. Kort voor de vorstperiode
nam men de Jansbrug onderhanden, met het
gevolg dat het water in de Nieuwe Gracht’
tuèsohen genoemde bruggen nagenoeg geheel
stilstaat
Deze stilstand duurt nu reeds eenige maan
den en sinds weken is de toestand voor de
Spaarnestadmenschen onhoudbaar geworden.
Thans is de gemeente begonnen met het af
gesloten gedeelte leeg te pompen, teneinde
de waknuren te herstellen. Tengevolge hier
van «uilen de rioolgaten dichtgestopt en de
riolen langs anderen weg afgevoerd moeten
worden. Met een tweede pomp zal versch wa
ter worden toegevoerd.
Intusschen is het niet bekend hoelang de
herstellingen zullen duren, zoodat bet nog
wel geruraien tijd zal aanhouden voordat de
bewoners van de Nieuwe Gracht in Haarlem
de zuivere lentelucht kunnen inademen.
HET BRANDGEVAAR IN DE BOSSCHEN.
De directie van het Staatsboschbeheer
verzoekt ons, te willen wijzen op het brand
gevaar op heidevelden en in de bosschen. «)p
droge dagen in het voorjaar bestaat op hei le-
velden on in de bosschen groot brandgevaar.
Een achteloos weggeworpén eindje sigaar
of sigaret of wel een vonk uit een pijp kan in
korten tqd een grooten brand veroorzaker.,
waardoor do gemeenschap niet alleen in eco
nomischen zin schade lijdt door Let verbran
den van bosschen. doch ook in ideëelen zin,
doordat daarbij dikwijls na’uurschoon wordt
vernield. Uit de statistieken blijkt, dat de
oorzaken van -het ontstaan van bosch- cn
heidebranden in verreweg de meeste geval
len bij het uitgaande publiek moeten worden
gezocht. Het groot aantal branden op Zon
en feestdagen bev-stigt ztfflts. Vooral het
rook en is gevaarlijk, om van vuurtjes stoken
nSot te spreken.-
Het publiek beeft vaak d-- neiging, om oij
het begin van een brand te vluchten; dit is
zeer noodlottig. Juist in het begin kan een
brand soms door enkele personen worden ge-
biusebt. Wacht men te lang, dan is de brand
dusdanig in om vang toegenomen, dat. voor
het bhisschen veel krachten noodig zijn.
Naast bet verzoek op heidevelden en in
bosschen voorzichtig te zijn met vuur, ber
kmeren wq aan de volgende spreuk:
„Laat niet als dank voor het aangenaam
verpoozen,
Den eigenaar van het bosch de schillen
en de doozen”.
Het behoud van ons natuurschoon is. ten
algemeen belang en de Directie vaif het
Btaataboschbeheer doe* een beroep op het
publiek het natuurschoon te ontzien door
geen houtgewas of struiken te vernieler.,
banken, afrasteringen enz. niet te bescha
digen en zich algemeen te houden aan de zoo
juist genoemde spreuk.
STAMPENDE DOMINEE’S.
De „Heraut” bevat een artikel van de. A.
Janssen, Gerefonmserd predikant te Lange-
rak, die van zijn I^ngerakkers of anderen het
volgende „van reoenten datum” vertelt:
„Er werd gesproken over dominees, Ja,
over dominee’s. Dat gebeurt anders niet veel,
nietwaar? Maar toen wel! Die dominee’s
ook! Hoe kunnen ze soms als 'n bouten klaas
op den stoel staan. Neen, dat zijn de ware
dominee’s niet. Als ze preeken moeten hun
oogen door bet hoofd rollen; hun harm te
berge rjjzen, (tenminste als zè nog haren
hebben); hun lichaam draaiende bewegingen
maken; hun vuisten moeten slaan tegen liet
klankbord, op den bijbel, op den kant van
den stoel, dat het stof om hun ooren vliegt,
«ie je! Nog meer: hun voeten moeten stam
pen; stampen «eg ik! op den bodem van de
„bouten broek”; stampen moeten hun „on
derdanen”, zóó, dat de bodem kraakt en
scheurt. Ja, waarlijk! dominee’s die slaan en
Stampen dat zijn de echte gezalfden.
Waar haalde men die wijsheid vandaan?
Hoort, gij alldta. die ’t uog niet weet. Staat er
niet in den Bijbel: „Sa met uw hand en
stamp met uw voet??’ Iemand, die er bij was
dacht .zoo. dien tekst moest ik eens opzoe
ken in vader Trommius, en daarna in den
Bijbel. En wat bleek’ Dat de woorden staan
in Ezech. 6 11a. De Heere zeide tot Ezechi-
el: „Sla met uw hand en stamp met uw voet”.
Geldt dit nu voor alle dominee’s in alle
eeuwen?.
EEN KLEINE KUNSTENARES.
Ciska Cremer en haar Merijntje-crcatie.
In het jongste nummer van „Het Too-
neel” wijdt P. een beschouwing aan de
jeugdige artiste,* die reeds zoovelen heeft
ontroerd door haar kunstzinnige ,.M< rijntje”-
creatie.
Het is misschien niet verstandig, zoo
schrijft hij, deze kleine kunstenares zoo
onder den schijnwerper te brengen. Hoe
weinig ..groote” menschen kunnen de weelde
der vermaardheid dragen, en hoe licht is
zoon kleine ziel niet bedorven. Maar wij
hebben tegenwoordig in onze theaters «iet
zóó veel weden tot verheugenis, dat wij
onszelf de vreugde kunqgn ontzeggen een.s
hartgrondig uit te spreken hoe blij we wel
beid en haar onvervaarde fantasie lijkt tl
geen enkel opzicht op de panoptieuin-wt zens,
die zoo dikwijls als begenadigde zielen aai
het groote publiek worden gepresenteerd^
Hier, in dit kind, leeft de natuur nog even!
ongerept als op het verlatenste stukje bei.
Niets van gemanierdheid; niets van leege
surrogaten.
En toch is de kleine Ciska een kunstenares.
Ze weet precies wit ie doet en ze weet
precies wat ze móet doen! Ze zegt geen lesje
op, ze imiteert niet klakkeloos wat men baar
voordeed. Ze spéélt. Ze heeft volkomen be
grip van wat er gebeurt, en hoe en waarom.
Ze kan niet redeneeren, weet van het be
staan der zielsontleding niets af, ^preet zelfs
van bijzonder weinig dingen af.... maar ae
begrijpt.
Haar intuïtie grenst aan het engeloofe-
Iqke. Er zijn menschen, die via hun intuïtie
alles kunnen. Menschen. die in hun hersens
of hun hart! een plan uitwerken, en het
dan ineens, volkomen gaaf, naar buiten
weten te dragen. Het zijn de menschen waar
over een adem van genialiteit is gegaan.
Het is gevaarlijk om het te zeggen: maar
tot die menschen hoort de kleine Ciska. zu
is geen vreemde op de planken. Ze heef*
verscheidene malen kinderrollen gespeeld;
ze heeft de planken-lucht ingeademd, is op
de hoogte der terminologie, heeft grappig
oud-wijs eigenaardigheden van de groote
collega’s overgenomen.
Maar dat alles zou niet voldoende zjjn,
wanneer niet waarlijk over dit kind een
zegenende hand was gegaan, die haar gaf:
een gevoelig hart een teer gemoed en levens
lust.
Want levenslust heeft de kleine rakker bq
schepels. Als ze éven muziek hoort, gaan de
beenen van den vloer. Ze is dol op dansen.
Maar teekenend voor haar beloften als
tooneelspeelster is de nauwgezetheid, waar
van zelfs die sprankelende levenslust haar
niet terughoudt. Bijna honderdmaal heeft ze
„Merijntje” gespeeldmaar altijd was het
w«fr een première voor haar: als een echte
kunstenares zocht ze steeds naar verdieping
van haar rol; wie toevallig een latere voor
stelling van „Merjjntje” zag, verbaasde zieh
over den groei van haar spel, terwijl helaiu>
zooveel anderen aan het vervlakken en ver
vh’chtigen waren geslagen.,..
DONDERDAG 4 APRIL.
Hilversum, 1071 M
10.0010.15 Morgenwyding. 12.152.00
Concert door het AVRO-Trio. 2.003.00 Gra
mofoonmuziek. 3.004.00 Kniplee. 4.00
5.00 Ziekenuuijtje. 5.005.30 Sportpraatje,
door H. Hollander. 6.007.15 Concert door
het Omroep-orkest. 7.157.45 Ëngelscqe.
les. 8.15 Aansl. van het Concertgebouw te
Amsterdam. Concertgebouw o. 1. v. Dr. W.
Mengelberg. I. d. pauze lering door G. de
Clereq: Steenkolen. Daarna: dansmuziek tot.
11.30
Huizen. 339.8 M. Na 6 uur 1852 M.
Uitsl. NCRV-urtzending.
11.0011.30 Korte ziekendienst o. 1. van
Ds. J. J. v. Petegem. 12.301.45 Concert
door een instrumentaal Trio. 6.00—6.30 Gra-
mofoonmuziek. 6.307.00 Muziekpraatje
door G. v. Raavenzwaay. 7.008.00 Orgel-
conert. 8.00 Concert. Sprs.: Ds. J. J. Wessel-
dijk, Burgemeester van Appingedam! Ap-
pingedam maatschappelijk. Ds. A. N. Tons-
sbeek: Appingedam geeetelijk Muziekver^enl-
ging'en koor.
Daventry. 1562 M.
10.35 Kerkdienst. 11.05 Lezing. 11.20 Gra-
mofoonmuziek. 12.20 Concert (viool, sopraan,
bariton). 1.202.20 Gramofoonmuziek. 3.20
Vesper v. d. Westminster Abbey. 4.05 Brb f-
bcantwoording. 450 Concert. Salvation
Army-Band. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Muziek.
6.35 Nieuwsber. 6.50 Marktber. 6.55 Muziek.
7f05 Pianomuziek van Schumann. 7.20 Novel
len bespreking. 7.35 Muziek. 7.45 Lezing:
How an aeroplane flies. 8.05 S. Logan, bari
ton. 8.20 Populair orkestconcert. M. Thomas,
sopraan.. Pouishnoff, piano. Symphonie-
orkest. 9.20 Nieuwsber. 9.35 (vervolg) Po
pulair concert., 10.20 Nieuwsber. 1055 Ij
zing: The week abroad. 10.4012.20 Dans
muziek.
Parijs, „Radio-Paris”, 1744 M.
12.20 Protestantsche morgenwijding. 12.50
2.10 Orkestcotfcert. 4.055.05 Klassiek
concert. 7.05—7.50 Gramofoonmnziek. 8.50-
11.10 Cdneert. Orkest.
Langenberg, 462 M.
9.35 en 11.30 Gramofoonmuziek; 12.25
1.50 Orkestconcert. 5.055-50 Orkestconcert.
Pianomuziek en liederen. 750—8.05 Concert
door het Klein Werag-orkest. 8.05 „Herodcs
und Marianne”, trairedie in 5 acten van Heb
bel. Daarna tot 11.20 Dansmuziek
Zeesen. 1649 M.
1.50—4.20 Lezingen. 450550 Orkest
concert. 5.207.05 I-ezingen. 7.20 .JDt-r
lachende Ehemann”, operette van Eysler,
Daarna tot 11.50 dansen.
Hamburg, 395 Mt
105011.20 Gramofoonmuziek. 5.20 Or
kestconcert. 7.15 ..Lucius Silla”, opera in 3
bedrijven, Baeh. 9.50-11.10 Moderne dans
muziek.
Brussel, 512 M.
550 Trioconcert. 6.50 Gramofoonmuzim.
8.35 Mandolineeoncert. 9.35—10.35 Dansmu
ziek.
Amsterdamse he aardappelmarkt.
Marktoverzicht der vorige week, ingezon
den door Jac. Knoop, Makelaar in aard
appelen, groenten en fruit, Nassankade 158,
Telefoon 81431, Amsterdam.
Afgeloopen week waren de prijzen der
Bonte en Blauwe weder lager, toch blijven
Bonte en Blauwe uit Noord Beveland en het
Goesche land gezocht a f 3.20 tot f 3.50.
Thoolsche en Zierikzeesche Bonte f 2.80 a
f 3.20. Blauwe iets beter. Een partij Bonte
en Blauwe met bevrorene werd verkocht
a f 1.25 per H. L, voor varkensvoer.
Zeeuwsche Blauwe Eigenheimers moesten
weder lager verkocht worden, om er maar
koopers aan te krijgen. De handel draait
hoofihtakelijk om Bonte en Blauwe, sndero
soorten zqn moeilijk te verkoopen. Met een
klein scheepje met Brielsche Eigenheimers
ging de verkoop slecht. Hillegomnier zanq.
Eigenheimers weinig vraag. Geen aanvo- r
van Flakkeesche en Spuische Eigenheimers.
Voor IJpolder Bravo's is de groot vraag
afgeloopen. Blanke Niettwlandsche zand-
Eigenheimers uit Drenthe en Overijssel blij
den, gevraagd. Lager prijzen voor Poters :et
grooteren aanvoer.
2 April weiden de volgei.de prjjzen ge
maakt:
Zeeuwsche Bonte f2.80 J 3.50:
Zeeuwsche Blauwe f 3.0(7f 3.50;
Zeeuwsche Eigenheimers f 2.25--f 2.50,
Zeeuwsche Bevelanders f2.40f 2 50:
Zeeuwsche Blauwe Eigenh. f 1.80- -f 2.00;
Bonte en Blauwe Poters f 2.00f 2.25;
Drcntsche en Overqsselsche Nieuw-
BELA^TINODRAMA OP BORNEO.
Een koppige hadji. Bloedig
resultaat.
Onlangs is .verteld van een hadji te Baud-
jermasin, Darmawi genaamd, die^het omder-
wille van belasringpenuingen heeft laten aan
komen op een bloedig gevecht met de die
naren der overheid, waarbij hijzelf, een amb
tenaar en een veldpofitieman om het lev*n
zqn gekomen. De „Borneo Post” deelt over
dit zeldzame geval nu bijzonderheden mede:
Hadji Darmawi was een betrekkeljjk gefor-A
tuneerd man, die steeds al zijne belastirg
betaald heeft met uitzondering van de padjak
tanah (landrente). Sedert de invoering daar
van heeft hij steeds pertinent geweigerd deze
te betalen, omdat hij haar niet billijk vond.
Tegenover zijn kamponggenooten, bij wie hij
in aanrien was. liet hij zich meerdere malen
fel uit over deze hem grievende belasting.
Dit kon door het Bestuur niet geduld wor
den en het gevolg was. dat de koppige hadji
eenige maanden in gijzeling door moest
brengen; een broeder van den hadji wiide
een einde aan het conflict maken en betaalde
de padjak tanali voor Dernurwi. Zulks is
eenige malen geschied, zeer ten obg
va^hadji Dermawi zelf, die nu wel nl
over dit onderwerp m conflict kon
doch het feit als onaangenaam bleef I
wen.
Tjjdens het bezoek van den gmfxerneur-
generaal heeft de hadji een audfeptie aan-
vt^Eoeken Je
.udiëntie
ophoeren, is
«ris het vorig
mgenhoom en
;e Hurssen. In
1905 werd hij benoemd jot procurator zijner
Ordeprovinoie. welke functie fe Hur-en
tot 1912 vervulde.
In 1914 werd hij tot prj/r
Utrecht. Kort daarop mi
PAUS EN KONING.
(Vrijbeids-eantate.)
Ter blijde herdenking' van de oplossing
der Romeinsche kwestie en het a.s. gouden
Priesterjubilé van Z. H. Paus Pius XI zal
binnenkort bij den muriekuitgver A. Biemans
te Oistervqjk, verschijnen een feestcantate
onder bovenstaanden titel. De«e cantate
werd gecomponeerd door den heer J. van
Nuenén te Berlicum op tekst van Kap. P.
van Riel. Ze is geschreven voor driestemmig
Mannenkoor, Tenor en Bariton-solo. Kwar
tet, Volkslied en Orgel- en Piarfóbogcleidiug.
JAN DUYS.
„Een ontzaglijke portie lawaai.”
D. Hans schrijft in „De Vrqheid”:
Een schaterende gramophoonplaat: daar
draait en daar knarst zij er op los, in het
snelste tempo waarin ze spelen kan. in één
onafgebroken schatering van geluiden, dat
het snerpt en dat het snatert en krast en
zwaait en stijgt en daalt, met scherpe klan
ken die langs je rug stippellqnen en die je
de sensatie becorgen van een griffel, die ge
slepen wordt met een bot mes;
^«n marktkoopman, die met stormen-
oe stem z n waar aanprijst en in de ooren
van rz n toeschouwer^ schreeuwt, dat je bjj
hem alleen goedkoop terecht kunt, want
boeren, burgens en buitenlui, komt ziet en
overtuigt u, gratis voor niks een proef en
wie eens koopt, koopt altqd. en de in den I
Btrgd om het bestaan geroutineerd-gefor-
ceerdn stóm davert en schettert aanhoudend
•ver de hoofden'der menigte, pak an het
kost meer ingekocht;
een. goochelaar die voor één kwartje
en snelheid, van klanken en vaart, wat. is
dat? de zinnen tuimelen over elkaar heen
als dolle jongens die met elkaar ravotten,
de woorden vliegen en buitelen door en
over elkaar, vaak is het een orgie van slor
digheid, want een zin is niet af of er wordt
alweer aan een anderen begonnen; sommige
zinnen worden twee of driemaal herhaald;
en steeds maar snelheid.,., snelheidf-
vaart.... en lawaai.... geluid.... dat het
je duizelt en davert en dreunt en stormt om
je ooren heen.... en steeds maar een stem
....een stem een schaterend-schetterende,
een ratelend-knetterende stem;
en letterlijk van alles, ja, van alle
harde en ratelende geluiden door elkaar?
■een knalpot van een motor: een hond met
een blik aan z’n staart: een futuristische
schilderij met een davering van helle kleu
ren; een radio die vergeten is af te zetten;
een waterval; een kellner die een 'blad gla
zen in scherven laat rollen; een vrouw die,
half uit het venster liggend, over haar gera
niums heen met de buurvrouw van den
overkant praat; een complete jazzband met
een reuze-sazophoon; een buikspreker en
een volkspropagandist; een mitrailleur en
een paan- gros voetzoekers; een daverende
serenade van ketelmuziek; een rammelende
auto over een straat) vol hobbelise keien;
een gillende sirene en een brommende mist
hoorn; een claxon die niet tot stilstand kan
wordeia gebracht; een stoomdraaimolen. die
als maar harder draait bij als maar snellere
orgelmuziek.
nean u al het bovenstaande, d.w.z.
neem de geluiden er-van en de sensatie die
ze veroorzaken, gooi het in een pot, rommel
het flink door elkaar, maak er een cocktail
van, goed zoodaar gaat-ie. daar gaat-
ie, in een hollenden roes, in een jagenden
storm, zwiepend en knarsend ‘en ratelend en
knetterend, een verzameling oude heksen op
bezemstelen, die elkaar achterna zitten en
krijschen.
Hebt ge ’t?
nu, dan wensch ik u geluk met het
evenement, want dan hebt ge een parlemen
taire redevoering van Jan Duys genoten.
Het is eigenlijk jammer van Jan Duys.
Want hq is een slagvaardige kerel, en han
dig, en ijverig; hq is nog pas midden tus-
sehen al z’n werk dóór gepromoveerd. Maar
door de soort, door den stijl (stijl!) van z’n
welsprekendheid (welsprekendheid!) ver
gruist hq z^n eigen argumenten. Men ont
houdt eigenlijk nooit wat van een speech i
van Duys. men heeft alleen de herinnering
aan een ontzaglijke portie lawaai. En dat is
jammer, want hij heeft wel argumenten.
Toen ik he«n onlangs hoorde spreken bij de
Ziektewet, dacht ik: ja. daar zitten wel goe
de argumenten in, goede en sterke en han
dige, maar hjj maakt ze dood, pier-dood.
mors-dood, omdat hij ze zélf laat verdrinken
in de bruisende, kokende zee van lawaai, die
hij er overheen giet; als hq rustiger, kahner,
waardiger sprak, zou hij veel sterker staan.
Is Duys een redenaar? Belachelijk. Hij
heeft er nu letterlijk niets van. en hij staat
er even ver vanaf als een draai-orsroldeun
van Beethoven’s Zevende.
Is Duys.een spreker? Nu ja. in den tech-
nischen zin van het woord, in het zeggen
van woorden.
Maar:
zoodra men aan een redevoering zelfs
maar eenige matige eischen gaat stellen van
taal en stijl, van vorm en constructie, jran
bouw en omlijning, dan moet men toegeven,
dat Duys er lettertijk niets van kan. dan
is hq noeh een redenaar noch een spreker.
Dezer dase’n las ik in ..Het Volk”*' een
klein berichtje over een spreekbeurt, die
Jan Duys bad vervuld. Er stond dit zinnetje
in: „Duvs sprak vier uur aan één stuk
door.” Beter kan een speech van Jan Duvs
werkelijk niet gekarakteriseerd worden. Hij
■prak vier nur. zonder onderbreken. Zooals
een circus-artist hoog in de nok van de eene
trapéze naar de andere zwaait, tienm-iaL
twintigmaal, en daarbij allerlei kronkelin
gen en buitelingen maakt, zoo spreekt
Duys. Zooals het regent, of stormt, of
sneeuwt, zoo spreekt „het”, als Duys aan
het woord is. Vier uur aan één stuk? On-
noozele verslaggever uit Hendrik-Ido-Am-
bacht of waór dan ook. Ik heb hem in het
parlement eens een speech van negen uur
hooren houden. Zonder dat-ie schor %-erd.
540 minuten 52.400 seconden. Dan spreekt
„het” in de Kamer, en je draagt het gelaten,
zooals je ook een eindelooze reeenda^- ge
laten draagt. Het zal wel ophouden, als het
tijd is, en als het eindelijk zoover komt. nu.
dan onthoudt je alleen dat „her1 geregend
en dat „het” gesproken heeft.
Nogmaals van de ware welsprekend
heid heeft dit alles geen sikkepit. Jammer.
Albania is een redenaar. Volop. Een der
beste uit Me kamer, zoo niet de béste. San-
nes spreekt voortreffelijk, met bezieling,
goed verzorgd. Van der Heide bezit wel
sprekendheid, van een rustigen siag. in,
laat ik zeggen, wat gedragen stiil. Klcereko-
lik- per zou veel meer indruk maken, op nea
die goed voelen en onderscheiden kunnen,
als hij minder rethorica gaf:, het is vaak te
opzettelijk-mooi, maar spreken kin hij. Ik
zou andere voorbeelden uit de roode fractie
knnnen noemen. Maar Duys^ Ik houd vol
dat Duys geen spreker is voor wie aan
een spreker eenige hoogere eischen stelt en
met zqn gevaarlijke gevatheid beweegt hij
«ich, wat de standing van zqn bestrijding
betreft, dikwijls op den rand van het ge
oorloofde. Dit heeft hem onlangs het con
flict bezorgd met zijn partqgenoote mevr, de
VriesBruins, die hem openlijk in het debat
toevoegde, dat Duys en zij blijkbaar van
meening verschillen omtrent de vraag, wat
al of niet een beleediging is -
Nog eens, ik vind dit alles jammer, en ik
vind ook jammer dat ik het zeggen moet,
want bij een rustiger en meer-verzorgde wij
ze van optreden zou Duys stellig ^pel meer
indruk maken en hij is in den grond der
«aak heelemaal geen onsympathieke kerel,
want hij doet en houdt niets achterbaksch,
hij gooit en flapt er alles uit. En de jaren
hebben blijkbaar geen vat op hem. hij ram
melt en raast er nog even-hard op los als
toen hij pas in het parlement kwam..
Is het wonder, dat menschen die hem
voor het eerst hooren, naafloop het Binnen
hof rond om zich heen zien draaien en met
koude compressen en kahneerende medicij
nen moeten worden ’bqgebracht?
DE JOURNALISTENKRING EN DE
UTRECHTSCHE PUBLICATIES
Dr. Ritter bedankt voor het
lidmaatschap.
Dr. P. H. Ritter, hoofdredaeteur van het
Utrechtsch Dagblad, heeft bedankt als lid
van den Nederl. Journalistenkring. In
een uitvoerig memorandum zijn de rédenen
van dit bedanken door drMlitter aan de le
den van den Kring meegedeeM.
H. M DE KONINGIN.
H. M. de Koningin is gisterochtend per
Staateepoortrein van 10.17 uur, waarin zich
het Koninklijk saRmrjjtuig bevond, voor
eenige weken uit Den Haag naar het Loo
vertrokken.
Z. K. H. de Prins en H. K. H. Prinsee Ju
liana deden de Koningin uitgeleide.
Prinses Juliana zal zich Zaterdag bjj Hare
Moeder voegen tot het einde der academische
vacantie.
Daar de Prins op 19 April uog niet terug
«al zijn van zqn buitónlandsche reis, bestaat
bet voornemen om den verjaardag van Z. K.
H. op 30 April te vieren, gelijk met den ver
jaardag der Prinses.
PATER M. WENNEKENDONK O.P. t
'Tweeden Paaschdag i- op 57-jar'uen leef
tijd te Nqmugen overleden de Weleerw. Pa
ter M. Wennekendonk O.P.. Jieeiid wa> van
het Missife-Actie Comité Nederland, waarin
hij voor de missioneerend» geestelijke orden,
die der Paters Dominicanen^"vertegenwoor
digde.
Met den toenmaligen Provinciaal Pater
TTieysseling maakte de overt
e«n belangrijke Missie-reis mtde naar Chili.
Pater Wennekendonk was jtrenlang prae-
ses van het Dominicanerkloos er te Langen-
boom bjj Grave en maakte da tr indertijd Je
stormramp mede, die het klooJter en de kerk
te Langenboom eveneens tei/terde.
Pater Wennekendonk w/rd geboren te
Doesburg 20 Mei 1872, traki in de Orde der
Predikheeren te Hnissenƒ14 Sept. 1899 en
‘itrecht priester ge-
