Het Fascisme en de
Italiaansche Kath. Actie
'1
ELCK WAT WILS
TWEEDE BLAD
ZATERDAG 5 OCTOBER 1929
RADIO NIEUWS
Een nieuwe koers?
RECHTSZAKEN
Vrijgesproken
KUNST EN KENNIS
BOEKBESPREKING
Trekjes
BLADZIJDE 2
PASSAGIERSLIJSTEN
Verduistering van bijna
f 18000.—
r
deelden, is zulks niet noodig ook. Echter
reOArlAM VVTA --
P. A. Schipperus f
gelijk zou hebben gestaan
zet met 'n heel ernstig gezicht „Jongen, dat
De declamator.
1
v
uitvoeringscom-
e
h
zeer stille.
G. N.
komen
1
S
de vooi
„Ik
Het is avondstil
De koude en kille
van
luchtkasteelen.
Na verscheidene weken aldus gereisd te
hebben, arriveerde de karavaan in .Wadi-
De lezeressen cn lezers op wie I.c’ bov: -
staande 'n min of meer verwarrende ndiua
heeft gemaakt, moeten dan even weten, dat
te thans zijn voorgesteld aan Henri Kwarten
berg, dilettant-dichter-declamator, bouwer
vol
ha:
neenik dacht
dichtkunst....”
vaardigd.
Er is ten slotte hoop. Dat is altijd tets en
kan veel worden.
is.
pessimisme is zeker
Katholiek Sociaal Weekblad
Inhoud van No. 40 (5 Oct. '29
Inhoud Iets over Volksgezondheid en
Gezondheidszorg. Zorg voor de Vo.ksgezond-
heid in vroeger eeuwen, door Dr. E. A. M.
Droog. Frappante bevolkingscijfers, door
A Mijnensz. Uit Tijdschriften De
Katholieke Werkgevers in dienst der Katho-
Bij de ^twaalfde regel Zat Janus Buikman
L.L.^eoollen.de voorzitter liederlijk
te gapenen de rest deed hetzelfde of
bedelde luidop nieuwe consumptie En
toen 't gedichtuit was ’n ding van ’n
minuut of zeven schrokken ze allemaal
wakker van 't applaus.... van enkel de
secretaris in z’n manchester artistenpak.
„Needa’s niksda’s knudde
schudde wreed de voorzitter z’n hoofd,
en allen, behalve de sic., gaven hem gelijk.
„Betaal meneer z’n ve rtig piek maar’
commandeerde een de beschermheeren
„en laat 'm naar huis gaan.... dan dragen
we zelf maar wat voor en beginnen 'n paar
uurtjes vroeger met 't bal
„Ja, da’s 't beste” knikten de hoofden
en prevelden de monden.
Henri maakte zich reisvaardig.... De
Secretaris bracht hem weg en sprak „Ik
'l
*n Week later zat ’t bestuur van „Kunst
min" aan ’n gezellig soupé’tjemet de
oude heer Kwartenberg, ex-lid en Henri’s
peetoom, als gast.
't Waren nu allemaal beschaafde hee-
ren in smoking of jacquetmet beschaafde
manieren en beschaafd in 't spreken.
De oude heer Kwartenberg, die 't souper
betaalde, gaf ook nog 'n bankje van honderd
in de kas. Dat had ie er voor over.omdat
’t hun zoo prachtig gelukt was z’n neef te
genezen van z’n ongezonde dicht- en decla-
matie-bevliegingen.
Toen werd er nog wat gepraat over die
keurig geslaagde comedieover de namen
Janus Buikman, Kees Pothuis. Arie Klomp,
Nelis Kalf, Gijs Boterboi enz., die ze zich
gekozen hadden voor deze gelegenheid....
over de prachtig-gespeelde dronkemans-
creatie van de voorzitter.... over 't schitte
rend in slaap vallen van de heele troep...»
over hun koddige mishandeling van de Neder-
landsche taaiover hun schootjassen met
gebloemde frontjes en over „de klap op de
vuurpijl” van de secretaris....
Het mag langzaam-aan wel als bekend
worden verondersteld dat de Verzoening
van 11 Februari de vaticaansche houding tot
het Quirinaal definitief regelde, maar andere
kwesties, bijna uitsluitend bestaande uit
geschillen tusschen de Leer der H. Kerk en
die van het fascisme, des te scherper stelde.
Eén van die geschillen hetwelk in Italië een
probleem vormt, is wel de katholieke actie
welke de Paus als aanvullend leekenaposto-h
laat noodzakelijk acht, en welke Mussolini,
sis directe of indirecte boycot der fascistische
staatsvergoeding, op alle manieren belemmert
en bestrijdt.
De grootere en kleinere incidenten waartoe
deze wederzijdsche onwrikbaarheid leidde,
te herhalen, zou ons te ver voeren, en waar
we ze reeds aanhoudend en uitvoerig mee-
der.... en de honderd en een personen, die
hem uitlachen en durven zeggen of schrijven,
dat hij van dichten net zoo veel kan als de
loopknecht van z’n vider’s comestibles-
winkel, en van declameeren de eerste grond
beginselen niet verstaat.... die honderd en
een personen, waaronder ook z’n ouders,
broers en zusters, ooms en tantes en groot
ouders van weerzijslaan allemaal de
plank mis.... ze begrijpen hem niet.... ze
voelen niet wat hij voelt.... ze miskennen
zijn talenten.
Maanden lang heeft z’n vader op ’m ge
scholden zonder resultaathem voor
gehouden, dat 't met z’n studie mis liep, dat
ie gek was, dat ie later honger zou lijden.
Allemaal zonder succes.
Toen heeft z’n vader 't opgegeven en ge
zucht „Laat *m z’n gang maar gaanhij
zal 't zelf wel ondervinden.
En Henri ging z’n gang.
Elke vrije seconde werd besteed aan de
dichtkunst en elke gelegenheid werd, met
tien vingers, aangegrepen, om z’n eigen
geesteskinderen onder „de massa” te bren
gen. Voor programma-aanvulling, op
avondjes, die weinig of niets mochten kosten,
werd z’n optreden voorloopig op-de-koop-
toe genomen, al werd ie achter z’n rug be-
smoesd en uitgelachen.
Hij liet kaarten drukken op geschept papier.
Bovenaan stond met roode, Gotische letters
„Henri Kwartenberg, declamator”.
En daaronder „Stelt zich voor kunst
lievende gezelschappen beschikbaar tot het
declameeren van zijn eigen gedichten con
dities nader overeen te komen.” Zoodra hij
maar weer ’n adres in de gaten kreeg van
’n vereeniging, die kunstavonden organi
seerde, werd zoo’n kaart op de post gedaan.
Maar de eerste paar maanden kwam er
niets opdagen en de familie lachte stil-trium-
feerend.
meenen we een geheel nieuwen vorm van
bestrijding niet te mogen verzwijgen.
De eerste proeven er van kregen we de laat
ste twee Zondagen toen de Paus respectie
velijk 15.000 en 20.000 vertegenwoordigers
der Katholieke Jeugd en der Katholieke
arbeiders van Italië ontving. Mussolini
rekende niet mis: tegenover de Katholieke
jeugd antwoordde de Paus in bizonder
scherpe bewoordingen op de bluff-rede welke
de duet Zaterdags van te voren had uitge
sproken. Wat de Paus echter niét deed
en wat Mussolini toch ook niet met recht
had kunnen verwachten was: de jon
gens en meisjes die in het Vaticaan te samen
kwamen, ophitsen tegen het regime of met
een hoera-rede opruien om nu eens flink
rumoer te maken.
Niettemin nam Mussolini geheel in dien
Zin zijn maatregelen 1
Reeds vóór het aanbreken van den dag
en lang voor het uur der Generale H. Com
munie in Sint Pieter, was heel de binnen
stad van Rome afgezet door militairen die in
alle zijstraten hunne vertakkingen hadden
en regelmatige cordons vormden door heel
Rome heen, langs den Tiber, tot rondom
het Vaticaan. Deze militairen hadden een
volledige bewapening bij zich, aten van
veldkeukens en stonden onder het comman
do van een kader, zoo groot dat het geheel
aan een oorlogs-fóhig leger denken deed.
Tot in den laten avond bleef dit alles zoo
als het was, en pas den volgenden Maandag
morgen was het krijgszuchtig gedoe ver
dwenen.
Toen de jongens en meisjes onder enthou
siast gejubel het Vaticaan verlieten, werd
op stilte aangedrongen. Natuurlijk is het
in dezen staat-van-beleg-toestand van huidig
Italië onmogelijk een optocht of wat daarop
lijkt, te formeeren. In dit geval werd echter
verspreiden gelast, terwijl geen poging tot
samenscholing werd gedaan en men. in
tegendeel, in verspreide groepen zonder
eenigen samenhang den kortsten weg zoejit
naar het stadscentrum.
Welken indruk één en ander in het Vati
caan maakte, laat zich ongetwijfeld beter
begrijpen dan zeggen.
Mussolini scheen intusschen de resul
taten nog zoo onbevredigend niet te vinden,
want een week later, ter gelegenheid van de
audiëntie der Katholieke arbeiders, werd
het spel herhaald. En waarschijnlijk om dat
deze arbeiders hun congres begonnen met
hulde-telegrammen aan den Paus en den
Koning. dat hoort niet zoo: men telegra
feert eerst aan Mussolini en dan is er hoe
genaamd geen bezwaar tegen dat men den
Koning vergeet was het aantal soldaten
dat gereed stond, nog verhoogd. Men spreekt
er van dat 20.000 man gewapende troepen op
de been waren.
Intusschen is men nog een stapje verder
gegaan door dit soort van waakzaamheid
Duitschland, ie kwartaal 1929. Strafrecht t
Toepassing der Kinderwetten. Volks»
gezondheid De alastnm. door Dr. Ter-
burgh. Moederschapszorg Zorg voor
de ongehpwde moeder en haar kind.
Werkloosheid Werkloosheidsonderzoék te
'«-Gravenhage Verslag van de Commissie
inzake de werkloosheid A. onder de Haag-
sche fhetaalbewerkers. B. in het Haagsche
meubelmakers- en behangersbedrijf. Ont
vangen Boeken Feuilleton In Donker
Londen, door Mrs. Cecil Chesterton, 36.*
Het is avondstilzéér stille
De koude en kille.
En vocht-klamme wind
Verkoelt zijn hoofd.
Dat barstenspijn
Niet denken kan....
Als verdoofd
Staart hij rond, rondomme,
Gelfjk een onnoozele, een stomme
En zijn oog....
Schreiens-droog,
Zoekt in 't oneindige
lang de eerste glaasjes met meer waren. De
voorzitter geweldige dahlia in z’n knoops
gat stond steunzoekend op en liet z’n
hand in die van Henri ploffen.
„Aangenaam van kennismaking” lachte
hij met ’n hikje er tusschen „me naam
is Kees Pothuisen hier hei ie de andere
mannen van bestuur en
missie."
Bleek en duizelig maakte Henri kennis
en hoorde namen als Arie Klomp. Nelis
Kalf, Gijs Boterbo. en meer van dat soort.
„Zeg. eigenwijze idioot” begon Janus
Buikman meteen ai uit te varen tegen de
secretaris „Hoe heb üj t in ie kop ge
kregen die meneer te schrijven, da' ft 'n
avond most worden van hooge dichtkunst
„Nou," verdedigde' de secretaris
„dat is toch zeker logisch.... jullie wisten*
Te 's Gravenhage is in den ouderdom van
89 jaar overleden de schilder P. A. Schippe
rus.
Schipperus werd 6 Maart 1840 te Rotter
dam geboren. Hij toonde reeds jong lust en
jaanleg voor schilderen, maar werd door zijn
ouders bestemd voor den handel en was
daarin geruimen tijd werkzaam, achtereen-
;ens als wisselagent, wijnkooper en kaas
de laar.
leze werkzaamheden beletten hem echter
3l£h toe te leggen op de kunst en dit
iet zooveel ernst, dat allengs de
:rd gevestigd op zijn werk, spe-
aquarellen, die Koning Willem
I nulen as ie u geschreven heb over
ernstige dichtkunst, dan hèp ie dat op z’n
eigen houtje gedaan...."
„En m’n oom, die hier vroeger lid is ge
weest, zei me óók nog, dat 'r beslist hoog
staand werk....”
„Mooi is dat.... Ja, nou herinner ik me
wel, dat ’r vroeger wel wat an die dicht-
poppekasterij werd gedaan, maar die tijd is
gelukkig voorbij.... Ons publiek «erlangt
vroolijke avondjes.... ze willen lachen....
geef ze ongelijk.... en wat ons bestuur be
treft nou ja, die secretaris telt niet mee k.
maar de rest.... allemaal eenvoudige, rohde
jonges, hoor, die van al die versies-flauWf-
kul niks motte hebben.... Eeuwig zonde,
dat 't nou too belaberoerd aflooptA
’k hou me hart vast.... afijn.... u bent
*r nou eenmaal.... en 't is nog vroeg....
misschien kanne we nog 'n soort wending
in de zaak brengeofschoonNou, we
zijn hier bij „Thalia". Eerst maar es kennis
maken met 't bestuur en de steunpilaren van
„Kunstmin”.
Henri stapte bevend uit..,. Hij was lie
ver meteen teruggegaan, want aan de woorden
van dit onbehouwen brok mensch had ie
al meer dan genoeg.
Janus Buikman ging hem-met huzaren
stappen voor naar 'n kleit} zaaltje. Om 'n
groote, ronde tafel zat 'n heel eigenaardig
gezelschap buitenmenschen, meest gekleed
in schier middeleeuwsche schootjassen met
fluweelen frontjes, waarop bloemetjes of
tierlantijntjes waren geborduurdAlleen
de secretaris zag er wat artistiekeriger uit
die had *n zwart manchester sportpak aan
en ’n slappe hoed op z’n overvolle haardos*
Behalve hij hadden ze allemaal ’n borrel voor
zich en, gezien de hoog-roode wan gén en
de minder correcte gebaren en woorden,
Henri „daar
gevenMijn
geweldige toekomstplannen en grootsche z’n peetoom, de oude heer Kwartenberg,
AA la»t 1 - 1 -•
Hij vindt zich zelf ’n genie, 'n half won- is 'n zéér vereerende uitnoodiging'7.7. ~jè
J J -- mag er je best wel op doen.de leden van
„Kunstmin” weten wat declameeren is....
Je weet misschien ik ben er twaalf jaar lid
van geweest.... de moeilijkste stukken
speelden we en we haalden in mijn
tijd dan overal eerste prijzen en eere-
medailies, 't Wordt 'n fijne avond.... je
krijgt verschillende bestudeerde lui onder
je gehoor.... letterkundigen en zoo....”
Thans komt wel zeer onverwacht de mede-
deeling dat de ministerraad art. 218 heeft
geschrapt. De Katholieke Actie zal dus alle
bovengenoemde gegevens moeten verstrek
ken wat overigens in een beschaafd land
niet alleen gewensch’. maar zelfs noodzakelijk
is maar zij zal dat kunnen doen zonder
zichzelve van politiek 'e beschuldigen.
Immers art. 2t8, dat elke vereeniging zonder
meer als een politieke groag brandmerkt,
is geschrapt.
Een perstelegram zeide, dat de indruk in
katholieke kringen pijnlijk is. Dit is onjuist.
Nee.neeheelemaal goed was ’t nog
niet.... z’n gezicht moest meer uitdrukking
hebben en z’n armen.... Vreeselijk
’n declamator moest eigenlijk z’n armen voor
zoo’n uurtje kwijt kunnenHoe had ie
dat ook weer van Albert Vogel gezien....
en van Paul HufZoo gewoon maar op
z’n buik gevouwen.... nee, dat stond óók
niet.... dat was te algemeen.... zoo deed
iedere declamator ’ten iedere gewone
voordrager.... Achter z’n rug? Hm....
nee.... dan zag 't publiek alleen zoo’n
rechte romp. Vervelend nou van die armen....
Moest ie nog es goed over prakkizeeren.
WachtAls ie er nou es één in z’n zij hield
en met de andere hand op 'n tafeltje bleef
steunen Dat kon jaMaar dan moest
't 'n‘heel fijn, elegant tafeltje wezen....
mahonie ingelegdDat konden ze daar
wel huren of leenenJanou eerst
nog es repeteeren met ’n tafeltjeHing
de spiegel wel recht Ja.... Die das moest
’n andere worden.... of zou ie 'n strikje
nemen, zwart met witte zelfkantjes? Ja....
dat stónd.... dat zou 't dóen.... En dan
z’n haar in 't midden gescheiden.en z’n
oogen even, héél even aanzetten.... en
’n tipje rouge op z’n lippenNou.
vooruit
De rechtbank te Assen heeti heden vrijge
sproken P A. f te Utrecht. vroeger dlreo»
teur van de arbeidsbemiddeling te Emmen,
die terecht stone wegens verduistering van
geld ten nadeele van de gemeente
Maar nu triumfeerde Henri 1
En heele avonden en halve nachten stond
ie in z’n kamertje voor de groote spiegel
te repeteerenen thans was het nog maar
'n paar dagen vóót „de groote avond”.
Hij had 'n uitnoodiging gekregen vankde
Koninklijke rederijkerskamer „Kunst-min”
te Laanderdijk, ’n noga! deftig dorp in 't
Gooi ergens. Voor veertig gulden zou e
aar 'n dzc t na’z-iv-nd komen geven
zoor leden en uon.'.t .tirs.
Elke correspondentie welke de secre
taris van „Kunstmin” hem zond, deed na
tuurlijk de ronde bij de heele familie, en
van het dubbelschroef stoomschip Ijerimai
van Rotterdam naar Batavia vertrokken 2
October.
J. H. van Aalst, mevr, van Aalst, mej. J. E.
M. Aplfn, K. Ahrens, L. A. B. Altine Mees,
mevr. Arnold, P V. Astro, ir. J. L. Baegen.
mevr. Baggen. Th. G. J. Bakker. J. W. van
Beem, Th. Bergenthuin. mevr. Bergenthuin
en k., C. W. Betke. mevr. M. E. Blasberg
Schumacher, mevr. A. BlomDekker en k.,
mevr. E. E. A. Boerenbeker-Nolthenius de
Man en k-, J. Boersma, C. W. Th. Baron van
Boetzelaar, J. F. A. Bolland, mevr. Bolland
en k., J. Bos, mevr. M. Brokerhof-Kralt, J.
N. Brquwer, mevr. Brouwer, mevr. M. J.
Brugger, D. van den Burg Jr., mevr. J. L.
van Buuren-Raymakers. mej. P. M. J. v. d.
Corput-Antonissen, mevr. j. David en k.,
ir. C. Demmink. mevr. Demmmk en k„
J. W. A. Doornebosqh. mevr. Doornebosch
en k., mevr. wed. E. van Dullen Selleger,
L H van Dyk, G. A. Dykstra L. D. Dyk-
-. Dykstra en k., mevr. B. Dykx-
(oltée. J. H. Eland, mevr. Elanden
In tegendeel is de schrapping van art. 218
voorloopig een katholiek succes. Voor de
rest wacht men af.
Om spoedig en makkelijk de Katholieke
Actie in het gevlei te komen, heeft Mussolini
te veel hei verleden tegen zich. Dit «luit ech
ter niet uit, dat hij zij het uit zijn gewone j
opportunistische overwegingen den strijd
heeft opgegeven en de zaken verder laat zooals
ze zijn. Schaden zal het hem zeker niet en
bevoordeelen altijd wel eenigszins.
Wij geven gaarne toe, dat alle optimisme
voorloopig zinloos
Maar enkel zwart pessimisme is zeker tot
op dit oogenlilik ook niet heelemaal gerecht-
Het doel van de reis
De woning van Abd-Brahim bevond zich te
Kubuschi. een plaatsje in de dichte nabijheid
van Berber. Het huis was op buitengewoon
luxueuse wijze ingericht.
Ón middellijk werd een aan vang gemaakt
met het tnstalleeren van de toestellen. Een
antenne werd opgericht, een aardleiding
aangelegd, en tegen den a^ond was het toestel
gereed. «Het werkte zeer goed. Daventry
kwam uitstekend door, Stuttgert, Toulouse
en Barcelona waren ook goed te hooren. Op
de ultra-korte-golf was PCJ een van de beste
stations.
Abd-Brahim .was enthousiast en ook van
achter het gordijn, waar zijn harem-vrouwen
zich bevonden, klonken geestdriftige uitroe
pen. Toen echter op een Turksch station
werd afgestem^, dat Oostersche muziek
uitzond, was men opgetogen Abff-Brahim
was hoogst tevreden en heeft ook niet nage
laten zijn tevredenheid in'lclinkenden munt
om te zetten.
EEN JAAR EN ZES MAANDEN TEGEN
KANTOORBEDIENDE GEEISCHT
Terzake van verduistering, in dienst
betrekking gepleegd, heeft voor de Vierd
Kamer der Amsterdamsche Rechtbank ee
24-jarige kantoorbediende terechtgestaan.
Volgens de dagvaarding heeft hij resp. op
8 Mei. 23 Mei en a5 Juni 1.1. drie bedragen
van tezamen ruim f 14.000, welke hij als
kantoorbediende in dienst van de Mahlers
Bank ten behoeve van en ter afdraging aan
dez: bank geind had bij de Twentscne Bank,
zich wederrechtelijk toegeëindigd. Voorts
was hem ten laste gelegd dat hij tusschen 1
Juni 1928 en 1 Februari 1929. in welk tijd
vak verd. was belast met het beheer van de
afdeeling vreemd geld der bank en als zoo
danig een valuta kas onder zich had, opzette
lijk geld tot een bedrag van f 3500 uit die
kas genomen en ten eigen bate aangewend
heeft. Bij elkaar heeft verd., die in het Huis
van Bewaring is gedetineerd, zich dus bijna
f 18.000 toegeeigend.
Zooals bij' de meesten gevallen, bleek ook
hier weer dat de delinquent den heer heeft
willen uithangen, den heer n.l„ die met groot
gebaar het geld om zich heep strooit. Vooral
Scheveningen bleek van verd.'s losheid ten
opzichte van eert andermans geld te hebben
geprofiteerd.
Het O.M.. mr. T>verbosch, noemde verd.
een zeer gevaarlijk fantast en eischte een jaar
en zes maanden gevangenisstraf.
Uitspraak 18 October a.s.
Henri Kwartenberg deed nogal zenuw
achtig in ’t locaaltje naar Laanderdijk.
Eer ie de helft van de reis had afgelegd
was z’n doos Wybert-tabletjes al leeg en op
*n gegeven oogenblik was z’n heele dicht
bundel verdwenen.... die door 'n'mede
passagier werd teruggevonden op de retirade,
waar Henri ’n kwartier had staan repeteeren.
Een der bestuursleden, herkenbaar aan
’n paars-groene cocarde, zou hem aan *t
station opwachten.
En hij stond 'r.
't Was 'n groote, breede man, meer boersch,
dan heerachtig gekleed.
Henri maakte zich bekend.
„Zoo....” begroette hem de afhaler
met 'n handdruk, die Henri’s beenderen aan
't kraken maakte „bent u nou meneer
Henri Kwartenbergzoo, zoogaat
u maar meem’n wagen wacht al
stapt u maar in'n nieuwe Citroen zoo
als u ziet....”
En ze reden naar de feestzaal „Thalia”.
„Met wie heb ik 't genoegen vroeg
Henri, die geen naam had hooren noemen.
„O, parrrrdon, 's waar óók. Ik heet Janus
Bui kraan,x handelaar in fourage. Ik ben de
man van de centende schatbewaarder van
„Kunstmin”. We zalle maar hopen, dat we
deze keer méér plezier van onze veertig
piek hebben, dan onderlaasttoen hadde
me zoo’n knul uit Rotterdamvervélend,
meneer.... boe! Niks| as van die senti-
menteele stukkies.’t leek wel stroop.
geen één lollig moppie d'r tusschen."
„U zegt schrok Henri meer dan ie
liet blijken ,,’t Is toch niet de bedoeling,
dat T-... dat ’rlollige moppies” door
mij worden gedeclameerd?”
„Ja, wis en donders is dat de bedoeling.
daar heb u toch hoop 'k wel op gerekend?”
„Eerlijk gezegd.,
dat 'r alleen kuns'.
„Wie zeit dat
„Uw secretaris schreef toch, dat er...."
„Die vent is onder ons gezeid en ge
zwegen ’n beetje getikt.... die denkt,
dat ie litterair is r mgelegd, maar *t is niks,
MET EEN RADIO DOOR DE SOEDAN
Ontvangstresultaten in
dé woestijn
Een Duitsch ingenieur die eenigen tijd
len te Alexandrië vertoefde, kreeg al
daar opdracht van een rijk plantage-bezitter
uit Berber. Abd-Brahin geheeten, om een
radio-toestel voor hem te bouwen, dat in
zijn woning goede ontvangst zou geven. De
opdracht was niet zoo heel eenvoudig, want
de radio-ontvangst in de woestijn is nogal
aan storingen onderhevig.
Na enkele proefnemingen besloot <je
ingenieur een toestel met schermrooster-
lacnpen te bouwen. Weldra was het apparaat
gereed en de ontvangst was in Alexandrië
zeer goed.
Het toestel moest thans echter naar Berber
vervoerd worden. Abd-Brahin, die eenigen
tijd in Alexandrië vertoefd had. zou de reis
ook meemaken, evenals de ingenieur en zijn
vrouw, daar de ingenieur, om van goede re
sultaten verzekerd te zijn, zelf het toestel
wilde installeeren.
Een karavaan werd toegerust, de radio-
apparaten stevig verpakt op een der kameelen
geladen, en men ving den tocht aan. Reeds
spoedig waren de laatste bergketens, die zich
in de nabijheid van den Nijl bevinden uit het
oog verloren en bevond men zich op de onme
telijke zandvlakten.
Reeds den eersten avond vroeg Abd-Bra
him om het ontvangtoestel in werking te
stellen. Eerizhulpantenne werd aangelegd en
er werd op een station afgestemd. Kortegolf
stations kwamen betrekkelijk goed door.
Daar de antenne eehfëbsmet aan de eischen
voldeed en het toestel ook\jechts voorloopig
was opgesteld, was de ontvangst van vér
stra, niAvr. Dykstra en k., mevr. B. Dykx- verwijderde stations echter niet ideaal,
hoorn-?Noltée. J. H. Eland, mevr. Eland tn Ook gedurende het verdere gedeelte van de
k., O. E. van Eldik Thieme, B. L. A. f-eher, reis werden iederen avond proeven genomen,
mevr, weck J. H. Feher—van Dullen, mej. Soms was de ontvangst zeer goed, een anderen
J. Finch, dr. Finlayson, mevr. E. M. Ge- deed de invloed van luchtstoringen zich
thing en k., L. R. de Graaff, E. J. GroeliÉer. „e]den
H. H. Haarms, mevr. Haarms en k., G. L. K
Hannah, P. Hemf mevr. Hem en k.. mei.1 Na verscheidene weken aldus gereisd te
M. M. Hes van Zweeden. dr. J. C. van Heus
den, A. van der Heyden, mevr. wed. A. H. Haifa. Een nog met geheel afgebouwde spoor-
HoekstraLos. mevr. K. van Hofwegen en lijn verbindt d^ze stad met Berber, en hiesvan
k., p. van Houtryve, mevr, van Hout- werd dan ook gebruik gemaakt. De trein be-
ryve en k.. W. L. Hovat. mei. A. G. van WOog zich weliswaar slechts langzaam voort.
Iperen, mevr. H. Jacometti—van Hulstyn. G. maar reizen was toch aangenamer dan op
Jongman, mevr. Jongman en k.. F. Joosten, J. I een
Joosten, mevr. Joosten. J. C. ,urnens. A. van
Karnebeek, M. j. v. d. Kemp. mevr. v. d.
Kethp én k-, G. L. J. van Kempen, mevr,
van Kempen en k., F. H. Kempkers, mevr.
Kepplers, j. j. C. Klaassen.vmévr. Klaas-
setfén'k., mevr. L. A. Klerks, J. H. Koen,
mevr. Koen, K. J. Kraak, mei. H. de Kruyff,
mevr. M. LambachStrüben en k., H.
heb geapplaudisseerd, meneer Kwarten
berg. omdat ik ’t zoo naar voor u vond.'.
maar.... wilt u de eerlijke meaning van
mij, als letterkundige
„Zeker meneer.... als u denktï"
„Heeft u wel eens de eerste beginselen
der dichtkunst doorgenomen?”
„Da’s te zeggen....”
„Nee, meneer.ik heb 't wel gehoord..
onder ons gezegd.uw sprong is te groot
geweest.... je wordt zóó maar geen dich
ter.... misschien kan ’t na jaren iets wor
den maar heusch’t is nog niets.
Ik zeg u dat eerlijk in uw gezicht. U zult
zich misschien afvragen, wat ik .daar doe
tusschen zoo’n stelletje heikneuters.... maar
ik moet daar blijven, om de boel tenminste
nog 'n béétje netjes te houden.... en te
trachten „Kunstmin” weer langzamerhand
in de goede richting te helpen, zooals ’t
vroeger was.
Henri’s terugreis was minder ellendig
dan ze had kunnen zijn. Bij z’n thuiskomst
moest ie nog door 'n paar zure appeltjes
bijten.... maar toen was 't ook in orde.
Hij smeet z’n gedichten in de papiermand
en ook de keurige kaarten met de Goti
sche letters.
telegram aan den Paus. Waardoor vast
staat dat een ambtenaar der telegrafie een
aan den monarch van een vreemden staat
(Citdk el Vaticaho) gericht telegram rucht
baar maakte met het bekende gevolg.
Natuurlijk is de opheffing der Federatie
van jonge Katholieken in het diocees Como
niet het werk geweest van den prefect. Hoe
potentaat deze heeren ook plegen op te
treden, zoo ver kunnen ze niet gaan zonder
medeweten van den minister van binnen-
landsciK zaken, die, zooals u misschien
weet, Benito Mussolini heet.
Ten slotte de reden van het vraagteeken
‘'oven dit opstel
Een nieuwe koers
De feiten die de draadlooze beknopt en
hopeloos onbegrijpelijk als steeds, reeds
verspreidde, zijn deze
De Paus wil dat de Katholieke Actie,
Zooal niet anti-politiek, dan toch heelemaal
los van de politiek is. Het fascisme wil en
erkent niets tegen of buiten de politiek en
houdt er dus, aan vast dat de Katholieke
Actie een zuiver politieke organisatie is.
Een meeningsverschil dus waarover men
even lang en even nutteloos praten kan
als over de kwestie of Haarlem verder van
Alkmaar ligt dan Alkmaar van Haarlem of
omgekeerd.
Maar S—
Alle niet-fascistische politiek is in Italië
verboden. Een communist of in het algemeen
elke aanhanger van uiterst linksche tenden-
zen, is om dit feit alleen strafbaar met 30
jaren verzwaarde kerkerstraf is hij militanj,
dan dreigt hem de dood. Alles wat zich
liberaal, vrijmetselaar, Katholiek-democraat
of uiterst-Katholiek dat bestaat sinds
een paar maanden ook toont of bekent,
wordt ongevaarlijk gemaakt door verbanning
ea, zoo er bewijzen van eenige actie zijn,
dreigt de gevangenis.
Waaruit voortvloeit, dat lid en vooral leider
der (politiek verklaarde) Katholieke Actie te
zijn, zijn uiterst riskante zijden heeft.
Nu was er in de (fascistische) wet op de
openbare veiligheid een art. 218, dat vast
stelde. wa| met „vereenigingen, genoot
schappen en instellingen” wordt bedoeld, en
dat onder caput 8 van hetzelfde artikel vast
stelde „Onder vereenigingen verstaat men
politieke groepen en genootschappen in het
algemeen, ook wanneer ze slechts tijdelijk
zijn."
In nauw verband met het geciteerde art.
218. staat art. 214. dat zegt
„De vereenigingen. genootschappen en
stichtingen, opgericht en werkend binnen het
rijk of de koloniën, zijn verplicht aan de
autoriteiten der openbare veiligheid mede-
deeling te doen van de daad hunner oprich
ting. van hun statuten en huishoudelijk regie- Landey E. Le Bachelle, mevr. Le Bachclle,
r I c i iu. 1 r- r T Xz—
toch, dat meneer Kwartenberg z’n re
pertoire.
„Daar heb je ons niks van verteld, door
drijver.... en door jouw stomme schuld
loopt de boel nou in ^t water.”
„Geen ruzie” zwaaide de voorzitter
stilte „en asjeblieft niet praten van water,
hè? Dan krijg 'k metéén al 'n kinder
achtige smaak onder me arreme.... As
meneer nou 'n drematisch' rippertwaar
hebdan is daar niks én te verandere
we kenne d'r altijd van ons eige nog ’n vroo-
lijk nummertje doorheen gooie....”
„Tegen 1 1" sloeg de secretaris de glaas
jes aan 't bibberen „Dat is de kunst ver
moorden 1 En als meneer Kwaftenberg
'n vent is, dan weigert ie absoluut zijn eigen,
.litterair werk te laten afwisselen door moppen
als jullie bedoelen.”
\„Jj....” aarzeldA^
mbet ik meneer gelijk in
gepre is iets heel aparts.... iets voor speci
ale avonden, waar geen zoogenaamde vroo
lijke kunst wordt geapprecieerd.”
Er werd wilÜ door-elkaar geruzied en
wéér met 'n gevaarlijke armzwaai gebood
arzitter stilte.
weet goed gemaakt” deed z’n
kleverige stem de ronde „wij zijnne hier
met z’n twintige, niewaar Nou, als menneer
nou effies voor ons apart ’n paar nommertjes
voordraagt van z’n rippertwur.dan zalle
wij, teneel-menschen, die ons pebliek kenne,
toch wel kanne uitmake, of z’n optreeë
geap..ge. .ge.of z’n optreeë d’r van
avond mee door zal kennen.”
Dit voorstel werd bij acclamatie goed
gekeurd.
En Henri begon
„Het is avondstilzéér stille
niet
deed hij-
1 aandacht
daal op zijn
III zeer waardeerde, wat o.a. bleek uit een
subsidie, welke deze hem Verleende.
Schipperus maakte landschappen in Dren
the en boschgezichten, en tee kettingen in
Wandelingen door Nederland met pen en
potlood door Craandijk.
Verschillende onderscheidingen vielen hem
ten deel, o.a. werd hij met Ch. Rochussen
door den Groothertog van Saksen-Weimar
lieke Actie, door C. de Blauwe. Belangrijke belast met het arrangeeren der tableaux-
arukelen in andere Tijdschriften. Econo- vivants bij de feesten ter gelegenheid van
mische en Sociale Kroniek Mijnwezen diens go'uden bruiloft aan 't hof te Weimar
Wettelijke regeling van den mijnarbeid m gegeven, en daarvoor gedecoreerd met d^
Duitschland, door Dr. Classen. Loon en huisorde van de Witte Valk.
arbeidsduur in de steenkolenmijnen inl
ment, van de namen van hun functi«-beklee-
ders en leden, en van elke mededeeling om
trent hun organisatie en werkzaamheid, zoo
dikwijls zulks gevraagd wordt door genoemde
autoriteiten om redenen van
publieke veiligheid. Zoo een verklaring moet iine, "Sév. Mere Marie
j Mirioygr. G. J. Melms, mevr. Melms. J.
C. Meyer, Mas Mohamad, mevr. Mohamad
en k., J. B. van Mourik, mevr, van Mourik
E. H. Muller, mevr. Müller en k., H. P.
Muller, A. C. M. .1e Neeve, mej. C. I. J.
Nieuhuis, mevr. E. M. van Noortwijk
Broens, P. Órsel, N. Oudendyck, mevr. A. J.
van OyenKoopman en k„ J. Pantenburg,
mevr. J. C. PersoonOdinot en k., mevr,
i A. G. PoetsmaBotenga en k., mej. J.
Post, J. Pouw, mevr. Pouw en k., T. S.
i Reevej, F. Roulez, mevr. Roulez, J. B. C.
Sautt-ir; C. 'C. J. Schalkwijk, mevr. C. V.
lïi'21 SchneiderBeilwald en k-, ir. G. H. Schol-
alleen politieke vereenigingen daartoe ver-Ln Schote| j. Schouw.J. A. Schrauwen,
plicht zun. en omdat de Katholieke Actie, I p A H c/van si^en: dr. W. Stahl,
door er aan te vo.doen, haar politiek karakter p. Steensma, mevr. Steensma en I:., mevr,
zou hebben erkend. Wat met haar opheffing v. SettelaarTeyema, J. Steinebach. mevr.
2-Steinebach en k., G. C. Stone, mej. M.
P. Stone, R. Stuffken, jhr. mer. E. V. E.
Teixeira de Mattos, mevr. A. M. E. R. M.
Th. Teieira de Mattos. geb. Gravin Bar
barij, Qi. Teekens Ezn., mevr.’Teekens en
1:., ffiëVr.\J. Tewkesbury, mej. S. Teyema.
mej. Js, M. Thiessen, weleerw. J. G. Thies
sen. aS. J. M. Tholen, F. W. L. Tielenius
Kruythoff, mevr. Tielenius KAïythoff en k.,
mevr.GW. CATuningBy), J. C. Vermaat,
mevr. Vermaat en k., H. J. Veth, mevr. Veth,
mevr. M. Vincent, mevr. S. Visser in ’t
Hout, mej. M. Wade, mevr. H. Wagner
Kleytt en k., J. van der Werff, mevr, van der
Werff en k., mevr.VF. Ch. A. P. Wielandt,
mevAllW. W. H. P. WorpBaretta en k., E.
P. Weight, P. Zondervan.
„Overwegend dat zoo een houding zwaar
beleedigend is voor het nationaal gevoel,
heeft de prefect de volgende maatregelen
getroffen 1 opheffing der Federatie van
jonge Katholieken in hel diocees Como
2. overdracht van genoemde individuen aan
de speciale' commissie volgens art. 168 der
wet op de openbare veiligheid (deze
commissie kan degenen die geen voor de
wet strafbaar feit hebben gepleegd, maar,
voora politiek, gevaarlijk worden geacht,
straffen met verbanning naar de Liparische
eilanden,! bij mindere overtredingen, tot
speciale politiebewaking met opsluiting in
een bepaalde gemeente of huis enz, Red).
„De speciale commissie heeft in een
direct samengeroepen vergadering besloten
tot een waarschuwing met proeftijd van
twee jaren, zoowel voor den boekhouder
Martelli, als voor den priester Induni.”
Tot zoover het bericht.
Het pauselijk orgaan, de Osservatore
Romano, dat eveneens geabonneerd is pp
Stefani* ontving dit bericht niét, maar moest
het overnemen uit de bladen. Het drukte
het zonder commentaar af en volstond met
een zeer in het oog-loopende plaatsing op
de eerste pagina. Het voegde er echter aan
toe dat heel de misdaad van den president
en den geestelijken adviseur der genoemde
federatie hierin bestond dat zij het hun
len laste gelegde „kenbaar maken van
leedwezen” pleegden door een particulier
ook op vreemdelingen uit te oefenen.'Naar
één der leiders ons verzekerde, Jhebben de
vertegenwoordiger» der arbeidende ieugd
van België die momenteel ten getale van
1500 in Rome verblijven, de waarschuwing
gekregen om zich niet in groepen van meer
dan tien personen op straat te vertoonen.
Dit zou zijn om moeilijkheden te vermijden
met de fascistische jeugd die, omstreeks
Paschen. ware veldslagen moet geleverd
hebben tegen de Katholieke studenten van
(het democratische en anti-f ascis tische)
Frankrijk, welke studenten 'en getale van
30.000 de Eeuwige Stad bezochten. Na
tuurlijk is dit voorwendsel zinloos, omdat
de verhouding van Italië tot België in
tegenstelling met die tot Frankrijk uit
stekend is. De 500 meegebrichte Panieren
en de opMwekte liederen der Katholieke
Belgen schenen in deze kwestie dan ook een
veel grootere rol te spelen.
Vrijdagavond kwam deze bedevaart niette
min voltallig te samen op het Sint Pieters
plein voor de audiëntie bij Z. H. Pius XI.
Men had ten minste den goeden smaak ge
had de afzetting door talrijke, maar niet op
vallend vele politie in het burger te doen
verzorgen. Zoo behoefden Z. Em. Kard.
Van Roey, de Nuntius te Brussel en
een vijftal bisschoppen ten minste geen
gewapende cordons te passeeren.
Tegenover deze, misschien wel heel pnj-
ZensiMaardig gedachte welwillendheid ten op
zichte van het buitenland, staat de smake-
looze. bittere qpbuigzaamheid in Italië
waar men soms voor daden van terreur niet
rerugschrikt.
Als een enkel bewijs dit bericht van het
agentschap Stefani dat met de geheele
Italiaansche pers in regeerings handen vi«
„Como. September. De plaatselijke
prefectuur deelt mee
„Ter gelegenheid der viering van XX
September (den dag waarop Pius IX Rome
overgaf in 1870 Red.), maakten de boek
houder Mario Martelli, president der Fede
ratie van jonge Katholieken m het diocees
Como, en de priester Egidio Induni, geeste
lijk adviseur der genoemde federatie, hun
leedwezen kenbaar ove^de viering van
dezen historischen datum (die een nationale
feestdag is Red.).
overviel Henri ’n ernstig vermoeden, dat dit
te knikkèl
lijn verbindt d^te stad met Berber, en hiesvan
1-
F. Lehmann. ,hr. J. C. L. L. M, C. van
Lidt, de Jeude, mevr, van Lidt de Jeude,-
Lim Ku Hoay, Adj. Loots, mevr. Loois en
k„ p. 4-oos. mevr. Loos, F. J. van Luyt,
gencemcie mevr> van Luyt, E. Mangmdaan, mevr,
algrt^ternr Mangindaan en k., Rév Mére Maria Rose-
Xavier,_ mei. K.
mevr.
gegeven worden binnen twee dagen na het
verzoek.”
Het spreekt vanzelf, dat vele p’aatselijkc
besturen der katholieke Actie meermalen
lastig gevallen zijn met den eisch der inlich
tingen, waarvan art. 214 spreekt. Men herin
nert zich nog het pijnlijk incident, toen de
politie na formeele weigering door het bestuur
met geweld een inval deed in de bureaux van
het centraal bestuur der Katholieke Actie
te Rome. Natuurlijk kon aan het verzoek cm
inlichtingen niet worden voldaan, omdat
