Dagblad.
o
Derde blad
'J.
I
I.
O
I
I
u
5W
-
Zaterdag 4 Mei 1929.
1
SPORT EN SPEL-
io
9
9
8
8
8
I
X wo^
BINNENLAND.
FINANCIEELE RUBRIEK.
ALKMAAR 675 JAREN OUD.
KUNST EN KENNIS.
Nooid - Hollandses
is
DR1E.EN TWINTIGSTE JAARGANG.
D.
werd te
<O>—
als
nu
A
een
V
kwestie
evenwel
zegde hij de Tooneelscibool vaarwel en »poe-
VOETBAL
een
oning
resp.
“I en
de
;emaakt
De „Kroniek van den klerk uit de lage
vermeldt: „Up octave van St. Ag
8
7
8
8
7
6
3
2
2
2
7
7
3
4
2
O
1
4
4
5
5
6
8 21—35
9 28 -26
5 19—23
1 12—38
g'Oedér
graaft'
14
14
14
13
14
14
13
14
9
6
5
1
0
1
exploits tiekosten
(340.330).
Jl
'mvorkeer bracht in het
ie Spelen niet, wat daar-
O
-1 bedroeg in de iaren
op AmsterdamEdam
Zaadmarkt 94 Alkmaar.
H U.G A. HORLOGES -
0 17 42 -21
1 16 39-18
4
5
5
8
1
1
2
2
0
3
1 10
2 tl
3 21 61—31
3 21 49—34
4 18 47—35
4 16 33—26
7 14 32—37
7 11 29—34
5 21—50
4 18-42
De laatste rustplaats van Graaf
Willem H. Afbeeldingen van
Willem II.
dag in de gi
Het zal da
Alkmaar stadrecht verkreeg.
Dit stadrecht werd aan deze stad op
11 Juni 1254 geschonken door den Roomsch
Koning Willem II, graaf van Holland.
Vrijwel hetzelfde recht, dat Alkmaar toen
bekwam, was kort te voren aan Haarlem
verleend (1245).
Na Haarlem was Alkmaar de eerste plaats
in het tegenwoordige Noord-Holland, die dit
recht verkreeg.
Eerst veel later kregen in deze streken
andere plaatsen stadrecht (b.v. Medemblik
1289. Enkhuizen 1355. Hoorn 1356).
In bet tijdperk, toen Alkmaar stadrecht
>>eteekenis en nog eeuwen daarna (n.l. tot de
Main, den landgraaf van Thuringen, Hen-
verwierf, was dit privilegie van zeer groote
•mwenteling van 1795) heeft het zijn waarde
gehouden.
De verheffing van dorp tot stad bracht
mee, dat Alkmaar uit het omliggende platte
land werd geëximeerd. De stad kreeg dan
eigen rechtsgebied, binnen welks grenzen
"kjen bestuur ei
zekeren A. van Emeeekerck, burggraaf van
Torenburg.
Van dit kasteel, hetwelk ongeveer ter
plaatse van de huidige straat Torenburg
I
NEDERLAND EN BELGIS.
Het antwoord op de Belgische wti.
Men bericht aan „De Tijd” dd. 2 Mei uit
Bnissei. dat in politieke kringen aldaar
eenige verwondering bestaat omtrent het
onbeantwoord blijven van de Belgische nota,
welke in de eerste helft van Januari J.I., der
halve ruim drie en een halve maand geleden,
aan de regeering in Den Haag is gezonden.
Op 22 Maart j.L heeft Minister Beclaerta in
de Eerste Kamer wel medegedeeld, dat het
Nederlandsche antwoord op het Belgisch me
morandum „in voorbereiding” was, m*ar tot
op heden heeft men hieromtrent niew ver
nomen. Dat de aarzeling van dë Nederland
sche regeering de nieuwsgierigheid in Brus
sel prikkelt, ligt voor de hand.
Van andere zijde verneemt het blad, dat
de antwoord-nota van.de Nederlandsche re
geering ter verzending gereed ligt, en than*
vertnoedeljjk reeds is verzonden.
Deze nota zal hier te lande niet worden
gepubliceerd. Men mag echter aannemen, dat
zjj geen bepaalde voorstellen omtrent de
waterwegen bevat, daar het Minister Bee-
laerts in dit stadium alleen is te doen, eea
grondslag te leggen, waarop de onderbande-
lingen tusschen de kabinetten, die na de
a.s. verkiezingen in België en hier zullen op
treden, verder, kunnen gevoerd worden.
Tot dien grondslag behoort de herhaalde
verklaring van onze regeering, dat men hier
te lande algemeen een goede verstandbo*-
ding met België op hoogen prijs stelt en ia
verband daarmede bereid is met gebleken
economische behoeften van België rekening
te houden, een bereidheid van Nederland
sche zqde, die alleen kan voortkomen uit
vrijen wil, wijl onze Regeering met beslist
heid de stelling verwerpt, dat België aaa de
scheidingsregeling van 1839 aanspraak zon
kunnen ontleenen op politieke en economi
sche concessies ten koste van Nederland.
Mocht in verband met «uitlatingen van
den jongsten tnd van Belgische ziid aan de
juistheid van deze juridisch onaantastbare
stelling door de Belgische regeering twijfel
worden geopperd, dan zal aan het Internatio
naal Hof van Arbitrage de taak dienen toe
vertrouwd te worden, om dit struikelblok
weg te nemen op den weg naar een bevre
digende regeling van de hangende vraag
stukken.
R. C. 3-
D E. M. 3
V. Z. 3
Vitesse 2
A D. O. 3
C-. V. O. 3
NOORD-HOLLANDSCHE TRAM.
Staat ontbinding voor de deur.
Aan het jaarverslag der N.V. Noord-fiol-
landsche Tramweg Mij. en N.V. Tweede
Noord-Hollandsobe Tramweg Mij. over 1928
ontleenen wjj het volgende:
Afgelegd werden in do jaren 1926, 1927 en
1928: Tezamen 376.307 tegen 389.486 en
398.600 trein K.M.
Op het Markener Veer werden 5119 vaar
ten gedaan, waapran 143 zeilende. De op
brengsten van het personenvervoer bleven
op de lijn Edam en Markener Veer vrjjwei
gelijk, doch daalden op de lijn Alkmaar, to
gen het gemiddelde van 1926 en ’27 met 13
pet. De hoogste maandopbrengst werd als
gewoonlijk op beide lijnen bereikt in Aug.,
f 18.600 voor Edam en f 13.900 voor Alk
maar.
Ons vreemdelinge!
jaar der Olympische
van verwacht was.
Het aantal reizigers
1926. 1927 en 1928: o
(11 Juni 1254—11 Juni 1929)
Den 11 den Juni a.s. is een belangrijke
,i„ geschiedenis van onze stad.
lan 675 jaren geleden zijn, dat
Het laat zich begrijpen, dat de zoon van
Willem n, Floris .V, den strijd tegen de
Westfriezen niet Het rusten.
Ook h|j gordde den strijd aan en slaagde
in 1282 er in het gebeente van zijn vader te
ontdekken.
Het geheel werd in een prachtige kist ge
daan en nk Utrecht naar de Abdijkerk te
Middelburg: gevoerd.
Graaf Willem' TH stichtte in die kerk te
Middelburg in 1325 een kapel voor de ziele-
rust van Willem II.
In 1542 liet Maria, gouvernante der Neder
landen, door den abt Floris van Schoonho
j «ven, er een graftombe oprichten.
Van al dat schoone beeldhouwwerk, tor
herinnering aan Willem H vervaardigd, is
voor den
zijn zoon
1 18 38—12
3 12 25—13
2 12 22—12
5 4 15—16
3 11—26
3 6—37
328.000 tegen 340.000 en 334.406; op Am
sterdamAlkmaar 4.30.800 tegen' 399.700 en
374.300; op Markener Veer 77.900 tegen
81.7000 en 87.000. Totaal 836.400 legen
821.500 en 805.700. K wad ijk- Volendam
106 600 tegen 107.800 en 104.300. Tezamen
943.000 tegen 929.800 en 910.000.
De opbrengsten van het gewone goede
renvervoer namen op beide lijnen af; tegen
het gemiddelde van 1926 en '27 met 4 en
8 pet.
De daling der Exploitatiekosten is tot
staan gekomen. Ter vergelijking net vorige
jaren dient ook thans het totale bedrag ver
minderd te worden met f 2478. aangezien op
het verslagjaar drukt 1/3 deel van een 27en
loonstaat, waarmee het vorig jaar was be
last.
Het overschot der Exploitatierekening Ia
in vergelijking met 1927 wederom gedaald.
De tweede N. H. T. M. boekt, niettegen
staande dat de voorgestelde afschrijvingen
laser zijn dan de normale, een verlies van
f 31.498, waardoor het totale veriiee stijgt
tot f 99.111. Bü de N. H. T. M. is ook dit
jaar een overschot dat aan do resewe-reko-
ning wordt toegevoegd. Deze bedraagt thans
f 24.014.
De Kroon heeft in het meerendeel onzer
beroepen tegen autobusvergunningen
voorzoo ver afgedaan te onzen, na deele
beslist Nog blijft ons de hoop, dat in de vol
gende uitspraken een besluit van andere
strekking zal vallen.
Indien deze niet verwezenlijkt mocht wor
den zal een ontbinding van ons bedrijf voor
de deur staan. De opbrengsten bedrage* in
1928: reizigers f 283.486 (v. j. 295 254). goe
deren f 50.320 (60.751) werkplaatsen
f 5657 (4646), totaal f 367.507 (389.242). De
exploitatiekosten bedroegen f 346.971
0
0
2
2
3
1
A. V. I. O. 8. 1 speelde gelijk tegen de
reserves van G. V. O. n.l. 11.
De stand is nu als volgt:
1
3
2
2
0
Het gelaat is weggehakt en ook het ge
deelte beneden den onderkant van den wa
penrok is zwaar beschadigd.
D. H- V. B.
Wat geweest is en wat komen gaat.
Uitslagen van Zondag j.l.
A. V. C. B. 1 is het gelukt, van R K A V.
2 te winnen met 21. Hierdoor moot
R K. A. V. 2 degradatiewedstrijden spe-
I len.
G. V. O. 1 wist met 52 te winnen van
Zwaluwen 2. Hierdoor moeten de Krom-
menieërs een beslissingswedstrijd spelen
tegen The Unity l.om het kampioen
schap van deze afdeeling.
De stand in deze afdeeling is
volgt:
GVO. 1
The Unity 1
Zwaluwen 2
Wilskracht 2
De Meer 2
N E A. 1
P J C. B 1
R. K. A. V. 2
10
10
8
7
7
4
2
1
A. V. V. Z 2 wist het tot een gelijk spel
te brengen tegen de Heemskerkers n.l.
22. De stand is nu als volgf
Vitesse 1
D E. M 2
Voorwaarts 1
A R. C 1
V. V. Z. 2
A D. O. 2
3
2
2
1
1
1
De overige competitiewedstrijden zijn
van geen belang meer en we zullen daar
om dan ook verder hiervan geen mel
ding meer maken. Alleen eventueelë be
slissingswedstrijden en promotiewed
strijden zijn nog van belang en wij zul
len die dan ook geregeld blijven vermel
den. Van de juniorencompetitie kan geen
stand gegeven worden, daar deze nog
niet geheel uitgespeeld is.
SCHEIDSRECHTER.
.Holland, en Boudewiin van
uitspraak te Middelburg.
Daarna vol?: op 5 Juni 1241 de eerste
brief, door Willem alleen uitgevaardigd, n.l.
een charter aan de Duitsche orde
Willem was toen hoogstens 14 jaren ond.
In Duitschland werd in Februari 1237
Koenraad IV. zoon van Keizer Frederik. tot
Roomsch koning gekozen.
Paus Gregorius deed keizer Frederik in
den ban. Deze ban werd door onvolgende
pausen en door het Concilie van Lyon
gehandhaafd
De Rijksvorsten, daartoe vooral door een
actie vanuit Rome voorbereid, kozen 22
M»i 1246 in een bijeenkomst te Hocheim a. d.
bet in de abdij te Rjjnsburg heeft gestaan, zijn in den loop der 18de en
I 19do eeuw nog resten gevonden.
volgde rechtens zijn vader in I Kort voor het grovelijke leger onder Wil-
aanbinden, had
II uitgenoodigd
Marino*
moeite
wist hy van zny ouders gedaan te krijgen,
1 13 29—13
9 19- 8
6 16—17
6 14—18
4 9-24
A R. C 2
G. V. O. 2
V I. O. S. 1
S V. W. 1
Voorwaarts 2
A. R. C 3. heeft kans gezien, ongesla
gen het kampioenschap van hare af-
deeling te halen. Voorwaar een mooie
prestatie. Proficiat jongens. En nu het
beste beentje voor in de promotiewed
strijden. Met 53 wisten zij de Heems
kerkers te kloppen. V. V. Z. 3 verloor met
4 —0 van Vitesse 2. De stand Is nu in deze
afdeeling als volgt:
10
10
9
10
8
9
te Alkmaar ziet men twee fraaie beelden
Het eene beeld stelt voor een jeugdig, baar
deloos krijgsman, het ander een ouder per
soon.
I Deze beelden stellen r-
Roomsch-koning Willem II
graaf Floris V.
In de Prentverzameling der gemeente Alk
maar is een teekening voorhanden van het
het daarin geinsereerd privilegie aan Alk
maar geschonken door graaf Willem II.
Met den inhoud van dit charter van den
abt van Egmond is, behoudens enkele fou
ten in den tekst, in overeenstemming een
afschrift van het origineele charter, naar
hetwelk in 1663 notaris Siersma, dit heeft
gekopieerd en in 1725 is uitgegeven in
„Handvesten en privilegiën der stad Alk
maar,” (door C. v. d. Woude) en door Van
Mieris in diens in 1755 uitgegeven Charter
boek (deel III).
niet in den gevel voor.
Deze beelden zijn dan ook niet uit den
ouden bouw afkomstig.
In 1901 heeft men, onder leiding van de
'Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
„Alcmaria het gebouwtje voor algeheelen
ondergang behoed.
Door particulieren is met steun van het
Rijk en de Gemeente (Raadsbesluit van 18
Dec. 1907) een som geld bijeengebracht, ten
einde den gevel zooveel mogelijk in den
ouden trant op te bouwen met gebruikma
king van een aantal bouwf ragmen ten.
Met medewerking van Jhr. Victor
Stuers is toen een nieuwen gevel g<
en daarbij is toen rekening gehouden met
het plan om alle merkwaardige versieringen
Ter linkerzijde vertoont de kleedij
groot schild met een klimmenden leeuw (de
Hollandsche leeuw).
In „Oud-Holland 39ste jaargang, 1921,
„Ein gleich-
zeitiges’ Reiterstandbild des deutschen Kö-
i eenzet, dat het fraaie standbeeld in den Dom
echter te Bamberg moet worden beschouwd als te
zijn het conterfeitse) van den jeugdigen
Roomseb koning Willem II.
In den gevel van het Koning Willemhuis
i niet veel overgebleven.
Onlangs verscheen in het weekblad „Ons
Zeeland” (No. van 15 Dec. 1928) een artikel
I van de hand van Dr. Unger „De geschiede
nis van een vorstenlijk.”
Daarin vindt men hij de reproductie van
den „grafzerk van Willem II in 1817” ver
meld, dat het graf van Willem II daar in
1817 is ontdekt, docih sinds dien onvoldoen-
de werd geconserveerd.
Thans is het gelukt met steun der regee
ring de fragmenten van den zerk en de res
ten van het stoffelijk overschot een waar
dige plaats in het kerkgebouw te doen in
nemen.
De zerk heeft een sterk Gothisch karakter
en vertoont den Roomsch-koning in wapen
rusting met gevouwen handen.
MARINUS SPREE, t
De beer M. Spree, directeur van den Cir
cus Schouwburg te Rotterdam, is gister
morgen te Soheveningen plotseling overle
den, 52 jaar oud.
Met Marius Spree, zooals hij bjj het pwbliek
altijd met zekere vertrouwelijkheid heette,
daalt een merkwaardige figuur uit bet Ne
derlandsche volkstooneel ten grave. Spree
wits de stukken te vinden, schreef ze zelf,
bewerkte ze naar bekende romans en novel
len; hij monteerde, regisseerde, voerde sake-
Ijjke leiding en spéélde, met het vuur der toe
wijding. -
Den 31 sten Augustus 1876 is
Spree te Amsterdam geboren. Met
v:** 1-- -
dat hij'naar de óoneelschool mocht. In 1893
19do eeuw nog resten gc
Kort voor het grovelijke
lem II weder den strjjd ging
Paus Innocentius IV Willem
tegen Kerstmis 1254 te Rome te komen, ten
einde aldaar tot Keizer te worden gekroond.
Hij had aanvankelijk den titel gevoerd
.„Dei gratia Romanorum in regem electus
semper Augustus” en na zijn kroning te
Aken dien van ..Romanorum rex”, de kei
zerskroon heeft Willem II echter nimmer ge
sierd. daar Innocentius IV op 7 Dcc. 1254
overleed en ook Willem U’s einde weldra
volgde.
Op 27 (of 28) Januari 1255 (of 125U)*) nam
Willem II persoonlijk aan de gevechten tegen
de Westfriezen deel.
Bij Hoogwoud trof hem een ernstig onge
luk: hij zakte met zijn paard door hot ijs en
de Westfriezen. die hem daar aantroffen,
brachten hem om bet leven.
Onder de haardstede van een boerenplaats
werd zijn lijk begraven.
Aldus eindigde het leven van den nog
geen dertig jaar tellenden graaf, lie kort
voor zijn dood aan de stad Alkmaar haai
privilegie van stadsrecht had geschonken.
Met Willem II was ongetwijfeld een dei
grootste mannen van zijn tijd heengegaan.
De gemalin van Willem II, Elisabeth van
Bronswijk, stierf 27 Mei 1266 en werd te
Middelburg begraven.
Willem TI’s moeder Mathilde van Braband
overleed 22 December 1266 en vond haar
laatste rustplaats in het klooster jte Loos-
duinen.
Floris V, zoon van Willem II, volgde zijn
vader in de regeering op als de 15e graaf
van Holland.
12 Sept. 1254 is er althans sprake van uit den ouden bouw in den nieuwen gevei
i l op te nemen.
Eerst in 1904, toen met den nieuwen eige
naar, den heer J. Pels, een overeenkomst
was aangegaan, betreffende den nieuwen
gevel, is tot afbraak van het vervallen huls
overgegaan.
De restauratie der oude gevelversieringen
werd opgedragen aan den beeldhouwer
Louis J. Vreugde te Haarlem.
De twee bovengenoemde beelden zijn ook
door hem vervaardigd.
Nu de stad Alkmaar op 11 Juni a^. baar
675sten verjaardag zal vieren, leek het ons
niet ondienstig het bovenstaansche eens het
tegenwoordige geslacht in herinnering te
brengen.
koning gekozen.
Volgens oud gebruik, moest zijn kroning
te Aken geschieden.
Willem U zag zich echter in een hevigen
strijd gewikkeld alvorens hjj Aken kon be-
treden.
De tegen-Roomsch Koning Koenraad IV
verzette zich heftig tegen de verkiezing van
Willem n en de stad Aken, op Koenraad’s
hand, weigerde haar poorten voor den nieu
wen koning te onenen.
Eerst na een zware belegering van Aken
door Willem H. die door tal van voorname
Europeesche vorsten en edelen geholpen
werd, gelukte het hem Aken te dwingen
zich over te geven.
Op 18 October 1248 vond de overgave van
Aken plaats, onder de door de belegerden
verworven voorwaarde van handhaving der
stedelijke privilegiën.
Men begrijpt, dat het aanzien van Wil
lem TI in Europa door deze overwinning ge
weldig steeg.
Zijn kroning tot Roomsch koning had met
rroote praal te Aken plaats op den len No
vember 1248.
Bakhuizen van «den Brink heeft er terecht
op gewezen, dat de invloed van de abdij
van Egmond in de 13de eeuw op staatkun
dig terrein grooter is geweest, dan menigeen
vermoedt.
Als men weet» dat de abt van Egmond
Lubbertus in 12481255 als vice-kanselier
fungeerde en als zoodanig in tal van regee-
ringsstuken van Willem II vermeld wordt,
is voor deze mcening zeker veel te zeggen.
Ook de verwerving van zeer bijzondere
voorrechten als de verheffing door Paus
Innocentius van den abt van Egmond tot
gemjjterden abt en het brengen der abdij
onder de ontniddellijke jurisdictie der pau
sen kregen onder Willem II haar beslag,
klaarblijkelijk wegens den groot en invloed
der Egmonder abdij op Willem II en daar-
door bij den Paus.
Het is bekend, dat de Westfriezen het den
Hollandschen graven zeer lastig maakten.
Zij deden telkens strooptochten in Kenne- heeft Dr. F. Philippi een zeer interessant1
merland, daarbij groot» schade aanrichtend, studie gepubliceerd, getiteld:
Voor het prestige van de graven was het J—
dus noodig met wapengeweki de Westfrie- nigs Wilhelm von Holland”, waarin hij uit-
zen aan hun gezag te onderwerpen.
De Hollandsche graven hadden
meer te doen dan strijd te voeren tegen de
Westfriezen. zoodat het niet altijd mogelgk
was de volle aandacht aan deze zaken tz
schenken
Willem II heeft deze
krachtig aangepakt.
Nadat bü 25 Januari 1252 te Bronswijk in
het huwelijk was getreden met Elisabeth,
dochter van den Hertog Otto van Brons
wijk, ging hij zich op een krachtige actie
tegen de Westfriezen voorbereiden.
In 1252 Ontbrandde de strijd blijkbaar
feller dan ooit te voren. I\
20 Augustus 1252 in de Egmonder klooster- braakman het hoekhuis in 1857 (thans Ned.
.„ij -j- Landbouwbank), alsmede eenige teexeningen
van het tot het Koning Willemhuis behoord
hebbend perceel, waarin thans het pakhuis
van de firma Preyer is gevestigd.
Op deze teekeningen komen drie beelden
welks
itx eigen rechtspraak konden
^ytgeoefmid.
^^Fgie van 11 Juni 1254 bevatte
Xgende bepalingen:
voor de poorters om met hun
varen door alle tollen in het
.„„„Jwp Holland.
6 ^‘rechtspraak werd opgedragen aan sche. 1247 te Worringen ten slotte tot Roomsch
p<*en
gevallen recht moest worden
werd zoowel voor civiele als
zaken omschreven.
Aan schepenen werd voorts vergund om,
met advies van den schout, nieuwe keuren
(verordeningen) te maken, die een half jaar
of een heel jaar geldig zouden blijven.
Onder de verplichtingen, welke de poor
ters zich daartegenover zagen opgelegd, be
hoorden o.a. het dienen ter heervaart (in
den oorlog) indien zij daartoe door den graaf
werden opgeroepen, en de betaling van
graaflijke beden ^belastingen).
In de latere keuren en ordonnantiën, die
door de stad werden uitgevaardigd, vindt
men velerlei bepalingen, die steunen op dit
privilegie.
Hoewel er uit den regeeringstjjd van
graaf Willem II nog verscheidene oorspron
kelijke charters bewaard zijn gebleven,
voornamelijk in België, is bet origineele pri
vilegie. in 1254 aan Alkmaar geschonken,
aiet meer voerhanden.
Er bestaan echter afschriften van in de
in het Algem. Rijksarchief berustende graaf
lijk heidsregisters (Register Boni Comitis Wil-
helmi. fol. 41 en Register Pauca Collecta,
fol. 5).
In bet Gemeentearchief worden bovendien
bewaard twee vidimussen (oorkonden, waar
in het desbetreffende stuk is geinsereerd).
Het oudste is van Theodoricus. abt van
Egmond. Wernerdus. curatus der stad Alk
maar, priester, en Gerardus de Hemskerke,
krijgsman, die verklaren, dat zij het ge-
tpsereerde privilegie van Willem II „onge-
cancelleerd, niet beschadigd, noch in eeni-
gen deele gebrekkig, door het groot zegel
van Heer Willem, zaliger gedachtenis, eens
Roomsch koning, hebben gezegeld gezien.”
Het privilegie van Willem II draagt tot
onderschrift: „Datum de Lyde tertio idus
Junii, indictione duo decima. Anno Domini
M.CC. quinquagesimo quarto.” Datum
Leiden den llden Juni, twaalfde indictie,
Anno Domini 1254).
De verklaring van den abt van Egmond,
Wemerdus en Gerardus de Hemskerke
eindigt aldus: a
„Tot getuigenis van welke zaak wij de
tegenwoordige bladzijde waardig hebben
gekeurd om er ons zegel aan te hechten.
In het jaar Ons Heeren M.CCop
Zaterdag na den dag van de H.H. Gereonis
en Victoris.”
De zegels ontbreken, terwjjl het jaartal
niet geheel meer te lezen is.
Het stuk is vennoedelyk van 1325.
Daarentegen is aanwezig een volkomen
gaaf charter, dd. 31 October 1463, van den
Egmonder abt Jacobus van Poelgeest, voor
men van diens zegel in rood was.
In dit charter verklaart de abt gezien te
hebben een dcor Aelbrecbt van Beieren, d.d.
4 October 1389 afgegeven bevestiging van
dig trad hij bij Charles de la Mar met dikke
rollen op den voorgrond. In samenwerking
met F. Stoel bestond hjj in 1895 bet waag
stuk, den schowwhurg aan de Plantage
FVanseho laan (het vroegere Z4>mertheater
van A. van Lier) te gaan bespleen, an de
Twee Weezen brsiditen het succes. Uit
de proefneming „en partage” is de Schouw
burg Stoel en Spree gegroeid.
In latere jaren vrvulde hij veelal rollen
naast zijn chtgenoote, mevrouw Jeanne Spree
Mönch, in 1911 overleden.
In 1911 heeft Spree den schouwburg te
Amsterdam verlaten, om onder directie van
Veratraeto in den Hippodroom Schouwburg
te Antwerpen als gaat te regisseeren en te
spelen. Daar heeft hij voor de eerste maal
Het Teeken des Kruiaee gemonteerd, waarin
hjj talrijke malen de rol van Maren* Bnp re i
bus heeft gespeeld.
I Het volkstooneel heeft door den dood va*
den beer Spree een groot vertte* geMae.
In de „Tabnla” van het St. Adelberts-
register der Abdij van Egmond staat deze
gebeurtenis geboekstaafd op: Anno 1255 rex
Wilhelmus VI Kal. Februari occisus est,
finite anno LV et LVI intrante.” 27 Jan.
1256).
D”
landen”
niete 1255" 12 Jan. 1255).
Bij Melis Stoke leest men:
„Die coninc bleef doet, sonder zarhe
Óp St. Agneten 21 Jan.) ach te daghe
Als men screef ons Heren jare
XII hondert ende daernare
Vyftich ende vive mede
Bi Honthoutwoude op een stede."
Op een andere plaats in een ander me.
van Stokes’ dichtwerk staat:
,.Men screef doe ons heren jaer
XH hondert ende LV al bloot
Dat de eonino daer bleef dooL"
Uit bet leven van Graaf Willem II.
Willem n is niet alleen voor Holland een
hoogst merkwaardige figuur geweest, doch
M beeft ook in zijn tjjd een voorname rol
gespeeld in de Europeesche politiek.
Een beknopt overzicht aangaande den
levensloop van dezen vorst zal dit duidelijk
fat *t Hebt stellen.
H(j werd in 1227 te Leiden geboren. Zijn
Mden waren: Floris TV 18de graaf van
I Holland, en Mathilde van Biaband. Uit dezeu I
echt sproten nog voort: Floris, Adelheid, j
Margaretha en Mathilde.
Op 19 Juli 1234 werd Floris TV vermoord
en zijn Ijjk uit Picardië naar Holland ver-
voerd, waar I -
I werd begraven.
Willem II volgde rechtens zijn vader in I
de regeering op. Hij en zijn broeder Floris
kwamen onder voogdij van den broeder van
zijn vader, Willem, tot 12.38 en daarna werd
hun voogd Otto. bisscboD van Utrecht, even
eens een broeder van zijn vader.
De regeering werd feitelijk reeds uitge
oefend door Willem II. daar do regerings
stukken op zijn naam staan (b.v. al iu 12.30
in een charter ten behoeve van de abdij
Egmond tv. Mieris. I. 205).
In 12.37 is er blijkbaar een Raad van
edelen in Holland, die den voogd bijstaat
I in zijn voogdjj.
Toen Willem een transactie aanging met
I de abdjj Rijnsburg. verleenden de edelen
Willem van T»ilingen, N'colaas van Persijn,
Wouter van Haarlem, Dirk van Wassenaar
en Nicolaas van Putten daartoe vooraf hun
goedkeuring.
10 Maart 1240 deden Willem graaf van
Bentheim een
drik Raspo. tot Ronmsch koning
Toen 17 Februari. 1247 Hendrik Raspo
I stierf, was Koenraad IV nog altijd tegen-
l Roomsch koning.
van Panseliike zode werd daarop
nieuwe verkiezing van een Roomsch k<
bewerkt.
Op aandrang va.n den Hertog van Braband.
I werd graaf Willem II van Holland voor die
waardigheid in het bb’zonder geprotegeerd.
Graaf Willem van Holland werd op eet»
bijeenkomst van rijksvorsten op 3 October
p^en en de wjjze waarop in verschillende
gevallen recht moest worden gesproken
crimineele
Speciaal staat Koning Willemhuis in 1844, dus vóór de af-
nniln. Llnnalnr Sot hnpkblliA Iti 1ttbaiK bleil.
aanteekeningen vermeld als een dag waar
op een groote «lag werd geleverd.
De sterkte Marquette werd onder bevel
gesteld van Heer Gerrit van Heemskerk,
baljuw van Kennemerland, met de opdracht
de Friezen op hun strooptochten tegen te
houden.
In Alkmaar stichtte de graaf het Koning
Willemshuis, hoek Pieterstraat en Konings-
straat. welk huis in de 19de eeuw ten deele
nog in d<* oude gedaante bestond en het
jaartal 1252 in den gevel vertoonde.
Uit 1254 zjjn eenige charters bewaard ge
bleven, welke gegeven zijn Jnt leger bij de
vernieling van Westfriesland” en „uit het
leger bij Vronen”, waaruit blijkt, dat in Mei
van genoemd jaar de gevechten nog in vol
len gang waren.
De stichting van het kasteel Torenburg,
hetwelk dienst moest doen als een sterkte
tegen de Westfriezen, dateert ook van
p).m. 1254.
