n nieuwe Japon Onder rood schrikbewind. „ONS BLAD I kijken No. 98. r p. fl. IN WEENEN! n Vierde tegenspraak. ER MANKEERT NIETS AAN HET ONDERWIJS FEUILLETON. Geld! r ■i Maandag 29 April 1929. niRo alkmaar imsss 23e Jaargi BUITENLAND. W. M. H. PELS ZOON Advocaat Voorburg Cognac I Abonnementsprijs i Rer kwartaal voor Alkmaar, s s e Foor buiten Alkmaar. t Met Geïllustreerd Zondagsblad ff 1.85 w ff 2.10 w vanaf f 2.50 TELEFOON 207. Verspreide Berichten. BureauHOF 6, ALKMAAR - Telefoon Advertentieprijs Aan alle ebonné’e wordt op aanvrage gratis een poll» verstrekt, welke hen venekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 3000.—, f750.—, f 250f 125. I» GIRO ALKMAAR 104863 GIRO ALKMAAR 104863 1*8. IX. 1 (hoc. deni. I in zijn uien, (,Wurdt vervolgd^ Ê-’S M’s humoristische AMS1 L.KDAM: Nieuwendijk 225/229 UTRECHT: Oude Gracht 151. f 2.85 f 0.60 booger 'LR minder gevaarlijk dan opzien te baren door afschaffing. - De Weensche socialisten beschikken wel over indere middelen om de jeugd voor on geloof. vrqdenkerq en losse zeden te win- nenl i NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD DE KABINETSCRISIS IN DENE MARKEN. Btauning beeft do opdracht om een kabi net te vormen, aanvaard en verklaarde hier bij, dat hq zoo spoedig mogelijk een lijet der ministers zal overleggen. Voor den poet van minister van buitenlandeche zaken wordt naast Stauning zelf en graaf Moltke ook de huidige Deenecbe consul-generaal in Ham burg, Yde, genoemd. op de gedachte ge- ’jkende” examens ■essisten in de congreszaal werd en als de hervormer van het Oos- f5O.—f4O KOORSTRAAT 49-51 ALKMAAR. En nu die extra-e.xamens wegens onvol doendheid van een schooldiploma. Ziehier, hoe de M-Redacteur ^kich uit de im passe tracht te redden: .,Dan heeft de frma Siemens en Halske een keer, toen zich voor 52 plaatsen 300 candi- daten met loffelijk schoolontslag aanmeld den, een vergelijkend examen gehouden. Doe dat asjeblieft zóó niet weer, verzocht de af- deeling onderwijs, daar zou misbruik van gemaakt kunnen worden; sinds dien vinden deze vergelijkende examens onder leiding van een Stadtschulrat plaats”. i l'wee dagen aa dit gesprek zaten ijj op bet grasveld thee te drinken. De houten tafel en gemakkelijke rieten stoelen ston- onder een groote treureech, die eens het «pornaamste sieraad vaa den tuin was ge weest Daar schoot snel een bootje naar de •enlegplaata, een lenige gestalte verscheen Rh de trappen en met vluggen tred kwam 16. Neen, ik heb alleen het gezicht van den jongen man opgemerkt en gezien dat hij aardige, mooie meisjes bij zich had. Houd je met van di/i man? Neen, dat is te zeggen, als ik niet bq hem ben. Eenmaal in zijn gezelschap gelukt het hem altijd me te vermaken en belangstel ling m te boezemen, zoodat het den schijn hoeft, in weerwil van mezelf, dat tij mqn in tiemste vriend is. Ik begrjjp bet, zei fiester. Hq is een aardig, maar geen goed menseh. En toch, hij lachte zoo vrooljjk en scheen zoo geluk kig. Wel liefste, geloof je dan, dat alleen goede mensohen gelukkig zijn. De vroolijk- sts hü zijn dikwijls de meest verdorven en slechtste menseden. Het nieuwe kabinet. Zondagavond laat werd van verschillende kanten de volgende lijst der nieuwe eoali- tieregeering, bestaande uit sociaal-democra- ten en radicalen, als definitief opgegeven: Minister-president en minister zonder por tefeuille: Stauning’ (soc.- dem.). Buitenlandsche zaken: P. Munch (radicaal) Financiën: Bramsnaee (soc. dem.) Binnen landsche zaken: Dalgaard (radie.) Defensie: L. Rasmussen (soc. dem.) Handel en Industrie. Hauge (soc. dem.) Justitie: Zahle (radicaal). Sociale Zaken: Steincke (soc. dem.) Onderwijs: Borgbjerg (soc. dem.) Eeredienst: Verkeer: Friis-Skotte (soc. dem.) Landbouw: Bording (soc. dem.) Hedenmorgen om half eif zou Stauning den koning de lijst overhandigen/'Van de genoemden waren allen behalve de radicaal I'bsaa 1 .vt/ovttrt tor.ii/vzl «n rlxa lycMLiMlIu v r t^Cvii w trv_xx vxxzzvx mi W vroegere sociaal-democratische regeering- Stauning of in de regeering-Zable. DE VOORBEREIDENDE ONTWAPE NINGSCOMMISSIE. De geoefende Reserves. In de voorbereidende ontwapeningscom missie zette graaf Bernstorff Zaterdag bet Duitsche standpunt uiteen over de noodzake- Iqkhek) van de beperking der geoefende re serves en betoogde, waarom Duitschland geen afstand van de beperking kan doen. Hij sloot zioli volkomen aan bq hetgeen Gibeon heeft gezegd, namelijk dat voor hot bereiken van overeenstemming allo delegaties con cessies moeien doen. Daarvan zal voor een groot deel het succes der discussies afhan gen. Een ontwapeningsconventie kan slechts tot stand komen bq wederkeerige tegemoet komingen op die punten, waarover meeninge- verschrUen bestaan. Wat Duitechlaod be treft, dit is van tneening, dat een ontwape- ningsscouventie, vooral als zq een eersten stap beteekent, slechts in aanmerking kan komen als zq een belangrijke vermindering der bewapeningen brengt. Dit zal de vertegenwoordiger der V. 8. met mq eens zqn, aldus Bernstorff, want bet is uauweiqks mogeiqk een belangrijke ver mindering in de ontwapening ter zee door to voeren en in zake de bewapening te land al les bq het oude te laten. Prof. Rutgers (Nederland) zette het stand punt der Neder landsche delegatie uiteen. Zq heeft er steeds naar gestreefd een maximum resultaat te bereiken. Men moet trachten de beperking op een zoo hoog mogeiqk niveau te brengen, want een minimum-conventie zou het bijeenroepen der ontwapeningsconferentie niet rechtvaardigen. Een conventie, die de geoefende reserves onbeperkt laat, heeft maar weinig waarde, voor een werkelijke be- wapeningsbeperking. De publieke opinie zal, wanneer zq bet re sultaat van den arbeid der commissie ver neemt, zich af vragen of Locarno en het Keb loggpact niets meer beteekenen, en of het geleund. Het was de eerste bezoeker, die hun zalige eenzaamheid kwam verbreken en evenals bq haar ontmoeting met den Rector, voelde ze zich pijnlijk aangedaan, nu ze met de buitenwereld in aanraking kwam. Meneer Jermyn mqn vrouw, zei Ge rard ernstig. Justin Jermyn liet zich üi een laag stoel tje zakken en metselde zichzelf tussehen de Moorsche kussens, in afwachting van de thee, die Hester, niettegenstaande alle krachtsinspanning om zich te beJieerschen, met bevende handen voor hem inschonk. Gedurende het onderhoud met den Rector had het vaderlijke medelijden van den ouden man, dat in al zqn woorden doorstraalde, haar tot tranen bewogen. In tegenwoordig heid van Justin Jermyn voelde zq een ver borgen boosaardigheid. Zq overhandigde hem zwqgeud zijn kopje, presenteerde hem iets der lekkernijen, die op de gezellig gedekte tafel stonden, met vorme lijke beleefbeid doch zonder eenige hartelijk heid; daarna stak zq een groote Morentqn- sche parasol op en wandelde langzaam weg, de beide mannen onder den esch alleen al leen latend. Ze is niet toeschietelijk, zei Jermyn haar nakqkend, maar wat is ze lief; zelfs je opgewonden beschrijving had mq niet op zulk een schoonheid voorbereid. Ja, 't is een waar Rafaël-kopje. die doorschijnende Ook deze grief wilde M. echter niet als juist erkennen, en waar wq beweerd hebben, dat Let roode gemeentebestuur het gods dienst onderwijzend personeel tenzeerste be lemmert en tegenwerkt in zqn taak, daar komt hq triooi phantalijk aamiragen met de vondst, dat „op ririhs- en Rurgerseholen van het roode Weenen” dan toch maar 1066 leer krachten voor het godsdienst onderwijs werk zaam zqn: dat de socialistische gemeente Weenen 119 godsdienstleeraren voor de scholen op jaarsalaris in vasten dienst beeft •n aan 106 godsdienMleeraren een vergoe ding toekent; dat verder op de openbare •obolen 123 door kerken en kerkgenootschap pen benoemde godsdienstonderwijzers werk zaam zqn en nog 628 leeken godsdienstonder wijs geven”. Hoe nobel! Nu is toch wei het bewqs ge leverd, dat de socialisten het godsdienston derwijs niet in den weg staan! Maar niet heusch! Al deze liefde voor het godsdienstonder wijs betoenen de heerenmet bloedend harte, omdat zq moéten, omdat de rqks- wet het zoo voorschrijft! De verdienste der roode heeren schijnt ons in dit verband niet bqster groot. Maar zegt M. de godsdienstliefds zijner Weensche broederen gaat nog verder: „Want het socialistisch gemeentebestuur stelt ook onverplicht de leermiddelen voor het godsdienstonderwijs gratis ter be schikking”. Kqkl Dat is nu een welhaast ziekelijke liefhebberij van wethouder Glöckel om zoo veel mogelijk schoolboekjes, zoo fraai en zoo gelqk vormig mogeiqk te laten drukken; het moet allemaal „model” zqn; bovendien: de Weensche ouders hebben nooit anders dan gemeentelijke katechismusboekjes gekend; waarom zou de roode wethouder deze nu de monstratief afschaffen en den ouders daar door de oogen openen voor de heidensche bedoelingen, welke de socialisten met de kin deren vóór hebben. Katholieke onderwijzers en godsdienst leeraars worden genoeg op de vingers ge keken; hun invloed wordt praktisch (door dreigement en strafoverplaatsing) genoeg zaam beknot; en ook overigens bezit de gemeente middelen genoeg om het kind van den godsdienst te vervreemden. Het drukken van katechismusboekjes is Onze ernstigste grief tegen de roode schoolpolitiek in Weenen was echter déze: dat men het kind zooveel mogelijk aan ouder lijk gezag en godsdienst tracht te onttrekken. Tot dit laatste doel saboteert men in Wee nen de christelijke onderwijs wetgeving, wel ke het land aan de christelqk-socialisten t» danken beeft. Men verüorloove ons even een vermake lijk intermezzo: M. vertelt in een zqner artikelen een boei end romannetje: „In Juli 1926 trachtte de Katholieke mi nister van Onderwj», Dr. Schneider, de Oos- tenrijksche school mèt een klerikaal plan te overrompelen. Glöckel qlde uit zqn vakan tieverblijf naar Weenen terug. Vijf dagen na dat het klerikale leerplan de wereld inge- schui/eld was, werd het onder den voet ge- Wq zqn indertijd zoo vrij geweest, ook aan de roode schoolpolitiek in Weenen eenige critische woorden te wqden. En onze bezwaren daartegen gering: de resultaten van het onderwijs waren,- volgens ons, treurig; het systeem van den rooden onderwqs-potentaat Glöckel was deerlijk mislukt, en tot bewqs van een en ander voerden wq o.a. aan, dat een in 1925 te Erlangen gehouden congres van onderwqs- •pecialiteiten het Weensche schoolregime op vakkundige overwegingen, als ondeugdelqk afwees, en dat de voornamere bedrijven en zaken in Weenen, wanneer zij per soneel moeten aannemen, dat onder dit schoolregime gevormd is, de candidaten te voren nog eens aan een extra-examen on derwerpen. Zóó weinig waarde hechtte men il - irginde aan een Glöckêl-diploma. Wat heeft onze opponent daarop af te dingen? Wat ons eerste bewqs betreft, het volgen de: „Daar de heer Speet nooit wat beweert zonder een poging te doen ook wat te be wijzen, deelt hq ons mee, dat een vergadering van onderwys-specialiteiten in 1925 te Er langen (in Beieren) t waren 50 oer-Teu- toonsebe pbilologen op vakkundige over wegingen 't Weensche schoolregime afwees. Dat Glöckel tezelfder tqd door twee dui- send congri toegejuicht tenrijksche onderwijs gehuldigd, dat wist de heer Speet niet.” Inderdaad, neen! dat wisten wq niet, en dat kónden wq ook niet weten, om de dood eenvoudige reden, dat bet niet wiAr is! Weet u, waarop die toejuiching van Glöckel door die 2000 congressisten slaat? Hierop: dat Glöckel in een begroetingsrede vóór den aanvang vaa het eigenlqke vak kundige gedeelte van bet congres, eenige snorkende phrasen uitbracht tot huldiging van.... de aansluitingsgedachte van Oos tenrijk bij Duitschland! Waarlqk een goedkoop kunstje om zich op een congres in Duitschland te laten toe juichen! Itator, bq de vakkundige besprekingen heeft het congres den „grooten” Glöckel echter totaal verloochend enuitgefloten. Onze Weensche partqgenoote, Stadtratia Frau Dr. Motzko, was méde Oostenrqksche afgevaardigde, en deze vertelde ons, dat zij rich als Oostenrqksche afschuwelqk ge geneerd heeft, toen vrijwel het heele congres door voetengeschuifel haren landgenoot er ger dan „onvoldoende” toekende. „Es war peinlich!” niet mogeiqk is de legere ook maar met een man te verminderen. Hq stelt voor de publie ke opinio in de gelegenheid te stellen zich rekenschap te geven vao hetgeen de com missie heeft gedaan, door een rapport op te stoHen, waarin alle aangenomen en verwor pen- voorstellen voorkomen. Lord Cusliendun verklaarde, dat Engeland ten einde een accoord mogeiqk te maken, reeds hi 1927 een zelfde besluft beeft geno men als de Ver. Staten. De Zweedeche gedelegeerde sloot rich b^j bet standpunt van Gibson aaif! Graaf Bernstorff wees er nog op, dat onge veer de helft van de staten der wereld voor beperking der geoefende reserves is. Nadat nog verschillende sprekers over deze kwestie bet woord hadden gevoerd, constateerde jbr. Loudon, dXt er in de commissie geen een- steuwnigherd bestaat en dat later een stem ming over de kwestie zsl plaats hebben. BLOEDIGE BOTSING IN DUITSCHLAND. - Eoa dood* v«l« gewonden. Gfeternacht had bq de Obermain-brug te Frankfort a. d. Main een bloedige botsing plaats tussehen leden van de organisatie Reichsbanner en nationaal-socialisten. Een lid van de Reichabanner werd hierbij door een messtt'ek gedood. Bovendien werden nog drie personen zwaar gewond. Toen de politie ter plaatse l^wam, waren de vechtenden w, 4.1 -■ llitiiiin jr.leruuli td..w. i xv TWW IWUftltlWVn XtMTMtlT; 1V IC tWnllIl WWWtt vier nationaal-socilisten gearresteerd, dki eveneens tamelqk ernstig gewond waren. Men heeft tot dusver nog niet kuuneu vast stellen wie de achuld draagt van deze vecht partij. BRAND IN DE ABDIJ VAN TONGERLOQl Drie vleugels reeds vrruisid. Gisteren is brand uitgebroken in de be roemde bad q van Tongerloo, in de Belgi sche provincie Limburg, in de nabijheid vaa de Nederlandsche grens, dicht bq Weert. Do abdij is fat de dertiende eeuw door monniken van de orde van St. Norbert gebouwd en was een der oudste en mooiste abdqen vaa België, met talrqke historische documenten en kuntsvoorwerpen van onschatbare waar de. Het vuur heeft reeds drie vleugels vaa het hoofdgebouw vernield, terwijl de kerk nog in brand staat. Het is den monniken gelukt, de kerkschatten te redden, maar in het klooster zelf zqn vele kunstschatten con prooi der vlammen geworden. De kerk werd geheel vernield. De biblio- deze over het kort geknipte gazon op hen af. Eindelijk, riep Justin Jermyn. Ik dacht wel, dat ik me niet vergist had. Waarin, in wien? vroeg Gerard op springend, terwql hij den ougenooden gast alles behalve vriendelqk opnam. In mqn ouden vriend Hauley. Ik lo geer bij Matt Muller, den landschapschilder, die zqn boothuis bq Wargrave heeft en toe vallig hoorde ik de beschrijving van een meneer en mevrouw Hanley, die m een zeker opzicht mysterie voor hun buren zqn. De dame, een buitengewone schoonheid, (dit met een buiging en een glimlachje tegen Hester) de heer, kolossaal rqk, jong, lui, enfin ge heel zooals mqn vriend Gerard is. Ik waag de nu een stoute gissing wie uiqnheer Han ley was, en me voici. Wil je me even aan mevrouw Hanley voorstellen? Lachend stond hq voor hem, vrijpostig en hebt als Ariël in persoon, van top tot teen in het wit. Het zonlicht speelde op zqn blonde haren; en zjjn gelaat, waarop weer en wind geen invloed schenen te hebben, had Mn fjjne, doorschijnende kleur. Hij keek zöo onschuldig, alsof niets verder van hem ware dan de veronderstelling, dat zjjn gezelschap op een of nadere wjjse onaangenaam kon zjjn. Hester was verlegen opgestaan en stond blozend teren een der takken van den esch reinheid van kleur, die fijne, regelmatige trekken Waarom loop je me hier achterna, v roeg Gerard ruw die lofspraak afbrekend. Denk je dat iemand, die zichzelf een paradijs ge schapen heeft in een stil geheim hoekje, graag gestoord wil worden door.... De slang, viel Jermyn hem in do rede. Misschien niet, maar toch is er altijd een gaatje in de heg, waar do slang doorheen kan kruipen. En buitendien, er zal toch wel eens een eind komen aan bet genot van zulk een afzondering. De liefde behoeft niet te veranderen, maar de denkbeelden raken uitgeput en dan begint zoo'n tête a-tête ta verv elen. .Ms de slang, in bet begin van hun vereenl- ging, er geen stokje voor had gestoken, wat zouden Adam en Eva dan meer dan genoeg van het Eden hebben gehad met den tijd dat Kaïn en Abel opgroeiden. Kom wees niet boos Gergrd. Ik geef toe, dat ik wat brutaal ben geweest Ik ben ge gaan waar ik graag wezen wilde, en niet waar men we wachtte. Ik breng allerlei nieuwtjes uit de stad uit de wereld. Ze zqn nog kersversch de schandalen en dwaas heden en praatjes, waarvan de couranten je niets vertellen. Je kunt toch zeker wel eea uurtje met me babbelen. Gerard bleef met hem praten tot midder nacht. Hq bleef op Rozenhof eten en de derde man bracht een voorlijkheid aan, die den laats ten tqd meestal aan tafel, alleen met bun beiden, ontbroken had. Zelfs Hester schepte vermaak in een manier van spreken, die ge heel nieuw voor haar w?s; het onbehage- Iqk gevoel, dat Jermyn's persoonlijkheid bij haar verwekt had, verdween en was bijna ge- he^l vergeten. Blijkbaar hield hjj van Ge rard en bewonderde hem, iets dat in zijn voordeel sprak. Toen zq afscheid van hun bezoeker na men, scheen de maan vol en wierp een zil veren schqn over boomen en weiden, rivier en eilandje. Zij keken hem nog een ©ogen blik na, terwql hij naar Wargrave roeide en in zqn wit coetuum bij het koude witte licht geleek hij een geest. Hq heeft je geamuseerd, Gerard, zei Hester, terwijl zij langzaam naar huis terug wandelden. Ik wm bbj, toen ik je zoo vroo- lijk boorde lachen. We zijn in den iMtoten tqd te ernstig geweest. De boeken h«M>eai ons zwaarmoedig gemaakt. Vsn 18 regels 11J5 j elke regel meer f 0.25. Redaaae reg^f 0.75 voor de eerste paginavoor de avenue pagina’s f 63Ög f 0.60 per advertentie van 5 regels iedere regel mewToS? treden door een straatdemonstratie i'an 250MÜ0 Weensche ouders. De minister van Onderwijs moest aftreden, zqn leerplan werd herroepen, en in den Na tional rat kwam een compromis tot stand..” Aldus bet verbaal, dat in zóóverre met een romannetje overeenkomt, dat het bijna ge heel op pfaantasie berust. Van die overweldigende straatdemonstra tie bleek ons in Weenen niets bekend te zqn. Waar is, dat de christelijk-sociale regee- ring de onderwijshervorming doorvoerde. waart>q het godsdienstig-zedelqk element ge waarborgd werd. Minister Schneider diende het wetsontwerp in, en dat ie ook waar van den schrik „ijlde” Glöckel naar Weenen om de snoode plannen te verhinderen. En inderdaad is Minister Schneider afge treden; maar niet omdat Glöckel anders zqn zin niet krijgen kon! Integendeel: Schnei der had een zwak moment, wilde Glöckel 'n ietsje toegeven, en toen hebben de christelijk- socialen, juist daarom. Schneider aan den dijk gezet. In zqn plaats trad nu op de volk rachtige minister Schmitz; en deze heeft de onderwijs wetten zooals de christelijk-socialen deze wenschten tot stand gebracht. Deze wetten worden echter zooveel moge iqk gesaboteerd door de roode autoriteiten; bet godsdienstig-zedelqk element daarin wordt naar beet vermogen genegeerd en krachteloos gemaakt. Vandaar onze ernstigste grief tegen de roode schoolpolitiek. waren niet De critische lezer riet terstond, dat hier precies wordt erkend, wat wq beweerden; al leen wordt de zaak een beetje onschuldiger voorgesteld dan zq is. Hoe is men in Weenen komen, deze z.g. „vergelijkende1 in te voeren? Omdat het schooldiploma op zichzelf niets bleek te zeggen! De reden van dit alles is we zeiden het reeds vroeger het feit, dat Glöckel bet onderwijs voor de kinderen tot een pleizier- tje wil maken, terwql zonder deugddoende inspanning op dit ondennaansebe nu een maal niets goeds bereikt wordt. Daar is voorts onze bewering, dat het in Weenen overheerschende „openbare” onder wijs zóó slecht is, dat zelfs niet-katholieke zelfs socialistische ouders hun kinderen naar de enkele katholieke „privat”-scholen zenden. „Dat is drie” zegt m'nheer M en aan die alleen zou een minder gehard menseh barsten. Want deze armzalige inrichtingen, die in bekrompenheid van ruimte, geest en midde len de oude school gebleven zqn, zouden door socialistische ouders nog gemeden wor den, als haar resultaten even ver boven die der openbare school uitkwamen, als ze er nu onderblijven.” Dat ia wel'heel vriendelqk gezegd in *1 zqn vaagheid! De M-Redacteur heeft echter niet in de gaten, dat hij zichzelf ondanks zqn voor zichtige vaagheid teeljjk vaatpraaL Immers, evenals in Nederland moeten ook in Weenen de Katholieke scholen voldoen aan dezelfde eischen als de openbare, beide soorten van scholen worden door de zelfde stedelijke autoriteiten geïnspecteerd. Wanneer er op onze scholen nu iets aan te merken waa, dan zou het niet twijfelachtig zqn, wat de roode autoriteiten in baar haat tegen het bqzonder onderwijs daar mee zouden aanvangen! 't Is waar, dat onze scholen niet over zoo veel geld beschikken als de openbare maar onzerzijds weet men me* het beschik bare te woekeren. En zoo is 't een feit, dat bqv. het R. K. „Bcbotten-Gymuarium für Knaïuen” als de beste onderwijsinstelling op dit gebied erkend wordt en laatstelijk de helft van het aantal aangemelde leerlingen moest afwijzen! Wat blqft er nu over van M’s kordate spitsvondige, ten deele ook „tegenspraak”?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1929 | | pagina 1